ประเพณีภาคกลาง1

เรยี นรปู ้ ระเพณีวฒั นธรรมของคนไทยภาคกลาง ทง้ั เพลง พนื้ บา้ น การละเล่นพนื้ บา้ น เครอ่ื งดนตรพี นื้ บา้ น การแต่งกาย รวมไป ถงึ อาหารพนื้ บา้ นจานเด็ด ภาคกลางถอื ไดว้ า่ เป็ นจดุ ศนู ยก์ ลางของประเทศไทย ทค่ี รอบคลมุ พนื้ ทรี่ าบล่มุ แมน่ า้ เจา้ พระยา ซง่ึ อยู่กงึ่ กลางระหว่างภาคเหนือ ภาคอสี าน และภาคใต ้ ส่วนใหญ่ประกอบไปดว้ ยทรี่ าบซงึ่ เกดิ จาก การทแี่ มน่ า้ พดั พาเอาเศษหนิ เศษดนิ กรวดทราย และตะกอนมาทบั ถมพอกพูนมานับเป็ นเวลา ลา้ น ๆ ปี บรเิ วณทร่ี าบของภาคนี้ กนิ อาณาบรเิ วณตง้ั แต่ทางใตข้ องจงั หวดั อุตรดติ ถล์ งไปจนจรด อา่ วไทย นับเป็ นพนื้ ทรี่ าบทมี่ ขี นาดกวา้ งใหญก่ ว่าภูมภิ าคอน่ื ๆ ของประเทศ จงึ มวี ฒั นธรรมภาค กลางทนี่ ่าสนในมากมาย

สว่ นจงั หวดั ในภาคกลางนนั้ ราชบณั ฑติ ยสถานไดแ้ บ่งพนื้ ทปี่ ระเทศ ไทยออกเป็ น 6 ภาคตามทตี่ ง้ั ทางภูมศิ าสตรอ์ ยา่ งเป็ นทางการ โดยให้ ภาคกลางประกอบไปดว้ ยเขตการปกครอง 22 จงั หวดั ดงั นี้ ... กรงุ เทพมหานคร นครสวรรค ์ พษิ ณโุ ลก สมทุ รสาคร กาแพงเพชร นนทบรุ ี เพชรบูรณ์ สระบุร ี ชยั นาท ปทุมธานี ลพบุร ี สงิ หบ์ รุ ี นครนายก พระนครศรอี ยุธยา สมุทรปราการ สโุ ขทยั นครปฐม พจิ ติ ร สมุทรสงคราม สพุ รรณบรุ ี อ่างทอง อุทยั ธานี

นอกจากภาคกลางจะเป็ นจุดศูนยก์ ลางทางดา้ นภูมศิ าสตรแ์ ลว้ ภาคกลางยงั เป็ นศนู ย ์ รวมวฒั นธรรมของแต่ละภาคอกี ดว้ ย เน่ืองจากบางจงั หวดั ในภาคกลางคาบเกย่ี วระหว่าง ภาคต่าง ๆ มากมาย ซง่ึ ในวนั นีก้ ระปุกดอทคอมกข็ อรวบรวมขอ้ มลู ต่าง ๆ ทเ่ี กย่ี วกบั ภาค กลางมาฝากกนั ค่ะ ไปดกู นั ซวิ า่ ประเพณีและวฒั นธรรมของภาคกลาง จะมเี อกลกั ษณ์ เฉพาะตวั อย่างไรบา้ ง...

เพลงพนื้ บา้ น เป็ นทรี่ กู ้ นั ดวี า่ เพลงพนื้ บา้ นของแตล่ ะภาคนั้น เกดิ จากการท่ี ชาวบา้ นเป็ นผูส้ รา้ งบทเพลงดงั กล่าว และขบั รอ้ งสบื ทอดตอ่ กนั มากปาก ต่อปาก โดยสว่ นมากเพลงพนื้ บา้ นจะเป็ นเพลงทม่ี คี ารอ้ งงา่ ย ๆ เป็ น เรอ่ื งราวทเ่ี กดิ ขนึ้ ในทอ้ งถนิ่ นั้น ๆ ส่วนในภาคกลาง เพลงพนื้ บา้ นก็จะ แต่งมาจากอทิ ธพิ ลของสภาพแวดลอ้ มทางธรรมชาติ โดยแยกเป็ น ประเภท ไดด้ งั นี้

- เพลงทรี่ อ้ งเล่นในฤดูน้ามาก ไดแ้ ก่ เพลงเรอื เพลงรอ่ ยพรรษา เพลงราภาขา้ วสาร เพลงหนา้ ใย เพลงครงึ่ ทอ่ น เป็ นตน้ - เพลงทรี่ อ้ งเลน่ ในฤดูเกยี่ วขา้ วและนวดขา้ ว ไดแ้ ก่ เพลงเกยี่ วขา้ ว เพลงเตน้ รากาเคยี ว เพลงจาก ซง่ึ ใชร้ อ้ งเลน่ ระหว่างเกยี่ วขา้ ว สาหรบั เพลงสงฟาง เพลงพานฟาง เพลงโอก เพลงสงคอลาพวน เพลงเตะขา้ ว และเพลงชกั กระดานใชร้ อ้ งเลน่ ระหวา่ งนวดขา้ ว - เพลงทรี่ อ้ งเล่นในชว่ งตรุษสงกรานต ์ ไดแ้ ก่ เพลงสงกรานต ์ เพลงหย่อย เพลงระบาบา้ นไร่ เพลงชา้ เจา้ หงส ์ เพลงพวงมาลยั เพลงสนั นิษฐาน เพลงคลอ้ งชา้ ง เพลงใจหวงั เพลงฮนิ เลเล เพลงกรุน่ เพลงย่วั เพลงชกั เย่อ เพลงเขา้ ทรงตา่ ง ๆ เป็ นตน้ - เพลงทรี่ อ้ งเลน่ ไดท้ ุกโอกาส เพอื่ ความเพลดิ เพลนิ สนุกสนาน และเกดิ ความสามคั คใี นหม่คู ณะมกั จะ รอ้ งเลน่ กนั ในโอกาสทางานรว่ มกนั หรอื มงี านบุญและงานรน่ื เรงิ ตา่ ง ๆ โดยเป็ นเพลงในลกั ษณะพ่อเพลงแม่เพลง อาชพี ทใ่ี ชโ้ ตต้ อบกนั ไดแ้ ก่ เพลงเทพทอง เพลงปรบไก่ เพลงอแี ซว เพลงฉ่อย เพลงลาตดั เพลงทรงเครอื่ ง เป็ นตน้



การละเลน่ พนื้ บา้ น การละเล่นพนื้ บา้ นของชาวภาคกลางนั้น มที ง้ั การละเล่นแบบทใี่ ชอ้ ุปกรณเ์ ป็ นตวั เชอื่ มการเลน่ หรอื การละเล่นเป็ นกลุ่ม บา้ งกเ็ ป็ นการละเล่นแบบเดยี่ ว แตส่ ว่ นมากมกั จะมกี ารรอ้ งเพลงประกอบการละเลน่ ตา่ ง ๆ อาทิ หมากเกบ็ , ว่าว, ตจี่ บั , ราตง, การเล่นโมง่ , สะบา้ ลอ้ , เพลงเรอื บก, คาทาย (โจก๊ ปรศิ นา), เพลงปรบไก,่ กลองยาว, หลมุ เมอื ง, เพลงเรอื อยุธยา, การแขง่ ขนั ววั ลาน, เพลงปรบไก,่ การทอยสะบา้ , นางลงิ ลม, การเขา้ ผนี างดง้ ฯลฯ

ในปัจจุบนั การแต่งกายของแต่ละภาคไดร้ บั ความกลมกลนื กนั ไปหมด เนื่องมาจากถูกครอบคลุมสงิ่ ทเ่ี รยี กว่าแฟชน่ั จงึ ทาใหก้ ารแต่งกายมคี วาม คลา้ ยคลงึ กนั ไปหมด จนแยกแยะไมค่ อ่ ยออกว่าบุคคลไหนอาศยั อยู่ในภาค ใด แต่หากยอ้ นกลบั ถงึ การแต่งกายในชวี ติ ประจาวนั ทว่ั ไป ผูช้ ายจะนุ่ง กางเกงครง่ึ น่อง สวมเสอื้ แขนสน้ั คาดผา้ ขาวมา้ สว่ นผูห้ ญงิ จะนุ่งซน่ิ ยาว สวมเสอื้ แขนสน้ั หรอื ยาว แตห่ ากเป็ นชดุ ไทย สมยั กอ่ นการเปลย่ี นแปลงระบอบการปกครอง ผูช้ ายจะนิยมสวมใส่โจงกระเบนสวมเสอื้ สขี าว ตดิ กระดุม 5 เม็ด ท่ี เรยี กวา่ \"ราชประแตน\" ไวผ้ มสนั้ ขา้ ง ๆ ตดั เกรยี นถงึ หนังศรี ษะขา้ งบน หวแี สกกลาง สว่ นผูห้ ญงิ จะนิยมสวมใส่ผา้ ซน่ิ ยาวครง่ึ แขง้ ห่มสไบเฉียง ตามสมยั อยุธยา ทรงผมเกลา้ เป็ นมวย และสวมใสเ่ ครอ่ื งประดบั เพอ่ื ความ สวยงาม



เน่ืองจากสภาพภมู ศิ าสตรข์ องภาคกลางเป็ นทร่ี าบลมุ่ มแี ม่นา้ ลาคลอง หนองบงึ มากมาย จงึ เป็ นแหล่งอาหารทง้ั พชื ผกั และสตั วน์ า้ นานาชนิด พนื้ ที่ บางส่วนตดิ ชายฝ่ังทะเลทาใหว้ ตั ถดุ บิ ในการประกอบอาหารหลากหลายอุดม สมบรู ณ์ ส่วนอาหารภาคกลางน้ันกจ็ ะมคี วามหลากหลาย ทงั้ ในเรอ่ื งการปรงุ รสชาติ และการตกแต่งใหห้ นา้ ตาอาหารน่ารบั ประทาน นอกจากนี้ อาหารภาค กลางบางชนิด ยงั ไดร้ บั อทิ ธพิ ลมาจากอาหารของราชสานักอกี ดว้ ย สาหรบั อาหารของภาคกลางน้ัน มกั จะมนี า้ พรกิ และผกั จมิ้ โดย จะรบั ประทานกบั ขา้ วสวยเป็ นหลกั และส่วนมากจะน้าพรกิ ตา่ ง ๆ นั้น จะไดร้ บั การผสมผสานระหว่างภาคตา่ ง ๆ เชน่ แกงไตปลา ปลารา้ น้าพรกิ อ่อง นา้ พรกิ ปลาทู ตม้ ยา ผดั เผ็ด ขา้ วผดั แกงสม้ ผดั ไทย เป็ นตน้

และจากขอ้ มูลทเี่ ราไดน้ าเสนอขา้ งตน้ เป็ นเพยี งขนบธรรมเนียมและ ประเพณีแค่เศษเสยี้ วหนึ่งของภาคกลางเทา่ นั้น หากใครอยากทาความรูจ้ กั กบั ภาคกลางใหม้ ากขนึ้ กว่าเดมิ กอ็ ย่าลมื มาท่องเทยี่ วชมโบราณสถาน หรอื สมั ผสั วฒั นธรรมประเพณีตามแบบฉบบั ภาคกลางกนั นะคะ \"สบิ ปากว่าไมเ่ ทา่ ตาเห็น สบิ ตาเห็นหรอื จะสมู ้ อื คลา\" แต่จะวา่ ไป แคม่ อื คลาอย่างเดยี วคงไมพ่ อ ตอ้ งลอง มาสมั ผสั จากสถานทจ่ี รงิ ๆ กนั ดนู ะคะ ^^