พ.ย.62 ต.บ้านบึง อ.บ้านคา จ.ราชบุรี

ทาเนยี บคลงั ปัญญา ภมู ปิ ัญญาทอ๎ งถน่ิ ประจาเดือน พฤศจกิ ายน 2562 กศน.ตาบลบา๎ นบงึ ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาเภอบา๎ นคา สานกั งานสงํ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยจงั หวดั ราชบรุ ี สานกั งานสงํ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั สานกั งานปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

คานา ด๎วย กศน.ตาบลบ๎านบึง ได๎ดาเนินการจัดทาภูมิปัญญาในท๎องถิ่น ให๎กับประชาชนในพื้นที่อาเภอ บ๎านคา เพื่อเพิ่มพูนความรู๎ซ่ึงความรู๎และทักษะการในการดาเนินชีวิตแบบพอเพียง สามารถเรียนรู๎และ ฝึกฝนได๎ทั้งจากการศึกษาด๎วยตนเองและรับการถํายทอดจากคนอ่ืน การนาภูมิปัญญามาเผยแพรํเพ่ือให๎ ประชาชนในพ้ืนที่ได๎นาไปใช๎และเรียนร๎ูเพ่ือเพิ่มอาชีพและประสบการณ์ให๎กับตนเองและครอบครัว ให๎มี การเจริญเติบโตอยํางตํอเน่ืองและเกื้อกูลในการผลิตซึ่งกันและกัน โดยการใช๎ ทรัพยากรที่มีอยูํให๎เกิด ประโยชน์และไมํมีสารพิษ เชํน ดิน น้า แสงแดดอยํางเหมาะสมเกิดประโยชน์สูงสุด มีความสมดุลย์ ของ สภาพแวดล๎อมอยํางตํอเนื่องและเกิดผลในการเพ่ิมพูนความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากร ธรรมชาติด๎วย กศน.ตาบลบา๎ นบึง ไดจ๎ ดั ทารายงานรูปเลํมเพื่อแสดงผลการจัดกิจกรรมให๎ผ๎ูท่ีสนใจได๎เห็นผลสัมฤทธิ์อยําง ชดั เจน และสามารถนาไปใชใ๎ นชีวติ ประจาวันได๎ กศน.ตาบลบ๎านบึง พฤษจกิ ายน 2562

สารบญั หนา๎ คานา 1 สารบัญ 5 กศน.ตาบลบา๎ นบึง 10 14 - คลังปัญญา การทาสบํสู ับปะรด : คณุ อรทยั รวมสิน - คลงั ปญั ญา ประเพณีกินขา๎ วหอํ : คุณชศู ลิ ป์ ชีชํวง - คลังปัญญา กระเปา๋ แฮนดเ์ มด : คณุ กัณฑมิ า ลาวดั คณะผจู๎ ดั ทา

1 แบบบนั ทกึ ชดุ ขอ๎ มลู คลงั ปญั ญา-ภมู ปิ ญั ญาทอ๎ งถนิ่ ตาบล บ๎านบึง อาเภอ บา๎ นคา จงั หวดั ราชบรุ ี ชอื่ ภมู ปิ ญั ญา การทาสบูสํ บั ปะรด ข๎อมลู พนื้ ฐาน รายบคุ คล เจา๎ ของภมู ปิ ัญญาท๎องถนิ่ /บคุ คลคลงั ปญั ญา ชอื่ นางอรทยั นามสกลุ รวมสนิ วันเดอื นปเี กดิ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2517 ที่อยปูํ จั จบุ นั (ที่สามารถติดตํอได๎) บา๎ นเลขท่ี 35 หมทูํ ่ี 2 ตาบล/แขวง บา๎ นบงึ อาเภอ/เขต บ๎านคา จงั หวัด ราชบรุ ี รหัสไปรษณีย์ 70180 โทรศัพท์ 087-802-6366 โทรสาร - Line ID 032731232 E-mail address: [email protected] Facebook อรทัย รวมสนิ ความเปน็ มาของภมู ปิ ญั ญา เนื่องจากคุณอรทัย รวมสิน คือผู๎ท่ีเรียนร๎ูการทาสบูํสับปะรดด๎วยตนเอง อีกท้ังครอบครัวปลูก สับปะรดเป็นอาชีพหลัก มีการนาผลผลิตสํงโรงงานเป็นหลัก นาผลสับปะรดสด น้าสับปะรด สับปะรดหยี สับปะรดกวน ขนมปังสอดไส๎สับปะรด สบูํสับปะรด แชมพูสับปะรด น้ายาล๎างจานจากสับปะรด มา วางขายหน๎าบ๎าน เพ่ือเป็นการลดรายจํายในครัวเรือนสร๎างรายได๎เพ่ิม และประชาชนสํวนใหญํในพ้ืนที่ ตาบลบ๎านบงึ กป็ ลกู สบั ปะรดเป็นจานวนมาก มีการตลาดสบั ปะรดท่ีใหญํพอสมควรแตํมีสับปะรดบางสํวนที่ ไมสํ ามารถทาการตลาดได๎ เนื่องจากมีขนาดเลก็ จนเกินไป ผลผลติ เหลําน้ันมาแปรรูปเพ่ือเพ่ิมประสิทธิภาพ ในการผลิตและการตลาดของประชาชน สับปะรดยังจัดเป็นผลไม๎เพ่ือสุขภาพอีกชนิดหน่ึง โดยประโยชน์ ของสับปะรดนั้นมีอยูํหลากหลาย เพราะอุดมไปด๎วยแรํธาตุและวิตามินตํางๆจานวนมาก ซ่ึงได๎แกํ คาร์โบไฮเดรต วติ ามินซี วติ ามินบี1 วิตามนิ บี2 วิตามนิ บ3ี วิตามนิ บี5 วิตามินบี6 กรดโฟลิก ธาตุแคลเซียม ธาตุโพแทสเซียม ธาตุแมกนีเซียม ธาตุแมงกานีส ธาตุฟอสฟอรัส ธาตุเหล็ก ธาตุสังกะสี เป็นต๎น ซ่ึงเหลํานี้ ถือวํามีประโยชน์ตํอรํางกายและสุขภาพเราเป็นอยํางมาก และสรรพคุณสับปะรดทางสมุนไพรนั้น ก็ชวย รักษาอาการตํางๆได๎อยํางหลากหลายเชํนกัน เชํน โรคบิด โรคน่ิว ชํวยบรรเทาอาการแผล เป็นหนอง ขับ ปสั สาวะ เป็นต๎น จดุ เดนํ ของภมู ปิ ญั ญา สบํูสับปะรด หนึ่งในผลิตภัณฑ์เพ่ือสุขภาพท่ีทาให๎ผิวขาวใสเนียนนุํม ใช๎ทาความสะอาดผิว ซึ่งสบูํ สบั ปะรดนัน้ มสี ํวนผสมของหวั เชือ้ สกัดจากสบั ปะรด ซ่ึงเป็นท่รี ู๎จักกันดีวําชํวยในการบารุงผิวพรรณ ชํวยใน การผลัดเซลลผ์ ิว ผิวขาวใสเนยี นนมํุ เพมิ่ ความชมํุ ชน้ื และกักเก็บนา้ ทาให๎ผิวลดการสูญเสียน้านอ๎ ยลง ลด

2 การอุดตันรูขุมขน แถมยังทาให๎ผิวแลดูอํอนเยาว์ตลอดเวลาด๎วย เม่ือผลิตเป็นสบูํก๎อน สับปะรดจึงชํวย บารุงผิว ลดอาการสูญเสียนา้ ผวิ มีความชุํมช้ืน เหมาะกับทุกสภาพผิว สับปะรดมีสารสาคัญ คือ เอ็นไซม์บ รอมเี ลน (Curcuminoids) หรือ สารตํอตา๎ นอนมุ ลู อิสระ ซง่ึ ฤทธติ์ ๎านอนุมูลอิสระ ต๎านการเกิดการแพ๎ การ อักเสบของผิวหนัง บรรเทาอาการคัน ชํวยเพ่ิมภูมิต๎านทานหรือภูมิคุ๎นกันท่ีดี มีฟองละเอียดทาให๎ร๎ูสึกนุํม เนียนละเอียดเมื่อสัมผัสผิวกายและผิวหน๎าของเรา สบูํสับปะรดเป็นสบํูอํอนละมุนอุดมด๎วยวิตามิน C สูง บารุงผิวพรรณให๎ผอํ งใส ผลดั เซลล์ผิว ลดความหมองคล้า ขจดั กลนิ่ ตัวไดส๎ ะอาดล้าลึก ทาให๎ผิวขาวข้ึนตาม ธรรมชาติ สบํูสับปะรด ล๎างออกงําย อํอนโยน ไมํระคายเคือง ไมํมีผลข๎างเคียงใดๆ ปริมาณฟองมากซ่ึงได๎ จากน้ามันธรรมชาติ 100% ใช๎ได๎ค๎ุมคําจนหมดก๎อน คุณสมบัติเฉพาะของสบํูสับปะรด คือมีสารตํอต๎าน อนุมูลอิสระซ่ึงชํวยในการชะลอวัยและชะลอการเกิดริ้วรอย ชํวยเสริมสร๎างภูมิต๎านทานให๎กับรํางกาย นอกจากน้ีสารตํอต๎านอนุมูลอิสระยังชํวยเสริมสร๎างภูมิคุ๎มกันให๎ผิวหนังมีสุขภาพดีแข็งแรงและบารุงผิว ปกปูองผิวจากการแพ๎ ระคายเคือง ลดผดผื่นคัน ชํวยบารุงผิวให๎ชํุมชื้นสดใสมีชีวิตชีวานําสัมผัส ไมํหยาบ กร๎าน นอกจากน้ีสบํูทาจากธรรมชาติตัวน้ียังทาให๎ผิวพรรณดูอํอนกวําวัย ลดการอุดตันรูขุมขน ทาให๎ผิว ขาวใสเนียนนุํมเรียบเนียนขึ้น ลดความหมองคลา้ ได๎อยาํ งมปี ระสิทธิภาพ การทาสบํูสับปะรดเพ่ือเพิ่มผลกาไรให๎แกํประชาชนการจัดการศึกษาอาชีพในปัจจุบันมี ความสาคัญมาก เพราะจะเป็นการพัฒนาประชากรของชุมชน ให๎มีความร๎ู ความสามารถและมีทักษะใน การประกอบอาชีพ เป็นการแก๎ปัญหาการวํางงานและสํงเสริมความเข๎มแข็งให๎แกํเศรษฐกิจของชุมชน การศกึ ษาเพอื่ เพมิ่ ศักยภาพและขดี ความสามารถให๎ประชาชนของชุมชน ไดม๎ ีอาชีพท่ีสามารถสร๎างรายได๎ท่ี ม่ันคง ประชาชนมรี ายได๎มงี านทาสามารถแก๎ปัญหาการวํางงานและสํงเสริมความเข๎มแข็งให๎แกํเศรษฐกิจ ชุมชน สภาพสังคมปัจจุบันมนุษย์เราได๎รับผลกระทบจากการเปล่ียนแปลงในด๎านตําง ๆ เชํน ด๎าน เศรษฐกิจ การเมือง สังคมและสิ่งแวดล๎อมเป็นอยํางมาก ประชากรมนุษย์ ถูกใช๎ไปอยํางรวดเร็ว และไมํ เพยี งพอกับจานวนประชากรท่ีเพ่ิมข้ึนทุกมุมโลก มนุษย์จึงประสบปัญหาตํางๆตามมามากมาย โดยเฉพาะ ด๎านการดารงชีพและชีวิตความเป็นอยํูของประชาชน นอกจากจะมีการประกอบอาชีพจาเป็นอยํางยิ่ง ที่ มนษุ ย์เราจะต๎องสร๎างข้ึนหรือหามาทดแทนโดยวิธีการตําง ๆ เพื่อการอยูํรอดการประกอบอาชีพชํางเชื่อม โลหะน้นั เปน็ อาชีพอสิ ระในการทามาหากิน และสรา๎ งรายได๎ให๎กับตนเอง

3 รปู ภาพภมู ิปญั ญา การทาสบจํู ากสบั ปะรด นางอรทยั รวมสิน การแปรรปู สบั ปะรด นางอรทยั รวมสิน การทาสบจํู ากสบั ปะรด การแปรรปู สบั ปะรด นางอรทยั รวมสิน นางอรทยั รวมสนิ วสั ดใุ นการทาสบสูํ บั ปะรด -กรสี ลนี – สบั ปะรด – ผงฟอง - ส-ี นา้ หอม

4 รปู ภาพภมู ปิ ญั ญา การทาสบจํู ากสบั ปะรด การทาสบจํู ากสบั ปะรด นางอรทยั รวมสนิ นางอรทยั รวมสนิ การทาสบจํู ากสบั ปะรด นางอรทยั รวมสิน วธิ กี ารทาสบสํู ับปะรด - ตม๎ กรสี ลนี - ใสสํ บั ปะรดปนุ - ใสผํ งฟอง- ใสสํ -ี ใสนํ า้ หอม - เทใสแํ บบ รอพอสบแูํ ขง็ ตวั หอํ ดว๎ ยซนี และบรรจภุ ณั ฑ์ 5 การทาสบจํู ากสบั ปะรด นางอรทยั รวมสนิ

5 แบบบนั ทกึ ชดุ ข๎อมลู คลงั ปญั ญา-ภมู ปิ ญั ญาทอ๎ งถนิ่ ตาบล บ๎านบึง อาเภอ บ๎านคา จงั หวดั ราชบรุ ี ชอื่ ภมู ปิ ญั ญา ประเพณกี ินขา๎ วหอํ ขอ๎ มลู พืน้ ฐาน รายบคุ คล เจา๎ ของภมู ปิ ัญญาท๎องถิ่น/บคุ คลคลังปญั ญา ชือ่ นายชศู ลิ ป์ นามสกลุ ชชี ํวง วนั เดือนปเี กดิ 23 พฤศจกิ ายน พ.ศ. 2509 ท่ีอยูํปัจจบุ นั (ทสี่ ามารถติดตํอได๎) บา๎ นเลขที่ 93/1 หมํทู ี่ 1 ตาบล/แขวง บ๎านบึง อาเภอ/เขต บา๎ นคา จังหวดั ราชบุรี รหัสไปรษณีย์ 70180 โทรศพั ท์ 089-095-9126 โทรสาร - Line ID - E-mail address: - Facebook ชูศลิ ป์ ชีชํวง ความเป็นมาของภมู ปิ ญั ญา ผ๎ูใหญชํ ศู ิลป์ ชีชวํ ง เปน็ ผใ๎ู หญบํ า๎ น หมูํบ๎านโปุงกระทิงบน ต้งั อยํหู มทูํ ี่ 1 ตาบลบ๎านบึง อาเภอบ๎าน คา จังหวัดราชบุรี เดิมชื่อบ๎านกะเหรี่ยงวํา “บ๎านกุํยโนํ” ตํอมามีการติดตํอกับชาวไทยมากข้ึน จึงเรียกชื่อ เปน็ ภาษาไทยวาํ “บา๎ นบนเขา” เม่ือทางการ ได๎เขา๎ มาพฒั นาโดย นพค. และ กรป.กลาง ได๎พบเห็นกระทิง มากนิ ดินโปงุ อยบํู ํอย ๆ จงึ เรียกวาํ “โปงุ กระทิง” แตํเนือ่ งจากมี 2 หมูํบา๎ นติดตอํ กนั จึงเรียนกวํา “บ๎านท่ิย โท” ซึ่งเข๎าถึงกนั กํอนเรยี กวํา “โปงุ กระทิงลําง” และเรียกอีกหมํูบ๎านบนเขาวํา “โปุงกระทิงบน”กะเหร่ียง โปหรือกะเหรี่ยงโพลง หรือชาวไทยตะนาวศรี เป็นกลํุมที่อาศัยตามแนวชาวแดนด๎านตะวันตกของจังหวัด ราชบุรี – เพชรบุรี จังหวัดราชบุรีจะอยูํในเขตอาเภอสวนผึ้ง ปากทํอ บ๎านคา เป็นกลุํมท่ีมีวิถีชีวิตและ วัฒนธรรมเป็นเอกลักษณ์ของกลํุมมายาวนาน ประเพณีกินข๎าวหํอ หรืออ้ังหมี่ถํอง เกิดจากความเช่ือ เก่ียวกับขวัญประจาตัวของคนกะเหร่ียงเช่ือวําทุกคนมีขวัญประจาของคนกะเหรี่ยงเชื่อวําทุกคนมีขวัญ ประจาตัวเป็นสิริมงคลแกํตัว หากใครท่ีขวัญหายไมํอยํูกับตัว อาจทาให๎เกิดโรคภัยไข๎เจ็บได๎ ดังน้ันแตํละปี ชาวกะเหรย่ี งจงึ มปี ระเพณีเรยี กขวัญผูกขอ๎ มือกนิ ขา๎ วหอํ ขึ้น จดุ เดนํ ของภมู ปิ ญั ญา ประเพณีกินข๎าวหํอกะเหร่ียง หรือภาษากะเหร่ียงราชบุรีเรียกวํา อ้ังหม่ีถํอง เกิดจากความเชื่อ ท่ีวําในชํวงเดือนหลําคอก (ราวเดือนสิงหาคมของทุกปี) บรรดาภูตผีตํางออกหากิน ขวัญมนุษย์ซึ่งขวัญน้ีมี ความสาคญั มาก หากผ๎ูใดขวัญเสียขวัญหายเพราะถูกผีกิน ไปเสียแล๎ว ผ๎ูน้ันก็จะตาย ดังนั้นเพ่ือรักษาขวัญ ของผ๎ูคนในชมุ ชนให๎ยงั คงอยูํสบื ไป จงึ จดั พิธผี กู แขนเรียกขวญั และรักษาขวัญเอาไว๎ ดว๎ ยเหตมุ ักทาหอํ

6 ข๎าวต๎มในพิธี งานประเพณีผกู แขนเรียกขวญั จงึ มผี ๎เู รียกสน้ั ๆ วาํ ประเพณีกินข๎าวหํอ หรือบุญกินข๎าวหํอ มี ตานานทเ่ี ลํากันสืบมาวํา มลู เหตขุ องการจัดพิธีเรียกขวัญและกินข๎าวหํอ นี้เน่ืองจากชาวกะเหรี่ยงต๎องพลัด บา๎ นเกดิ เมืองนอนซ่ึงอยใํู นประเทศพมาํ ด๎วย เหตุของภัยสงครามทาให๎ผู๎คนล๎มตายลงเป็นจานวนมาก คนที่ หนีตายมาได๎ จึงนับวําโชคดีภาวะท่ีแร๎นแค๎นทุกข์ยากเชํนน้ีผู๎ใดที่ยังมีข๎าวเหลือก็นามาแบํง กันกิน และ เรียกขวญั ให๎กาลงั ใจแกกํ นั บางตานานเลําวํา เดอื นหลําคอก หรือเดือน 9 เป็นชํวงท่ีผีตํางออกหากิน ขวัญ มนษุ ยห์ ากขวญั ผูใ๎ ดถูกกนิ นน้ั หมายถงึ วาํ ตอ๎ งเสียชีวิตด๎วยเหตุน้ีจึงต๎องมีการ เรียกขวัญให๎มาอยูํกับตัว และ เด็กทเี่ กิดในเดือนหลําคอก จะได๎รับการปฏิบัติเป็น พิเศษ ไมํวําประเพณีผูกแขนเรียกขวัญ (กินข๎าวหํอ) นี้ จะเกดิ จากตานานใดก็ตาม ชาวกะเหรี่ยงราชบุรีทุกท๎องที่มักกาหนดจัดงานประเพณีนี้เกือบทุกชุมชน โดย จัด ขึ้นภายในเดือน 9 ตามระบบจันทรคติ แตํไมํกาหนดวันให๎ตายตัววําจะเป็นวันข๎าง ขึ้นหรือข๎างแรมท่ี เทําใดขึน้ อยูํกบั ความพรอ๎ มและข๎อตกลงรํวมกันของชุมชนซึ่ง ชุมชนใกล๎เคียงมักจะไมํจัดงานประเพณีน้ีใน วันเดียวกัน แตํจะจัดให๎เหลื่อมวัน เพื่อที่จะได๎มีโอกาสไปรํวมงานกับชาวกะเหร่ียงตํางหมํูบ๎าน โดยทั่วไป ประเพณีน้ีใช๎เวลา 4 วัน ตํอมาในปัจจุบันรํนเวลาเหลือ 2 วัน ซึ่งเป็นชํวงเตรียมจัดทาสิ่งของและวันงาน ส่ิงของหลักท่ีใช๎ประกอบในงานประเพณี คือข๎าวหํอมีลักษณะคล๎าย ข๎าวต๎มลูกโยน กลําวคือ ข๎าวหํอทา จากข๎าวสาร(ข๎าวเหนียว) กรอกลงในใบตอง หรือใบไผํผากท่ีทาเป็นกรวยยาวประมาณน้ิวมือ โดยเหลือ ขอบปากกรวยไว๎ เปน็ สํวนพบั ปิดให๎มดิ แล๎วใช๎เส๎นตอกพันมิให๎ข๎าวสารรํวงออกจากหํอตํอจากนั้น จึงนาหํอ ข๎าวท่ีทาไว๎ไปแชํน้าเป็นเวลาหน่ึงคืนหรือหนึ่งวัน เพ่ือให๎เมล็ดข๎าวอมน้า เม่ือนาไปต๎มจะทาให๎สุกงํายและ สุกท่ัวทั้งหํอ คนในครอบครัวและญาติพ่ีน๎องมักจะชํวยกันหํอข๎าวกรณีที่ครัวเรือนใด มีคนเกิดเดือน9 จะต๎องเตรียมข๎าวหอํ เปน็ พวง โดยใชไ๎ มไ๎ ผํร้วิ ขนาดน้วิ มอื หรือ แขนงไม๎ไผํก็ได๎ยาวศอกเศษ จักแยกเป็นตอก เส๎นเล็ก ๆ ให๎ได๎จานวนตาม ต๎องการ แตํมักจะทาเกินอายุ เชํน คนท่ีเกิดเดือน 9 มีอายุ 50 ปี เมื่อจะ เตรียม ข๎าวหํอหรือผูกแขนเรียกขวัญ จะต๎องจัดตอกเพ่ือทาข๎าวหํอเป็นพวงให๎ได๎จานวน มากกวํา 50 หํอ มีนัยวําให๎มีอายุยืนยาวมากกวํา 50 ปี อีกสิ่งหนึ่งที่เป็นของคูํกับข๎าวหํอ คือน้าจ้ิม มีลักษณะคล๎ายหน๎า กระฉกี คอื ปรุงจากกะทเิ คีย่ วใหง๎ วด ประสมน้าตาลป๊ีบและมะพร๎าวขดู ชํวงหัวค่ากํอนวันงาน ทุกครัวเรือน จะเปิดประตูหน๎าตํางไว๎ตลอดคืน ผ๎ูนา หมํูบ๎านจะยิงปืนข้ึนฟูา แล๎วลูกบ๎านตํางขานรับด๎วยการยิงปืนหรือ จุดประทัด ชวํ งน้ี หญิงสงู อายุของแตํละครอบครัว นากระบุงบรรจขุ า๎ วหํอ ดอกไม๎ ดา๎ ยแดง กล๎วย อ๎อย มา ต้ังริมบันไดเรือนแล๎วใช๎ไม๎คดข๎าวหรือทัพพีเคาะที่หัวบันได พร๎อมกลําวเรียกขวัญ รุํงเช๎าของวันงาน ใน หมํูบ๎านกะเหรี่ยงจะระงมไปด๎วยเสียงประทัดและเสียง ตีป๊ีบ ผ๎ูอาวุโสสูงสุดในครอบครัวนาสมาชิกในบ๎าน น่ังรวมกนั บริเวณระเบียง แลว๎ ทาพิธีเรยี กขวัญอีกครงั้ ตํอจากน้ัน ผูอ๎ าวุโสผกู แขนใหก๎ ับทกุ คนในบา๎ นด๎วย

7 ด๎าย แดงเพ่ือความเปน็ สิรมิ งคล โดยผ๎ูอาวุโสชายจะผูกแขนให๎อาวุโสหญิงกํอน แล๎วจึงสลับกันผูกเชํนปูุผูก ใหย๎ ําแล๎วยาํ จะผูกแขนอวยพรใหป๎ ุูตํอจากน้ันเหลาํ ลูกหลานจึงทยอยกันคลานไปไหว๎ขอพรและให๎ผู๎อาวุโส ผูกแขนให๎ ซง่ึ ขั้นตอนน้ีถือได๎วําเป็นชํวงสาคัญของพิธี เม่ือเสร็จพิธีแล๎ว บรรดาหนํุมสาวตํางพากันไปเยี่ยม เยือนแวะข้ึนบ๎าน เพื่อชิมข๎าวหํอของครัวเรือนอ่ืน ๆ บ๎างก็ร๎องเพลงหรือตั้งวงเลํนสะบ๎า เลํนดนตรี เปุา แคน และการละเลํนอื่น ๆ กันอยํางสนุกสนาน ความสาคัญของงานประเพณีกินข๎าวหํอ นอกจากจะเป็น โอกาสดีทส่ี มาชกิ ของครอบครัวท้ังที่อยํูในชุมชนและคนท่ีออกไปทางานข๎างนอก จะได๎กลับมา เยี่ยมบ๎าน และอยูํกันพร๎อมหน๎าแล๎ว ยังเป็นประเพณีเพ่ือยืนยันถึงความเป็นกลุํม คนท่ีมีรากเหง๎าทางวัฒนธรรมและ แสดงตัวตนในฐานะผู๎คนของสังคมไทย หากชาวไทยตํางภูมิภาค หรือผู๎สนใจใครํได๎เห็นประเพณีการกิน ข๎าวหํอ ของชาวกะเหรี่ยงราชบุรี ควรสืบเสาะหาขําวจากชาวกะเหร่ียงในชุมชนโดยตรง หรือสานักงาน วัฒนธรรมจังหวัดราชบุรี เม่ือทราบวันเวลาของงานพิธีแล๎วควร จัดสรรเวลาเพื่อรํวมในพิธีประมาณ 2-4 วัน ชํวงสาคัญอยํางหนึ่งของพิธีน้ี คือการได๎รํวมทาข๎าวหํอกับชาวกะเหรี่ยง แม๎จะหํอบูดเบ้ียวไปบ๎าง แตํ ชาวกะเหร่ียงราชบรุ ีไมถํ อื เพราะคนในทอ๎ งถ่นิ เป็น ผมู๎ ีนา้ ใจดี ตอ๎ นรับแขกดว๎ ยความจริงใจ

8 รปู ภาพภมู ปิ ญั ญา ประเพณกี นิ ขา๎ วหอํ ประเพณกี นิ ขา๎ วหอํ นายชศู ลิ ป์ ชชี วํ ง นายชศู ลิ ป์ ชชี วํ ง ประเพณกี นิ ขา๎ วหอํ ประเพณีกนิ ขา๎ วหํอ นายชศู ลิ ป์ ชชี วํ ง นายชศู ลิ ป์ ชชี วํ ง

9 รปู ภาพภมู ปิ ญั ญา ประเพณีกนิ ขา๎ วหํอ ประเพณีกนิ ขา๎ วหํอ นายชศู ลิ ป์ ชชี วํ ง นายชศู ลิ ป์ ชชี วํ ง ประเพณีกนิ ขา๎ วหํอ ประเพณกี นิ ขา๎ วหอํ -กขล๎าว๎ วยเห-อน๎อยี ยวว-สั -ดมดา๎ ะ/ุ ยอพสปุ รแีนกา๎ ดาวรงย-ณ-ใชดบ์ ศู ปอตลิ กรอปะไงม์เ-พน-๎ ชเณา้ทชี ตยวีํกี างนนิ ลขทา๎ รวาหยอํ -ตอก-แบบบขพยคาา๎นืนันั ววหมทปหรใิ กึรอํหอื ะชทข๎หมาดุา๎นาจวขงึ่ณาสวอ๎ กานนั ขรวิ้ รา๎เมพวํวอืงสอ่ื อาใโอหรดก(เ๎ยขมจเา๎หลาวด็กลเหขหอื า๎นขอํ วอยตี อบวอํ มน)ปจนากาาาย้กรกชอนกเมศูกน้ัรอื่ลิลวจนยปงงใึไา์ นนวไช๎ปใาเบชี หปตวํตอํม๎น็ งอขจสงาะ๎วํ วทนหทาพร่ีทใอืบัหาใปสบ๎ไวดิกุไ1ไ๎ผใงป0หผาํํ แยม๎าชแกดิ ํนลทแา้ะลี่ทเสว๎ปากุใเน็ชปทเเ๎น็วว่ัสกลทน๎ ราง้ัตวหหอยนํอกง่ึ

10 แบบบนั ทกึ ชดุ ข๎อมลู คลงั ปญั ญา-ภมู ปิ ญั ญาทอ๎ งถนิ่ ตาบล บา๎ นบึง อาเภอ บ๎านคา จงั หวดั ราชบุรี ชอ่ื ภมู ปิ ญั ญา กระเป๋าแฮนด์เมด ข๎อมลู พื้นฐาน รายบุคคล เจา๎ ของภมู ปิ ญั ญาท๎องถ่ิน/บคุ คลคลงั ปญั ญา ชื่อ นางสาวกณั ฑิมา สกลุ ลาวัด วันเดอื นปีเกิด 2 เมษายน พ.ศ. 2518 ทอี่ ยูปํ จั จบุ นั (ที่สามารถตดิ ตํอได๎) บา๎ นเลขท่ี 115. หมทํู ี่ 13 ตาบล/แขวง บ๎านบึง อาเภอ/เขต บ๎านคา จงั หวัด ราชบรุ ี รหัสไปรษณีย์ 70180 โทรศพั ท์ 096-857-8380 โทรสาร - Line ID 100042741292257 E-mail address: - Facebook กัณฑิมา ลาวัด ความเปน็ มาของภมู ปิ ัญญา คุณกัณฑิมา ลาวัด ได๎เร่ิมทากระเป๋าผ๎ามาประมาณ 8 ปีกวําแล๎ว เหตุผลในการทาคือ เป็นคนท่ี ชอบทางานฝมี อื แทบจะทกุ อยาํ ง ชอบทาและชอบใชเ๎ วลาวํางให๎เป็นประโยชน์ พอทาไปเร่ือยๆก็มีชิ้นงาน มากขึ้น ก็เร่ิมจาหนําย โดยการขายให๎เพื่อนๆบ๎าง คนรู๎จักบ๎าง จากปากตํอปาก กลายมาเป็นอาชีพ ปัจจุบนั แล๎วรายได๎ตอํ เดือน จะข้ึนอยกํู บั ออรเ์ ดอร์ท่ีลูกค๎าส่ัง ข้ันต่าจะอยํูที่ 6 พันบาทข้ึนไป สูงสุด คือ 1 หมื่นกวําบาท และมีลูกค๎าสั่งออร์เดอร์มากท่ีสุดก็ประมาณ 50 ช้ินงาน เป็นสินค๎าขนาดกลางๆ ระยะเวลาในการทาช้ินงานแตํละชิน้ งานจะใช๎เวลาตํางกัน ขึ้นอยกํู ับชิ้นงานมนั เล็กหรือใหญํ ยากหรืองําย ถ๎าช้ินงานมันเล็ก ก็จะอยูํราวๆ 1-2 วัน ถ๎าใหญํและยาก มีวิธีทาท่ีซับซ๎อนมากข้ึน ก็ประมาณ 2อาทิตย์ เรื่องของต๎นทุน สินค๎าทามากจากวัสดุท่ีเป็นผ๎า ท้ังของไทยและผ๎าตํางประเทศ ถ๎าลูกค๎าระบุมาวํา ต๎องการผ๎าชนิดไหน ถ๎าผ๎าไทยก็ถูกหนํอย ถ๎าผ๎าตํางประเทศราคาก็จะสูงขึ้นอีกประมาณ 50 เปอร์เซ็น ของราคาผ๎า จดุ เดนํ ของภมู ปิ ญั ญา การทากระเป๋าแฮนด์เมด นั้นเป็นงานฝีมืออยํางหนึ่ง การเย็บในแตํละขั้นตอนจะต๎องมีความ ละเอียดมาก จะมาเย็บลกๆไมํได๎ เพราะเป็นงานฝีมือถ๎าทาขายจะสร๎างกาไรได๎มาก ทั้งนี้ต๎องข้ึนอยูํกับ รูปทรง ขนาด ลวดลายของผ๎า ชนิดของผ๎าที่นามาใช๎ ซ่ึงเป็นองค์ประกอบในการทากระเป๋าแฮนด์เมด ถา๎ รปู ทรงและขนาดของกระเป๋าใหญํและเย็บด๎วยผ๎าที่มีลวดลายสวยงาม มูลคําของกระเป๋าใบน้ันก็จะสูง ไปด๎วย เพราะอยาํ งนัน้ กระเปา๋ แฮนด์เมด จึงเป็นอาชีพที่สร๎างรายได๎สูงอีกอาชีพหน่ึง นอกจากจะทาขาย เป็นเป็นอาชีพแลว๎ อกี ทางหนง่ึ นอกจากทาขายแล๎วทีจ่ ะทาให๎มีรายได๎อีกทางคือ การเปดิ สอนทากระเปา๋

11 แฮนด์เมด นั่นเอง อาจจะเริ่มสอนจากคนใกล๎ตัวเชํน เพ่ือน ญาติๆ แล๎วถ๎าเพื่อนหรือญาติๆ สนใน สนับสนุนก็อาจจะบอกตํอคนอ่ืน ทาให๎มีผ๎ูคนสนใจจะมาเรียนทากระเป๋าแฮนด์เมดจากเรา เป็นการเพิ่ม รายไดอ๎ ีกทางหน่ึง อยาํ งไรกด็ ี ถ๎าเรามีความรู๎ความสามรถน้ีใช๎ให๎เกิดประโยชน์ ในการทากระเป๋า แฮนด์ เมด เปน็ เราสามารถทากระเปาไวใ๎ ช๎เองก็ได๎ ไมํจาเป็นต๎องทาขายอยาํ งเดียว เราสามารถเย็บกระเป๋าไว๎ใช๎ เองมากทส่ี ุดตามแตํทเ่ี ราต๎องการ ทากระเป๋าตามแตํสถานการณ์ไว๎ใช๎ เชํน วันนี้ต๎องไปทางาน กระเป๋าใบ ใหญํใสํสัมภาระทําจะดี หรือทากระเป๋าใสํเศษสตางค์ไว๎ใช๎ก็ได๎ เราสามรถทากระเป๋าได๎เองหลายทรง หลายใบ หลายลวดลาย ไมํต๎องเสียเงินทองไปซ้ือกระเป๋าแพงๆ ท่ีพอใช๎ไปได๎ไปนานก็เบ่ือหรือชารุด เรา สามารถนาเอาความร๎ูความสามารถของเราในทางนี้มาใช๎ให๎เกดประโยชน์ การทากระเป๋าแฮนด์เมด ยัง เป็นการใช๎เวลาวํางให๎เป็นประโยชน์อีกด๎วย ดีกวําเอาเวลาไปทาอะไรไร๎สาระ เชํน เลํนเกมส์ การทา กระเปา๋ แฮนดเ์ มดจะวําไปแล๎วน้ัน ก็เป็นกิจกรรมที่ชํวยฝึกสมาธิอีกด๎วย เพราะเวลาท่ีทาเราจะต๎องมีสมาธิ มีความอดทน ต๎องใจเย็น ในการทา เพราะถ๎าเราไมํมีสมาธิในการเย็บชิ้นงานแล๎ว อาจจะทาให๎เกิด ความผิดพลาดได๎ เป็นเหตุให๎ต๎องมาเสียเวลาแก๎ไขชิ้นงาน ต๎องมีสมาธิ ความอดทน และต๎องใจเย็นๆ เพราะในการทาชนิ้ งานแตลํ ะช้นิ นั้นอาจจะตอ๎ งใช๎ระยะเวลาในการทามากกวาํ ปกตแิ ลว๎ แตํชิ้นงาน ถ๎าขาด ความอดทน ใจรอ๎ น ชิน้ งานกจ็ ะออกมาไมดํ ี ไมํสวยงาม งานไมํละเอียดประณีตเทําที่ควร ก็เหมือนท่ีเรา จะทาอะไรสกั อยํางก็ตอ๎ งพยายาม อดทน และทาส่ิงๆนน้ั อยํางเตม็ ท่ี

12 รปู ภาพภมู ปิ ญั ญา การทากระเป๋าแฮนด์เมด นางสาวกัณฑมิ า ลาวดั การทากระเปา๋ แฮนดเ์ มด นางสาวกัณฑิมา ลาวดั กระเปา๋ Handmade เปน็ กระเปา๋ ทท่ี ามาจากมือ คอื เปน็ งานฝีมอื ไมไํ ดผ๎ ลติ มาจาเครอ่ื งจกั ร งานกระเปา๋ จงึ มีความ ละเอยี ดมากกวาํ กระเปา๋ ทเ่ี ยบ็ มาจากเครอ่ื งจกั ร มาจากโรงงาน รปู ทรงของกระเปา๋ วสั ดุ ผา๎ ทนี่ ามาผลติ ก็อาจจะมี คุณภาพไมมํ เี ทาํ ทค่ี วร และงานเยบ็ ของกระเปา๋ ทม่ี าจากโรงงานกอ็ าจจะเยบ็ ไมเํ รยี บรอ๎ ยอีกดว๎ ย อาจทาใหก๎ ระเปา๋ เสอ่ื มสภาพการใชง๎ านอยาํ งรวดเรว็ เพราะงนั้ กระเปา๋ Handmade จงึ เปน็ กระเปา๋ เปน็ ชน้ิ งานเปน็ งานฝมี อื ทขี่ น้ั ตอน การทาต๎องทาอยาํ งละเอยี ดมาก และนอกจากเราจะสามารถสรา๎ งชนิ้ งานไดแ๎ ลว๎ การทากระเปา๋ Handmade ยงั สามารถสรา๎ งอาชีพ สรา๎ งรายได๎อกี ดว๎ ย

13 รปู ภาพภมู ปิ ญั ญา การทากระเป๋าแฮนด์เมด การทากระเป๋าแฮนด์เมด นางสาวกณั ฑมิ า ลาวดั นางสาวกณั ฑมิ า ลาวดั การทากระเป๋าแฮนดเ์ มด นางสาวกัณฑิมา ลาวดั การทากระเปา๋ Handmadeจะวาํ ไปแลว๎ นน้ั กเ็ ปน็ กจิ กรรมทช่ี วํ ยฝึกสมาธอิ กี ดว๎ ย เพราะเวลาทที่ าเราจะตอ๎ งมสี มาธิ มคี วาม อดทน ตอ๎ งใจเยน็ ในการทา เพราะถา๎ เราไมํมสี มาธใิ นการเยบ็ ชน้ิ งานแลว๎ อาจจะทาใหเ๎ กดิ ความผดิ พลาดได๎ เปน็ เหตใุ หต๎ อ๎ ง มาเสยี เวลาแก๎ไขชน้ิ งาน ต๎องมสี มาธิ ความอดทน และตอ๎ งใจเยน็ ๆ เพราะในการทาชน้ิ งานแตลํ ะชน้ิ นน้ั อาจจะต๎องใช๎ ระยะเวลาในการทามากกวาํ ปกตแิ ลว๎ แตชํ นิ้ งาน ถา๎ ขาดความอดทน ใจรอ๎ น ชน้ิ งานกจ็ ะออกมาไมดํ ี ไมสํ วยงาม งานไมํ ละเอยี ดปาณตี เทาํ ทค่ี วร

14 คณะผจู้ ดั ทา ท่ีปรกึ ษา นายชยั ศิริ จริ อนนั ตอ์ นวชั ผอ.กศน.อาเภอบ้านคา ครูผชู้ ว่ ย นางสาวผกาพรรณ จนั ทะแสง ครู อาสาสมัคร นายปรีชา โพธศิ์ รีทอง คณะทางาน ร่าง/เรียบเรยี งและจัดพิมพ์ นายกุลวฒั น์ สมโสม ครู ศรช.หนองพันจันทร์ ครู กศน.ตาบลบ้านคา นายศภุ ากร ประชุมสาร ครู กศน.ตาบลบา้ นบึง ครู กศน.ตาบลหนองพนั จนั ทร์ นางสาวสุวรรณา พริ ิยะพล ครู ศรช.บา้ นบึง บรรณารกั ษ์ นายสุพดั สว่างวงษ์ นางสาวชนติ า อาวรณจ์ ติ ร นางสาวนสิ า เมอื งอู่มงคล