การใช้ประโยชน์จากใบเตยหอมเลี้ยงนกกระทา

1 การเสริมใบเตยหอมในอาหารไกไขแ ละนกกระทา ใบเตย ช่ือวิทยาศาสตร : Pandanus amaryllifolius Roxb. ช่ือสามญั : Pandanus Palm , Fragrant Pandan , Pandom wangi. วงศ : Pandanaceae ชื่ออนื่ : ปาแนะวองงิ (มาเลเซยี -นราธวิ าส) ลักษณะทางพฤกษศาสตร เตยเปนพรรณไมจําพวกเดียวกบั หญา เปน พชื ใบเล้ยี งเดีย่ วลักษณะแตกกอเปน พุมขนาดเลก็ ลําตน เปน ขอ ใบ ออกเปนพมุ บรเิ วณปลายยอด เมื่อโตจะมรี ากคํา้ จนุ ชวยพยุงลาํ ตนไว ใบเปนใบเด่ียวเรยี งสลบั เวยี นเปน เกลียว ขึ้นไปจนถึงยอด ลกั ษณะใบยาวเรยี วคลา ยใบหอก ปลายใบแหลม ขอบใบเรยี บ ผวิ ใบเปนมัน เสน กลางใบเวา ลึกเปนแอง ถาดูดา นทองใบจะเหน็ เปนรูปคลา ยกระดกู งูเรือ ใบมีกลนิ่ หอม ขยายพนั ธุจากหัวหรือเหงา ใตด ิน คณุ คาทางอาหารและสรรพคุณ ใบเตย\" มักถกู นํามาผสมในอาหาร เพื่อใหอ าหารมีกลน่ิ หอมนารับประทาน แถมยังชวยแตงสเี ขียวใหก ับ ขนมไทย เชน ขนมเปย กปูน ขนมชัน้ เปนตน และยงั นํามาทาํ เปน เครอื่ งดื่มอีกดวย

2 ประโยชนข อง \"เตยหอม\" ไมไ ดมเี พียงเทา นี้ แตย งั มีสรรพคุณทางยาทีด่ ตี อ สุขภาพแฝงอยูดวย ใบ ใชเปนยาบาํ รงุ หัวใจ เพราะใบเตยมีฤทธ์ิลดอัตราการเตน ของหวั ใจ จึงชวยบาํ รุงหัวใจไดอ ยา งดี วิธีรบั ประทานคือ ใชใบสดผสมในอาหาร แลว รบั ประทาน หรอื นําใบสดมาคั้นนํา้ รับประทาน ครง้ั ละ 2-4 ชอ น แกง ชวยดับกระหาย เน่อื งจากใบเตยมกี ล่ินหอมเย็น หากนํามาผสมน้ํารับประทาน จะชว ยดบั กระหาย คลายรอ น ทานแลวรสู ึกชน่ื ใจ และชุมคอไดเ ปนอยา งดี วิธีรบั ประทานคอื นําใบเตยสดมาลา งให สะอาด นาํ มาตําหรือปน ใหละเอียด แลว เตมิ น้ําเลก็ นอย คนั้ เอาแตนา้ํ ดื่ม รกั ษาโรคหดั หรือโรคผิวหนงั โดยนาํ ใบเตยมาตาํ แลว มาพอกบนผวิ แกห วดั แกไ อ ดบั พิษไข และชกู ําลงั รากและลาํ ตน ใชรกั ษาโรคเบาหวาน เพราะรากและลําตนของเตยหอมน้นั มีฤทธ์ิลดระดบั นา้ํ ตาลในเลือด วธิ ี รับประทานก็คอื ใชราก 1 กํามือนาํ ไปตมเปน นา้ํ ดมื่ ทกุ เชา-เย็น ใชเปนยาขบั ปสสาวะ โดยการนาํ ตนเตยหอม 1 ตน หรือราก ครึ่งกาํ มือ ไปตมกบั นํ้าด่มื ซง่ึ ในปจ จบุ นั นี้ไดม กี ารทาํ ศกึ ษาวิจยั โดยนําน้ําตมรากเตยหอมไปทดลองในสตั วท ดลองเพอื่ ดูฤทธล์ิ ด นาํ้ ตาลในเลอื ด ปรากฏวา สามารถลดน้ําตาลในเลือดของสตั วท ดลองได

3 \"ใบเตยหอม\" 100 กรัม จะใหพลังงานถึง 35 กโิ ลแคลอรี และยังมคี ณุ คาทางโภชนาการอกี มากมาย ไมว า จะเปน นํ้า 85.3 กรมั คารโ บไฮเดรต 4.6 กรัม โปรตนี 1.9 กรัม ไขมัน 0.8 กรมั กาก 5.2 กรมั แคลเซียม 124 มลิ ลกิ รมั ฟอสฟอรัส 27 มิลลกิ รัม เหลก็ 0.1 มิลลกิ รัม เบตา-แคโรทีน 2.987 ไมโครกรัม วติ ามนิ บี 2 0.20 มิลลกิ รัม ไนอะซนี 1.2 มิลลิกรัม วติ ามินซี 8 มิลลิกรัม จากการศกึ ษาทางเคมีของใบเตยพบวา มสี ารสาํ คญั หลายชนิด เมือ่ นําใบเตยหอมมากลน่ั ดวยไอนา้ํ จะ ไดสารหอมทีป่ ระกอบดว ยไลนาลิลอะซเี ตท ( linalylacetate) เบนซลิ อะซเี ตท (benzyl acetate) ไลนาโล ออล (linalool) และเจอรานอิ อล (geraniol) มสี ารทีท่ าํ ใหมกี ลนิ่ หอมคอื คมู ารนิ (coumarin) และเอทิลวา นิล (ethyl vanillin) คลอโรฟล ลทําใหม สี เี ขียว เบตา แคโรทีน และสารในกลมุ แอนโทไซยานิน (anthocyanin)ซึง่ เปน สารทอี่ อกฤทธท์ิ สี่ าํ คัญ(วันดี ,2538) โดยสารคลอโรฟล ลแ ละอนุพันธใ นใบเตยนั้น มีผล ตอ การเจรญิ เติบโตของแบคทีเรยี และสตั ว กระบวนการเมตาบอลิสม การหายใจ กระตนุ การสรางเม็ดเลอื ด แดง ซ่ึงมผี ลตอภาวะโภชนาการและการทํางานของฮอรโ มน (ศุภชยั และยุพา, 2543) ซงึ่ ความสามารถในการ ออกฤทธด์ิ งั กลา วจะสง ผลดีตอ สขุ ภาพของไกไ ข นกกระทาไขและผลติ ภัณฑไ ขใ นแงของการเก็บรักษาและ คณุ ภาพ (กจิ , 2545) ลกั ษณะการนาํ ใบเตยหอมไปใชเสริมในอาหารไกไขและนกกระทา ใบเตยสด ใบเตยห่นั ฝอย

4 ใชส วนใบสดของเตยหอมนาํ มาหัน่ ฝอยขนาดประมาณ 0.2-0.5 เซนติเมตร เพ่อื ความเหมาะสมในการ จิกกินของไกไ ขแ ละนกกระทา ผลงานวิจัยท่เี ก่ียวของกับการใชใ บเตยในไกไ ขและนกกระทา การศกึ ษาผลของการเสรมิ ใบเตยหอมในสตู รอาหารตอคณุ ภาพสมรรถภาพการใหผ ลผลิตและ การลดกล่ินคาวไข จากการทดลองเสริมใบเตยแหง ที่ระดับ 0, 2, 4 และ 6% พบวาสมรรถภาพทางการผลิต ของไกทไ่ี ดร ับสูตรอาหารเสริมใบเตยแหงทร่ี ะดบั 6 % ดีข้นึ ปรมิ าณอาหารท่กี ินเฉลยี่ ลดลงไปพรอ มๆกับการ เพ่ิมขนึ้ ของนา้ํ หนักไขต อ ฟองและ%ไข ซ่งึ ไกท ่ีไดรับสูตรอาหารเสรมิ ใบเตย 0, 2, 4 และ 6% มคี าเฉลี่ยน้ําหนัก ไข/ฟอง/สูตรอาหาร เทากบั 60.43, 60.43, 59.26 และ 61.29 กรมั ตามลําดับ ระดบั ใบเตยในสูตรอาหารไมม ี ผลตอ การเปล่ยี นแปลงคาความถวงจําเพาะและความสูงไขข าวตรงกนั ขามกบั การเสริมใบเตยทีร่ ะดับ 6 % พบวามผี ลเพม่ิ สีของไขแดง ลดอัตราการสูญเสียนาํ้ หนกั ไข และมีคา เฉลี่ย%ไขส ูงสดุ ขน้ึ 5 % ระดับ 6% ระดับ 0% รูปแสดงการเปรยี บเทยี บสีไขแดงที่เสริมใบเตยในระดับ 6% กับระดบั การเสริมใบเตย 0%

5 ผลของการเสริมใบเตยหอมในอาหารแมไ กไขต อสมรรถภาพการใหผลผลติ ไขแ ละคณุ ภาพไข ภายในโรงเรือนระบบปดและโรงเรอื นระบบเปด ผลการทดลองพบวา แมไ กที่เล้ยี งในโรงเรอื นระบบปดมี อัตราการเล้ยี งรอด ปรมิ าณอาหารทก่ี นิ อัตราการใหไข น้าํ หนักไขเ ฉลยี่ และความหนาเปลือกไขม ากกวาแมไก ที่เลย้ี งในโรงเรือนระบบเปด ขณะทแ่ี มไ กที่ไดร บั อาหารเสรมิ ใบเตยหอมมีอตั ราการใหไขส งู กวาและปรมิ าณ อาหารทกี่ ิน มีแนวโนม สูงกวา แมไกท ีไ่ ดร บั อาหารทไ่ี มเสริมใบเตยหอม จากผลการทดลองนแี้ สดงใหเ ห็นวาการ เสรมิ ใบเตยหอม 5 กรัมตอตวั ตอ วนั ในอาหารแมไกไ ขท เ่ี ล้ยี งในโรงเรือนระบบเปดทาํ ใหแมไกมอี ตั ราการใหไ ขดี ขน้ึ 11.07 % เม่อื เทยี บกบั แมไ กท ่ีเลี้ยงโดยใชอ าหารกลมุ ควบคมุ และความแตกตางมมี นี ัยสาํ คญั ทางสถิติ จาก อัตราการใหไ ขข องแมที่เล้ยี งในโรงเรือนระบบปด การเลยี้ งไกไ ขร ะบบโรงเรอื นปด การเลยี้ งไกไขระบบโรงเรอื นเปด การเสริมใบเตยหอมใหแมไกท ี่มีอายุการไขม ากกวา 55 สปั ดาหขึน้ ไปตอสมรรถภาพการผลติ และคณุ ภาพไข ผลการทดลองพบวา ไกไขกลุม ทใ่ี ชอ าหารสําเร็จรูปรว มกับการเสริมใบเตยหอม 5 กรัมตอ ตัว ตอวนั กลมุ ท่ีเสรมิ เปลือกหอยบดสปั ดาหละ 2 ครัง้ ๆละ 5 กรัมตอตัว และกลมุ ทีเ่ สรมิ ใบเตยสด 5 วันตอตวั ตอ วันรว มกบั การเสรมิ เปลือกหอยสัปดาหละ 2 ครัง้ ๆละ 5 กรัมตอ ตัว มีปริมาณอาหารท่ีกนิ และอตั ราการใหไขสงู กวากลมุ ควบคุม( P<0.05) สวนสมรรถภาพการผลติ อื่นๆไมม คี วามแตกตางอยา งมนี ยั สําคญั ทางสถิติ แตกลุม ควบคุมมแี นวโนมไขบบุ แตกสงู กวา กลุมอ่นื ผลการเสรมิ ใบเตยหอมในอาหารตอสมรรถภาพการผลิตไขข องนกกระทาญปี่ นุ ชวงอายุตางๆ ในสภาวะโรงเรอื นปด จากการทดลองเสรมิ ใบเตยหอมทป่ี รมิ าณ 1,1.5 และ 2 กรมั พบวา การเสริมใบเตย หอมในอาหารนกกระทาซ่งึ เล้ยี งในสภาพแวดลอมภายในโรงเรือนปด ทสี่ ามารถควบคมุ อณุ หภูมิไดสงผลตอ สมรรถภาพการผลติ ของนกกระทาไมแตกตา งจากกลุมควบคมุ ทัง้ ในชวงระยะเร่มิ ไขถ ึงใหไ ขส งู สดุ (6-18 สปั ดาห) ระยะหลังใหไ ข (18-39 สัปดาห) และระยะกอ นปลด (40 สัปดาหขึน้ ไป) แตการเสรมิ ที่ระดบั 1.5 กรัมตอตวั ตอวันเปน ระดบั ท่ชี วยใหอัตราการไขเพิม่ ขนึ้ ประมาณ 2% ในขณะเดียวกนั ชวยยืดอายุการไขข องนก กระทาใหยาวนานขน้ึ

6 ผลการเสรมิ ใบเตยหอมในอาหารนกกระทาท่ชี ว งอายุตาง ๆ ในสภาพโรงเรือนเปด จากการ ทดลองพบวา ในชว ง 0-17 สัปดาห การเสรมิ ใบเตยหอมในระดบั ตา ง ๆ ไมส งผลตอ สมรรถภาพการผลติ และ คณุ ภาพไขแตอ ยา งใด แตพ บวา ในชวงอายุ 27-30 สัปดาห ความหนาเปลือกของไขน กกระทาทีเ่ สรมิ ใบเตย หอมในระดับ 2 กรมั /ตัว/วนั มคี วามหนาเปลอื กมากกวากลุม อน่ื ๆ อยา งมนี ัยสําคญั ทางสถติ ิ ( p>0.05) และที่ อายุ 31-34 สัปดาห และ 39-42 สัปดาห กลมุ ทเ่ี สริมใบเตยหอมทร่ี ะดับ 1.5 กรมั /ตัว/วัน มีประสทิ ธภิ าพการ ใชอ าหารดีกวา กลมุ อน่ื ๆ อยา งมีนัยสาํ คญั ทางสถติ ิ (p<0.05) การเล้ยี งนกกระทาในระบบโรงเรือนปด และเปด

7 เอกสารอางอิง กจิ สุนทร. 2545. ศักยภาพของสมนุ ไพรในอุตสาหกรรมการผลิตสตั ว “มมุ มองการใชสมุนไพร”, น.6-8. ใน การประชมุ วชิ าการการใชสมุนไพรไทยโอกาสและทางเลอื กใหมของอุตสาหกรรมการผลิตสัตว ครัง้ ที่ 1. วนั ท่ี 24 – 25 ตลุ าคม 2545 ณ โรงแรมมารวย, กรุงเทพฯ. ชาคริต กจิ รุงโรจน, ณฐั ภัสสร มะนาวหวาน และรังศณิ ี สกุลมา. 2554. การศึกษาผลของการใชใบเตยหอม ตอ การใหผลผลิตไขระยะหลังจากใหไขสูงสุด (อายุ 18-30 สัปดาห) ในนกกระทา. ปญ หาพิเศษ. ภาควชิ าสัตวบาล คณะเกษตรกาํ แพงแสน มหาวิทยาลยั เกษตรศาสตร วทิ ยาเขตกาํ แพงแสน, นครปฐม. นิรนาม. ม.ป.ป. ขอ มูลและสรรพคณุ ของใบเตย. http://www.yangtalad.ac.th/worknid/worknid52/worknid50652/anuruk/index9.html. วนั ท่ี 18 มิถุนายน 2555. นิรนาม. ม.ป.ป. ใบเตย...มดี ที ีไ่ มใชแคกลิน่ หอม. http://health.kapook.com/view32465.html. วันท่ี 18 มถิ ุนายน 2555. นริ นาม. ม.ป.ป. ใบเตย: pandanus. http://dc338.4shared.com/doc/1oa7sJMT/preview.html. วนั ที่ 18 มิถนุ ายน 2555. นริ นาม. ม.ป.ป. รูปขนมชัน้ . http://temp.allthaifood.com/recipes/9-100-3/khanom-chan- (%E0%B8%82%E0%B8%99%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0% B8%99---multi-layer-sweet).html. วันที่ 18 มถิ นุ ายน 2555. นิรนาม. ม.ป.ป. รปู ตนเตยหอม. http://www.suansavarose.com/index.php?lite=article&qid=195473. วันที่ 18 มิถนุ ายน 2555. นริ นาม. ม.ป.ป. รปู น้ําใบเตย. http://kanchanapisek.or.th/kp4/book244/juice.html. วันท่ี 18 มิถนุ ายน 2555. นิรนาม. ม.ป.ป. รปู ใบเตย. http://9leang.com/?p=6072. วันท่ี 18 มถิ นุ ายน 2555.

8 นิรนาม. ม.ป.ป. รูปลําตน และรากเตยหอม. https://www.facebook.com/pages/%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9 9%E0%B8%84%E0%B8%99%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0 %B8%B8%E0%B8%82%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E/201402129888387. วันที่ 18 มิถนุ ายน 2555. วันดี กฤษณพันธ. 2538. สมุนไพรสารพัดประโยชน. ภาควชิ าเภสชั วินจิ ฉยั คณะเภสชั ศาสตร มหาวทิ ยาลัยมหดิ ล, กรุงเทพฯ. ศภุ ชยั ชาญปรีชากลุ และยุภา วัฒนกจิ รุงโรจน. 2543. การศึกษาการสกดั สเี ขียวจากใบเตยอยา งเปนระบบ. ปญ หาพเิ ศษ. ภาควิชาวิศวกรรมอาหาร คณะวิศวกรรมศาสตร มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร วิทยาเขต กําแพงแสน, นครปฐม. น.56-89. สุชาติ สงวนพันธุ, สรสั นันท สขุ พิมาย และเรญา มา ทอง. 2552. ผลการเสรมิ ใบเตยหอมในอาหารตอ สมรรถภาพการผลติ ไขนกกระทาญ่ีปนุ ชวงอายุตางๆในสภาวะโรงเรือนปด. ใน รายงานการประชมุ วิชาการ ครัง้ ท่ี 6. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร วิทยาเขตกาํ แพงแสน นครปฐม. น.243-248. สุชาติ สงวนพนั ธุ อรทยั ไตรวฒุ านนท อรรถวุฒิ พลายบญุ และสกุ ัญญา รตั นทบั ทิมทอง. 2545. การศกึ ษา ผลการใชใบเตยหอมในสูตรอาหารตอคณุ ภาพ สมรรถภาพการใหผลผลิตและการลดกลนิ่ คาวไข. ใน รายงานการประชมุ วชิ าการ สมนุ ไพรไทย: โอกาสและทางเลือกใหมของอตุ สาหกรรมการผลิตสัตว คร้งั ท่ี 1. ณ โรงแรมมารวย, กรงุ เทพฯ. น.237-243. สุชาติ สงวนพันธุ, อรรถวฒุ ิ พลายบุญ, อรประพนั ธ สง เสริม และอรทัย ไตรวุฒานนท. 2546. ผลของการ เสรมิ ใบเตยหอมในอาหารแมไ กไขต อสมรรถภาพการใหผ ลผลิตไขและคุณภาพไขภายในโรงเรอื น ระบบปด และโรงเรอื นระบบเปด. สมนุ ไพรไทย:โอกาสและทางเลือกใหมของอตุ สาหกรรมการผลติ สตั ว ครัง้ ที่ 3. วนั ที่ 11-12 พ.ค. 2548 ณ ศนู ยประชุมสถาบันวจิ ัยจฬุ าภรณ หลกั ส,่ี กรงุ เทพฯ. น. 109-115. สุชาติ สงวนพนั ธ,ุ อรประพันธ สงเสริม, อรรถวฒุ ิ พลายบุญ. และ อรทยั ไตรวฒุ านนท. 2550. การเสรมิ ใบเตยหอมในอาหารแมไกไ ขท ่มี อี ายกุ ารไขม ากกวา 55 สปั ดาหข ึน้ ไปตอ สมรรถภาพการผลติ และ คณุ ภาพไข. 2550. ใน รายงานการประชุมวชิ าการ ครั้งท่ี 4. มหาวทิ ยาลัยเกษตรศาสตร วิทยาเขต กําแพงแสน นครปฐม. น.859-864.

9 สุพรรณณิกา กุลพงษ, สิรกิ าญจน นุม ออ น และอรวรรณ ฉลาดดี. 2554. การศกึ ษาผลการใชใ บเตยหอมตอ การใหผ ลผลิตไขระยะหลงั จากใหไขส ูงสุด (อายุ 31-42 สัปดาห) ในนกกระทา. ปญ หาพิเศษ. ภาควชิ าสัตวบาล คณะเกษตรกาํ แพงแสน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร วทิ ยาเขตกําแพงแสน, นครปฐม.