อ.ดร.เสาวณีย์ ชูจิร

41 เตรียมหวั กลุ่มเชอื้ จุลินทรีย์ และการประยกุ ต์เพื่อการส่งเสริมการเจริญเติบโตของพืช CS1 CS2 CS3 CR1 CT1 KS3 และ KS5 จากนั้นนำมาจำแนกสายพันธ์ุโดยใช้วิธีทางชีวโมเลกุลในส่วนของยีน 16S ไรโบโซมอลอารเ์ อ็นเอ (16S rRNA gene) ใชป้ ฏิกิริยา Polymerase chain reaction (PCR) ผลผลิต ดีเอ็นเอจากปฏิกิริยา PCR ที่ได้ปริมาตร 10 ไมโครลิตร นำมาวิเคราะห์ด้วยเทคนิค gel electrophoresis บน 1% agarose gel ใน 1X TBE buffer และผลผลิต PCR 40 ไมโครลติ ร นำไป วิเคราะห์ลำดับเบส แล้วนำข้อมูลลำดับเบสของเชื้อท่ีได้นำมาทำการเปรียบเทียบลำดับเบสจาก ฐานข้อมูลของ Genblank ซึ่งสามารถจำแนกออกได้เป็นเช้ือแบคทีเรียสายพันธ์ุ ไอโซเลท CS1 เช้ือ แบคทีเรียแกรมลบสายพันธ์ุ Serratia surfactantfaciens ไอโซเลท CS2 เช้ือแบคทีเรียแกรมลบ สาย พั น ธุ์ Serratia nematodiphila ไอ โซ เล ท CS3 เชื้ อ แบ ค ที เรีย แ ก รม บ ว ก ส ายพั น ธ์ุ Exiguobacterium indicum ไอโซเลท CT1 เชื้อแบคทีเรียแกรมลบสายพันธ์ุ Rossellomorea oryzaecorticis ไอโซเลท CR1 เช้ือแบคทีเรียแกรมลบสายพันธุ์ Pseudomonas plecoglossicida ไอโซเลท KS3 เชื้อแบคทีเรียแกรมบวกสายพันธ์ุ Bacillus siamensis และไอโซเลท KS5 เชื้อ แบคทเี รยี แกรมลบสายพันธุ์ Bacillus cereus ดงั แสดงในตารางท่ี 3.12 และ ภาพที่ 8 มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง ตารางท่ี 3.12 การจำแนกสายพนั ธุ์ของไอโซเลทเชือ้ แบคทีเรยี ท่ีคัดเลอื กท้ัง 7 ไอโซเลต ไอโซเลท จำนวนเบส 16S สายพนั ธแ์ุ บคทเี รีย ความเหมอื น rRNA gene (เบส) (% similarity) CS1 1,495 Serratia surfactantfaciens 99.64 CS2 1,482 Serratia nematodiphila 99.49 CS3 1,489 Exiguobacterium indicum 99.78 CT1 1,259 Rossellomorea oryzaecorticis 99.45 CR1 1,498 Pseudomonas plecoglossicida 100 KS3 1,419 Bacillus siamensis 99.85 KS5 1,359 Bacillus cereus 99.78 การจำแนกและระบุชนิดของแบคทีเรียด้วยการวิเคราะห์ลำดับนิวคลีโอไทด์ยีน 16S rRNA เป็นท่ีนิยมมากในปัจจบุ นั ศึกษาโดยการเพมิ่ ปรมิ าณดีเอน็ เอบริเวณยนี 16S rRNA ด้วยไพรเมอร์สากล (universal primer) และหาลำดับนิวคลีโอไทด์ (sequencing) จากตารางท่ี 3.12 พบว่าสามารถเพิ่ม จำนวนยีน 16s rRNA ของเชื้อไอโซเลต CS1 CS2 CS3 CT1 CR1 KS3 KS5 ได้ที่ระดับความยาว 1,495 1,482 1,489 1,259 1,498 1,419 1,359 คเู่ บส ตามลำดับ จากนั้นเม่อื นำลำดบั นิวคลโี อไทป์ ที่ได้ไปเปรียบเทียบกับยีน 16s rRNA ของเชื้อแบคทีเรียในฐานข้อมูล GeneBank ว่าลำดับนิวคลีโอ ไทป์ ของยีน 16 s rRNA ตรงกั บ เช้ือ Serratia nematodiphila Exiguobacterium indicum

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 42 Rossellomorea oryzaecorticis Pseudomonas plecoglossicida Bacillus siamensis ที่ เปอร์เซ็นต์ความเหมือน (% similarity) ท่ี 99.64 99.49 99.78 99.45 100 99.85 99.78 เปอรเ์ ซ็นต์ ตามลำดับ ภาพท่ี 8 ลักษณะสัณฐานวิทยาของไอโซเลทเช้ือแบคทีเรียนที่คัดเลือกบนจานอาหารเลี้ยงเช้ือและ การตดิ สีแกรมภายใต้กลอ้ งจลุ ทรรศน์ CS1; Serratia surfactantfaciens, CS2; Serratia nematodiphila, CS3; Exiguobacterium indicum, CT1; Rossellomorea oryzaecorticis, CR1; Pseudomonas plecoglossicida, KS3; Bacillus siamensis, KS5; Bacillus cereus

43 ซ่งึ เป็นการรายงานผลโดยแสดงนิวคลีโอไทด์ท่ีมคี วามถี่สูงสุดท่ีพบในตำแหน่งนนั้ ของทั้งจโี นม ซ่งึ แต่ละชุดซ้ำของยีนจะมีความแตกต่างของนิวคลีโอไทด์ในบางตำแหน่งลำดับนิวคลีโอไทด์อนุรกั ษ์ บรเิ วณดงั กล่าว สง่ ผลให้การวิเคราะห์โดยการเปรียบเทยี บความเหมอื นและความแตกตา่ งของลำดบั นิ วคลีโอไทด์บริเวณยีน 16S rRNA กับลำดับนิวคลีโอไทด์อ้างอิงในฐานข้อมูลได้ผลชัดเจน จงึ สามารถ ใช้จำแนกและระบุชนิดของแบคทีเรียบางชนิดในระดับสปีชีส์ย่อย (subspecies) ของแบคทีเรียได้ (Hakovirta, Prezioso, Hodge, Pillai, & Weigel, 2016; 2749-2756) มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 44 บทที่ 5 สรุป อภิปรายผล และขอ้ เสนอแนะ ในบทนี้กล่าวถึงสาระสำคัญทั้งหมดของการวิจัยเร่ืองการพัฒนาคุณภาพปุ๋ยชีวภาพด้วย จุลินทรีย์ส่งเสรมิ การเจริญของพืชสำหรับการผลิตผักปลอดสารเคมีในอำเภอบ้านคา จังหวัดราชบุรี โดยนำเสนอสรุป อภิปรายผล และขอ้ เสนอแนะ ตามลำดับดงั น้ี 5.1 สรปุ และอภิปรายผล 5.2 ข้อเสนอแนะ 5.2.1 ขอ้ เสนอแนะในการใช้ผลการวิจัย 5.2.2 ขอ้ เสนอแนะในการวิจัยครง้ั ต่อไป 5.1 สรปุ และอภิปรายผล จากการสุ่มเก็บตัวอย่างดินบริเวณรอบ ๆ พ้ืนทแ่ี ปลงปลกู ลำต้น และรากพืชในแปลงปลูกผัก ปลอดสารเคมี ในพ้ืนท่ีตำบลบ้านคา อำเภอบ้านคา จังหวัดราชบุรี จำนวน 3 แปลงปลูก ได้แก่ ผักคะนา้ กวางตุ้งและข้ึนฉ่าย ซึ่งตรวจพบเช้ือจุลนิ ทรยี ์ทัง้ สนิ้ จำนวน 46 ไอโซเลต โดยพบจุลินทรยี ์มี จำนวนมากที่สุดบริเวณดินรอบรากต้นพืช พบว่าแปลงปลูกผักคะน้าพบไอโซเลทของเชื้อแบคทีเรีย จำนวน 15 ไอโซเลท แปลงปลูกผักกวางตุ้งพบไอโซเลทของเชือ้ แบคทีเรีย จำนวน 14 ไอโซเลท แปลง ปลูกผักข้ึนฉ่ายพบไอโซเลทของเช้ือแบคทีเรยี จำนวน 17 ไอโซเลท ซ่ึงมีรายงานว่าเชื้อแบคทีเรียใน สภาพแวดล้อมท่ีอยูใ่ นดินและอยู่ในเนื้อเยอื่ พืชส่วนใหญ่เป็นเชื้อท่ีมีคุณสมบตั ิส่งเสริมการเจริญเติบโต ต่อพืช เป็นตัวควบคุมระบบนิเวศ และสามารถสร้างสารป้องกันเช้ือโรคให้กับพืชได้ ซึ่งกลุ่มของ แบคทีเรียที่สามารถอาศัยภายในช้ันเน้ือเยื่อช้ันนอก (Cortex) จนไปถึงระบบท่อลําเลียง (Vasicular system) ตามลําดับ จุลินทรีย์ท่ีเป็นประโยชน์ในการละลายธาตุอาหารพืช ในดินมีหลายชนิดพบ ทว่ั ไปในดินบรเิ วณรอบรากพืช (Rhizosphere) (จรยิ า อุบลรัตน์ สมพร มูลมั่งมี นงพงา คุณจักร และ ดวงทิพย์ มูลมั่งมี, 2561; 190-204) เนื่องจากจุลินทรีย์ต้องใช้สารที่พืชปลดปล่อยออกมา (root exudates) เป็นแหล่งพลังงาน ส่วนกลุ่มท่ีพบในเนื้อเยื่อพืช เรียกว่า จุลินทรีย์เอนโดไฟท์ (Endophytic microorganisms) จุลินทรีย์เอนโดไฟท์ประกอบด้วยแบคทีเรีย เชื้อรา และ แอกติโน ไมซิสต์ มีการศึกษาการคดั แยกจุลินทรยี ์เอนโดไฟท์กันอย่างแพร่หลายในพืชหลากหลายชนิดและพบ จุลินทรีย์เอนโดไฟท์ในพืช ซ่ึงเชื้อแบคทีเรียที่คัดแยกมีทั้งได้จากบริเวณรอบอาศัยอยู่ทั้งภายในราก ตำแหน่งรากแขนง รากขน ท่ีตำแหนง่ ทอ่ ลำเลยี งนำ้ ระบบลำเลยี ง ลำตน้ และขยายไปถึงส่วนระหว่าง เซลล์ของราก ปลายราก และบริเวณรอยแยกในรอยต่อของรากแขนง ทั้งน้ีกลุ่มของแบคทีเรียที่ ส่งเสริมการเจริญเติบโตส่งผลต่อการเพิ่มผลผลิต โดยแบคทีเรียสามารถผลิตฮอร์โมนบางชนิด ตรึง ไนโตรเจนให้กับพืช สร้างสารต่อต้านเชื้อจุลินทรีย์ก่อโรคให้กับพืช ได้แก่ การผลิต siderophores เพื่อแย่งจับเหล็กไม่ให้เชื้อก่อโรคนําไปใช้ สังเคราะห์สาร ปฏิชีวนะ, เอนไซม์ หรือสารประกอบ

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 45 fungicidal และยังสามารถละลายแร่ธาตุฟอสเฟต สารอาหารชนิดอ่ืนๆ ให้กับพืชได้ (Beneduzi, Ambrosini, & Luciane Passaglia, 2012; 1044–1051) จากผลการทดสอบคุณลักษณะส่งเสรมิ การเจริญเติบโตของพชื ของเช้ือแบคทีเรียที่คดั แยกได้ จำนวนท้ังส้ิน 46 ไอโซเลต พบว่าเช้ือแบคทีเรียจำนวน 16 ไอโซเลต ที่มีความสามารถตรึงไนโตรเจน เชอ้ื แบคทีเรยี จำนวน 5 ไอโซเลต ที่มคี วามสามารถละลายธาตุอาหารฟอสเฟต จำนวน 4 ไอโซเลต ที่ มีความสามารถในละลายโพแทสเซยี มและเช้ือแบคทีเรยี นจำนวน 14 ไอโซเลต ทม่ี คี วามสามารถสรา้ ง ฮอร์โมนออกซิน ซ่ึงคิดเป็น 34.78 10.86 8.70 และ 30.43 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ สอดคล้องกับ การศึก ษ าของ Raksaphol and Phornphisutthimas, (2016: 20-21 October 2016) ซึ่งได้ ทดสอบคณุ สมบัติเชอ้ื แบคทีเรียจากดนิ และทดสอบคุณสมบัติสง่ เสริมการเจริญเติบโตของพืชในสภาพ หอ้ งปฏิบตั ิการ พบว่าแบคทีเรยี ท่ีมีคุณสมบตั ิในการละลายโพแทสเซียมมีจำนวนนอ้ ยทีส่ ุด และในการ ตรวจสอบคณุ สมบตั ขิ องเชื้อแบคทเี รยี ทีค่ ัดแยกจากดนิ ในพน้ื ทีก่ ารเกษตร จำนวน 57 ไอโซเลต พบว่า แบคทีเรียที่มีคุณลักษณะด้านการละลายโพแทสเซียมมีจำนวนน้อยที่สุดเมื่อเทียบกับจำนวนท่ีมี ความสามารถสง่ เสริมการเจริญเติบโตของพืชด้านการตรงึ ไนโตรเจนและการละลายฟอสฟอรัส (มานิ ตา โนนสูง ธนภรณ์ พิบูลยว์ ฒั นวงษ์ และนันทวัน ฤทธ์เิ ดช, 2561; 68-76) การทดสอบการตรึงไนโตรเจนของเชื้อแบคทีเรียแต่ละไอโซเลต ด้วยวิธี acetylene reduction ในอาหารเหลว พบวา่ มีความแตกตา่ งอย่างมีนัยสำคญั ทางสถติ ิ โดยเช้อื แบคทีเรยี จำนวน 16 ไอโซเลต ที่มีสามารถตรึงไนโตรเจนได้อยู่ในช่วง 0.48-2.98 มิลลิกรัมไนโตรเจนต่อช่ัวโมง เช้ือจุลินทรีย์ท่ีสามารถตรึงไนโตรเจนได้สูงกว่า 0.9 มิลลิกรัมไนโตรเจนต่อช่ัวโมง มีจำนวน 9 ไอโซ เลต คือ CS3 CR1 KS2 KS4 CS2 CS3 CR2 KS3 และ CS1 สามารถตรึงไนโตรเจนได้หลังการเล้ียง เช้ือ 7 วัน เท่ากับ 2.98 1.37 0.99 0.99 0.98 0.98 0.96 0.96 และ 0.94 มิลลิกรัมไนโตรเจนต่อ ชั่วโมง ตามลำดับ ซ่ึงผลการทดลองสอดคล้องกับผลการทดลองของ สุทธวรรณ สุพรรณรารัตน์, ประดับรัฐ ประจันเขตต์ และ สิริแข พงษ์สวัสดิ์, (2559; 17-28) ท่ีศึกษาประสิทธิภาพการตรึง ไนโตรเจนของเช้ือจุลินทรีย์ด้วยวิธี acetylene reduction ในอาหารเหลว พบว่าเชื้อจุลินทรีย์ที่ คัดเลือกมามีการตรึงไนโตรเจนท่ีแตกต่างกันและพบว่าอยู่ในช่วง 0.90-3.18 มิลลิกรัมไนโตรเจนต่อ ชัว่ โมง การทดสอบประสิทธภิ าพการละลายฟอสเฟตของแบคทีเรียท้ังหมดจำนวน 46 ไอโซเลต บน อาหารทดสอบสูตร Pikovsaya’s medium ท่ีเติม Bromophenolblue และบ่มเชื้อท่ีอุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 7 วัน พบว่าเชื้อแบคทีเรียจำนวน 5 ไอโซเลต ท่ีละลายธาตุอาหารฟอสเฟต ได้ และทำให้เกิดวงใส ขนาด 0.5–2.2 เซนติเมตร แสดงผลดังตารางท่ี 3 และจากงานวิจัยของ Yulianti & Rakhmawati, (2017; 15–16 May 2017) ที่ ท ำก าร คัด แย ก เชื้อ แบ คที เรียท่ี มี ประสิทธิภาพในการละลายธาตอุ าหารฟอสเฟตจากดนิ รอบรากของต้นพริกไทยได้ 5 ไอโซเลต แต่พบ เพียง 4 ไอโซเลต ทลี่ ะลายธาตุอาหารฟอสเฟตได้ และทำให้เกดิ วงใสขนาด 2.5–3.3 เซนติเมตร และ การคัดแยกเชื้อแบคทีเรียทนร้อนและมีประสิทธิภาพในการละลายธาตุอาหารฟอสเฟตได้ 28 ไอโซ เลต พบว่ามี 14 ไอโซเลต สามารถละลายธาตุอาหารฟอสเฟตได้ โดยมีขนาดวงใส ต้ังแต่ 0.5–0.21 เซนติเมตร เมื่อเพาะเล้ียงเป็นเวลา 24 ช่ัวโมง ซึ่งกลไกการเปล่ียนสีของ Bromopenolblue จากสี

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 46 ม่วงอมฟ้าเป็นสีเหลืองแสดงว่าเชื้อสร้างกรดอินทรีย์ออกมาละลายผลึกของไตรแคลเซียมฟอสเฟต (Ca3(PO4)2) ทำให้เกิดวงใสรอบโคโลนีของเชื้อได้ ผลึกของ Ca3(PO4)2 เปลี่ยนรูปไปเป็นฟอสเฟต ไอออนที่สามารถละลายน้ำได้ดี พืชจงึ สามารถดูดซึมแร่ธาตุและสารอาหารไปใช้ประโยชน์ได้ (จริยา อุบลรัตน์ สมพร มูลม่ังมี นงพงา คุณจักร และดวงทิพย์ มูลมั่งมี, 2561, 190-204) กลุ่มจุลินทรีย์จะ แปรสภาพฟอสฟอรัสท่ีสร้างกรดอินทรีย์หรือเอนไซม์แปรสภาพฟอสฟอรัสย่อยสารประกอบกลุ่ม อนิ ทรียฟ์ อสฟอรัสใหอ้ ย่ใู นภาพท่ีพชื สามารถนำไปใช้ได้นอกจากนี้ ยังสามารถย่อยสารประกอบอนินท รีย์ฟอสฟอรัส เช่น หนิ ฟอสเฟต หรือตะกอนของสารประกอบฟอสเฟต ซึ่งเกิดจากการใช้ปยุ๋ ฟอสเฟต อย่างต่อเน่ืองแต่ถูกตรึงไว้ในดินการใส่จุลินทรีย์ละลายฟอสเฟตจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการใช้ปุ๋ย ฟอสเฟตในดินได้ จลุ ินทรีย์แปรสภาพฟอสฟอรัส ได้แก่ เชื้อแบคทีเรียในกลุ่มบาซลิ ลัส (Bacillus sp.) ซูโดโมแนส (Pseudomonas sp.) ไธโอบาซิลลัส (Thiobacillus sp.) และ เชื้อราในกลุ่มแอสเพอร์ จิลลัส (Aspergillus sp.) เพนนซิ ลิ เลียม (Penicillium sp.) (สุวรรณี แทนธานี, 2555; 36-39.) การทดสอบความสามารถในการละลายโพแทสเซียม พบเชือ้ ท่ีมคี วามสามารถในการละลาย โพแทสเซยี มได้ทั้งหมด 4 ไอโซเลต เกิดวงใสขนาด 0.77–1.92 เซนติเมตร เป็นเช้ือท่แี ยกไดจ้ ากแปลง ผกั คะน้าส่วนดินรอบราก จำนวน 2 ไอโซเลต จากแปลงผักกวางตุ้งส่วนดินรอบราก จำนวน 1 ไอโซ เลต และจากแปลงผักขน้ึ ฉา่ ยสว่ นดนิ รอบราก จำนวน 1 ไอโซเลต ดงั แสดงในตารางท่ี 4 จากรายงาน การศึกษาของ (มานิตา โนนสูง ธนภรณ์ พิบูลย์วัฒนวงษ์ และนันทวัน ฤทธ์ิเดช, (2561; 68-76) ใน การคัดแยกแบคทีเรียส่งเสริมการเจริญเติบโตของพืชจากดินท่ีได้รับการปรับปรุงบำรุงสำหรับการ เพาะปลูกพืช พบเชื้อแบคทีเรียจำนวน 57 ไอโซเลต และมีเพียง 32 ไอโซเลต ที่มีความสามารถ ละลายโพแทสเซียมได้ ซึ่งมีจำนวนน้อยท่ีสุดเม่ือเทียบกับจำนวนที่มีความสามารถส่งเสริมการ เจริญเติบโตของพืชด้านอื่น ๆ แบคทีเรียละลายโพแทสเซียม (potassium solubilizing bacteria; KSB) เปน็ แบคทีเรยี ท่ีสามารถละลายโพแทสเซียมจากแรท่ ่ีมีโพแทสเซียมเป็นสว่ นประกอบได้ เช่น แร่ ไมกา มัสโคไวท์ ออร์โธเครส และไบโอไทต์ เป็นต้น โดยการผลิต กรดอินทรีย์และกรดอนินทรีย์ เช่น กรดซิตรกิ กรดมาร์ลิค กรดฟอร์มคิ และกรดออกซาลิค เปน็ ต้น ซึง่ การผลติ กรดอินทรยี เ์ หล่านี้จะช่วย เพิม่ การแตกตวั ของสารประกอบอินทรีย์ โดยการสรา้ งสารประกอบเชิงซอ้ นระหว่างกรดอนิ ทรยี ์และ เมทัลไอออน ได้แก่ Fe2+, Al3+ และ Ca2+ (Sheng & He, 2006; 66-72) ซ่ึงจุลินทรีย์ท่ีสามารถ ล ะ ล า ย โพ แ ท ส เซี ย ม ได้ แ ก่ Aspergillus niger, Bacillus extroquens แ ล ะ Clostridium pasteurianum เป็นตน้ (Archana, Nandish, Savalagi & Alagawadi. 2013; 248-257) การทดสอบประสิทธิภาพการสร้างออกซิน จากการทดลองพบว่าปริมาณของออกซินที่สร้าง ข้ึนโดยเช้ือแต่ละไอโซเลตมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ เชื้อไอโซเลต KS6 สามารถ สร้างฮอร์โมนออกซินได้สูงที่สุด รองลงมาคือไอโซเลต CS1 และ KS2 ซ่ึงสามารถสร้างฮอร์โมนออก ซินได้ 29.00 20.48 และ 19.76 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร ตามลำดับ กลไกท่ีสำคัญในการช่วยเพิ่ม ประสทิ ธิภาพการเจริญเติบโตของพชื โดยรายงานเกี่ยวกบั การผลติ ฮอร์โมนพืชจากแบคทีเรียส่วนใหญ่ จะมุ่งเน้นไปท่ีบทบาทของกลมุ่ ฮอร์โมนออกซิน ได้แก่ indole-3-acetic acid (IAA) ซ่ึงจะช่วยกระตุ้น การยืดตัวของเซลล์ (cell elongation) การแบ่งเซลล์ (cell division) และการเปลี่ยนสภาพของ เซลล์ (cell differentiation) (Shahab et al., 2009) จากการศึกษาของ จริยา อุบลรตั น์ สมพร มูล

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 47 มั่งมี นงพงา คุณจักร และดวงทิพย์ มูลม่ังมี, (2561; 190-204) ซ่ึงได้คัดแยกแบคทีเรียส่งเสริมการ เจรญิ เติบโตของพชื จากดินบริเวณรอบรากและต้นข้าว พบแบคทเี รียไอโซเลตที่มปี ระสิทธิภาพในการ ผลิต IAA ได้สูงถึง 58.25 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร ในขณะที่ Abd-Alla, El-Sayed, & Rasmey, (2013, 182-193) สามารถผลิตกรดอินโดลอะซิติกได้สูงที่สุดเท่ากับ 180 ไมโครกรัมต่อมิลลลิ ิตร ใน วันท่ี 13 ของการเพาะเลี้ยงเช้อื ประสิทธภิ าพในการผลติ กรดอนิ โดลอะซิติกของจลุ ินทรียม์ ีคณุ สมบตั ิ ที่น่าสนใจหลายประการรวมถึงกลไกในการส่งเสรมิ การเจริญในพืช โดยมีทริปโตเฟนเป็นสารตั้งต้นท่ี สำคัญท่ีสดุ ในการผลติ สารเรง่ การเจริญเตบิ โต การศึกษาผลของปุ๋ยอินทรีย์เสริมกลุ่มช้ือแบคทีเรียต่อการเจริญของผัก ได้แก่ ผักคะน้า กวางตุ้งและขึ้นฉ่าย โดยผลต่อการเจริญเติบโตของผักคะน้า พบว่า ปุ๋ยอินทรีย์ต่อน้ำหมักจุลินทรีย์ อตั ราส่วน 1:1 ให้ค่าความสูงเฉลี่ยของต้นขึ้นฉ่ายสงู ที่สุดเป็น 30.4 เซนติเมตร ความยาวใบพบวา่ ปุ๋ย อินทรีย์ต่อน้ำหมักจุลินทรยี ์ อัตราส่วน 1:1.5 ใหค้ ่าความยาวใบเฉล่ียของตน้ ขน้ึ ฉา่ ยสูงท่ีสุดเป็น 4.50 เซนติเมตร ความกว้างใบพบว่าปุ๋ยอินทรีย์ต่อน้ำหมักจุลินทรีย์ อัตราส่วน 1:1 ให้ค่าความกว้างใบ เฉลี่ยของต้นข้ึนฉ่ายสูงท่ีสดุ เป็น 3.25 เซนติเมตร ปุ๋ยอินทรีย์ต่อน้ำหมักจุลินทรยี ์ อัตราส่วน 1:15 ให้ คา่ น้ำหนักของต้นขึ้นฉา่ ยเฉล่ียสูงที่สดุ เป็น 24.8 กรมั ในขณะท่ีการศึกษาผลของปยุ๋ อินทรยี ์เสรมิ กลุ่ม ช้ือแบคทีเรียต่อการเจริญของผกั กวางต้งุ พบว่า ปุ๋ยอินทรีย์ต่อน้ำหมักจุลนิ ทรีย์ อตั ราส่วน 1:1.5 ให้ ค่าความสูงเฉล่ียของต้นกวางตุ้งสูงที่สุดเป็น 31.1 เซนติเมตร ค่าความสูงเฉล่ียสูงสุดของต้นกวางตุ้ง จากการใช้ปุ๋ยอินทรียต์ ่อน้ำหมักจลุ นิ ทรีย์ อตั ราส่วน 1:0.5 มคี า่ 28.1 เซนติเมตร ความกว้างใบพบว่า ปุ๋ยอินทรีย์ต่อน้ำหมักจุลินทรีย์ อัตราส่วน 1:0.5 ให้ค่าความกว้างใบเฉลี่ยของต้นกวางตุ้งสงู ท่ีสุดเป็น 12.8 เซนติเมตร น้ำหนกั ของต้นกวางตุ้งพบว่าปุ๋ยอินทรียต์ ่อนำ้ หมักจุลินทรีย์ อัตราสว่ น 1:15 ให้ค่า น้ำหนักของต้นกวางตุ้งเฉลี่ยสูงที่สุดเป็น 186.7 กรัม และการศึกษาผลของปุ๋ยอินทรีย์เสริมกลุ่มชื้อ แบคทีเรียต่อการเจริญของผักขึ้นฉ่าย พบว่า ปุ๋ยอินทรีย์ต่อน้ำหมักจุลินทรีย์ อัตราส่วน 1:1 ให้ค่า ความสูงเฉลี่ยของต้นขึ้นฉ่ายสูงท่ีสุดเป็น 30.4 เซนติเมตร ค่าความสูงเฉลี่ยสูงสุดของต้นขึ้นฉ่ายจาก การใช้ปุ๋ยอินทรีย์อย่างเดียว มีค่า 23.6 เซนตเิ มตร ความกว้างใบพบว่าปุย๋ อินทรีย์ต่อน้ำหมักจลุ ินทรีย์ อัตราส่วน 1:1 ให้ค่าความกว้างใบเฉล่ียของต้นขึ้นฉ่ายสูงท่ีสุดเป็น 3.25 เซนติเมตร น้ำหนักของต้น ขึ้นฉ่ายพบว่าปุ๋ยอินทรีย์ต่อน้ำหมักจุลินทรีย์ อัตราส่วน 1:15 ให้ค่าน้ำหนักของต้นข้ึนฉ่ายเฉลี่ยสูง ท่สี ุดเป็น 24.8 กรัม มีรายงานการใช้เช้ือแบคทีเรียกลุม่ Azospirilium และ Pseudomonas sp. ใน การหมักปุ๋ยชีวภาพ พบว่าสามารถส่งเสริมการเจริญเติบโตและเพิ่มเปอร์เซ็นต์การงอกของเมล็ด (Farooq, Siddique, Rehman, Aziz, Lee & Wahid, 201; 87-98) การใส่เช้ือจุลิน ทรีย์ เช่น Azospirillum, Beijerinkia และ Azotobacter เพื่อการผลิตพืชหลายชนิดในระยะการผลิตกล้านั้น ชว่ ยเพ่ิมน้ำหนกั ทง้ั ต้นและรากของกลา้ โดยจลุ ินทรีย์เหล่านม้ี ีหนา้ ทปี่ ้องกันเมลด็ และต้นอ่อนทีม่ ีความ ละเอยี ดอ่อนตอ่ ความเครียดและโรคพืชต่างๆ จากส่งิ แวดล้อมในช่วงการงอก นอกจากนี้เอ็นโดไฟติก แ บ ค ที เ รี ย เ ช่ น Enterobacter, Rahnella, Rhodanobacter, Pseudomonas, Stenotrophomonas, Xanthomonas ชว่ ยส่งเสริมการเจริญเตบิ โตให้แก่พืช โดยการผลิตฮอร์โมน (phytohormones) เช่ น auxin, cytokinin ห รื อ ผ ลิ ต เอ น ไซ ม์ 1 -aminocyclopropane-1 - carboxylate (ACC) deaminase ซ่ึงจะลดปริมาณเอทิลินในพืช และพบว่ามีการผลิตสาร indole

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 48 acetic acid (IAA) และบางสายพันธุ์มีมากกว่า 1 คุณสมบัติ อาทิ สามารถตรึงไนโตรเจน ละลาย ฟอสเฟต และโพแทสเซียมมาใชไ้ ด้ (กมลชนก หว่ งมี, ทิวัตถ์ ปั้นศักดิ์, พิชญ์นนั ท์ กังแฮ, วันวิสาข์ ป้ัน ศกั ด์ิ และวภิ า หอมหวล, 2562; 1-7) ในการจำแนกสายพันธุ์ของไอโซเลทเช้ือแบคทีเรียที่คัดเลือกทั้ง 7 ไอโซเลต ซึ่งแบคทีเรีย เหล่าน้ีมีคุณสมบัติในการส่งเสริมคุณสมบัติการเจริญเติบโตของพืชในแต่ละด้านสูงสุด โดยเช้ือ แบคทีเรียไอโซเลท CS3 และ CR1 แสดงผลการตรึงไนโตรเจนสูงสุด เช้ือแบคทีเรียไอโซเลท CS2 CS1 และ CT1 แสดงผลการละลายฟอสเฟตสูงสุด เช้ือแบคทีเรียไอโซเลท CS2 และ KS3 แสดงผล การละลายโพแทสเซียมสูงสุด เช้ือแบคทีเรียไอโซเลท CS2 และ KS3 แสดงผลการละลาย โพแทสเซียมสูงสุด และเช้ือแบคทีเรียไอโซเลท KS5 และ CS1 แสดงผลการสร้างออกซินสูงสุด และ เม่ือนำมาจำแนกสายพันธ์ุโดยใช้วิธีทางชีวโมเลกุลในส่วนของยีน 16S ไรโบโซมอลอาร์เอ็นเอ (16S rRNA gene) ซ่ึงสามารถจำแนกออกได้เป็นเชื้อแบคทีเรียสายพันธ์ุ; ไอโซเลท CS1 เชื้อแบคทีเรยี แก รมลบสายพันธ์ุ Serratia surfactantfaciens ไอโซเลท CS2 เช้ือแบคทีเรียแกรมลบสายพันธ์ุ Serratia nematodiphila ไอโซเลท CS3 เช้ือแบคทีเรียแกรมบวกสายพันธ์ุ Exiguobacterium indicum ไอโซเลท CT1 เชื้อแบคทีเรียแกรมลบสายพันธุ์ Rossellomorea oryzaecorticis ไอโซ เลท CR1 เช้ือแบคทีเรียแกรมลบสายพันธุ์ Pseudomonas plecoglossicida ไอโซเลท KS3 เช้ือ แบคทีเรียแกรมบวกสายพันธุ์ Bacillus siamensis และไอโซเลท KS5 เช้ือแบคทีเรียแกรมลบสาย พนั ธ์ุ Bacillus cereus จากรายงานของ Kumar et al. (2016; 1–7) ซึ่งแยกจุลินทรียท์ ี่มีคุณสมบัติ ส่งเสรมิ จากเจริญเติบโตของพืชบริเวณดินรอบอาศัย ๆ และรากต้นขมิ้นชัน และศึกษาประสิทธิภาพ ในการเป็นยาปฏิชีวนะ ยาต้านจุลชีพ โดยสามารถแยกได้เช้ือ Bacillus subtilis, Bacillus sp., Burkholderia thailandensis, Agrobacterium tumefaciens, Klebsiella sp., Bacillus cereus, Pseudomonas putida, Pseudomonas fluorescens แ ล ะ Azotobacter chroococum พบว่า ทุกสายพันธ์ุสามารถละลายแคลเซียมฟอสเฟต และผลิตอินโดล นอกจากนี้มี รายงาน ของ Thakur, Kaur, & Mishra, (2017 ; 187-192) ได้คัดเลือ ก Bacillus spp. และ Pseudomonas spp. จากดินบริเวณรอบรากของว่านหางจระเข้พบว่ามีประสิทธิภาพการละลาย ฟอสฟอรัสในดิน ภัทธนาวรรณ์ ฉันท์รัตนโยธิน, (2557; 55) รายงานว่าแบคทีเรียท่ีแยกได้จากราก ข้าวหอมมะลิแดงซ่ึงส่วนใหญ่เป็นแบคทีเรียแกรมบวกรูปร่างท่อน โดยแบคทีเรีย RRTSA-6 เป็น แบคทีเรียท่ีมีความสามารถทั้งละลายฟอสเฟตและผลิตกรดอินโดลอะซีติกได้โดย Khan, Jilani, Akhtar, Naqvi & Rasheed, (2009; 48-58) กล่าวว่าหากใช้แบคทีเรียท่ีละลายฟอสเฟตร่วมกับ จุลินทรีย์อน่ื ๆ เช่น จลุ ินทรยี ส์ ่งเสริมการเจรญิ เติบโตของพืชและไมคอร์ไรซา่ โดยใช้ในรปู แบบเช้ือผสม จะทำใหม้ ปี ระสิทธิภาพในการส่งเสริมการเจริญเตบิ โตของพชื ไดย้ ิ่งข้นึ

49 5.2 ขอ้ เสนอแนะ 5.2.1 ขอ้ เสนอแนะในการใชผ้ ลการวจิ ยั 1. การสนบั สนนุ ผลิตภณั ฑ์ปุ๋ยอินทรียเ์ สริมกลุ่มแบคทีเรียส่งเสริมการเจริญเตบิ โตของพืช แก่กลุม่ วิสาหกจิ ผ้ผู ลติ ผักอนิ ทรยี ์อำเภอบา้ นคา จังหวดั ราชบุรี 2. การขยายผลการนำผลิตภัณฑ์ปุ๋ยอินทรีย์เสริมกลุ่มแบคทีเรียสง่ เสริมการเจริญเติบโต ของพชื สู่กลมุ่ เกษตรกรผปู้ ลูกผกั อินทรีย์ในพื้นทใี่ กลเ้ คยี ง 5.2.2 ข้อเสนอแนะในการวิจยั ครัง้ ตอ่ ไป 1. การศึกษาปริมาณท่ีเหมาะสมในการใชปุ๋ยอินทรีย์เสริมกลุ่มแบคทีเรียส่งเสริมการ เจริญเตบิ โตของพืชในการปลกู ผักคะน้า กวางตุง้ และข้นึ ฉ่าย เพื่อให้เกิดประสทิ ธภิ าพสูงสดุ 2. การประยุกตใ์ ช้ปุ๋ยอินทรีย์เสริมกลมุ่ แบคทีเรียส่งเสริมการเจริญเติบโตของพชื ในการ ปลูกผักชนดิ อื่น 3. การศกึ ษารูปแบบของการผลิตกลุ่มแบคทเี รียสง่ เสริมการเจริญเติบโตของพชื เพื่อการ ใช้งานอย่างมีประสทิ ธภิ าพและย่ังยนื มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง

มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏหม่บู า้ นจอมบงึ 50 “บรรณานุกรม”

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 51 บรรณานกุ รม กมลชนก ห่วงมี, พิชญน์ ันท์ กังแฮ, วันวสิ าข์ ปนั้ ศักด์ิ และ วิภา หอมหวล. 2562. ความสามารถของ แบคทีเรียละลายโพแทสเซียมตอ่ การงอกของเมล็ดข้าวพนั ธุพ์ ษิ ณุโลก 2 ในหอ้ งปฏิบตั กิ าร. วารสารดินและปยุ๋ ปีที่ 41 เลม่ ท่ี 1 พ.ศ. 2562. 48-58. คณาจารย์ภาควิชาจุลชีววิทยา. 2557. คู่มอื ปฏิบัติการจลุ ชีววิทยาท่วั ไป. พมิ พค์ ร้งั ท่ี 5. ขอนแกน่ . ขอนแกน่ การพิมพ์. น. 33-40. คณาจารย์ภาควิชาปฐพีวิทยา. (2544). ปฐพีวิทยาเบ้ืองต้น. มหาวิทยาลยั เกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ. 33-40. จรยิ า อบุ ลรตั น์ สมพร มูลมง่ั มี นงพงา คุณจักร และ ดวงทิพย์ มูลมงั่ มี. 2561. การแยกและคัดเลือก แบคทเี รียสง่ เสริมการเจริญเติบโตของพืชจากดินบรเิ วณรอบรากและต้นขา้ ว. วารสาร วิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี มทร. ธัญบุรี. 2: 190-204. ณฐั วฒุ ิ เพชรนวล, ปฐมาภรณ์ ทิลารักษ์, พริ ยิ าภรณ์ อนั อาตม์งาม และอมรรัตน์ สุวรรณโพธ์ิศรี. 2563. ป๋ยุ ชวี ภาพจากจุลนิ ทรียโ์ พรไบโอตกิ ของพชื วารสารเกษตรศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี. 1(3): 11-21. พชิ ญ์ ตัง้ สมบตัิวจิ ิตร, ปวีณา สุขสอาด, อุทาน บรู ณศกดั ์ศิ รี, และกิตติ บญุ เลศิ นริ ันดร์. 2564. ผลของ ปยุ๋ ยมูลไส้เดือนร่วมกับแหนแดงตอ่ การเจริญของผักสลัดกรีนโอค๊ . วารสารวจิ ยั มหาวิทยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคลศรีวชิ ัย, 13(2) : 343-356. ฟ้าไพลิน ไชยวรรณ และอรวรรณ ฉัตรสีรุ้ง. 2556. ประสทิ ธิภาพของการใช้เชื้อจุลินทรีย์ชนิดเชื้อ เด่ียวและชนิดเชื้อผสมต่อการเจริญเติบโตและการดูดใช้ธาตุอาหารของกล้าคะน้าฮ่องกง. ว.วทิ ย. มข. 41(1): 158-165. ภัทธนาวรรณ์ ฉันท์รัตนโยธิน. 2557. การคัดแยกเชื้อจุลินทรีย์ท่ีมีประสิทธิภาพสูงในการสลาย ฟอสเฟตจากดนิ รอบรากของขา้ วหอมมะลิแดง. รายงานวิจยั ฉบบั สมบูรณม์ หาวิทยาลัยแมโ่ จ้, เชียงใหม่. 55 หน้า. มานติ า โนนสงู ธนภรณ์ พบิ ูลย์วัฒนวงษ์ และ นนั ทวัน ฤทธิเ์ ดช. 2561. การคัดแยกแบคทเี รยี สง่ เสริมการเจริญเตบิ โตของพืชจากดินท่ีได้รบั การปรบั ปรุงบาํ รุงสําหรบั การเพาะปลูกพืช. วารสารวิทยาศาสตร์ มข. 46(1): 68-76. วราภรณ์ สทุ ธสิ า และ บุษยา วาป.ี 2562. การคดั แยกแบคทีเรยี ส่งเสรมิ การเจรญิ เตบิ โตของข้าว จากดนิ บรเิ วณรอบรากต้นบานไมร่ โู้ รยปา่ (Gomphrena celosioides Mart.). วารสาร วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวทิ ยาลัยอุบลราชธานี ปีท่ี 21 ฉบบั ท่ี 3 กันยายน – ธันวาคม 2562: 79-92. สทุ ธวรรณ สุพรรณรารัตน์, ประดับรฐั ประจนั เขตต์ และ สริ ิแข พงษ์สวสั ดิ์. 2559. การใชแ้ บคทเี รีย ตรงึ ไนโตรเจนรว่ มกับวสั ดตุ ัวกลางชีวภาพเพ่อื การส่งเสรมิ การเจริญของพืช. วารสาร วิทยาศาสตร์ราชมงคลธญั บุรี. 6: 17-28.

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 52 สุวรรณี แทนธานี. 2555. จุลินทรีย์ เทคโนโลยีชีวภาพเพื่อการปรับปรุงบำรุงดิน. วารสารกรม วิทยาศาสตรบ์ ริการ. 60(190): 36-39. Abd-Alla, M.H., El-Sayed, E.A. and Rasmey, A.M. 2013. Indole-3-acetic acid (IAA) production by Streptomyces atrovirens isolated from rhizospheric soil in Egypt. Advances in Biology and Earth Sciences. 3: 182-193. Ahmad, F., Ahmad, I. and Khan, M.S. 2008. Screening of free-living rhizospheric bacteria for their multiple plant growth promoting activities. Microbiology Research. 163 : 173-181. Anelise Beneduzi, Adriana Ambrosini, and Luciane M.P. Passaglia. 2012. Plant growth- promoting rhizobacteria (PGPR): Their potential as antagonists and biocontrol agents. Genet Mol Biol. 2012 Dec; 35(4): 1044–1051. Archana, D.S., M.S. Nandish, V.P. Savalagi and A.R. Alagawadi. 2013. Characterization of potassium solubilizing bacteria (KSB) from rhizosphere soil. Bioinfolet. 10: 248-257. Beneduzi, A., Ambrosini, A., Luciane, M. and Passaglia, P. 2012. Plant growth- promoting rhizobacteria (PGPR): Their potential as antagonists and biocontrol agents. Genetic Molecule Biology. 35 : 1044-1051. Biari, A., Glolami, A. and Ruhmani, H. 2008. Growth promoting and enhanced nutrient up take of maize (Zea mays L.) by application of plant growth promoting rhizobacteria in arid region of Iranian. Biological Science. 8(6): 1015-1020. Boyle, R.A. 2005. Applying Learning-Styles Theory in the Workplace: How to Maximise Learning Styles Strengths to Improve Work Performance in Law Practice. Saint Johns Law Review. 79 : 97-126. Farooq, M., K.H.M. Siddique., H. Rehman., T. Aziz., D. J. Lee and A. Wahid. 2011. Rice direct seedling: Experiences, challenges and opportunities. Soil and Tillage Research. 111(2): 87-98. Gupta, G., Parihar, S.S., Ahirwar, N.K., Snehi, S.K. and Singh, V. 2015. Plant growth promoting rhizobacteria (PGPR): Current and future prospects for development of sustainable agriculture. Journal of Microbial & Biochemical Technology. 7 : 96-102. Hakovirta, J.R., Prezioso, S., Hodge, D., Pillai, S.P. and Weigel, L.M. 2016. Identification and analysis of informative single nucleotide polymorphisms in 16S rRNA gene sequences of the Bacillus cereus group. Journal of Clinical Microbiology. 54: 2749-2756.

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 53 Higa T. and Kinjo S. 2004. Effect of lactic acid fermentation bacteria on growth and soil humus formation. สื บ ค้ น เมื่ อ พ ฤ ศ จิ ก า ย น , 2 0 , 2 5 6 4 . จ า ก www.researchgate.net/publication/2239. Inthasan, J., Dechjirarattanasiri, C. and Boonmee, P. 2017. Effect of Bacteria- producing Indole-3-Acetic Acid (IAA) on Growth and Nutrient Contents of Bird Chili (Capsicum annuum L.). Journal of Agriculture. 33(3): 333-344. Kannan, V. and Sureendar, R. 2009. Synergistic effect of beneficial rhizosphere microflora in biocontrol and plant growth promotion. Journal of Basic Microbiology. 49 : 158-64. Khan, A.A., G. Jilani, M.S. Akhtar, S.M.S Naqvi and M. Rasheed. 2 0 0 9 . Phosphorus solubilizing bacteria: occurrence, mechanisms and their role in crop production. Journal of Agriculture and Biological Sciences.1(1): 48-58. Kumar, A., Dana, V., Singh, M.K., Ratap, P.P., Kumar, S.S.D., Kumar, S.P., Kapil, S. and D. Pandey, D. 2 0 1 6 . Isolation of plant growth promoting rhizobacteria and their impact on growth and curcumin content in Curcuma longa L. Biocatalysis and Agricultural Biotechnology. 8; 1–7. Mohite B. 2013. Isolation and characterization of indole acetic acid (IAA) producing bacteria from rhizospheric soil and its effect on plant growth. Journal of Soil Science and Plant Nutrition. 13(3): 638-649. Naik, B.S., Shashikala, J. and Krishnamurthy, Y. 2009. Study on the diversity of endophytic communities from rice (Oryza sativa L.) and their antagonistic activities in vitro. Microbiol. Research. 164 : 290-296. Raja, P., Uma, S., Gopal, H., Govindarajan, K. 2006. Impact of bio inoculants consortium on rice root exudates, biological nitrogen fixation and plant growth. Journal of Biological Science, 6: 815-823. Raksaphol K. and Phornphisutthimas S. 2016. Control of Fusarium wilt on tomato fruit by antagonistic yeasts isolated from natural sources. 20-21 October 2016. The 40th National Graduate Research Conference. Songkla, Thailand. Rongsawat, N. 2004. Selection of rhizobacteria in promoting growth of baby corn (Zea mays L.). B.S. (Agric.) special problem. Dept. Agri. Biotech., Kasetsart Univ., Nakornpathom, Thailand. 1-45. Sheng, X.F. and He, L.Y. 2006. Solubilization of potassium-bearing minerals by a wild type strain of Bacillus edaphicus and its mutants and increased potassium uptake by wheat. Can J Microbiol, 52: 66-72.

54 Thakur, D., Kaur, M. and Mishra, A. 2 0 1 7 . Isolation and screening of plant growth promoting Bacillus spp. and Pseudomonas spp. and their effect on growth, rhizospheric population and phosphorous concentration of Aloe vera. Journal of Medicinal Plants Studies. 5(1): 187–192. Tsavkelova, E., Oeser, B., Oren-Young, L., Israeli, M., Sasson, Y., Tudzynski, B., Sharon, A. 2012. Identification and functional characterization of indole-3- acetamide-mediated IAA biosynthesis in plant-associated Fusarium species. Fungal Genetics and Biology. 49: 48-57. Yao A.V., Bochow H., Karinov S., Boturov U., Sanginboy S. and Sharipov A.K. 2007. Effect of FZB 24®Bacillus subtilis as a biofertilizer on cotton yields in field tests. Archives of Phytopathology and Plant Protection. 39(4): 322-328. Yulianti, E. and Rakhmawati, A. 2017. Screening and characterization of phosphate solubilizing bacteria from thermophilic. 15–16 May 2017. The 4th International Conference on Research, Implementation, and Education of Mathematics and Science (4th ICRIEMS). Yogyakarta, Indonesia. มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง

มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏหม่บู า้ นจอมบงึ 55 “ภาคผนวก ก”

56 ภาพกจิ กรรมการเตรยี มปุ๋ยชวี ภาพและการเตรยี มการปลูกผัก มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง ภรปู าพกทาร่ี 9เตรกยีามรเปตุ๋ยรชียีวมภปาุย๋พชแีวลภะากพารแเลตะรกียามรกเาตรรปยี ลมกู กผากั รคปะลนูกา้ ผกกั วคาะงนตา้้งุ แกลวะางขตนึ้ งุ้ฉ่าแยละขนึ้ ฉ่าย

มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏหม่บู า้ นจอมบงึ 57 “ภาคผนวก ข”

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 58 ลำดับเบส 16S rRNA gene ของสายพนั ธ์ุเชอื้ แบคทเี รยี 1. สายพันธุ์ Serratia surfactantfaciens GATTGAACGCTGGCGGCAGGCTTAACACATGCAAGTCGAGCGGTAGCACAAGAGAGCTTGCTCTCTGGGT GACGAGCGGCGGACGGGTGAGTAATGTCTGGGAAACTGCCTGATGGAGGGGGATAACTACTGGAAACGGT AGCTAATACCGCATAACGTCGCAAGACCAAAGAGGGGGACCTTCGGGCCTCTTGCCATCAGATGTGCCCA GATGGGATTAGCTAGTAGGTGGGGTAATGGCTCACCTAGGCGACGATCCCTAGCTGGTCTGAGAGGATGA CCAGCCACACTGGAACTGAGACACGGTCCAGACTCCTACGGGAGGCAGCAGTGGGGAATATTGCACAATG GGCGCAAGCCTGATGCAGCCATGCCGCGTGTGTGAAGAAGGCCTTCGGGTTGTAAAGCACTTTCAGCGAG GAGGAAGGTGGTGAACTTAATACGTTCATCAATTGACGTTACTCGCAGAAGAAGCACCGGCTAACTCCGT GCCAGCAGCCGCGGTAATACGGAGGGTGCAAGCGTTAATCGGAATTACTGGGCGTAAAGCGCACGCAGGC GGTTTGTTAAGTCAGATGTGAAATCCCCGGGCTCAACCTGGGAACTGCATTTGAAACTGGCAAGCTAGAG TCTCGTAGAGGGGGGTAGAATTCCAGGTGTAGCGGTGAAATGCGTAGAGATCTGGAGGAATACCGGTGGC GAAGGCGGCCCCCTGGACGAAGACTGACGCTCAGGTGCGAAAGCGTGGGGAGCAAACAGGATTAGATACC CTGGTAGTCCACGCTGTAAACGATGTCGATTTGGAGGTTGTGCCCTTGAGGCGTGGCTTCCGGAGCTAAC GCGTTAAATCGACCGCCTGGGGAGTACGGCCGCAAGGTTAAAACTCAAATGAATTGACGGGGGCCCGCAC AAGCGGTGGAGCATGTGGTTTAATTCGATGCAACGCGAAGAACCTTACCTACTCTTGACATCCAGAGAAC TTTCCAGAGATGGATTGGTGCCTTCGGGAACTCTGAGACAGGTGCTGCATGGCTGTCGTCAGCTCGTGTT GTGAAATGTTGGGTTAAGTCCCGCAACGAGCGCAACCCTTATCCTTTGTTGCCAGCGGTTCGGCCGGGAA CTCAAAGGAGACTGCCAGTGATAAACTGGAGGAAGGTGGGGATGACGTCAAGTCATCATGGCCCTTACGA GTAGGGCTACACACGTGCTACAATGGCGTATACAAAGAGAAGCGACCTCGCGAGAGCAAGCGGACCTCAT AAAGTACGTCGTAGTCCGGATTGGAGTCTGCAACTCGACTCCATGAAGTCGGAATCGCTAGTAATCGTAG ATCAGAATGCTACGGTGAATACGTTCCCGGGCCTTGTACACACCGCCCGTCACACCATGGGAGTGGGTTG CAAAAGAAGTAGGTAGCTTAACCTTCGGGAGGGCGCTTACCACTTTGTGATTCATGACTGGGGTGAAGTC GTAACAAGGTAACCGTAGGGGAACC 2. สายพันธุ์ Serratia nematodiphila TAGAGTTTGATCCTGGCTCAGATTGAACGCTGGCGGCAGGCTTAACACATGCAAGTCGAGCGGTAGCACA GGGGAGCTTGCTCCCCGGGTGACGAGCGGCGGACGGGTGAGTAATGTCTGGGAAACTGCCTGATGGAGGG GGATAACTACTGGAAACGGTAGCTAATACCGCATAACGTCGCAAGACCAAAGAGGGGGACCTTCGGGCCT CTTGCCATCAGATGTGCCCAGATGGGATTAGCTAGTAGGTGGGGTAATGGCTCACCTAGGCGACGATCCC TAGCTGGTCTGAGAGGATGACCAGCCACACTGGAACTGAGACACGGTCCAGACTCCTACGGGAGGCAGCA GTGGGGAATATTGCACAATGGGCGCAAGCCTGATGCAGCCATGCCGCGTGTGTGAAGAAGGCCTTCGGGT TGTAAAGCACTTTCAGCGAGGAGGAAGGTGGTGAGCTTAATACGCTCATCAATTGACGTTACTCGCAGAA GAAGCACCGGCTAACTCCGTGCCAGCAGCCGCGGTAATACGGAGGGTGCAAGCGTTAATCGGAATTACTG GGCGTAAAGCGCACGCAGGCGGTTTGTTAAGTCAGATGTGAAATCCCCGGGCTCAACCTGGGAACTGCAT TTGAAACTGGCAAGCTAGAGTCTCGTAGAGGGGGGTAGAATTCCAGGTGTAGCGGTGAAATGCGTAGAGA TCTGGAGGAATACCGGTGGCGAAGGCGGCCCCCTGGACGAAGACTGACGCTCAGGTGCGAAAGCGTGGGG AGCAAACAGGATTAGATACCCTGGTAGTCCACGCTGTAAACGATGTCGATTTGGAGGTTGTGCCCTTGAG GCGTGGCTTCCGGAGCTAACGCGTTAAATCGACCGCCTGGGGAGTACGGCCGCAAGGTTAAAACTCAAAT GAATTGACGGGGGCCCGCACAAGCGGTGGAGCATGTGGTTTAATTCGATGCAACGCGAAGAACCTTACCT ACTCTTGACATCCAGAGAACTTTCCAGAGATGGATTGGTGCCTTCGGGAACTCTGAGACAGGTGCTGCAT GGCTGTCGTCAGCTCGTGTTGTGAAATGTTGGGTTAAGTCCCGCAACGAGCGCAACCCTTATCCTTTGTT GCCAGCGGTTCGGCCGGGAACTCAAAGGAGACTGCCAGTGATAAACTGGAGGAAGGTGGGGATGACGTCA AGTCATCATGGCCCTTACGAGTAGGGCTACACACGTGCTACAATGGCGTATACAAAGAGAAGCGACCTCG CGAGAGCAAGCGGACCTCATAAAGTACGTCGTAGTCCGGATTGGAGTCTGCAACTCGACTCCATGAAGTC GGAATCGCTAGTAATCGTAGATCAGAATGCTACGGTGAATACGTTCCCGGGCCTTGTACACACCGCCCGT CACACCATGGGAGTGGGTTGCAAAAGAAGTAGGTAGCTTAACCTTCGGGAGGGCGCTTACCACTTTGTGA TTCATGACTGGG

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 59 3. สายพนั ธ์ุ Exiguobacterium indicum TGGCTCAGGTGGAACGCTGGCGGCGTGCCTAATACATGCAAGTCGAGCGCAGGAAACTGACGGAACTCTT CGGAGGGAAGGCAGCGGAATGAGCGGCGGACGGGTGAGTAACACGTAAGGAACCTGCCTCAAGGATTGGG ATAACTCCGAGAAATCGGAGCTAATACCGGATAGTTCATCGGACCGCATGGTCCGTTGATGAAAGGCGCT CCGGCCCCACCTTGAGAACCCCCTGCGGGGCATTAGCTAGTTGGTGGGGGAACCGCCCACCAAGGCGACG ATGCATAGCCCACCTGAGAGGGTGATCGCCCACACTGGGACTGAGACACGCCCCAGACTCCTACGGGAGG CAGCAGTAGGGAATCTTCCACAATGGACGAAAGTCTGATGGAGCAACGCCGCGTGAGTGATGAAGGTTTT CGGATCGTAAAACTCTGTTGTAAGGGAAGAACACGTACGAGAGGAAATGCTCGTACCTTGACGGTACCTT ACGAGAAAGCCACGGCTAACTACGTGCCAGCAGCCGCGGTAATACGTAGGTGGCAAGCGTTGTCCGGAAT TATTGGGCGTAAAGCGCGCGCAGGCGGCCTTTTAAGTCTGATGTGAAAGCCCCCGGCTCAACCGGGGAGG GCCATTGGAAACTGGAAGGCTTGAGTACAGAAGAGAAGAGTGGAATTCCACGTGTAGCGGTGAAATGCGT AGAGATGTGGAGGAACACCAGTGGCGAAGGCGACTCTTTGGTCTGTAACTGACGCTGAGGCGCGAAAGCG TGGGGAGCAAACAGGATTAGATACCCTGGTAGTCCACGCCGTAAACGATGAGTGCTAGGTGTTGGGGGGT TTCCGCCCCTCAGTGCTGAAGCTAACGCATTAAGCACTCCGCCTGGGGAGTACGGCCGCAAGGCTGAAAC TCAAAGGAATTGACGGGGACCCGCACAAGCGGTGGAGCATGTGGTTTAATTCGAAGCAACGCGAAGAACC TTACCAACTCTTGACATCCCATTGACCGCTTGAGAGATCAAGTTTTCCCTTCGGGGACAATGGTGACAGG TGGTGCATGGTTGTCGTCAGCTCGTGTCGTGAGATGTTGGGTTAAGTCCCGCAACGAGCGCAACCCCTAT CCTTAGTTGCCAGCATTCAGTTGGGCACTCTAGGGAAACTGCCGGTGACAAACCGGAGGAAGGGGGGGAT GACGCCAAATCATCATGCCCCTTATAAGTTGGGCTACACACGTGCTACAATGGACGGTACAAAGGGCAGC GAGACCGCGAGGTGGAGCCAATCCCATAAAGCCGTTCCCAGTTCGGATTGCAGGCTGCAACTCGCCTGCA TGAAGTCGGAATCGCTAGTAATCGCAGGTCAGCATACTGCGGTGAATACGTTCCCGGGTCTTGTACACAC CGCCCGTCACACCACGAGAGTTTGCAACACCCGAAGCCGGTGAGGTAACCGCAAGGAGCCAGCCGTCGAA GGTGGGGTAGATGATTGGA 4.สายพันธุ์ Rossellomorea oryzaecorticis TACAGATGGACCGCGGGCCATAGCTAGTGTGAGGCTACGTCCCCCAAGCCACGATTGGTTAGCGACTGAG GAGGGTAATTCGGCACCTTGGAATTGAGACTCAGGCTCCAGATTCTTACGGAGGCAGCAGTAGGATCTCC GCATGAACGAAGGTCTGACGAGCCAGCCGCGTGAGTGGAAGAAGTTTCCGATCGTAAAACTCTGTTTGTT AGGGAAGAACAAGTGCCGTTCGATAGGGCGGCACTTTGACGGTACCTAACCAGAAAAGCCACGGCTAACT ACGTGCCAGCAGCCGCGGTAATACGTAGGTGGCAAGCGTTGTCCGGGAATTATTGGGCGTAAAGCGCGCG CAGGTGGTTTCTTTAAGTCTGATGTGAAAGCCCACGGCTCAACCGTGGAGGGTCATTGGAAACTGGGGAA CTTGAGTGCAGAAGAGGAAAGTGGAATTCCAAGTGTAGCGGTGAAATGCGTAGATATTTGGAGGAACACC AGTGGCGAAGGCGACTTTCTGGTCTGTAACTGACACTGAGGCGCGAAAGCGTGGGGAGCAAACAGGATTA GATACCCTGGTAGTCCACGCCGTAAACGATGAGTGCTAAGTGTTAGAGGGTTTCCGCCCTTTAGTGCTGC AGCTAACGCATTAAGCACTCCGCCTGGGGAGTACGGTCGCAAGACTGAAACTCAAAGGAATTGACGGGGG CCCGCACAAGCGGTGGAGCATGTGGTTTAATTCGAAGCAACGCGAAGAACCTTACCAGGTCTTGACATCC TCTGACAACCCTAGAGATAGGGCTTTCCCCTTCGGGGGACAGAGTGACAGGTGGTGCATGGTTGTCGTCA GCTCGTGTCGTGAGATGTTGGGTTAAGTCCCGCAACGAGCGCAACCCTTGATCTTAGTTGCCAGCATTCA GTTGGGCACTCTAAGATGACTGCCGGTGACAAACCGGAGGAAGGTGGGGATGACGTCAAATCATCATGCC CCTTATGACCTGGGCTACACACGTGCTACAATGGACGGTACAAAGGGCAGCGAGACCGCGAGGTTTAGCC AATCCCATAAAACCGTTCTCAGTTCGGATTGCAGGCTGCAACTCGCCTGCATGAAGCTGGAATCGCTAGT AATCGCGGATCAGCATGCCGCGGTGAATACGTTCCCGGGCCTTGTACACACCGCCCGTCACACCACGAGA GTTTGTAACACCCGAAGTCGGTGAGGTAACCTTTTGGAGCCAGCCGCCTAAGGTTGGAACAAGGAAGGT

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 60 5. สายพนั ธุ์ Pseudomonas plecoglossicida AGAGTTTGATCCTGGCTCAGATTGAACGCTGGCGGCAGGCCTAACACATGCAAGTCGAGCGGATGACGGG AGCTTGCTCCTTGATTCAGCGGCGGACGGGTGAGTAATGCCTAGGAATCTGCCTGGTAGTGGGGGACAAC GTTTCGAAAGGAACGCTAATACCGCATACGTCCTACGGGAGAAAGCAGGGGACCTTCGGGCCTTGCGCTA TCAGATGAGCCTAGGTCGGATTAGCTTGTTGGTGAGGTAATGGCTCACCAAGGCGACGATCCGTAACTGG TCTGAGAGGATGATCAGTCACACTGGAACTGAGACACGGTCCAGACTCCTACGGGAGGCAGCAGTGGGGA ATATTGGACAATGGGCGAAAGCCTGATCCAGCCATGCCGCGTGTGTGAAGAAGGTCTTCGGATTGTAAAG CACTTTAAGTTGGGAGGAAGGGCAGTAAGTTAATACCTTGCTGCTTTGACGTTACCGACAGAATAAGCAC CGGCTAACTCTGTGCCAGCAGCCGCGGTAATACAGAGGGTGCAAGCGTTAATCGGAATTACTGGGCGTAA AGCGCGCGTAGGTGGTTTGTTAAGTTGGATGTGAAAGCCCCGGGCTCAACCTGGGAACTGCATCCAAAAC TGGCAAGCTAGAGTACGGTAGAGGGTGGTGGAATTTCCTGTGTAGCGGTGAAATGCGTAGATATAGGAAG GAACACCAGTGGCGAAGGCGACCACCTGGACTGATACTGACACTGAGGTGCGAAAGCGTGGGGAGCAAAC AGGATTAGATACCCTGGTAGTCCACGCCGTAAACGATGTCAACTAGCCGTTGGAATCCTTGAGATTTTAG TGGCGCAGCTAACGCATTAAGTTGACCGCCTGGGGAGTACGGCCGCAAGGTTAAAACTCAAATGAATTGA CGGGGGCCCGCACAAGCGGTGGAGCATGTGGTTTAATTCGAAGCAACGCGAAGAACCTTACCAGGCCTTG ACATGCAGAGAACTTTCCAGAGATGGATTGGTGCCTTCGGGAACTCTGACACAGGTGCTGCATGGCTGTC GTCAGCTCGTGTCGTGAGATGTTGGGTTAAGTCCCGTAACGAGCGCAACCCTTGTCCTTAGTTACCAGCA CATTATGGTGGGCACTCTAAGGAGACTGCCGGTGACAAACCGGAGGAAGGTGGGGATGACGTCAAGTCAT CATGGCCCTTACGGCCTGGGCTACACACGTGCTACAATGGTCGGTACAGAGGGTTGCCAAGCCGCGAGGT GGAGCTAATCTCACAAAACCGATCGTAGTCCGGATCGCAGTCTGCAACTCGACTGCGTGAAGTCGGAATC GCTAGTAATCGCGAATCAGAATGTCGCGGTGAATACGTTCCCGGGCCTTGTACACACCGCCCGTCACACC ATGGGAGTGGGTTGCACCAGAAGTAGCTAGTCTAACCTTCGGGAGGACGGTTACCACGGTGTGATTCATG ACTGGGGTGAAGTCGTAACAAGGTAACC 6. สายพันธ์ุ Bacillus siamensis ATACTGCAGTCGAGCGGACAGATGGGAGCTTGCTCCCTGATGTTAGCGGCGGACGGGTGAGTAACACGTG GGTAACCTGCCTGTAAGACTGGGATAACTCCGGGAAACCGGGGCTAATACCGGATGGTTGTCTGAACCGC ATGGTTCAGACATAAAAGGTGGCTTCGGCTACCACTTACAGATGGACCCGCGGCGCATTAGCTAGTTGGT GAGGTAACGGCTCACCAAGGCGACGATGCGTAGCCGACCTGAGAGGGTGATCGGCCACACTGGGACTGAG ACACGGCCCAGACTCCTACGGGAGGCAGCAGTAGGGAATCTTCCGCAATGGACGAAAGTCTGACGGAGCA ACGCCGCGTGAGTGATGAAGGTTTTCGGATCGTAAAGCTCTGTTGTTAGGGAAGAACAAGTGCCGTTCAA ATAGGGCGGCACCTTGACGGTACCTAACCAGAAAGCCACGGCTAACTACGTGCCAGCAGCCGCGGTAATA CGTAGGTGGCAAGCGTTGTCCGGAATTATTGGGCGTAAAGGGCTCGCAGGCGGTTTCTTAAGTCTGATGT GAAAGCCCCCGGCTCAACCGGGGAGGGTCATTGGAAACTGGGGAACTTGAGTGCAGAAGAGGAGAGTGGA ATTCCACGTGTAGCGGTGAAATGCGTAGAGATGTGGAGGAACACCAGTGGCGAAGGCGACTCTCTGGTCT GTAACTGACGCTGAGGAGCGAAAGCGTGGGGAGCGAACAGGATTAGATACCCTGGTAGTCCACGCCGTAA ACGATGAGTGCTAAGTGTTAGGGGGTTTCCGCCCCTTAGTGCTGCAGCTAACGCATTAAGCACTCCGCCT GGGGAGTACGGTCGCAAGACTGAAACTCAAAGGAATTGACGGGGGCCCGCACAAGCGGTGGAGCATGTGG TTTAATTCGAAGCAACGCGAAGAACCTTACCAGGTCTTGACATCCTCTGACAATCCTAGAGATAGGACGT CCCCTTCGGGGGCAGAGTGACAGGTGGTGCATGGTTGTCGTCAGCTCGTGTCGTGAGATGTTGGGTTAAG TCCCGCAACGAGCGCAACCCTTGATCTTAGTTGCCAGCATTCAGTTGGGCACTCTAAGGTGACTGCCGGT GACAAACCGGAGGAAGGTGGGGATGACGTCAAATCATCATGCCCCTTATGACCTGGGCTACACACGTGCT ACAATGGACAGAACAAAGGGCAGCGAAACCGCGAGGTTAAGCCAATCCCACAAATCTGTTCTCAGTTCGG ATCGCAGTCTGCAACTCGACTGCGTGAAGCTGGAATCGCTAGTAATCGCGGATCAGCATGCCGCGGTGAA TACGTTCCCGGGCCTTGTACACACCGCCCGTCACACCACGAGAGTTTGTAACACCCGAAGTCGGTGAGGT AACCTTTATGAGCCAGCCG

61 7. สายพันธ์ุ Bacillus cereus CGGATCCCTTACGGGGTGAAGCCGGTGGAATGAGCGGCGGACGGGTGAGTAACACGTGGGCAACCTACCT TGTAGACTGGGATAACTCCGGGAAACCGGGGCTAATACCGGATGATCATTTGGATCGCATGATCCGAATG TAAAAGTGGGGATTTATCCTCACACTGCAAGATGGGCCCGCGGCGCATTAGCTAGTTGGTAAGGTAATGG CTTACCAAGGCGACGATGCGTAGCCGACCTGAGAGGGTGATCGGCCACACTGGAACTGAGACACGGTCCA GACTCCTACGGGAGGCAGCAGTAGGGAATCATCCGCAATGGGCGAAAGCCTGACGGTGCAACGCCGCGTG AACGATGAAGGTTTTCGGATCGTAAAGTTCTGTTATGAGGGAAGAACAAGTGCCGTTCGAATAGGTCGGC ACCTTGACGGTACCTCACGAGAAAGCCCCGGCTAACTACGTGCCAGCAGCCGCGGTAATACGTAGGGGGC AAGCGTTGTCCGGAATTATTGGGCGTAAAGCGCGCGCAGGCGGTCTCTTAAGTCTGATGTGAAAGCCCAC GGCTCAACCGTGGAGGGTCATTGGAAACTGGGGGACTTGAGTGTAGGAGAGGAAAGTGGAATTCCACGTG TAGCGGTGAAATGCGTAGATATGTGGAGGAACACCAGTGGCGAAGGCGACTTTCTGGCCTACAACTGACG CTGAGGCGCGAAAGCGTGGGGAGCAAACAGGATTAGATACCCTGGTAGTCACGCCGTAAACGATGAGTGC TAGGTGTTAGGGGTTTCGATACCCTTAGTGCCGAAGTTAACACATTAAGCACTCCGCCTGGGGAGTACGG CCGCAAGGCTGAAACTCAAAGGAATTGACGGGGGCCCGCACAAGCAGTGGAGCATGTGGTTTAATTCGAA GCAACGCGAAGAACCTTACCAGGTCTTGACATCCTCTGACACCTCTGGAGACAGAGCGTTCCCCTTCGGG GGACAGAGTGACAGGTGGTGCATGGTTGTCGTCAGCTCGTGTCGTGAGATGTTGGGTTAAGTCCCGCAAC GAGCGCAACCCTTGATCTTAGTTGCCAGCATTCAGTTGGGCACTCTAAGGTGACTGCCGGTGATAAACCG GAGGAAGGTGGGGATGACGTCAAATCATCATGCCCCTTATGACCTGGGCTACACACGTGCTACAATGGAT GGTACAAAGGGCAGCGAGACCGCGAGGTTAAGCGAATCCCATAAAGCCATTCTCAGTTCGGATTGCAGGC TGCAACTCGCCTGCATGAAGCCGGAATTGCTAGTAATCGCGGATCAGCATGCCGCGGTGAATACGTTCCC GGGCCTTGTACACACCGCCCGTCACACCACGAGAGTTTGTAACACCCGAAGTCGGTGCGGTAACC มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง

มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏหม่บู า้ นจอมบงึ 62 “ภาคผนวก ค”

63 ประวตั ิคณะผวู้ จิ ัย หัวหน้าโครงการวิจยั 1. ชอื่ -สกุล : นางสาวเสาวณีย์ ชูจิต มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง Ms. Saovanee Choojit 2. เลขหมายบัตรประจำตวั ประชาชน 1 8016 00012 98 2 3. ตำแหน่งปัจจบุ ัน พนกั งานมหาวทิ ยาลัย ตำแหนง่ อาจารย์ ประจำสาขาวชิ าวทิ ยาศาสตร์ ทั่วไป คณะวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏหมูบ่ ้านจอมบงึ 4. หนว่ ยงานและสถานทีอ่ ย่ทู ่ตี ดิ ต่อได้ หน่วยงาน สาขาวชิ าวทิ ยาศาสตร์ท่ัวไป คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภฏั หม่บู ้านจอมบงึ 46 หมู่ 3, ตำบลจอมบงึ อำเภอจอมบึง จังหวัดราชบรุ ี, 70150 โทรศพั ท์ 032-261790-7 ตอ่ 3102 โทรศพั ทม์ อื ถือ : +66-(0)9-1849-5963 ท่ีอยู่ปัจจุบัน คณะวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวทิ ยาลัยราชภฏั หมบู่ ้านจอมบงึ 46 หมู่ 3, ตำบลจอมบึง อำเภอจอมบึง จังหวัดราชบุร,ี 70150 E-mail : [email protected] 5. ประวตั ิการศกึ ษา วท.บ. วทิ ยาศาสตร์ท่ัวไป (เคมี-ชีววิทยา) มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ 2550 ปร.ด. เทคโนโลยีชีวภาพ มหาวทิ ยาลัยสงขลานครนิ ทร์ 2558 6. ประวัติการทำงาน นักวิจยั หลัง สาขาวิชาวิศวกรรมเคมี คณะวิศวกรรมศาสตร์ 2559 2560 ปรญิ ญาเอก มหาวิทยาลยั สงขลานครนิ ทร์ 2560 2561 อาจารย์ สาขาวิชาวิทยาศาสตร์ทั่วไป คณะวิทยาศาสตร์และ เทคโนโลยี มหาวิทยาลยั ราชภฏั หม่บู ้านจอมบึง 2562 ปจั จุบนั หวั หน้าสาขา อาจารย์สาขาวิชาวิทยาศาสตร์ทั่วไป คณะวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี มหาวทิ ยาลัยราชภัฏหมู่บา้ นจอมบึง 7. สาขาที่มคี วามชำนาญการ เทคโนโลยีเอนไซม์ เทคโนโลยีชีวภาพการหมกั พันธุวศิ วกรรมจลุ ินทรยี ์ และพลังงานชีวมวล

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 64 8. ผลงานวิชาการ วิทยานิพนธป์ ริญญาเอก การโคลน และสมบัติของเอนไซม์ฟอสโฟไลเปส ดี ที่ผลิตจากเช้ือ Streptomyces sp. SC734 และ การประยุกต์ใช้สังเคราะห์ฟอสฟาติดิลซีรีน (147 หนา้ ) Cloning and characterization of phospholipas D from selected Streptomyces sp. SC734 and its application for phosphatidylserine synthesis (pp. 147) ผลงานทางวชิ าการและการเผยแพร่ผลงานระดับปริญาเอก Choojit, S., Bornscheuer, T. U., Upaichit, A. and H- Kittikun, A. Efficient phosphatidylserine synthesis by a phospholipase D from Streptomyces sp. SC734 isolated from soil contaminated palm oil. Eur. J. Lipid Sci. Technol. 2016, 118. 803-813. DOI: 10.1002/ejlt.201500227. Choojit, S., Bornscheuer, U. T., Upaichit, A. and H-Kittikun, A. Phospholipase D from selected Sterptomyces sp. SC734: Optimization of its production and activity. The 24th Annual Meeting of Thai Society for Biotechnology (TSB 2012), “International Conference on Green Biotechnology: Renewable Energy and Globle Care”, November 29-30, 2012. Ubon Ratchathani University, Sunee Grand Hotel, UbonRatchathani, Thailand. (Oral presentation) Choojit, S., Bornscheuer, U. T., Upaichit, A. and H-Kittikun A. Cloning and characterization of pld gene from Sterptomyces sp. SC734. International Conference on Life Science and Biotechnology Engineering, December 2-4, 2015, Tokyo, Japan. (Oral Presentation ผลงานวชิ าการระดบั นานาชาติ : Saovanee Choojit, Taweesak Ruengpeerakul and Chayanoot Sangwichien. 2017. Optimization of acid hydrolysis of pineapple residue and bioconversion to ethanol by Saccharomyces cerevisiae. Cellulose Chem. Tech. 2017. Cellulose Chem. Tech. Cellulose Chem. Technol., 52 (3-4), 247-257. Tanya Thamsee, Benjamas Cheirsilp, Ram Yamsaengsung, Taweesak Ruengpeerakul, Saovanee Choojit and Chayanoot Sangwichien, 2017. Efficient of acid hydrolysis of oil palm empty fruit bunch residues for xylose and highly digestible cellulose pulp productions. Waste Biomass Valor. DOI 10.1007/s12649-017-9965-2.

มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง 65 Tanya Thamsee, Saovanee Choojit, Benjamas Cheirsilp, Ram Yamsaengsung, Taweesak Ruengpeerakul and Chayanoot Sangwichien, 2018. Combination of Superheated Steam Explosion and Alkaline Autoclaving Pretreatment for Improvement of Enzymatic Digestibility of the Oil Palm Tree Residues as Alternative Sugar Sources. Waste Biomass Valor. DOI 10.1007/s12649-018- 0292-z. Saovanee Choojit and Chayanoot Sangwichien. 2018. Preparation of activated carbon production from oil palm empty fruit bunch and its application. Kasem Bundit Eng. J., 8 (2), 48-67. Saovanee Choojit, Panya Kamesak, Siripraphat Rayayoi and Sasithorn Saikeaw. 2018. Statistical optimization for alkali extraction of xylan from sugarcane bagasse by response surface methodology. Int. J. Advs. Sci. Eng. Technol. 6 (4). 42-47. ผลงานนำเสนองานประชุมวิชาการระดบั นานาชาติ : Chayanoot Sangwichien and Saovanee Choojit. 2017. Production of fermentable glucose by acid hydrolysis of pineapple leaf. The 8th PSU-UNS International Conference on Engineering and Technology (ICET-2017), Novi Sad, Serbia, June 8- 10, 2017. Faculty of Technical Sciences, University of Novi Sad. Saovanee Choojit. 2018. Ethanol production from oil palm empty fruit bunch residues by using statistically designed response optimization. International Conference on Energy Systems and Environment Management (ESEM 2018). Hat Yai, Songkhla, Thailand. 26 June, 2018. Faculty of Environmental Management, Prince of Songkla University. Taweesak Ruengpeerakul, Suwanan Sukhang and Saovanee Choojit. 2018. Experimental design for sequential acid/Alkaline pretreatment of oil palm empty fruit bunch (OPEFB) and bioconversion to ethanol. The 8th International Symposium on Energy, 6-9 August, 2018. Aberdeen, Scotland, United Kingdom. Chayanoot Sangwichien, Tanya Thamsee and Saovanee Choojit. 2018. Effect of pretreatment method of oil palm trunk (OPT) for ethanol production by simultaneous saccharification and fermentation (SSF). The 8th International Symposium on Energy, 6-9 August, 2018. Aberdeen, Scotland, United Kingdom. Saovanee Choojit and Kummarin Paiboon. 2018. Alkali pretreatment of sugarcane bagasse for ethanol production by SHF and SSF processes. The 5th Rajabhat University National & International Research and Academic Conference 3–5 December 2018, Phetchaburi, Thailand.

66 9. ประสบการณ์ท่ีเกีย่ วข้องกบั การบรหิ ารงานวิจัย 9.1 ชือ่ แผนงานวจิ ัยในฐานะผูอ้ ำนวยการแผนงานวจิ ยั - ยงั ไมม่ ี 9.2 ช่ือโครงการวิจัยในฐานะท่ีเปน็ หัวหน้าโครงการวจิ ยั 1. Screening, identification and characterization of thermotolerant xylanase- producing actinomycetes from soils and its application for xylooligosaccharides production using sugarcane bagasse as a substrate 2. Micropropagation of pineapple var. MD2 in Ratchaburi 9.3 งานวจิ ยั ที่ทำเสร็จแลว้ 1. Screening, identification and characterization of thermotolerant xylanase- producing actinomycetes from soils and its application for xylooligosaccharides production using sugarcane bagasse as a substrate 2. Micropropagation of pineapple var. MD2 in Ratchaburi 9.4 งานวิจยั ที่กำลังทำ 1. การพฒั นาคุณภาพปุ๋ยชีวภาพดว้ ยจุลินทรีย์สง่ เสริมการเจริญของพืชสำหรับการผลิต ผักปลอดสารเคมใี นอำเภอบ้านคา จังหวัดราชบรุ ี มหา ิวทยา ัลยราช ัภฏห ู่ม ้บานจอม ึบง

มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏหม่บู า้ นจอมบงึ 67