เที่ยวตามพ่อ ในโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ พื้นที่ภาคกลาง

พระพทุ ธมหาวชิรอตุ ตโมภาสศาสดา ถูกระเบิดจากการให้สัมปทานไปกว่าคร่ึง สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสงั ฆปรนิ ายก ทรงเสยี ดายและทรงดำริ ท่ีจะอนุรักษ์เขาลูกนี้ไว้ จึงโปรดเกล้าฯ ให้ สร้างพระพุทธรูปแกะสลักบนหน้าผาด้านที่ เหลือรอดจากการสมั ปทาน พระพุทธรูปที่แกะสลักอยู่บนหน้าผา มีพระนามว่า “พระพทุ ธมหาวชิรอุตตโมภาส ศาสดา” เปน็ พระพทุ ธรปู ประทบั นงั่ ปางมารวชิ ยั เลยี นแบบพระพุทธนวราชบพิตร ศิลปะสุโขทยั ผสมลา้ นนา ขนาดความสงู ๑๐๙ เมตร หนา้ ตกั กวา้ ง ๗๐ เมตร ซงึ่ ทกุ วนั นเี้ ปน็ ศนู ยร์ วมศรทั ธา อกี แหง่ ในจงั หวดั ชลบุรี เบ้ืองหน้าพระพุทธรูปใต้เงื้อมเงาเขา ชีจรรย์ตกแต่งเปน็ สวนพรรณไม ้ จากหมไู่ ม้นอ้ ยใหญ่ เมอื่ เดนิ เข้าไป ใกล้องคพ์ ระพทุ ธรูปจะรับรู้ไดถ้ งึ ความย่งิ ใหญ่ ภาพตรงหน้าทำให้สำนึกในใจไดว้ ่า อตั ตาใน ตัวเราน้นั ชา่ งว่างเปลา่ และเล็กจอ้ ยเพียงใด 50สำนกั งานคณะกรรมการพเิ ศษเพอื่ ประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

ฝูงกวางรอปลอ่ ย คนื สูป่ า่ ๓ ... จากเขาชจี รรย์ ด้านทิศตะวันออก นอกจากน้นั ท่นี ่ียังเป็นสถานทร่ี ับ คอื พน้ื ที่เขตห้ามลา่ สัตวป์ ่าเขาชีโอน พระบาท เลี้ยงสัตวป์ ่าที่มีทมี่ าหลายแหล่ง เช่น จาก สมเดจ็ พระเจ้าอย่หู วั มีพระราชดำรใิ หเ้ นอ้ื ท่ี เจา้ ของท่ีเลย้ี งสตั ว์ป่าตวั เต็มวยั ไมไ่ ด้ หรือไม่ ร่วม ๒,๐๐๐ ไร่นีเ้ ป็นแหลง่ ตน้ นำ้ และเป็น สามารถจัดการกับความดุร้ายขณะเป็นสัด เขตอภัยทานหา้ มฆา่ สัตว์ จากการจับกุมผลู้ กั ลอบค้าสตั ว์ป่า โดยเฉพาะ ในปจั จบุ นั เขตหา้ มลา่ สตั วป์ า่ เขาชโี อน หมคี วายและหมหี มา ซ่ึงมีอยทู่ ัง้ หมด ๙๔ ตวั มีหนา้ ทีเ่ พาะขยายพันธุ์สัตว์ป่า และปล่อยออก นับเป็นสถานที่เลี้ยงหมีมากท่ีสุดในเอเชีย หากนิ ไดอ้ ยา่ งเสรี เพอ่ื วนั หนงึ่ จะปลอ่ ยกลบั คนื สปู่ า่ ตะวันออกเฉยี งใต้ 51สำนกั งานคณะกรรมการพิเศษเพอ่ื ประสานงานโครงการอนั เนื่องมาจากพระราชดำริ

หมคี วายในเขตฯ เขาชีโอน เนื่องจากค่าใช้จ่ายในการดูแลหมี แต่ละตัวนั้นค่อนข้างสูง ท่ีนี่จึงจัดโครงการ “พ่อแม่อปุ ถัมภ์” ในเขตเลยี้ งหมี ตัวแรกถกู เลย้ี งไวใ้ น บอ่ ซีเมนตข์ นาดใหญ่ ชอ่ื “เจ้าขุน” เป็นหมี ดารา ซงึ่ มสี องความหมาย ความหมายแรกคือเป็นหมีของดารา จรงิ ๆ เพราะเปน็ ลกู อปุ ถมั ภข์ องตก๊ิ -เจษฎาภรณ์ ผลดี และความหมายทส่ี องคอื ชอบทำตวั โดดเดน่ เวลาเห็นคน เม่ือเข้าไปใกล้จะรีบลุกจากการ นอนกลางวันมาปีนขอนไม้ เล่นชงิ ช้า และ เดินมาทักทายถงึ ปากบอ่ “เจ้าขุน” เป็นหมีที่ค่อนข้างแสนรู้ เพราะเป็นตัวเดียวท่ียังไม่เคยโดนรั้วไฟฟ้า ชอ็ ตเลยสกั คร้ัง เดินมาใกล้รวั้ จะหยดุ เหมือน รู้ว่าเจ้าลวดเส้นเล็ก ๆ นัน้ อันตรายแคไ่ หน ในบรเิ วณนมี้ กี รงเลยี้ งหมอี กี มากมาย แต่ละตวั มีบคุ ลิกตา่ งกันไปตามทมี่ า บางตัวที่ โดนทารุณมาในตอนเด็กๆ จะคอ่ นข้างกลัวคน หรือกลายเปน็ หมีที่กา้ วร้าว บางตวั อารมณ์ดี เพราะอยใู่ นสภาพแวดลอ้ มทด่ี ี หมีเหล่านี้มีชะตากรรมวัยเด็กที่น่า สงสารมาก หากใครมีเวลาสามารถสมคั รเป็น พอ่ แมอ่ ปุ ถมั ภ์ หรอื จะบรจิ าคโดยไมร่ ะบตุ วั หมี กไ็ ด้ รบั รองวา่ ไดท้ งั้ บญุ และความสบายใจกลบั บา้ น 52สำนักงานคณะกรรมการพเิ ศษเพอื่ ประสานงานโครงการอันเน่ืองมาจากพระราชดำริ

นิทรรศการตามรอยเทา้ พอ่ ๔ ... จากเขาชโี อน ขา้ มไปยงั ทศิ ตะวนั ออก- พิพิธภัณฑ์แห่งนี้เป็นโครงการ ทะเลอ่าวไทย พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติวิทยา อันเนื่องมาจากพระราชดำริของสมเด็จ เกาะและทะเลไทยตั้งอยู่ท่ีตำบลแสมสาร พระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี อำเภอสตั หีบ ซ่ึงมีพระราชกระแสแนะแนวทางในการสรา้ ง มองจากระยะไกล นกึ วา่ เปน็ รสี อรต์ รมิ จติ สำนกึ เกยี่ วกบั การอนรุ กั ษท์ รพั ยากรธรรมชาติ หน้าผา เพราะอาคารพิพิธภัณฑ์ทั้งสามหลัง โดยในโอกาสนน้ั มพี ระราชดำรคิ วามวา่ “ตาม เรียงตวั ลดหลนั่ บนหน้าผาอยา่ งสวยงาม เกาะต่าง ๆ มีพืชพรรณอยู่มาก แต่ยังไม่มี 53สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

นิทรรศการแสมสาร ผสู้ นใจเทา่ ไร จงึ นา่ จะมกี ารสำรวจพชื พรรณตามเกาะดว้ ย” โครงการอนุรักษ์ เขื่อนกนั คล่ืนในฐานทัพเรือสตหีบ พันธุกรรมพืชอันเนือ่ งมาจากพระราชดำริจงึ เกดิ ข้ึน กองทพั เรอื สนองพระราชดำรดิ ว้ ยการสรา้ งพพิ ธิ ภณั ฑ์ ภายในจดั แสดง เร่ืองราวทางทะเลทงั้ ด้านธรณีวทิ ยา ประมง และด้านพฤษศาสตร์ทางทะเล นอกจากนั้นยังจดั แสดงขอ้ มลู เกี่ยวกับการปฎบิ ัติหนา้ ทขี่ องกองทัพเรอื หากเดินข้ึนไปบนยอดเขาหมาจอ จะมองเห็นชุมชนแสมสาร เกาะต่าง ๆ และเว้งิ อา่ วอนั งดงามเบอื้ งล่าง ลงจากเขาหมาจอจุดนา่ แวะในสัตหบี อีกจุดคอื หาดเตยงาม หาดเตยงาม ตงั้ อยูใ่ นหน่วยบญั ชาการนาวกิ โยธนิ ทไ่ี ด้ชื่อน้เี พราะ บรเิ วณชายหาดมีตน้ เตยทะเลขึน้ อย่หู นาตา ปกติหาดน้เี ปน็ ที่พกั ผ่อนของ ครอบครวั ทหารเรอื และประชาชนทวั่ ไป สุดหาดมีอนสุ าวรียท์ ่ีระลึกถึงวีรกรรม ของเหลา่ นาวิกโยธินที่เสียชีวติ ระหวา่ งปฎิบตั หิ นา้ ที ่ 54สำนักงานคณะกรรมการพเิ ศษเพือ่ ประสานงานโครงการอนั เนื่องมาจากพระราชดำริ

ชุมชนแสมสาร มองจากเขาหมาจอ พระองค์พระราชทานหางเสือเรือ พระทนี่ ง่ั “เวคา” ใหส้ มาคมเรอื ใบแหง่ ประเทศไทย ในพระบรมราชปู ถมั ภ์ ใชม้ อบเปน็ รางวลั นริ นั ดร์ แกผ่ ชู้ นะการแขง่ ขนั เรอื ใบทางไกลตงั้ แตป่ ี ๒๕๐๙ บนชายหาดยังมีอนุสาวรีย์ซ่ึงสร้างเพ่ือระลึกถึง เหตกุ ารณ์ดงั กลา่ ว สำหรับนักกฬี าทวั่ ไป การแล่นเรอื ใบ ระยะทางไกลคือความท้าทาย ทว่าสำหรับ พระองค์แล้ว ความหมายคงมีมากกว่านน้ั การแล่นเรือใบจากประจวบคีรีขันธ์ มาถงึ ชลบรุ ี ความสำคญั คงไมใ่ ชเ่ พยี งระยะทาง สำหรับราษฎรของพระองค์ การมี “นักกีฬา ตัวอย่าง” จะทำให้เขาเกิดแรงบันดาลใจ มี ความมงุ่ ม่นั ทีจ่ ะก้าวไปใหถ้ ึงจดุ หมาย ไม่ว่าในเกมส์กีฬาหรือในการ ด้านหลังอนุสาวรีย์เป็นพิพิธภัณฑ์ ดำเนินชวี ิต นาวิกโยธิน ภายในจัดแสดงอาวุธ ยุทธการ เคร่ืองแต่งกาย และห้องบรรยายให้ความรู้ ครอบครวั สุขสันต ์ แก่ผสู้ นใจ ท่ีปลายอ่าวด้านใต้เป็นท่ีต้ังศาล กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักด์ิ ซ่ึงต้ังอยู่บน ยอดเขา บนนนั้ สามารถมองเหน็ ตวั อา่ วโดยรอบ ได้กว้างไกล หน่งึ ในนัน้ คือ อา่ วเตยงาม ย้อนเวลากลบั ไป อา่ วเตยงามเคย รับเสด็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ครั้ง ทรงเรือพระท่นี ั่งขนาด ๑๓ ฟตุ ชอื่ “เวคา” จากหน้าวังไกลกังวล อำเภอหวั หิน จงั หวดั ประจวบครี ขี นั ธ์ มาถงึ ทีน่ ี่ด้วยเวลารวม ๑๗ ชว่ั โมง ผาวชริ าวุธ 55สำนกั งานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอนั เนอื่ งมาจากพระราชดำริ

คูม่ อื เดนิ ทาง จกุ เสมด็ ถงึ คา่ ยพระมหาเจษฎาราชเจา้ เลย้ี วซา้ ย มีป้ายบอกทางไปยังพิพิธภัณฑ์เป็นระยะ เดินทางไปโครงการพัฒนาพ้ืนที่ หากใช้ถนนสุขมุ วทิ ขบั รถผ่านพัทยา รอบวัดญาณฯ ใช้ถนนสุขมุ วิท (บางนา-ตราด) บางเสร่ สตั หีบ ถงึ สแี่ ยกกิโลสิบ (โรงพยาบาล ผา่ นจงั หวดั ชลบรุ แี ละพทั ยา ถงึ หลกั กโิ ลเมตรท่ี สมเด็จพระนางเจ้าสริ ิกติ ิ์) แยกขวาไปท่าเรอื ๑๖๐ เลีย้ วซา้ ยราว ๘ กโิ ลเมตรจะถงึ วัดญาณฯ จกุ เสมด็ ถงึ ค่ายพระมหาเจษฎาราชเจา้ มีปา้ ย พระพุทธรูปเขาชีจรรย์และเขตห้ามล่าสัตว์ บอกทางเลย้ี วซา้ ยไปพพิ ธิ ภณั ฑ์ สอบถามขอ้ มลู ป่าเขาชโี อนอยใู่ นบริเวณเดียวกัน โทรศพั ท์ โทรศัพท์ ๐ ๓๘๔๓ ๒๔๗๑, ๐ ๓๘๔๓ ๒๔๗๓ ๐ ๓๘๒๓ ๗๖๔๒ เว็บไซต์ www.tis-museum.org พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติวิทยาเกาะและ หาดเตยงาม ใช้ถนนสุขมุ วิท เขา้ เขต ทะเลไทย จากกรงุ เทพฯ ใชเ้ สน้ ทางมอเตอรเ์ วย์ อำเภอสตั หบี ใหส้ งั เกตโรงเรยี นสงิ หส์ มทุ ร ใกล้ ๆ ไปยงั อำเภอสตั หบี เมอ่ื ถงึ ทางแยกตรงโรงพยาบาล กนั คอื หนว่ ยบญั ชาการนาวกิ โยธนิ สอมถามขอ้ มลู โทรศัพท์ ๐ ๓๘๓๓ ๔๑๘๘, ๐ ๒๔๗๕ ๗๓๘๐ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกติ ิ์ ใช้เส้นทางไปทา่ เรอื ตอ่ ๐๖๒ ๖๕๐๙ อนุสวรีย์วรี บุรษุ นาวิกโยธนิ หาดเตยงาม มองจากจากศาลสมเดจ็ กรมหลวงชุมพรฯ 56สำนักงานคณะกรรมการพเิ ศษเพือ่ ประสานงานโครงการอนั เนือ่ งมาจากพระราชดำริ

57สำนกั งานคณะกรรมการพเิ ศษเพื่อประสานงานโครงการอนั เนือ่ งมาจากพระราชดำริ

ปา่ โกงกางวยั เด็ก ๑... จนั ทบุรี ทางเดนิ ไมท้ อดยาวเขา้ ไปในปา่ ชายเลน อา่ วคงุ้ กระเบน แสงแดดสอ่ งลอดลงมาเป็นลำ ในนำ้ มีปา่ ในนามกี ุ้ง ลมทะเลพัดยอดโกงกางเอนลู่นา่ ชม ย่ิงทางเดินทอดลึกเข้าไปต้นโกงกาง คอ่ ย ๆ สูงขน้ึ จากท่มี ีความสูงไมถ่ ึงสบิ เมตร ยามนี้แตล่ ะต้นสงู ร่วมสามสบิ เมตรแล้ว จากคำบอกเล่าของ ระวิโรจน์ เจ้าหน้าท่ีประจำอ่าวคงุ้ กระเบนฯ ปา่ โกงกาง ชว่ งแรกนน้ั เปน็ ปา่ ปลกู สว่ นดา้ นในทแ่ี ตล่ ะตน้ สูงเฉียดสามสิบเมตรนี้เป็นโกงกางธรรมชาติ ซง่ึ เหลอื รอดจากการแผว้ ถางทำฟนื ทำนากงุ้ 58สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพ่อื ประสานงานโครงการอันเนือ่ งมาจากพระราชดำริ

ตรงจุดก่ึงกลางของป่าชายเลนอัน ปา่ โกงกางวยั รนุ่ สมบูรณ์ ต้นแสมยักษ์ต้นหนึ่งถูกทางเดินไม้ ล้อมไว้โดยรอบ ลักษณะของมันเหมือนผ่าน ลมผา่ นฝนมายาวนาน เช่อื วา่ อาจเป็นตน้ ไม้ ที่มีอายุมากที่สดุ ในปา่ ชายเลนนี้ จนถูกเรยี กว่า “ปู่แสม” สะพานแขวนเลก็ ๆ ขา้ มผา่ นปา่ ปลกู อีกผืนหน่งึ ซง่ึ อายุยังไมถ่ ึง ๕ ปี ยอดไมส้ งู เลยราวสะพานไปไม่มากนัก ปรากฏป้ายให้ ความรู้เก่ียวกับประโยชน์และความจำเป็นของ ปา่ ชายเลนตดิ อยทู่ ว่ั ไป เขา้ ประเดน็ “พพิ ธิ ภณั ฑ์ ธรรมชาตทิ มี่ ชี วี ติ ” 59สำนกั งานคณะกรรมการพเิ ศษเพื่อประสานงานโครงการอนั เนือ่ งมาจากพระราชดำริ

ป่าโกงกางวัยเฒา่ ระหว่างทาง ทุกครง้ั ทเี่ ห็นปา้ ยจะพบผู้มาเยอื นหยดุ แวะอา่ น เหน็ แล้วชืน่ ใจแทนคนทำปา้ ย และช่ืนใจแทนป่าชายเลนทีม่ ีคนตั้งใจทำความ ร้จู กั กับมัน ตรงจุดเช่ือมระหว่างป่าปลูกและป่าธรรมชาติมีลานเลนเปิดโล่ง เห็นไกลไปถงึ ปากอา่ ว นำ้ กำลงั ลดเต็มที่ จึงเห็นชายน้ำอย่ไู กลสดุ สายตา สดุ ทางเดนิ เป็นระเบียงไม้ มีปา้ ยเขยี นเลา่ ตำนานเกี่ยวกับ “หมูดดุ เจา้ แหง่ คุ้งกระเบน” หรอื พยนู ซึ่งเคยถูกชาวบ้านจบั ไดใ้ นบรเิ วณน้ี แต่ไมม่ ี ใครเหน็ มาตง้ั แตป่ ี ๒๕๓๓ แลว้ เพราะหญา้ ทะเลซงึ่ เปน็ อาหารรอ่ ยหรอลงจน แทบไมม่ เี หลอื สะพานแขวนบนเสน้ ทาง ศึกษาธรรมชาต ิ 60สำนกั งานคณะกรรมการพเิ ศษเพ่ือประสานงานโครงการอนั เนือ่ งมาจากพระราชดำริ

ปัจจบุ ันทางศนู ยฯ์ กำลังพยายาม อนุสาวรยี ์ เพ่ิมพื้นท่ีหญ้าทะเลในบริเวณน้ี แม้จะไม่ หมูดุด สามารถทำให้พยูนกลับมาได้ แต่ก็พอเป็นที่ อนุบาลไข่และตัวอ่อนของสัตว์น้ำได้อย่าง แนน่ อน เสยี งไกดท์ อ้ งถน่ิ ดงั มาแตไ่ กล โดย มีกลุม่ นกั ท่องเทีย่ วเดินตามเป็นแถว พวกเขา ดตู งั้ ใจฟงั บรรยายกนั ทุกคน ถัดไปเป็นศาลาเล็ก ๆ ไว้บริการ นกั ท่องเทย่ี วทีต่ ้องการพายเรอื คายกั เพอื่ ชม ปา่ ชายเลน นบั เปน็ กจิ กรรมทเ่ี ขา้ กบั บรรยากาศ อยา่ งดยี งิ่ อา่ วคงุ้ กระเบนยามนำ้ ลง 61สำนกั งานคณะกรรมการพิเศษเพ่อื ประสานงานโครงการอนั เนือ่ งมาจากพระราชดำริ

ทางเดินวกกลับเข้าสู่ป่าโกงกาง หอโกงกาง ธรรมชาติอีกครัง้ ระวิโรจนเ์ ดนิ นำไปดูหอสูง เตน้ ระบำ ทเี่ พง่ิ สรา้ งเสรจ็ และยงั ไมไ่ ดต้ ง้ั ชอื่ เลยถอื โอกาส เรียก “หอโกงกางเตน้ ระบำ” เพราะนอกจาก จะสามารถเห็นยอดโกงกางเอนไหวเมื่อต้อง ลมแล้ว ตัวหอสูง ๒๕ เมตรน้ีกเ็ อนไหวนอ้ ย ๆ ตามแรงลมเช่นกนั ขากลบั ทางเดนิ ทอดผา่ นศาลาเลก็ ๆ กลางน้ำ มีพวงหอยนางรมแขวนอยู่ ระวโิ รจน์ บอกว่า นี่เป็นหนึ่งในแนวพระราชดำริของ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ท่ีทรงใช้ หอยคอยดักจับแพลงตอนท่ีเกิดในบ่อเลี้ยงกุ้ง เพ่อื ไมใ่ ห้มปี รมิ าณมากเกนิ ไปจนทำให้นำ้ เสีย นับเป็นกุศโลบายท่ีแสดงถึง พระอัจฉริยะภาพของพระองค์ในการใช้วิธี ธรรมชาติจัดการกับธรรมชาติได้อย่าง แยบยล ศาลาหอยนางรม 62สำนกั งานคณะกรรมการพเิ ศษเพ่อื ประสานงานโครงการอนั เน่อื งมาจากพระราชดำริ

๒ ... พื้นท่ีป่าชายเลนเมื่อครู่เป็นส่วนหนึ่ง พร้อมกบั พระราชทานเงนิ ทีร่ าษฎร ในโครงการศนู ยศ์ กึ ษาการพฒั นาอา่ วคงุ้ กระเบน จังหวัดจันทบุรีทูลเกล้าฯ ถวายในโอกาสนนั้ อนั เน่ืองมาจากพระราชดำริ เป็นทนุ เรม่ิ ดำเนินการ ศูนย์ฯ นี้มีจุดเร่ิมต้นในวันที่ ๒๘ ศนู ยฯ์ มพี นื้ ทค่ี รอบคลมุ ชายฝงั่ ทะเล ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๒๔ เมอ่ื พระบาทสมเด็จ อา่ วคุ้งกระเบน โดยมเี ปา้ หมายยกระดับความ พระเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนินไปทรง เปน็ อย่ขู องราษฎรในพนื้ ที่ พฒั นาอาชีพประมง ประกอบพิธีเปิดพระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จ พรอ้ ม ๆ กบั วางแผนการใชท้ รพั ยากรทางทะเล พระเจา้ ตากสินมหาราช ณ จงั หวัดจันทบรุ ี ให้เกิดประโยชน์และย่งั ยนื สงู สุด เชน่ อนุรักษ์ และพระราชทานพระราชดำรัสแก่ผู้ว่าราชการ ป่าชายเลน รักษาแนวหญา้ ทะเลอนั เป็นอาหาร จงั หวัดว่า ของพยูน สร้างแปลงพ่อแม่พันธ์หุ อยนางรม “ให้พิจารณาพืน้ ท่ีท่เี หมาะสม จดั ทำ ซึ่งนอกจากจะเป็นการสร้างอาชีพให้คนใน โครงการพัฒนาด้านอาชีพการประมงและ การเกษตร ในเขตพ้ืนที่ชายฝ่ังทะเล และ ทอ้ งถน่ิ แลว้ ยงั เปน็ การส่งเสรมิ การบำบดั นำ้ จังหวัดจันทบุรี” โดยวิธธี รรมชาติอกี ทางหน่ึงด้วย 63สำนักงานคณะกรรมการพเิ ศษเพือ่ ประสานงานโครงการอันเน่อื งมาจากพระราชดำริ

๓... ฟารม์ หอยนางรม ทางเดินช่วงต่อมาทอดยาวสู่กระชัง เมอ่ื เดนิ ถงึ กระชงั ปลา ผดู้ แู ลออกมา พรอ้ มกับปลาทรายสองสามตวั ในมอื เมือ่ เขา ปลา ซึ่งเป็นทั้งฟาร์มปลาเก๋าและเพาะพันธุ์ หนั่ ปลาทรายสด ๆ แลว้ โยนลงไป เสยี งนำ้ ทเี่ กดิ หอยนางรม ภาพพวงหอยนางรมนับร้อยนับ จากสัตว์น้ำตัวเข่ืองพุ่งขึ้นมางับเหยื่อก็ดังข้ึน พนั หอ้ ยลอยอยใู่ นอากาศนนั้ เหน็ ไดแ้ ตไ่ กล ในทันที ปรากฏฉลามเสอื ตวั ขนาดประมาณ เพราะยังไม่ถึงเวลานำ้ ข้นึ ๒ เมตร วา่ ยวนไปมา 64สำนกั งานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

คนดแู ลบอกวา่ กระชงั ปลานน้ี อกจาก จะเล้ียงเพื่อขายแล้วยังเป็นแหล่งสาธิตและ ให้ความรู้แก่ชาวประมงท่ีต้องการคำแนะนำ ในการประกอบอาชพี ขณะท่ีใครหลายคนยังติดใจภาพ ฉลามงับหางปลาช่อนทะเลอยู่ ระวโิ รจนก์ ็ชวน เดินทางไปพิพิธภัณฑสัตว์น้ำอ่าวคุ้งกระเบน ซ่ึงอยไู่ มไ่ กลจากศูนยศ์ กึ ษาฯ เท่าไรนกั นกั วิจัยด้านงานประมง กำลงั ตรวจกระชงั เลี้ยงปลา 65สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพอ่ื ประสานงานโครงการอนั เนอ่ื งมาจากพระราชดำริ

ปลาเล็กปลาน้อยที่ถูกจัดแสดง ปลาน้อยสขุ ภาพด ี ภายในได้รับการดูแลอย่างดี มีทั้งตู้ขนาด เล็กทแี่ สดงปลาแยกเป็นประเภท และแทงคน์ ำ้ ขนาดใหญ่ ซ่ึงสามารถเดนิ ลอดผ่านได้ จดุ น้ี ถือว่าไดร้ บั ความสนใจจากผู้เข้าชม เพราะมี ปลาใหญ่ทัง้ กระเบนราหู ปลาหมอทะเล และ ฉลาม วันนี้ปลาโฉมงามดูสวยท่ีสุด ผิวสี ทองเคลือบรุ้งมลังเมลืองและร้ิวครีบที่ยาว กว่าตัวสองเท่าของมันชา่ งน่าดูเสียจริง นับเป็นอีกหนึ่งในจุด “น่าดู” ของ อา่ วคุง้ กระเบน ปลาใหญส่ ุขภาพเดน่ 66สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพือ่ ประสานงานโครงการอนั เนอ่ื งมาจากพระราชดำริ

ฉันชอื่ ...มะหวด เส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติใน ๔ ... เขตหา้ มล่าสตั ว์ปา่ อ่าวคงุ้ กระเบน ไม่ไกลจากศูนย์ศึกษาการพัฒนา อา่ วคงุ้ กระเบน ฯ เปน็ ทตี่ ง้ั เขตหา้ มลา่ สตั วป์ า่ อา่ วคุง้ กระเบน ซ่ึงทำหนา้ ทอี่ นุรักษแ์ ละดูแล ปา่ ชายเลนควบคกู่ ัน พน้ื ทเ่ี ขตห้ามลา่ ฯ นเี้ ดมิ ถูกชาวบ้าน บุกรุกแผ้วถางไปมาก แตเ่ มอื่ ไดร้ ับการอนุรกั ษ์ และฟื้นฟู ท้ังป่าดิบแล้ง ป่าเบญจพรรณ ปา่ ชายหาด และปา่ ชายเลนคอ่ ย ๆ ฟน้ื คนื 67สำนกั งานคณะกรรมการพเิ ศษเพ่อื ประสานงานโครงการอันเนอ่ื งมาจากพระราชดำริ

ทวิ ทศั น์เขตหา้ มลา่ สตั วป์ ่าอา่ วคงุ้ กระเบน ขณะเดินลัดเลาะข้ึนไปตามความ จากนน้ั รอบทางกต็ ัดเลาะหาดออกมาเรอ่ื ย ๆ ลาดชันของเส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติ จนถึงทางเดินจุดแรก ลมทะเลพดั เขา้ มาในป่าเปน็ ระยะพอ ใหไ้ ด้ ใต้แดดอุ่นยามบ่ายนักท่องเท่ียว ช่ืนใจ ปลายทางคอื จดุ ชมววิ สว่ นใหญ่เลือกทีจ่ ะน่ังพักผ่อน กบั ครอบครัว ลงจากภูเขาทางเดินทอดออกมายัง ตรงโขดหนิ บา้ ง ใต้รม่ ไม้บา้ ง ดูมีความสุขใน ชายหาดเลก็ ๆ ขนาดกระทัดรัดราว ๒๐ เมตร มุมเล็ก ๆ ของตัวเอง ความสุขท่ามกลาง บรรยากาศเรียบงา่ ย 68สำนักงานคณะกรรมการพเิ ศษเพอื่ ประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

ฝูงปลาพลวงหนิ ๕. .. ไม่ไกลจากเขตห้ามล่าสัตว์ป่าอ่าว คุ้งกระเบนเป็นอุทยานแห่งชาติน้ำตกพล้ิว กลา่ วไดว้ า่ จดุ เดน่ ของอทุ ยานฯ คอื นำ้ ตกพลว้ิ อนั งดงามนา่ ชม สง่ิ ทเ่ี ปน็ จดุ เดน่ ทำใหน้ ำ้ ตกพลว้ิ นา่ ชม ที่สุดก็คือ ฝูงปลาพลวงหินนับพันนับหมื่นท่ี อาศัยอยูท่ ีน่ ี่ ฝูงปลาพลวงหินคุน้ เคยกบั คน จน สามารถลงไปน่ังในน้ำแล้วให้มันเข้ามากิน 69สำนกั งานคณะกรรมการพเิ ศษเพอ่ื ประสานงานโครงการอนั เน่ืองมาจากพระราชดำริ

บรรยากาศหนา้ น้ำตกพล้ิว อาหารใกล้ ๆ แคย่ งั ไมถ่ งึ ทางเขา้ ใครหลายคน ทางเดินเท้าทอดเข้าไปในป่าร่มร่ืน กค็ งเรมิ่ หลงรกั นำ้ ตกพลว้ิ และเขา้ ใจวา่ เหตใุ ด เลาะลำธารจนถงึ จดุ ทสี่ ายน้ำทิง้ ตวั จากหน้าผา ลน้ เกลา้ ฯ รัชกาลที่ ๕ จงึ ทรงโปรดน้ำตก สูง ๒๐ เมตรสู่แอ่งกว้างเบ้ืองล่าง แม้แต่ แหง่ นี้ยิง่ นัก บริเวณซ่ึงน้ำแรงแบบน้ีก็ยังมีปลาพลวงหิน เจดยี พ์ ระนางเรอื ลม่ พระองค์เสด็จเยือนน้ำตกพลิ้วหลาย อาศยั อยู่จำนวนมาก ครงั้ และโปรดเกลา้ ฯ ให้สร้างอลงกรณเ์ จดยี ์ นอกจากปลาพลวงหินและน้ำตก และพีระมิด เพื่อระลกึ ถึงสมเดจ็ พระนางเจ้า อทุ ยานฯ ยังมเี สน้ ทางศกึ ษาธรรมชาตนิ ่าสนใจ สุนันทากุมารีรัตน์ พระมเหสีอันเป็นท่ีรัก มนี ำ้ ตกนา่ ชมอนื่ ๆ อกี เชน่ นำ้ ตกตรอกนอง ตำแหน่งของเจดยี ์ นับว่าเป็นจุดชมความงาม นำ้ ตกคลองนารายณ์ และน้ำตกมะกอกซ่ึงอยู่ ของนำ้ ตกพลิ้วไดด้ ีทส่ี ดุ ในบรเิ วณเดยี วกัน 70สำนักงานคณะกรรมการพเิ ศษเพ่ือประสานงานโครงการอนั เน่อื งมาจากพระราชดำริ

หาดเจา้ หลาวยามเยน็ ตะวนั บา่ ยคลอ้ ย ลมออ่ นพดั ผา่ นเรอื น ผืนทรายเม็ดละเอียดอาบทาบด้วย บา้ นทไี่ ดร้ บั การดแู ลและคอ่ ย ๆ ฟนื้ คนื ความ ยอดไม้ ทอ้ งฟา้ ดา้ นทิศใตเ้ ริ่มระบายสสี วยงาม แสงสสี ม้ ของดวงอาทติ ย์ ยงิ่ ทำใหห้ าดเจา้ หลาว อุดมสมบรู ณ์ จากนำ้ ตกพลวิ้ ใชเ้ วลาเดนิ ทางไมน่ าน ดมู เี สนห่ ม์ ากขน้ึ ไปอกี เป็นบ้านอันปลอดภัยของบรรดา กถ็ ึงหาดเจ้าหลาว จดุ ทอ่ งเทย่ี วยอดนยิ มของ หาดเจ้าหลาวนั้นเชื่อมต่อมาจาก สัตว์ทะเลทั้งหลาย คนเมอื งจนั ทร ์ คุ้งกระเบน ทอดโค้งมาจดปลายแหลมด้าน แมจ้ ะเปน็ วนั ธรรมดา ทวา่ ตามชายหาด ตะวนั ออกของทะเลจนั ทบรุ ี เรยี กไดว้ า่ ทง้ั เจา้ หลาว คู่มอื เดนิ ทาง มีคนมาพักผ่อนหนาตา แต่หาดเจ้าหลาวมี และอา่ วคงุ้ กระเบนคอื ชายหาดแห่งเดยี วกนั ชายหาดทอดยาวจากอ่าวคุ้งกระเบนจดปลาย ในวนั น้ี ทงั้ สองอา่ วไมเ่ พยี งเปน็ สถานที่ จากตวั เมอื งจนั ทน์ เดินทางไปศูนย์ แหลมดา้ นตะวนั ออก ทำใหน้ กั ทอ่ งเทยี่ วไมต่ อ้ ง พกั ผอ่ นหยอ่ นใจ เปน็ เวง้ิ อา่ วซงึ่ มชี ายหาดงดงาม ศกึ ษาการพฒั นาอ่าวคงุ้ กระเบนฯ โดยถนน แยง่ พนื้ ทกี่ นั มากนกั ตา่ งกลมุ่ ตา่ งกก็ ระจายกนั ไป ทว่าในอีกแง่มุมหนึ่ง ท้งั สองอ่าวคือ ทา่ แฉลบ ออกจากตวั เมอื งประมาณ ๕ กโิ ลเมตร “บ้าน” อนั อบอ่นุ ของผคู้ นมากหลาย เปน็ แลว้ เลย้ี วขวาไปตามทางหลวงหมายเลข ๓๑๔๗ หามุมสงบของตน 71สำนกั งานคณะกรรมการพิเศษเพ่ือประสานงานโครงการอันเน่อื งมาจากพระราชดำริ

แสงสดุ ท้ายอาบทาผ้คู นและหาดเจา้ หลาว ผ่านค่ายเนนิ วงไปยังอำเภอทา่ ใหม่ จากน้นั ใช้ ถนนเลียบทะเลเส้นน้ียังเป็นทางลัด ศนู ยศ์ กึ ษาการพฒั นาอา่ วคงุ้ กระเบนอนั เนอื่ งมา ถนนทา่ ใหม่-อ่าวคงุ้ กระเบน ไปสูอ่ ทุ ยานฯ น้ำตกพล้ิวไดด้ ้วย หรอื ไมก่ ็ใช้ จากพระราชดำริ จงั หวัดจันทบรุ ี โทรศพั ท์ จากสแี่ ยกหอนาฬกิ า ผา่ นโครงการ ทางหลวงหมายเลข ๓ (ถนนสุขุมวิท) ถึง ๐ ๓๙๓๘ ๘๑๑๗-๘ www.fisheries.go.th/ ชลประทานจนั ทบรุ ี บรรจบกบั ทางหลวงหมายเลข หลกั กโิ ลเมตรท่ี ๓๔๗ เลยี้ วซา้ ยราว ๒ กโิ ลเมตร cf-kung-krabaen ๓๓๙๙ หากเลย้ี วซา้ ยไปราว ๑๕ กโิ ลเมตรจะถงึ จะถงึ ทท่ี ำการอุทยานฯ ศนู ย์ศึกษาการพฒั นาอา่ วคุง้ กระเบนฯ ถดั ไป สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ท่ีการ จะเป็นหาดเจ้าหลาวและเขตห้ามล่าสัตว์ป่า ท่องเท่ียวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนกั งาน อ่าวคุ้งกระเบน ภาคกลาง เขต ๔ (ระยอง-จันทบุรี) โทรศพั ท์ ๐ ๓๘๖๕ ๕๔๒๐-๑, ๐ ๓๘๖๖ ๔๕๘๕ หรอื 72สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพือ่ ประสานงานโครงการอันเน่อื งมาจากพระราชดำริ

สำนักงานคณะกรรมการพเิ ศษเพ่อื ประสานงานโครงการอนั เนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.) ๗๘ ทำเนยี บรัฐบาล โรงเรียนนายรอ้ ยพระจลุ จอมเกล้า (เดิม) ถนนราชดำเนนิ นอก เขตดุสิต กรงุ เทพฯ ๑๐๓๐๐ สำนักงาน กปร. โทรศัพท์ ๐ ๒๒๘๐ ๖๑๙๓ โทรสาร ๐ ๒๒๘๐ ๖๒๐๖ http://www.rdpb.go.th