อ.วัชระ แสนเดช

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 40 บรรเลงอิเล็กโทน (Electone) และออร์แกนไฟฟ้า (Organ) ซ่ึงมีลักษณะการบรรเลงที่ใกล้เคียงกับ การบรรเลงคยี ์บอร์ด จึงสามารถฝึกหัดบรรเลงคีย์บอรด์ ดว้ ยตนเองได้ 1.3.2 นกั ดนตรีท่บี รรเลงคยี บ์ อร์ดบางรายได้รับการฝึกหัดจากครูผู้สอนในโรงเรียน มัธยมศึกษา และโรงเรียนสอนดนตรีเอกชนในจังหวัดราชบุรี นักดนตรีบางรายมีประสบการณ์การ บรรเลงในวงดนตรตี า่ ง ๆ ทส่ี ถานศกึ ษาจัดขนึ้ 1.4 กลองชดุ 1.4.1 นักดนตรีท่ีบรรเลงกลองชุดส่วนใหญ่ได้มีโอกาสเข้าไปใกล้ชิดกับวงดนตรี เพราะมีความช่ืนชอบ มีความต้องการที่จะบรรเลง ทาให้ได้รับคาแนะนาในการฝึกหัดจากนักดนตรี รนุ่ พีไ่ ด้โอกาสในการฝึกหดั ดว้ ยกลองชดุ ในขณะที่นกั ดนตรีรุ่นพีพ่ ักจากการฝึกซ้อม เม่ือเร่ิมบรรเลงใน จงั หวะง่ายได้ ก็มโี อกาสได้บรรเลงรว่ มกบั วงดนตรแี ทนนักดนตรีรุ่นพีใ่ นบางบทเพลง 1.4.2 นกั ดนตรีทีบ่ รรเลงกลองชดุ บางรายใช้การสังเกตการบรรเลงของนักดนตรีรุ่น พ่ี และนักดนตรีที่มีชื่อเสียง แล้วนามาฝึกหัดด้วยตนเองด้วยการนาของใช้ในบ้าน กล่อง และถัง มาจาลองเป็นกลองชุด หลังจากนั้นจะใช้บริการห้องดนตรีร่วมกับเพ่ือนเพื่อฝึกซ่อมกลองชุด รบั คาแนะนาจากเพ่อื นท่ไี ปใช้บรกิ ารห้องซอ้ มดนตรรี ่วมกนั นักดนตรีบางรายมีพ้ืนฐานในการบรรเลง เครือ่ งกากับจังหวะในวงโยธวาทิต 1.4.3 นกั ดนตรที บ่ี รรเลงกลองชุดบางรายได้รับการฝึกหัดจากครูผู้สอนในโรงเรียน มธั ยมศกึ ษา โรงเรยี นสอนดนตรเี อกชนในจงั หวัดราชบุรี นกั ดนตรีบางรายมีประสบการณ์การบรรเลง ในวงดนตรีตา่ ง ๆ ท่สี ถานศึกษาจัดข้ึน 1.5 เครื่องประกอบจังหวะต่าง ๆ ได้แก่ คองกา บองโก แทนโมลิน ระฆังราว และคาวเบล เป็นตน้ นักดนตรที ีบ่ รรเลงเครือ่ งกากบั จังหวะส่วนใหญม่ ีพื้นฐานการบรรเลงเคร่ืองกากับ จงั หวะในวงดนตรตี ่าง ๆ เชน่ บรรเลงกลองทอมในวงโยธวาทิต บรรเลงเครื่องหนังในดนตรีไทย และ บรรเลงกลองชุดในวงสตริง เปน็ ตน้ โดยการฝึกหัดใช้การสังเกตวิธีการบรรเลง จดจาเสียงท่ีได้ยินจาก บรรเลง แลว้ นามาฝึกหัดด้วยตนเอง นักดนตรีส่วนใหญ่ซ้ือเครื่องกากับจังหวะต่าง ๆ เป็นของตนเอง นกั ดนตรบี างรายไม่ได้ฝกึ หดั แตส่ ามารถบรรเลงไดโ้ ดยการใช้ไหวพริบและความค้นุ เคยกบั เพลง 1.6 เครอ่ื งเป่า ไดแ้ ก่ ทรมั เป็ต ทรอมโบน อัลโตแซกโซโฟน และเทนเนอร์แซกโซโฟน 1.6.1 นักดนตรีทบ่ี รรเลงเครอ่ื งเป่าส่วนใหญไ่ ด้รับการฝกึ หดั จากหวั หน้าคณะแตรวง ชาวบ้าน โดยใช้เครื่องดนตรีของหัวหน้าคณะแตรวงชาวบ้านฝึกหัด เม่ือเริ่มบรรเลงได้จึงซื้อเครื่อง

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 41 ดนตรเี ปน็ ของตนเอง บางรายซอื้ เคร่ืองต่อจากหัวหน้าคณะแตรวงท่ตี นเองประจาอยู่ เม่ือนักดนตรีมา บรรเลงร่วมกับวงสตริงคอมโบ และวงราวงยอ้ นยคุ ซึ่งบรรเลงเพลงลูกทุ่งเปน็ หลกั จึงมีการปรบั ตัวเพียง เลก็ นอ้ ย เนือ่ งจากบางครงั้ คณะแตรวงชาวบ้านมกี ารบรรเลงเพลงลูกทุ่ง ลูกกรุง เชน่ เพลง 30 ยังแจ๋ว คณะแตรวงบรรเลงในกญุ แจเสียง Bb แต่วงสตริงคอมโบบรรเลงในกุญแจเสียง C ต้องปรับให้ตรงกับ ระดับเสยี งของนักร้องในวงสตรงิ คอมโบ หรอื การบรรเลงจงั หวะในแต่ละเพลงทม่ี คี วามแตกตา่ งกัน 1.6.2 นักดนตรีบางรายได้รับการฝึกหัดจากครูผู้สอนในโรงเรียนระดับมัธยมศึกษา และมีประสบการณก์ ารบรรเลงวงโยธวาทติ วงสตรงิ คอมโบของโรงเรียน จึงนาความรู้ที่ได้ศึกษามาใช้ ในการประกอบอาชีพนกั ดนตรีสากล 2. การฝึกซอ้ มของนกั ดนตรสี ากล 2.1 การฝึกซอ้ มสว่ นตวั นักดนตรีประจาวงดนตรีส่วนใหญ่มีการฝึกซ้อมเพื่อพัฒนาฝีมือในการบรรเลง สัปดาห์ละ 1 – 2 ครั้ง ในช่วงเย็น – ค่าท่ีบ้านพักอาศัยของตนเอง การฝึกซ้อมส่วนใหญ่เป็นการ ฝึกซ้อมบทเพลงใหม่ นักดนตรีส่วนใหญ่เรียกวา่ “การแกะเพลงใหม่” เป็นการสังเกต และจดจาเสียงที่ ได้ฟังจากเพลงต้นฉบับผ่านแผ่น CD อุปกรณ์คอมพิวเตอร์สาหรับเก็บข้อมูล (Flash drive) และ เว็บไซต์ (Youtube.com) แล้วนามาบรรเลงด้วยเคร่ืองดนตรีตามความคุ้นเคย นักดนตรีแต่ละรายมี วิธีฝึกหัดเพลงใหม่ทแี่ ตกตา่ งกันตามความถนัดของแตล่ ะราย เช่น นักดนตรีบางรายต้องบรรเลงเครื่อง ดนตรคี วบค่กู บั การฟงั เพลงต้นฉบับ นักดนตรีบางรายสามารถจดบันทึกเป็นโน้ตดนตรีสากลจากการ ฟังเพลงต้นฉบบั แล้วนาโน้ตทจ่ี ดบันทกึ ไปใช้ในการฝึกหดั นกั ดนตรบี างรายฝึกซ้อมเพลงใหม่จากวีดีโอ สอนการบรรเลงในเว็บไซต์ นักดนตรีอิสระส่วนใหญ่ใช้การฝึกซ้อมลักษณะใกล้เคียงกับนักดนตรีประจาวงดนตรี แต่นักดนตรีอิสระต้องฝึกซ้อมด้วยตนเองทั้งหมด ทาให้นักดนตรีบางรายใช้การบันทึกเสียงหรือ บันทึกภาพเคล่ือนไหวขณะตนเองฝึกซ้อม เพ่ือนามารับชมรับฟังและปรับแก้ให้การบรรเลงดีข้ึน นักดนตรีบางรายฝกึ ซอ้ มเคร่ืองดนตรีหลายช้นิ เน่ืองจากในการแสดงมกี ารเปลี่ยนเครื่องดนตรี เพ่ือให้ เกิดความหลากลาย ไมเ่ บื่อหน่าย

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 42 ภาพท่ี 5 การฝึกซ้อมคียบ์ อรด์ โดยนายชุมพร แสนเสน (ถา่ ยเมือ่ วันที่ 6 กมุ ภาพนั ธ์ 2564 โดยนายวัชระ แสนเดช) ภาพท่ี 6 การฝึกซ้อมแอคคอรเ์ ดียน โดยนายชมุ พร แสนเสน (ถ่ายเม่ือวนั ท่ี 6 กุมภาพนั ธ์ 2564 โดยนายวชั ระ แสนเดช)

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 43 นักดนตรีบางรายเมื่อฝกึ ซอ้ มจนเกิดความชานาญ จึงไปถ่ายทอดให้กับนักดนตรีในวงดนตรี โดยการสาธิตการบรรเลงให้ชมเพ่ือให้ปฏิบัติตาม ซ่ึงนักดนตรีเรียก ว่า “การต่อเพลง” นักดนตรีบางรายฝึกซ้อมด้วยโน้ตท่ีนักดนตรีในวงดนตรีเขียนให้ หรือซื้อมาจากผู้รับจ้างเขียนโน้ต ดนตรโี ดยเฉพาะ ในราคาเพลงละ 200 – 300 บาท ภาพที่ 7 โน้ตเพลงทจี่ ดบนั ทกึ จากการฟงั เพลงตน้ ฉบับ โดยนายวหิ าร มุสิกวัฒร์ (ถ่ายเมือ่ วันที่ 30 ตุลาคม 2563 โดยนายวัชระ แสนเดช)

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 44 2.2 การฝึกซ้อมวงดนตรี วงสตริง วงโฟล์ค และนักดนตรีอิสระที่บรรเลงประจาในร้านอาหารส่วนใหญ่มีการ ฝึกซ้อมวงดนตรีที่ร้านอาหาร โดยใช้เวลาก่อนร้านอาหารเปิดให้บริการ ในช่วงเวลา 11.00 – 15.00 น. แตห่ ากไมส่ ามารถทาการฝกึ ซ้อมในรา้ นอาหารได้ และบางครงั้ เปน็ การฝกึ ซอ้ มเพื่อ การแสดงนอกสถานท่ี จะใช้บริการห้องซ้อมดนตรีในจงั หวัดราชบุรี โดยเสยี คา่ บรกิ ารชั่วโมงละ 500 – 700 บาท วงสตริงคอมโบ และวงราวงย้อนยุคส่วนใหญ่มีการฝึกซ้อมวงดนตรีก่อนการแสดง 1 – 2 วัน ในช่วงเวลา 18.00 – 22.00 น. โดยวงสตริงคอมโบและวงราวงย้อนยุคส่วนใหญ่มีการ ฝกึ ซ้อมท่ีบา้ นของหัวหน้าวงดนตรี เนื่องจากเป็นวงดนตรีขนาดใหญ่ มีจานวนนักดนตรี และอุปกรณ์ สาหรบั การบรรเลงจานวนมาก ทาให้บา้ นของหัวหน้าวงตอ้ งมสี ถานทเ่ี ตรยี มไว้สาหรบั ฝึกซ้อมวงดนตรี หากเป็นช่วงท่ีมีการแสดงติดต่อกันเกือบทุกวัน การฝึกซ้อมจะใช้สถานท่ีจัดการแสดงเป็นท่ีฝึกซ้อม โดยใชเ้ วลาในชว่ งก่อนเปดิ งานประมาณ 2 – 3 ชัว่ โมง ซึ่งเป็นชว่ งเวลาทยี่ ังมีการจัดเตรียมสถานท่ีต่าง ๆ เช่น วางโตะ๊ อาหาร ติดต้ังระบบไฟ และยังไม่มีผู้รับฟังรับชม การฝึกซ้อมของวง ดนตรีสากลส่วนใหญ่เป็นการซ้อมเพลงใหม่ท่ีได้แจ้งใ ห้นักดนตรี ทราบล่วงหน้าเพื่อให้นักดนตรีมีเวลาในการฝึกซ้อมด้วยตนเองก่อนท่ีจะมาซ้อมกับวงดนตรี และการทบทวนเพลงเกา่ ท่ีใชท้ าการแสดงแต่มีการปรับเปลี่ยนหรือฝึกซ้อมให้การบรรเลงน้ันสมบูรณ์ วงดนตรีส่วนใหญ่นาลาดับเพลงท่จี ะใชใ้ นการแสดงมาทดลองบรรเลง เพื่อให้นักดนตรีเกิดความเข้าใจ สามารถบรรเลงได้ตามลาดบั ขัน้ ตอนทก่ี าหนดไว้ การบรรเลงดนตรีสากลเพอ่ื การประกอบอาชีพ จากการสมั ภาษณ์หัวหนา้ วงดนตรี และนักดนตรีสากลในจังหวัดราชบุรี (สัมภาษณ์เมื่อวันที่ 10 ตุลาคม 2563 – 29 กรกฎาคม 2564) ประเด็นเก่ียวกับ การบรรเลงดนตรีสากลเพื่อการ ประกอบอชพี ในจังหวดั ราชบุรี พบว่า การบรรเลงดนตรีสากลของวงดนตรีสากลในจังหวัดราชบุรี มีขั้นตอน และบทเพลงที่ใช้ใน การบรรเลงท่ีแตกต่างกัน โดยข้ึนอยู่กับประเภทของวงดนตรี สถานที่จัดงาน และความต้องการของ เจ้าภาพ มีรายละเอียดดังนี้

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 45 1. ขั้นตอนการบรรเลงของวงดนตรสี ากล 1.1 วงสตริงในจังหวดั ราชบุรีส่วนใหญ่มีการบรรเลงในร้านอาหาร บางครั้งบรรเลงนอก สถานที่ ประกอบด้วยนักดนตรีจานวน 5 - 6 คน ได้แก่ กีตาร์ไฟฟ้า 1 - 2 คน กีตาร์เบส 1 คน คีบอร์ด 1 คน กลองชุด 1 คน เคร่ืองกากับจังหวะต่าง ๆ 1 คน น้องร้องชาย 1 - 2 คน และนักร้อง หญิง 1 - 2 คน บางวงดนตรีมีจานวนนักร้องนักดนตรีแตกต่างกัน เช่น บางวงดนตรีไม่มีนักดนตรี บรรเลงเครื่องกากับจังหวะต่าง ๆ บางวงนักดนตรีที่บรรเลงกีตาร์ขับร้องขณะบรรเลงกีตาร์ บางวงดนตรีมีนักหญงิ เพยี งคนเดยี ว เปน็ ต้น 1.1.1 การบรรเลงในรา้ นอาหารของวงสตรงิ ในจงั หวัดราชบรุ ีสว่ นใหญใ่ ช้เวลาในการ บรรเลงรอบละ 1 ชั่วโมง 30 นาที ซ่ึงนักดนตรีเรียกว่า “เบรก” บรรเลงในช่วงเวลา 18.00 – 19.30 น. นักดนตรีเรียกว่า “รอบหัวค่า” 20.00 – 21.30 น. นักดนตรีเรียกว่า “รอบค่า” และ 22.00 – 23.30 น. นักดนตรีเรียกว่า “รอบดึก” ร้านอาหารท่ีมีการบรรเลงของวงสตริงจะมีการจัดเตรียม สถานที่ และอุปกรณ์สาหรับการบรรเลงต่าง ๆ เช่น แอมป์ขยายเสียง ขาต้ังโน้ต และกลองชุดไว้ สาหรบั นักดนตรี นักดนตรีส่วนใหญ่เดินทางมาถึงร้านอาหารก่อนเวลาบรรเลงประมาณ 20 – 30 นาที เพ่ือพูดคยุ ทกั ทายกับเจา้ ของรา้ นอาหาร เตรียมเครอ่ื งดนตรี เตรยี มอุปกรณป์ ระกอบการบรรเลง ต่าง ๆ และทดสอบระบบเสียง นกั ดนตรีใช้เวลาจดั เตรียมเครอ่ื งดนตรปี ระมาณ 10 – 15 นาที นักร้อง นักดนตรีจะใช้ช่วงเวลาขณะเตรียมเคร่ืองดนตรี และอุปกรณ์ต่าง ๆ สังเกตกลุ่มผู้ฟังผู้ชม เพือ่ เลอื กเพลงที่จะใช้บรรเลงให้เหมาะสมกับสถานการณ์ และกลุ่มผู้ฟังผู้ชม เช่น หากกลุ่มผู้ฟังผู้ชม ส่วนใหญเ่ ปน็ ผู้ใหญว่ ยั ทางาน จะเลอื กเพลงที่ได้รับความนิยมในอดีต หากกลุ่มผู้ฟังผู้ชมส่วนใหญ่เป็น วยั รุ่น จะเลอื กเพลงทไ่ี ด้รับความนิยมในปจั จุบัน เป็นตน้ การบรรเลงในร้านอาหารส่วนใหญ่บรรเลงเพลงป๊อปปูลาร์ของศิลปินไทยและ ตา่ งประเทศทไ่ี ดร้ บั ความนิยมตามยุคสมัย ซ่ึงมีความแตกต่างกัน คือ ในช่วงเวลา 18.00 – 19.30 น. บรรเลงเพลงจังหวะช้า ฟังสบาย ประมาณ 10 – 12 เพลง บรรเลงเพลงจงั หวะเร็ว สนุกสนาน ในช่วง ท้ายก่อนจบการบรรเลง 2 – 3 เพลง ช่วงเวลา 20.00 – 21.30 น. บรรเลงเพลงจังหวะช้า ฟังสบาย ประมาณ 4 – 5 เพลง และเพลงจังหวะเร็ว หนักแน่น สนุกสนาน ประมาณ 7 – 9 เพลง ในช่วงเวลา 22.00 – 23.30 น. บรรเลงเพลงจังหวะเร็ว หนักแน่น สนุกสนาน ประมาณ

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 46 13 – 15 เพลง บางครัง้ หากผ้ฟู งั ผชู้ มนอ้ ย จะบรรเลงเพลงช้า ฟังสบาย เพ่ือให้เข้ากับบรรยากาศของ ร้านอาหาร เมอื่ จบการบรรเลงของนักดนตรีจะเปดิ เพลงเพอื่ ไม่ให้บรรยากาศในรา้ นอาหารเงียบ จนเกินไป นักดนตรีใชเ้ วลาในการเก็บเครือ่ งดนตรี และอุปกรณ์ประกอบการบรรเลงต่าง ๆ ประมาณ 10 – 15 นาที ระหวา่ งน้ันนกั ดนตรีจะไปรับคา่ จ้างจากเจา้ ของรา้ นอาหาร เพ่อื นามาแจกจ่ายให้กับนัก ดนตรีและนักร้อง วงสตริงบางวงมีการบรรเลง 2 ช่วงเวลาต่อเน่ืองกันในร้านอาหารร้านเดิม จะใช้ ชว่ งเวลาวา่ งระหว่างรอบการบรรเลงในการพกั รบั ประทานอาหาร และเครอ่ื งดม่ื 1.1.2 การบรรเลงนอกสถานท่ีของวงสตริงในจังหวัดราชบุรีเป็นการบรรเลง กลางแจง้ ในบรเิ วณท่พี ักอาศยั รสี อร์ท และการบรรเลงในห้องอาหาร ในอาคาร เป็นการบรรเลงที่จัด ขึ้นเป็นครั้งคราว ส่วนใหญ่ใช้เวลาในการบรรเลงประมาณ 2 ช่ัวโมง เวลาในการบรรเลงขึ้นอยู่กับ ประเภทงานที่จัดขึ้น หากเป็นงานแต่งงานตอนกลางวัน บรรเลงในช่วงเวลา 11.00 – 13.00 น. งานเลยี้ งสังสรรค์ หรืองานวันเกดิ บรรเลงในชว่ งเวลา 20.00 – 22.00 น. เปน็ ต้น การจัดเตรียมสถานท่ีส่วนใหญ่ใช้บริการเช่าเวที เครื่องเสียง และอุปกรณ์ต่าง ๆ เหมอื นกบั วงสตรงิ คอมโบ แตเ่ วทมี ขี นาดเวทีทเ่ี ลก็ กว่าวงสตรงิ คอมโบ บางครั้งไม่ต้องเช่าเครื่องป่ันไฟ หากสถานทใ่ี ช้บรรเลงมีกระแสไฟฟ้าเพียงพอ สาหรับการบรรเลงในห้องอาหาร ในอาคาร จะใช้เวทีท่ี สร้างไว้สาหรับจัดกิจกรรมต่าง ๆ จึงใช้บริการเช่าเฉพาะไฟส่องสว่างเครื่องขยายเสียง และเคร่ือง ดนตรี นักดนตรีและนกั รอ้ งเดินทางมาถึงสถานท่ีทาการแสดงกอ่ นเวลาบรรเลงประมาณ 1 ช่วั โมง เพ่ือจัดเตรียมเคร่ืองดนตรี อปุ กรณป์ ระกอบกับการบรรเลงตา่ ง ๆ เช่นกีตาร์ไฟฟ้า กลองสแนร์ ฉาบ ทดสอบระบบเสยี ง เมอื่ เตรยี มความพร้อมสาหรับการบรรเลงเสร็จนักร้องนักดนตรีใช้เวลาว่างท่ี เหลือในการรับประทานอาหาร พักผ่อน และแตง่ ตัว การบรรเลงนอกสถานที่ส่วนใหญ่บรรเลงเพลงป๊อปปูลาร์ของศิลปินไทยและ ตา่ งประเทศท่ีไดร้ บั ความนยิ มตามยคุ สมยั ในชว่ งแรกวงสตริงบรรเลงเพลงช้า ฟังสบาย ประมาณ 7 – 9 เพลง เพื่อสร้างบรรยากาศให้กับผู้ทีมาร่วมงาน ใช้เวลาในการบรรเลงประมาณ 30 – 45 นาที หลังจากน้นั เปน็ ช่วงพิธีการตา่ ง ๆ ของงานเลีย้ งสงั สรรค์ บางครงั้ นักดนตรตี อ้ งบรรเลงดนตรีรว่ มกับพิธี การ เชน่ บรรเลงเพลงขณะการเปิดตัวเจ้าบ่าว เจ้าสาว หรือบรรเลงดนตรีให้กับแขกผู้มีเกียรติขึ้นมา ร้องเพลงในช่วงการอวยพรวันเกิด เป็นต้น เมื่อจบจากพิธีการเริ่มบรรเลงด้วยเพลงช้า ฟังสบาย

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 47 ประมาณ 2 - 3 เพลง และบรรเลงเพลงท่ีมีจังหวะเร็ว หนักแนน่ สนุกสนานขึ้นตามลาดับ ประมาณ 7 – 9 เพลง จบการบรรเลงดว้ ยเพลงท่ีมจี ังหวะชา้ เนอ้ื ร้องมคี วามหมายเหมาะสมกับงานท่ีจดั ขนึ้ หลังจากการบรรเลงเสร็จสิ้น นักดนตรีใช้เวลาในการเก็บเคร่ืองดนตรี และอุปกรณ์ ประกอบการบรรเลงประมาณ 30 นาที ในระหว่างน้ันหัวหน้าวงจะไปรับค่าจ้างจากผู้ว่าจ้าง หรือ เจ้าภาพ และนามาจ่ายให้กับนักดนตรี นักร้อง ผู้ให้บริการเช่าเวที ไฟส่องสว่าง เคร่ืองขยายเสียง เคร่อื งดนตรี และเครอื่ งปน่ั ไฟ นักดนตรสี ่วนใหญจ่ ะเดินทางกลับพรอ้ มกนั 1.2 วงโฟลค์ ซองในจงั หวดั ราชบุรสี ่วนใหญม่ กี ารบรรเลงในร้านอาหาร และบรรเลงนอก สถานทใ่ี นบางครง้ั ประกอบด้วยนักดนตรีจานวน 3 - 4 คน ได้แก่ กีตาร์โปร่งไฟฟ้า 1 - 2 คน เคร่ือง กากับจงั หวะ 1 คน น้องร้องชายหรือนักรอ้ งหญงิ 1 คน บางคร้ังนักดนตรีที่บรรเลงกีตาร์ขับร้องขณะ บรรเลงกีตาร์ 1.2.1 การบรรเลงในร้านอาหารของวงโฟล์คซองในจังหวัดราชบุรีมีความใกล้เคียง กับการบรรเลงของวงสตริง ส่วนใหญ่บรรเลงเฉพาะช่วงเวลา 18.00 – 19.30 น. ร้านอาหารที่มีการ บรรเลงของวงโฟล์คซองส่วนใหญ่จะจัดเตรียมสถานที่ และอุปกรณ์สาหรับการบรรเลงต่าง ๆ เช่น แอมปข์ ยายเสียง และขาตง้ั โน้ต ไว้สาหรับนกั ดนตรี นักดนตรีส่วนใหญ่เดินทางมาถึงร้านอาหารก่อนเวลาบรรเลงประมาณ 20 – 30 นาที เพ่ือพูดคุยทักทายกับเจ้าของร้านอาหาร เตรียมเคร่ืองดนตรี อุปกรณ์ประกอบการบรรเลง ทดสอบระบบเสยี ง ใชเ้ วลาในการจัดเตรยี มเครื่องดนตรปี ระมาณ 5 – 10 นาที นักร้องจะพูดคุยทักทายกับผู้ฟังผู้ชมและเร่ิมบรรเลง ช่วงแรกบรรเลงเพลงคัลทร่ี ของศิลปินต่างประเทศ ในจังหวะช้า ฟังสบาย 3 – 4 เพลง หลังจากนั้นบรรเลงเพลงป๊อปปูลาร์ของ ศิลปนิ ไทยทีก่ าลังได้รับความนิยมตามยคุ สมัย บางคร้ังมีการบรรเลงเพลงเพื่อชีวิต และเพลงร็อคของ ศิลปนิ ไทย แตน่ ามาเรียบเรยี งเสยี งประสานใหม่ใหเ้ หมาะสมกบั วงโฟล์คซอง เมื่อจบการบรรเลงจะเปิดเพลงท่ีจัดเตรียมไว้ เพื่อไม่ให้บรรยากาศในร้านอาหาร เงียบจนเกนิ ไป นกั ดนตรใี ช้เวลาจดั เกบ็ เคร่ืองดนตรี และอุปกรณ์ประกอบการบรรเลง ประมาณ 5 – 10 นาที ในระหว่างน้ันนักดนตรีจะไปรับเงินค่าจ้างจากเจ้าของร้านอาหาร เพื่อนามาแจกจ่ายให้กับ นกั ดนตรี และนกั รอ้ ง

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 48 1.2.2 การบรรเลงนอกสถานท่ีของวงโฟล์คซองในจังหวัดราชบุรีส่วนใหญ่เป็นการ บรรเลงกลางแจง้ ในบรเิ วณท่พี กั อาศัย รสี อร์ท เป็นการบรรเลงที่จัดขึ้นเป็นคร้ังคราว ส่วนใหญ่ใช้เวลา ในการบรรเลงประมาณ 2 ช่วั โมง หรอื ขึ้นอยู่กบั ความต้องการของเจา้ ภาพท่ีว่าจา้ ง การจดั เตรยี มสถานท่ีสาหรับการบรรเลงของวงโฟล์คซองส่วนใหญ่เกิดขึ้นก่อนการ บรรเลงประมาณ 2 ชั่วโมง โดยนักดนตรีนาเครื่องขยายเสียง เครื่องดนตรี และอุปกรณ์ต่าง ๆ มาติดต้ังด้วยตนเอง ใช้เวลาติดตั้งประมาณ 1 ช่ังโมง หลังจากน้ันนักดนตรีจะรับประทานอาหาร พักผ่อน แต่งตัว เพื่อเตรียมตัวท่ีจะบรรเลง หากมีการใช้บริการเช่าเครื่องเสียง นักร้องนักดนตรีมัก เดนิ ทางมาถึงสถานท่บี รรเลงกอ่ นเวลาบรรเลงประมาณ 1 ชัว่ โมง การบรรเลงนอกสถานท่ีของวงโฟล์คซองช่วงแรกบรรเลงเพลงคัลทรี่ และเพลงป๊อป ปลู าร์ของศิลปนิ คนไทยทีไ่ ดร้ ับความนิยมในอดตี จังหวะช้า ฟังสบาย 3 – 4 เพลง หลงั จากน้ันบรรเลง เพลงเพื่อชีวิต เพลงป๊อปปูลาร์ของศิลปินไทยที่กาลังได้รับความนิยมอยู่ปัจจุบัน ที่มีจังหวะเร็ว สนกุ สนานข้นึ ตามลาดบั จนจบการบรรเลง หลงั จากการบรรเลงเสรจ็ สิ้น นักดนตรีใช้เวลาในการเก็บเคร่ืองดนตรี และอุปกรณ์ ประกอบการบรรเลงประมาณ 1 ชั่วโมง ในระหว่างน้ันหัวหน้าวงจะรับค่าจ้างจากผู้ว่าจ้าง หรือ เจา้ ภาพ นาเงินไปจ่ายนกั ดนตรี นกั ร้อง หากมีการเช่าเคร่ืองขยายเสียงก็จะจ่ายเงินให้กับผู้ให้บริการ เชา่ เครือ่ งขยายเสียง นกั ดนตรีจะเดินทางกลับพร้อมกัน 1.3 วงสตรงิ คอมโบในจังหวัดราชบรุ สี ว่ นใหญ่เป็นการบรรเลงนอกสถานท่ี ประกอบด้วย นักดนตรีจานวน 12 – 15 คน ได้แก่ กีตาร์ไฟฟ้า 2 คน กีตาร์เบส 1 คน คีบอร์ด 1 คน ทรมั เปต็ 1 คน ทรอมโบน 1 คน อัลโตแซกโซโฟน 1 คน เทนเนอร์แซกโซโฟน 1 คน กลองชุด 1 คน เครื่องกากับจังหวะต่าง ๆ 1 คน น้องร้องชาย 1 – 3 คน และนักร้องหญิง 1 – 3 คน บางวงดนตรีมี จานวนนักร้องนักดนตรีแตกต่างกัน เช่น บางวงดนตรีไม่มีนักดนตรีบรรเลงอัลโตแซกโซโฟน บางวงดนตรีมีนักดนตรีบรรเลงทรัมเป็ต 2 คน บางวงดนตรีมีนักร้องชายเพียงคนเดียว เป็นต้น การบรรเลงของวงสตรงิ คอมโบมขี นั้ ตอนการบรรเลงดังน้ี 1.3.1 กอ่ นการบรรเลง การบรรเลงของวงสตริงคอมโบส่วนใหญ่เป็นการแสดงกลางแจ้ง (Outdoor) ที่จัด ขน้ึ เป็นครัง้ คราว การจดั เตรียมสถานที่สาหรับการบรรเลงโดยส่วนใหญ่ใช้บริการเช่าเวที เคร่ืองเสียง และอุปกรณ์สาหรับการบรรเลง ประกอบด้วย แอมป์ขยายเสียงสาหรับเคร่ืองดนตรีไฟฟ้า

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 49 ขาตั้งคียบ์ อร์ด และกลองชดุ นักดนตรสี ว่ นใหญเ่ รยี กวา่ \"เคร่ืองบน\" มกี ารเชา่ เครื่องป่ันไฟเพ่ือป้องกัน กระแสไฟฟ้าไม่เพยี งพอทาให้การบรรเลงของนักดนตรีติดขัด ก่อนการต้ังติดเวที และอุปกรณ์ต่าง ๆ ผปู้ ระกอบการใหเ้ ช่าเวที และเคร่อื งเสยี ง หรอื ผู้ทม่ี หี น้าท่ีดูแลจะไหว้เจ้าทดี่ ้วยเคร่ืองกานลต่าง ๆ เช่น เทียน 1 เล่ม ธูป 5 ดอก ดอกไม้ บุหร่ี หมาก พลู และเงิน 12 บาท เพ่ือขอใช้พื้นท่ี และป้องกัน เหตรุ า้ ยตา่ ง ๆ การตดิ ต้ังเวที และอปุ กรณต์ ่าง ๆ เกิดขึ้นก่อนการบรรเลงประมาณ 3 – 4 ชว่ั โมง นักร้องนักดนตรีส่วนใหญ่เดินทางมาถึงสถานท่ีทาการแสดงก่อนเวลาบรร เลง ประมาณ 1 ช่ัวโมง เพื่อจัดเตรียมเคร่ืองดนตรี อุปกรณ์ประกอบกับการบรรเลงต่าง ๆ เช่น กีตาร์ไฟฟ้า กลองสแนร์ ฉาบ ทดสอบระบบเสยี ง นักร้องนักดนตรีส่วนใหญ่ใช้เวลาว่างท่ีเหลือก่อนถึง เวลาทาการแสดงในการรบั ประทานอาหาร พักผ่อน และแตง่ ตวั ในบรเิ วณหลงั เวที 1.3.2 ขน้ั ตอนการบรรเลง การบรรเลงของวงสตริงคอมโบ ใช้เวลาในการบรรเลงประมาณ 4 ช่ัวโมง ส่วนใหญ่ บรรเลงในช่วงเวลา 19.00 – 23.00 น. การบรรเลงในงานเล้ียงสังสรรค์ วงสตริงคอมโบส่วนใหญ่เริ่ม บรรเลงด้วยเพลงเปิดวงดนตรี เป็นเพลงบรรเลงประกอบการเต้นราของคณะนักเต้น ท่ีหัวหน้าวง หรือนักดนตรีในวงดนตรีเรียบเรียงข้ึนในรูปแบบจังหวะต่าง ๆ เช่น วงลูกทุ่งกรุงไทย บรรเลงเพลงในจังหวะดิสโก้ และวงพาราไดซ์ บรรเลงในจังหวะดิสโก้ ชะชะช่า สตริง และหมอลา ต่อเน่ืองกัน นักดนตรีส่วนใหญ่เรียกว่า “เพลงโชว์” หากบรรเลงในงานเทศกาลประจาปี เช่น งานปิดทองลูกนิมิต งานลอยกระทง และงานกาชาด วงสตริงคอมโบส่วนใหญ่เร่ิมบรรเลงด้วยเพลง สรรเสริญพระบารมี ต่อด้วยการบรรเลงเพลงเปิดวงดนตรี หลังจากนั้นนักร้องจะแนะนาวงดนตรี พดู คยุ ทกั ทายกบั ผฟู้ ังผู้ชมก่อนเรมิ่ ขับร้อง ซง่ึ ใช้เวลาในการแสดงเปดิ วงดนตรปี ระมาณ 15 – 30 นาที หลังจากการแสดงเปิดวงดนตรีเสร็จส้ิน วงสตริงคอมโบส่วนใหญ่เร่ิมบรรเลงเพลง ลูกทุ่งในจังหวะช้า ฟังสบาย ประมาณ 5 – 6 เพลง จนถึงเวลาประมาณ 20.00 น. หลังจากนั้น บรรเลงเพลงลกู ทงุ่ ในจงั หวะเร็ว สนกุ สนาน นักดนตรบี างรายเรยี กว่า “เพลงโจ๊ะ หรอื โจะ๊ ไว” สลับกับ การบรรเลงเพลงราวง ไปจนถึงเวลา 22.00 น. ในช่วงสุดท้ายจะเป็นการบรรเลงเพลงเพื่อชีวิต และ เพลงป๊อปปูลาร์ของศิลปินไทยท่ีได้รับความนิยมตามยุคสมัย นักดนตรีส่วนใหญ่เรียกว่า “เพลงสตรงิ ” ไปจนจบการแสดง ด้วยลกั ษณะการบรรเลงเพลงท่ีหลากหลาย ทาให้หวั หน้าวง และนัก ดนตรีบางรายเรยี กการบรรเลงในลกั ษณะนีว้ า่ “วาไรต้ี”

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 50 บางครั้งการบรรเลงในงานเลี้ยงสังสรรค์มพี ิธีการค่ันระหว่างการบรรเลง ส่วนใหญว่ ง สตรงิ คอมโบจะทาการบรรเลงประมาณ 1 ชั่วโมงก่อนเข้าชว่ งพิธีการ โดยเป็นการบรรเลงเพลงเปิดวง ดนตรี และเพลงลกู ทุ่งในจงั หวะชา้ 5 – 6 เพลง เมือ่ จบพิธีการจะบรรเลงเพลงลูกทุ่งในจังหวะช้า 1 – 2 เพลง จึงบรรเลงเพลงลูกทุง่ ในจังหวะเรว็ เพลงราวง ประมาณ 2 ชัว่ โมง ในช่วงสุดท้ายบรรเลงเพลง เพื่อชีวิต และเพลงปอ๊ ปปูลารข์ องศิลปนิ ไทยท่ีได้รบั ความนยิ มตามยคุ สมัย บางครง้ั มีนกั ร้องท่ีมีชือ่ เสียงมาร่วมทาการแสดงในฐานะนักร้องรับเชญิ วงสตรงิ คอม โบจะบรรเลงกอ่ นการขบั ร้องของนักรอ้ งทมี่ ีชอื่ เสยี งประมาณ 1 ช่ัวโมง เป็นการบรรเลงเพลงลูกทุ่งใน จังหวะช้า 4 – 5 เพลง เพลงลูกทุ่งในจังหวะเร็ว 2 – 3 เพลง ต้องมีการตกลงเกี่ยวกับเพลงท่ีใช้ บรรเลงกับผู้จัดการหรือนักร้องท่ีมีช่ือเสียงก่อนการบรรเลง การขับร้องของนักร้องท่ีมีช่ือเสียงส่วน ใหญ่เปน็ การขับร้องร่วมกับนกั ดนตรีวงสตรงิ คอมโบทบ่ี รรเลงมาต้ังแต่ตอนต้น เพื่อให้มีความต่อเน่ือง ปจั จบุ ันบริษทั คา่ ยเพลงลูกทงุ่ ส่วนใหญ่มเี ครอื ข่ายวงดนตรใี นแต่ละภมู ิภาคเพือ่ บรรเลงให้กับนักร้องใน สงั กดั เม่ือเดินทางไปทาการแสดงในภมู ภิ าคต่าง ๆ การจบการบรรเลงของวงดนตรีสตริงคอมโบส่วนใหญ่นักร้องนักดนตรีจะใช้การ สังเกตกลุ่มผู้ฟังผู้ชม หากกลุ่มผู้ฟังผู้ชมเป็นผู้สูงอายุก็จะจบการแสดงด้วย เพลงขอบคุณแฟนเพลง เพลงเจ้าภาพจงเจริญ หากกลุ่มผู้ฟังผู้ชมเป็นกลุ่มวัยรุ่นจะจบการแสดงด้วย เพลงเราและนาย หรือ เพลงป๊อปปลู ารข์ องศลิ ปินไทยทกี่ าลังไดร้ ับความนิยมในปัจจุบันตามคาขอของผู้ฟังผู้ชม บางครั้งกลุ่ม ผู้ฟังผ้ชู มกาลังอยใู่ นอารมณค์ ึกคะนอง แสดงความไมพ่ อใจเม่ือวงสตรงิ คอมโบจะจบการแสดง วงสตริง คอมโบส่วนใหญ่จะบรรเลงเพลงสรรเสริญพระบารมีทันทีเมอื่ บรรเลงเพลงสดุ ท้ายเสรจ็ 1.3.3 หลังการบรรเลง เมือ่ บรรเลงเสร็จจะดับไฟบนเวทีหรือหร่ีไฟบนเวทีลง เพื่อให้นักดนตรีได้เก็บเคร่ือง ดนตรี และอุปกรณป์ ระกอบการบรรเลงตา่ ง ๆ โดยใช้เวลาประมาณ 30 นาที ในระหวา่ งน้นั หวั หน้าวง ดนตรีจะรับเงินค่าจ้างจากผู้ว่าจ้าง หรือเจ้าภาพ นาเงินไปจ่ายให้กับนักดนตรี นักร้อง คณะนักเต้น ผู้ให้บริการเช่าเคร่ืองป่ันไฟ ผู้ให้บริการเช่าเวที และเครื่องเสียง โดยปกติเจ้าภาพจะมอบหมายให้ หวั หนา้ วงดนตรีเป็นผูต้ ดิ ต่อทั้งหมด นกั ดนตรสี ว่ นใหญจ่ ะรอให้หัวหนา้ วงดนตรดี าเนนิ การต่าง ๆ เสร็จ แล้วจงึ เดนิ ทางกลบั พรอ้ มกัน

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 51 1.4 วงราวงยอ้ นยุคในจังหวัดราชบรุ ีส่วนใหญเ่ ป็นการบรรเลงนอกสถานที่ ประกอบด้วย นักดนตรีจานวน 13 – 15 คน ซ่งึ มคี วามใกล้เคียงกับวงสตริงคอมโบ แตกตา่ งกนั ทเ่ี คร่อื งกากับจังหวะ วงราวงยอ้ นยคุ มกี ารบรรเลงฉิ่ง และฉาบเล็ก การบรรเลงของวงราวงย้อนยคุ มขี ั้นตอนการบรรเลงดงั นี้ 1.4.1 กอ่ นการบรรเลง การบรรเลงของวงราวงย้อนยุคส่วนใหญ่เป็นการแสดงกลางแจ้ง (Outdoor) ที่จัด ขน้ึ เป็นครงั้ คราว ส่วนใหญ่ใช้บริการเช่าเวที เครอ่ื งปัน่ ไฟ เคร่อื งเสยี ง และอุปกรณ์สาหรับการบรรเลง เหมอื นกบั การเตรียมสถานท่ีของวงสตริงคอมโบ ลักษณะเวทีสาหรับการบรรเลงของวงราวงย้อนยุค เป็นเวที 2 ช้ัน ช้ันแรกไว้สาหรับคณะนักเต้น และผู้ฟังผู้ชมที่ข้ึนมาเต้นรา ชั้นที่ 2 สาหรับ นักดนตรี บางวงดนตรีมีเวที เคร่ืองเสียง และอุปกรณ์สาหรับการแสดงเป็นของตนเอง จึงเช่าเฉพาะ เครื่องปั่นไฟ ผู้ประกอบการให้เช่าเวที และเคร่ืองเสียง หรือผู้ท่ีมีหน้าที่ดูแลจะมีการไหว้เจ้าที่ด้วย เครื่องกานลต่าง ๆ เช่น เทียน 1 เล่ม ธูป 5 ดอก ดอกไม้ บุหรี่ หมาก พลู และเงิน 12 บาท เพื่อขอ ใช้พ้ืนที่ และป้องกันเหตุร้ายต่าง ๆ การติดต้ังเวที และอุปกรณ์ต่าง ๆ เกิดข้ึนก่อนการบรรเลง ประมาณ 3 – 4 ชว่ั โมง นักร้องนักดนตรีส่วนใหญ่เดินทางมาถึงสถานที่ทาการแสดงก่อนเวลาบรรเลง ประมาณ 1 ช่ัวโมง เพื่อจัดเตรียมเครื่องดนตรี อุปกรณ์ต่าง ๆ เช่น กีตาร์ไฟฟ้า กลองสแนร์ ฉาบ ทดสอบระบบเสียง เม่ือเตรยี มความพรอ้ มสาหรับการบรรเลงเสร็จ นักร้องนักดนตรีใช้เวลาที่เหลือใน การรบั ประทานอาหาร พักผอ่ น และแตง่ ตัวในบรเิ วณหลังเวที 1.4.2 ข้นั ตอนการบรรเลง การบรรเลงของวงราวงยอ้ นยุค ใช้เวลาบรรเลงประมาณ 4 ช่วั โมง ส่วนใหญ่บรรเลง ในช่วงเวลา 19.00 – 23.00 น. วงราวงย้อนยุคส่วนใหญ่มีการไหว้เคารพครูก่อนการบรรเลง โดย หวั หนา้ วงหรอื ตวั แทนนักดนตรีเป็นคนทาพธิ ี ของกานลทใี่ ชใ้ นการไหว้ ประกอบด้วย ดอกไม้ ธปู เทียน หมากพลู บุหร่ี เหล้า และเงิน 12 บาท คาถาในการไหว้ส่วนใหญ่เป็นการตั้งนะโม 3 จบ ชมุ นุมเทวดา และคาถาบชู าเคารพครไู หวพ้ ่อแก่ วงราวงย้อนยุคเรมิ่ การแสดงเปิดวงดนตรี ด้วยเพลงบรรเลงประกอบการแสดงของ คณะนักเต้น เหมือนกับการแสดงของวงสตริงคอมโบ แต่ยังไม่อนุญาตให้ผู้ฟังผู้ชมขึ้นมาเต้นกับ คณะนักเต้น หากเป็นการบรรเลงในงานเทศกาลประจาปี ส่วนใหญ่เริ่มบรรเลงด้วยเพลงสรรเสริญ

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 52 พระบารมี ต่อดว้ ยการแสดงเปดิ วงดนตรี หลงั จากนนั้ นักร้องจะแนะนาวงดนตรี และพูดคุยทักทายกับ ผูฟ้ ังผ้ชู มก่อนเร่ิมขับรอ้ ง ซงึ่ ใช้เวลาในแสดงเปิดวงดนตรปี ระมาณ 30 นาที หลงั จากน้นั บรรเลงเพลงลูกทุ่งจังหวะช้า 1 – 2 เพลง ต่อด้วยบรรเลงเพลงราวง 8 – 10 เพลง ซึ่งจะอนุญาติให้ผู้ฟังผู้ชมขึ้นมาเต้นร่วมกับคณะนางราได้ คั่นด้วยเพลงลูกทุ่ง หรือ เพลงไทยสากลที่ได้รับความนิยมตามยุคตามสมัย 1 –2 เพลง นักดนตรีเรียกว่า “หมดรอบ” และ กลบั ไปบรรเลงเพลงราวงเพอ่ื เร่ิมรอบใหม่ แต่ละรอบใช้เวลาประมาณ 30 - 45 นาที การแสดงแต่ละ คร้ังจะบรรเลงประมาณ 3 – 4 รอบ หากเป็นงานท่ีมีพิธีการค่ันระหว่างการบรรเลง เช่น งานเล้ียง สงั สรรค์ หรืองานบวช จะบรรเลงเพลงลูกทุ่งในจังหวะช้า 4 – 5 เพลงในช่วงก่อนเข้าพิธีการ เมื่อจบ พิธีการจะบรรเลงเพลงราวงเหมือนกับการบรรเลงในงานเทศกาลประจาปี บางครั้งมีผู้ชมผู้ฟังเป็น วยั ร่นุ จานวนมากจึงมีการบรรเลงประไทยสากลทไี่ ด้รับความนิยมตามยุคตามสมัย 4 – 5 เพลงในช่วง ทา้ ยก่อนจบการแสดง 1.4.3 หลงั การบรรเลง เมอื่ บรรเลงเสรจ็ จะดบั ไฟบนเวทีหรือหรี่ไฟบนเวทีลง เพื่อให้นักดนตรีได้เก็บเคร่ือง ดนตรี และอุปกรณ์ประกอบการบรรเลง นักดนตรีใช้เวลาในการเก็บเคร่ืองดนตรี และอุปกรณ์ ประกอบการบรรเลงต่าง ๆ ประมาณ 30 นาที ในระหว่างน้ันหัวหน้าวงดนตรีจะรับเงินค่าจ้างจาก ผวู้ ่าจ้าง หรอื เจ้าภาพ นาเงินไปจ่ายให้กับนักดนตรี นักร้อง คณะนักเต้น ผู้ให้บริการเช่าเครื่องป่ันไฟ ผู้ให้บริการเช่าเวที และเครื่องเสียง นักดนตรีจะรอให้หัวหน้าวงดนตรีดาเนินการต่าง ๆ เสร็จแล้ว จงึ เดินทางกลบั พร้อมกัน 1.5 นกั ดนตรอี สิ ระในจงั หวดั ราชบุรบี รรเลงในร้านอาหาร และบรรเลงนอกสถานท่ี โดย การบรรเลงเด่ียว การรวมกลุ่มกับนักดนตรีรายอ่ืนในรูปแบบวงต่าง ๆ และการรับจ้างบรรเลงท่ัวไป ใหก้ บั วงดนตรีตา่ ง ๆ 1.5.1 การบรรเลงเดย่ี ว 1.5.1.1 การบรรเลงเดี่ยวในร้านอาหารของนักดนตรีอิสระในจังหวัดราชบุรี ใช้เวลาบรรเลงประมาณ 1 ชว่ั โมง หรือ 1 ช่วั โมง 30 นาที ในชว่ งเวลา 18.00 – 19.30 น. ร้านอาหาร ที่มกี ารบรรเลงของนกั ดนตรอี สิ ระส่วนใหญ่จัดเตรยี มแอมป์ขยายเสยี ง ขาตง้ั โนต้ และเก้าอี้สาหรับการ บรรเลง บางร้านอาหารนกั ดนตรีต้องนาแอมปข์ ยายเสียง ขาตงั้ โนต้ มาด้วยตนเอง

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 53 นักดนตรีส่วนใหญ่เดินทางมาถึงร้านอาหารก่อนเวลาบรรเลงประมาณ 20 – 30 นาที เมื่อมาถงึ ร้านอาหารนกั ดนตรจี ะพูดคุยทกั ทายกบั เจ้าของร้านอาหาร และลูกค้าประจาท่ีเข้า มารับประทานอาหาร นักดนตรใี ช้เวลาในการจดั เตรยี มเครือ่ งดนตรี และอุปกรณป์ ระกอบการบรรเลง ประมาณ 5 – 10 นาที เมือ่ จัดเตรยี มเครื่องดนตรี และอุปกรณ์ต่าง ๆ เสร็จเรียบร้อย นักดนตรีอิสระ จะเรม่ิ บรรเลงทนั ที การบรรเลงของนักดนตรอี ิสระไมม่ ีรปู แบบการบรรเลงทแ่ี น่ชัด ส่วนใหญ่เป็น การขบั รอ้ งขณะบรรเลงกตี ารโ์ ปร่งไฟฟา้ หรอื คียบ์ อร์ด บางคร้ังเปน็ การบรรเลงดนตรีด้วยเพลงต่าง ๆ โดยไม่มีการขับร้องประกอบการบรรเลง นักดนตรีส่วนใหญ่ใช้การสังเกตบรรยากาศในร้านอาหาร ผู้ฟังผู้ชม แล้วเลือกบรรเลงเพลงให้เหมาะสม ส่วนใหญ่บรรเลงเพลงป๊อปปูลาร์ของศิลปินไทยและ ต่างประเทศท่ีได้รบั ความนิยมตามยุคสมัย มีการเปล่ียนประเภทบทเพลงเพ่ือความหลากหลาย ไม่ให้ เกิดความเบื่อหนา่ ย เชน่ บรรเลงเพลงป๊อปปูลารข์ องศลิ ปนิ ไทยทีไ่ ดร้ บั ความนิยมในอดีตประมาณ 4 - 5 เพลง แล้วเปลี่ยนมาบรรเลงเพลงป๊อปปูลาร์ของศิลปินต่างประเทศ 2 – 3 เพลง หลังจากน้ัน บรรเลงเพลงป๊อปปูลาร์ของศิลปินไทยที่กาลังได้รับความนิยมในปัจจุบันประมาณ 5 – 7 เพลง เปน็ ตน้ บางครัง้ บรรเลงเพลงประกอบการขับร้อง 3 - 4 เพลง สลับกับการบรรเลงดนตรีบรรเลง 1 – 2 เพลง เม่ือจบการบรรเลงจะเปิดเพลงท่ีจัดเตรียมไว้ เพื่อไม่ให้บรรยากาศใน ร้านอาหารเงียบจนเกินไปขณะนักดนตรีกาลังเก็บเคร่ืองดนตรี และอุปกรณ์ประกอบการบรรเลง นักดนตรใี ช้เวลาในการจดั เก็บเครอ่ื งดนตรี และอุปกรณ์ต่าง ๆ ประมาณ 5 – 10 นาที และรับค่าจ้าง จากเจ้าของร้านอาหารก่อนเดนิ ทางกลบั 1.5.1.2 การบรรเลงเด่ียวนอกสถานท่ีของนักดนตรีอิสระในจังหวัดราชบุรี สว่ นใหญเ่ ป็นการบรรเลงในสถานท่ที ่องเทย่ี ว นกั ดนตรีอสิ ระต้องจัดเตรียมสถานที่สาหรับการบรรเลง ด้วยตนเอง เครอ่ื งดนตรี และเคร่อื งเสียงที่ใช้ต้องสามารถขนย้ายได้สะดวก มีขนาดกะทัดรัด บางคร้ัง นักดนตรขี บั รอ้ งขณะบรรเลงกีตาร์โปร่งโดยไม่ใช้เคร่ืองขยายเสียง หรือใช้แอมป์ขยายเสียงท่ีมีขนาด เล็กและมแี บตเตอร่ีสารองไฟ การบรรเลงส่วนใหญ่บรรเลงประมาณ 2 – 3 ชั่วโมง ตามเวลาการเปิด ให้บริการของสถานท่ีท่องเที่ยว นักดนตรีอิสระจะบรรเลงประมาณ 1 ช่ัวโมงถึง 1 ช่ัวโมง 30 นาที แล้วพักการบรรเลงประมาณ 5 – 10 นาที แล้วกลับมาบรรเลงต่อ ส่วนใหญ่เป็นการบรรเลง

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 54 เพลงปอ๊ ปปลู ารข์ องศิลปนิ ไทยที่ไดร้ บั ความนิยมตามยคุ สมยั เมือ่ บรรเลงเสร็จ นักดนตรีใช้เวลาในการ เกบ็ เคร่อื งดนตรี และอุปกรณ์ต่าง ๆ ประมาณ 5 – 10 นาที แลว้ เดนิ ทางกลบั 1.5.2 การรวมตวั บรรเลงอย่างอสิ ระ การรวมตัวบรรเลงอย่างอิสระในรูปแบบวงดนตรีต่าง ๆ เพื่อบรรเลงในร้านอาหาร และการบรรเลงนอกสถนท่ีจะมีการข้ันตอนบรรเลงใกล้เคียงกับการบรรเลงของวงสตริง และ วงโฟล์คซอง นักดนตรีบางรายเมื่อบรรเลงเสร็จจะต้องรีบเดินทางไปบรรเลง ร่วมกับวงดนตรีวงอื่น บ า ง ค ร้ั ง มี ก า ร เ ป ล่ี ย น ตั ว นั ก ด น ต รี ใ น ว ง ด น ต รี เ นื่ อ ง จ า ก นั ก ด น ต รี บ า ง ร า ย ติ ด ภ า ร ะ กิ จ อื่ น ไมส่ ามารถมาทาการบรรเลงได้ 1.5.3 การรบั จ้างบรรเลงทัว่ ไป การรับจ้างบรรเลงทั่วไปของนักดนตรีอิสระในจังหวัดราชบุรี ส่วนใหญ่ได้รับการ ติดต่อจากหัวหน้าวงดนตรี หรือนักดนตรีในวงดนตรีต่าง ๆ เพ่ือเป็นนักดนตรีทดแทนเน่ืองจาก นกั ดนตรปี ระจาวงดนตรีไม่สามารถมาทาการบรรเลงได้ การติดต่อเกิดข้ึนก่อนการบรรเลงประมาณ 3 – 7 วนั โดยมกี ารบอกถึงรูปแบบการบรรเลง เพลงทใ่ี ช้บรรเลง สถานที่ การเดินทาง และค่าจ้างให้ นักดนตรีอิสระทราบ การบรรเลงในร้านอาหารไม่มีการแจ้งรายช่ือเพลงให้นักดนตรีอิสระทราบ จะบอกให้ทราบก่อนการบรรเลงเพลงต่อเพลง ทาให้นักดนตรีอิสระต้องใช้ไหวพริบในการบรรเลง นกั ดนตรีบางรายตอ้ งนาโทรศัพท์มือถือ หรือแท็บเล็ต (Tablat) มาเปิดดูคอร์ดและโน้ตเพลงขณะทา การบรรเลง 2. ประเภทเพลงทีใ่ ชบ้ รรเลงเพอื่ การประกอบอาชีพ 2.1 เพลงป๊อปปูลาร์ของศิลปินไทยที่ได้รับความนิยมตามยุคสมัย เป็นเพลงท่ีมีเน้ือหา เกี่ยวข้องกับความรัก มีองค์ประกอบทางดนตรีไม่ซับซ้อน มุ่งเน้นผู้ฟังกลุ่มวัยรุ่นและวัยทางาน วงดนตรีในจงั หวัดราชบุรีทบี่ รรเลงเพลงป๊อปปลู าร์ของศิลปินไทยท่ีได้รับความนิยมตามยุคสมัย ได้แก่ วงสตรงิ วงโฟล์คซอง และนกั ดนตรีอสิ ระ บรรเลงในร้านอาหาร และงานเลี้ยงสงั สรรค์ วงสตรงิ คอมโบ และวงราวงย้อนยุคบรรเลงเพลงป๊อปปูลาร์ในช่วงท้ายของการแสดง นา เพลงป๊อปปูลาร์ มาปรับเปล่ียนลักษณะจังหวะ เรียบเรียงเสียงประสาน และการเปลี่ยนกุญแจเสียงของเพลงเพื่อให้ เหมาะสมกับนักร้องและวงดนตรแี ต่ละวง บางครั้งมีการบรรเลงเพลงป๊อปปูลาร์ของศิลปินไทยท่ีเป็น ความนิยมกระแสรองในร้านอาหาร ซึ่งนกั ดนตรีส่วนใหญ่เรียกวา่ “เพลงอินด้ี”

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 55 2.2 เพลงลูกทุ่ง เป็นเพลงท่ีมีเน้ือหาเก่ียวกับการใช้ชีวิตในชนบท ธรรมชาติ ความรัก มีการขบั ร้องดว้ ยการเอือ้ นคา วงดนตรีสากลในจงั หวัดราชบุรีที่มีการบรรเลงเพลงลูกทุ่งส่วนใหญ่เป็น วงสตริงคอมโบ และวงราวงย้อนยุค บรรเลงในงานเทศกาลประจาปี และงานเล้ียงสังสรรค์ต่าง ๆ เปน็ การบรรเลงตามแบบต้นฉบบั บางวงดนตรีอาจเรียบเรียงให้เหมาะสมกบั เคร่ืองดนตรี และอุปกรณ์ ประกอบการบรรเลง บางคร้ังนกั ดนตรอี สิ ระนาเพลงลกู ทงุ่ มาการเรียบเรียงให้เป็นดนตรีบรรเลง เปิด เสยี งประกอบการบรรเลงจากคอมพิวเตอรห์ รือคีย์บอร์ด บรรเลงในร้านอาหาร หรือสถานที่ท่องเที่ยว ต่าง ๆ เพลงลกู ทงุ่ ที่นิยมบรรเลงเป็นเพลงลูกทุ่งท่ีได้รับความนิยมต้ังแต่อดีต เช่น เพลงขอบคุณแฟน เพลง เพลง 30 ยังแจว๋ เพลงกลบั มาทาไม และเพลงลูกทุ่งท่ีได้รับความนิยมในปัจจุบัน เช่น เพลงขอ ใจแลกเบอร์โทร เพลงอ่อนแอกะแพ้ไป และเพลงสวยวนไปค่ะ เป็นต้น ปัจจุบันเพลงลูกทุ่งท่ีมีการขับ รอ้ งด้วยภาษาอสี านกาลังได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก นักดนตรเี รียกว่า “ลูกทุ่งอีสาน” การบรรเลง เพลงลกู ทุ่งเริ่มบรรเลงเพลงในจงั หวะชา้ ฟงั สบาย มีความหมายลึกซง้ึ และเพมิ่ ความเร็วของจงั หวะข้ึน เป็นลาดับในเพลงตอ่ ๆ ไป เพอ่ื ใหเ้ กิดสุนทรยี ภาพในการฟงั เพลงของผู้ชมผ้ฟู ัง 2.3 เพลงราวงย้อนยุค เป็นการนาเอาเพลงราวงในอดีตกลับมาบรรเลงด้วยวงราวงย้อน ยคุ และวงสตริงคอมโบ การบรรเลงเพลงราวงย้อนยุคเกิดขึ้นในงานเทศกาลประจาปี และงานเลี้ยง สังสรรค์ ผู้ฟังผู้ชมมีส่วนร่วมในกิจกรรมทางดนตรี สามารถข้ึนมาเต้นราร่วมกับคณะนักเต้นบนเวที การบรรเลงเพลงราวงยอ้ นยุคตอ้ งบรรเลงตามลาดับจงั หวะ ดงั น้ี 2.3.1 จังหวะออฟบิท เช่น เพลงช่ัว 7 ที ดี 7 หน เพลงเธอมีของดี เพลงแม่ใจโต เพลงเพ็ญโสภา และเพลงสนุกเกอร์ 2.3.2 จังหวะรุมบ้า เชน่ เพลงแม่เตยหนามคม เพลงรอรักหนุ่มตังเก เพลงไอ้หนุ่มตู้ เพลง เพลงสบิ หมืน่ และเพลงอีกหน่อยกล็ ืม 2.3.3 จังหวะบีกิน เช่น เพลงมอง เพลงหัวใจผมว่าง เพลงฟังข่าวทิดแก้ว เพลง บวั ตมู บวั บาน และเพลงรักสาวเสอ้ื ลาย 2.3.4 จังหวะตลงุ เชน่ เพลงหน้าไม่ทันสมัย เพลงแม่พวงมะนาว เพลงหนุ่มตลุงมุ่ง เหนอื เพลงเกลียดไดเ้ กลียดไป และเพลงสาวนาส่ังแฟน 2.3.5 จังหวะแซมบ้า เชน่ เพลงสดุ บชู า เพลงคาถาบูชาเมีย เพลงคิดแล้วกลุ้ม เพลง คนสวยจา๋ และเพลงตะวันลับฟา้

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 56 2.3.6 จังหวะกัวราช่า เช่น เพลงกินอะไรถึงสวย เพลงอีลุบ ตุบป่อง เพลงทาบุญ ดว้ ยอะไร เพลงรักกลางจันทร์ และเพลงฝนตกนา้ นอง 2.3.7 จงั หวะบมั้ เช่น เพลงรักข้ามคลอง เพลงสายัณห์ขายใจ เพลงน้ามันแพง และ เพลงทั้งรกั ท้ังแคน้ บางครั้งการบรรเลงเพลงราวงย้อนยุคมีการเปล่ียนจังหวะ เพื่อสร้างสีสันของการ แสดง และเปลย่ี นอารมณ์การรับชมรับฟงั เชน่ จังหวะสโลว์ราวง จังหวะเซ้ิง จังหวะราวง และ จงั หวะคองกา้ ซึ่งการบรรเลงสว่ นใหญจ่ ะบรรเลงจังหวะละ 1 – 2 เพลง 2.4 เพลงเพ่ือชีวิต เป็นเพลงที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับความลาบาก เสียดสีสังคม ให้กาลังใจ และความรัก เชน่ เพลงตลอดเวลา เพลงเรอื รักกระดาษ เพลงไก่ตาฟาง เพลงคืนรัก และเพลงทะเลใจ เป็นตน้ วงดนตรสี ากลในจังหวัดราชบุรีทบี่ รรเลงเพลงเพื่อชีวติ สว่ นใหญเ่ ป็นวงโฟล์คซอง วงสตริง และ นักดนตรอี ิสระ โดยเป็นการบรรเลงในรา้ นอาหาร และงานเลีย้ งสังสรรค์ บางคร้ังวงสตริงคอมโบ และ วงราวงยอ้ นยคุ นาเพลงเพื่อชวี ติ มาบรรเลงในชว่ งทา้ ยของการแสดง การบรรเลงเพลงเพ่ือชีวิตบรรเลง ใกล้เคียงกับเพลงต้นฉบับ อาจมีการปรับเปลี่ยนเครื่องดนตรี ปรับเปล่ียนกุญแจเสียง 2.5 เพลงของศิลปินต่างประเทศท่ีได้รับความนิยมตามยุคสมัย มีหลากหลายประเภท เช่น เพลงป๊อปปปูลาร์ เพลงคัลทรี่ และเพลงร็อค เป็นต้น นักดนตรีส่วนใหญ่เรียกว่า “เพลงสากล” ว ง ด น ต รี ส า ก ล ใ น จั ง ห วั ด ร า ช บุ รี ที่ บ ร ร เ ล ง เ พ ล ง ข อ ง ศิ ล ปิ น ต่ า ง ป ร ะ เ ท ศ ส่ ว น ใ ห ญ่ เ ป็ น ว ง ส ต ริ ง วงโฟล์คซอง และนักดนตรีอิสระ บรรเลงในรา้ นอาหาร งานเลี้ยงสังสรรค์ การบรรเลงมีความใกล้เคียง กับเพลงต้นฉบับ อาจมีการปรับเปลี่ยนเคร่ืองดนตรี เสียงประสาน และกุญแจเสียงบ้าง เพลงสากล แต่ละประเภทมีความนิยมในการบรรเลงของวงดนตรีที่แตกต่างกัน เช่น วงโฟล์คซองนิยมบรรเลง เพลงสากลประเภทเพลงคัลทรี่ที่ได้รับความนิยมตามยุคตามสมัย เช่น เพลง Take Me Home, Country Roads เพลง Blowing in the wind และเพลง Sutter’s Mill เป็นต้น วงสตริงนิยม บรรเลงเพลงสากลประเภทเพลงป๊อป และเพลงร็อคที่ได้รับความนิยมตามยุคตามสมัย เช่น เพลง A Thousand Years เพลง Thinking Out Loud และเพลง How Long Will I Love You เป็นต้น นักดนตรีอิสระท่ีบรรเลงเด่ียวแต่ละรายมีความถนัดในการบรรเลงเพลงสากลที่แตกต่างกัน บางรายถนดั เพลงคลั ทรี่ บางรายถนัดเพลงป๊อป การบรรเลงเพลงสากลส่วนใหญ่บรรเลงในช่วงแรก 2 – 3 เพลงและตอ่ ด้วยเพลงป๊อปปูลารข์ องศิลปนิ ไทย

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 57 การขบั รอ้ งประกอบการบรรเลง จากการสัมภาษณ์หัวหน้าวงดนตรี และนกั ร้องในจังหวัดราชบุรี (สัมภาษณ์เม่ือ 10 ตุลาคม 2563 – 11 กรกฎาคม 2564) ประเดน็ เกีย่ วกบั การขับร้องเพื่อการประกอบอาชีพนักดนตรีสากลใน จังหวดั ราชบุรี พบวา่ 1. นักรอ้ ง นกั ร้องในจงั หวดั ราชบุรีมีอายุ 21 – 64 ปี ส่วนใหญ่มีความชื่นชอบ มีความสามารถในการ ร้องเพลง นักร้องบางรายเป็นหัวหน้าวงดนตรี นักร้องบางรายเคยเป็นนักดนตรี นักร้องบางรายเป็น นักดนตรีทบี่ รรเลงกีตาร์ หรอื คบี อรด์ ในวงสตรงิ วงโฟล์คซอง นักดนตรีอิสระ นักร้องบางรายเคยเป็น นกั เต้นประจาของวงดนตรี เม่ือคณะนักเต้นไม่ได้รับความนิยมและเลิกกิจการจึงเปล่ียนมาทาหน้าท่ี นักร้อง เนื่องจากมีความสามารถในการร้องเพลง มีความคุ้นเคยกับวงดนตรีและบทเพลงท่ีบรรเลง ประกอบกับมีรูปร่างหน้าตาดี นักร้องบางรายเป็นนักร้องที่มีช่ือเสียงได้รับการติดต่อให้เป็นนักร้อง รบั เชญิ ในงานต่าง ๆ งานเทศกาลประจาปี และการบรรเลงในรา้ นอาหาร นักร้องสว่ นใหญพ่ ักอาศัยอยู่ ในจังหวัดราชบุรี มเี พียงนักร้องประจาวงสตริงคอมโบบางรายพักอาศัยอยู่ในจังหวัดกาญจนบุรี และ นครปฐม นักร้องในจังหวัดราชบุรีส่วนใหญ่เป็นนักร้องประจาวงดนตรี ฝึกหัดฝึกซ้อมการขับร้อง ร่วมกบั วงดนตรี ขบั รอ้ งรว่ มกบั วงดนตรีอยู่เป็นประจา นักร้องบางรายเป็นนักร้องประจาให้กับหลาย วงดนตรี ส่วนใหญ่เป็นนักร้องที่ขับร้องในร้านอาหาร แต่ละร้านอาหารมีวงดนตรีที่แตกต่างกัน สาหรับนักร้องประจาวงสตริงคอมโบ วงราวงย้อนยุคบางรายอาจเป็นนักร้องประจาของวงดนตรีที่ บรรเลงในร้านอาหาร นักร้องประจาส่วนใหญ่เป็นอาชีพเสริม บางรายยึดเป็นอาชีพหลักในการ ดารงชีวติ นกั ร้องในจงั หวัดราชบุรีบางรายเป็นนักร้องสมัครเล่น ส่วนใหญ่เป็นวัยรุ่นท่ีมีความช่ืนชอบ การร้องเพลง ต้องการหาสถานท่ีแสดงความสามารถ บางรายมีความสนิทสนมกับนักร้องประจา ส่วนใหญ่เป็นการขับร้องแทนนักร้องประจาในร้านอาหาร หรือขึ้นมาขับร้องร่วมกับนักร้องประจา ในร้านอาหาร นักร้องสมัครเล่นบางรายคิดว่าการได้มาร้องเพลงแทนนักร้องประจาเป็นการได้มา สนุกสนานกับเพื่อน และชักชวนเพื่อนมาร่วมรับชมรับฟัง บางรายต้องการหารายได้จากการเป็น นักร้องสมคั รเล่น เนื่องจากการทางานประจา หรือกาลังศึกษาทาให้ไม่สามารถเป็นนักร้องประจาได้

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 58 จึงใช้เวลาในช่วงวันหยุดเทศกาลต่าง ๆ ในการเป็นนักร้องสมัครเล่นในร้านอาหาร เพราะนักร้อง ประจาท่ขี ับรอ้ งอยใู่ นร้านอาหารมกั มีงานแสดงนอกสถานที่ 2. การฝึกหดั ฝกึ ซอ้ ม นักร้องในจังหวดั ราชบุรสี ว่ นใหญฝ่ กึ หัดดว้ ยตนเอง จากการฟงั และฝึกหัดขับร้องตามเสียงท่ี ไดย้ นิ อา่ นเน้อื รอ้ งจากหนังสือเพลงหรือในเวปไซต์ ส่วนใหญ่ฝึกหัดด้วยเพลงท่ีกาลังได้รับความนิยม ตามยุคตามสมัย นกั ร้องบางรายได้รบั การฝึกหัดจากคนในครอบครวั นักร้องนกั ดนตรรี ่นุ พี่ นักร้องบาง รายได้รับการฝึกหัดการร้องเพลงขณะศึกษาอยู่ในโรงเรียนมัธยมศึกษา โรงเรียนสอนดนตรีเอกชน เม่อื ได้มีโอกาสขบั ร้องในการแสดงตา่ ง ๆ จึงได้รับคาแนะนาจากนักดนตรี เจ้าของร้าน หรือผู้ชมผู้ฟัง ทาให้นกั ร้องมกี ารพฒั นาทักษะการขับรอ้ งมากข้ึน การฝึกซ้อมขับร้อง นักร้องจะเป็นผู้เลือกเพลงที่ต้องการขับร้องด้วยตนเอง ฝึกซ้อม จนเกิดความชานาญ ขับรอ้ งได้ถกู ต้องทง้ั ระดบั เสียงและจงั หวะ สามารถจดจาเน้อื รอ้ งได้ก่อนจะฝึกหัด ฝกึ ซอ้ มรว่ มกับวงดนตรี สว่ นใหญ่เป็นการฝกึ ซ้อมกับเสยี งดนตรีสาเร็จรูป (backing track) ในเวปไซต์ หรือทาข้ึนด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์ นักร้องบางรายมีความสามารถในการบรรเลงเคร่ืองดนตรี ประกอบการขับรอ้ งทาให้สามารถฝึกซ้อมได้ด้วยตนเอง แต่ละเพลงใช้เวลา 2 – 3 วัน เพลงใดมีจุดท่ี นักร้องไมส่ ามารถขบั ร้องได้กจ็ ะมีการปรับเปลี่ยนในจุดนั้นในวันท่ีมีการซ้อมกับร่วมกับวงดนตรี เพื่อ ปรบั เปลย่ี นกญุ แจเสียงหรือลักษณะจังหวะ 3. ทกั ษะการขับรอ้ ง นกั รอ้ งในจงั หวดั ราชบรุ ีส่วนใหญม่ ที กั ษะการขับร้องที่ดี มีความถูกต้องของโน้ต (Melody) และจงั หวะ (Rhythm) มีทักษะทางด้านการพูดท่ีสร้างความเป็นกันเอง สนุกสนานกับผู้ชมผู้ฟัง และ เป็นการขับร้องจากความจา ไม่ได้ดูเน้ือเพลงขณะขับร้อง บางคร้ังเกิดเหตุการณ์ทะเลาะวิวาทขึ้นก็ สามารถพูดคุยและควบคุมสถานการณ์ได้ นักร้องมีความถนัดในการร้องเพลงแต่ละประเภท ได้แก่ เพลงป๊อปปูลาร์ของศิลปินไทย เพลงลูกทุ่ง เพลงเพ่ือชีวิต บางรายมีความถนัดในการได้มากกว่า 1 ประเภท ได้แก่ เพลงป๊อปปูลาร์ของศิลปินไทยกับเพลงลูกทุ่ง เพลงลูกทุ่งกับเพลงเพ่ือชีวิต เช่น นายพัสกร พิเศษประสานกุล นายชุมพร แสนเสน นักร้องบางรายมีความถนัดในการร้องเพลงของ ศิลปินนักร้องคนใดคนหนึ่ง ส่วนใหญ่จะเป็นนักร้องท่ีขับร้องเพลงลูกทุ่ง เช่น มีความถนัดในการขับ ร้องเพลงของพุ่มพวง ดวงจันทร์ ยอดรัก สลักใจ ศรเพชร ศรสุวรรณ ไวพจน์ เพชรสุพรรณ เป็นต้น นักร้องบางรายมีคุณภาพเสียง ลักษณะของเสียงร้อง การแต่งกาย และบุคลิกที่ใกล้เคียงกับศิลปิน

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 59 นักรอ้ งที่มีชอ่ื เสยี ง ทาให้เป็นที่สนใจของผูช้ มผู้ฟัง การขับร้องเพลงสากลของนักร้องในจังหวัดราชบุรี ส่วนใหญ่มคี วามใกลเ้ คยี งกบั เพลงตน้ ฉบบั แตอ่ าจมีการออกเสยี งหรอื สาเนยี งทผี่ ดิ เพย้ี นไปบา้ ง 4. การประกอบอาชพี นกั รอ้ ง การประกอบอาชีพของนักร้องสว่ นใหญ่เป็นอาชีพเสรมิ เพ่อื หารายได้เพิ่มเติม ใช้เวลาว่างให้ เป็นประโยชน์ นักร้องส่วนใหญ่ประกอบอาชีพหลักเป็นพนักงานบริษัท รับราชการ ค้าขาย และ เกษตกร บางคร้งั รายไดจ้ ากการประกอบอาชีพนักรอ้ งมีจานวนมากกว่าหรือใกล้เคียงกับอาชีพหลักที่ ทาอยู่ ทาให้นกั ร้องบางรายคิดว่าเป็นอาชีพหลักท้ังสองอาชีพ นักร้องบางรายประกอบอาชีพนักร้อง เปน็ อาชีพหลักเพยี งอาชีพเดยี ว โดยเป็นนกั ร้องใหก้ ับวงดนตรีต่าง ๆ มากกวา่ 1 วงดนตรี 5. การขบั รอ้ งกบั วงดนตรี นักร้องในจังหวัดราชบุรีในวงดนตรีแต่ละประเภทมีความแตกต่างกัน คือ การขับร้องใน วงสตริงคอมโบ และวงราวงย้อนยุค ส่วนใหญ่เป็นนักร้องประจาวงดนตรี 3 – 6 คน โดยวงดนตรีที่มี นักรอ้ งประจาเปน็ 5 – 6 คน ส่วนใหญ่นักรอ้ งแตล่ ะคนจะมคี วามถนัดในการขบั รอ้ งท่ีแตกตา่ งกนั เช่น วงหินกองคอมโบ วงลูกทุ่งกรุงไทย และวงลูกน้าคอมโบ แต่วงดนตรีที่มีนักร้อง 3 – 4 คน ส่วนใหญ่นักร้องสามารถขับร้องบทเพลงได้หลากหลายประเภท เพราะมีจานวนนักร้องไม่มาก เช่น วงพาราไดซ์แบนด์ราชบุรี และวงเดอะไฟต์เตอร์แบนด์ราชบุรี การขับร้องในวงสตริงคอมโบ และวงราวงย้อนยุค ส่วนใหญ่เป็นการร้อง 2 – 4 เพลง และเปล่ียนให้นักร้องคนอื่นขึ้นมาขับร้อง บางครั้งมีการขับร้องร่วมกนั ของนกั รอ้ ง 2 – 3 คน นักร้องส่วนใหญไ่ ม่บรรเลงเคร่ืองดนตรีขณะขับรอ้ ง การขับร้องในวงสตริง วงโฟล์ค และนักดนตรีอิสระ ส่วนใหญ่มีนักร้องประจาคนเดียว มคี วามถนดั ในการร้องเพลงประเภทใดประเภทหน่ึง แต่สามารถขับร้องเพลงประเภทอื่นได้ตามความ ตอ้ งการของผู้ฟงั ผู้ชม ส่วนใหญข่ ับรอ้ งเฉพาะประเภทเพลงท่ีตนเองถนัด ทาให้เอกลักษณ์ของวงดนตรี แตล่ ะวงในจังหวัดราชบุรีมีความแตกต่างกัน เช่น วงยอดชายบรรเลงเพลงเพอื่ ชีวิต วงราชบุรีบลอสซ่ัม บรรเลงเพลงไทยสากลในยุค 80 – 90 และวง 3 Door บรรเลงเพลงไทยสากลท่ีกาลังได้รับความนิยม อยู่ในปจั จุบนั เปน็ ต้น บางคร้ังนกั ดนตรีในวงดนตรขี บั รอ้ งเพลงสลับกับนักร้องประจา นักร้องบางราย บรรเลงเครอ่ื งดนตรีขณะขับรอ้ ง

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 60 ความนยิ มของผ้ฟู งั ผู้งชม จากการสมั ภาษณ์หวั หน้าวงดนตรี และนักดนตรีสากลในจังหวัดราชบุรี (สัมภาษณ์เมื่อ 10 ตุลาคม 2563 – 29 กรกฎาคม 2564) ประเด็นเกี่ยวกับ ความนิยมรับฟังรับชมการบรรเลงดนตรี สากลที่บรรเลงโดยผ้ปู ระกอบอาชีพนกั ดนตรสี ากลในจังหวดั ราชบุรี พบว่า 1. ผูฟ้ ังผูช้ มของวงดนตรีแตล่ ะประเภท 1.1 วงสตริงคอมโบ และวงราวงย้อนยุค ผู้ฟังผู้ชมส่วนใหญ่มีอายุ 40 – 70 ปี และผฟู้ ังผู้ชมทเี่ ป็นวยั รนุ่ และวัยทางาน อายุ 20 – 40 ปี ท่ีช่ืนชอบการแสดงของวงดนตรีประเภทนี้ ผูฟ้ งั ผู้ชมบางรายพักอาศัยอยู่ในจังหวัดใกล้เคียง เช่น นครปฐม กาญจนบุรี และเพชรบุรี มีความชื่น ชอบ ตดิ ตามการแสดงของวงดนตรี หากวงดนตรีมีการแสดงที่ใดก็จะเดินทางไปรับฟังรับชมอยู่เสมอ นักร้องนักดนตรีส่วนใหญ่เรียกว่า “แฟนคลับ” ผู้ฟังผู้ชมบางรายมีการมอบเงินรางวัลให้นักร้องนัก ดนตรีท่ตี นช่นื ชอบ บางคร้งั มอบเงนิ สนบั สนุนในการบริหารจดั การวงดนตรี จัดซื้ออุปกรณ์สาหรับการ แสดง ว่าจ้างวงดนตรีมาทาการแสดงในช่วงท่ีวงดนตรีนั้นไม่มีการแสดงเป็นเวลานาน นักร้องนัก ดนตรสี ว่ นใหญ่เรียกว่า “แมย่ ก พ่อยก” แต่ละวงดนตรจี ะมแี ม่ยก และพ่อยก 1 – 2 คน แม่ยก – พ่อ ยกบางรายติดตามและมอบเงินใหก้ ับนกั ร้องทีต่ นเองช่นื ชอบเพียงคนเดียว 1.2 วงโฟล์คซอง และนักดนตรีอิสระ ผู้ฟังผู้ชมมีอายุ 25 – 50 ปี ส่วนใหญ่ประกอบ อาชีพพนกั งานบริษทั ข้าราชการ เจา้ ของธุรกิจ และบุคคลทั่วไปในจังหวัดราชบุรี ผู้ฟังผู้ชมบางรายมี ความชื่นชอบการแสดงของวงโฟล์คซอง และนักดนตรีอิสระ เน่ืองจากเป็นการบรรเลงเคร่ืองดนตรี นอ้ ยช้ิน ฟงั สบาย รู้สึกผ่อนคลาย ชื่นชอบความเป็นกันเองของนักร้องนักดนตรี ทาให้เกิดความสนิท สนมกับนักร้องนกั ดนตรี และเดินทางมารับฟังรบั ชมอยู่เป็นประจา 1.3 วงสตริง ผู้ฟังผู้ชมอายุ 20 – 40 ปี ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพพนักงานบริษัท นักศึกษา ผู้ฟังผู้ชมบางรายเป็นเพื่อนกับนักร้องนักดนตรี บางรายมีความชื่นชอบการแสดงของวง ดนตรี และเดนิ ทางมารับฟังรับชมอยเู่ ป็นประจาจนเกิดความสนทิ สนมกับนกั ดนตรี 2. การรบั ฟังรบั ชมเพลงแตล่ ะประเภท การรับฟังรับชมเพลงแต่ละประเภทของผู้ชมผู้ฟังในจังหวัดราชบุรีมีความแตกต่างกันตาม ประเภทของบทเพลงทีว่ งดนตรบี รรเลง ดงั นี้ 2.1 เพลงลูกทุ่ง ผู้ฟังผู้ชมอายุ 40 - 70 ปี ผู้ฟังผ้ชมบางรายรับประทานอาหารและดื่ม เคร่ืองดื่มขณะรับฟังรับชม ส่วนใหญ่ปรบมือแสดงความดีใจเม่ือนักร้องนักดนตรีบรรเลงจบในแต่ละ

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 61 บทเพลง ผู้ฟังผู้ชมบางรายออกมาเต้นราบริเวณหน้าเวทีหากบรรเลงเพลงในจังหวะสนุกสนาน บางครั้งผูฟ้ งั ผู้ชมไดน้ าชอ่ ดอกไม้ พวงมาลยั เงินสด และของรางวลั มามอบให้กบั นักร้องเมื่อขับร้องจบ เพลงบริเวณด้านหน้าของเวที หากเป็นศิลปินนักร้องที่มีชื่อเสียงผู้ฟังผู้ชมบางรายใช้โทรศัพท์มือถือ บันทกึ ภาพเคลือ่ นไหวการบรรเลงเกบ็ ไว้ และนาไปเผยแพรใ่ นสงั คมออนไลน์ 2.2 เพลงราวงย้อนยุค ผู้ฟังผู้ชมอายุ 35 – 70 ปี มีการเต้นราร่วมกับคณะนักเต้นหญิง ขณะรบั ฟังรบั ชมเพลงราวงย้อนยุค การเต้นราจะข้ึนไปบนเวทีร่วมกับคณะนักเต้น ผู้ฟังผู้ชมบางราย ยืนรับฟังรับชมบริเวณหน้าเวที ผู้ฟังผู้ชมที่ชื่นชอบในการรับฟังรับชมเพลงราวงย้อนยุคส่วนใหญ่ มีความรู้ มีทักษะการเต้นในจังหวะต่าง ๆ ของราวง ทาให้สามารถเต้นราร่วมกับคณะนักเต้นได้ อย่างลงตัว และเป็นตัวอย่างให้ผู้ฟังผู้ชมท่ียังเต้นราไม่ได้ บางคร้ังผู้ฟังผู้ชมเพศชายต้องการเต้นรา ร่วมกบั คณะนักเตน้ หญิง มกี ารมอบเงิน ดอกไม้ พวงมาลัยให้กบั นักเตน้ หญิงทต่ี นเองชืน่ ชอบ 2.3 เพลงเพื่อชีวิต ผู้ฟังผู้ชมอายุ 25 – 60 ปี เป็นการรับฟังรับชมขณะรับประทาน อาหารและเครื่องด่ืม ผู้ฟังผู้ชมบางรายรับฟังรับชมอย่างตั้งใจ ขับร้องไปพร้อมกับนักร้อง ส่วนใหญ่ ปรบมือเม่อื นักรอ้ งนกั ดนตรบี รรเลงจบในแต่ละบทเพลง ผู้ฟังผชู้ มบางรายยืนขึ้นและแสดงท่าทางต่าง ๆ เช่น ยกมือข้ึน โบกมือ และยกแก้วเคร่ืองด่ืม เป็นต้น บางคร้ังผู้ฟังผู้ชมการมอบเงิน หรือนา แกว้ เคร่อื งด่มื มาให้กับนักร้องนกั ดนตรีที่บรรเลงได้ประทับใจ ตรงตามความต้องการของตนเอง ผู้ฟัง ผู้ชมบางรายใชโ้ ทรศัพท์มือถือบันทึกภาพเคลื่อนไหวของการบรรเลง บรรยากาศรอบ ๆ เก็บไว้ และ เผยแพรใ่ นโลกออนไลน์ 2.4 เพลงปอ๊ ปปลู ารข์ องศิลปนิ ไทย ผู้ฟังผู้ชมอายุ 20 – 50 ปี เป็นการรับฟังรับชมขณะ รบั ประทานอาหารและเครื่องดมื่ ผฟู้ งั ผูช้ มบางรายเตน้ รากบั กลุ่มเพ่ือน ออกมาเต้นราบริเวณหน้าเวที ผฟู้ ังผชู้ มบางรายขบั รอ้ งไปพร้อมกับนักร้อง ปรบมือเม่ือนักร้องนักดนตรีบรรเลงจบในแต่ละบทเพลง บางคร้ังส่งเสียงตะโกนแสดงความดีใจ ปรบมือเม่ือนักร้องนักดนตรีเร่ิมบรรเลงเพลงท่ีตนเองชอบ บางครั้งผฟู้ งั ผู้ชมมีการมอบเงิน ให้กับนักร้องนักดนตรีที่บรรเลงได้ประทับใจ ตรงตามความต้องการ ของตนเอง ผฟู้ งั ผชู้ มบางรายใชโ้ ทรศัพทม์ ือถอื บันทกึ ภาพเคลือ่ นไหวของการบรรเลง บรรยากาศ การ บรรเลงหรือกจิ กรรมที่เพอื่ นอยดู่ ้วยกันเก็บไว้ และเผยแพรใ่ นโลกออนไลน์ 2.5 เพลงสากล ผฟู้ ังผ้ชู มมอี ายุ 30 – 50 ปี เป็นการรับฟงั รับชมขณะรบั ประทานอาหาร และเคร่ืองดมื่ ผู้ฟังผ้ชู มบางรายปรบมือเมือ่ นักรอ้ งนกั ดนตรเี ร่ิมบรรเลงเพลงที่ตนเองช่ืนชอบ ปรบมือ

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 62 เม่ือจบเพลง ผู้ฟังผู้ชมบางรายรับฟังรับชมอย่างตั้งใจ บางครั้งมอบเงินรางวัลให้กับนักร้องนักดนตรี หากบรรเลงเพลงทชี่ ื่นชอบ หรอื บรรเลงเพลงได้ตามความต้องการ 3. สถานทีร่ บั ฟังรับชมดนตรีสากล การรบั ฟงั รับชมดนตรีสากลในจงั หวัดราชบุรมี สี ถานที่รบั ฟงั รับชมท่ีแตกต่างกันตามรูปแบบ ของการจดั งานแสดง และลกั ษณะการรบั ฟังรบั ชมในแตล่ ะสถานทีก่ ม็ คี วามแตกต่างกนั ดังนี้ 3.1 ร้านอาหารในจงั หวัดราชบุรี ผู้ประกอบกิจการร้านอาหาร โดยเฉพาะร้านอาหารที่ เปดิ ใหบ้ รกิ ารชว่ งเย็นตัง้ แต่เวลา 17.00 น. มีการจัดแสดงดนตรีสากลไว้บริการลูกค้าเป็นจานวนมาก ร้านอาหารส่วนใหญ่ที่มีการจัดแสดงดนตรีเป็นร้านอาหารท่ีเปิดโล่ง ไม่มีกาแพงหรือกระจกก้ัน บางร้านอาหารที่อยู่ในบริเวณตัวเมือง มีพ้ืนที่จากัด มีลักษณะเป็นห้องปรับอากาศ มีกาแพง และ กระจกปดิ เพอ่ื ปอ้ งกันเสียงไปรบกวนบริเวณรอบ ๆ เป็นการบรรเลงของวงสตริง วงโฟล์คซอง และ นักดนตรีอิสระ บรรเลงเวลา 18.00 – 23.30 น. แบ่งช่วงเวลาการบรรเลงดนตรีประมาณ 1 ชั่วโมง 30 นาที และพักเพือ่ เปล่ยี นวงดนตรีประมาณ 30 นาที ร้านอาหารท่ีมีการจัดแสดงดนตรีสากลมีการ บรรเลงประเภทของบทเพลงท่แี ตกตา่ งกัน ทาให้ผฟู้ งั ผูช้ มในแต่ละร้านอาหารมีความแตกต่างกัน เช่น ร้านหนามหญ้าโซไซตี้ และร้าน Bruno Dine&Wine บรรเลงเพลงสากล และเพลงไทยสากล ในยุค 1970 – 1990 ผู้ฟังผู้ชมส่วนใหญ่เป็นคนในวัยทางาน มีการรับประทานอาหารและเครื่องดื่ม มีการพูดคุยกับเพื่อนร่วมโต๊ะอาหารขณะรับฟังรับชม ร้าน 13 Club และร้าน The boss บรรเลง เพลงไทยสากลที่ได้รับความนิยมอยู่ในปัจจุบัน ผู้ฟังผู้ชมส่วนใหญ่เป็นกลุ่มวัยรุ่น นักศึกษา และวัยทางาน ทีต่ อ้ งการความสนกุ สนาน ผู้ฟังผูช้ มบางรายขบั ร้องไปพร้อมกับนักร้องขณะน่ังหรือยืน อยบู่ รเิ วณโต๊ะอาหาร ผู้ฟังผู้ชมบางรายอาจลุกขน้ึ เตน้ ราบรเิ วณขา้ งโต๊ะอาหารของตนเอง ผู้ฟังผู้ชมใน ร้านอาหารบางรายขอให้นักร้องนักดนตรีบรรเลงเพลงท่ีตนเองต้องการ โดยการบอกให้นักร้องนัก ดนตรีรับทราบด้วยตนเอง และมอบเงินสด 20 – 500 บาท ให้กับนักร้องนักดนตรีเม่ือนักร้องนัก ดนตรบี รรเลงเพลงทีต่ อ้ งการ หรือเขียนช่ือเพลงลงบนกระดาษพร้อมกับเงินสด 20 – 500 บาท ฝาก ใหพ้ นกั งานในรา้ นอาหารมามอบให้นักร้องนักดนตรี ผู้ฟังผู้ชมบางรายนาเงินสดมามอบให้นักร้องนัก ดนตรีเมอ่ื ได้รบั ฟงั รบั ฟงั เพลงท่ตี นเองชื่นชอบ สร้างความประทับใจให้กับตนเอง ผู้ฟังผู้ชมบางรายใช้ โทรศัพทม์ อื ถือบนั ทกึ ภาพเคล่ือนไหวของการแสดงดนตรี 3.2 งานเทศกาลประจาปีในจังหวดั ราชบุรี สถานที่จัดงานเทศกาลประจาปีส่วนใหญ่จัด ข้ึนในบริเวณวัด พื้นที่ของหน่วยงานราชการต่าง ๆ มีการแสดงดนตรีสากลในบริเวณพื้นท่ีจัดงาน

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 63 โดยวงสตริงคอมโบ วงราวงย้อนยุค และวงสตริง เวลาในการแสดงเวลา 19.00 – 23.00 น. หรือ 20.00 – 24.00 น. ใชเ้ วลาในการแสดงประมาณ 4 ชัว่ โมง งานบรรเลงดนตรีมีการจัดโต๊ะและเก้าอ้ีไว้ สาหรบั ผูฟ้ งั ผชู้ มบรเิ วณดา้ นหนา้ เวที แต่หากเป็นการแสดงของวงราวงย้อนยุคจะไม่มีการจัดโต๊ะและ เก้าอี้ การรับฟังรับชมการแสดงดนตรีในงานเทศกาลเป็นการรับฟังรับชมขณะเท่ียวชมงานเทศกาล ผูฟ้ งั ผูช้ มบางรายมาเพอ่ื รับฟงั รับชมการแสดงดนตรีโดยเฉพาะ บางรายรับฟังรับชมขณะท่ีเดินซ้ือของ ซ้อื อาหาร และเคร่ืองดื่ม ผู้ฟังผู้ชมบางรายออกไปเต้นราบริเวณด้านหน้าเวที ผู้ฟังผู้ชมบางรายมอบ เงนิ ใหน้ กั รอ้ งนักดนตรี และนักเต้น เมือ่ ได้รับฟงั รับชมเพลงท่ีตนเองช่ืนชอบ หรือมีความชื่นชอบในตัว ของนักเตน้ ผ้ฟู ังผชู้ มบางรายใชโ้ ทรศพั ท์มอื ถือบันทึกภาพเคล่อื นไหวของการแสดงดนตรี 3.3 งานเลยี้ งสงั สรรค์ การจดั งานเลยี้ งสังสรรค์ ไดแ้ ก่ งานบวช งานแต่งงาน งานวัดเกิด และงานเลี้ยง เปน็ การจดั งานในลกั ษณะการรบั ประทานอาหารโต๊ะจีน มีการจัดแสดงวงสตริงคอมโบ วงราวงย้อนยุค และวงสตริง เวลาในการแสดงเวลา 18.00 – 22.00 น. หรือ 19.00 – 23.00 น. ใช้เวลาในการแสดง 4 ช่ัวโมง หากเป็นงานเลี้ยงสังสรรค์ท่ีจะขึ้นในโรงแรมหรือในห้องอาหาร มีการ จัดแสดงวงสตริง วงโฟล์คซอง และนักดนตรีอิสระ เวลาในการแสดงข้ึนอยู่กับความต้องการของ เจ้าภาพ หากเป็นช่วงเวลากลางวันในเวลา 11.00 – 13.30 น. ในตอนค่าเวลา 18.00 – 20.30 น. ผู้ฟังผู้ชมเป็นผู้ท่ีมาร่วมงาน มีความรู้จัก สนิทสนมกับเจ้าภาพ ผู้ฟังผู้ชมท่ีเป็นผู้ใหญ่ ผู้สูงอายุจะ เดินทางกลับหลงั จบพิธกี าร ผฟู้ งั ผู้ชมบางรายออกมาเต้นราบริเวณด้านหน้าเวทีในช่วงหลังจากจบพิธี การ ผู้ฟังผู้ชมบางรายมอบเงินให้นักร้องนักดนตรี และนักเต้น เม่ือได้รับฟังรับชมเพลงที่ตนเอง ชื่นชอบ หรือมคี วามชืน่ ชอบในตวั ของนักเตน้ 3.4 สถานที่ท่องเที่ยวในจังหวัดราชบุรี สถานที่ท่องเท่ียวบางแห่งมีการจัดสถานที่ไว้ สาหรับแสดงดนตรี ส่วนใหญ่เป็นการแสดงของนักดนตรีอิสระ เวลาในการจัดแสดงจะสอดคล้องกับ เวลาเปดิ ให้บริการของสถานท่ีแต่ละแห่ง เช่น 1) ตลาดโอ๊ะป่อย อาเภอสวนผ้ึง จังหวัดราชบุรี มีการ แสดงดนตรีของนกั ดนตรอี สิ ระในช่วงเชา้ – เที่ยง เฉพาะวันเสาร์ อาทติ ย์ และวันหยุด 2) ถนนคนเดิน ตลาดเก่าโคยกี้ อาเภอเมือง จังหวัดราชบุรี มีการแสดงวงโฟล์คซอง ช่วงเวลา 19.00 – 21.00 น. ของทุกวนั ผฟู้ ังผูช้ มทีม่ ารับฟงั รบั ชมส่วนใหญ่เป็นนกั ท่องเที่ยว ผู้ฟังผู้ชมบางรายยืนฟังการแสดงของ นักดนตรีอย่างต้ังใจ ผู้ฟังผู้ชมบางรายมอบเงินให้กับนักร้องนักดนตรี ผู้ฟังผู้ชมบางรายใช้ โทรศพั ท์มือถือบนั ทึกภาพเคลอื่ นไหวของการแสดงดนตรี

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 64 การประกอบอาชีพของนักดนตรสี ากลในจงั หวัดราชบรุ ี จากการสมั ภาษณ์หัวหน้าวงดนตรี และนักดนตรีสากลในจังหวัดราชบุรี (สัมภาษณ์เมื่อ 10 ตุลาคม 2563 – 29 กรกฎาคม 2564) ประเด็นเกี่ยวกับ การประกอบอาชีพของนักดนตรีสากลใน จงั หวดั ราชบรุ ี พบว่า 1. การประกอบอาชพี 1.1 นักดนตรีสากลในจังหวัดราชบุรีส่วนใหญ่ประกอบอาชีพนักดนตรีสากลเป็น อาชีพรอง โดยประกอบอาชีพค้าขาย พนักงานบริษัท รับราชการ รับจ้างอิสระ และเกษตรกรเป็น อาชีพหลกั 1.2 นกั ดนตรสี ากลบางรายประกอบอาชีพนักดนตรีสากลเป็นอาชีพหลัก และประกอบ อาชีพนักดนตรีสากลเพียงอย่างเดียว รับจ้างเป็นนักดนตรีในหลายวงดนตรี หรือบรรเลงหลาย ร้านอาหาร โดยเลือกบรรเลงในร้านอาหารที่ใกล้กับที่พักอาศัย สามารถเดินทางสะดวก ต้องเดินทาง จากร้านอาหารหนึ่งไปยังร้านอาหารหนึ่งเพื่อบรรเลงในรอบถัดไป เพ่ือให้มีรายได้เพียงพอในการ ดารงชีวิตและเลี้ยงดูครอบครัว เช่น นายธีรพต คาสีแก้ว เป็นนักดนตรีประจาวงดนตรีฟอร์ยู ซึ่งส่วนใหญ่มีงานแสดงในวันเสาร์ และวันอาทิตย์ จึงก่อตั้งวง 3 Door เพ่ือบรรเลงในร้านอาหาร ในเวลากลางคืนของวันธรรมดา และเป็นนักดนตรีอิสระบรรเลงเด่ียวในร้านอาหารในช่วงหัวค่า 1.3 นักดนตรีสากลบางรายประกอบอาชีพอ่ืนควบคู่กับการประกอบอาชีพนักดนตรี สากลไมไ่ ด้คานึงวา่ อาชีพใดเปน็ อาชพี หลักอาชพี รอง มีความจาเปน็ ทั้งสองอาชพี เน่ืองจากสร้างรายได้ ใกล้เคียงกัน และต้องประกอบอาชีพท้ังสองอาชีพถึงจะมีรายได้เพียงพอในการดารงชีวิตและเล้ียงดู ครอบครัว 1.4 นักดนตรอี ิสระบางรายไม่ไดค้ านึงถงึ การประกอบอาชีพ บรรเลงในร้านอาหารเพียง 1 – 2 วนั การบรรเลงดนตรีในรา้ นอาหารเปน็ เหมอื นกบั การได้ออกมาทาในส่ิงท่ีชอบ ได้สังสรรค์ ด่ืม เครื่องดื่ม ได้พบเจอเพ่ือน บางครั้งค่าจ้างในการบรรเลงดนตรีแต่ละวันหมดไปกับค่าอาหารและ เครอ่ื งด่มื

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 65 2. สาเหตขุ องการประกอบอาชีพนกั ดนตรสี ากล 2.1 มีความชื่นชอบการฟัง และบรรเลงเคร่ืองดนตรี ทาให้มีความต้องการท่ีจะเป็น นักดนตรีมอื อาชพี ใหไ้ ดเ้ หมอื นกับศิลปนิ ท่ตี นเองช่นื ชอบ 2.2 อาชพี นกั ดนตรีสากลเป็นอาชีพที่มีรายได้สูง เมื่อเปรียบเทียบกับเวลาในการทางาน สามารถสร้างรายได้ และนามาเลี้ยงดูครอบครัวได้ 2.3 อาชพี นักดนตรีสว่ นใหญท่ างานในเวลากลางคืน สามารถทาในเวลาว่างหลังเลิกงาน ได้ จึงตอ้ งการหารายได้เสริมจากงานประจาในตอนกลางวัน 2.4 นักดนตรีสากลบางรายมีความใกล้ชิดกับวงดนตรีสากลมาต้ังแต่เกิด ทาให้เกิด ความรูส้ ึกผกู พันธ์ และได้รับมอบหมายใหด้ ูแลวงดนตรตี อ่ จากบรรพบรุ ุษ 2.5 ต้องการพิสูจน์ตนเองให้ผู้ใหญ่หรือคนท่ีดูถูกอาชีพนักดนตรีให้เห็นว่า อาชีพนัก ดนตรีสามารถเล้ียงดตู นเองและครอบครวั ได้ 2.6 ได้รับโอกาสจากนักดนตรีรุ่นพี่ชักชวนให้มาประกอบอาชีพนักดนตรี เนื่องจากเห็น ถึงฝีมอื ความสามารถ ความตัง้ ใจ และความชน่ื ชอบในการบรรเลงดนตรสี ากล 3. สภาพความเป็นอยขู่ องนกั ดนตรสี ากล 3.1 การใช้ชีวิตสว่ นตัวของนกั ดนตรีสากล 3.1.1 นักดนตรีส่วนใหญ่ต่ืนนอนในเวลา 06.00 – 08.00 น. ทากิจวัตรประจาวัน รบั ประทานอาหารเชา้ และออกไปทางานในเวลา 8.00 – 9.00 น. งานที่นักดนตรีทาในตอนกลางวัน ได้แก่ ค้าขาย พนักงานบริษัท เกษตรกร รับราชการ ส่วนใหญ่เลิกงานในเวลา 16.00 – 17.00 น. แล้วเดินทางกลับท่ีพักอาศัยเพื่ออาบน้า แต่งตัว รับประทานอาหาร จัดเตรียมเคร่ืองดนตรี แล ะ เดินทางไปบรรเลงดนตรีในรา้ นอาหารกอ่ นเวลาเริ่มบรรเลงดนตรีประมาณ 30 – 60 นาที เช่น มีการ บรรเลงในรอบหัวค่าเวลา 18.00 – 19.30 น. และเป็นรา้ นอาหารทใี่ กล้กับทพี่ ักอาศัย จะออกเดินทาง ไปบรรเลงดนตรีในเวลา 17.00 – 17.30 น. หากเป็นการบรรเลงในรอบดึก 22.00 – 23.30 น. ออกเดนิ ทางไปบรรเลงดนตรีในเวลา 21.00 น. อาจมีบางคร้ังท่ีงานในตอนกลางวันมีภารกิจมาก ทา ใหเ้ ลิกงานใกล้กลบั เวลาในการบรรเลงดนตรีในร้านอาหาร นักดนตรีจะเดินทางไปบรรเลงดนตรีทันที โดยให้เพอ่ื นนักดนตรีช่วยนาเครื่องดนตรีมาให้ เมื่อจบการบรรเลงดนตรี นักดนตรีส่วนใหญ่เดินทาง กลับทพ่ี กั อาศยั ในเวลา 23.00 – 24.00 น. และเขา้ นอนในเวลา 24.00 – 01.00 น. อาจมีบางครั้งที่มี การพบปะพูดคุย รับประทานอาหาร เครื่องด่ืม กับเพ่ือนนักดนตรีในร้านอาหารอื่นหลังจากจบการ

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 66 บรรเลงดนตรี และเดินทางกลับที่พักอาศัยในเวลา 01.00 – 02.00 น. และเข้านอนในเวลา 02.00 – 03.00 น. วนั เสาร์ อาทิตย์ และวันหยุด นักดนตรีส่วนใหญ่ตื่นนอนในเวลา 07.00 – 09.00 น. ทากิจวัตรประจาวัน รับประทานอาหารเช้า ทางานบ้าน ดูแลครอบครัว พักผ่อน ออกเดนิ ทางไปบรรเลงดนตรีในรา้ นอาหาร และเดินทางกลบั ท่ีพกั อาศัยเหมือนกับวันธรรมดา แต่หาก มีการบรรเลงดนตรีนอกสถานท่ีจะออกเดินทางไปบรรเลงดนตรีพร้อมกับนักดนตรีในวงดนตรีก่อน เวลาเร่ิมบรรเลงดนตรี 2 ชั่วโมง เม่ือจบการบรรเลงดนตรีในเวลา 22.00 – 23.00 น. มักมีการ รบั ประทานอาหารรว่ มกนั ของนักดนตรี โดยสว่ นใหญเ่ ปน็ ร้านอาหารข้าวตม้ รอบดึก และเดินทางกลับ ท่ีพักอาศัยในเวลา 01.00 – 02.00 น. และเข้านอนในเวลา 02.00 – 03.00 น. ถ้าเป็นการบรรเลง ดนตรีในตอนกลางวัน และนักดนตรีมีการบรรเลงประจาท่ีร้านอาหาร จะเดินทางกลับมาบรรเลง ดนตรีต่อในรา้ นอาหาร เมอื่ จบการบรรเลงดนตรี นักดนตรีมักจะเดินทางท่ีพักอาศัยทันที เน่ืองจากมี ความเหน่อื ยลา้ จากการบรรเลงดนตรี แต่หากเดินทางกลับมาไม่ทันจะหานักดนตรีทดแทนไปบรรเลง ในรา้ นอาหาร วันทีไ่ ม่มีการบรรเลงดนตรี นกั ดนตรสี ่วนใหญ่ใช้เวลาว่างในการพักผ่อน ฝึกซ้อม ดนตรี ทางานบ้าน ดแู ลครอบครวั ทาสวน 3.1.2 นักดนตรีบางราย ประกอบอาชีพนักดนตรีเพียงอย่างเดียว ไม่มีภารกิจใน ตอนกลางวัน และยังไม่แตง่ งานมคี รอบครัว ต่ืนนอนในเวลา 10.00 – 12.00 น. ทากิจวัตรประจาวัน และรบั ประทานอาหารเที่ยงในเวลา 12.00 – 14.00 น. ใช้เวลาว่างก่อนออกไปบรรเลงดนตรีในการ พักผ่อน ทางานบ้าน และออกเดินทางไปบรรเลงดนตรีเหมือนกับนักดนตรีรายอ่ืน ๆ เม่ือจบการ บรรเลงดนตรี นกั ดนตรมี กั รับประทานอาหาร รว่ มกบั เพอื่ นนักดนตรี เจา้ ของร้านอาหาร และเดินทาง กลับท่ีพักอาศัยในเวลา 01.00 – 02.00 น. และเข้านอนในเวลา 03.00 – 04.00 น. วันที่ไม่มีการ บรรเลงดนตรี นักดนตรจี ะต่นื นอนในเวลา 10.00 – 12.00 น. ทากิจวัตรประจาวันต่าง ๆ เหมือนกับ วนั ที่มกี ารบรรเลงดนตรี แตใ่ ช้เวลาวา่ งในพกั ผ่อน ฝึกซอ้ มดนตรี ทางานบา้ นตา่ ง ๆ 3.2 การใชช้ วี ติ กบั ครอบครัว นักดนตรีสากลในจังหวัดราชบุรีส่วนใหญ่แต่งงาน มีครอบครัว อยู่อาศัยร่วมกับสามี ภรรยา และบตุ ร โดยในครอบครัวจะมีผทู้ ี่ประกอบอาชีพนักดนตรีสากลเพียงคนเดียว บางครอบครัว ทงั้ สามี และภรรยาเคยประกอบอาชพี นกั รอ้ งนกั ดนตรี แต่เมื่อมาใช้ชีวิตร่วมกันเป็นครอบครัว มีบุตร

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 67 มักให้ภรรยาหยุดประกอบอาชีพนักดนตรี เพ่ือจะไดม้ ีเวลาดูแลครอบครวั และบตุ ร นกั ดนตรที ี่ยงั ไม่ได้ แต่งงานมีครอบครัวสว่ นใหญอ่ าศัยร่วมกับบดิ ามารดา นักดนตรีสากลส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเพ่ือหารายได้ให้กับครอบครัว ทาให้คนใน ครอบครัวเข้าใจ ช่วยแบ่งเบาภาระในการดูแลครอบครัว ดูแลบุตร จัดหาอาหาร จัดเตรียมเส้ือผ้า เครื่องนุ่งห่ม แต่หากนักดนตรีสากลว่างจากการประกอบอาชีพก็จะมาช่วยดูแลครอบครัว พาคนใน ครอบครัวไปพกั ผอ่ น รับประทานอาหารร่วมกัน ช่วยทาในสิ่งที่คนในครอบครัวไม่สามารถทาได้ เช่น ตดั ตน้ ไม้ ซอ่ มแซมเครอื่ งใชไ้ ฟฟ้า 3.3 การรว่ มกจิ กรรมทางสังคม อาชพี นักดนตรสี ากลเป็นอาชีพที่ทางานในเวลากลางคืน โดยเฉพาะนักดนตรีที่บรรเลง ประจาในร้านอาหาร ที่ส่วนใหญ่มีการบรรเลง 3 - 6 วันต่ออาทิตย์ วันที่บรรเลงก็มักจะตรงกับวันท่ี เจา้ ภาพจดั กิจกรรมต่าง ๆ เช่น วนั ศุกร์ วันเสาร์ ทาให้ไมไ่ ด้ไปร่วมกิจกรรมทางสงั คมตา่ ง ๆ ท่ีจัดข้ึนใน เวลากลางคืน เช่น งานศพ งานเล้ียงฉลองอุปสมบท และงานแต่งงาน แต่หากกิจกรรมที่จัดขึ้นเป็น ของญาติพ่ีน้อง นักดนตรีจะหานักดนตรีทดแทนมาบรรเลง หรือให้คนในครอบครัวไปร่วมงานแทน ตนเอง บางคร้งั ผจู้ ัดงานไมไ่ ด้บอกใหน้ ักดนตรรี บั ทราบ เน่ืองจากทราบว่านักดนตรีต้องบรรเลง ดนตรีเป็นประจาและไม่สามารถไปร่วมงานได้ หากบอกให้นักดนตรีทราบอาจสร้างความลาบากใจ ให้แกน่ ักดนตรี 3.4 ความสัมพันธ์กับบุคคลทวั่ ไป นักดนตรีสากลส่วนใหญ่ขาดความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับเครือญาติ เพื่อนบ้าน คนใกล้ชิด และบคุ คลท่ัวไป เพราะเวลาในการประกอบอาชพี นกั ดนตรีสากลตรงกับช่วงเวลาวันหยุดพักผ่อนของ คนในครอบครวั หรือในชว่ งเทศกาลตา่ ง ๆ ท่ีคนในครอบครัวทากิจกรรมต่าง ๆ ร่วมกัน แต่นักดนตรี ตอ้ งไปบรรเลงดนตรี เช่น เทศกาลปีใหม่ เป็นช่วงพักผ่อน เดินทางกลับบ้าน พบปะญาติพี่น้อง แต่ก็ เปน็ ช่วงท่ีมกี ารวา่ จ้างวงดนตรีเปน็ จานวนมาก และได้ค่าตอบแทนสูง ทาให้นักดนตรีส่วนใหญ่เลือกที่ จะบรรเลงดนตรมี ากกว่าหยดุ พกั ผอ่ นรว่ มกบั ญาตพิ ่นี ้อง นกั ดนตรสี ากลท่บี รรเลงประจาในร้านอาหารสว่ นใหญไ่ ม่ได้มีความสมั พนั ธก์ ับเพื่อนบ้าน เนื่องจากต้องออกไปบรรเลงดนตรีในตอนเย็น ซึ่งเป็นช่วงเวลาในการพบปะพูดคุยกับเพื่อนบ้าน บางคร้ังได้รับการต่อว่าจากเพ่ือนบ้านเก่ียวกับเรื่องเสียงรบกวนจากเคร่ืองดนตรี และเสียงของ

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 68 รถยนตร์ขณะกลับบ้านในเวลาดึก สาหรับนักดนตรีที่บรรเลงเฉพาะงานนอกสถานท่ีจัดข้ึนเป็นครั้ง คราวจะมโี อกาสพบปะพดู คุยกบั เพอ่ื นบา้ นอยู่บา้ ง เน่ืองจากส่วนใหญ่เดินทางไปบรรเลงดนตรีเฉพาะ วันเสาร์ – อาทติ ย์ และชว่ งเทศกาลต่าง ๆ นกั ดนตรบี างรายมีเครือ่ งดนตรี และมกี ารซ้อมดนตรีท่ีบ้าน อยบู่ อ่ ยครั้ง ทาใหเ้ ด็กและเยาวชนในชุมชนสนใจเข้ามารับฟังรับชม ทาให้มีความสนิทกับคนในชุมชน เป็นอย่างมาก 4. รายได้ 4.1 การบรรเลงดนตรใี นรา้ นอาหารในจังหวดั ราชบุรี นักดนตรีท่ีบรรเลงในลักษณะเป็น วงดนตรีได้รับเงินจากการบรรเลงรอบละ 300 – 500 บาทต่อคน แต่ละสัปดาห์มีการแสดง 5 – 7 รอบ ทาให้นักดนตรีได้รับเงินจากการบรรเลงดนตรีในร้านอาหารเดือนละ 6,000 – 19,600 บาท สาหรับนักดนตรีอิสระท่ีบรรเลงเดี่ยวได้รับเงินจากการบรรเลงรอบละ 500 – 700 บาทตอ่ คน แต่ละสัปดาห์มีการแสดง 3 – 4 รอบ ทาให้นักดนตรีอิสระได้รับเงินจากการ บรรเลงดนตรีในร้านอาหารเดือนละ 6,000 – 11,200 บาท 4.2 การแสดงนอกสถานทีใ่ นจงั หวัดราชบุรี วงดนตรสี ว่ นใหญ่มีการจ่ายเงินค่าจ้างให้กับ นักดนตรีทุกคนเท่ากนั โดยจ่ายค่าจา้ งครั้งละ 700 – 1,500 บาท บางครั้งมีการจ่ายเงินเพ่ิมเติมให้กับ นักดนตรีบางคน 100 – 300 บาท เน่ืองจากนารถส่วนตัวมาใช้ในการเดินทางไปทาการแสดงและ บรรทุกเคร่อื งดนตรี นักรอ้ งส่วนใหญ่ได้รับค่าจ้างคร้ังละ 1,000 – 1,500 บาท จานวนงานแสดงนอก สถานท่ีในแตล่ ะเดือนมีความแตกตา่ งกนั ดังน้ี เดือนพฤศจิกายน – กุมภาพันธ์ มีจานวนงานแสดง 8 – 10 งานต่อเดือน นักดนตรีมี รายได้ 5,600 – 15,00 บาทตอ่ เดือน นกั รอ้ งมรี ายได้ 8,000 – 15,000 บาทต่อเดอื น เดือนมีนาคม – มิถุนายน มีจานวนงานแสดง 20 – 25 งานต่อเดือน ซึ่งนักดนตรี เรียกว่า “ช่วงหน้างาน” เป็นช่วงที่มีจานวนงานมากท่ีสุด นักดนตรีมีรายได้ 14,000 – 30,000 บาท ต่อเดอื น นักรอ้ งมรี ายได้ 20,000 – 30,000 บาทต่อเดอื น เดอื นกรกฎาคม – ตลุ าคม มีจานวนงานแสดง 2 – 5 งานต่อเดอื น เนือ่ งจากในช่วงเวลา น้ีเป็นช่วงเข้าพรรษา ไม่มีการจัดงานบวช หรืองานประจาปีของวัด และเป็นช่วงฤดูฝน งานแสดง กลางแจ้งไม่สามารถจัดได้ นักดนตรีมีรายได้ 1,400 –7,500 บาทต่อเดือน นักร้องมีรายได้ 2,000 – 7,500 บาทตอ่ เดือน

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 69 5. เครือ่ งดนตรี และอุปกรณป์ ระกอบการบรรเลง 5.1 นักดนตรีสากลในจังหวัดราชบุรีส่วนใหญ่มีเครื่องดนตรี และอุปกรณ์ประกอบการ บรรเลงต่าง ๆ เป็นของตนเอง โดยการเก็บออมเงินเพื่อนาไปจัดซื้อ นักดนตรีบางรายผ่อนชาระค่า เครอื่ งดนตรี และอปุ กรณ์ประกอบการแสดงทมี่ ีราคาสงู เช่น เปียโนไฟฟ้า แซกโซโฟน กลองชุด และ แอมป์ขยายเสียง เป็นต้น นักดนตรีบางรายได้รับเครื่องดนตรี และอุปกรณ์ประกอบการบรรเลงจาก ญาตพิ ่นี ้องท่เี ป็นนกั ดนตรีสากล เมอ่ื เห็นบุตรหลาน หรือญาตมิ ีความช่ืนชอบ สนใจประกอบอาชีพนัก ดนตรจี งึ นาเครือ่ งดนตรที ี่ตนเองมามอบให้ นักดนตรบี างรายใชเ้ ครอ่ื งดนตรี และอปุ กรณ์ประกอบการ บรรเลงของวงดนตรี หัวหนา้ วงเป็นคนจดั ซอ้ื จดั หามาใหส้ าหรับนักดนตรีประจาในวงดนตรีของตนเอง เป็นนักดนตรีที่ยังมีอายุน้อย อยู่ในช่วงเร่ิมประกอบอาชีพนักดนตรีสากล และบางรายกาลังศึกษา เลา่ เรยี นในสถานศกึ ษา 5.2 นักดนตรีส่วนใหญ่นาเคร่ืองดนตรี และอปุ กรณป์ ระกอบการบรรเลงของตนเองไปใช้ ในการบรรเลงเพื่อการประกอบอาชีพในสถานท่ีต่าง ๆ ไม่นาแอมป์ขยายเสียงของตนเองไปใช้ เนื่องจากแอมป์ขยายเสียงมีขยายใหญ่ มีน้าหนักมาก ยากต่อการขนย้าย จึงใช้แอมป์ขยายเสียงที่ จัดเตรยี มไว้ให้ในสถานทบี่ รรเลง นักดนตรีท่บี รรเลงกลองชุดนากลองสแนร์ ฉาบทองเหลือง กระเดือง และไมก้ ลองของตนเองไปใช้ในการบรรเลงเพ่ือการประกอบอาชีพในสถานที่ต่าง ๆ โดยใช้กลองใหญ่ กลองทอม ขาตั้งฉาบ และเก้าอ้ีที่มีการจัดเตรียมไว้ในสถานที่บรรเลง ร้านอาหารที่มีการแสดงดนตรี จะจดั เตรยี มแอมปข์ ยายเสียงและกลองชุดไว้ให้นักดนตรี หากร้านใดไม่มีกลองชุดนักดนตรีท่ีบรรเลง กลองชดุ จะนากลองไฟฟา้ มาใช้ในการบรรเลง หากเปน็ การแสดงนอกสถานท่ีสว่ นใหญ่จะใช้บริการเช่า แอมป์ขยายเสียงและกลองชุด บางวงดนตรีมีแอมป์ขยายเสียง และกลองชุดเป็นของวงดนตรีเอง หัวหน้าวงเป็นคนจดั ซื้อมาใช้ในการแสดงของวงดนตรี นกั ดนตรเี รียกว่า “เคร่ืองบน หรือแบนด์เกียร์” (Band gear) 5.3 การดูแลรักษาเครือ่ งดนตรี และอุปกรณป์ ระกอบการบรรเลงของนักดนตรีส่วนใหญ่ ดแู ลรกั ษาด้วยตนเอง เช่น การทาความสะอาด การเปลี่ยนสายกีตาร์ การเปลี่ยนหนังกลอง และการ ตรวจสอบสภาพความพร้อมของสายสัญญาณต่าง ๆ วงดนตรีบางวงที่มีเครื่องดนตรี และอุปกรณ์ ประกอบการบรรเลงของหวั หนา้ วงดนตรี จะมีผู้ดูแล ซ้อมบารุง หรือรับผิดชอบเคร่ืองดนตรีเหล่านั้น ไดแ้ ก่ วงฟอร์ยู วงหินกองคอมโบ และวงลกู น้าคอมโบ

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 70 5.4 การซอ่ มแซมเคร่ืองดนตรี และอุปกรณ์ประกอบการบรรเลงของนักดนตรีส่วนใหญ่ ขึ้นอยู่กับสภาพความเสียหายท่ีเกิดข้ึน ถ้าเกิดมีความเสียหายไม่รุนแรง เช่น สายสัญญาณขาด วงจรไฟฟ้าของเครื่องดนตรีไฟฟ้าติด ๆ ดับ ๆ และน็อตสกรูหลวม นักดนตรีจะซ่อมแซมด้วยตนเอง หากมีความเสียหายมาก ไม่สามารถซอ่ มแซมดว้ ยตนเองได้กจ็ ะนาส่งช่างผทู้ ่ีมคี วามชานาญในการซ่อม ในจังหวัดราชบรุ ี นกั ดนตรีบางรายมีความรู้ความสามารถในการซ่อมแซมเครื่องดนตรี และอุปกรณ์ ประกอบการบรรเลงก็จะไดร้ ับการวา่ จา้ งให้ซอ่ มแซมใหก้ ับนกั ดนตรที า่ นอ่ืน เช่น นายชุมพร แสมเสน และนายภราดร ร่มโพธิท์ อง จึงได้รับมอบหมายจากหวั หน้าวงดนตรีให้ทาหน้าที่รับผิดชอบดูแลในการ ซ่อมแซมเครื่องดนตรี และอุปกรณ์ประกอบการบรรเลง บางครั้งได้รับการว่าจ้างให้ซ่อมแซมเครื่อง ดนตรีของนักดนตรีประจาวงดนตรีอน่ื ๆ 6. การบริหารจดั การ และการควบคมุ วงดนตรี 6.1 วงดนตรีในจังหวัดราชบุรีท่ีเป็นวงสตริงคอมโบ และวงราวงย้อนยุคมีหัวหน้า วงดนตรี หรือเจ้าของวงดนตรี มีหน้าท่ีบริหารจัดการ กาหนดตารางฝึกซ้อม รับงานบรรเลง และ วางแผนการเดนิ ทางไปบรรเลงในสถานที่ต่าง ๆ หัวหน้าวงจะต้องมีหน้าที่รับผิดชอบค่าจ้างนักดนตรี ทกุ คนในวงดนตรี หากผู้วา่ จ้างไมจ่ ่ายค่าจ้าง หัวหน้าวงดนตรีจะนาเงินของตนเองมาจ่ายให้นักดนตรี แล้วจึงเก็บค่าจ้างจากผู้ว่าจ้างในภายหลัง หัวหน้าวงดนตรีส่วนใหญ่จะมีเคร่ืองดนตรี และอุปกรณ์ ประกอบการบรรเลงต่าง ๆ ไว้ให้นักดนตรีฝึกหัดฝึกซ้อมที่บ้านของหัวหน้าวงดนตรี การพูดคุยหรือ แจ้งกาหนดการต่าง ๆ ของวงดนตรเี กิดข้ึนขณะรับประทานอาหารรวมกันหลังจากการบรรเลงดนตรี และผ่านชอ่ งทางการตดิ ตอ่ สอ่ื สารออนไลน์ (Line) แจง้ กาหนดการในการแสดงคร้ังต่อไป แจ้งเพลงที่ จะใช้บรรเลง หรือพูดคุยทั่วไป หากมีการว่ากล่าวตักเตือนนักดนตรีหัวหน้าวงจะเป็นการพูดคุยเป็น การส่วนตวั 6.2 วงสตริง วงโฟล์คซอง และนักดนตรีอิสระที่รวมตัวบรรเลงอย่างอิสระ การบริหาร จดั การ ควบคุมวงดนตรเี ป็นการทางานร่วมกันของนักดนตรีทุกคนในวงดนตรี มีการปรึกษาเก่ียวกับ การบรรเลง เพลงที่จะใช้บรรเลง และการรับงานแสดงต่าง ๆ ใช้ช่องทางการติดต่อส่ือสารออนไลน์ (Line) ในการพูดคยุ เกยี่ วกบั เร่ืองต่าง ๆ วงดนตรบี างวงอาจให้นักดนตรีท่ีอาวุโสทาหน้าท่ีเป็นหัวหน้า วง เนอ่ื งจากความนบั ถอื และมปี ระสบการณ์ในการประกอบอาชีพนกั ดนตรีสากลมานาน

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 71 การรบั งานบรรเลงดนตรีสากล จากการสมั ภาษณ์หัวหน้าวงดนตรี และนักดนตรีสากลในจังหวัดราชบุรี (สัมภาษณ์เมื่อ 10 ตุลาคม 2563 – 11 กรกฎาคม 2564) ประเดน็ เก่ยี วกับ การรับงานแสดงของวงดนตรีสากลในจังหวัด ราชบรุ ี พบว่า 1. การรบั งานบรรเลง 1.1 การรับงานบรรเลงในร้านอาหารของนักดนตรีสากลในจังหวัดราชบุรี บางครั้ง เจ้าของร้านอาศัยมารับชมวงดนตรีที่ร้านอาหารร้านอ่ืน เพื่อคัดเลือก ติดต่อให้วงดนตรีท่ีตนเองช่ืน ชอบไปบรรเลงในร้านอาหารของตนเอง บางครั้งนักดนตรีได้รับการแนะนามาจากเพ่ือนนักดนตรีท่ี บรรเลงอยู่ในร้านอาหารร้านน้ัน เนื่องจากร้านอาหารต้องการวงดนตรีเพิ่ม บางครั้งนักดนตรีเข้าไป ติดต่อกับเจ้าของร้านอาหารเพื่อขอบรรเลงในร้านอาหาร อาจมีการบรรเลงให้เจ้าของร้านชมเป็น ตัวอย่าง ซ่ึงนักดนตรีส่วนใหญ่เรียกว่า “การออร้าน” หมายถึง การไปออดิช่ัน (Audition) ในรา้ นอาหาร การบรรเลงให้เจา้ ของร้านชมอาจเปน็ ชว่ งเวลาทีร่ า้ นอาหารยงั ไม่เปดิ ให้บริการ หรือเป็น ช่วงเวลาท่ีเปิดให้บริการและมีลูกค้าเข้ามารับประทานอาหารในร้าน บางคร้ังเจ้าของร้าน ขอคาตชิ มจากลกู คา้ 1.2 การติดต่อประสานงานในการแสดงนอกสถานท่ีของวงดนตรีท่ีรับแสดงเฉพาะ งานนอกสถานท่ีผ้วู ่าจ้างจะตดิ ตอ่ หัวหนา้ วงดนตรี บางครงั้ อาจมีการติดตอ่ มาทางนักดนตรีในวงดนตรี และนักดนตรีมาแจ้งให้หัวหน้าวงดนตรีทราบ บางครั้งผู้ว่าจ้างติดต่อวงดนตรีท่ีบรรเลงประจาใน ร้านอาหารให้ไปบรรเลงนอกสถานที่จึงติดต่อกับนักดนตรีโดยตรง ผู้ว่าจ้างบางรายเป็นผู้รับจ้าง จัดกิจกรรมต่าง ๆ (Organizer) รู้จัก และเคยติดต่อวงดนตรีต่าง ๆ ในจังหวัดราชบุรี การติดต่อ ประสานงานเป็นการพูดคุยเกี่ยวกับวันเวลาที่จัดงาน สถานท่ีจัดงาน ขนาดของงาน (จานวนโต๊ะ) รูปแบบการแสดง ลักษณะของเวที และเคร่ืองป่ันไฟ บางวงดนตรีหัวหน้าวงจะเดินทางไปสารวจ สถานที่ ทาสัญญาการว่าจ้างพร้อมเก็บเงินมัดจา 1,000 - 5,000 บาท หากพ้ืนที่มีระยะทางไกล หรือไม่สามารถเดนิ ทางไปสารวจไดด้ ว้ ยตนเอง จะใช้การติดต่อส่อื สารทางช่องทางออนไลน์ ในการส่ง หลกั ฐานการโอนเงินมัดจา หลักฐานการทาสัญญา แจ้งกาหนดการ รายละเอียดต่าง ๆ เก่ียวกับงาน แสดงให้นักดนตรีในวงดนตรีทราบ หากจาเป็นตอ้ งหานักรอ้ ง หรอื นักดนตรีเพ่ิมเติม หัวหน้าวงจะเป็น คนตดิ ต่อ หรอื นกั ดนตรที ีส่ นิทสนมกบั นกั ดนตรีรายอื่น ๆ เป็นคนดาเนนิ การ

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 72 2. สถานทท่ี ี่รับงานบรรเลง 2.1 การบรรเลงดนตรสี ากลในรา้ นอาหารในจงั หวดั ราชบรุ ีสว่ นใหญเ่ ป็นการแสดงอาคาร ที่เปดิ โลง่ ไมม่ ีกาแพงหรือกระจกก้นั ส่วนใหญ่เป็นการแสดงของวงสตริง วงโฟล์คซอง และนักดนตรี อิสระ ลักษณะเวทีมีความแตกต่างกันตามขนาดของร้านอาหาร ประเภทวงดนตรีที่มาทาการแสดง เช่น ร้าน Inlaya อาเภอเมอื ง จงั หวัดราชบุรี เวทีมีการยกระดับขึ้นสามารถมองเห็นได้ชัดเจน เพราะ ร้านมพี ้นื ทีก่ วา้ ง มจี านวนโต๊ะมาก แตม่ ีขนาดเล็กเน่ืองจากเป็นการแสดงประจาที่ร้านอาหารเป็นการ แสดงของวง 2 – 3 คน ร้าน Bruno Dine&Wine อาเภอเมือง จังหวัดราชบุรี เวทีไม่สูงจากพื้นมาก นกั เน่ืองจากเป็นรา้ นอาหารขนาดเล็ก มจี านวนโตะ๊ น้อย และมีขนาดเวทีท่ีกว้าง เพียงพอสาหรับการ แสดงของวงสตรงิ เป็นตน้ รา้ นอาหารบางร้านเป็นลักษณะห้องปรับอากาศ มีกาแพง และกระจกปิด เพอ่ื ปอ้ งกันเสยี งรบกวนบรเิ วณรอบ ๆ 2.2 งานแสดงในหอ้ งอาหาร หรอื ในอาคาร (Indoor) จัดข้ึนในโรงแรม ร้านอาหาร และ รีสอร์ท ส่วนใหญ่เป็นการแสดงของวงสตริง วงโฟล์คซอง และนักดนตรีอิสระ ในงานแต่งงาน งานเลี้ยงสังสรรค์ เวทีในการแสดงส่วนใหญ่เป็นเวทีท่ีก่อสร้างไว้สาหรับจัดกิจกรรมต่าง ๆ มีการ นาเคร่อื งขยายเสยี ง และไฟสอ่ งสว่างมาติดต้ังเพม่ิ เตมิ 2.3 งานแสดงกลางแจ้ง (Outdoor) จัดขึ้นในบริเวณวัด สถานที่ราชการ บรเิ วณบา้ นพกั และรสี อรท์ ส่วนใหญ่เป็นการแสดงของวงสตริงคอมโบ วงราวงย้อนยุค และวงสตริง ในงานเทศกาลประจาปี งานบวช งานแตง่ งาน และงานเลี้ยงสังสรรค์ แต่บางคร้ังเป็นการแสดงของวง สตริง วงโฟลค์ ซอง และนกั ดนตรีอิสระ ในงานแตง่ งาน งานเลีย้ งสงั สรรค์ขนาดเล็ก มีจานวนผู้ฟังผู้ชม น้อย เวทีในการแสดงส่วนใหญ่เป็นเวทีท่ีมีการก่อต้ังขึ้นช่ัวคราวพ้ืนการแสดงดนตรีโดยเฉพาะ มลี ักษณะเป็นนั่งร้าน หรือโครงทรัส (Truss Structures) และหลังคาผ้าใบเพื่อป้องกันฝน บางครั้งมี การดัดแปลงรถโดยสารขนาด 16 – 20 ท่ีน่ัง (Mini Bus) หรือรถกระบะเป็นเวทีสาหรับนักดนตรี สามารถขับไปพร้อมกับขบวนแห่นาค และนารถเข้าไปจอดในสถานที่จัดงานได้ นักดนตรีส่วนใหญ่ เรียกว่า “รถแห”่ 3. การเดนิ ทางไปบรรเลง 3.1 การเดินทางไปบรรเลงร้านอาหารของนักดนตรีสากลในจังหวัดราชบุรี นักดนตรี เดินทางไปและกลับด้วยตนเอง นักดนตรบี รรเลงในรา้ นอาหารที่ใกล้กับบ้านพักอาศัย เดินทางสะดวก นกั ดนตรีบางรายบรรเลง 2 ร้านอาหารทีอ่ ยใู่ กล้กนั ทาใหม้ ีเวลาในการเดินทางจากัด

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 73 3.2 การเดินทางไปบรรเลงนอกสถานที่เป็นการเดินทางไปพร้อมกัน โดยอาศัยรถยนตร์ สว่ นตวั ของนักดนตรีในวงดนตรี บางวงดนตรีหวั หน้าวงมรี ถตรู้ ับ – สง่ นกั ดนตรี เช่น วงลูกทุ่งกรุงไทย และวงหนิ กองคอมโบ บางวงดนตรีใชบ้ รกิ ารเช่ารถตู้ หากเป็นการแสดงในสถานท่ีทีม่ รี ะยะทางไกล ใช้ การนัดพบกันทบี่ า้ นของหัวหน้าวงดนตรี นักดนตรีบางรายพักอาศัยอยู่ในเส้นทางท่ีจะเดินทางไปทา การแสดงก็จะจอดรับในจุดที่นัดหมาย เวลาในการเดินทางขึ้นอยู่กับระยะทางของสถานที่ที่ทาการ แสดง เวลาเร่มิ แสดง นกั ดนตรจี ะไปถึงก่อนเวลาเร่ิมแสดงประมาณ 1 ชั่วโมง เช่น มีการแสดงในเขต อาเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี เริ่มทาการแสดงในเวลา 19.00 น. จะออกเดินทางในเวลา 17.00 น. การแสดงในอาเภอศรีสวัสดิ์ จังหวัดกาญจนบุรี เร่ิมทาการแสดงในเวลา 19.00 น. ออกเดินทางใน เวลา 16.00 – 16.30 น. เปน็ ตน้ เมอื่ ทาการแสดงเสร็จก็จะเดินทางกลับด้วยรถท่ีอาศัยมา มีการจอด แวะเพ่ือรับประทานอาหารในตัวเมืองจังหวัดราชบุรี ในเวลาประมาณ 23.00 – 24.00 น. กลับไปท่ี บ้านของหวั หนา้ วงในเวลา 01.00 – 02.00 น. หากแสดงนอกสถานท่ีท่ีอยู่ในตวั เมอื งจงั หวัดราชบุรีนัก ดนตรีส่วนใหญ่เดินทางไปและกลับดว้ ยตนเอง ความเช่ือของนกั ดนตรสี ากลในจงั หวดั ราชบรุ ี จากการสมั ภาษณ์หวั หน้าวงดนตรี และนักดนตรีสากลในจังหวัดราชบุรี (สัมภาษณ์เม่ือ 10 ตุลาคม 2563 – 29 กรกฎาคม 2564) ประเด็นเก่ยี วกับ ความเช่ือของนกั ดนตรีสากลในจังหวัดราชบุรี พบว่า การแสดงดนตรีสากลในจังหวัดราชบุรีส่วนใหญ่ไม่มีการไหว้ครูก่อนก ารบรรเลงดนตรี ยกเวน้ การบรรเลงของวงราวงย้อนยุคท่ีจะมีการไหว้เคารพครูราวงก่อนการบรรเลง เป็นการกระทา ทส่ี ืบทอดมาจากในอดีต นักดนตรีสากลส่วนใหญ่มีความคิดเห็นเกี่ยวกับความเชื่อว่า การมีความเชื่อ และเคารพบูชาสงิ่ ศักดิ์สทิ ธ์ิเป็นเร่ืองท่ีดี เป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ เป็นเร่ืองส่วนบุคคล นักดนตรีบางราย นาส่ิงศักดิ์สิทธิ์ติดตัวไปในการทาการแสดงในสถานที่ต่าง ๆ มีความเชื่อว่าจะทาให้ปลอดภัยในการ เดินทาง ปลอดภัยจากเหตุทะเลาะวาท ซ่ึงมีเหตุทะเลาะวิวาทข้ึนบ่อยครั้งในการจัดแสดงดนตรีใน พ้นื ที่ต่าง ๆ นกั ดนตรีมคี วามเชื่อเกยี่ วกับการบรรเลงในสถานท่ีกลางแจ้ง เช่ือว่าต้องมีการไหว้เจ้าที่เจ้า ทาง เพื่อขอใช้พื้นที่ สร้างเสียงดังรบกวน และคาพูดที่อาจไม่สุภาพ ของท่ีใช้ไหว้เจ้าท่ีเจ้าทาง ประกอบด้วย เหล้า 1 กลม บุหร่ี 1 ซอง ดอกไม้ ธูป 5 ดอก เทียน 2 เล่ม และเงิน 12 บาท

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 74 หัวหนา้ วงดนตรีบางรายมีความเชื่อเก่ียวกับสีของดอกไม้ที่นามาไหว้ ทิศทางในการวางตาแหน่งของ เวที เช่น วงฟอร์ยูมีความเชื่อว่าหากไหว้กับดอกไม้สีแดงจะทาให้การแสดงไม่ราบร่ืน มีการทะเลาะ วิวาท ฝนตก หรือไฟดับ เป็นต้น ด้านหน้าของเวทีจะต้องไม่ตรงกับทิศตะวันตก ซ่ึงเป็นความเชื่อท่ี ไดร้ บั การถา่ ยทอดมาจากบรรพบุรษุ อาจเป็นไปไดว้ ่าหากดา้ นหนา้ เวทีตรงกบั ทศิ ตะวนั ตก แสงอาทิตย์ ในตอนเย็นจะสอ่ งเข้าเวที ทาใหเ้ คร่อื งดนตรี เคร่ืองเสียงร้อน เกิดความยากลาบากในการติดต้ัง และ จดั เตรยี มอุปกรณส์ าหรับการแสดง นกั ดนตรสี ากลบางรายมีความเชอื่ วา่ ความขยันหม่ันเพยี ร การไขว่คว้าหาความรู้ของตนเอง ทาใหป้ ระสบความสาเรจ็ ในอาชีพนักดนตรี มีฝีมือท่ีเป็นที่ยอมรับจากคนทั่วไป ผู้ฟังผู้ชมเกิดความช่ืน ชอบ จงึ ตอ้ งฝกึ หดั ฝกึ ซ้อมอยู่ตลอดเวลา ปรับตัวให้ทันกับความเปล่ียนแปลงของดนตรี นักดนตรีบาง รายเช่ือว่าการเตรียมตัว การบริหารจัดการที่ดี มีการตรวจสอบ การเตรียมความพร้อมสาหรับการ บรรเลงของเคร่อื งดนตรี เครอ่ื งเสียง สายสัญญาณ และระบบไฟฟ้าอย่างละเอียด ไม่ประมาท จะทา ให้การแสดงออกมาราบร่นื ไม่มีอปุ สรรค นักดนตรีสากลบางรายมีความเชือ่ เก่ยี วกบั ครูบาอาจารย์ เช่ือว่าได้รับการประสิทธ์ิประสาท วิชาให้ ทาให้นักดนตรีมีความรู้ความสามารถทางด้านดนตรีเพื่อนาไปใช้ในการประกอบอาชีพได้ เชอื่ วา่ ครบู าอาจารยช์ ว่ ยคมุ้ ครองให้นักดนตรีปลอดภัย ประสบความสาเร็จ มีคนรักคนชอบ มีรายได้ เช่น นายวหิ าร มสุ กิ วัตร์ กล่าววา่ “เราเปน็ ลกู ศษิ ย์พ่อแก่ ถึงไม่รวยแต่ก็ไม่อดตายหรอก...” ทาให้นัก ดนตรีบางรายมีการจัดพิธีบูชาครูบาอาจารย์ที่บ้านพักของตนเอง นักดนตรีบางรายยกมือไหว้และ อธษิ ฐานขอพรจากครบู าอาจารย์กอ่ นขึน้ เวที นกั ดนตรบี างรายเช่ือว่าเครื่องดนตรี และโน้ตดนตรีเป็น ของที่ต้องเคารพบูชา จึงยกมือไหว้เคร่ืองดนตรีท้ังก่อน และหลังการบรรเลง ทาให้นักดนตรีมีการ บรรเลงดนตรีอย่างตั้งใจ เพราะเป็นวิชาท่ีได้รับถ่ายทอดมาจากครูบาอาจารย์ เคร่ืองดนตรีเป็นของ ศกั ด์ิสิทธิ์ ส่งผลให้เกิดความไพเราะในบทเพลง ได้รบั คาชนื่ ชมจากผ้ฟู ังผูช้ ม ความคิดเหน็ ทมี่ ีตอ่ การประกอบอาชีพนักดนตรสี ากล จากการสัมภาษณ์หวั หน้าวงดนตรี และนักดนตรีสากลในจังหวัดราชบุรี (สัมภาษณ์เมื่อ 10 ตุลาคม 2563 – 29 กรกฎาคม 2564) ประเด็นเก่ียวกับ ความคิดเห็นของนักดนตรีท่ีมีต่อการ ประกอบอาชพี นกั ดนตรสี ากลในจังหวัดราชบรุ ี พบวา่

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 75 1. อาชีพนักดนตรีเป็นอาชีพท่ีมีความสุข เมื่อบรรเลงให้ผู้ฟังผู้ชมมีความสนุกสนาน เพลิดเพลนิ ตัวนกั ดนตรีเองกจ็ ะมีความสขุ ไปด้วย ทาให้นกั ดนตรีบางรายคิดว่าการประกอบอาชีพนัก ดนตรีสากลไมใ่ ช่เปน็ การประกอบอาชีพ แตเ่ ป็นการออกไปสร้างความสุข สนุกสนานให้กับตนเองและ ผฟู้ งั ผู้ชม 2. อาชพี นักดนตรีสากลเปน็ อาชพี ทีส่ ุจรติ มีรายได้สูง เมื่อเทียบกับเวลาในการทางานเพียง วันละ 2 – 3 ช่ัวโมง แต่อาชีพนักดนตรีสากลต้องใช้เวลาในการฝึกหัดฝึกซ้อมหลายปีกว่าจะนามา บรรเลงเพอ่ื ประกอบอาชพี ได้ สามารถประกอบอาชพี นักดนตรสี ากลได้ในชว่ งอายุ 20 – 40 ปเี ทา่ น้นั 3. อาชีพนกั ดนตรีสากลเป็นอาชีพที่ไม่มีความแน่นอน ได้รับเงินทันทีเมื่อบรรเลงดนตรีจบ ในแต่ละคืน นักดนตรีต้องร้จู ักการออมเงนิ ไว้ใชต้ อนฉกุ เฉนิ หรอื ในอนาคต 4. อาชพี นกั ดนตรีเปน็ อาชพี ท่ตี ้องประกอบอาชีพอื่นร่วมดว้ ย 5. อาชีพนักดนตรีสากลเป็นอาชีพที่ต้องใช้ความสามารถ ต้องอาศัยความอดทนฝึกซ้อม เปน็ เวลานาน ไม่เหน็ ด้วยกับคนทพ่ี ูดว่า “อาชีพนกั ดนตรีเป็นอาชีพเตน้ กินรากนิ ” 6. อาชีพนักดนตรีสากลเป็นอาชีพที่ทาในเวลากลางคืน หากมีครอบครัวอาจทาให้ ความสัมพันธก์ ับคนในครอบครัวลดน้อยลง ไม่มเี วลาเล้ียงดบู ุตร 7. อาชีพนักดนตรีจะต้องฝึกฝน พัฒนาตนเองอยู่เสมอ ต้องเปิดใจรับฟังความคิดเห็น คาติชนจากผู้อืน่ รวมทง้ั เปิดใจรบั ฟังดนตรีในรูปแบบใหม่ 8. นักดนตรีสากลเป็นผู้ถ่ายทอดบทเพลงไปสู่ผู้ชมผู้ฟัง จึงควรคิดถึงศิลปะมากกว่า เงินค่าตอบแทน 9. อาชีพนกั ดนตรีทาใหร้ ู้จกั คนกว้างขวางข้ึน ได้โอกาสเดินทางไปในสถานที่ต่าง ๆ ได้เห็น โลกภายนอกมากข้ึน 10. อาชีพนักดนตรีมคี วามเสีย่ งจากการทะเลาะวิวาทของผู้ชมขณะบรรเลงดนตรี อาจเกิด อันตรายจากการเดนิ ทาง เนอ่ื งจากตอ้ งเดนิ ทางไปทาการแสดงในเวลากลางคืน บางครง้ั เป็นสถานท่ีไม่ คนุ้ เคย 11. อาชีพนักดนตรีสากลเป็นอาชีพที่เส่ียงต่อการเจ็บไข้ได้ป่วยสูง เพราะเวลาในการ พกั ผอ่ นน้อย บางครง้ั ตอ้ งบรรเลงดนตรีขณะฝนตก หรอื น้าค้างลง 12. อาชีพนักดนตรเี ปน็ อาชพี ทตี่ อ้ งถ่ายทอดความรสู้ กึ ผ่านบทเพลง ต้องนาตัวเองเข้าไปอยู่ ในบทเพลง ทาใหบ้ างคร้ังตวั นกั ดนตรีเองมีสภาวะโรคซมึ เศรา้

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 76 13. อาชีพนักดนตรีสากลจาเปน็ ตอ้ งมีทนุ ทรพั ยใ์ นการฝึกหัดฝึกซ้อม เนื่องจากเครื่องดนตรี ท่ีมีประสิทธภิ าพมีราคาค่อนขา้ งสูง ปจั จบุ ันคา่ ศึกษาเล่าเรยี นดนตรมี ีราคาแพง สภาพปญั หาในการประกอบอาชีพนกั ดนตรีสากล จากการสมั ภาษณ์หัวหน้าวงดนตรี และนักดนตรีสากลในจังหวัดราชบุรี (สัมภาษณ์เมื่อ 10 ตลุ าคม 2563 – 29 กรกฎาคม 2564) ประเดน็ เก่ียวกับ สภาพปัญหาในการประกอบอาชีพนักดนตรี สากลในจังหวดั ราชบุรี พบว่า 1. ปัญหาเกย่ี วกบั ผฟู้ งั ผูช้ ม 1.1 ผฟู้ ังผู้ชมบางรายมีอาการมึนเมา สง่ เสียงดัง ก่อกวนการบรรเลงของนักดนตรีจนไม่ สามารถบรรเลงตอ่ ไปได้ สร้างความเดือดรอ้ นให้กับผูฟ้ ังผชู้ มรายอ่ืน 1.2 บางคร้ังเกิดการทะเลาะวิวาทของผู้ฟังผู้ชม ก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อตัวนักดนตรี ผู้รับฟังรับชมรายอื่น เครื่องดนตรี และอุปกรณ์ต่าง ๆ ต้องหยุดการบรรเลงช่ัวคราวเพื่อป้องกัน อนั ตรายท่ีจะเกดิ ขึ้นกับนกั ดนตรี เครอ่ื งดนตรี และผู้ฟงั ผชู้ มคนอืน่ ๆ 1.3 บางคร้ังผู้ชมแสดงความไม่พอใจ สง่ เสยี งดัง สรา้ งความเดอื ดรอ้ นใหก้ บั ผู้ฟังผู้ชมราย อื่น เม่ือนักดนตรีไม่บรรเลงเพลงท่ีผู้ฟังผู้ชมคนนั้นต้องการได้ เพราะเพลงท่ีผู้ฟังผู้ชมต้องการไม่ เหมาะสมกบั ประเภทของวงดนตรี เชน่ ผฟู้ ังผู้ชมต้องการเพลงที่มจี ังหวะสนุกสนาน เพื่อเต้นรา แต่วง ดนตรีท่ีบรรเลงเป็นวงโฟล์คซอง ไม่เหมาะสมกับงานที่จัดขึ้น เช่น ต้องการเพลงป๊อปปูลาร์ท่ีกาลัง ได้รับความนิยมอยู่ในปัจจุบัน แต่เป็นการแสดงราวงย้อนยุค บางคร้ังนักดนตรีขาดความสามารถใน การบรรเลงเพลงทผ่ี ้ฟู งั ผ้ชู มต้องการ 2. ปัญหาในการบรรเลง 2.1 นักดนตรีบางรายขาดการฝึกซ้อม ไม่พัฒนาการบรรเลงเท่าท่ีควร ขาดความ รบั ผดิ ชอบ ทาให้บรรเลงผิดพลาด การบรรเลงขาดความราบรน่ื 2.2 นักดนตรีบางรายเดินทางไปบรรเลงไม่ตรงเวลานัดหมาย ขาดการเตรียม ความพร้อม นักดนตรีบางรายประกอบอาชีพอืน่ ในเวลากลางวัน ต้องรอเวลาเลิกงานถึงจะเดินทางไป ประกอบอาชีพนกั ดนตรไี ด้ สง่ ผลให้การบรรเลงในชว่ งแรกไมส่ มบูรณ์ เพราะวงดนตรีต้องบรรเลงตาม เวลาที่กาหนดแมว้ า่ นักดนตรบี างรายยังมาไมถ่ ึง สง่ ผลให้ขาดความสมบรู ณ์ในการบรรเลงในช่วงแรก

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 77 2.3 นักดนตรีบางรายเกิดความทอ้ ใจ เบ่อื หน่ายกบั การบรรเลงในประเภทเพลงท่ีตนเอง ไมช่ นื่ ชอบ แตไ่ มส่ ามารถเปลย่ี นแปลงประเภทเพลงในการบรรเลงได้ เพราะต้องบรรเลงให้สอดคล้อง กับประเภทของวงดนตรีท่ตี นเองประจาอยู่ สง่ ผลให้การบรรเลงขาดความไพเราะ ขาดคุณภาพ 3. ปัญหาเก่ียวกับผวู้ า่ จ้าง 3.1 เจ้าของร้านอาหาร ผู้ว่าจ้างบางรายขอลดราคาค่าจ้าง เพราะต้องการประหยัด ต้นทุนในการบรหิ ารจดั การร้านอาหาร งานทจี่ ัดข้ึน และไมเ่ หน็ ถงึ ความสาคัญของวงดนตรี 3.2 การบรรเลงนอกสถานท่ีบางครั้ง ผู้ว่าจ้างบางรายไม่พอใจ เมื่อนักดนตรีบรรเลง ดนตรจี นครบเวลาที่กาหนดตามท่ีตกลงวา่ จ้าง แต่ผ้วู า่ จ้างต้องการให้นักดนตรีบรรเลงต่อเวลาและนัก ดนตรไี มส่ ามารถบรรเลงต่อได้ เนอื่ งจากนักดนตรีเกดิ ความเหน่อื ยลา้ จนไมส่ ามารถบรรเลงดนตรีต่อได้ โดยเฉพาะนักดนตรีท่ีบรรเลงกลองชุด นักดนตรีบางรายมีภาระหน้าท่ีท่ีต้องรับผิดชอบต่อจากการ แสดงดนตรสี ากล 3.3 การบรรเลงนอกสถานที่บางครั้ง ผู้ว่าไม่จ่ายค่าจ้าง หรือจ่ายค่าจ้างเพียงครึ่งเดียว เน่ืองจากเกิดฝนตกขณะทาการบรรเลง ทาให้นักดนตรีต้องหยุดการแสดงเพ่ือป้องกันอันตรายจาก กระแสไฟฟ้าทจี่ ะเกิดกบั นกั ดนตรีบนเวที เครื่องดนตรี อปุ กรณ์ประกอบการบรรเลงเสียหาย บางครั้ง เกิดการทะเลาะววิ าทอย่างรนุ แรงจนตอ้ งยตุ ิการบรรเลง ไม่สามารถกลับมาบรรเลงต่อได้ ทาให้งานที่ จดั ข้ึนไมบ่ รรลตุ ามความตั้งใจของเจ้าภาพ นักดนตรีเสียเวลา เสียค่าใช้จ่ายในการเดินทางไป – กลับ เสียรายได้ บางคร้งั ทาให้นกั ดนตรกี ับผู้วา่ จา้ งมปี ญั หากนั 4. ปญั หาเกย่ี วกบั สถานท่ี และอุปกรณ์ประกอบการบรรเลง 4.1 บางครั้งอุปกรณ์เครื่องเสียง ท่ีเจ้าภาพหรือเจ้าของร้านอาหารจัดเตรียมไว้ให้ไม่มี คุณภาพ ไมเ่ หมาะสมกบั การบรรเลงดนตรี เพราะขาดความรู้ทางด้านเคร่ืองเสียงสาหรับการบรรเลง ดนตรี เชน่ นาเคร่อื งเสยี งสาหรบั ขบั ร้องคาราโอแกะมาใช้สาหรับบรรเลงดนตรี เคร่ืองเสียงขนาดเล็ก เกนิ ไปเม่อื เทยี บกับขนาดของสถานท่ี บางครั้งเครือ่ งเสียงชารุด ทาให้นักดนตรีไมส่ ามารถทาการแสดง ได้เต็มประสทิ ธิภาพ 4.2 การแสดงนอกสถานที่บางคร้ังสถานท่ีมีขนาดเล็กเกินไป ไม่เหมาะสมกับประเภท ของวงดนตรี เช่น เวทีในห้องอาหาร หรือในรีสอร์ทบางแห่งมีขนาดเล็กไม่เหมาะสมต่อการบรรเลง ของวงสตรงิ บางครั้งต้องนากลองชดุ ไปไว้ด้านข้างเวที ทาให้เกิดความไม่สะดวกในการบรรเลงดนตรี

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 78 ส่งผลต่อคุณภาพในการบรรเลง บางคร้ังเจ้าภาพจัดเตรียมเวทีชั้นเดียวไว้สาหรับการแสดง ราวงย้อนยุค ทาให้คณะนกั เตน้ ตอ้ งเต้นราอยดู่ า้ นล่างเวที หรอื เตน้ ราอยูบ่ นเวทเี ดียวกบั นักดนตรี 4.3 การแสดงนอกสถานท่ีบางครั้งกระแสไฟฟ้าไม่เพียงพอ เน่ืองจากการจัดงานแต่ละ คร้ังต้องใช้กระแสไฟฟ้าสาหรับไฟส่องสว่างในบริเวณงาน ไฟส่องสว่างบนเวที เครื่องเสียง และ อุปกรณ์ต่าง ๆ ทาให้บางคร้ังเกิดกระแสไฟฟ้าตกขณะบรรเลงดนตรี ทาให้การบรรเลงติดขัด ไมร่ าบรื่น เครื่องดนตรี เครื่องเสียงเสียหาย และสร้างความไม่พอใจใหผ้ ู้ฟงั ผู้ชม 5. ปัญหาการตัดราคาของนักดนตรี และวงดนตรี นักดนตรีบางรายคิดราคาค่าจ้างในราคาท่ีต่า บรรเลงในร้านอาหารรอบละ 100 – 200 บาทต่อนักดนตรี 1 คน นักดนตรีรุ่นใหม่ท่ีคิดราคาค่าจ้างต่าส่วนใหญ่ขาดความสามารถ ไม่มีความ พยายามในการพฒั นาฝมี อื ไมส่ ามารถบรรเลงได้ตามความต้องการของเจ้าของร้านอาหาร ส่วนใหญ่ ถูกเลิกจ้างภายใน 1 เดือน นักดนตรีรุ่นใหม่บางรายไม่ได้คานึงถึงการประกอบอาชีพอย่างแท้จริง ต้องการบรรเลงในร้านอาหารเพราะความชอบ ต้องการแสดงออก และหยุดบรรเลงร้านอาหารเม่ือ ตนเองมีความสนใจด้านอ่ืน ส่งผลกระทบต่อการเลิกจ้างนักดนตรีที่บรรเลงอยู่ก่อน จานวนลูกค้าใน ร้านอาหารลดลง เจ้าของรา้ นอาหารตอ้ งหานกั ดนตรที มี่ ีคณุ ภาพมาทดแทน 6. ปญั หาของนกั ดนตรี 6.1 นักดนตรีบางรายเจ็บไข้ได้ป่วย จากการพักผ่อนไม่เพียงพอ บางครั้งบรรเลงใน สภาพอากาศหนาว มีน้าค้าง ควันบุหร่ี ส่งผลให้นักดนตรีไม่สามารถบรรเลงดนตรีได้ ขาดรายได้จาก การบรรเลงดนตรี วงดนตรตี ้องหานักดนตรีทดแทนซึ่งไม่มีการฝึกซ้อมร่วมกับวงดนตรี ทาให้บางคร้ัง บรรเลงตดิ ขัด ไม่ราบรืน่ 6.2 นักดนตรีบางรายมีโรคประจาตัว นักดนตรีบางรายเป็นผู้สูงอายุ ส่งผลกระทบต่อ สขุ ภาพรา่ งกายของนกั ดนตรี เพราะการบรรเลงดนตรแี ต่ละคร้ังใช้ระยะเวลานาน ต้องใช้กาลงั ร่างกาย ในการบรรเลง และส่งผลกระทบต่อการบรรเลงดนตรี ไม่สามารถบรรเลงในระดับความดัง และ ความเรว็ จังหวะทเี่ หมาะสมได้ วงดนตรไี ม่สามารถบรรเลงไดเ้ ตม็ ประสทิ ธภิ าพ 7. ปัญหาครอบครัว 7.1 นักดนตรีส่วนใหญ่ใช้ชีวิตประจาวันแตกต่างกับคนในครอบครัว กลับบ้านดึก เวลาเข้านอน และตื่นนอนไม่ตรงกับคนในครอบครัว ไม่มีโอกาสรับประทานอาหารร่วมกับคนใน

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 79 ครอบครัว ขาดการพูดคุยดูแลคนในครอบครัว ทาให้ความสัมพันธ์ ความใกล้ชิดกับคนในครอบครัว ลดลง 7.2 นักดนตรีบางรายกลับบ้านดว้ ยอาการมึนเมา สง่ ผลใหส้ มาชิกในครอบครัวเกิดความ ไม่พอใจ เพราะเป็นการรบกวนเวลาพักผ่อน และสร้างภาระให้กับคนในครอบครัวท่ีจะต้องดูแล นักดนตรีที่มอี าการมึนเมา บางครง้ั มีปากเสียง ทะเลาะววิ าทเกดิ ขึ้น 7.3 นกั ดนตรีบางรายขาดการดแู ลบตุ รหลาน เพราะเวลาในการประกอบอาชพี นักดนตรี สากลตรงกบั เวลาว่างหลงั เลกิ เรยี นของบุตรหลาน ทาให้นักดนตรีไม่ได้พูดคุย อบรม หรือทากิจกรรม ตา่ ง ๆ รว่ มกับบตุ รหลาน สง่ ผลกระทบต่อการพัฒนาการ ความใกล้ชิดระหวา่ งนักดนตรีกบั บุตรหลาน 8. ปัญหาโรคระบาดโควดิ - 19 สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด - 19 ในประเทศไทย เร่ิมมีผู้ติดเช้ือในเดือน มกราคม พ.ศ. 2563 มีการระบาดกว้างขึ้นอย่างต่อเนื่อง ทาให้ภาครัฐประกาศมาตรการควบคุมโรค ระบาดในเดอื นเมษายน พ.ศ. 2563 ปิดร้านอาหาร สถานบนั เทิง งดจัดกจิ กรรมท่ีมีการรวมตัวของคน หมู่มาก เดือนมิถุนายน พ.ศ. 2563 สถานการณ์โรคระบาดโควิด - 19 มีแนวโน้มดีขึ้น ภาครัฐผ่อน ปรนมาตรการควบคุมโรคระบาด ให้สามารถรับประทานอาหารในร้านอาหาร จัดกิจกรรมต่าง ๆ ได้ เดือนธันวาคม พ.ศ. 2563 สถานการณ์โรคระบาดโควิด - 19 กลับมารุนแรงขึ้นในเขตพ้ืนที่จังหวัด สมุทรสาคร และมีแนวโน้มการระบาดท่ีกว้างข้ึน ทาให้ภาครัฐมีมาตรการควบคุมโรคระบาดอีกคร้ัง สง่ ผลกระทบตอ่ การประกอบอาชพี นักดนตรีสากลในจังหวัดราชบรุ ี ดงั ต่อไปน้ี 8.1 นักดนตรไี มส่ ามารถประกอบอาชพี ได้ เนือ่ งจากร้านอาหารต้องหยุดให้บริการ และ งดจดั งานสังสรรคต์ า่ ง ๆ ซึ่งเป็นช่วงทม่ี งี านบรรเลงนอกสถานท่ีเดือนละ 8 – 25 งาน ทาให้นักดนตรี ขาดรายได้ 5,600 – 30,000 บาทต่อเดือน ทาให้นักดนตรีสากลไม่มีรายได้ในการดารงชีวิตและ เลย้ี งดูครอบครัว 8.2 นกั ดนตรีบางรายไดน้ าเครื่องดนตรี และอุปกรณ์ต่าง ๆ ออกมาจาหน่าย เพื่อนาเงิน ท่ีได้จากการขายเครอื่ งดนตรีมาใช้ดารงชีวิตและเล้ียงดูครอบครัว ในช่วงแรกนักดนตรีจะเลือกเคร่ือง ดนตรี และอุปกรณ์ต่าง ๆ ทม่ี คี วามจาเปน็ น้อย หรือไม่ค่อยได้นามาบรรเลงออกมาจาหน่าย เม่ือต้อง หยุดประกอบอาชพี นักดนตรเี ป็นเวลานานจึงจาเป็นต้องนาเครื่องดนตรี และอุปกรณ์ต่าง ๆ ท่ีจาเป็น ในการบรรเลงออกมาจาหน่าย ด้วยสภาพเศษฐกิจท่ีตกต่าเพราะโรคระบาด นักดนตรีมีความ จาเป็นตอ้ งใช้เงนิ ทาให้ต้องขายเครือ่ งดนตรี และอุปกรณต์ ่าง ๆ ในราคาถูก ส่งผลต่อประสิทธิภาพใน

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 80 การบรรเลงดนตรี เนื่องจากอปุ กรณป์ ระกอบการบรรเลงไมค่ รบ นักดนตรีบางรายไม่มีเครื่องดนตรีไว้ สาหรับฝึกซ้อม และเพ่ือบรรเลงประกอบอาชีพ 8.3 ร้านอาหารต้องหยดุ ให้บรกิ ารเป็นเวลานาน ทาใหบ้ างร้านต้องเลิกกิจการ เนื่องจาก รบั ภาระไม่ไหว บางร้านปรบั เปล่ยี นเป็นการขายอาหารเพอ่ื นาไปรับประทานทีบ่ า้ น (Take home) ไม่ มีโต๊ะ - เก้าอี้ไวบ้ ริการลูกคา้ ส่งผลต่อสถานทป่ี ระกอบอาชพี ของนกั ดนตรสี ากลลดน้อยลงไป 8.4 วงดนตรบี างวงมีเครื่องดนตรี อุปกรณ์ประกอบการบรรเลงดนตรี เวที เครื่องเสียง เป็นของตนเอง เมื่อต้องหยุดการบรรเลง ไม่ได้นาออกมาใช้งานเป็นเวลานาน ทาให้อุปกรณ์ต่าง ๆ ไม่ได้รับการดูแล เกิดความเสียหาย โดยสถานการณ์ท่ีไม่สามารถคาดการได้ว่าจะได้กลับมาบรรเลง ดนตรีอีกครง้ั เม่อื ใด การนาอุปกรณ์ตา่ ง ๆ มาบรู ณะ ซ่อมแซมต้องใชเ้ งนิ ทุนจานวนหนึ่ง ทาให้หัวหน้า วงดนตรีสว่ นใหญ่ไมไ่ ดม้ ีการบรู ณะ ซ่อมแซมอปุ กรณ์ต่าง ๆ 8.5 นักดนตรีบางรายมีภาระหนี้สินที่จะต้องจ่ายชาระในทุก ๆ เดือน ได้แก่ ค่าบ้าน ค่ารถ คา่ ใช้จ่ายต่าง ๆ เม่ือไมส่ ามารถประกอบอาชพี ดนตรีได้ จึงไม่มีเงินผ่อนชาระ นักดนตรีบางราย ต้องทาเร่ืองขอพักชาระหนี้สินกับบริษัทเงินกู้ นักดนตรีบางรายต้องยินยอมให้ทรัพย์สินโดนยึด เนอื่ งจากไม่มเี งนิ ผอ่ นชาระ และไมส่ ามารถทาเรื่องขอพักชาระหน้ีสินได้ 8.6 นักดนตรีบางรายประกอบอาชีพนักดนตรีสากลเพ่ือหารายได้มาในการดารงชีวิต และใช้เป็นทุนในการศึกษาในระดับปริญญาตรี นักดนตรีบางรายกาลังศึกษาอยู่ในช้ันปีท่ี 3 - 4 ซ่ึงใกล้จบการศึกษา เมื่อไม่สามารถประกอบอาชีพนักดนตรีได้ทาให้ต้องหยุดพักการเรียน ออกจาก การศกึ ษาเลา่ เรยี น แนวทางการแกไ้ ขปัญหาในการประกอบอาชพี นกั ดนตรีสากล จากการสมั ภาษณ์หัวหนา้ วงดนตรี และนักดนตรีสากลในจังหวัดราชบุรี (สัมภาษณ์เมื่อ 10 ตลุ าคม 2563 – 29 กรกฎาคม 2564) ประเดน็ เก่ียวกับ สภาพปัญหาในการประกอบอาชีพนักดนตรี สากลในจงั หวัดราชบุรี พบวา่ 1. แนวทางการแกไ้ ขปญั หาเกีย่ วกับผฟู้ ังผูช้ ม 1.1 นักร้องนักดนตรีส่วนใหญ่ใช้การพูดคุย ไกล่เกล่ียอย่างเป็นมิตร กับผู้ฟังผู้ชมที่มี อาการมึนเมา หากผู้ ฟังผู้ชมมีอาการมึนเมามากเกินไป จนไม่สามารถพูดคุยได้ จะให้ เจ้าของรา้ นอาหาร หรือเจ้าภาพเข้ามาควบคมุ สถานการณ์

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 81 1.2 นักร้องนักดนตรีต้องสังเกตสถานการณ์ผู้ฟังผู้ชมอยู่ตลอดเวลา หากเร่ิมมีการ กระทบกระท่ัง หรือมีสถานการณ์ท่ีส่อแววว่าจะเกิดการทะเลาะวิวาท ก็จะมีการพูดห้ามปราบผ่าน ไมโครโฟนว่าถา้ มกี ารทะเลาะกันจะเกดิ ผลเสีย บรรเลงเพลงที่มจี งั หวะชา้ นุ่มนวล เพือ่ หยุดอารมณ์คึก คะนองของผู้ฟังผู้ชม แต่หากการทะเลาะวิวาทเกิดขึ้น นักดนตรีส่วนใหญ่หยุดการบรรเลงดนตรีให้ เจ้าของรา้ นอาหาร หรือเจ้าภาพเข้ามาดูแล 1.3 นักรอ้ งนักดนตรีส่วนใหญ่ใชก้ ารพูดคุยกบั ผฟู้ งั ผูช้ มทไ่ี มพ่ อใจเมื่อนักร้องนักดนตรีไม่ บรรเลงเพลงตามต้องการ โดยพูดคุยให้ทราบถึงความเหมาะสมของเพลงที่บรรเลงกับประเภทวง ดนตรี ลักษณะงานท่ีจัดขึ้น แต่หากไม่สามารถบรรเลงให้ได้เพราะนักดนตรีขาดความสามารถ จะเลือกบรรเลงเพลงทีใ่ กลเ้ คยี ง อยูใ่ นยุคสมัยเดยี วกนั เปน็ เพลงประเภทเดยี วกนั บางคร้ังนักดนตรีให้ คาสญั ญาว่าจะบรรเลงใหใ้ นโอกาสถัดไป 2. แนวทางการแกไ้ ขปญั หาในการบรรเลง 2.1 นักดนตรีบางรายบรรเลงผดิ พลาด นักดนตรีในวงดนตรีส่วนใหญ่มีการพูดหยอกล้อ กันบนเวทีเม่ือนักดนตรีบรรเลงผิดพลาด เพ่ือไม่ให้เกิดความเคลียดในการบรรเลง เม่ือบรรเลงเสร็จ หัวหน้าวงดนตรี หรือนักดนตรีในวงดนตรีจะสอบถามถึงปัญหา สาเหตุท่ีบรรเลงผิดพลาด หากเป็น เพราะขาดความรับผิดชอบก็จะมีการว่ากล่าวตักเตือน แต่หากเป็นเพราะบทเพลงมีความยากเกินไป จะมีการเรียบเรยี งเสียงประสานใหมใ่ หเ้ หมาะสม 2.2 นักดนตรีบางรายเดินทางไปบรรเลงไม่ตรงเวลานัดหมาย หากเกิดจากขาดการ เตรียมพร้อม ขาดความรับผิดชอบ จะมีการว่ากล่าวตักเตือน พูดให้เห็นถึงผลเสียที่เกิดข้ึน หากเกิด จากนกั ดนตรบี างรายประกอบอาชีพอืน่ ตอ้ งรอเวลาเลกิ งาน จะมีการปรับเปล่ียนเวลาในการเดินทาง เวลาในการบรรเลงให้เหมาะสมกับนักดนตรีทกุ คนในวงดนตรี 2.3 หัวหน้าวงดนตรี หรอื นักดนตรมี ีการพดู คุยกับนักดนตรีท่ีเกิดความท้อใจ เบ่ือหน่าย กบั การบรรเลงในประเภทเพลงที่ตนเองไมช่ ื่นชอบ แนะนาให้หาเวลาว่างไปเป็นนักดนตรีอิสระเพ่ือได้ บรรเลงในประเภทเพลงท่ีตนเองช่ืนชอบ โดยไม่ตอ้ งออกจากวงดนตรีท่ปี ระจาอยู่ 3. แนวทางการแกไ้ ขปญั หาเกย่ี วกบั ผู้ว่าจ้าง 3.1 เจา้ ของรา้ นอาหาร ผู้ว่าจา้ งขอลดราคาค่าจ้าง ทาให้หัวหน้าวงดนตรี หรือนักดนตรี มีการพูดคุยให้เห็นถึงความสาคัญของวงดนตรี และค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ในการประกอบาชีพนักดนตรี สากล

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 82 3.2 ผู้ว่าจ้างขอต่อเวลาในการบรรเลงดนตรี ทาให้หัวหน้าวงดนตรีมีการพูดคุยกับ เจ้าภาพ หรือผู้ว่าจ้างให้เห็นถึงความเหน่ือยล้าของนักดนตรี และบรรเลงเพิ่มเติม 1 – 2 เพลง แล้วจบการบรรเลงทันที โดยการหรี่ไฟบนเวที และเปิดเพลงทีจ่ ดั เตรยี มไว้ 3.3 การวา่ จ้างในการบรรเลงนอกสถานที่ของวงดนตรีบางวงมีการทาสัญญาว่าจ้างเป็น ลายลักษณ์อักษรเพ่ือป้องกันผู้ว่าจ้างไม่จ่ายค่าจ้าง หรือจ่ายค่าจ้างเพียงคร่ึงเดียว หากเกิดฝนตก ไฟดับ เกิดการทะเลาะวิวาทอยา่ งรุนแรงจนต้องยุตกิ ารบรรเลง 4. แนวทางการแก้ไขปัญหาเกยี่ วกบั สถานที่ และอุปกรณท์ ใ่ี ช้ในการแสดง 4.1 บางครั้งอุปกรณ์เคร่ืองเสียง ท่ีเจ้าภาพหรือเจ้าของร้านอาหารจัดเตรียมไว้ให้ไม่มี คุณภาพ ไม่เหมาะสมกับการบรรเลงดนตรี ทาให้นักดนตรีใช้การแก้ไขสถานการณ์เฉพาะหน้าเพื่อให้ สามารถบรรเลงดนตรีได้ โดยการนาไมโครโฟมมารบั เสียงโดยตรงจากเคร่ืองดนตรี พยายามบรรเลงให้ ดงั ข้ึน ควบคุมเสียงของเคร่ืองดนตรีให้เหมาะสมกับเสียงของนักร้องมากขึ้น หากเป็นการบรรเลงใน ร้านอาหารจะมีการพูดคุยกับเจ้าของร้านอาหารให้เปล่ียนแปลงเคร่ืองเสียง แต่หากเจ้าของร้านไม่ สามารถเปลีย่ นให้ได้ นักดนตรีบางรายจะนาเคร่ืองเสียงของตนเองมาใช้ในการบรรเลง หากเป็นการ แสดงนอกสถานที่นักดนตรมี ักมกี ารพดู คยุ ทาความเข้าใจกับผู้วา่ จ้างเกี่ยวกับเครื่องเสียงที่ใช้ก่อนการ บรรเลง มีการแนะนาให้ผู้ว่าจ้างใช้บริการเช่าเคร่ืองเสียงสาหรับบรรเลงดนตรีโดยเฉพาะเพ่ือ ป้องกันปัญาทีจ่ ะเกิดข้นึ 4.2 การแสดงนอกสถานท่ีบางครั้งสถานที่มีขนาดเล็กเกินไป ไม่เหมาะสมกับประเภท ของวงดนตรี ทาใหน้ ักดนตรีต้องแกไ้ ขสถานการณ์เฉพาะหน้าเพอ่ื ใหส้ ามารถบรรเลงดนตรีได้ และเพื่อ ป้องกันปัญหาที่จะเกิดขึ้นโดยการพูดคุย สารวจสถานท่ี ขอดูรูปถ่ายสถานท่ีจากทางเจ้าภาพ หากมี ขนาดเล็กเกนิ ไป หรอื ไม่เหมาะสมจะแนะนาให้ใชบ้ รกิ ารเช่าเวทสี าหรับบรรเลงดนตรีโดยเฉพาะ 4.3 การแสดงนอกสถานท่ีบางครั้งกระแสไฟฟ้าไม่เพียงพอ ทาให้ต้องดับไฟที่ไม่จาเป็น ลง แต่หากไม่สามารถแก้ไขปัญหาได้ นักดนตรีจะหยุดการบรรเลงเพ่ือป้องกันเครื่องดนตรี และ อปุ กรณ์ต่าง ๆ เสียหาย นักดนตรีจะแนะนาให้ผู้ว่าจ้างใช้บริการเช่าเคร่ืองป่ันไฟเพ่ือป้องกันปัญหาท่ี จะเกิดขึ้น 5. แนวทางการแก้ไขปัญหาการตดั ราคาของนักดนตรี และวงดนตรี นักดนตรีส่วนใหญ่เม่ือโดนตัดราคาค่าจ้าง จะมีการพูดคุยกับเจ้าภาพ หรือเจ้าของ ร้านอาหารให้เห็นถึงความแตกต่างของวงดนตรี คุณภาพในการบรรเลง นักดนตรีส่วนใหญ่ให้

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 83 ความเห็นว่า วงดนตรที ่ีเรยี กคา่ จา้ งต่าเกินไป สว่ นใหญ่จะอยู่ได้ไม่นานก็ต้องยุบวงลง เพราะค่าจ้างไม่ คุ้มกับต้นทุน นักดนตรีบางรายพยายามพัฒนาฝีมือการบรรเลงอยู่เสมอเพ่ือให้เจ้าภาพ เจ้าของรา้ นอาหาร ผฟู้ งั ผชู้ มประทบั ใจ 6. แนวทางการแกไ้ ขปัญหาของนกั ดนตรี 6.1 นักดนตรีบางรายไม่สบายกะทันหนั ไมส่ ามารถมาบรรเลงได้ ทาให้หัวหน้าวงดนตรี หรือนักดนตรีในวงดนตรีจะหานักดนตรีทดแทนเป็นการติดต่อผ่านทางโทรศัพท์ ช่องทางการติดต่อ ออนไลน์ แต่อาจเกิดปญั หาในการบรรเลงได้เนื่องจากนักดนตรที ดแทนไม่ไดฝ้ กึ หัดฝกึ ซ้อมกับวงดนตรี 6.2 นกั ดนตรีบางรายมโี รคประจาตัว นกั ดนตรีบางรายมอี ายมุ าก แต่ยังคงเป็นนักดนตรี ประจาวงดนตรอี ยู่ เพราะมีความสัมพนั ธท์ างเครือญาติ ความเห็นใจ ทาให้หัวหน้าวงดนตรีต้องหานัก ดนตรีเพิ่มเตมิ เพ่ือมาทาหนา้ ทีเ่ ป็นผบู้ รรเลงหลกั 7. แนวทางการแกไ้ ขปญั หาครอบครวั 7.1 นักดนตรีส่วนใหญ่จะพูดคุยกับคนในครอบครัวเพ่ือให้เกิดความเข้าใจถึงสาเหตุที่ ประกอบอาชีพนกั ดนตรสี ากล หาเวลาว่างในวันทีไ่ มม่ ีการบรรเลงดนตรีใช้ชีวติ ร่วมกับคนในครอบครัว พาคนในครอบครัวไปรบั ประทานอาหาร พดู คยุ ช่วยทาความสะอาด ดูแลบา้ นเรอื น 7.2 นักดนตรีส่วนใหญ่จะพยายามตักเตือน ห้ามปราบนักดนตรีที่มีครอบครัว ไม่ให้ด่ืม เคร่อื งดมื่ แอลกอฮอร์จนมอี าการมึนเมาก่อนกลับบา้ น 7.3 นักดนตรีส่วนใหญ่จะใช้เวลาว่างในวันท่ีไม่มีการบรรเลงดนตรี อยู่บ้าน ดูแลบุตร หลาน พาบุตรหลานไปท่องเท่ยี ว และทากิจกรรมตา่ ง ๆ ร่วมกัน 8. แนวทางแก้ไขปญั หาในช่วงการระบาดโควดิ - 19 8.1 นักดนตรีส่วนใหญ่ใช้เวลาว่างจากการต้องหยุดประกอบอาชีพนักดนตรีสากล ประกอบอาชีพอื่น ไดแ้ ก่ พนักงานส่งอาหาร คา้ ขายผ่านชอ่ งทางออนไลน์ รับจ้างอิสระ เพ่ือหารายได้ มาทดแทน นักดนตรบี างรายไม่มีความถนดั ทางการค้าขาย ทาให้ขาดทุนจากการค้าขาย หรือประสบ อบุ ตั เิ หตจากการขบั รถส่งอาหาร 8.2 นักดนตรีส่วนใหญ่ปรับเปล่ียนการใช้ชีวิต ใช้เงินอย่างประหยัด ไม่ซื้อของท่ีไม่ จาเป็น นาเงินออมมาใช้ในการดารงชีวิต เลยี้ งดคู รอบครัว 8.3 นักดนตรีบางรายนาเครื่องดนตรี อุปกรณ์การบรรเลงดนตรีออกมาจาหน่าย นักดนตรบี างรายกยู้ ืมเงนิ มาใชใ้ นการดารงชีวิต

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 84 8.4 นักดนตรบี างรายถา่ ยทอดสดการบรรเลงดนตรีผ่านส่ือสังคมออนไลน์ (Facebook) เผยแพร่วีดโี อการบรรเลงดนตรีผา่ นเวปไซต์ (Youtube) เพือ่ รกั ษากลมุ่ ผูช้ มผฟู้ งั ทีช่ นื่ ชอบ ติดตามการ บรรเลงของนักดนตรี ร้านอาหารบางร้านจ้างนักดนตรีมาบรรเลงเพ่ือถ่ายทอดสดผ่านส่ือสังคม ออนไลน์ เพื่อรักษากลุ่มลูกคา้ ประจาของรา้ นอาหาร และเปน็ การช่วยเหลอื นกั ดนตรีในยามลาบาก 8.5 หัวหนา้ วงส่วนใหญ่ใช้เวลาว่างจากการต้องหยุดบรรเลงดนตรีในการดูแล ทาความ สะอาดอุปกรณ์เวที อุปกรณ์สาหรับการบรรเลงดนตรีต่าง ๆ ด้วยตนเอง เพื่อป้องกันอุปกรณ์ต่าง ๆ เกดิ ความเสยี หาย พร้อมท้ังสร้างสถานทจี่ ดั เก็บใหเ้ หมาะสมตามกาลังทรพั ย์ 8.6 นักดนตรบี างรายที่นารายได้จากการประกอบอาชีพนักดนตรีไปเปน็ ทุนในการศึกษา ต้องประกอบอาชีพอืน่ ไดแ้ ก่ พนักงานส่งอาหาร พนักงานป้ัมน้ามัน เพื่อหารายได้มาใช้ในการศึกษา เลา่ เรยี น แต่ด้วยเวลาการทางานบางครง้ั ตรงกับเวลาในการเรียน ทาให้ต้องขาดเรียน ได้รับความรู้ไม่ ครบถว้ น และไม่มเี วลาฝึกซอ้ มเคร่อื งดนตรี ภาพที่ 8 การถ่ายทอดสดการบรรเลงดนตรผี า่ นส่ือสงั คมออนไลน์ โดยวง 3Doors (ถา่ ยเมอ่ื วันที่ 24 มีนาคม 2563 โดยนายวชั ระ แสนเดช)

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง บทท่ี 5 สรุป อภปิ รายผลการศกึ ษา และข้อเสนอแนะ สรุปผลการศกึ ษา จากการศึกษาเรื่อง “สภาพการประกอบอาชีพนักนตรีสากลในจังหวัดราชบุรี” พบว่า ใน จงั หวัดราชบรุ มี ีผู้ประกอบอาชีพนักดนตรสี ากลประจาวงสตริงคอมโบ ราวงย้อนยุค วงสตริง วงโฟล์ค ซอง และนักดนตรีอสิ ระ ผลการศึกษาสรปุ ผลได้ดังตอ่ ไปน้ี 1. ความเปน็ มาของวงดนตรสี ากลในจงั หวดั ราชบรุ ี วงดนตรสี ากลในจังหวดั ราชบรุ ี มีการก่อต้งั ขน้ึ มากวา่ 50 ปี ความเป็นมาของวงดนตรีแต่ละ วงมีความแตกต่างกันตามยุคสมัยของความนิยม วงดนตรีท่ีปรับเปลี่ยนรูปแบบวงดนตรีมาจากคณะ แคนวง ได้แก่ วงฟอร์ยู วงลูกทุ่งกรุงไทย วงผู้ใหญ่แดงคอมโบ วงดนตรีที่ก่อตั้งขึ้นจากการเป็น นกั ดนตรอี ิสระ ไดแ้ ก่ วงออย วง Freedom band Ratchaburi วงดนตรีที่ก่อตั้งข้ึนเพ่ือการประกอบ อาชีพ ไดแ้ ก่ วงโรแมนติก วงยอดชาย วงราชบรุ ีบอลสซมั่ วงหินกองคอมโบ วงลูกน้าคอมโบ วงพารา ไดซแ์ บนด์ราชบุรี วง 3 Door วงดนตรสี ากลในจงั หวดั ราชบรุ บี างวงดนตรีมีการเปลย่ี นแปลง พัฒนาวงดนตรีไปตามความ นิยมของผู้ฟังผู้ชม ความต้องการของเจ้าภาพ เจ้าของร้านอาหาร วงดนตรีที่ยุติการบรรเลงดนตรี ไดแ้ ก่ วงโรแมนติก วงออย วงดนตรีที่เพ่ิมจานวนนักดนตรีขึ้นจนกลายเป็นวงดนตรีขนาดใหญ่ ได้แก่ วงลูกทงุ่ กรุงไทย วงหินกองคอมโบ วงลกู น้าคอมโบ วงดนตรีท่ีปรับเปลี่ยนจานวนนักดนตรีลดลงตาม ความนยิ มของผฟู้ งั ผ้ชู ม ได้แก่ วงฟอร์ยู วงยอดชาย 2. ประเภทวงดนตรสี ากลทีใ่ ชบ้ รรเลงเพ่ือการประกอบอาชพี วงดนตรสี ากลในจังหวัดราชบุรมี ีประเภทวงดนตรีท่แี ตกต่างกนั ตามรูปแบบการบรรเลงของ แต่ละวงดนตรี สามารถแบ่งประเภทของวงดนตรีได้ดงั นี้ 2.1 วงสตริงคอมโบ นักดนตรีบางรายเรียกว่าวง “คอมโบ” ปัจจุบันวงสตริงคอมโบใน จงั หวัดราชบรุ ีมีจานวนประมาณ 3 – 4 วง วงดนตรปี ระกอบด้วย กีตาร์ไฟฟา้ 2 ตัว กีตาร์เบสไฟฟ้า 1

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 86 ตัว คีย์บอร์ด 1 ตัว อัลโตแซกโซโฟน 1 ตัว เทนเนอร์แซกโซโฟน 1 ตัว ทรัมเป็ต 1 ตัว ทรอมโบน 1 ตวั กลองชุด และเคร่ืองประกอบจงั หวะต่าง ๆ มนี ักดนตรรี ่วมทาการบรรเลงประมาณ 10 คน 2.2 วงสตรงิ นกั ดนตรบี างรายเรียกว่า “วงแบนด์” ปจั จุบันวงสตริงในจังหวัดราชบุรีท่ีมี การก่อต้ังขึ้นอย่างชัดเจน มีนักดนตรีประจาวงดนตรี บรรเลงในร้านอาหารและงานนอกสถานที่ มี จานวนประมาณ 7 – 8 วงดนตรี วงดนตรีประกอบด้วย กีตาร์ไฟฟ้า กีตาร์เบสไฟฟ้า ออร์แกน หรือ คยี ์บอร์ด และกลองชุด มนี ักดนตรีร่วมบรรเลง 5 – 6 คน 2.3 วงโฟลค์ ซอง นักดนตรีบางรายเรียกว่า “วงโฟล์ค หรือวงอคูสติก” เป็นการรวมตัว ของนกั ดนตรสี ากลเพอื่ บรรเลงในรา้ นอาหารร้าน บรรเลงงานตา่ ง ๆ เคร่อื งดนตรหี ลกั ของวงโฟลค์ ซอง เป็นกีตารโ์ ปร่ง 1 – 2 ตัว และเครือ่ งกากบั จงั หวะต่าง ๆ เช่น คาฮอง (Cajon) กลองคองก้า (Conga) กลองบองโก้ (Bongo) เปน็ ต้น มีนกั ดนตรีรว่ มบรรเลง 3 - 4 คน ปัจจุบันวงโฟล์คซองบางวงนากลอง ไฟฟ้า และกลองชุดมาร่วมบรรเลง 2.4 วงราวงย้อนยุค หรือวงราวงชาวบ้าน ปัจจุบันวงราวงย้อนยุคในจังหวัดราชบุรี มี จานวนประมาณ 3 – 4 วงดนตรี เครื่องดนตรีที่ใช้บรรเลงประกอบด้วย กีตาร์ไฟฟ้า 1 – 2 ตัว กีตาร์ เบสไฟฟา้ 1 ตัว คยี ์บอรด์ 1 ตัว เทนเนอร์แซกโซโฟน 1 ตวั ทรมั เป็ต 1 ตัว ทรอมโบน 1 ตัว กลองชุด และเคร่ืองประกอบจังหวะต่าง ๆ เช่น กลองทอม กลองคองก้า ฉ่ิง และฉาบ เป็นต้น มีนักร้อง นกั ดนตรรี ว่ มบรรเลงประมาณ 13 – 15 คน 2.5 นักดนตรีอิสระในจังหวัดราชบุรี ได้แก่ นักดนตรีท่ีบรรเลงคนเดียว ในรูปแบบการ ขบั รอ้ งขณะทาการบรรเลงเคร่ืองดนตรี บรรเลงเครื่องดนตรีร่วมกับเสียงดนตรีประกอบ นักดนตรีท่ี รวมตัวบรรเลงอย่างอิสระ ในลักษณะวงดนตรี 2 คน 3 คน และวงสตริง เป็นการรวมตัวขึ้นเพ่ือ บรรเลงในร้านอาหาร งานบรรเลงนอกสถานที่ และการรบั จ้างบรรเลงให้กบั วงดนตรตี า่ ง ๆ 3. การฝึกหัดฝกึ ซ้อมของนกั ดนตรสี ากลในจังหวัดราชบุรี 3.1 การฝึกหัดบรรเลงดนตรีสากล นักดนตรีสากลในจังหวัดราชบุรีส่วนใหญ่ฝึกหัดการ บรรเลงด้วยตนเองจากหนังสือเพลง อาศัยการสังเกต สอบถาม ได้รับคาแนะนาจากนักดนตรีรุ่นพ่ี หรือศลิ ปนิ นกั ดนตรีบางรายไดร้ ับการฝึกหัดจากครผู ูส้ อนในโรงเรียนระดับมัธยมศึกษา และโรงเรียน สอนดนตรีเอกชนในจังหวดั ราชบุรี

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 87 3.2 การฝกึ ซอ้ มของนักดนตรีสากล 3.2.1 การฝึกซ้อมส่วนตัว นักดนตรีส่วนใหญ่มีการฝึกซ้อมเพื่อพัฒนาฝีมือในการ บรรเลงสัปดาห์ละ 1 – 2 คร้ัง การฝึกซ้อมส่วนใหญ่เป็นการฝึกซ้อมบทเพลงใหม่ นักดนตรีส่วนใหญ่ เรียกวา่ “การแกะเพลง” นักดนตรบี างรายฝึกซอ้ มจนชานาญ แล้วนาไปถ่ายทอดให้กับนักดนตรีในวง ดนตรี โดยการสาธติ การบรรเลงให้ชมเพือ่ ใหป้ ฏิบัตติ าม ซึ่งนักดนตรเี รยี กว่า “การต่อเพลง” 3.2.2 การฝึกซ้อมวงสตริงคอมโบ และวงราวงย้อนยุคส่วนใหญ่มีการฝึกซ้อม วงดนตรีกอ่ นการแสดง 1 – 2 วัน ในช่วงเวลา 18.00 – 22.00 น. โดยวงสตรงิ คอมโบและวงราวงยอ้ น ยุคสว่ นใหญม่ ีการฝึกซ้อมท่ีบ้านของหัวหน้าวงดนตรี หากเป็นช่วงที่มีการแสดงติดต่อกันเกือบทุกวัน การฝึกซ้อมจะใช้สถานที่จัดการแสดงเป็นท่ีฝึกซ้อม โดยใช้เวลาในช่วงก่อนเปิดงานประมาณ 2 – 3 ชั่วโมง 3.2.3 การฝึกซ้อมวงสตริง วงโฟล์ค และนักดนตรีอิสระ ใช้เวลาฝึกซ้อมก่อน ร้านอาหารเปดิ ใหบ้ รกิ าร ในชว่ งเวลา 11.00 – 15.00 น. บางครั้งเป็นการฝกึ ซอ้ มในหอ้ งซ้อมดนตรีใน จงั หวัดราชบุรี โดยเสียคา่ บริการชว่ั โมงละ 500 – 700 บาท 4. การบรรเลงดนตรสี ากลเพ่ือการประกอบอาชีพ 4.1 ขัน้ ตอนการบรรเลงของวงดนตรีสากล วงดนตรีสากลในจังหวัดราชบุรี มีขั้นตอนการบรรเลงที่แตกต่างกันตามลักษณะงาน ต่าง ๆ สามารถแบ่งออกเป็น 2 กล่มุ ได้แก่ 4.1.1 การบรรเลงประจาในร้านอาหาร เป็นการบรรเลงของวงสตริง วงโฟล์คซอง และนักนตรีอิสระ ส่วนใหญ่ใช้เวลาในการบรรเลงรอบละ 1 ชั่วโมง 30 นาที ซึ่งนักดนตรีเรียกว่า “เบรก” ในช่วงเวลา 18.00 – 19.30 น. นกั ดนตรีเรยี กวา่ “รอบหวั คา่ ” 20.00 – 21.30 น. นักดนตรี เรียกวา่ “รอบค่า” และ 22.00 – 23.30 น. นักดนตรเี รียกวา่ “รอบดึก” บรรเลงเพลงป๊อปปูลาร์ของ ศลิ ปนิ ไทยและต่างประเทศทไี่ ดร้ บั ความนยิ มตามยคุ สมยั 4.1.2 การบรรเลงในงานท่ีจัดขึ้นเป็นครั้งคราว เป็นการบรรเลงของวงดนตรีทุก ประเภท ใช้บริการเช่าเวที เครื่องเสียง และอุปกรณ์สาหรับการบรรเลง ในการจัดเตรียมสถานที่ นักร้องนักดนตรีส่วนใหญ่เดินทางมาถึงสถานท่ีทาการแสดงก่อนเวลาบรรเลงประมาณ 1 ชั่วโมง ใช้ เวลาในการบรรเลง 2 – 4 ชัว่ โมง นักดนตรีใชเ้ วลาเก็บเคร่อื งดนตรี และอุปกรณ์ประกอบการบรรเลง ต่าง ๆ ประมาณ 30 นาที

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 88 4.2 ประเภทเพลงที่ใชบ้ รรเลงเพื่อการประกอบอาชีพ 4.2.1 เพลงป๊อปปูลาร์ของศิลปินไทยที่ได้รับความนิยมตามยุคสมัย เป็นเพลงที่มี เนอ้ื หาสว่ นใหญเ่ ก่ียวข้องกับความรัก มีองค์ประกอบทางดนตรีไม่ซับซ้อน มุ่งเน้นผู้ฟังกลุ่มวัยรุ่นและ วัยทางาน 4.2.2 เพลงลูกทุ่ง เป็นเพลงท่ีมีเนื้อหาเก่ียวกับการใช้ชีวิตในชนบท ธรรมชาติ ความรัก มกี ารขบั รอ้ งดว้ ยการเอื้อนคา ปัจจุบันเพลงลูกทุ่งที่มีการขับร้องด้วยภาษาอีสานกาลังได้รับ ความนิยมเปน็ อยา่ งมาก นักดนตรเี รียกว่า “ลกู ท่งุ อีสาน” 4.2.3 เพลงราวงย้อนยุค เป็นการนาเอาเพลงราวงในอดีตกลับมาบรรเลงด้วยวงรา วงยอ้ นยุค และวงสตริงคอมโบ ผู้ฟังผชู้ มมีส่วนรว่ มในกจิ กรรมทางดนตรี สามารถขึ้นมาเต้นราร่วมกับ คณะนักเต้นบนเวที 4.2.4 เพลงเพื่อชีวิต เป็นเพลงที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับวิถีชีวิต เสียดสีสังคม ให้กาลังใจ และความรัก บรรเลงดว้ ยวงโฟลค์ ซอง วงสตรงิ และนักดนตรอี ิสระ 4.2.5 เพลงของศลิ ปินตา่ งประเทศที่ได้รับความนิยมตามยุคสมัย นักดนตรีเรียกว่า “เพลงสากล” ประกอบดว้ ยเพลงป๊อปปลู าร์ เพลงคัลทรี่ และเพลงร็อค ส่วนใหญ่บรรเลงด้วยวงสตริง วงโฟลค์ ซอง และนกั ดนตรีอิสระ 5. การขับร้องประกอบการบรรเลง 5.1 นกั ร้องในจงั หวัดราชบรุ มี อี ายุ 21 – 64 ปี สว่ นใหญ่มีความชน่ื ชอบ มีความสามารถ ในการร้องเพลง สามารถแบ่งออกเป็น 3 กลมุ่ ได้แก่ นักรอ้ งประจาวงดนตรี นกั รอ้ งอสิ ระ และนักร้อง สมคั รเลน่ 5.2 นักร้องในจังหวัดราชบุรีส่วนใหญ่ฝึกหัดด้วยตนเอง จากการฟังและฝึกหัดขับร้อง ตามเสยี งท่ไี ดย้ นิ อ่านเนอื้ รอ้ งจากหนังสือเพลงหรือในเวปไซต์ ส่วนใหญ่ฝึกหัดด้วยเพลงที่กาลังได้รับ ความนยิ มตามยคุ ตามสมัย นักร้องส่วนใหญ่ฝึกซ้อมกับเสียงดนตรีสาเร็จรูป (backing track) นักร้อง บางรายมีความสามารถในการบรรเลงเคร่ืองดนตรีประกอบการขับร้องทาให้สามารถฝึกซ้อมได้ด้วย ตนเอง แตล่ ะเพลงใช้เวลา 2 – 3 วัน นักรอ้ งจะตอ้ งฝึกซ้อมจนเกดิ ความชานาญ 5.3 นักร้องในจังหวัดราชบุรีส่วนใหญ่มีทักษะการขับร้องที่ดี มีความถูกต้องของโน้ต (Melody) และจังหวะ (Rhythm) มที ักษะทางดา้ นการพูดท่ีสรา้ งความเปน็ กันเอง สนุกสนานกับผู้ชม

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 89 ผู้ฟัง และส่วนใหญ่เป็นการขับร้องจากความจา นักร้องบางรายมีความถนัดในการได้มากกว่า 1 ประเภท 5.4 การประกอบอาชีพของนักร้องส่วนใหญ่เป็นอาชีพเสริมเพ่ือหารายได้เพิ่มเติม ใช้ เวลาวา่ งให้เป็นประโยชน์ ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพหลักเป็นพนักงานบริษัท รับราชการ ค้าขาย และ เกษตกร บางครงั้ รายไดจ้ ากการประกอบอาชีพนกั รอ้ งมีจานวนมากกว่าหรือใกล้เคียงกับอาชีพหลักท่ี ทาอยู่ ทาให้นกั รอ้ งบางรายคดิ ว่าเปน็ อาชพี หลกั ทั้งสองอาชีพ 5.5 การขับรอ้ งร่วมกบั วงดนตรีมีความแตกต่างกัน คือ วงสตริงคอมโบ วงราวงย้อนยุค สว่ นใหญม่ นี กั ร้องประจาวงดนตรี 3 – 6 คน นักร้องจะขับร้อง 2 – 4 เพลง และเปลี่ยนให้นักร้องคน อนื่ ข้นึ มาขับรอ้ ง บางครงั้ มีการขบั ร้องร่วมกนั ของนกั รอ้ ง 2 – 3 คน นักรอ้ งส่วนใหญ่ไม่บรรเลงเครื่อง ดนตรีขณะขับร้อง วงสตริง วงโฟล์ค ส่วนใหญ่มีนักร้องประจาคนเดียว มีความถนัดในการร้องเพลง ประเภทใดประเภทหน่งึ 6. ความนยิ มของผู้ฟงั ผู้ชม ผู้ฟังผูช้ มดนตรสี ากลในจังหวัดราชบุรีมีตั้งแต่วัยเด็กไปจนถึงวัยผู้สูงอายุ ทาให้มีความนิยม ต่อประเภทวงดนตรี ประเภทของบทเพลงทีแ่ ตกตา่ งกัน 6.1 ผู้ฟังผู้ชมส่วนใหญ่ของวงสตริงคอมโบ และวงราวงย้อนยุค มีอายุ 40 – 70 ปี และผ้ฟู ังผชู้ มส่วนใหญ่ของวงสตริง วงโฟลค์ ซอง และนักดนตรอี ิสระ มีอายุ 20 – 50 ปี 6.2 การรับฟังรับชมเพลงลูกทุ่ง ผู้ฟังผู้ชมอายุ 40 - 70 ปี เพลงราวงย้อนยุค ผู้ฟังผู้ชม อายุ 35 – 70 ปี เพลงเพ่ือชีวิต ผู้ฟังผู้ชมอายุ 25 – 60 ปี เพลงป๊อปปูลาร์ และเพลงสากล ผู้ฟังผู้ชม อายุ 20 – 50 ปี เป็นการรับฟังรับชมขณะรับประทานอาหารและเคร่ืองดื่ม ผู้ฟังผู้ชมบางรายเต้นรา กับกลมุ่ เพอ่ื น ออกมาเตน้ ราบริเวณหน้าเวที ขับร้องไปพร้อมกับนักร้อง ปรบมือเม่ือนักร้องนักดนตรี บรรเลงจบในแตล่ ะบทเพลง มอบเงินใหก้ บั นกั รอ้ งนกั ดนตรี 6.3 สถานท่ีรับฟังรับชมดนตรีสากลในจังหวัดราชบุรี สามารถแบ่งออกเป็น 4 กลุ่ม ไดแ้ ก่ ร้านอาหาร งานเทศกาล งานเล้ยี งสงั สรรค์ และสถานที่ท่องเท่ยี ว 7. การประกอบอาชพี นักดนตรีสากลในจงั หวดั ราชบรุ ี 7.1 การประกอบอาชีพนักดนตรีสากลในจังหวัดราชบุรีส่วนใหญ่ประกอบอาชีพนัก ดนตรสี ากลเปน็ อาชีพรอง โดยประกอบอาชีพค้าขาย พนักงานบริษัท รับราชการ รับจ้างอิสระ และ