กฎหมายบุคคล

1 สาระการเรยี นรู้ บุคคล และนิติกรรม จุดประสงค์การเรยี นรู้ 1. ความหมายและประเภทของบคุ คล บคุ คล และนิตกิ รรม 1. อธบิ ายความหมายและประเภทของบคุ คลได้ 2. การเรม่ิ ตน้ และสิ้นสภาพบคุ คล 2. อธบิ ายการเร่มิ ต้นและสิน้ สภาพบุคคลได้ 3. ส่วนประกอบของบุคคล 3. บอกส่วนประกอบของบคุ คลได้ 4. นิตบิ คุ คล 4. ระบนุ ิตบิ คุ คลตามกฎหมายได้ 5. ความหมายและลกั ษณะของนติ กิ รรม 5. อธิบายความหมายและลักษณะของนิตกิ รรมได้ 6. แบบแหง่ นติ กิ รรม 6. บอกแบบแหง่ นติ กิ รรมได้ 7. การแสดงเจตนา 7. อธบิ ายการแสดงเจตนาได้ 8. โมฆกรรมและโมฆยี กรรม 8. อธบิ ายความหมายของโมฆกรรมและโมฆยี กรรมได้ กจิ กรรมเตรียมความพร้อม สมรรถนะประจาหนว่ ย 7 สูป่ ระชาคมอาเซียน 1. สามารถแสดงความรู้เกยี่ วกบั หลกั การของกฎหมายลักษณะ สารวจคาศพั ท์ภาษาองั กฤษทเ่ี กย่ี วขอ้ งกับกฎหมายลักษณะ บคุ คลและนิตกิ รรม บคุ คล นิติกรรมเพ่ือเตรยี มความพรอ้ มสู่ประชาคมอาเซยี น 2. สามารถจดั ทาเอกสารท่เี กยี่ วขอ้ งกบั ลักษณะบคุ คล นติ ิกรรม ตามหลักการของประมวลกฎหมายแพง่ และพาณิชย์

บุคคล และนติ ิกรรม 1 ความหมายและประเภทของบคุ คล 1. ความหมายของบคุ คล “บคุ คล” คือ สง่ิ ทสี่ ามารถมสี ทิ ธแิ ละหนา้ ท่ไี ด้ตามกฎหมาย ยงั มีสง่ิ อืน่ ซงึ่ มสี ภาพบุคคลดว้ ย ไดแ้ ก่ หม่คู น กองทรัพย์สิน หรือ กิจการอันใดอันหนึง่ ซึง่ สามารถมีสิทธแิ ละหนา้ ทตี่ ามกฎหมาย 8

บคุ คล และนติ กิ รรม 1 2. ประเภทของบุคคล 1. บุคคลธรรมดา หมายถึง สง่ิ มีชวี ิต จติ ใจ ร่างกาย และวิญญาณ อนั ได้แก่ คนหรือมนุษย์ 2. นิติบคุ คล ได้แก่ บคุ คลทก่ี ฎหมายกาหนดขน้ึ ไม่ใช่บคุ คลท่ีมี ชวี ิตจิตใจ แตป่ ระกอบด้วบบุคคลหลายคนร่วมกันทากิจการอันใดอนั หน่งึ 9

บุคคล และนิติกรรม 1 2. การเริ่มต้นและสน้ิ สดุ ของสภาพบุคคล 10 1. การเริ่มต้นของสภาพบคุ คล 2.1.1 คลอด 2.1.2อย่รู อดเป็นทารก 2. การสิน้ สดุ ของสภาพบุคคล 2.2.1 การตายโดยธรรมชาติ 2.1.2 การสาบสญู 1) กรณธี รรมดา 2) กรณพี เิ ศษหรือกรณีอยูใ่ นเหตุการณพ์ ิเศษ

บคุ คล และนติ ิกรรม 1 3. ส่วนประกอบของบคุ คล 1. ชื่อ 2. สญั ชาติ 3. ภูมลิ าเนา 3.3.1ภมู ิลำเนำของบุคคลธรรมดำ ปัญหาในการกาหนดภูมลิ าเนา 1) กรณที ่ีบคุ คลมีท่อี ยูห่ ลายแหง่ และแตล่ ะแห่งมีความสาคัญเทา่ ๆ กนั 2) กรณที ่ีภมู ิลาเนาของบคุ คลไมป่ รากฏ 3) กรณีบคุ คลไม่มที ่อี ยปู่ กตเิ ปน็ หลักแหล่ง 3.3.2 ภมู ลิ ำเนำตำมที่ศำลกำหนด 11

บคุ คล และนติ กิ รรม 1 4. สถานะ 12 5. ความสามารถ 1 ผู้เยำว์ บรรลนุ ติ ภิ าวะได้ดงั ตอ่ ไปน้ี 1) บรรลนุ ิตภิ าวะโดยอายุ 2) บรรลนุ ิติภาวะโดยการสมรส 2 คนไร้ควำมสำมำรถ 3 คนเสมอื นไรค้ วำมสำมำรถ

บคุ คล และนติ ิกรรม 1 นิติบุคคล 13 1. นติ บิ ุคคลตามประมวลกฎหมายแพง่ และพาณิชย์ 1. สมาคม 2. มลู นิธิ 3. ห้างหนุ้ ส่วนทจี่ ดทะเบียนแลว้ 4. บรษิ ัทจากดั

บคุ คล และนติ กิ รรม 1 2. นิติบุคคลตามพระราชบญั ญตั ิต่างๆ 1. เมืองพทั ยา 2. เนติบณั ฑิตยสภา 3. คณะกรรมการการศึกษาข้นั พ้นื ฐาน คณะกรรมการการอาชีวศึกษา และคณะกรรมการอดุ มศึกษา 4. คณะกรรมการการเลือกต้งั 5. วดั 6. มสั ยดิ 3. นิตบิ ุคคลตามกฎหมายมหาชน 14

บุคคล และนิติกรรม 1 ความหมายและลกั ษณะของนติ ิกรรม 1. ความหมายของนิตกิ รรม “นติ กิ รรม หมายความว่า การใดๆ อนั ทาลงโดยชอบดว้ ย กฎหมาย และดว้ ยใจสมคั รมุ่งโดยตรงตอ่ การผูกนติ ิสมั พันธ์ระหวา่ งบคุ คล เพื่อจะก่อ เปล่ยี นแปลง โอน สงวน หรือระงบั ซงึ่ สทิ ธิ” 15

บุคคล และนิตกิ รรม 1 2. ลักษณะของนิติกรรม 1. ต้องมกี ารแสดงเจตนากระทา 2. ตอ้ งกระทาโดยสมัครใจ 3. ตอ้ งกระทาโดยมงุ่ จะก่อใหเ้ กดิ นิตสิ ัมพนั ธร์ ะหวา่ งบุคคล 4. เปน็ การทาลงโดยชอบดว้ ยกฎหมาย 16

บุคคล และนติ กิ รรม 1 5. เปน็ การกระทาท่มี คี วามประสงค์จะกอ่ ให้เกิดการเคลอื่ นไหวในสทิ ธิ 1) กอ่ สทิ ธิ 2) เปล่ยี นแปลงสทิ ธิ 3) โอนสทิ ธ์ิ 4) สงวนสิทธิ์ 5) ระงับสิทธิ ประเภทของนิติกรรม 1) นิติกรรมฝ่ายเดียว 2) นิติกรรมสองฝา่ ยหรือสองฝ่ายข้นึ ไป 17

บคุ คล และนิติกรรม 1 6. แบบแหง่ นติ ิกรรม 1. แบบทตี่ อ้ งทาเป็นหนงั สือ 2. แบบที่ต้องทาเปน็ หนังสอื ตอ่ พนักงานเจ้าหน้าที่ 3. แบบท่ีตอ้ งจดทะเบยี นต่อพนกั งานเจ้าหน้าที่ 4. แบบที่ต้องทาเปน็ หนังสอื และจดทะเบยี นต่อพนักงานเจ้าหนา้ ที่ 18

บคุ คล และนติ กิ รรม 1 7. การแสดงเจตนา 19 1. เจตนาซ่อนเรน้ 2. เจตนาลวง 3. นิตกิ รรมอาพราง 4. การแสดงเจตนาโดยสาคัญผิด 5. การแสดงเจตนาเพราะถูกกลฉอ้ ฉล 6. การแสดงเจตนาเพราะถกู ขม่ ขู่

บุคคล และนติ กิ รรม 1 8. โมฆกรรมและโมฆียกรรม 1. โมฆกรรม (โมฆะ) หมายถึง นิติกรรมท่ีทาแลว้ ไม่มีผลบงั คบั ใช้ทางกฎหมาย 2. โมฆยี กรรม (โมฆียะ) หมายถึง นิติกรรมท่ีสมบูรณ์ตามกฎหมาย จนกว่าจะมีการบอกล้าง หรือ ให้สตั ยาบัน เม่อื มีการใหส้ ัตยาบนั แลว้ ถอื ว่ามีผลสมบรู ณ์ตั้งแต่เร่ิมแรก 20