คู่มือรถรับส่งนักเรียนปลอดภัย

¤Ã¶ÙÁ‹ ÃÍ× ÑºÊ§‹ ¹Ñ¡àÃÂÕ ¹»ÅÍ´ÀÂÑ 1

จัดท�ำโดย โครงการสร้างความเข้มแข็งเครือข่ายความปลอดภัยทาง ถนนเพอ่ื รถโดยสารสาธารณะปลอดภัย ส�ำนกั งานกองทุนสนับสนนุ การสร้างเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.) มลู นิธิเพ่อื ผบู้ รโิ ภค (มพบ.) 2

สารบัญ มาร้จู ักรถรบั ส่งนักเรยี นกันเถอะ 6 เลอื กรถรับส่งนักเรยี นอย่างไรให้ปลอดภยั 8 นักเรยี นทใี่ ช้รถรับสง่ นกั เรียนต้องท�ำ ตัวยังไง 12 ปัจจยั การเกดิ อุบตั เิ หตรุ ถรับส่งนกั เรียนเกดิ จากอะไร 14 ได้บา้ ง เมอื่ เกดิ อุบตั ิเหตุรถรบั ส่งนกั เรยี นกบั ตัวเอง ต้องท�ำ 16 อย่างไร แนวทางการจดั ระบบรถรบั ส่งนักเรียนปลอดภัย 18 ผ้ใู ช้บรกิ ารรถรับส่งนักเรียนมสี ิทธอิ ะไรบ้าง 23 การเรียกร้องค่าเสยี หาย 26 เอกสารทค่ี วรมใี นการเรยี กร้องคา่ เสียหาย 30 คุณถาม-เราตอบ 10 ขอ้ สงสยั ปญั หารถรับสง่ นักเรียน 34 กับการประกันภยั เบอร์โทรศพั ท์ที่นกั เรยี นควรรู้ 39 3

บทนำ� จากสถานการณ์ความรุนแรงจากอุบัติเหตุทางท่ี เกิดกับรถรับส่งนักเรียน ซึ่งส่วนใหญ่ผู้ประสบเหตุเป็นเด็ก และเยาวชน ถอื เปน็ สถานการณป์ ญั หาส�ำคญั ทตี่ อ้ งการความ รว่ มมอื จากทกุ ภาคสว่ น โดยเฉพาะในปี 2560 มอี บุ ตั เิ หตทุ าง ถนนทเ่ี กิดกบั รถรบั สง่ นักเรียนทวั่ ประเทศมากถงึ 30 คร้ัง มี เด็กไดร้ บั บาดเจบ็ 398 คน เสียชีวติ 7 คน แม้ว่าสาเหตุการเสียชีวิตจากอุบัติเหตุทางถนน ของเด็กนักเรียนท่ีเกี่ยวข้องกับรถรับส่งนักเรียนจะเกิดขึ้น ไม่บ่อยนัก เม่ือเทียบกับการเสียชีวิตจากอุบัติเหตุทางถนน ในรถยนต์ประเภทอ่ืนๆ แต่เหตุการณ์ความสูญเสียในหลาย ครั้งของเด็กนักเรียนก็มีสาเหตุการเกิดเหตุข้ึนอย่างซ�้ำซาก โดยพบว่าปัจจุบันมีการน�ำรถยนต์ส่วนบุคคลท่ีไม่ผ่านการ ตรวจสภาพและมาตรฐานความปลอดภัยมาวิ่งให้บริการรับ ส่งนักเรียน รวมถึงการขาดองค์ความรู้เร่ืองการจัดการระบบ รถรับส่งนักเรยี นปลอดภัยของผู้ปกครองและสถานศกึ ษา ส่ง ผลใหเ้ กดิ ปญั หาทเี่ กยี่ วกบั การใหบ้ รกิ ารรถรบั สง่ นกั เรยี นตา่ งๆ อาทิ พนักงานขับรถไม่มีคุณภาพ การขับรถเร็ว ไม่เคารพ กฎจราจร บรรทุกเด็กนกั เรยี นเกินกว่าท่นี ่ังของรถทก่ี ฎหมาย 4

ก�ำหนด ไม่มีคาดเข็มขัดนิรภัย รวมถึงการไม่จัดท�ำประกัน ภัยทั้งภาคบังคับและภาคสมัครใจ ซึ่งส่งผลกระทบต่อความ มั่งคงปลอดภัยของเด็กนักเรียนส�ำหรับการใช้บริการรถรับ สง่ นกั เรียน ท้ังน้ี มูลนิธิเพื่อผู้บริโภค เห็นว่า นอกจากการ จดั การระบบรถรบั สง่ นกั เรยี นใหม้ มี าตรฐาน และขอ้ กฎหมาย ใหม้ กี ารบงั คบั อยา่ งจรงิ จงั แลว้ การสรา้ งความรคู้ วามเขา้ ใจถงึ เรอ่ื งสทิ ธแิ ละความปลอดภยั ใหน้ กั เรยี นทเี่ ปน็ ผบู้ รโิ ภคในการ ใชบ้ รกิ ารรถรบั สง่ นกั เรยี นจงึ เปน็ สงิ่ ส�ำคญั มลู นธิ เิ พอ่ื ผบู้ รโิ ภค โดยการสนับสนุนของส�ำนักงานกองทุนสนับสนุนการ สรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.) จงึ จดั ท�ำคมู่ อื พกพา “รจู้ กั รถรบั สง่ นกั เรยี น” ขน้ึ เพอื่ สอ่ื สารขอ้ มลู เรอ่ื งสทิ ธผิ ใู้ ชบ้ รกิ ารและวธิ กี าร จดั การปญั หาใหแ้ กน่ กั เรยี นทใี่ ชบ้ รกิ ารรถรบั สง่ นกั เรยี น เพอ่ื ให้นักเรียนที่ใช้บริการเกิดความตระหนักถึงความปลอดภัย ในการใช้บรกิ ารรถรบั ส่งนักเรยี นและเพ่อื ใหเ้ กิดความตนื่ ตวั ในการพฒั นาการจดั การรถรบั สง่ นกั เรยี นใหม้ คี วามปลอดภยั มูลนธิ ิเพื่อผ้บู รโิ ภค 5

6

ปจั จุบันประเทศไทยมรี ถทใ่ี หบ้ รกิ ารรบั ส่งนักเรยี น อยู่หลายประเภท แต่มีรถอยู่สองประเภทที่ใช้เป็นรถรับส่ง นักเรียนตามกฎหมาย คือ \"รถโรงเรยี น\" คอื รถทโ่ี รงเรยี นใชร้ บั สง่ นกั เรยี น และให้หมายความรวมถึงรถที่ได้รับใบอนุญาตประกอบการ ขนส่งนําไปใช้ในการรับส่งนักเรียน และรถที่โรงเรียนให้ บุคคลภายนอกมารับส่งนักเรียนเพ่ือการศึกษาตามปกติ ซึ่งปกติแลว้ รถประเภทนี้จะมลี ักษณะเป็นรถขนาดใหญ่ มสี ี เหลอื งคาดด�ำ ตามแนวตวั รถ “รถรับส่งนักเรยี น” คอื รถที่โรงเรยี นใหบ้ ุคคล ภายนอกนำ�รถมารับส่งนักเรียนเพ่ือการศึกษาตามปกติ โดยรถประเภทนี้จะต้องได้รับการรับรองจากโรงเรียน และ ต้องได้รับการตรวจสภาพเพื่อขอขึ้นทะเบียนเป็นรถรับส่ง นักเรียนกบั ส�ำ นกั งานขนส่งจังหวดั โดยจะได้รับอนุญาตครง้ั ละ 1 ภาคการศึกษาเทา่ น้ัน 7

อเลยือา่ กงไรรถใหรับป้ สล่งอนดกั ภเรัยยี น ขณะทท่ี กุ วนั นน้ี กั เรยี นสว่ นใหญม่ ชี วี ติ ทต่ี อ้ งผกู พนั กับพาหนะที่เราเรียกกันว่า “รถรับส่งนักเรียน” เพื่อใช้เดิน ทางจากบ้านสูโ่ รงเรียน โดยมรี ถหลายประเภททถ่ี ูกน�ำมาใช้ รถรบั สง่ นกั เรยี น และส่วนใหญ่เป็นรถท่ีไม่ได้รับอนุญาตให้ น�ำมารับส่งนักเรียนได้ นั่นเท่ากับว่านักเรียนของเราก�ำลัง อยู่ในสภาวะความเส่ียง ทตี่ ้องรับผิดชอบและดแู ลตวั เอง การเลือกรถเพื่อน�ำมารับส่งนักเรียนจึงเป็นเรื่อง ส�ำคัญท่ีไม่ควรมองข้าม และละเลยต่อมาตรฐานด้านความ ปลอดภัย ดังนัน้ การเลือกรถรบั สง่ นกั เรียนที่ปลอดภัย ควรมี หลักปฏบิ ตั ดิ งั น้ี 8

1 เลอื กรถรบั สง่ นกั เรยี นท่ีถูกกฎหมาย ดว้ ยปัจจบุ นั กรม การขนส่งทางบก อนุญาตให้รถยนต์น่ังส่วนบุคคล ที่มีท่ีนั่งเกิน 7 คน แต่ไม่เกิน 12 คน หรือ รย.2 (รถกระบะทม่ี ที นี่ ่ังสองแถว หรือ รถตู้โดยสาร) มาจด ทะเบียนใชเ้ ป็นรถรบั สง่ นักเรยี นได้ ดงั นี้ ก. กรณีเป็นรถตู้โดยสารต้องเป็นรถที่มีป้าย ทะเบียนสีขาว ตัวหนังสือและตัวเลขสีฟ้า จัด วางที่ นั่งเป็นแถวตอนตามความกว้างของตัว รถเทา่ นน้ั ข. กรณีเป็นรถกระบะท่ีมีลักษณะเป็นท่ีนั่งสอง แถวต้องเป็นรถที่มีป้ายทะเบียนสีขาวตัว หนงั สอื และตวั เลขสฟี า้ หากมที างขน้ึ ลงอยดู่ ้าน ท้ายรถ ต้องปรับปรุงตัวรถให้มีประตูและที่กั้น กันนักเรียนตกจากตัวรถ โดยที่นั่งท้ายรถไม่ ควรต่อเติมย่ืนเกินขอบท้ายรถ เพราะอาจจะ ท�ำใหเ้ ดก็ ตกจากตวั รถได้ 9

2 รถรบั ส่งนักเรียนท่มี าวงิ่ รับสง่ นกั เรยี น ตอ้ ง… ก. ผา่ นการรบั รองจากโรงเรยี น โดยตอ้ งไดร้ บั หลกั ฐาน การรับรองจากโรงเรยี น เพอ่ื น�ำหลกั ฐานการรบั รอง ไปย่ืนพร้อมเอกสารอื่นๆ ตอ่ ส�ำนกั งานขนสง่ จงั หวดั ที่โรงเรียนตั้งอยู่ในเขตพื้นที่ เพ่ือตรวจสภาพรถ และขอจดทะเบียนเป็นรถรับส่งนักเรียน ซึ่งจะได้ รับอนญุ าตใหใ้ ชร้ ถคร้ังละ 1 ภาคการศกึ ษาเทา่ นั้น ข. ตดิ แผน่ ปา้ ยสสี ม้ สะทอ้ นแสง ตวั หนงั สอื สดี �ำ ค�ำวา่ “รถโรงเรยี น” ความสงู ไม่นอ้ ยกวา่ 15 เซนติเมตร ติดอยู่ด้านหน้าและท้ายของตัวรถให้สามารถมอง เห็นขอ้ ความได้อยา่ งชัดเจน ค. ติดไฟสัญญาณสีเหลืองอ�ำพัน เปิดปิดเป็นระยะ (กระพริบ) ติดไว้ที่ด้านหน้าและท้ายรถ ในขณะท่ี ใช้รบั สง่ นกั เรียน ง. ตดิ ฟลิ ม์ กรองแสงแบบโปรง่ ใส หรอื ชนดิ ใสทวี่ ดั ปรมิ าณ แสงผา่ นไดไ้ มน่ อ้ ยกวา่ รอ้ ยละ 40 เพอ่ื ใหเ้ หน็ สภาพ ภายในรถไดต้ ลอดคัน 10

จ. คนขับรถรับส่งนักเรียนต้องได้รับใบอนุญาต สว่ นบคุ คลมาแลว้ ไมน่ อ้ ยกวา่ 3 ปี หรอื มใี บขบั ข่ี รถยนต์สาธารณะ หรือเป็นผู้ได้รับใบอนุญาต ขับรถทุกประเภทตามกฎหมายว่าด้วยการ ขนส่งทางบก และไม่เคยมปี ระวัติเสยี หายจาก การขับรถมากอ่ น ฉ. จัดให้มีเคร่ืองมือเครื่องใช้ท่ีจําเป็น ติดตั้งเก็บ ไว้ในท่ีเหมาะสม เพื่อช่วยเหลือนักเรียนเมื่อ มีอุบัติเหตุ หรือมีเหตุฉุกเฉินเกิดขึ้น รวมท้ัง สามารถนํามาใช้งานได้โดยสะดวก พร้อมใช้ งานได้ทุกขณะ ช. ภายในรถรบั สง่ นกั เรยี นตอ้ งไมม่ สี ว่ นแหลมคม ทนี่ ่ังผูโ้ ดยสารตอ้ งยดึ แน่นมัน่ คงแขง็ แรง ซ. จัดให้มีผู้ควบคุมดูแลนักเรียน ซึ่งมีอายุไม่ต�่ำ กวา่ สบิ แปดปบี รบิ รู ณ์ ประจาํ อยใู่ นรถตลอดเวลา ท่ีใช้รับส่งนักเรียน 11

3 ระวงั รถรบั ส่งนกั เรียนไมป่ ลอดภยั 1 ไมเ่ ลือกใช้รถรับสง่ นกั เรียนที่ดัดแปลงสภาพ หรอื กล่มุ รถกระบะต่อเติมหลังคา ซึ่งเป็นกลุ่มรถที่ไม่ผ่านการ รับรองของโรงเรียน และไม่ผา่ นตรวจสภาพรถจากกรม การขนสง่ ทางบก 2 ไม่เลือกใช้รถรับส่งนักเรียนท่ีบรรทุกนักเรียนเกิน กว่าจ�ำนวนท่ีนั่งบนรถ เพราะการบรรทุกผู้โดยสาร เกินจ�ำนวนที่นั่งบนรถของรถรับส่งนักเรียน อาจจะ เพ่ิมโอกาสเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุเป็นอันตราย ต่อร่างกายและชีวิตของนักเรียนทุกคนบนรถรับส่ง นักเรียนได้ 12

3 ไมท่ นนง่ั รถรบั สง่ นกั เรยี นอนั ตราย นกั เรยี นควรสงั เกต พฤติกรรมและอากัปกริยาของคนขับรถรับส่งนักเรียน ตลอดเวลา เช่น มีอาการง่วงซึม มึนเมาจากสุราหรือ สารเสพตดิ ขบั รถเรว็ เสย่ี งอนั ตราย หากพบเหน็ ตอ้ งไม่ อายทจี่ ะแจง้ เตอื นคนบรถทนั ที หรอื รบี แจง้ สายดว่ น 1584 หรอื 191 หรอื เบอร์โทรศัพทข์ องอาจารย์ หรือโรงเรยี น เพอื่ ความปลอดภยั ตวั และนกั เรยี นบนรถรบั สง่ นกั เรยี น ทุกคน ข้อควรระวัง หากมคี วามจำ� เป็นตอ้ งเดินทางมาโรงเรียน กับรถรับส่งนกั เรียนดดั แปลง หรือรถที่ไมไ่ ดร้ บั อนุญาตให้เป็นรถรับส่งนักเรียนทุกประเภท นอกจากต้องปฏิบัติเพื่อความปลอดภัยตลอด เวลาโดยสารอยบู่ นรถรบั สง่ นกั เรยี นแลว้ นกั เรยี น ทุกคนควรต้องพิจารณาสภาพรถและโครงสร้าง ของรถคันดังกล่าวว่ามีความแข็งแรงมั่นคงเพียง พอหรอื ไม่ หากเปน็ รถกระบะตอ่ เตมิ หลงั คาหรอื รถหกลอ้ ตอ้ งมปี ระตกู น้ั ปดิ ทา้ ยรถ 13

ปเรกถจั ดิ รจจับยั าสกกง่ าอนระกัเไกรเรไดิ ดียอ้บนุบา้ ัตง เิ หตุ 14

1. อนั ตรายจากคนขบั รถ คอื ขบั รถดว้ ยความประมาท ไมเ่ คารพกฎจราจร หลับใน ด่ืมเหล้า สูบบหุ รี่ สุขภาพ ร่างกายไม่พร้อมส�ำหรับขับรถ ใช้โทรศัพท์ขณะขับรถ ไมค่ ำ� นงึ ถงึ ความปลอดภยั จดั เปน็ ภยั อนั ตรายทสี่ ดุ ของ นกั เรียนท่ใี ชบ้ ริการรถรบั สง่ นักเรยี น 2. อันตรายจากสภาพรถรับส่งนักเรียนท่ีเก่า ชำ� รดุ ทรดุ โทรม ต่อเติมท่ีน่ังเสริม ไม่มีเข็มขัด นิรภัย ดัดแปลงสภาพรถที่เส่ียงต่อความไม่ ปลอดภยั 3. อันตรายจากสภาพถนน ธรรมชาติ ส่ิง แวดลอ้ ม เช่น จดุ จอดรับสง่ ทางแยก ทางโคง้ ทางลาด ทางชำ� รดุ ฝนตก ถนนลน่ื หมอกลงจดั เป็นต้น 15

เม่ือรถรับส่งนักเรียนเกดิ อุบตั เิ หตุ ต้องทำ� อยา่ งไร ต้งั สติให้ได้กอ่ นเปน็ อันดับแรก 1เมื่อมีสติแล้ว ให้ส�ำรวจดูสภาพร่างกายของตนเองว่าได้รับ 2บาดเจ็บหรือไม่ และทรัพย์สินเครื่องใช้ที่ติดตัวมายังอยู่ครบ หรือเปล่า 3 ถ้ามีสติ รู้สึกตัวดี และส�ำรวจสภาพร่างกายตนเองเรียบร้อย แลว้ ใหห้ ยิบส่งิ ของท่จี ำ� เปน็ เชน่ กระเป๋าสตางค,์ โทรศพั ท์ มือถือ ฯลฯ แลว้ พาร่างกายออกจากตวั รถโดยทนั ที เมอื่ ออกมาพน้ ตวั รถแลว้ ใหร้ บี โทรศพั ท์ (ถา้ ม)ี แจง้ 191 หรอื 41584 หรอื เบอรโ์ ทรศัพท์ของอาจารย์หรือโรงเรยี นโดยทนั ที 5 เมือ่ ด�ำเนินการตามข้อ 1 – 4 เรยี บรอ้ ยแล้ว หากยงั พอมีแรง อยู่ ใหเ้ ข้าช่วยเหลือผ้โู ดยสารคนอนื่ ที่บาดเจ็บเท่าทพี่ อจะช่วย ได้ หากไม่สามารถทำ� ได้ ใหร้ อบคุ คลอนื่ มาชว่ ยเหลอื แทน (ถ้ามีสติและท�ำได้) ควรถ่ายรูปสถานที่เกิดเหตุและบริเวณ 6โดยรอบ ถ่ายภาพตอนบาดเจ็บของตนเองและคนอื่นท่ีบาด เจ็บ ไว้เป็นหลักฐานด้วยโทรศัพท์มือถือ เพ่ือเป็นข้อมูลและ หลักฐานสำ� หรับการเรยี กรอ้ งค่าเสยี หาย 16

7 เมอ่ื ผโู้ ดยสารทบ่ี าดเจบ็ ถกู นำ� ตวั สง่ โรงพยาบาล หากบาดเจบ็ ไม่มากและรู้สึกตัวดี ผู้โดยสารท่ีบาดเจ็บต้องให้ข้อมูลท่ีเป็น จริงกับเจ้าหน้าท่ีโรงพยาบาล หรือพนักงานสอบสวนท่ีมาขอ ขอ้ มลู ของผบู้ าดเจ็บเพอ่ื เป็นหลกั ฐาน ผู้โดยสารที่บาดเจ็บสามารถใช้สิทธิรักษาพยาบาลเบื้องต้น 8ได้ตามสิทธิ พ.ร.บ. รถ ของรถรบั สง่ นกั เรยี นคันท่ีโดยสารมา (ผปู้ ระสบเหตสุ ามารถใชส้ ทิ ธคิ วามคมุ้ ครองคา่ รกั ษาพยาบาล สูงสุดไม่เกิน 80,000 บาท โรงพยาบาลท่ีรับการรักษาเป็น ผู้เบิกค่าใช้จ่ายในส่วนน้ีจากบริษัทประกันภัยเอง โดยที่ ผู้ประสบเหตุไม่ต้องส�ำรองเงินจ่ายก่อน) 9 ผู้โดยสารที่บาดเจ็บต้องตรวจสอบข้อมูลการท�ำประกันภัย ของรถรับส่งนักเรียนคันเกิดเหตุกับเจ้าหน้าที่โรงพยาบาล หรือพนักงานสอบสวน หรือตัวแทนของคู่กรณี (เจ้าของรถ หรือบริษัทประกันภัย) ว่ารถรับส่งนักเรียนคันเกิดเหตุท�ำ ประกันภยั ภาคสมคั รใจไวห้ รือไม่ เพราะหากรถรับสง่ นักเรียน ท�ำประกันภัยภาคสมัครใจไว้ ผู้โดยสารจะมีสิทธิได้รับความ คุ้มครองความเสียหายตามกรมธรรม์ประกันภัย ในการเบิก ค่ารักษาพยาบาลและการชดเชยเยียวยาความเสียหายเพ่ิม เตมิ ได้ (กรณคี วามเสยี หายมีมากกว่าสทิ ธติ าม พ.ร.บ. รถ) 17

แนวทางการจัดระบบ รถรับสง่ นักเรยี นปลอดภัย ปัจจุบันการจัดการระบบรถรับส่งนักเรียนในทุก พน้ื ทย่ี งั ขาดความรว่ มมอื และการเชอื่ มรอ้ ยกนั ของทกุ ภาคสว่ น เพื่อให้ครอบคลุมปัญหาของรถรับส่งนักเรียนอย่างรอบดา้ น และเพอ่ื ใหก้ ารจดั การปญั หามคี วามสอดคลอ้ งกบั สภาพการใช้ รถรบั สง่ นกั เรยี นจรงิ มูลนิธิเพื่อผู้บริโภค เครือข่ายองค์กรผู้บริโภคและ เครือข่ายนักวิชาการ จึงมีข้อเสนอพิจารณาและเสนอแนะ ด้วยการมีส่วนร่วมของทุกฝ่ายอย่างแท้จริง โดยมีแนวทาง การปฏิบัติดังต่อไปน้ี บทบาทของโรงเรยี นหรอื สถานศกึ ษา 1 ก�ำหนดให้งานรถรับส่งนักเรียนปลอดภัยเป็นนโยบายที่ ชดั เจนของโรงเรยี น และมีบคุ ลากรผูร้ บั ผดิ ชอบที่ชัดเจน 2 มีคณะทำ� งานเพื่อร่วมบรหิ ารจดั การทีป่ ระกอบดว้ ย อาจารย์ ผรู้ ับผดิ ชอบ นกั เรยี น สมาคมผูป้ กครอง และชมรมคนขบั รถ รบั สง่ นกั เรยี น 3 มรี ะบบฐานขอ้ มลู คนขบั รถ ประเภทรถ ทะเบยี นรถ ภาพถา่ ยรถ และเสน้ ทางการเดนิ รถของรถรับส่งนักเรยี น 18

4 มีระบบฐานข้อมูลรายชื่อนักเรียนที่ข้ึนรถรับรับส่งนักเรียนใน แตล่ ะคัน 5 มีระบบติดตามหรือก�ำกับการให้บริการของคนขับรถรับส่ง นักเรยี น และการใชบ้ ริการของนักเรยี น 6 สนับสนุนการจดั ต้งั ชมรมคนขับรถรับส่งนักเรียน เพือ่ ให้เกิด ระบบการบริหารจัดการระหวา่ งกนั ได้ 7 สนับสนุนให้สมาคมผู้ปกครองและกรรมการนักเรียนมีส่วน ร่วมในการบรหิ ารจัดการ 8 ก�ำหนดให้รถรับส่งนักเรียนท�ำประกันภาคบังคับประเภท รบั จ้างและจัดทำ� ประกันภัยภาคสมัครใจเพ่ิมเติม 9 ก�ำหนดมาตรการตรวจเช็คสภาพความพร้อมของรถและ อุปกรณ์ความปลอดภัยของรถรับส่งนักเรียนอย่างต่อเน่ือง เป็นระบบ 10 ประสานความร่วมมือกับส�ำนักงานขนส่งจังหวัด เจ้าหน้าท่ี ต�ำรวจ และหน่วยงานในพ้ืนท่ี เช่น ส�ำนักงานเขตพื้นท่ีการ ศกึ ษามธั ยมศกึ ษา หรอื สำ� นกั งานเขตพนื้ ทกี่ ารศกึ ษาประถม ศึกษา เพื่อร่วมสนับสนุนการจัดการระบบรถรับส่งนักเรียน ปลอดภยั อยา่ งสมำ่� เสมอ 19

บทบาทของเขตพ้นื ทีก่ ารศกึ ษา 1 ส�ำนกั งานเขตพน้ื ท่ีการศึกษา (ประถมและมธั ยม) ใน ฐานะท่ีเป็นผู้รับผิดชอบก�ำกับดูแลโรงเรียนในระดับ พื้นที่ ควรตอ้ งสนบั สนนุ ข้อมลู ความรแู้ ละแนวทางการ จัดการรถรับส่งนักเรียนให้กับโรงเรียนที่ยังขาดความรู้ ความเข้าใจในการจดั การรถรบั สง่ นกั เรยี นที่ปลอดภยั บกครณทมบะกากทารรขรขอมนงกสหาง่นรท่วกายงาบรงากศนึกแรษละดะาสขับำ� ั้นปนพรกั ะ้ืนงเทาฐนศาน 1 ส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน ควรมี ค�ำสงั่ หรอื ก�ำหนดมาตรการการจดั การรถรบั สง่ นกั เรยี น ปลอดภยั ใหก้ บั โรงเรยี น เพอ่ื เปน็ ระเบยี บบงั คบั และแนว ทางในการปฏิบัติให้กับโรงเรียนทุกแห่ง โดยก�ำหนด บทบาทหนา้ ทใ่ี หโ้ รงเรยี นเปน็ จดุ จดั การระบบงานรถรบั สง่ นกั เรยี นปลอดภยั พรอ้ มทงั้ ก�ำหนดแนวทางตดิ ตาม ประเมินผลการจัดการรถรบั สง่ นกั เรียนปลอดภยั ในทุก ภาคเรยี นการศกึ ษาอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง 20

2 ส�ำนกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน และกรม การขนส่งทางบก ควรมคี วามรว่ มมือเพอ่ื ก. พัฒนาฐานข้อมูลในรูปแบบต่างๆ เพื่อให้โรงเรียนมี ข้อมูลประกอบการจัดการรถรับส่งนักเรียนปลอดภัยที่ เป็นระบบ ตรวจสอบได้ โดยเฉพาะข้อมูลประวัติของ คนขบั รถ ประเภทรถ และผลการตรวจสภาพที่ผ่านมา ข้อมูลประกันภัยประเภทต่างๆ รวมทั้งข้อมูลราคาท่ี เหมาะสม เพอ่ื การประมวลผลขอ้ มูลท่ีเป็นปจั จุบนั และ เหมาะสมทันต่อสภาพการใชง้ านจริง ข. พัฒนาหลักสูตรอบรมบุคลากรเขตพ้ืนที่การศึกษา ครู อาจารย์ของโรงเรียนที่รับผิดชอบดูแลเร่ืองความ ปลอดภัยในการเดินทางของนักเรียน โดยเฉพาะกรณี การจัดการรถรับส่งนักเรียน เพ่ือให้บุคลากรมีความ เข้าใจและเข้าถึงความจ�ำเป็นในการจัดการระบบรถ รับส่งนักเรียนปลอดภัย ค. ก�ำหนดมาตรการความปลอดภัยให้รถรับส่งนักเรียน ตอ้ งมรี ะบบควบคมุ ความเรว็ เพอื่ ความปลอดภยั ในการ บริการรบั ส่งนักเรียน 21

3 ให้ส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน จัด ตงั้ คณะท�ำงานระดบั ประเทศและระดบั พน้ื ท่ี โดยกลไก การมสี ว่ นรว่ มของทกุ ภาคสว่ น ประกอบดว้ ย ผแู้ ทนจาก กระทรวงศึกษา, ส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษา ขน้ั พนื้ ฐาน, กรมการขนสง่ ทางบก และเครอื ขา่ ยองคก์ ร ผบู้ รโิ ภค เพอื่ สนบั สนนุ ก�ำกบั ตดิ ตามการท�ำงานรถรบั สง่ นกั เรยี นปลอดภยั ทงั้ ระบบ 4 ผลกั ดนั ใหก้ ระทรวงศกึ ษา หรอื องคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถนิ่ มนี โยบายเพม่ิ โอกาสใหน้ กั เรยี นทกุ คนไดม้ โี อกาสเขา้ ถึงระบบการศึกษาท่ีเป็นบริการของรัฐได้อย่างท่ัวถึง และเทา่ เทยี ม โดยควรจัดสรรหรอื จัดการให้เกดิ บรกิ าร ที่ปลอดภัยในการเดินทางมาโรงเรียน โดยถือว่าเป็น หนง่ึ ในสวสั ดกิ ารดา้ นการศกึ ษาทร่ี ฐั ตอ้ งจดั ใหม้ บี รกิ าร 22

ผรถ้ใู ชรบ้ับรสกิ ง่ นารกั เรียนมสี ทิ ธิอะไรบ้าง 23

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 เป็นรัฐธรรมนูญฉบับแรกที่ให้ความส�ำคัญกับการ คุ้มครองผู้บริโภค โดยบัญญัติถึงสิทธิของผู้บริโภคไว้ใน มาตรา 57 วา่ \"สทิ ธขิ องบคุ คลซง่ึ เปน็ ผบู้ รโิ ภคยอ่ มไดร้ บั ความ คมุ้ ครองทงั้ น้ีตามที่กฎหมายบัญญัต\"ิ พระราชบัญญัติคุ้มครองผู้บริโภค พ.ศ. 2522 ซ่ึง แกไ้ ขเพม่ิ เตมิ โดย (ฉบบั ท่ี 2) พ.ศ. 2541 ไดบ้ ญั ญตั สิ ทิ ธขิ องผู้ บรโิ ภคทจี่ ะไดร้ บั ความคมุ้ ครองตามกฎหมาย 5 ประการ ดงั น้ี 1. สิทธิของผู้บริโภคท่ีจะได้รับข่าวสารรวมทั้งข้อมูลราย ละเอียดในคุณภาพที่ถูกต้องเพียงพอกับสินค้าและ บริการ 2. สิทธิของผู้บริโภคที่จะมีอิสระในการเลือกซ้ือสินค้า และบริการ 3. สิทธิของผู้บริโภคที่จะได้รับความปลอดภัยจากการใช้ สนิ คา้ และบรกิ าร 4. สิทธิของผู้บริโภคท่ีจะได้รับความเป็นธรรมทาง สญั ญา 5. สิทธิของผู้บริโภคท่ีจะได้รับการพิจารณาและชดเชย ความเสียหาย 24

นอกจากนี้ พระราชบัญญัติคุ้มครองผบู้ ริโภค พ.ศ. 2522 มาตรา 3 ไดก้ �ำหนดนยิ ามความหมายของ “ผบู้ รโิ ภค” ไวด้ ว้ ยวา่ หมายถงึ ผซู้ อื้ หรอื ผไู้ ดร้ บั บรกิ ารจากผปู้ ระกอบธรุ กจิ หรือผซู้ ึ่งไดร้ บั การเสนอ หรอื การชักชวน จากผ้ปู ระกอบธรุ กิจ เพ่ือให้ซ้ือสินค้าหรือรับบริการ และหมายความรวมถึงผู้ใช้ สนิ คา้ หรอื ผไู้ ดร้ บั บรกิ ารจากผปู้ ระกอบธรุ กจิ โดยชอบ แมม้ ไิ ด้ เป็นผเู้ สียคา่ ตอบแทนกต็ าม นั่นหมายความว่า นักเรยี นทใี่ ช้บรกิ ารรถรบั ส่ง นักเรียนทุกคน ทั้งท่ีเสียค่าตอบแทนหรือไม่ได้เสียค่า ตอบแทน คือ “ผู้บริโภค” ท่ีมีสิทธิโดยชอบตามกฎหมาย การคุ้มครองผบู้ รโิ ภคน่นั เอง 25

การเรียกรอ้ งคา่ เสยี หาย เม่ือเกดิ อบุ ตั เิ หตุรถรบั ส่งนกั เรียนข้ึน บอ่ ยครง้ั นกั เรียน ทไี่ ดร้ บั ความเสยี หายมกั ไมร่ วู้ า่ ตนเองมสี ทิ ธทิ จี่ ะเรยี กรอ้ งคา่ เสยี หาย จากบุคคลใดได้บ้าง หลายคนอาจจะรู้แต่เพียงว่าต้องเบิกจาก พ.ร.บ.รถ ทม่ี คี วามคมุ้ ครองตามกฎหมาย ซงึ่ เมอื่ ใชเ้ งนิ ครบจำ� นวน ทก่ี ฎหมายกำ� หนดแลว้ กไ็ ปใชส้ ทิ ธหิ ลกั ประกนั สขุ ภาพ (บตั รทอง) หรือสิทธิอื่นๆ เช่น สิทธิประกันอุบัติเหตุส่วนบุคคล เพื่อท�ำการ รักษาตัวต่อ โดยไม่รู้ว่าตนเองต้องไปเรยี กร้องจากบุคคลใดได้อีก ท�ำให้เสยี สทิ ธิเรียกคา่ เสียหายกบั บุคคลอนื่ ทเ่ี กี่ยวขอ้ งในส่วนน้ีไป 26

เม่ือเกิดอุบัติเหตุรถรับส่งนักเรียน เราจะเรยี กรอ้ งคา่ เสยี หายจากใครไดบ้ า้ ง โดยปกตแิ ลว้ เม่อื เกดิ อุบตั ิเหต ุ ขนึ้ ในแตล่ ะครงั้ บรษิ ทั ประกนั ภยั ผู้รับประกันภัยทั้งภาคบังคับ และภาคสมคั รใจรถรับสง่ นกั เรียนคนั เกดิ เหตุ จะเปน็ คนกลมุ่ แรก ที่เข้าไปพบผู้เสียหายหรือผู้บาดเจ็บ เพ่ือเสนอเงินเยียวยาความ เสียหายแก่ผู้บาดเจ็บหรือทายาทผู้เสียชีวิต ซ่ึงหากความเสียหาย ท่ีเกิดขึ้นอยู่ในวงเงินความคุ้มครองตามกรมธรรม์ของบริษัท ประกันภัย เรื่องก็จะยุติลงไม่มีการเรียกร้องค่าเสียหายเพิ่มเติม จากบุคคลอ่นื อกี แต่หากความเสียหายท่ีเกิดขึ้นมีมากกว่าวงเงินความ คุ้มครองตามกรมธรรม์ประกันภัยแล้ว ผู้เสียหายมีสิทธิเรียกร้อง ค่าเสียหายเพิ่มเติมจากเจ้าของรถ ซ่ึงสามารถเรียกร้องความเสีย หายได้ตามลำ� ดับดังน ้ี 1. บรษิ ทั ประกันภัยภาคบังคับ หรอื ท่ีเรยี กกันว่าพระ ราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองผปู้ ระสบภยั จากรถ พ.ศ. 2535 2. บรษิ ทั ประกนั ภยั ภาคสมคั รใจ (ทกุ ประเภท) (ถา้ ม)ี 3. เจา้ ของรถรับส่งนกั เรยี น (นายจ้าง) 4. คนขบั รถรบั ส่งนกั เรียน (ลกู จ้าง) 27

ขคั้นา่ สตนิ อไหนมกทารดเแรทียนกจรา้อกงบคร่าษิ เสทั ียปหราะกยนัหภรืยอั ขน้ั ท่ี 1 การใชส้ ทิ ธเิ รยี กคา่ สนิ ไหมจาก พ.ร.บ. รถ (พระราช บัญญัติคุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ พ.ศ. 2535) คุ้มครอง เฉพาะการบาดเจบ็ หรอื เสยี ชวี ติ เทา่ นนั้ ซง่ึ กรณเี ปน็ ผโู้ ดยสาร ใช้สทิ ธเิ ต็มความคุม้ ครองไม่ต้องรอพสิ ูจน์ถูกผดิ 1. ค่ารักษาพยาบาลจ่ายตามจริง รายละไม่เกิน 80,000 บาท ผู้เสียหายสามารถขอใช้สิทธิจากบริษัทประกันภัย เป็นค่ารักษาพยาบาล ซ่ึงรถรับส่งนักเรียนคันเกิดเหตุ ท�ำประกันภัยไว้ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองผู้ประสบ ภยั จากรถ พ.ศ. 2535 ***เงินส่วนน้ีโรงพยาบาลที่ผู้เสียหายไปรับการรักษาจะ เป็นผู้ทำ� เรอื่ งตัง้ เบกิ กบั บริษทั ประกนั ภยั แทน 2. ค่าชดเชยรายวัน กรณีเป็นคนไข้ในได้รับชดเชยวันละ 200 บาท ไมเ่ กนิ 20 วัน 3. คา่ ปลงศพ รายละ 3 แสนบาท (รวมค่ารักษาพยาบาล ที่เกิดขึ้นก่อนเสียชีวิตด้วยหากมี) กรณีของผู้เสียชีวิต ให้ทายาทโดยธรรม อาทิ พอ่ -แม่ ติดต่อขอรับเงนิ จาก บรษิ ทั ประกนั ภยั ซงึ่ รถทเี่ กดิ เหตแุ ตล่ ะคนั ทำ� ประกนั ภยั ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ พ.ศ. 2535 เช่นเดยี วกัน 28

ข้อควรจ�ำ เรอ่ื งการใชส้ ิทธติ าม พ.ร.บ. รถ ตอ้ งยน่ื เอกสารเรยี กรอ้ งคา่ เสยี หาย เชน่ ใบเสรจ็ รบั เงนิ คา่ รกั ษาพยาบาลทใ่ี ชจ้ า่ ยจรงิ ภายใน 180 วนั นับแต่วันเกิดเหตุ ขนั้ ท่ี 2 การใชส้ ทิ ธเิ รยี กคา่ เสยี หายกบั ประกนั ภยั รถโดยสาร ภาคสมคั รใจ (ประกนั ภยั ทกุ ประเภท) คา่ เสยี หายทเ่ี รยี กได้ คอื 1. คา่ รกั ษาพยาบาล ในปจั จบุ นั และอนาคต สว่ นทเี่ กนิ จาก วงเงินของ พ.ร.บ.รถ (เรยี กค่ารักษาพยาบาลได้ทงั้ จาก แพทยแ์ ผนปัจจบุ นั หรอื แพทยแ์ ผนไทย) 2. คา่ ทนทุกข์ทรมานจากการบาดเจ็บ 3. คา่ ทรัพย์สินทีเ่ สยี หาย 4. คา่ เสยี หายอนื่ ๆ กรณบี าดเจ็บ เชน่ ค่าพาหนะเดินทาง ไปรกั ษาอาการบาดเจบ็ ค่าเฝา้ ไข้ขณะบาดเจบ็ ค่าเสีย ความสามารถในการประกอบการงาน ค่าขาดรายได้ จากการท�ำงาน หรือ กรณีเสียชีวิต เช่น ค่าใช้จ่ายใน การจัดงานศพ ค่าขาดแรงงานในครัวเรือน ค่าขาดไร้ อุปการะ เป็นต้น 29

เใอนกกสารารเรทียี่คกวรรอ้ มงีค่าเสียหาย หลงั เกดิ อบุ ตั เิ หตุ หรอื ไมไ่ ดร้ บั ความเปน็ ธรรม หาก ผู้เสียหายหรือญาติ ต้องการใช้สิทธิเพ่ือเรียกร้องค่าเสียหาย ตอ้ งเตรยี มเอกสารหลกั ฐานทเ่ี กย่ี วขอ้ งประกอบการเรยี กรอ้ ง ดงั นี้ 1 ใบเสร็จรับเงินค่ารักษาพยาบาลของโรงพยาบาล (รวม ถึงการรักษาแพทย์แผนปัจจุบันหรือแพทย์แผนโบราณ, แผนไทย) 2 ใบรับรองแพทย์ ใบความเห็นแพทย์ (ควรขอจากแพทย์ ทุกคร้ัง) ภาพถ่ายอาการบาดเจ็บ ประวัติการรักษาของ ผเู้ สียหายทบ่ี าดเจ็บ 3 ส�ำเนาบตั รประจำ� ตัวประชาชน หรอื หลักฐานอื่นใดทท่ี าง ราชการเปน็ ผอู้ อกให้ ทส่ี ามารถยนื ยนั ไดว้ า่ ผมู้ ชี อ่ื ในบตั ร เปน็ ผูเ้ สียหาย 4 ส�ำเนากรมธรรม์ประกันภัย หรือเคร่ืองหมายท่ีแสดงว่า รถมีประกันภัย (ขอได้จากพนักงานสอบสวนในท้องที่ เกดิ เหตุ ตวั แทนบรษิ ทั ผรู้ บั ประกนั ภยั รถยนตค์ นั เกดิ เหต)ุ 30

5 สำ� เนาใบมรณบัตร กรณีเสยี ชีวิต 6 ส�ำเนาบันทึกประจ�ำวันต�ำรวจ (ขอได้จากพนักงาน สอบสวนในท้องที่เกดิ เหตุ) 7 สำ� เนาทะเบยี นบา้ น และสำ� เนาบตั รประจำ� ตวั ของทายาท กรณีผู้ประสบภัยเสียชีวติ 8 ต๋วั โดยสาร ทกุ ครง้ั ทตี่ อ้ งสง่ เอกสารตา่ งๆใหค้ กู่ รณี หรอื บริษทั ประกันภัย ใหถ้ า่ ยเอกสารส่งให้เท่านั้น หา้ มสง่ เอกสารตัวจรงิ เด็ดขาด 31

ข้อควรระวังในการเจรจา ไกล่เกลี่ยหลังเกิดอุบัติเหตุ ในระหว่างบาดเจ็บ มักจะมีผู้อ้างตนว่าเป็นตัวแทน ผปู้ ระกอบการ (เจา้ ของรถ) หรอื ตวั แทนบรษิ ทั ประกนั ภยั มาเจรจา จ่ายเงนิ เยยี วยาคา่ เสยี หาย ซ่ึงอาจจะตดิ ตอ่ ทางโทรศัพท์ หรือนัด เจรจาผ่านพนักงานสอบสวนของสถานีต�ำรวจในท้องที่เกิดเหตุ ผเู้ สยี หายควรสอบถามใหช้ ดั เจนวา่ เงนิ จำ� นวนดงั กลา่ วเปน็ เงนิ ชว่ ย เหลือเบ้ืองต้นเท่านั้นใช่หรือไม่ ถ้าใช่ผู้เสียหายก็สามารถรับเงิน ช่วยเหลือเบื้องต้นน้ันได้ (ซ่ึงต้องตรวจสอบเอกสารการรับเงินให้ ละเอียด เพราะอาจถกู หลอกใหย้ อมความได้) ซง่ึ หากมกี ารใหท้ ำ� สญั ญาประนปี ระนอมยอมความหรอื ใหล้ งชอ่ื ในเอกสารรบั เงนิ โดยมีข้อความท่ีระบุว่า “ผู้รับสัญญา ตกลงไมเ่ รยี กรอ้ งคา่ เสยี หายอนื่ ใดทง้ั ทางแพง่ และทางอาญา ตอ่ ผใู้ หส้ ญั ญาและผเู้ กย่ี วขอ้ งอนื่ ๆ อกี ตอ่ ไป โดยใหถ้ อื วา่ มลู ละเมดิ ดงั กลา่ วไดร้ ะงบั สนิ้ ไปแลว้ ” นนั้ ผู้เสียหายห้ามลงชื่อยินยอมในเอกสารดังกล่าว โดยเด็ดขาด เพราะหากลงชื่อไปแล้ว ถือเป็นการสละสิทธิท่ีจะ ฟ้องคดีต่อผู้ที่เกี่ยวข้องท้ังหมด ท�ำให้ไม่สามารถฟ้องหรือเรียก ร้องค่าเสียหายเพ่ิมเติมได้อีก 32

ทางออกในกรณนี ี้ ใหผ้ เู้ สยี หายขดี ฆา่ ขอ้ ความดงั กลา่ ว ออก แลว้ ลงชอื่ กำ� กบั กจ็ ะทำ� ใหม้ สี ทิ ธริ บั เงนิ คา่ เสยี หายเฉพาะจาก ผู้ที่จ่ายได้ และยังมีสิทธิฟ้องคดีเรียกค่าเสียหายจากผู้ที่เก่ียวข้อง อนื่ ได้อีกด้วย แต่หากคู่กรณีไม่ยินยอมให้ขีดฆ่าข้อความดังกล่าวนั้น ผู้เสียหายควรยุติการเจรจาไกล่เกลี่ยในช้ันน้ีก่อน แล้วให้รวบรวม พยานหลักฐานและจ�ำนวนตัวเลขค่าเสียหายท่ีต้องการเรียกร้อง อีกครั้งให้พร้อม เพื่อเสนอขอเจรจาใหม่อีกครั้ง เพราะการเจรจา ไกล่เกลีย่ ไมจ่ ำ� เป็นตอ้ งรีบจบในครง้ั เดยี ว ขอ้ ควรระวงั อายคุ วามสำ� คญั ทสี่ ดุ เมอ่ื เกิดอุบัตเิ หตุในแต่ละครง้ั และต้องมีการเรยี กร้อง ความรับผดิ ชอบจากผู้กระทำ� ความผดิ กฎหมายกำ� หนดให้มีอายุ ความเพ่ือใหใ้ ชส้ ิทธเิ รยี กรอ้ งความเสยี หายได้ ซงึ่ ในกรณีอุบัติเหตุ รถรบั สง่ นักเรยี น มีอายคุ วาม 2 ประเภททสี่ ำ� คญั ท่ีตอ้ งรไู้ ว้ คือ 1.อายุความละเมิด เช่น กรณีคนขับรถรับส่งนักเรียน ขบั รถเฉ่ยี วชน เสยี หลัก เปน็ เหตใุ ห้มผี บู้ าดเจบ็ หรอื เสียชีวิต กรณี เช่นน้ี มีอายคุ วาม 1 ปี นบั ตงั้ แตว่ ันเกดิ เหตุ 2.อายุความประกันภัย เช่น รถคันเกิดเหตุท�ำประกัน ภัยไว้ แต่บริษัทประกันภัยปฏิเสธการจ่ายหรือประวิงการจ่ายค่า เสียหาย ผู้บริโภคท่ีเสียหายมสี ิทธเิ รียกร้องกับบรษิ ทั ประกันภัยได้ กรณีเชน่ นี้ มีอายุความ 2 ปี นับตัง้ แตว่ ันเกิดเหตุ 33

คุณถาม-เราตอบ 10 ข้อสงสัย ปัญหารถรบั สง่ นักเรียนกบั การประกันภัย 1. หากพบรถรบั ส่งนกั เรียนท่ไี ม่ปลอดภยั เชน่ ขบั รถเร็ว ตอ่ เติม ทน่ี ง่ั เสรมิ บรรทกุ นกั เรยี นเกนิ หรอื เปน็ รถทไ่ี มไ่ ดข้ ออนญุ าตมาวง่ิ รับส่งนักเรียน สามารถแจ้งหน่วยงานใด ? ตอบ 1.แจง้ กรมการขนส่งทางบก สายด่วน 1584 2.แจ้งมลู นธิ เิ พื่อผูบ้ รโิ ภค โทรศพั ท์ 02-2483737 2. รถรบั ส่งนกั เรียนท่ถี ูกต้องตามกฎหมายตอ้ งเป็นรถแบบไหน ? ตอบ ปัจจุบันกรมการขนส่งทางบก อนุญาตให้รถยนต์นั่ง สว่ นบุคคล ท่ีมที ่นี ง่ั เกิน 7 คน แต่ไมเ่ กนิ 12 คน หรือ รย.2 (รถกระบะที่มีทน่ี งั่ สองแถว หรอื รถตโู้ ดยสาร) มาจดทะเบยี นใชเ้ ปน็ รถรับสง่ นักเรยี นได้ ดงั น้ี 1.กรณีเป็นรถตู้โดยสารต้องเป็นรถท่ีมีป้ายทะเบียน สขี าว ตวั หนงั สอื และตัวเลขสีฟ้า จัดวางทน่ี ง่ั เป็นแถว ตอนตามความกวา้ งของตัวรถเทา่ นั้น 2.กรณีเปน็ รถกระบะทมี่ ีลกั ษณะเปน็ ทน่ี ่งั สองแถวต้อง เปน็ รถทีม่ ีป้ายทะเบยี นสขี าวตัวหนังสือและตัวเลขสฟี ้า หากมที างขนึ้ ลงอยดู่ า้ นทา้ ยรถ ต้องปรบั ปรุงตัวรถให้ม ี ประตูและท่ีกั้นกันนักเรียนตกจากตัวรถ 34

3. หากบริษทั ประกนั ภัย ถ่วงเวลาการจา่ ยเงนิ ชดเชยความเสีย หาย สามารถเรียกรอ้ งจากหนว่ ยงานใด ? ตอบ สำ� นกั งานคณะกรรมการกำ� กบั และสง่ เสรมิ การประกอบ ธรุ กจิ ประกนั ภยั หรอื (คปภ.) 4. ประกนั ภัยภาคบังคับ หมายความวา่ อะไร ? ตอบ คอื การบงั คบั ใหเ้ จา้ ของรถยนตท์ กุ คนั ทจ่ี ดทะเบยี นกบั กรมการขนสง่ ทางบกจะตอ้ งทำ� ประกนั ภยั ตามพระราช บัญญัติคุ้มครองผปู้ ระสบภัยจากรถ เพอื่ คุม้ ครองและ ชว่ ยเหลอื ผูป้ ระสบภยั ที่เกิดจากการใชร้ ถทุกคน 5. ประกนั ภยั ภาคสมคั รใจ หมายความวา่ อะไร ? ตอบ คือ การที่เจ้าของรถแต่ละคันตัดสินใจท�ำประกันภัย รถยนตข์ องตนดว้ ยความสมคั รใจ เพือ่ คมุ้ ครองความ เสยี หายทอ่ี าจจะเกดิ ขน้ึ กบั ตวั รถ และ/หรอื ความรบั ผดิ ตามกฎหมายของผเู้ อาประกนั ภยั ทมี่ ตี อ่ บคุ คลภายนอก 35

6. เมื่อเกิดอุบัติเหตุกับรถรับส่งนักเรียน ผู้โดยสารที่มากับรถรับ ส่งนักเรียนสามารถใช้สิทธิค่า รักษาพยาบาลจากที่ใดก่อนเป็น อันดับแรก ? ตอบ สามารถใช้สิทธิค่ารกั ษาพยาบาลจากพระราชบญั ญัติ คมุ้ ครองผปู้ ระสบภยั จากรถ พ.ศ. 2535 กรณบี าดเจบ็ เปน็ คา่ รกั ษาพยาบาล จา่ ยตามจรงิ ไมเ่ กนิ 80,000 บาท และกรณเี สยี ชวี ิตจำ� นวน 300,000 บาท (กรณีเป็นผู้โดยสารจะได้รับสิทธิความคุ้มครองเต็ม จ�ำนวนสูงสุดโดยไม่ต้องรอพิสูจน์ถูกผิด) 7. แตห่ ากรถรับส่งนักเรียนทโ่ี ดยสารมาเกิดอุบตั เิ หตุ โดยมกี าร เฉ่ียวชนกับรถคู่กรณี โดยทย่ี ังไม่สามารถพิสูจน์ถกู ผิดเพื่อหาผรู้ บั ผดิ ชอบได้ กรณเี ชน่ นีผ้ ้โู ดยสารทไ่ี ด้รบั บาดเจบ็ จะสามารถใช้สทิ ธิ อะไรได้บา้ ง ? ตอบ กรณีท่ียังไม่มีการพิสูจน์ถูกผิด ให้ผู้ประสบภัยเบิก ค่าเสียหายเบ้ืองต้นก่อน โดยมากับรถคันไหนใหเ้ บิก คา่ เสยี หายเบอ้ื งต้นจากรถคันนนั้ 36

8. คา่ เสียหายเบื้องต้นของประกันภยั ภาคบงั คับ พ.ร.บ. ตามพระ ราชบญั ญตั ิคุ้มครองผ้ปู ระสบภัยจากรถ พ.ศ. 2535 คืออะไร ? ตอบ เมอื่ มอี บุ ตั เิ หตเุ กดิ ขนึ้ ผปู้ ระสบภยั จะไดร้ บั ความคมุ้ ครอง เบ้ืองตน้ ตาม พ.ร.บ. ในความเสียหายทเี่ กิด ขนึ้ โดย ไม่ตอ้ งรอพสิ ูจนค์ วามรบั ผดิ ภายใน 7 วนั นบั ตัง้ แต่ท่ ี บรษิ ัทประกันภัยรถยนต์ไดร้ บั คำ� รอ้ งขอ ซ่งึ ค่าชดเชยนี้ เรยี กวา่ คา่ เสียหายเบ้ืองต้น แบ่งได้ 3 กรณี 1. กรณบี าดเจบ็ : จะไดร้ บั คา่ รกั ษาพยาบาล อนั จำ� เปน็ ตามทจี่ า่ ยจรงิ แตไ่ มเ่ กนิ 30,000 บาท 2. กรณีเสยี ชวี ิต : จะได้รับคา่ ใชจ้ า่ ยอันจ�ำเปน็ เก่ียวกับ การจดั การศพ จำ� นวน 35,000 บาท 3. กรณีบาดเจ็บต่อมาเสียชีวิต : จะได้รับค่ารักษา พยาบาลอันจ�ำเป็นตามท่ีจ่ายจริง แต่ไม่เกิน 30,000 บาท และได้รบั คา่ ใช้จา่ ยอนั จ�ำเปน็ เกีย่ วกบั การจัดการ ศพ จำ� นวน 35,000 บาท รวมไมเ่ กนิ 65,000 บาท 37

9. สิทธิในการยื่นขอรับค่าเสียหายเบ้ืองต้นจากพระราชบัญญัติ คุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ พ.ศ. 2535 สามารถเรียกร้องได้ ภายในระยะเวลาเท่าใด ? ตอบ ภายใน 180 วัน 10. หากรถรบั สง่ นกั เรยี นทโ่ี ดยสารมาเกดิ อบุ ตั เิ หตุ และมที รพั ยส์ นิ ของนกั เรยี นทโี่ ดยสารมาสญู หาย อาทิ นาฬกิ า มอื ถอื ฯลฯ ตอ้ ง ดำ� เนนิ การอยา่ งไร ? ตอบ ต้องแจ้งความต่อสถานีต�ำรวจท้องที่ท่ีเกิดเหตุ ระบุ รายละเอยี ด ประเภท ชนิด ร่นุ และราคาลงในบนั ทึก แจ้งความประจ�ำวันของคดี เพ่ือเป็นหลักฐานในการ เรยี กรอ้ งค่าเสยี หาย 38

เบอร์โทรสำ�คญั ท่ีนักเรียนควรรู้ มูลนธิ เิ พ่อื ผู้บรโิ ภค 02 – 2483737 ศนู ยค์ ้มุ ครองผ้โู ดยสารรถสาธารณะ 1584 ส�ำนักงานคณะกรรมการก�ำกับและ สง่ เสรมิ การประกอบธรุ กจิ ประกนั ภยั (คปภ.) 1186 39

ä¶Á‹Ù 40