หลักสูตรอบรมเพื่อสร้างอาชีพและสร้างรายได้บนฐานชุมชน ตำบลวังอีทก อำเภอบางระกำ

คำนำ หลักสูตรอบรมเพื่อสร้างอาชีพและสรา้ งรายไดบ้ นฐานชมุ ชนเล่มน้ีมวี ตั ถุประสงค์เพ่ือ 1.)เพ่ือ ศกึ ษาข้อมลู พน้ื ฐานเก่ยี วกับผลิตภัณฑ์ของชมุ ชนวังอที ก อำเภอบางระกำ จังหวัดพิษณโุ ลก 2.)เพื่อพฒั นา ต้นแบบผลติ ภณั ฑ์แปรรปู ของชุมชนวังอที ก ทแี่ สดงถงึ คณุ ค่าและอัตลกั ษณ์ของชุมชนและ 3)ศึกษแนวทางการ จดั การผลติ ภณั ฑ์ และการนำความรู้ทไี่ ด้มากระจายให้คนในและนอกชุมชนได้ร้จู ักสามารถนำไปใช้ประโยชน์ สร้างรายไดใ้ นอนาคต จากภมู ปิ ัญญาทอ้ งถ่ินของชมุ ชน สู่การทำรายไดเ้ ขา้ สู่ชุมชน สำหรบั ชมุ ชนวังอีทกเป็น แนวทางสง่ เสริมเพื่อให้คนในชมุ ชนนำไปใชป้ ระโยชน์ในอนาคต ขน้ั ตอนการทำหลักสูตรน้ีแบง่ ได้ 3 ขน้ั ตอน สัมภาษณเ์ ชิงลึก การลงพ้ืนท่ี และการสงั เคราะห์ ผลกาศกึ ษานี้พบว่า ผลิตภณั ฑ์ที่มีอยู่ในชุมชนนั้น ไดแ้ ก่ ผลติ ภณั ฑแ์ ปรรูปจากปลาตา่ งๆ ซง่ึ เปน็ ปลาในพื้นที่ทม่ี ีอยู่เดมิ ไม่ว่าจะเปน็ การทำปลาสม้ นกั เก็ตปลา ไสอ้ ่ัวปลา ปลาแดดเดียว ปลารา้ รวมไปถึง งานศิลปหตั ถกรรม คือ การนำเกล็ดปลาที่เหลือท้งิ มาใชป้ ระโยชนต์ อ่ โดยการนำมาชบุ สีให้สวยงาม เพอื่ เพม่ิ มูลคา่ และนำไปทำเป็นของประดับตกแตง่ สวยงามได้ เปน็ ต้น ซง่ึ วสั ดสุ ว่ นใหญเ่ ปน็ วสั ดุท่มี ีอย่ใู นทอ้ งถ่ิน สำหรบั การนำมาแปรรูปผลิตภณั ฑ์และพัฒนาผลติ ภณั ฑ์สินค้าของชุมชนวงั อีทก อำเภอบางระกำ จังหวดั พษิ ณโุ ลก โดยผสมผสานกับภมู ปิ ญั ญาท้องถิน่ น้นั พบว่า ผลิตภณั ฑ์ท่ีพัฒนาข้ึน ควรส่ือให้เห็นถึงผลติ ภณั ฑท์ เี่ กดิ มาจาก ภูมปิ ญั ญาท้องถ่ิน และสามารถเพ่มิ มลู ค่าให้กบั ผลิตภณั ฑ์ได้ ท าให้ผลติ ภณั ฑ์นั้นดูมคี ุณค่า มีมาตรฐาน มี เอกลกั ษณโ์ ดดเดน่ เน้นเร่ืองราว วิถกี ารดำเนนิ ชีวติ ของชาวบ้านทอ่ี ยูต่ ิดริมแมน่ ำ้ น่าน ซง่ึ จากเดมิ ชาวบ้าน บางส่วนอาจจะมรี ายไดจ้ ากเกษตรกร บางส่วนอาจจะไม่มรี ายได้ แต่เมื่อมีกลุม่ แปรรปู ของชุมชนข้ึนมา ก็ สามารถสร้างรายได้สว่ นหนึง่ ให้กับคนพ้นื ทนี่ ัน่ ๆได้ ทัง้ นจี้ งึ ได้มีการทำโครงการการศกึ ษาแนวทางการแก้ไขปญั หาความยากจนแบบเบด็ เสรจ็ และแม่นยำภาคเหนอื ตอนลา่ ง: กรณีศึกษาจังหวดั พิษณโุ ลก มาลงพืน้ ทศี่ ึกษาเพื่อที่จะสำรวจเกีย่ วกับตน้ ทุน รายได้ และกลุม่ คน เปราะบาง เพอ่ื นำข้อมลู ตา่ งๆมาสง่ เสริมอาชีพประชาชนในชมุ ชน เพอ่ื เป็นการเพม่ิ ศักยภาพให้กับชุมชนให้มี ความสามารถและทักษะ มีความร้คู วามเข้าใจในเร่อื งการส่งเสรมิ อาชพี ตามแนวเศรษฐกจิ พอเพียงอยา่ งถ่องแท้ และสามารถสรา้ งงาน สร้างธรุ กจิ พฒั นาอาชีพในระดบั ชุมชนตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง ดำเนนิ กิจกรรมทเ่ี ปน็ ประโยชนใ์ นทอ้ งถ่ินซึง่ จะเชอื่ มโยงกบั การขับเคล่ือนและพัฒนาศกั ยภาพของคนและชุมชนตามแนวเศรษฐกิจ พอเพยี ง ให้มีมาตรฐานและเปน็ รูปธรรมชดั เจนยิง่ ข้ึน ในระยะยาวยังสามารถช่วยเพิม่ ขีดความสามารถและ ศักยภาพในการจดั การด้านสวัสดิการชุมชนได้อย่างยั่งยืน

สารบญั ปลาสม้ .....................................................................................................................................................5 วสั ดุอุปกรณ์................................................................................................................................................ 5 วธิ กี ารทำ .................................................................................................................................................... 6 แหลง่ การเรียนรู้ .......................................................................................................................................... 8 นกั เก็ตปลา.............................................................................................................................................13 วสั ดอุ ุปกรณ์.............................................................................................................................................. 13 วธิ ีการทำ .................................................................................................................................................. 14 แหลง่ การเรียนรู้ ........................................................................................................................................ 16 ไสอ้ ่ัวปลา ...............................................................................................................................................20 วสั ดอุ ปุ กรณ์.............................................................................................................................................. 20 วธิ ีการทำ .................................................................................................................................................. 21 แหลง่ การเรยี นรู้ ........................................................................................................................................ 22 ปลาแดดเดียว.........................................................................................................................................26 วัสดุอุปกรณ์.............................................................................................................................................. 26 วิธีการทำ .................................................................................................................................................. 26 แหล่งการเรยี นรู้ ........................................................................................................................................ 27 ปลารา้ ....................................................................................................................................................31 วัสดอุ ุปกรณ์.............................................................................................................................................. 31 วิธกี ารทำ .................................................................................................................................................. 31 แหลง่ การเรยี นรู้ ........................................................................................................................................ 33 การนำเกล็ดปลามาใชป้ ระโยชน์ตอ่ .........................................................................................................37 วัสดอุ ุปกรณ์.............................................................................................................................................. 37 วธิ ีการทำ .................................................................................................................................................. 38 แหล่งการเรยี นรู้ ........................................................................................................................................ 38 คณะผู้วิจยั ..............................................................................................................................................42



ปลาสม้ กลมุ่ เป้าหมาย ประชาชนตำบลวังอิทก เวลา 3 ชว่ั โมง จุดประสงค์ 1) เพื่ออธิบายวธิ กี ารทำปลาส้ม และนำปลาท้องถ่ินมาแปรรูปเพื่อเพ่ิมรายได้ให้กับชมุ ชน 2) เพือ่ เสรมิ สรา้ งพัฒนาคุณภาพชวี ิตเกษตรกรให้มีความมั่นคงดา้ นอาชีพ และมัง่ ค่ังดา้ นรายไดอ้ ย่าง ย่งั ยนื 3) เพอ่ื กระจายความรูส้ คู่ รัวเรือน เพือ่ นำไปประกอบอาหารภายในครวั เรอื น รวมไปถึงการนำไปประกอบ อาชีพได้ 4) เพื่อสร้างมลู ค่าเพ่ิมผลิตผลทางการเกษตร ( Value Added ) ให้กบั เกษตรกรในกลมุ่ วสิ าหกิจชมุ ชน หรือกลุ่มชมุ ชนการเกษตรหรือสหกรณ์การเกษตร เพื่อเพ่ิมขดี ความสามารถในการแข่งขัน ทัง้ ด้านการ ผลติ การพฒั นาคุณภาพผลติ ภัณฑแ์ ละบรรจภุ ณั ฑ์ รวมทง้ั การตลาด วัสดอุ ุปกรณ์ - ปลา เช่น ปลาะตะเพียน ปลานิล และปลายสี่ ก - ขา้ วเจา้ หรือข้าวเหนียวสกุ - เกลอื ก้อน/เกลอื ทะเลแท้ - น้ำตาล - กระเทียมสับ - ภาชนะสำหรับใส่

วธิ กี ารทำ 1. นำปลาสดทงั้ ตัวมาขอดเกล็ด ผ่าท้องเอาไส้พุงออก ลา้ งท้องและเหงือกใหส้ ะอาด รูป 1 การขอดเกล็ดปลา 2. สำหรบั ปลาส้มทงั้ ตวั ใหบ้ ้งั และผงึ่ แดดใหส้ ะเดด็ น้ำจนผิวแห้งประมาณ 15 นาที กรณปี ลาตวั ใหญ่ ให้แล่เนื้อเป็นชิ้นทำปลาส้มชิ้น หรอื ห่ันเป็นชิ้นยาวทำปลาสม้ เส้น 3. นวดหรอื เคล้าปลากบั เกลอื จนเนอ้ื ปลานุ่ม หมักทิ้งไว้ประมาณ 2 ช่ัวโมง ถ้าเป็นปลาส้มชน้ิ /เสน้ ให้ หมักเกลือนาน 30 นาที เทน้ำเกลือและน้ำท่ีไหลออกจากตวั ปลาออก รูป 2 นวดปลา

4. นำปลามาคลุกผสมกับวัตถดุ ิบในชามขนาดใหญ่ ไดแ้ ก่ กระเทยี มสับ ขา้ วเหนยี วนึ่ง เกลอื และ นำ้ ตาล โดยคลุกพร้อมกบั ขยำด้วยมือ นาน 10 - 20 นาที รูป 3 คลกุ ปลา 5. นำปลาทีค่ ลุกแลว้ ใส่กระปุก ปดิ ภาชนะให้สนทิ หรอื บรรจุถงุ ให้มิดชดิ 6. นำภาชนะหมักปลาส้มตัง้ ไวใ้ นทร่ี ม่ หรืออุณภมู หิ อ้ ง นาน 3-5 วัน กเ็ กดิ รสเปร้ียวพรอ้ ม รับประทาน รูป 4 หมกั ปลาสม้

แหลง่ การเรียนรู้ - กลุ่มวสิ าหกิจชมุ ชนบ้านแพพวย หมู่ 8 ตำบลชมุ แสงสงคราม อำเภอบางระกำ จงั หวัดพิษณโุ ลก - YouTube channel : โครงการการแก้ไขปัญหาความยากจนแบบเบด็ เสรจ็ และแมน่ ยำ้ URL : https://youtu.be/Dv4nDqCn50g - Podcast ปลาส้ม : https://soundcloud.com/tipparat-sittiwong/podcast- 1?utm_source=clipboard&utm_medium=text&utm_campaign=social_sharing









นกั เกต็ ปลา กลุ่มเปา้ หมาย ประชาชนตำบลวังอิทก เวลา 3 ชวั่ โมง จุดประสงค์ 1) เพ่ืออธิบายวธิ ีการทำนักเก็ตปลา และนำปลาท้องถ่ินมาแปรรปู เพ่อื เพ่ิมรายได้ให้กบั ชมุ ชน 2) เพอื่ เสริมสรา้ งพฒั นาคณุ ภาพชีวิตเกษตรกรใหม้ ีความมัน่ คงดา้ นอาชพี และม่งั คง่ั ดา้ นรายได้อย่าง ยั่งยนื 3) เพื่อกระจายความรสู้ ่คู รัวเรอื น เพื่อนำไปประกอบอาหารภายในครวั เรอื น รวมไปถึงการนำไป ประกอบอาชีพได้ 4) เพอื่ สรา้ งมลู ค่าเพ่มิ ผลติ ผลทางการเกษตร ( Value Added ) ใหก้ บั เกษตรกรในกลุ่มวิสาหกจิ ชมุ ชนหรือกล่มุ ชุมชนการเกษตรหรือสหกรณ์การเกษตร เพ่ือเพ่ิมขีดความสามารถในการแขง่ ขนั ท้ัง ด้านการผลิต การพฒั นาคณุ ภาพผลิตภณั ฑ์และบรรจุภณั ฑ์ รวมทง้ั การตลาด วสั ดอุ ุปกรณ์ - เน้ือปลาสม้ บด (ใช้ปลาจีน) - พริกไทยปน่ - หัวหอมใหญ่สบั ละเอียด - ไข่ไก่ - แป้งสาลี - เครอ่ื งปรงุ รส เชน่ เกลอื ป่น นำ้ ตาลทราย ผงปรงุ รส - ขนมปังปน่ - นำ้ เย็น - ภาชนะสำหรบั ใส่

วิธกี ารทำ ปลาสม้ ที่ใช้เป็นปลาจีน เพราะเนอ้ื เยอะและก้างน้อยกวา่ ปลาตะเพยี น และนึ่งไปนง่ึ ก่อน 1. เลาะกา้ งปลาส้มเพื่อนำไปบด (ปลาสม้ บดไมเ่ อาหนัง) 2. ปอกหวั หอมใหญ่ นำไปลา้ งน้ำและซอยสับใหล้ ะเอียด รูป 5 สบั หอมหวั ใหญ่ใหล้ ะเอยี ด 3. ตวงแป้งสาลี 300 กรัม ไข่ไก่ 2 ฟอง เกลือ ผสมใหเ้ ข้ากนั กับเนื้อปลา รูป 6 ตวงแปง้ และ ไข่ไก่

4. นำหวั หอมซอย 200 กรัม และพริกไทยป่นใส่ผสมรวมกนั ทั้งหมด สามารถปรุงรสไดต้ ามความชอบ 5. นำแป้งสาลีมาทาภาชนะท่ีใช้คลุก และนำปลาทีผ่ สมไว้มาคลกุ แป้งให้ท่ัว ความหนาไม่เกินไป พอดี คำ เพ่ือท่ีจะนำมาตัด รูป 7 นาปลามาคลกุ แปง้ เพ่อื ตดั 6. นำมีดมาตดั แบ่งเป็นชน้ิ ๆ หรือปั้นไมใ่ หน้ านเกินไป ตอนป้นั นกั เก็ตใชแ้ ป้งสาลชี ่วยคลกุ เพ่ือใหจ้ ับเปน็ กอ้ น ตอนทอดจะไดไ้ ม่แตกง่าย 7. เมือ่ ปน้ั ปลาเสรจ็ แล้วให้ตง้ั ไฟอ่อนพร้อมทอด เอาน้ำพร้อมชปุ เกล็ดขนมปัง รูป 8 พรอ้ มทอด

แหล่งการเรยี นรู้ - กลุ่มวสิ าหกิจชุมชนบ้านแพพวย หมู่ 8 ตำบลชุมแสงสงคราม อำเภอบางระกำ จังหวัด พษิ ณุโลก - YouTube channel : โครงการการแก้ไขปัญหาความยากจนแบบเบด็ เสรจ็ และแมน่ ยำ้ URL : https://youtu.be/woGoXJ6cPhk - Podcast นกั เก็ตปลา : https://soundcloud.com/tipparat-sittiwong/podcast- 2?utm_source=clipboard&utm_medium=text&utm_campaign=social_sharing







ไส้อั่วปลา เวลา 3 ชว่ั โมง กล่มุ เป้าหมาย ประชาชนตำบลวังอทิ ก จดุ ประสงค์ 1) เพ่ืออธบิ ายวธิ ีการทำไสอ้ ัว่ ปลา และนำปลาท้องถนิ่ มาแปรรูปเพ่อื เพ่ิมรายไดใ้ ห้กบั ชุมชน 2) เพอ่ื เสรมิ สรา้ งพัฒนาคณุ ภาพชีวิตเกษตรกรใหม้ ีความมนั่ คงดา้ นอาชพี และมง่ั ค่งั ดา้ นรายไดอ้ ย่าง ยงั่ ยนื 3) เพื่อกระจายความรู้สู่ครัวเรือน เพ่อื นำไปประกอบอาหารภายในครวั เรอื น รวมไปถึงการนำไป ประกอบอาชีพได้ 4) เพื่อสร้างมลู ค่าเพิ่มผลิตผลทางการเกษตร ( Value Added ) ให้กับเกษตรกรในกลุ่มวสิ าหกิจ ชมุ ชนหรือกลุ่มชมุ ชนการเกษตรหรือสหกรณ์การเกษตร เพ่ือเพ่ิมขดี ความสามารถในการแขง่ ขัน ทง้ั ดา้ นการผลติ การพัฒนาคุณภาพผลติ ภัณฑแ์ ละบรรจุภัณฑ์ รวมทง้ั การตลาด วสั ดอุ ุปกรณ์ เน้อื ปลาบด - มันหมหู ่ันช้ินเลก็ ๆ - ใบมะกรูดห่ันฝอย - ตน้ หอมหัน่ หยาบ - เครอ่ื งปรุงรส เช่น ซีอิว๊ ขาว น้ำตาล น้ำปลา - ไสห้ มูหรือไสแ้ กะหรอื ไสค้ อลลาเจน - เครื่องแกง • พรกิ แหง้ • กะปิ • หอมแดงห่นั ฝอย • ตะไคร้ซอย • ผิวมะกรดู หัน่ ฝอย • เกลอื ปน่ • กระเทยี ม

วธิ กี ารทำ 1. นำส่วนผสมเครื่องแกงมาโขลกหรือบดให้ละเอียดเข้ากนั 2. นำปลาสดมาขอดเกล็ด ตัดหวั เอาไส้พุงออก ลา้ งน้ำใหส้ ะอาด แลเ่ อาเฉพาะเนื้อแลว้ สบั หรือบดเนื้อ ปลาด้วยเครอ่ื งบด 3. ผสมเนอ้ื ปลากับมันหมู ใสเ่ คร่ืองปรุงรสและเครื่องแกง โดยเคล้าให้เข้ากนั ใส่ต้นหอมหั่นหยาบและใบ มะกรูดห่ันฝอย คลกุ เคลา้ ใหเ้ ข้ากันอยา่ งดี รูป 9 ตน้ หอมห่นั หยาบและใบมะกรูดห่นั ฝอย คลกุ กบั เนอื้ ปลา 4. อัดสว่ นผสมที่คลกุ ไวใ้ สไ่ ส้ (ผูกเปน็ ทอ่ น ตามความยาวทต่ี ้องการ) รูป 10 อดั สว่ นผสมท่ีคลกุ ไวใ้ ส่ไส้ 5. นำไปอบทอ่ี ุณหภูมิ 50 องศาเซลเซยี ล ประมาณ 1 ชว่ั โมง หรอื นงึ่ ประมาณ 15 นาที หรอื นำไปย่างจน สุก ขณะทำให้ใชส้ ้อมหรอื ไม้ปลายแหลมจ้ิมใสอ้ วั่ ให้เป็นรูเล็กๆ เพ่ือให้อากาศและป้องกันไม่ให้ไส้แตก 6. วางผง่ึ ให้เย็น พร้อมรับประทาน

แหลง่ การเรียนรู้ - กลุ่มวิสาหกจิ ชมุ ชนบา้ นแพพวย หมู่ 8 ตำบลชมุ แสงสงคราม อำเภอบางระกำ จังหวดั พษิ ณโุ ลก - YouTube channel : โครงการการแก้ไขปัญหาความยากจนแบบเบ็ดเสร็จและแมน่ ยำ้ URL : https://youtu.be/lKboRg1Z7rU - Podcast ไสอ้ ว่ั : https://soundcloud.com/tipparat-sittiwong/podcast- 5?utm_source=clipboard&utm_medium=text&utm_campaign=social_sharing







ปลาแดดเดยี ว เวลา 1 ชว่ั โมง กลมุ่ เปา้ หมาย ประชาชนตำบลวังอิทก จดุ ประสงค์ 1) เพ่อื อธบิ ายวธิ กี ารทำปลาแดดเดยี ว และนำปลาทอ้ งถ่นิ มาแปรรูปเพอื่ เพิ่มรายได้ให้กับชมุ ชน 2) เพือ่ เสรมิ สร้างพฒั นาคณุ ภาพชีวิตเกษตรกรใหม้ ีความม่ันคงด้านอาชีพ และม่ังคง่ั ดา้ นรายได้อย่าง ย่ังยืน 3) เพ่อื กระจายความรูส้ คู่ รวั เรือน เพอ่ื นำไปประกอบอาหารภายในครวั เรือน รวมไปถึงการนำไปประกอบ อาชีพได้ 4) เพือ่ สร้างมูลคา่ เพ่ิมผลติ ผลทางการเกษตร ( Value Added ) ใหก้ ับเกษตรกรในกลุ่มวิสาหกิจชุมชน หรือกลุม่ ชมุ ชนการเกษตรหรือสหกรณ์การเกษตร เพื่อเพิ่มขดี ความสามารถในการแข่งขัน ทงั้ ดา้ นการ ผลติ การพัฒนาคุณภาพผลติ ภณั ฑแ์ ละบรรจุภณั ฑ์ รวมท้งั การตลาด วสั ดุอุปกรณ์ - ปลาสร้อย - เกลือเมด็ *เท่านนั้ * วธิ ีการทำ 1. นำปลาสรอ้ ยมาขอดเกล็ด เด็ดหัว เอาขีอ้ อกแลว้ ลา้ งน้ำให้สะอาด พกั ไวจ้ นสะเด็ดน้ำออกหรอื จนแหง้ แลว้ นำมาคลกุ กับเกลือเม็ด 100 กรัม 2. คลุกเกลือจนกวา่ เกลือจะละลายหมด จนรสู้ ึกวา่ ปลากบั เกลือเขา้ กัน หมกั ไว้เป็นเวลาอยา่ งนอ้ ย 2 ชว่ั โมง 3. หลงั จากครบเวลานำไปตากไว้ด้านนอก (เวลาในการตากแดดขนึ้ อยู่กับความแรงของแดด) ตากจนกว่าปลาจะแหง้ กรอบ

แหล่งการเรยี นรู้ - กล่มุ วสิ าหกิจชมุ ชนบ้านแพพวย หมู่ 8 ตำบลชุมแสงสงคราม อำเภอบางระกำ จงั หวัดพษิ ณโุ ลก - YouTube channel : โครงการการแก้ไขปัญหาความยากจนแบบเบด็ เสร็จและแมน่ ย้ำ URL : https://youtu.be/aphuntOSjKs - Podcast ปลาแดดเดยี ว : https://soundcloud.com/tipparat-sittiwong/podcast- 6?utm_source=clipboard&utm_medium=text&utm_campaign=social_sharing







ปลาร้า กลมุ่ เปา้ หมาย ประชาชนตำบลวังอิทก เวลา 1 ช่วั โมง จดุ ประสงค์ 1) เพอ่ื อธบิ ายวิธกี ารทำปลาร้า และนำปลาท้องถนิ่ มาแปรรูปเพ่อื เพ่ิมรายได้ให้กับชมุ ชน 2) เพอ่ื เสรมิ สรา้ งพฒั นาคณุ ภาพชวี ิตเกษตรกรใหม้ ีความม่นั คงดา้ นอาชีพ และมงั่ ค่งั ดา้ นรายไดอ้ ย่าง ยงั่ ยนื 3) เพอ่ื กระจายความรสู้ คู่ รวั เรอื น เพอ่ื นำไปประกอบอาหารภายในครัวเรอื น รวมไปถึงการนำไปประกอบ อาชีพได้ 4) เพ่อื สร้างมูลค่าเพิ่มผลิตผลทางการเกษตร ( Value Added ) ใหก้ บั เกษตรกรในกล่มุ วิสาหกิจชมุ ชน หรอื กลมุ่ ชมุ ชนการเกษตรหรือสหกรณ์การเกษตร เพ่ือเพ่ิมขดี ความสามารถในการแข่งขัน ท้ังดา้ นการ ผลิต การพฒั นาคุณภาพผลิตภัณฑแ์ ละบรรจภุ ัณฑ์ รวมท้งั การตลาด วัสดอุ ุปกรณ์ - ปลาสรอ้ ย - ขา้ วควั่ - เกลอื เม็ด *ตอ้ งใช้เกลือเมด็ เท่านัน้ หา้ มใชเ้ กลอื เสริมไอโอดนี เพราะจะไปทำปฏิกิริยากับเนอ้ื ปลาจะทำให้ปลายุย่ วธิ ีการทำ 1. นำปลาไปขอดเกล็ดและล้างใหส้ ะอาดทกุ ส่วน จากน้นั นำปลาและเกลือมาคลุกใหเ้ ข้ากนั 2. จากนั้นนำปลาใสข่ วดโหล หมักไวเ้ ป็นเวลา 30 วัน ปดิ ฝาใหม้ ดิ ชดิ 3. หลงั จากครบ 30 วัน นำปาออกจากโหล เทนำ้ ทง้ิ แลว้ นำไปคลกุ กับข้าวคว่ั (อัตราส่วน ปลา 1 กโิ ลกรมั / ข้าวค่วั 50 กรัม) *ข้าวคัว่ จะทำมาจากข้าวเจ้า โดยแตล่ ะพ้นื ท่ขี า้ วควั่ จะใชไ้ ม่เหมือนกนั ใชต้ ามความถนดั ของแต่ละพนื้ ท่ี

4. หลังจากคลุกขา้ วคว่ั แล้ว ให้นำไปใส่โหลแลว้ หมกั ต่ออีก 60-90 วนั รูป 11 คลกุ ขา้ วค่วั แลว้ ใหน้ าไปใส่โหล *กรณหี ลงั จากหมักข้าวค่ัวแลว้ 1 เดอื น แต่ไม่มนี ำ้ ออกมาให้ตม้ นำ้ เปลา่ 1 ลติ ร กบั เกลือเมด็ 50 กรมั ใสล่ งไปในโหลปิดฝาหมกั ต่อ **กลิ่นของปลาร้าจะขนึ้ อยู่กับความสะอาดของตวั ปลา ***ปกตปิ ลาร้าทที่ ำจากปลาสร้อยจะมีราคาอยูท่ ีก่ ิโลละ 50 บาท

แหลง่ การเรยี นรู้ - กลุ่มวสิ าหกจิ ชุมชนบ้านแพพวย หมู่ 8 ตำบลชุมแสงสงคราม อำเภอบางระกำ จังหวดั พษิ ณโุ ลก - YouTube channel : โครงการการแก้ไขปัญหาความยากจนแบบเบ็ดเสรจ็ และแม่นย้ำ URL : https://youtu.be/KOf65RarYsc - Podcast ปลาร้า : https://soundcloud.com/tipparat-sittiwong/podcast- 7?utm_source=clipboard&utm_medium=text&utm_campaign=social_sharing







การนำเกล็ดปลามาใชป้ ระโยชนต์ ่อ เวลา 2 ชัว่ โมง กลมุ่ เปา้ หมาย ประชาชนตำบลวังอทิ ก จุดประสงค์ 1) เพอ่ื อธิบายวิธีการการนำเกล็ดปลาใช้ใหเ้ กดิ ประโยชนส์ งู สุด และสามารถนำมาประยุกต์ต่อเพื่อเพิ่ม รายไดใ้ หก้ ับชมุ ชน 2) เพือ่ เสริมสรา้ งพัฒนาคุณภาพชีวติ เกษตรกรใหม้ ีความมั่นคงด้านอาชพี และมงั่ ค่ังดา้ นรายได้อย่าง ยัง่ ยืน 3) เพื่อกระจายความร้สู คู่ รัวเรอื น เพื่อนำไปประกอบอาหารภายในครัวเรือน รวมไปถึงการนำไปประกอบ อาชีพได้ 4) เพ่อื สรา้ งมูลค่าเพม่ิ ผลิตผลทางการเกษตร ( Value Added ) ให้กับเกษตรกรในกลุ่มวสิ าหกิจชุมชน หรอื กลุ่มชมุ ชนการเกษตรหรือสหกรณ์การเกษตร เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน ทัง้ ด้านการ ผลติ การพัฒนาคุณภาพผลิตภัณฑ์และบรรจภุ ณั ฑ์ รวมทั้งการตลาด วสั ดอุ ุปกรณ์ - เครอ่ื งปัน่ - เกลด็ ปลา - แปรง - ผงซักฟอก - แหนบ - นำ้ เปล่า - ตะแกรง - กรดอะซติ ิก (น้ำส้มสายช)ู - สีย้อมเกลด็ ปลา - ภาชนะใสเ่ กล็ดปลา

วิธกี ารทำ 1. นำผงซักฟอกมาใสเ่ กลด็ ปลาคนให้เขา้ กัน จากน้ันค่อยๆใสน่ ้ำลงไปลา้ งทำความสะอาด เทนำ้ ท่สี กปรก ออกทำซ้ำจนกวา่ นำ้ สะอาดใส 2. นำเกล็ดปลาทสี่ ะอาดแลว้ ไปตากหรืออบจนแหง้ ดี ในขนั้ ตอนน้จี ะสามารถนำไปย้อมสีได้ นำไปทำเป็น เครือ่ งประดบั ตกแตง่ ได้ 3. นำเกล็ดปลาท่ตี ากแหง้ แลว้ มาใส่ในกรดอะซิติก (นำ้ ส้มสายชู) แชใ่ หท้ ่วม จากน้ันแช่ท้งิ ไวข้ ้ามคืน เสร็จ แลว้ ลา้ งด้วยนำ้ เปลา่ 4. นำเกล็ดปลาทแ่ี ช่กรดและล้างเรียบร้อยแลว้ ตากหรืออบจนแห้งดี 5. นำเกล็ดปลาที่อบแหง้ ดแี ลว้ ไปป่ันหรอื บด ด้วยเครื่องปั่นได้ แหลง่ การเรียนรู้ - กลุ่มวสิ าหกิจชมุ ชนบ้านแพพวย หมู่ 8 ตำบลชุมแสงสงคราม อำเภอบางระกำ จงั หวดั พิษณุโลก - YouTube channel : โครงการการแก้ไขปัญหาความยากจนแบบเบด็ เสรจ็ และแม่นย้ำ URL : https://youtu.be/ik6nLRiEtbc - Podcast เกลด็ ปลา : https://soundcloud.com/tipparat-sittiwong/podcast- 3?utm_source=clipboard&utm_medium=text&utm_campaign=social_sharing





โครงการการศกึ ษาแนวทางการแก้ไขปัญหาความยากจนแบบเบ็ดเสรจ็ และแม่นยำ ภาคเหนอื ตอนล่าง : กรณศี ึกษาจงั หวัดพษิ ณุโลก The Study of Completed and Precise Solutions to Eliminate Poverty of Northern Region : Case Study in Phitsanulok

คณะผวู้ จิ ยั ศ.ดร.จิรวัฒน์ พริ ะสนั ต์ (หวั หนา้ โครงการ) อาจารย์ประจำคณะสถาปตั ยกรรมศาสตร์ รศ.ดร.ชื่นจิตร กองแก้ว (ผูร้ ่วมวจิ ัย) อาจารยป์ ระจำคณะเภสชั ศาสตร์ รศ.ดร.ทิพรตั น์ สิทธวิ งศ์ (ผรู้ ว่ มวิจยั ) อาจารยป์ ระจำคณะศึกษาศาสตร์ รศ.ดร.วชิ ญานัน รัตนวบิ ูลยส์ ม (ผ้รู ่วมวิจยั ) อาจารยป์ ระจำคณะบรหิ ารธรุ กิจ เศรษฐศาสตร์และ การสื่อสาร รศ.ดร.วลั ลภชั สขุ สวสั ดิ์ (ผู้ร่วมวจิ ัย) อาจารยป์ ระจำคณะสังคมศาสตร์ ผศ.ดร.กนกกาญจน์ เสน่ห์ นมะหุต (ผู้ร่วมวจิ ัย) อาจารยป์ ระจำคณะบรหิ ารธุรกจิ เศรษฐศาสตร์และ การสอ่ื สาร ผศ.ดร.ยุวยงค์ จันทรวจิ ติ ร (ผรู้ ่วมวจิ ยั ) อาจารยป์ ระจำคณะพยาบาลศาสตร์ ผศ. ดร.ภคพร วัฒนดำรงค์ (ผรู้ ่วมวิจยั ) อาจารยป์ ระจำคณะบริหารธรุ กิจ เศรษฐศาสตร์และ การสอ่ื สาร ผศ.ดร.สรุ ยี ์พร สวา่ งเมฆ (ผู้รว่ มวจิ ยั ) อาจารยป์ ระจำคณะศึกษาศาสตร์ ดร.อุไรวรรณ ชยั ชนะวิโรจน์ (ผรู้ ่วมวิจัย) อาจารยป์ ระจำคณะพยาบาลศาสตร์ ผศ. ดร.วศนิ เหลีย่ มปรีชา (ผรู้ ว่ มวิจัย) อาจารยป์ ระจำคณะบรหิ ารธุรกจิ เศรษฐศาสตรแ์ ละ การสือ่ สาร ดร.ดาริน คงสจั ววิ ัฒน์ (ผู้ร่วมวิจยั ) อาจารย์ประจำคณะสงั คมศาสตร์ ดร.ปรเมษฐ์ ดำชู (ผ้รู ่วมวิจัย) อาจารย์ประจำคณะบรหิ ารธุรกจิ เศรษฐศาสตรแ์ ละ การสื่อสาร ดร.ปรญิ ญา สร้อยทอง (ผู้รว่ มวจิ ยั ) อาจารย์ประจำคณะสังคมศาสตร์ ดร.ภาวชั วจิ ารัตน์ (ผ้รู ่วมวิจัย) อาจารยป์ ระจำคณะเกษตรศาสตร์ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ดร. สุกิจ ขอเชื้อกลาง (ผู้รว่ มวิจัย) อาจารย์ประจำคณะบรหิ ารธุรกิจ เศรษฐศาสตร์และ การสื่อสาร ดร.สุรยิ า ชาปู่ (ผู้ร่วมวิจัย) อาจารย์ประจำคณะศึกษาศาสตร์ ดร.อาทิตย์ พงษ์พานชิ (ผู้ร่วมวิจัย) อาจารย์ประจำคณะมนุษยศาสตร์ ดร.สมคิด คำแหง (ผู้ร่วมวจิ ยั ) กองการส่งเสริมบริการวิชาการ

ดำเนินการผลติ /ผู้จัดทำ นางสาวกมลวรรณชนก สวุ รรณเทพ นางสาวกญั ญาณฐั เลี่ยมสุวรรณ นางสาวชญานนิ ไชยเหมาะ นางสาวธัญชนก บญุ มสี ุโพธิ์ นางสาวพชิ ชาพร คำแปง นางสาววนั ทนยี ์ ทัศนัย นสิ ติ คณะศกึ ษาศาสตร์ สาขาเทคโนโลยีและส่ือสารการศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร