โลหะและงานเชื่อม1

ก. หนงั สืออเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ เรอ่ื ง งานเช่ือมโลหะ ได้จดั ทาขน้ึ เพ่ือใช้ประกอบการเรียนการสอน สาหรบันกั เรยี นนักศกึ ษา ตลอดบคุ คลทีส่ นใจ โดยผูพ้ ฒั นาได้ แบง่เน้อื หาของหนังสืออิเล็กทรอนกิ สน์ ้ไี ว้ไดแ้ ก่ 1.กรรมวิธีการเชื่อมแก๊ส 2.รอยตอ่ และชนิดรอบตอ่ ผูพ้ ฒั นาหวังเป็นอยา่ งย่ิงว่า เนอื้ หาสาระของหนงั สอื อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์เล่มนี้จะเปน็ ประโยชน์และใหค้ วามรู้แกผ่ เู้ รียนและผู้สนใจทว่ั ไป นาย อนุชา ปัญญาเมา. คณะเทคโนโลยอี ุตสาหกรรม มหาวทิ ยาลัยราชภฏั ลาปาง กนั ยายน 2561

สารบญั ข.เรือ่ ง หนา้-คานา ก-สารบัญ ข-การเชอ่ื มโลหะ หมายถงึ 1-เครอื่ งเชอื่ มไฟฟา้ 2-3-วิธเี ช่อื มแกส๊ 4-การผลติ แกส๊ อะเซทิลีน 5-รอยตอ่ และชนดิ ของรอยต่อ 6-10-ตาแหน่งทา่ เชอ่ื มและลักษณะรอยต่องานเชื่อม 11-15-อา้ งอิง 16

1. การเชอื่ มโลหะ (welding) หมายถึง การต่อโลหะทาใหโ้ ลหะเกดิ การหลอมละลายด้วยการอารก์ ระหว่างลวด เช่อื มกับโลหะงานจนทาใหโ้ ลหะหลอมละลายตดิ เปน็ เน้อื เดี่ยวกนั

2.1.เครื่องเชื่อมไฟฟา้ กระแสตรง (Direct Current , DC)

3.2.เครื่องเช่อื มไฟฟา้ กระแสสลบั (Alternating Current , AC)

4. เมื่อมคี วามประสงคจ์ ะเชื่อมโลหะสองชน้ิ ให้ตดิ กัน ก่อนอ่นื ต้องเชื่อมยดึ (Tack Weld) ท่ขี อบของงานทั้งสองข้างใหง้ านท้ังสองชิน้ ติดกนั เสยี ก่อนแลว้ จึงเริ่มเชือ่ มจากทางขวาไปทางซา้ ยดว้ ยเปลวนวิ ทรลั โดยให้หัวทพิ เอนทามุมกับช้นิ งาน 45 องศาสว่ นลวดเชอ่ื มทใ่ี ชเ้ ตมิ ลงในรอยตอ่ เพ่มิ เนื้อโลหะก็เอยี งทามุม45 องศากับชน้ิ งานเชน่ กนั เมอ่ื ขอบของงานเรม่ิ หลอมละลายจึงเตมิ ลวดลงไป และเรม่ิ เดินหวั ทิพไปทางซา้ ยด้วยความเรว็สม่าเสมอ แตผ่ ปุ้ ฎิบตั ิการเชอื่ มต้องรกั ษาระยะหา่ งระหวา่ งปลายของปลวยหัวทพิหรอื แกนกรวย (Inner Cone) ใหห้ ่างจากบอ่ หลอมละลายหรือชน้ิ งาน ประมาณ 3 มิลลิเมตร(1/8 นวิ้ )

5.การผลติ แกส๊ อะเซทลิ นี ด้วยเครือ่ งกาเนิดแกส๊ อะเซทลิ นี (Acetyline Generators)ซ่งึ สามารถแบง่ เป็น 2 ประเภทได้ดงั น้ีคอื1.แบบเติมแคลเซยี มคาร์ไบดล์ งน้า (Carbide to Water)2.แบบเติมน้าลงแคลเซยี มคารไ์ บด์ (Water to Carbide)

6.รอยต่อ คอื การประสานหรือการทาการตอ่ ช้ินสว่ นสองชน้ิ หรอื มากกว่านัน้ ซึ่งอาจจะกระทาได้โดยการยดึ ดว้ ยสกรหู รือการเชื่อม สามารถแบง่ ได้ 5 ชนิด คือ1.รอยตอ่ ชน เป็นการนาขอบชน้ิ งานทั้งสองชน้ิ มาวางให้ขอบชนกนั ซึง่ จะมีการเว้นช่องว่างหรอื ไมน่ ้นั ขน้ึ อย่กู บั ความหนาของงาน ดงั แสดงในรูป รูปแสดงรอยตอและเชื่อมตอ่ ชน

7.2.รอยตอ่ เกย ลักษณะการตอ่ เปน็ การนาชนิ้ งานสองชิ้นงานซ้อนเกยกนั ซึ่งมขี ้อดีคอื ไม่ตอ้ งเสยี เวลาในการเตรยี มงานมากการตอ่ เกยที่ดนี ั้น ควรให้ชิ้นงานท้ังสองชน้ิ งานซอ้ นกนั แนบสนิทตลอดความยาว ดงั แสดงในรูป รูปแสดงรอยต่อและแนวเชอ่ื มตอ่ เกย

8.3. รอยต่อขอบ โดยท่วั ไปออกแบบสาหรบั งานเชื่อมโลหะที่บางๆ และไมน่ ยิ มเตมิ ลวดเชอื่ ม การตอ่ งานลักษณะนี้สามารถกระทาได้ง่ายรวดเรว็ และประหยดั ค่าใชจ้ ่ายไดม้ ากดังแสดงในรปู รูปแสดงรอยต่อและแนวเชื่อมต่อขอบ

9.4.รอยต่อมมุ การต่อมมุ นม้ี ลี กั ษณะการต่อคล้าย ๆ กับการเชอ่ื มรอยต่อตวั ทีแต่แตกต่างกนั ตรงรอยต่อมมุ นน้ั วางต้งั ฉากกันบริเวณของขอบช้นิ งานทง้ั สอง การเช่อื มต่อมมุน้ีสามารถเช่อื มไดท้ ั้งรอยตอ่ มมุ ภายในและรอยตอ่ มุมภายนอก ดงั แสดงในรปู รปู แสดงรอยตอ่ และแนวเชอ่ื มตอ่ มมุ

10.5. รอยตอ่ ตัวที ชน้ิ งานตั้งฉากกนั บนความกว้างของงานอกี แผ่นหนึ่งการต่อลกั ษณะน้ีจะตอ้ งมกี ารเติมลวดเชอื่ มเพ่ือใหช้ ิน้ งานเกดิ ความแขง็ แรงจึงนิยมใชก้ ันมากในการเช่อื มประกอบโครงสร้างของการสรา้ งอาคารดังแสดงในรูป รูปแสดงรอยต่อและแนวเชื่อมต่อตวั ที

11. ในการเช่ือมไมว่ า่ จะเปน็ การเช่ือมแกส๊ หรอื เชื่อมไฟฟ้าทา่ เช่อื มทส่ี ามารถทาการเชอ่ื มได้ง่าย และมปี ระสทิ ธภิ าพมากทสี่ ุดนั่นคอื การเชื่อมทา่ ราบ แต่ในสภาวะจริงการปฏบิ ัตงิ านไม่สามารถเลอื กทา่ เชอ่ื มท่ีถนดั ได้ ซ่ึงขน้ึ อยูก่ ับสภาพของงานท่ที าอยู่ สาหรบั ทา่ เชอ่ื มหรือตาแหน่งการเชอื่ มท้งั เชอื่ มแก๊สและเชอื่ มไฟฟา้ นนั้ แบง่ ลักษณะทา่ เช่อื มได้ 4ทา่ เชือ่ ม ตามมาตรฐานอเมรกิ า (AWS)

12. 1.การเชอื่ มท่าราบเปน็ ทา่ ทีเ่ ชอื่ มง่ายเพราะสามารถควบคมุ บอ่ หลอมละลายไดง้ า่ ย ดังแสดงในรปู รปู แสดงการเชอ่ื มทา่ ราบ

13.2. การเชือ่ มทา่ ขนานนอนเปน็ ทา่ ทีเ่ หมาะสาหรับผู้ฝกึ เชือ่ มใหม่ ๆ ตอ่ จากการเชือ่ มทา่ราบ ดงั แสดงในรปู รูปแสดงการเชื่อมท่าขนานนอน

14.3. การเช่อื มทา่ ตงั้ การเชอื่ มท่าน้รี อยเชือ่ มจะอยู่ในแนวดิง่ ซง่ึ มอี ยู่ดว้ ยกนั 2 วิธีคือการเชื่อมจากขา้ งลา่ งขึน้ ไปขา้ งบน เรียกวา่ การเชื่อมท่าตั้ง(เชอ่ื มข้ึน)การเช่ือมจากขา้ งบนลงมาข้างล่าง เรียกว่า การเช่ือมทา่ ต้ัง(เช่อื มลง) ดังแสดงในรปู รปู แสดงการเชือ่ มท่าตัง

15. 4. การเชือ่ มทา่ เหนอื ศีรษะ เป็นการเชอ่ื มทแี่ นวเช่ือมอยดู่ ้านล่างของรอยตอ่ และชุดหัวเชือ่ มจะอยู่ใต้ชนิ้ งานท่ีจะเชือ่ มเปน็ ทา่ เชือ่ มทยี่ ากทส่ี ุดท่ีจะทาให้เกดิ การซมึ ลกึ ทด่ี ไี ด้ ดงั แสดงในรูป รูปแสดงการเชือ่ มทา่ เหนือศีรษะ

16. อ้างองิhttps://welding-sheet-metal.blogspot.com/

เก่ียวกบั ผ้จู ดั ทา นาย อนชุ า ปัญญาเมา นกั ศกึ ษาชนั้ ปีที่ 2 สาขา อตุ สาหกรรมศิลป์ คณะเทคโนโลยี อตุ สาหกรรม มหาวิทยาลยั ราชภฎั ลาปาง