เนื้อหาหน่วยการเรียนรู้ที่ 4

การวเิ คราะหร์ ายการคา้ ถอื เป็นจุดเรม่ิ ตน้ ของวงจรบญั ชี ถา้ วเิ คราะหร์ ายการคา้ ผดิ กจ็ ะทาใหข้ นั้ ตอนต่างๆ ในลาดบั ถดั ไปผดิ ไปดว้ ย ดงั นัน้ หากมคี วามผดิ พลาดเกดิ ขน้ึ แลว้ กจ็ ะทาใหผ้ ใู้ ชข้ อ้ มลู ทางการบญั ชนี ัน้ ตดั สนิ ใจผดิ พลาดไปดว้ ย จงึ ควรใหค้ วามสนใจและทาความเขา้ ใจให้ถูกต้อง โดยก่อนจะทาการวเิ คราะห์ต้องตรวจสอบรายการค้าทุก รายการ ทเ่ี กดิ ขน้ึ ใหร้ อบคอบ จงึ วเิ คราะหต์ ามหลกั ในการวเิ คราะหร์ ายการคา้ ต่อไป

โดยทวั่ ไปสามารถแบ่งธุรกจิ ทม่ี งุ่ แสวงหากาไรได้ 3 ประเภท ดงั น้ี 1. ธรุ กิจบริการ (Service Businesses) เป็นธรุ กจิ ทม่ี รี ายไดเ้ กดิ ขน้ึ จากการใหบ้ รกิ าร ซง่ึ บรกิ ารนนั้ เป็นสง่ิ ท่ี ไม่มตี วั ตน เช่น ร้านเสรมิ สวย ร้านซ่อมรถยนต์ ร้านซกั รดี เส้อื ผ้า หอพกั กจิ การรถเช่า โรงภาพย นตร์ คลนิ ิก โรงแรม รถประจาทาง เป็นตน้ 2. ธรุ กิจซื้อขายสินค้า (Merchandising Businesses) หรอื ธุรกจิ พาณิชยกรรม เป็นธุรกจิ ทด่ี าเนินธุรกจิ โดยการซอ้ื สนิ คา้ เขา้ มาแลว้ ขายสนิ คา้ นัน้ ออกไปในราคาทส่ี งู กว่าเดมิ โดยไมม่ กี ารแปรรูปหรอื แปลงสภาพสนิ คา้ แตอ่ ยา่ งใด เชน่ หา้ งสรรพสนิ คา้ รา้ นสะดวกซอ้ื ซูเปอรม์ ารเ์ กต็ บรษิ ทั ขายรถยนตเ์ ป็นตน้

3. ธุรกิ จอุตสาหกรรม (Manufacturing Businesses) หรือธุรกิจผลิตสินค้า เป็ นธุรกิจท่ีผลิตสินค้า มกี ารแปรรูปวตั ถุดบิ ท่ซี ้อื เขา้ มาเป็นสนิ คา้ สาเรจ็ รูปแลว้ ขายออกไป เช่น โรงงานผลติ รถยนต์ โรงงานกระเบ้อื ง โรงงานทอผา้ เป็นตน้

รปู แบบการดาเนินธรุ กิจ ธุรกจิ ทก่ี ลา่ วมาขา้ งตน้ สามารถเลอื กดาเนินธรุ กจิ ไดด้ งั น้ี 1. กิจการเจ้าของคนเดียว (Single Proprietorship) เป็นกจิ การท่มี เี จ้าของเพียงคนเดยี วเป็นผู้ก่อตัง้ กจิ การ จงึ มคี วามคล่องตวั ในการบรหิ ารงานสงู เน่ืองจากตดั สนิ ใจเร่อื งต่างๆ ได้เองหากกจิ การมกี าไรกจ็ ะไดร้ บั กาไรนัน้ แตเ่ พยี งผเู้ ดยี ว แต่ถา้ ขาดทุนกต็ อ้ งรบั ผดิ ชอบผลขาดทุนและหน้ีสนิ แต่เพยี งผเู้ ดยี ว กจิ การน้ีมกั จะหาแหลง่ เงนิ ทุน เพมิ่ ไดย้ าก เน่อื งจากมเี จา้ ของเพยี งคนเดยี ว

2. กิจการห้างหุ้นส่วน (Partnership) เป็นการดาเนินธุรกจิ ท่มี บี ุคคลตงั้ แต่ 2 คนข้นึ ไปมาร่วมกนั จดั ตงั้ กจิ การ โดยมสี ญั ญาเขา้ เป็นหุน้ ส่วนกนั และแบ่งผลกาไรกนั กจิ การจะกาหนดให้หุน้ ส่วนคนใดคนหน่ึงเป็นผูบ้ รหิ ารงาน เรยี กวา่ หนุ้ สว่ นผจู้ ดั การ หา้ งหนุ้ สว่ นมี 2 ประเภท คอื 2.1 ห้างหุ้นส่วนสามญั (Ordinary Partnership) คอื ห้างหุ้นส่วนท่ผี ูเ้ ป็นหุ้นส่วนทุกคนต้องรบั ผดิ ชอบ รว่ มกนั ในหน้สี นิ โดยไมจ่ ากดั จานวน โดยจะจดทะเบยี นเป็นนิตบิ ุคคลหรอื ไมก่ ไ็ ด้ 2.2 ห้างห้นุ ส่วนจากดั (Limited Partnership) คอื หา้ งหุน้ ส่วนทม่ี หี ุน้ ส่วน 2 จาพวก คอื จาพวกจากดั ความรบั ผดิ ชอบและไมจ่ ากดั ความรบั ผดิ ชอบ กฎหมายบงั คบั ใหจ้ ดทะเบยี น หา้ งหุน้ สว่ นจะหาแหล่งเงนิ ทุนไดง้ า่ ย กวา่ กจิ การเจา้ ของคนเดยี ว เพราะมจี านวนเจา้ ของมากกวา่ แต่ถา้ มกี าไรกแ็ บง่ ใหห้ นุ้ สว่ นทกุ คน ถา้ ขาดทนุ กจ็ ะตอ้ ง รบั ผดิ ชอบหน้สี นิ รว่ มกนั ทกุ คน

3. บริษัทจากดั (Corporation or Limited Company) คอื กจิ การท่จี ดั ตงั้ ขน้ึ โดยมผี ูเ้ รม่ิ ก่อการไม่ต่ากว่า 3 คน ผูเ้ รม่ิ ก่อการต้องจดทะเบียนบรคิ ณหส์ นธจิ ดั ตงั้ บรษิ ทั โดยกาหนดวตั ถุประสงค์ของบรษิ ัท จานวนทุนและ จานวนหนุ้ จดทะเบยี น และแบ่งทนุ ออกเป็นหนุ้ แตล่ ะหนุ้ มมี ลู คา่ เทา่ ๆ กนั บรษิ ทั จากดั ตอ้ งจดทะเบยี นเป็นนติ บิ ุคคล แยกต่างหากจากเจ้าของคอื ผูถ้ ือหุ้น (Stockholdersor Shareholders) ผู้ถือหุ้นทุกคนรบั ผดิ ชอบในหน้ีสนิ จากดั จานวนเพียงไม่เกินจานวนเงนิ ค่าหุ้นท่ียงั ส่งใช้ไม่ครบมูลค่าของหุ้นท่ีตนถืออยู่เท่านัน้ จะได้รบั ผลตอบแทนเป็ นเงินปันผล บรษิ ทั จะใหผ้ ถู้ อื หนุ้ ชาระเงนิ คา่ หนุ้ ครงั้ แรกเป็นจานวนเงนิ เทา่ ใดกไ็ ดแ้ ต่ตอ้ งไมน่ ้อยกว่า 25% ของราคาหุน้ ทข่ี าย ผถู้ อื หนุ้ จะไดร้ บั สว่ นแบ่งกาไรในรปู ของเงนิ ปันผล (Dividends) บรษิ ทั ทจ่ี ดทะเบยี นแลว้ จะใชค้ านาหน้าวา่ “บรษิ ทั ” และคาลงท้ายว่า “จากดั ” ยกเว้นธนาคารพาณิชยจ์ ะใชค้ าว่า “บรษิ ทั ….….จากดั ” หรอื ไม่กไ็ ด้ บรษิ ทั จากดั มี 2 ประเภท คอื

3.1 บริษทั เอกชนจากดั (Private Company Limited) เป็นบรษิ ทั ทจ่ี ดั ตงั้ ขน้ึ ตามประมวลกฎหมายแพ่ง และพาณชิ ย์ (ปพพ.) ตามมาตรา 1096 มผี เู้ รมิ่ กอ่ การไมต่ ่ากวา่ 3 คน 3.2 บริษทั มหาชนจากดั (Public Company Limited) จดั ตงั้ ขน้ึ ตามพระราชบญั ญตั บิ รษิ ทั มหาชนจากดั พ.ศ. 2535 มผี เู้ รมิ่ จดั ตงั้ ไมต่ ่ากว่า 15 คน และต้องจองหนุ้ รวมอย่างน้อย 5% ของทุนจดทะเบยี น แต่ละคนถอื หุน้ ไม่เกิน 10% ของหุ้นท่ีจดทะเบียน และตัง้ ข้ึนมาโดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือเสนอขายหุ้นต่อประชา ชนทัว่ ไป ตอ้ งมคี านาหน้าชอ่ื วา่ “บรษิ ทั ” และคาลงทา้ ยวา่ “จากดั (มหาชน)” หมายเหตุ อยา่ งไรกต็ าม สาหรบั การบญั ชเี บอ้ื งตน้ นนั้ จะศกึ ษาเฉพาะเน้อื หาสาหรบั กจิ การเจา้ ของคนเดยี วประเภทธุรกจิ บรกิ ารเทา่ นนั้

รายการค้า (Business Transaction Or Accounting transaction) หมายถึง รายการท่ีก่อให้เกิดการ แลกเปลย่ี นหรอื โอนเงนิ หรอื สงิ่ ทม่ี คี ่าเป็นตวั เงนิ ระหวา่ งกจิ การกบั บุคคลอ่นื ซง่ึ จะมจี านวนมากและแตกต่างกนั ไป ตามลกั ษณะของกจิ การ เช่น กจิ การเจ้าของคนเดยี ว ห้างหุ้นส่วนหรอื บรษิ ทั จากดั และตามประเภทธุรกจิ เช่น ธุรกจิ บรกิ าร ธรุ กจิ ซอ้ื -ขายสนิ คา้ หรอื ธรุ กจิ ผลติ สนิ คา้ รายการค้า เป็นรายการทก่ี จิ การนามาบนั ทกึ บญั ชเี พ่อื เป็นขอ้ มูลในการจดั ทางบการเงนิ ต่างๆ ซ่งึ ทางการ บญั ชเี รยี กวา่ รายการทางบญั ชี เป็นเหตุการณ์ทท่ี าใหเ้ กดิ การโอนหรอื การแลกเปลย่ี นระหวา่ งหน่วยของบญั ชหี รอื บุคคลทม่ี ผี ลต่อสนิ ทรพั ย์ หน้ีสนิ และส่วนของเจ้าของ ทาใหเ้ กดิ การเปลย่ี นแปลงเพม่ิ ขน้ึ และลดลง จะทาให้ยอด ทงั้ สองในสมการบญั ชนี นั้ มคี วามสมดุลกนั ทงั้ สองดา้ น ประเภทของรายการค้า รายการคา้ จาแนกออกเป็น 2 ประเภท คอื รายการคา้ ภายนอก และรายการค้า ภายใน ดงั น้ี

1. รายการค้าภายนอก เป็นรายการแลกเปลย่ี นระหวา่ งรา้ นคา้ หน่งึ กบั อกี รา้ นคา้ หน่งึ เชน่ 1.1 การซอ้ื สนิ ทรพั ยต์ า่ งๆ เป็นเงนิ สดและเงนิ เชอ่ื 1.2 ซอ้ื สนิ คา้ เป็นเงนิ สด และเงนิ เชอ่ื 1.3 ขายสนิ คา้ เป็นเงนิ สด และเงนิ เชอ่ื 1.4 การรบั ชาระหน้จี ากลกู หน้ี 1.5 การจา่ ยชาระหน้เี จา้ หน้ี 1.6 การกยู้ มื เงนิ 1.7 การจา่ ยชาระหน้เี งนิ กพู้ รอ้ มดอกเบย้ี 1.8 การจา่ ยคา่ ใชจ้ า่ ยต่างๆ 1.9 การรบั รายไดต้ ่างๆ



2. รายการค้าภายใน เป็นรายการทเ่ี กดิ ขน้ึ ภายในกจิ การ ไม่เก่ยี วขอ้ งกบั บุคคลภายนอก แต่มผี ลต่อการ เปลย่ี นแปลงของสนิ ทรพั ย์ หน้ีสนิ และสว่ นของเจา้ ของ (ทุน) ดงั น้ี 2.1 การนาเงนิ สด หรอื สนิ ทรพั ยอ์ ่นื มาลงทุน 2.2 การถอนเงนิ สด หรอื สนิ คา้ ไปใชส้ ว่ นตวั

- รายการท่ีไมใ่ ช่รายการค้า (Non-Business Transaction) สว่ นการดาเนินงานทไ่ี มก่ อ่ ใหเ้ กดิ การโอนเงนิ หรือสง่ิ ของท่ีมีค่าเป็นตัวเงนิ เช่น การจดั ร้านให้สวยงามเพ่อื ดึงดูดใจลูกค้า การเชญิ ชวนลูกค้าไปชมสนิ ค้า และการต้อนรบั ลูกค้า เป็นต้น รายการเหล่าน้ีถอื ว่าไม่ใช่รายการคา้ ดงั นัน้ จงึ ไม่มกี ารนามาบันทกึ ในสมุดบญั ชี ของกจิ การ

การวิเคราะหร์ ายการค้า (Business transaction analysis) คอื การวเิ คราะหร์ ายการคา้ ทเ่ี กดิ ขน้ึ จากการ ดาเนินธุรกจิ ในแต่ละวนั ว่าจะมผี ลกระทบต่อสนิ ทรพั ย์ หน้ีสนิ ส่วนของเจ้าของ รายได้ และค่าใ ช้จ่ายอย่างไร และผลกระทบต่อการเปล่ียนแปลงนัน้ จะแสดงให้เห็นถึงฐานะการเงินและผลการดาเนินงานของกิจการ ได้ ซ่ึงการวิเคราะห์รายการค้านัน้ เป็นจุดเรมิ่ ต้นของวงจรบญั ชี เป็นขนั้ แรกของการจัดทาบัญชี ซ่ึงสาคญั มาก เพราะหากวเิ คราะห์รายการค้าผดิ ก็จะทาให้ขนั้ ตอนต่อๆ ไปผดิ ไปด้วย เช่น การบนั ทกึ บัญชใี นสมุ ดรายวนั การผ่านบญั ชไี ปสมุดบญั ชแี ยกประเภท ตลอดจนถงึ การจดั ทางบการเงนิ กผ็ ดิ ไปด้วย หากมคี วามผดิ พลาดแลว้ จะทาใหผ้ ใู้ ชข้ อ้ มลู ทางการบญั ชนี ัน้ ตดั สนิ ใจผดิ พลาดดว้ ย ดงั นนั้ ถงึ แมว้ ่าการวเิ คราะหร์ ายการคา้ จะเป็นเพยี งขนั้ เรม่ิ ตน้ ของการทาบญั ชี แต่กค็ วรใหค้ วามสนใจและทาความเขา้ ใจใหถ้ ูกตอ้ ง โดยก่อนทจ่ี ะวเิ คราะหร์ ายการคา้ นัน้ จะตอ้ งมคี วามเขา้ ใจเกย่ี วกบั รายการคา้ ใหม้ ากทส่ี ดุ ซง่ึ โดยทวั่ ไปมหี ลกั ในการวเิ คราะหร์ ายการคา้ ดงั น้ี 1. วิเคราะห์รายการค้าท่ีเกิดข้ึนว่าทาให้สินทรัพย์ หน้ีสิน และส่วนของเจ้าของกิจการเปล่ี ยนแปลง โดยการเพมิ่ ขน้ึ หรอื ลดลงอยา่ งไรบา้ ง 2. รายการคา้ ทเ่ี กดิ ขน้ึ เมอ่ื วเิ คราะหแ์ ลว้ การเปลย่ี นแปลงของสนิ ทรพั ย์ หน้สี นิ และสว่ นของเจา้ ของนนั้ จะตอ้ ง ทาใหส้ มการบญั ชเี ป็นจรงิ เสมอ กล่าวคอื เม่อื วเิ คราะห์รายการค้าแล้ว สนิ ทรพั ย์ท่เี ปล่ยี นแป ลง จะต้องเท่ากบั หน้สี นิ ทเ่ี ปลย่ี นแปลงบวกดว้ ยสว่ นของเจา้ ของทเ่ี ปลย่ี นแปลงเสมอ

จงวเิ คราะหร์ ายการคา้ ของรา้ นแพตเสรมิ สวยของเดอื นมกราคม 25X8 โดยใสเ่ ครอ่ื งหมาย  ดงั น้ี

จงวเิ คราะหก์ ารเพม่ิ หรอื ลดของรายการคา้ สนิ ทรพั ย์ หน้สี นิ และสว่ นของเจา้ ของ ดงั น้ี

จงวเิ คราะหร์ ายการคา้ ของรา้ นชายขอบบรกิ ารดงั ต่อไปน้ี

เมอ่ื กจิ การมรี ายการคา้ เกดิ ขน้ึ กย็ อ่ มจะมผี ลกระทบตอ่ การเปลย่ี นแปลงของสมการบญั ชหี มวดใดหมวดหน่งึ ซง่ึ จะทาใหส้ นิ ทรพั ยเ์ ท่ากบั หน้ีสนิ และสว่ นของเจา้ ของเสมอ สว่ นหมวดรายได้และหมวดค่าใชจ้ ่ายนัน้ เม่อื วเิ คราะห์ แลว้ จะทาใหส้ ว่ นของเจา้ ของเพม่ิ ขน้ึ ในกรณีทม่ี ผี ลกาไร และจะทาใหส้ ว่ นของเจา้ ของลดลงในกรณีทม่ี ผี ลขาดทุน โดยการวเิ คราะหร์ ายการคา้ แต่ละรายการจะมผี ลกระทบต่อบญั ชที งั้ 5 หมวด คอื สนิ ทรพั ย์ หน้สี นิ สว่ นของเจา้ ของ รายได้ และคา่ ใชจ้ า่ ย ซง่ึ รายไดแ้ ละคา่ ใชจ้ า่ ยนนั้ จะกระทบตอ่ บญั ชสี ว่ นของเจา้ ของดงั น้ี

ตอ่ ไปน้ีเป็นรายการคา้ ของรา้ นรดั เกลา้ บรกิ าร ในเดอื นมกราคม 2558 ม.ค. 1 นางรดั เกลา้ นาเงนิ สดมาลงทนุ ในรา้ นจานวน 120,000 บาท 2 จา่ ยเงนิ ซอ้ื อุปกรณ์เสรมิ สวย 80,000 บาท 3 ซอ้ื เครอ่ื งตกแต่งรา้ นเป็นเงนิ เชอ่ื จากรา้ นป่ิน 5,000 บาท 5 ใหบ้ รกิ ารเสรมิ สวยแกก่ องประกวดนางงามชาวสวน 4,000 บาท ยงั ไมไ่ ดร้ บั เงนิ ให้ทา 1. วเิ คราะหร์ ายการคา้ 2. วเิ คราะหผ์ ลกระทบต่อสมการบญั ชี 3. วเิ คราะหผ์ ลกระทบต่องบแสดงฐานะการเงนิ

ผลกระทบของรายการค้าต่อสมการบญั ชีและงบแสดงฐานะการเงิน มีดงั ต่อไปนี้







หลกั การบญั ชีคู่ (Double-Entry) เป็นหลกั การบญั ชที ไ่ี ดร้ บั การยอมรบั และใชก้ นั ทวั่ ไป ในปัจจุบนั ซง่ึ กค็ อื รายการคา้ ทุกรายการทเ่ี กดิ ขน้ึ เมอ่ื วเิ คราะหแ์ ลว้ กจ็ ะนาไปบนั ทกึ บญั ชี 2 ดา้ นเสมอ คอื ดา้ นเดบติ และดา้ นเครดติ ในจานวนทเ่ี ทา่ กนั ปกตริ ายการคา้ ทกุ รายการจะบนั ทกึ โดยเดบติ บญั ชหี น่งึ และเครดติ อกี บญั ชหี น่ึงในจานวนเงนิ ทเ่ี ทา่ กนั เรยี กว่า บญั ชนี นั้ ไดด้ ลุ กนั (Single Journal Entry) แต่อาจจะมบี างรายการตอ้ งบนั ทกึ บญั ชีโดยเดบติ หรอื เครดติ หลายบญั ชี ก็ได้ แต่จานวนเงนิ รวมด้านเดบิตและด้านเครดิตจะต้องเท่ากนั ตามหลกั การบญั ชคี ู่ เรยี กว่า การ รวมรายการ (Compound Journal Entry)

หลกั การบนั ทึกบญั ชีตามหลกั การบญั ชีคู่ การบนั ทกึ บญั ชตี ามระบบบญั ชคี ู่ มหี ลกั ดงั น้ี 1. การบนั ทึกบญั ชีหมวดสินทรพั ย์ รายการคา้ ใดทว่ี เิ คราะหแ์ ลว้ จะบนั ทกึ ไวด้ งั น้ี ❖ สนิ ทรพั ยเ์ พม่ิ ขน้ึ ใหบ้ นั ทกึ บญั ชสี นิ ทรพั ยด์ า้ นเดบติ (Dr.) ❖ สนิ ทรพั ยล์ ดลง ใหบ้ นั ทกึ บญั ชสี นิ ทรพั ยด์ า้ นเครดติ (Cr.) 2. การบนั ทึกบญั ชีหมวดหนี้สิน รายการคา้ ใดทว่ี เิ คราะหแ์ ลว้ จะบนั ทกึ ไวด้ งั น้ี ❖ หน้สี นิ เพม่ิ ขน้ึ ใหบ้ นั ทกึ บญั ชหี น้สี นิ ดา้ นเครดติ (Cr.) ❖ หน้ีสนิ ลดลง ใหบ้ นั ทกึ บญั ชหี น้สี นิ ดา้ นเดบติ (Dr.)

3. การบนั ทึกบญั ชีหมวดส่วนของเจ้าของ (ทนุ ) รายการคา้ ใดทว่ี เิ คราะหแ์ ลว้ จะบนั ทกึ ดงั น้ี ❖ สว่ นของเจา้ ของ (ทนุ ) เพ่ิมขึน้ ใหบ้ นั ทกึ ทบ่ี ญั ชสี ว่ นของเจา้ ของด้านเครดิต (Cr.) ❖ สว่ นของเจา้ ของ (ทุน) ลดลงใหบ้ นั ทกึ ทบ่ี ญั ชสี ว่ นของเจา้ ของด้านเดบิต (Dr.) 4. การบนั ทึกบญั ชีหมวดรายได้ จากการวเิ คราะหส์ มการบญั ชี ถา้ บญั ชรี ายไดเ้ พม่ิ ขน้ึ จะมผี ลทาใหส้ ว่ นของ เจา้ ของเพมิ่ ขน้ึ หลกั การวเิ คราะหย์ ดึ ตามหลกั หมวดบญั ชสี ว่ นของเจา้ ของ ดงั น้ี ❖ ถา้ รายไดเ้ พม่ิ ขน้ึ จะทาใหส้ ว่ นของเจา้ ของเพิ่มขึ้นใหบ้ นั ทกึ บญั ชสี ว่ นของเจา้ ของดา้ นเครดติ ❖ ถา้ รายไดล้ ดลงจะทาใหส้ ว่ นของเจา้ ของลดลงใหบ้ นั ทกึ บญั ชสี ว่ นของเจา้ ของดา้ นเดบติ

5. การบนั ทึกบญั ชีหมวดค่าใช้จ่าย จากการวเิ คราะหส์ มการบญั ชี ถ้าบญั ชคี ่าใชจ้ า่ ยเพม่ิ ขน้ึ จะมผี ลทาให้ สว่ นของเจา้ ของลดลง หลกั การวเิ คราะหย์ ดึ ตามหลกั หมวดบญั ชสี ว่ นของเจา้ ของ ดงั น้ี ❖ ถา้ คา่ ใชจ้ า่ ยเพมิ่ ขน้ึ จะทาใหส้ ว่ นของเจา้ ของลดลงใหบ้ นั ทกึ บญั ชสี ว่ นของเจา้ ของดา้ นเดบติ ❖ ถา้ คา่ ใชจ้ า่ ยลดลงจะทาใหส้ ว่ นของเจา้ ของเพ่ิมขึน้ ใหบ้ นั ทกึ บญั ชสี ว่ นของเจา้ ของดา้ นเครดติ

การตงั้ ชื่อบญั ชีจากการวิเคราะหร์ ายการค้า การตงั้ ชอ่ื บญั ชแี บง่ ออกเป็น 3 ประเภท คอื 1. บัญชีสินทรัพย์ ให้นาช่ือของสินทรพั ย์นัน้ ๆ มาตัง้ เป็ นช่ือบัญชี เช่น เงินสด ลูก หน้ีการค้า อุปกรณ์ เครอ่ื งตกแตง่ เป็นตน้ 2. บญั ชหี น้สี นิ ใหน้ าชอ่ื ของหน้ีสนิ นนั้ ๆ มาตงั้ เป็นชอ่ื บญั ชี เชน่ เจา้ หน้ีการค้า เงนิ กู้ เป็นตน้ 3. บัญชสี ่วนของเจ้าของ (ทุน) ให้นาช่อื ส่วนท่ีเก่ียวข้องกับเจ้าของมาตัง้ เป็นช่อื บัญชี เช่น บัญชีทุน... ใชส้ ว่ นตวั รายไดค้ า่ บรกิ าร เงนิ เดอื น เป็นตน้ สามารถแยกลกั ษณะการบนั ทกึ บญั ชปี ระเภทสว่ นของเจา้ ของไดด้ งั น้ี 3.1 ลกั ษณะของบญั ชที นุ จะถูกบนั ทกึ ทางดา้ นเครดติ เมอ่ื มกี ารลงทุนครงั้ แรก, ลงทุนเพมิ่ และจะถูกบนั ทกึ ดา้ นเดบติ เมอ่ื มกี ารถอนทนุ 3.2 ลกั ษณะของบญั ชถี อนใชส้ ว่ นตวั จะถกู บนั ทกึ ดา้ นเดบติ เพราะทาใหส้ ว่ นของเจา้ ของลดลง 3.3 ลกั ษณะของบญั ชรี ายได้ จะถูกบนั ทกึ ดา้ นเครดติ เมอ่ื มรี ายไดเ้ กดิ ขน้ึ เพราะทาใหส้ ว่ นของเจา้ ของเพมิ่ ขน้ึ 3.4 ลกั ษณะบญั ชคี า่ ใชจ้ า่ ย จะถูกบนั ทกึ ดา้ นเดบติ เมอ่ื มคี า่ ใชจ้ า่ ยเกดิ ขน้ึ เพราะทาใหส้ ว่ นของเจา้ ของลดลง

การจดั ทาเอกสารประกอบการบนั ทึกบญั ชี ผทู้ าบญั ชี (Bookkeeper) เป็นผมู้ หี น้าทจ่ี ดั ทาบญั ชี ซง่ึ กอ่ นจะจดั ทาบญั ชนี นั้ ผู้ทาบญั ชตี อ้ งตรวจสอบเอกสาร ประกอบการบนั ทกึ บญั ชใี หถ้ กู โดยเอกสารประกอบการบนั ทกึ บญั ชมี ดี งั น้ี 1. ใบสาคญั ทใ่ี ชใ้ นการบนั ทกึ บญั ชใี นสมุดขนั้ ตน้ ไดแ้ ก่ สมุดรายวนั ทวั่ ไปและสมุดรายวันเฉพาะ ใบสาคญั ท่ี จดั ทาขน้ึ นัน้ จะต้องกาหนดเลขทเ่ี รยี งลาดบั ใบสาคญั เพ่อื สะดวกในการตรวจสอบ อ้างองิ ในการบนั ทกึ บญั ชี ซ่งึ ใบสาคญั เหลา่ นนั้ จะเป็นการสรปุ รายการ จานวนเงนิ และมเี อกสารหลกั ฐานการรบั -จ่ายเงนิ แนบประกอบดว้ ย เชน่ ใบสาคญั รบั ใบสาคญั จา่ ย เป็นตน้ 2. เอกสารหลกั ฐานทางการคา้ เชน่ ใบเสรจ็ รบั เงนิ ใบกากบั ภาษี ใบสง่ ของ ใบขอซอ้ื ใบสงั่ ซอ้ื ใบแจง้ หน้ี เป็นตน้ 3. เอกสารหลกั ฐานทางการเงนิ เช่น เชค็ ใบแจ้งยอดธนาคาร ใบฝากเงนิ ใบถอนเงนิ สมุดคู่ฝาก ใบสาคัญ เงนิ สดยอ่ ย เป็นตน้

จงสรปุ การวเิ คราะหส์ นิ ทรพั ย์ หน้สี นิ และสว่ นของเจา้ ของ ดงั น้ี

จงวเิ คราะหก์ ารเพม่ิ หรอื ลดของสนิ ทรพั ย์ หน้สี นิ และสว่ นของเจา้ ของ ดงั น้ี