นาฏศิลป์2

นาฏศิลป์ นำเสนอ คุณครูสุธิษา ราชสงค์ ศุภาพิชญ์ (13)

สมาชิก นางสาวศุภาพิชญ์ เทพแก้ว เลขที่ 13 นางสาวพราวพรรษ กลั่นสุวรรณ เลขที่ 23 นางสาวพัชรหทัย กล้างาม เลขที่ 24 นางสาวศุภิสรา ราชพัฒน์ เลขที่ 29 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/1 ศุภาพิชญ์ (13)

คำนำ รายงานเล่มนี้จัดทำขึ้นเพื่อเป็นส่วนหนึ่งของวิชานาฏศิลป์ โดยทางผู้จัดทำได้ ศึกษาเกี่ยวกับวิวัฒนาการของนาฏศิลป์และละครไทย วิวัฒนาการของละคร ตะวันตก และการชมวิจารณ์และประเมินคุณภาพการแสดง โดยหวังว่าผู้อ่านจะ ได้ความรู้ ตระหนักถึงความสำคัญของนาฏศิลป์ไทย อนุรักษ์และสืบทอด นาฏศิลป์ ละครไทย และละครตะวันตกให้คงอยู่ต่อไป คณะผู้จัดทำคาดหวังเป็นอย่างยิ่งว่ารายงานเล่มนี้จะมีข้อมูลที่เป็นประโยชน์ ต่อผู้ที่สนใจในนาฏศิลป์เป็นอย่างดี คณะผู้จัดทำ ศุภาพิชญ์ (13)

สารบัญ หน้า 1-4 เรื่อง วิวัฒนาการของนาฏศิลป์ และละครไทย วิวัฒนาการของละครตะวันตก 5-8 การชม วิจารณ์ และประเมิน 9 คุณภาพการแสดง ศุภาพิชญ์ (13)

1 ละครไทยสมัยน่านเจ้า วิวัฒนาการนาฏศิลป์ ละครไทยสมัยสุโขทัย และละครไทย การแสดงจำพวกระบำ เช่น รับวัฒนธรรมของอินเดียผสม ระบำหมวก ระบำนกยูง มีนิยาย ผสานกับวัฒนธรรมไทย เรียก เรื่องนามาโนราห์เป็นนิยายของ ศิลปะการแสดงของไทยว่า โขน คนไทย ละคร ฟ้อนรำ พราวพรรษ (23) ศุภาพิชญ์ (13)

2 ละครไทยสมัยอยุธยา ละครไทยสมัยธนบุรี การแสดงละครชาตรีที่แสดงตามที่ว่าง วิวัฒนาการนาฏศิลป์ เนื่องจากบทละครในสมัยอยุธยาได้ ไม่ต้องมีโรงละคร วิวัฒนาการเป็น และละครไทย สูญหายไป สมเด็จพระเจ้าตากสิน ละครรำ โดยมีการปรับปรุงรูปแบบ มหาราชจึงทรงรวบรวมศิลปิน บท แต่งกายประณีตขึ้น มีดนตรีและ ละคร ที่เหลือมาทรงพระราชนิพนธ์ บทร้อง รวมถึงสร้างโรงแสดง บทละครเรื่อง รามเกียรติ์ ได้แก่ - ละครใน ใช้หญิงล้วนแสดงใน - ตอนอนมุานเกี้ยวนางวานริน พระราชวัง แสดงอิเหนา รามเกียรติ์ - ตอนท้าวมาลีวราชว่าความ และอุณรุท - ตอนทศกันฐ์ตั้งพิธีทรายกรด - ละครนอก ใช้ชายล้วนแสดง - ตอนพระลักษมณ์ถูกหอกกบิลพัท ดำเนินเรื่องอย่างรวดเร็ว - ตอนปล่อยม้าอุปการ สมัยนี้โขนเจริญรุ่งเรืองอย่างมาก พราวพรรษ (23) มีละครเรื่องใหญ่ๆได้แก่ อิเหนา รามเกียรติ์ อุณรุทและดาหลัง ศุภาพิชญ์ (13)

รัชกาลที่ 1 รัชกาลที่ 2 3 สมัยนี้มีการรวบรวมและฟื้ นฟูตำรา การละครเจริญถึงขีดสุด มีการเปลี่ยน รัชกาลที่ 3 การฟ้อนรำ ร.1 ทรงพัฒนาโขนให้ผู้ การแต่งกายเป็นแบบยืนเครื่อง แสดงเปิดหน้า,สวมชฎา และทรงพระ ร.3 ทรงให้ยกเลิกละครหลวง ราชนิพนธ์บทละครเรื่องรามเกียรติ์ ร.2ทรงพระราชนิพนธ์บทละครเรื่อง พระบรมวงศานุวงศ์จึงฝึกหัดโขน อิเหนา ซึ่งได้รับการยกย่องว่าเป็น ละคร คณะละครที่มีแบบแผนในเชิง ตอนนารายณ์ปราบนนทก ฝึกหัดและแสดง ซึ่งทางโขนละครถือ ยอดของบทละครรำ เป็นแบบแผนในการปฏิบัติสืบต่อมา วิวัฒนาการนาฏศิลป์ และละครไทย สมัยรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 5 รัชกาลที่ 4 พราวพรรษ (23) ศุภาพิชญ์ (13) มีละครประเภทใหม่ คือละครดึกดำ ร.4ได้ทรงฟื้ นฟูละครหลวง อนุญาตให้ บรรพ์และครพันทางเกิดขึ้น ร.5 ทรง ราษฎรฝึกละครในและมีบัญญัติข้อ ส่งเสริมให้เอกชนตั้งคณะละครอย่าง ห้ามในการแสดงละครที่ไม่ใช่ละคร หลวง แพร่หลาย

4 รัชกาลที่ 6 วิวัฒนาการนาฏศิลป์ รัชกาลที่ 7 และละครไทย เป็นสมัยที่โขน ละคร ดนตรี ปี่ พาทย์ มีการย้ายงานช่างกองวังนอก กอง เจริญถึงขีดสุด ร.6 ทรงพระราชทาน สมัยรัตนโกสินทร์ มหรสพไปอยู่ในสังกัดกรมศิลปากร กระทรวงวังจึงหลายเป็นกรมโขน บรรดาศักดิ์ให้ศิลปินโขนที่มีฝีมือ ศิลปากรมาตั้งแต่นั้น สมัยนี้มีละคร แนวใหม่เกิดขึ้นเรียกว่าละครเพลง รัชกาลที่ 8 หรือละครจันทโรภาส หลวงวิจิตรวาทการได้จัดตั้งโรงเรียน นาฏศิลป์ดุริยางค์ขึ้น การแสดง รัชกาลที่ 9 นาฏศิลป์ โขน ละคร อยู่ในการกำกับ ร.9โปรดให้มีการจัดพิธีไหว้ครู มีการ ดูแลของกรมศิลปากร เกิดละครรูป ปลูกฝังจิตสำนึกในการสืบสานอนุรักษ์ ใหม่เรียกว่า ละครหลวงวิจิตรวาทการ ศิลปะการแสดงของไทยผ่านการเรียน การสอน และมีรูปแบบการแสดง ละครไทยที่หลากหลาย พราวพรรษ (23) ศุภาพิชญ์ (13)

วิวัฒนาการของละครตะวันตก 5 ละครสุขนาฏกรรม (Comedy) ละครยุคดั้งเดิม ละครแฟบูล่า แอทเทนลาน่า ให้ความรู้สึกตลกขบขัน เป็นเรื่องราวเกี่ยวกับ ( Fabula Attenlana ) การเมือง สงครามและสันติภาพ ทัศนะเกี่ยวกับ การละครยุคกรีก การละครยุคโรมัน เป็นละครตลกสั้นๆ ใช้ตัวละครที่ ศิลปะในแง่ต่างๆ การโจมตีหรือเสียดสี ไม่ลึกซึ้งและมีลักษณะซ้ำกันทุกเรื่อง ตัวบุคคล เป็นเรื่องที่แต่งขึ้นใหม่ มากกว่า ใช้เรื่องราวชีวิตในชนบทของ นำมาจากตำนาน ชาวบ้านสามัญ ละครชนิดนี้ได้รับ ละครโศกนาฏกรรม (Tragedy) ความนิยมสูงสุด แสดงให้เห็นชีวิตตัวละครตัวเอกที่ต้องดิ้นรน ต่อสู้กับอำนาจของเทพเจ้า แม้ว่าสุดท้ายจะพ่าย ละครคอมเมดีแบบโรมัน มายม์ (Mime) แพ้ แต่เป็นความพ่ายแพ้ที่ดิ้นรนต่อสู้ถึงที่สุด เป็นละครสั้นๆ ตลกโปกฮา ใช้ผู้หญิงแสดง แล้ว ละครกรีกยุคแรกๆ เป็นการสรรเสริญและ ละครโศกนาฏกรรมโรมัน บทของผู้หญิง ไม่มีการสวมหน้ากาก แสดง เรื่องราวชีวิตของคนในเมือง ระยะหลังมายม์ เล่าเรื่องราวเทพเจ้า ได้รับอิทธิพลจากตำนานกรีก ลูเซียส แอนน์เซียส เซเนกา ได้เขียนบทละครที่มี แสดงเรื่องราวที่ผิดทำนองคลองธรรม อิทธิพลต่อนักเขียนบทละครยุคต่อมา โดย ลักษณะของละครเซเนกา เป็นเรื่องเกี่ยวกับ เพนโทมายม์ (Pantomime) เหตุการณ์รุนแรง หรือการกระทำที่สยดสยอง ความพยาบาทอาฆาตแค้น เรื่องราวของภูตผี เป็นการร่ายรำที่มีความหมายโดยใช้นัก ปีศาจและการใช้เวทมนตร์คาถา ซึ่งแสดงให้เห็น แสดงคนเดียว ซึ่งเปลี่ยนบทบาทโดยการ อำนาจเหนือธรรมชาติที่มีต่อมนุษย์ “เปลี่ยนหน้ากาก” มีพวกคอรัสเป็นผู้ บรรยายเรื่องราว มักเป็นเรื่องราวที่ เคร่งเครียดและได้จากตำนานปรัมปรา มีเครื่องดนตรีประกอบหลายชิ้น พราวพรรษ ( 23 ) ศุภิสรา ( 29 )

วิวัฒนาการของละครตะวันตก 6 การละครในโรมันถึงยุคเสื่อม จนคริสตจักรทำให้ ละครศาสนา ละครกลับมาฟื้นตัวอีกครั้ง ด้วยการเริ่มจัดการแสดง มีการแสดงในวัด เพื่อประกอบพิธีทางศาสนา เป็นฉากสั้นๆ ประกอบเรื่องราวจากพระคัมภีร์ไบเบิล เมื่อละครมาแสดงนอกวัด ก็ยังคงใช้เรื่องราวในพระ การแสดงถูกจะจัดขึ้นในโบสถ์ เรื่องราวที่แสดงเกี่ยว คัมภีร์ไบเบิล เรียกว่ามิสตรี เพลย์(Mystery Play) นอกจากนั้น ยังมีละครมิระเคิล เพลย์ (Miracle กับพระเยซู และเรื่องราวในคัมภีร์ไบเบิล Play)ที่แสดงเรื่องราวชีวิตของนักบุญและผู้พลีชีพเพื่อ เริ่มมีการแสดงนอกโบสถ์ มีฆราวาสและสมาคม ศาสนา และละครมอแรลลิตี เพลย์ (Morality Play) อาชีพต่างๆ เป็นผู้จัดการแสดง โดยได้รับการ ที่แสดงเรื่องราวของคนธรรมดาสามัญที่ต้องต่อสู้กับ สนับสนุนจากคริสตจักร ทางเลือกระหว่างความดีและความชั่ว ละครยุคกลาง ละครฆราวาส 1) ละครโพลค์เพลย์ (Folk play) แสดงถึง เรื่องราวการผจญภัยของวีรบุรุษที่มีชื่อเสียง เช่น โรบินฮูด เป็นต้น 2) ละครฟาร์ส (Farce) เป็นละครตลกที่ไม่ เกี่ยวกับศาสนา มีการแสดงให้เห็นสันดานดิบของ มนุษย์ ที่มีความเห็นแก่ได้ โดยแสดงออกใน ลักษณะที่ขบขัน 3) ละครเซอร์์คููลาอินเทอร์ลูด ( Secular Interlude) ละครที่แสดงคั่นระหว่างงานเลี้ยง มีทั้งเรื่องน่าเศร้า และเรื่องตลก แต่ไม่เกี่ยวกับ ศาสนาและการสอนศีลธรรม ศุภิสรา ( 29 )

ละครยุคฟื้ นฟู วิวัฒนาการของละครตะวันตก 7 ศิลปวิทยา ยุคฟื้นฟูศิลปวิทยาในอิตาลี หรือ ยุคเรอเนซองส์ อินเตอร์เมทซี (Intermezzi) เป็นการแสดงสลับฉาก มักเป็นเรื่องราวจาก (Renaissance) ตรงกับสมัยอยุธยาของไทยเรา เป็นยุคที่ ตำนานกรีกและโรมัน ซึ่งมีปรากฏการณ์ที่ต้องใช้ มีผลกระทบโดยตรงต่อลักษณะการสร้างโรงละคร การวาง เทคนิคพิเศษเข้าช่วย และมีการใช้ดนตรีและ รูปเวที การจัดวางฉาก การประพันธ์บท และการจัดการ แสดงละคร ระบำประกอบ บทละครยุคนี้ มีทั้งละคร คอมเมดี (Comedy) โอเปรา (Opera) ละครแทรเจดี(Tragedy) ซึ่งได้รับอิทธิพลจากละครโรมัน คือ การรวมเอาดนตรี การขับร้อง และ ส่วนใหญ่จัดการแสดงเพียงฉากเดียว แต่ใหญ่โต เล่นใหญ่ ระบำ เข้ามาไว้ในเรื่องราวที่ผูกขึ้นเป็น ละคร นิยมจัดฉากหรูหรา ศุภิสรา ( 29 )

8 วิวัฒนาการของละครตะวันตก ละครสมัยใหม่ ละครแนวสัจจนิยม (Realism) ละครแนวต่อต้านสัจจนิยม และแนวธรรมชาตินิยม(Naturalism) (Anti – realism) มีการให้ความสำคัญมากแก่คนธรรมดา ละครสัญญลักษณนิยม ละครเพื่อสังคม (Theatre for Social ละครเอ็กซ์เปรสชั่นนิสม์ สามัญยิ่งกว่ายุคที่ผ่านมาที่ตัวเอกของเรื่องจะ (Symbolism) Action) หรือละครเอพิค (Epic (Expressionism ) มีฐานะร่ำรวย สมบูรณ์ครบถ้วนแต่ละครนี้ตัว Theatre) เป็นละครที่ใช้วัตถุหรือการกระทำที่เป็น เป็นละครที่เสนอความเป็นจริงตามความคิด ละครเอกอาจจะเป็นชาวนา เสมียน โจร สัญลักษณ์ที่จะกระตุ้นและโยงความรู้สึก เป็นละครที่กระตุ้นความสำนึกทางสังคม เพื่อให้ ของตัวละคร โดยอาจไม่ตรงกับความเป็นจริงที่ ขอทาน โสเภณี ฯลฯ การเสนอละครเรื่องหนึ่ง นึกคิดของคนดูเข้ากับความเป็นจริง มีการ สังคมดีขึ้น โดยไม่คำนึงถึงความจริงแบบตรงไปตรง ไม่ใช่การสมมติขึ้นเท่านั้น แต่ตัวละครทุกตัว มา จุดสำคัญ คือ ต้องการให้ผู้ชม ชมอย่างไตร่ตรอง ปรากฏแก่สายตาคนทั่วไป โดยใช้ฉากที่มี มีชีวิตความเป็นอยู่เช่นนั้นจริงๆ ไม่บิดเบือน พยายามมองให้ลึกลงไปถึงสัจธรรม สภาพไม่เหมือนจริง ใช้คำพูดที่ไม่เป็นเหตุเป็น ที่ไม่อาจจับต้องได้ จึงมักดูลึกลับ มากกว่าการคล้อยตามเรื่อง และให้ตระหนักอยู่ ผลนักหรือใช้ข้อความสั้นๆ ห้วนๆ ฉากแบบ จากความเป็นจริง มักจะเน้นถึงชีวิตของ เสมอว่านั่นคือการแสดงเท่านั้น ผู้ชมจะต้องคิด เอ็กซ์เปรสชั่นนิสม์ มีลักษณะพิเศษที่สะท้อน กรรมกรที่ประสบความทุกข์ยาก สะท้อนความ และสร้างปมปริศนาไว้ให้คิด พิจารณาตาม ด้วยวิจารณญาณที่รอบคอบ ความรู้สึกภายในของตัวละคร เน้นรูปลักษณะ จริงของสังคมในยุคนั้น มีการใช้ฉากเป็นแบบ ละครแนวนี้ มีบทบาทสำคัญมากต่อสังคมโลกและ ภายนอก สีสัน และขนาดที่ผิดปกติไป 3 มิติมากกว่าใช้ภาพวาด แสงใช้แสงจาก การละครเวทีสมัยใหม่ ไฟฟ้าแทนแสงเทียนและตะเกียงน้ำมัน ศุภิสรา ( 29 )

การชม 9 ศึกษาหาความรู้เกี่ยวกับรูปแบบ ประเภทของ การวิจารณ์ การแสดง ปรบมือเมื่อการแสดงสิ้นสุด คำนึงถึงความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน มีสมาธิ อารมณ์ นึกคิดคล้อยตามไปกับการ คำนึงถึงความสวยงาม ความถูกต้องตาม แสดง ระเบียบแบบแผนท่ารำ ลีลา ท่าทาง ความคิด ปิดเครื่องมือสื่อสาร และไม่รับประทานอาหาร สร้างสรรค์ หรือเครื่องดื่มระหว่างรับชมการแสดง คำนึงถึงองค์ประกอบต่างๆ เช่น ความพร้อม เพรียง การเข้าถึงหรือสื่ออารมณ์ในตัวละครนั้นๆ เป็นต้น การชม วิจารณ์และประเมินคุณภาพ การแสดง การประเมินคุณภาพ พัชรหทัย (24) คำนึงถึงองค์ประกอบต่างๆในการแสดง เช่น เครื่องแต่งกาย ฉาก อุปกรณ์ประกอบการแสดง เครื่องเสียงต่างๆ การแต่งหน้า คำนึงถึงสิ่งที่สะท้อนให้เห็นจากการแสดงว่าการ แสดงสะท้อนให้เห็นถึงแนวคิดอย่างไรบ้าง ให้ ข้อคิดอะไรแก่ผู้รับชมบ้างนั่นเอง

ขอบคุณค่ะ