โครงงาน ดูดดื่ม DIY

โครงงานวิทยาศาสตร์ ด้านส่งิ แวดล้อม ประเภทนวัตกรรมจากขยะ เรือ่ ง ดดู ด่ืม DIY โดย นายนนทกร ดวงดารา นายก่อเกียรติ สอนฮะ นายนพรัตน์ พรอ้ มจะบก รายงานฉบบั นเี้ ปน็ ส่วนหนึ่งของการประกวดโครงงานวทิ ยาศาสตร์ ด้านส่ิงแวดล้อม ระดับพนื้ ท่ี สำหรับนกั ศึกษา กศน. ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2565 ณ ศูนย์วิทยาศาสตร์เพอ่ื การศกึ ษากาญจนบรุ ี

ก โครงงานเรอ่ื ง ดูดดืม่ DIY ผ้จู ัดทำ นายนนทกร ดวงดารา ระดบั มธั ยมศึกษาตอนตน้ ระดบั มัธยมศึกษาตอนตน้ นายก่อเกียรติ สอนฮะ ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย นายนพรัตน์ พรอ้ มจะบก ครู ศรช.ชุมชนเตาปูน1 ครู ศรช.ชมุ ชนเตาปนู 2 ครทู ่ปี รึกษา นางสาวสุนิตยส์ า ฉมิ เนย ครู ศรช.บ้านหนองบวั นางสาววราคณา นิลน้ำเพชร ครู ศรช.บา้ นเกาะสำโรง นางสาวจารุณี สำราญวงศ์ ครู ศรช.บา้ นหนองบ้านเก่า นางสาวนติ ยา ถ่นิ ท่งุ ทอง ครู ศรช.ชุมชนทา่ นำ้ ชกุ โดน นางสาวอังคษญิ าร์ มัน่ คง นางสาวอนงคน์ าฏ บษุ บงก์ สถานศกึ ษา กศน.อำเภอเมืองกาญจนบรุ ี ปกี ารศกึ ษา 2565 บทคดั ย่อ ในปัจจุบันมีสิ่งของเหลือใช้ที่เป็นขวดพลาสติกถูกนำไปทิ้งเป็นขยะมากมาย ก่อให้เกิดปัญหา สงิ่ แวดลอ้ ม เน่ืองจากขยะจากขวดพลาสตกิ เหล่าน้ีใชเ้ วลาในการย่อยสลายนานถึง 100 ปี เพ่ือช่วยแกไ้ ขปญั หา ขยะจากขวดพลาสติกคณะผู้จัดทำจึงเกิดความสนใจนำขยะเหล่านั้นมาแปรรูปใหม่ เป็นสิ่งประดิษฐ์ทาง วิทยาศาสตร์ด้านสิ่งแวดล้อม “ดูดดื่ม DIY” เครื่องดูดฝุ่นจากขยะขวดน้ำพลาสติกในครัวเรือน เป็นการนำเอา ขยะหรือของเหลือใช้จากในบ้านเรือนมาใช้หรือทำให้เกิดประโยชน์ ดูดดื่ม DIY หรือเครื่องดูดฝุ่นจากขวดน้ำ พลาสตกิ โดยใช้แบตเตอรเี่ หลือใช้ในการทำงานมีประสิทธิภาพและสามารถใชง้ านไดจ้ รงิ ดูดฝุ่นละออง เศษดิน เศษอาหาร/ขนม เศษหญา้ เครือ่ งดูดฝนุ่ จากขวดน้ำพลาสตกิ ด้วยเปน็ เครื่องที่มีขนาดเล็กกะทัดรัดจึง ทำใหซ้ อก ซอนเข้าไปทำความสะอาดได้ในบริเวณที่แคบๆ ได้ ตามซอก หรือมุมต่างๆ ได้เป็นอย่างดี เมื่อทำการทดสอบ ประสิทธิภาพการทำงานของ “ดูดดื่ม DIY” โดยการดูดเศษวัสดุ 3 ประเภท คือ ฝุ่นดิน แป้ง และหญ้าแห้ง สามารถนำไปใช้งานไดจ้ รงิ โดยเมอื่ ตอ่ วงจรเสรจ็ ใส่แบตเตอร่ี กดสวติ ชเ์ ปิดแล้วสังเกตว่า มอเตอร์หมุนใบพัดก็ หมุนจะดูดกระดาษเข้ามาในตัวเครื่อง การสร้างเครื่องดูดฝุ่นอเนกประสงค์ จะมีหลักการทำงานเช่นเดียวกับ เครื่องดูดฝุ่นไฟฟ้าในบ้าน เพียงแต่ชนิดขนาดมอเตอร์ และแรงดันไฟฟ้าที่ใช้จะต่างกัน ซึ่งขนาดความเร็วและ แรงหมนุ ของมอเตอร์กจ็ ะแตกต่างกันตามไปดว้ ย

ข กติ ตกิ รรมประกาศ การจัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์ในครั้งนี้สำเร็จลุล่วงไปด้วยดี เนื่องจากได้รับความร่วมมือและความ ช่วยเหลือจากหลายฝา่ ยทเ่ี ก่ียวขอ้ งเปน็ อยา่ งดี คณะผจู้ ดั ทำขอขอบคุณต่อท่านที่มนี ามต่อไปนี้ นายศักดิ์ชัย นาคเอี่ยม ผู้อำนวยการ กศน.อำเภอเมืองกาญจนบุรี ที่ให้การสนับสนุนในการทำ โครงงานวทิ ยาศาสตร์ นางสาวสุนิตยส์ า ฉิมเนย ครู ศรช.ชมุ ชนเตาปนู 1 นางสาววราคณา นิลน้ำเพชร ครู ศรช. ชมุ ชนเตาปูน2 นางสาวจารณุ ี สำราญวงศ์ ครู ศรช.บ้านหนองบวั นางสาวนติ ยา ถ่นิ ทงุ่ ทอง ครู ศรช.บ้านเกาะ สำโรง นางสาวอังคษิญาร์ มั่นคง ครู ศรช.บ้านหนองบ้านเก่า และนางสาวอนงค์นาฏ บุษบงก์ ครู ศรช.ชุมชน ท่าน้ำชุกโดน ที่ให้คำปรึกษาชี้แนะแนวทางการดำเนินงาน ด้านการออกแบบ และสร้างอุปกรณ์ ตลอดจน อาจารย์ทุกท่านของ กศน.อำเภอเมืองกาญจนบุรี ที่อนุเคราะห์อุปกรณ์ในการจัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์ จนทำใหโ้ ครงงานวิทยาศาสตรส์ ำเรจ็ ลุลว่ งไปได้ดว้ ยดี คณะผู้จัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์ ขอขอบคุณ ต่อท่านทั้งหลายที่ได้กล่าวนามมาข้างต้นเป็นอย่างสูง ณ ทน่ี ด้ี ว้ ย คณะผจู้ ดั ทำโครงงานวิทยาศาสตร์

สารบัญ ค บทคดั ย่อ หนา้ กติ ตกิ รรมประกาศ ก สารบญั ข บทที่ 1 บทนำ ค 1 ท่มี าและความสำคัญ วัตถปุ ระสงค์ 2 สมมติฐาน 4 ขอบเขตการศึกษา ระยะเวลาในการทำโครงงาน 11 ประโยชนท์ ่ีคาดวา่ จะไดร้ บั 12 บทที่ 2 เอกสารทฤษฎแี ละหลักการท่ีเกย่ี วขอ้ ง บทท่ี 3 อุปกรณแ์ ละวธิ ีการศึกษา วสั ดุอปุ กรณ์ วิธีการและลำดับขนั้ ตอนการทำโครงงาน บทท่ี 4 ผลการศกึ ษา บทท่ี 5 สรุปผลและอภิปรายผล สรุปผลการดำเนินงานโครงงาน ปญั หาและอุปสรรค ประโยชนท์ ไ่ี ดร้ ับจากโครงงาน ขอ้ เสนอแนะ บรรณานกุ รม ภาคผนวก

1 บทที่ 1 บทนำ ท่มี าและความสำคญั เนือ่ งจากในปัจจุบนั มสี ิ่งของเหลือใช้ถูกนำไปทง้ิ เป็นขยะมากมาย จึงมีผู้ให้ความสนใจนำขยะเหล่าน้ัน มาแปรรูปใหม่ ซึ่งบางอย่างนำมาประดิษฐเ์ ปน็ ส่ิงอื่นไดใ้ หม่ วัสดุต่างๆ มีมากมายหลายประเภท เช่น วัสดุจาก เครื่องใช้ไฟฟ้า วัสดุบรรจุอาหาร วัสดุประเภทพลาสตกิ ต่างๆ เป็นต้น วัสดุเหลือใช้เหล่านีห้ ลังจากการนำมาใช้ แล้วอาจเกิดการชำรุดเสียหาย หรือเป็นสิ่งของเหลือใช้ ไร้ค่า แต่สิ่งของบางชนิดเมื่อไม่สามารถใช้งานได้แล้ว อุปกรณ์บางอย่างเราสามารถนำกลับมาใช้ให้เกิดประโยชน์ได้อีก โดยนำมาประดิษฐ์เป็นของเล่น ของใช้หรือ ของประดบั ตกแตง่ ตามความรู้ความสามรถของแต่ละบคุ คลและลักษณะ คณุ ภาพของวัสดุเหลอื ใชแ้ ต่ละชนดิ เคร่อื งดูดฝนุ่ เป็นเคร่ืองใช้ไฟฟ้าที่ใช้ภายในบ้านหรือสถานทตี่ ่างๆ สำหรบั การทำความสะอาดหรือเพื่อ ใช้งานในโอกาสตา่ งๆ เป็นของใช้ที่ผลิตข้นึ ได้ไมย่ ากนัก จงึ นิยมใชก้ ันเปน็ อยา่ งแพรห่ ลาย ตลอดจนวัสดุอปุ กรณ์ กห็ าไดใ้ นสถานที่ทว่ั ไปหรอื น้ำอดั ลมท่ีเหลือใชแ้ ลว้ มคี วามสำคญั ต่อการดำรงชวี ติ วัตถปุ ระสงค์ 1. เพอื่ ประยกุ ต์ใชส้ งิ่ ของหรือเศษวสั ดุท่ีไม่ได้ใช้มารีไซเคลิ ใหม่ 2. เพื่อประหยดั คา่ ใช้จ่ายในเรื่องของการซ้อื อุปกรณท์ ำความสะอาดบ้าน 3. เพอื่ ทดลองประดษิ ฐ์อุปกรณต์ ามความคดิ แบบเปน็ กลมุ่ สมมติฐาน 1. สามารถลดปรมิ าณขยะพลาสตกิ และขยะเหลือใช้ 2. สามารถสร้างเคร่ืองดดู ฝุ่นขนาดเลก็ พกพาได้ที่ใช้งานได้จรงิ คณุ ภาพเทยี บเทา่ กบั เคร่ืองดดู ฝนุ่ ใน ท้องตลาด ขอบเขตการศึกษา 1. สว่ นประกอบเครือ่ งดดู ฝุ่น 2. หลกั การทำงานของเครือ่ งดูดฝ่นุ จากขวดน้ำพลาสติก 3. หลักการของมอเตอร์และแบตเตอรี่แห้ง ระยะเวลาในการทำโครงงาน 1 มิถนุ ายน พ.ศ. 2565 – 30 มิถนุ ายน พ.ศ. 2565 ประโยชน์ท่คี าดว่าจะไดร้ บั 1. ไดช้ ้นิ งานทม่ี คี วามคดิ รเิ รมิ่ สรา้ งสรรค์จากส่งิ ของเหลอื ใช้สามารถนำมาทำความสะอาดบา้ นไดใ้ น ราคาประหยัด 2. ลดปรมิ าณขยะนำเศษวัสดุทเ่ี หลอื ใช้กลบั มาใชใ้ หม่อย่างคมุ้ คา่ และประหยดั คา่ ใช้จ่ายในเรื่องการ ซอื้ อุปกรณด์ ูดฝ่นุ ไฟฟ้าและค่านำเข้าสนิ ค้า

2 บทท่ี 2 เอกสารทฤษฎแี ละหลักการทีเ่ กยี่ วข้อง สว่ นประกอบโดยทวั่ ๆ ไปของเครอื่ งดูดฝนุ่ จะมีอยู่ 6 ส่วน คือ 1. โครงหรือเปลือกโครงของเครื่องดูดฝุ่นทุกชนิด จะทำหน้าที่หุ้มและยึดส่วนประกอบที่อยู่ภายใน เครื่อง ซึ่งถ้าเป็นแบบตั้งตรง เปลือกส่วนใหญ่จะทำด้วยโลหะ แต่ถ้าเป็นแบบทรงกระบอกหรือแบบกระป๋อง เปลือกจะเปน็ พลาสติก 2. รดู ูดฝนุ่ ของเครอ่ื งดดู ฝ่นุ แบบต้ังตรงจะมีรูอยู่ทแี่ กนหมุนใต้ขนแปลง แตถ่ ้าเป็นแบบรปู ทรงกระบอก หรอื แบบกระปอ๋ ง รดู ังกล่าวนจี้ ะอย่ทู ่ีตวั โครงของเครือ่ งซ่ึงจะต้องนำท่อดูดฝนุ่ มาต่อเพื่อทำการดูดฝุ่นอกี ทนี ึง 3. ตัวเก็บและกักฝุ่นอุปกรณ์นี้จะทำหน้าที่กันและกักฝุ่นที่ติดมากับอากาศ ในขณะที่เครื่องกำลังทำ การดูดฝุ่น ซึ่งส่วนใหญ่จะทำด้วยฝ้ายเพราะผ้าฝ้ายจัดได้ว่าเป็นผ้าที่มีรูของเนื้อผ้าพอดี ไม่เล็กหรือใหญ่ จนเกินไป เพราะถ้าเลือกผ้าที่มีเนื้อละเอียดจนเกินไป เครื่องก็จะมีแรงในการดูดฝุ่นน้อย เพราะอากาศที่ผ่าน เข้ามาจะไม่สามารถระบายออกจากเนื้อผ้าได้ แต่ถา้ ใช้ผ้าท่ีมีรขู องเน้ือผา้ หยาบจนเกินไป ก็จะทำให้ฝุ่นท่ีดูดเข้า มาผ่านออกทางเนอ้ื ผา้ ได้ ซ่ึงก็อาจจะเป็นผลทำฝุ่นท่ีดดู เข้ามาท่มี อเตอรฟ์ งุ้ กระจายเขา้ มาภายในภายในหอ้ งอกี 4. อุปกรณ์ประกอบการดูดฝุ่นอุปกรณ์ดังกล่าวนี้ จะประกอบเข้ากับเครื่องโดยจะสวมเข้ากับรูดูดฝุ่น ในการดูดฝุ่นบางครั้งอาจจะต้องใช้อุปกรณ์ที่สามารถใช้งานดูดฝุ่นง่ายขึ้น เช่นการดูดฝุ่นชอร์กเล็กๆ ก็ควรใช้ อุปกรณ์ที่มีหัวเล็กๆ ที่สามารถสอดเข้าไปในบริเวณดังกล่าวได้ หรือในการทำความสะอาดพรมหรือมุ้งลวด อปุ กรณด์ ังกล่าวก็ควรมลี ักษณะเปน็ แปรงเพื่อขณะทท่ี ำการดดู ฝุ่นจะไดแ้ ปรงฝุ่นให้กระจายเสียก่อนซ่ึงก็จะเป็น ผลให้การดูดฝุ่นกระทำได้ง่ายขึน้ 5. ใบพัดลมของเครื่องดูดฝุ่นจะทำหน้าที่ผลิตแรงลมและก็จะส่งผลไปให้เกิดการดูดฝุ่นเข้าเครื่องได้ โดยปกติ ใบพัดลมจะเป็นแบบเซนติฟูกัลป์แฟน (Centrifugal fan) เพราะใบพัดลมดังกล่าวจะมีคุณสมบัติใน การใหแ้ รงสม่ำเสมอ ซ่ึงกจ็ ะสง่ ผลใหก้ ารดูดทส่ี มำ่ เสมอไปด้วย 6. มอเตอร์ที่ใช้ในเครื่องดูดฝุ่นโดยปกติทั่วๆไป จะใช้ยูนิเวอร์แซลมอเตอร์ เพราะมอเตอร์ดังกล่าวให้ ความเร็วรอบท่ีสูงมากกว่ามอเตอร์แบบอืน่ อีก (ความเร็วมากกว่า 10,000 รอบ/นาที) ซ่ึงก็เป็นผลทำให้แรงดูด ของเครื่องดูดฝุ่นมีมากไปด้วย จากการหมุนทีม่ ีความเร็วสูงมากนี่เอง จึงทำให้อปุ กรณ์ชิน้ นี้มีการเสียหรอื ชำรุด มากกว่าอปุ กรณ์ช้นิ อนื่ ๆ หลักการทำงานของเครือ่ งดูดฝนุ่ จากขวดพลาสติก เครื่องดูดฝุ่นไมว่ ่าจะเป็นแบบใดก็ตาม จะมีลักษณะการทำงานท่ีคล้ายคลงึ กัน กล่าวคือเมือ่ เปดิ สวติ ซ์ เคร่อื งดดู ฝ่นุ มอเตอร์ท่ีอยูภ่ ายในก็จะหมุนด้วยความเรว็ สูง ซึ่งก็เป็นผลทำให้ใบพัดท่ีติดต่อกับมอเตอร์หมุนและ ดูดอากาศพรอ้ มกบั ฝ่นุ ผา่ นรดู ูดฝ่นุ เข้ามาในเครอื่ งและตอ่ จากน้ันฝุ่นและอากาศกจ็ ะถกู แยกออกจากกัน โดยตวั กักฝุ่นจะกันไม่ให้ฝุ่นละอองผ่านไปได้ ในเครื่องดูดฝุ่นแบบทรงกระบอกและแบบกระป๋องอากาศที่ผ่านตัวกัก ฝนุ่ แลว้ จะต้องผา่ นตวั มอเตอรเ์ พื่อระบายความรอ้ นท่ีผา่ นออกไปนอกเครื่อง

3 วงจรไฟฟ้าอย่างงา่ ย วงจรไฟฟ้า หมายถึง ทางเดินของกระแสไฟฟ้าซึ่งไหลมาจากแหล่งกำเนิดผ่านตัวนำ และ เครื่องใช้ไฟฟ้าหรือโหลดแล้วไหลกลับไปยังแหล่งกำเนิดเดิม จากปรากฎการณ์ทางไฟฟ้าต่างๆ ที่เกิดขึ้น จะ พบว่ามีสาเหตุมาจากการไหลของไฟฟ้า สายไฟทั่วไปทำด้วยลวดตัวนำ คือ โลหะทองแดงและอะลูมิเนียม อะตอมของโลหะมีอิเล็กตรอนอิสระ ไม่ยึดแน่นกับอะตอม จึงเคลื่อนไหวได้อย่างอิสระ ถ้ามีประจุลบเพิ่มขึ้น สายไฟ อิเล็กตรอนอิสระ 1 ตัว จะถูกดึงเข้าหาประจุ ไฟฟ้าบวก แล้วรวมตัวกับประจุไฟฟ้าบวกเพื่อเป็นกลาง ดังนั้น อิเล็กตรอนจะเคลื่อนที่เม่ือเกิดสภาพขาดอิเล็กตรอนจึงจ่ายประจุไฟฟ้าลบออกไปแทนที่ทำให้เกิดการ ไหลของอิเล็กตรอนในสาย พัดลมระบายความร้อน พัดลมระบายความร้อน เปน็ อปุ กรณ์ท่ีสำคัญของคอมพวิ เตอร์และเคร่ืองใช้ไฟฟ้าชนิดต่างๆ เน่ืองจาก การทำงานของวงจรภายในคอมพวิ เตอร์และเคร่ืองใช้ไฟฟา้ ชนิดต่างๆ จะเกดิ ความร้อนเป็นหลัก พัดลมระบาย ความร้อนมีทั้งแบบชนิดใช้ไฟฟ้ากระแสกลับ (AC) และแบบชนิดใช้ ไฟฟ้ากระแสตรง (DC) พัดลมจะหมุนโดย การป้อนแรงดัน ไฟฟ้าเข้าสู่ขดลวดของพัดลมทำให้เกิดอำนาจสนามแม่เหล็กไฟฟ้าที่ขดลวดของมอเตอร์เกิด การเหนยี่ วนำใหแ้ กนโรเตอร์พัดลมหมนุ แบตเตอร่ีแหง้ แบตเตอรี่แห้ง คือ แบตเตอรที่ ี่ไม่ต้องเติมน้ำกลน่ั ตลอดอายุการใช้งาน และไม่มฝี าเปดิ -ปิด แบตเตอรี่ แหง้ นนั้ ยังสามารถปลอ่ ยทิง้ ไวใ้ นสภาพไม่มีประจุไฟไดน้ านกว่าแบตเตอรีธ่ รรมดาโดยไม่ต้องชาร์จไฟเพ่ือกระตุ้น แบตเตอรี่ ข้อดีแบตเตอร่แี หง้ - ไมต่ อ้ งตรวจเชก็ บ่อย ๆ ไมต่ อ้ งเตมิ นำ้ กล่นั - แบตเตอรแ่ี หง้ ดูแลรกั ษาง่าย เหมาะกับคนท่ไี มค่ อ่ ยมีเวลา - การจ่ายกระแสไฟฟา้ ของแบตเตอร่ีแหง้ จะเร็วกว่าแบตเตอรนี่ ้ำ และแบตเตอรีก่ ่ึงแห้ง - ชว่ ยไมใ่ หน้ ำ้ กรดภายในแบตเตอร่ีจะรว่ั ไหลออกมาทำลายเครื่องยนต์ - ไมต่ ้องกังวลว่าแบตจะหมดหากจอดรถท้งิ ไว้นานๆ ไม่ตอ้ งเสียเวลาพ่วงแบตเตอร่ีรถยนต์ เพราะอายุ การใช้งานของแบตเตอรีแ่ หง้ นน้ั มากกว่าแบตเตอร่นี ้ำ

4 บทท่ี 3 อุปกรณ์และวิธีการศกึ ษา 1. วสั ดุอปุ กรณ์ วสั ดุอปุ กรณท์ ่ีใชใ้ นการจดั ทำโครงงานวทิ ยาศาสตร์ ดา้ นสิ่งแวดล้อม เรือ่ ง ดูดด่ืม DIY มดี ังตอ่ ไปน้ี 1. ขวดนำ้ พลาสติกขนาดใหญ่ (ขนาด 5 ลติ ร) 1 ขวด 2. แบตเตอร่ีแหง้ 12 โวลต์ 1 ก้อน 3. สายไฟ 1 เสน้ 4. มอเตอร์ไฟฟา้ ขนาดเลก็ (DC 12 V) 1 อัน 5. ใบพดั 1 อัน 6. ท่อพลาสติก 1 เส้น 7. ปนี ยงิ กาว 1 เคร่ือง 8. กาวแทง่ 1 แทง่ 9. ผ้ากรอง 1 ผืน 10. มดี คัดเตอร์ 1 ดา้ ม 11. เทปตีเส้น 1 แผ่น 12. กรรไกร 1 ด้าม 13. สวติ ชไ์ ฟฟา้ ปรบั ระดบั 1 อัน 14. กาวตราช้าง 1 อนั ขวดน้ำพลาสติกขนาดใหญ่ (ขนาด 5 ลิตร) แบตเตอร่ีแห้ง 12 โวลต์

5 มอเตอร์ไฟฟ้าขนาดเล็ก (DC 12 V) สายไฟ พร้อมใบพัด ทอ่ พลาสตกิ ปืนยงิ กาว กาวแทง่ ผ้ากรอง

6 มดี คัตเตอร์ เทปตเี สน้ กรรไกร สวติ ชไ์ ฟฟ้าปรับระดับ กาวตราชา้ ง

7 วิธีการและลำดับขน้ั ตอนการทำโครงงาน 2.1 นำขวดพลาสตกิ ขวดใหญ่มาตัดเป็นสองทอ่ น โดยแบ่งครึง่ ขวดใหเ้ ท่าๆกัน 2.2 นำมอเตอร์ไฟฟ้าที่ประกอบเสรจ็ แล้วมาตดิ ท่ีก้นขวด โดยใชป้ นื ยิงกาวร้อนเปน็ ตัวยดึ ให้ติดกัน และจากนัน้ ต่อสวิตชไ์ ฟ 1.3 เจาะรูที่ก้นขวดประมาณ 2 รู เพ่ือให้ลมออกได้ 1.4 นำผา้ กรอกมาวดั ขนาดปากขวดพลาสติกขนาด 15 เซนติเมตรและนำมาใสร่ ะหว่างกลางมอเตอร์ เพอื่ เปน็ ตวั ดักจบั ขยะทด่ี ดู เข้ามา 1.5 นำทอ่ พลาสตกิ มาตัดให้ไดค้ วามยาวประมาณ 20 เซนตเิ มตร 1.6 นำทอ่ พลาสติกมาประกอบในสว่ นครง่ึ บนของขวดพลาสตกิ และติดสว่ นท่ใี ช้ดดู ใสป่ ลายสุดของ ทอ่ พลาสตกิ 2.7 ตอ่ สวิตช์ไฟปดิ – เปิดและสายไฟเชือ่ มแบตเตอร่ี 2.8 นำตัวจบั ท่ที ำจากขวดพลาสตกิ เหลือใชม้ าตดั ทำเปน็ หจู ับและนำเข้ามาประกอบกบั เครื่องดดู ฝุ่น 2.9 นำขวดทต่ี ัดท้ังสองส่วนมาประกบเขา้ กัน ต่อเข้ากบั แบตเตอรี่ เปิดสวิตช์แลว้ ใช้งาน 2.1 ข้นั ตอนการนำขวดพลาสตกิ ขวดใหญ่มาตัดเป็นสองท่อน โดยแบง่ คร่ึงขวดให้เท่าๆกนั 2.2 การนำมอเตอร์ไฟฟา้ ที่ประกอบเสรจ็ แลว้ มาติดท่กี น้ ขวด โดยใชป้ นื ยิงกาวร้อนเป็นตัวยึดใหต้ ิดกัน และจากน้นั ต่อสวติ ชไ์ ฟ

8 2.3 เจาะรทู ่กี ้นขวดประมาณ 4 รู เพือ่ ให้ลมออกได้ 2.4 นำผา้ กรอกมาวดั ขนาดปากขวดพลาสตกิ ขนาด 15 เซนตเิ มตรและนำมาใส่ระหว่างกลางมอเตอร์เพ่ือเปน็ ตวั ดกั จับขยะทด่ี ดู เขา้ มาขวด

9 2.5 นำทอ่ พลาสตกิ มาตัดให้ไดค้ วามยาวประมาณ 20 เซนติเมตร 2.6 นำทอ่ พลาสติกมาประกอบในส่วนครงึ่ บนของขวดพลาสติกและตดิ สว่ นทใี่ ชด้ ดู ใส่ปลายสดุ ของ ทอ่ พลาสติก 2.7 ทำการตอ่ สวิตชไ์ ฟปดิ – เปิดและสายไฟเชอื่ มแบตเตอร่ี

10 2.8 นำตวั จับทที่ ำจากขวดพลาสติกเหลอื ใช้มาตัดทำเปน็ หจู ับและนำเข้ามาประกอบกับเครือ่ งดดู ฝ่นุ 2.9 นำขวดท่ตี ดั ท้ังสองส่วนมาประกบเขา้ กัน ต่อเข้ากบั แบตเตอร่ี เปิดสวติ ช์แล้วใช้งาน

11 บทท่ี 4 ผลการศกึ ษา หลักการทำงานของเคร่อื งดดู ฝ่นุ จากขวดพลาสติก เครื่องดูดฝุ่นจากขวดน้ำพลาสติก “ดูดดื่ม DIY” เมื่อต่อเครื่องดูดฝุ่นเข้ากับแบตเตอรี่แล้วเปิดสวิตซ์ มอเตอร์จะเริ่มทำงานหมุนในพัดให้ดูดอากาศจากด้านปากขวดเข้ามา แล้วปล่อยออกทางก้นขวดที่ได้เจาะรู เอาไว้ เมื่อดูดอากาศทำในพื้นที่ที่จำกัดคือในขวด ก็จะทำให้มีแรงดูดเพิ่มขึ้น ฝุ่นหรือเศษขยะจึงดูดเข้ามาใน เครื่องผ่านท่อ และถูกกั้นไว้ด้วยผ้ากรอง ทำให้ฝุ่นหรือขยะไม่หลุดไปไหน เมื่อใช้งานเสร็จก็สามารถถอดส่วน ปากขวดออกแล้วนำฝุ่นหรือขยะไปทิ้งในถังขยะต่อไป หากเราต้องการเพิ่มกำลังแรงดูดหรือแรงเป่าของ ตัวเคร่อื งดูดฝ่นุ ให้มากขึน้ กส็ ามารถเพิ่มจำนวนพัดลม ใชแ้ บตเตอร่ีแหง้ ให้มีกำลงั เหมาะสมกับกำลังที่ใช้กับพัด ลม ไม่เช่นน้นั จะทำใหม้ อเตอรเ์ กิดการเสียหายได้ เครื่องดูดฝุ่นจากขวดน้ำพลาสติกด้วยเป็นเครื่องที่มีขนาดเล็กกะทัดรัดจึง ทำให้ซอกซอนเข้าไปทำ ความสะอาดได้ในบริเวณที่แคบๆ ได้ ตามซอก หรือมุมต่างๆ ได้เป็นอย่างดี เมื่อทำการทดสอบประสิทธิภาพ การทำงานของ “ดูดดื่ม DIY” โดยการดูดเศษวสั ดุ 3 ประเภท คือ ฝุ่นดิน แป้ง และหญ้าแหง้ สามารถนำไปใช้ งานได้จริง โดยเมื่อต่อวงจรเสร็จใส่แบตเตอรี่ กดสวิตช์เปิดแล้วสังเกตว่า มอเตอร์หมุนใบพัดก็หมุนจะดู ด กระดาษเข้ามาในตัวเครื่อง การสร้างเครื่องดูดฝุ่นอเนกประสงค์ จะมีหลักการทำงานเช่นเดียวกับเครือ่ งดูดฝนุ่ ไฟฟ้าในบ้าน เพียงแต่ชนิดขนาดมอเตอร์ และแรงดันไฟฟ้าที่ใช้จะต่างกัน ซึ่งขนาดความเร็วและแรงหมุนของ มอเตอรก์ จ็ ะแตกต่างกันตามไปดว้ ย ขนาดและน้ำหนักสิง่ ประดษิ ฐ์ ขนาดของเครือ่ ง ดดู ดม่ื DIY 15 เซนติเมตร x 15 เซนตเิ มตร x 33 เซนติเมตร (กว้างxยาวxสูง) น้ำหนักของเครื่องดดู ฝุ่นจากขวดพลาสติก 500 กรัม (น้ำหนักไมร่ วมแบตเตอรี่แห้ง 12 โวลต์)

12 บทที่ 5 สรปุ ผลและอภปิ รายผล สรปุ ผลการดำเนนิ งานโครงงาน จากการศึกษาและการจัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์ ด้านสงิ่ แวดล้อม ประเภทนวตั กรรมจากขยะ เรื่อง ดูดดื่ม DIY หรือเครื่องดูดฝุ่นจากขวดพลาสติก เป็นการนำแบตเตอรี่แห้ง ใบพัด สายไฟ สวิตช์ สายดูดฝุ่นมา ประดษิ ฐเ์ ครื่องดูดฝุ่นอเนกประสงค์ ซ่งึ สามารถนำไปใช้งานไดจ้ ริง โดยเมอื่ ต่อวงจรเสรจ็ ใส่แบตเตอรี่ กดสวิตช์ เปิดแล้วสังเกตว่า มอเตอร์จะหมุนใบพัดหมุนจะทำให้ฝุ่นดิน แป้ง และหญ้าแห้งถูกดูดเข้า เครื่องดูดฝุ่น การ สรา้ งเครือ่ งดูดฝ่นุ อเนกประสงค์ จะมีหลักการทำงานเช่นเดียวกับเครื่องดูดฝุ่นไฟฟ้าในบ้าน เพียงแต่ชนิดขนาด แบตเตอร่ีและแรงดันไฟฟ้าที่ใช้จะต่างกัน ซึ่งขนาดความเร็วและแรงหมุนมอเตอร์ก็จะแตกต่างกันตามไปด้วย ปัญหาและอุปสรรค 1. ควรระมดั ระวังในการตัดสายไฟหรือตัดขวดพลาสติก เพราะอาจบาดมือได้ 2. อาจจะใชว้ ัสดุอ่ืนในการประดิษฐ์เคร่ืองดดู ฝุ่นอเนกประสงค์ได้ 3. ควรระมัดระวังในการใช้ปนื กาว เพราะอาจเกดิ อันตรายได้ 4. สิ่งประดษิ ฐ์เครื่องดูดฝ่นุ จากขวดพลาสตกิ การใช้งานอย่ใู นพน้ื ทจ่ี ำกดั ประโยชนท์ ี่ได้รับจากโครงงาน 1. รักษาสิ่งแวดล้อมด้วยการลดทรัพยากรธรรมชาติและลดความเสี่ยงที่จะเกิดผลเสียต่อ สภาพแวดลอ้ ม 2. นำไปดูดฝุ่นตามบา้ นเรอื น รถยนต์ อนื่ ๆ ได้จรงิ ในชวี ติ ประจำวนั 3. สงิ่ ประดษิ ฐเ์ คร่อื งดูดฝุ่นจากขวดพลาสติกช่วยประหยดั พลังงานไฟฟ้า ข้อเสนอแนะ 1. ใหม้ กี ารประชาสัมพนั ธเ์ ร่อื งการจดั การขยะในครวั เรือนให้ทวั่ ถงึ ทั้งประเทศ 2. มกี ารต่อยอดการนำสิ่งประดิษฐเ์ คร่ืองดูดฝนุ่ จากขวดพลาสตกิ เพื่อไปขยายผลให้เป็นส่ิงประดิษฐ์ท่ี ดีข้ึน

บรรณานกุ รม สดุ เจ๋ง DIY ทำเคร่อื งดูดฝนุ่ ใชเ้ องทบ่ี ้าน How to Make a Vacuum Cleaner at Home สบื คน้ 29 มิถนุ ายน 2565, จาก https://www.youtube.com/watch?v=n20C-o_DmpM โครงงานวทิ ยาศาสตร์เร่ืองเคร่ืองดูดฝนุ่ จากขวดพลาสติกอนุรักษพ์ ลังงาน สืบค้น 29 มิถุนายน 2565, จาก extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/http://www.trueplookpanya.com/ data/product/source/hash_cms/1403/9403/TE9403_5f54711ad0987.pdf

ภาคผนวก

ภาพกจิ กรรม ภาพขั้นตอนการประดษิ ฐเ์ ครื่องดดู ดื่ม DIY

ภาพกจิ กรรม เครื่องดูดด่ืม DIY