พฤกษศาสตร์โรงเรียน

ปี การศึกษา 2562

คานา รายงานเล่มน้ีเป็นส่วนหน่ึงของ งานสวน พฤกษศาสตร์โรงเรียนจดั ทาข้ึน เพือ่ เป็นส่วนหน่ึงของวิชา คอมพิวเตอร์และ สารสนเทศเพอื่ งานอาชีพโดยมีวตั ถุประสงค์ เพือ่ ใหท้ ราบถึงความหมายและชนิดของตน้ ไม้ สวนพฤกษศาสตร์ หวงั วา่ รายงายเล่มน้ีจะเป็น ประโยชนแ์ ก่ผทู้ ี่สนใจบา้ งตามสมควร

สารบญั เร่ือง 1.ความหมายและความสาคญั ของงานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน 2.พรรณไมใ้ นสวนพฤกษศาสตร์ - กระดงั งาใบใหญ่ - กลว้ ยน้าวา้ - กลั ปพฤกษ์ - กาสะลอง - จามจุรี - ตรุษจีน - นกยงู ฝร่ัง อินทรี - ประเดหวี มงั กรหยก - ปาลม์ สิบสองปันนา - มะขาม - มะม่วง - มะพร้าว - มะยม - ลาไย ถดั ไป

ความหมายและความสาคัญของงานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน คือ ทุกส่ิงทุกอยา่ งท่ีมีอยใู่ นโรงเรียน ท่ีใชเ้ พ่ือการเรียนรู้โดยมีพืชเป็นปัจจยั หลกั ชีวภาพอ่ืน เป็นปัจจยั รอง กายภาพเป็นปัจจยั เสริม และวสั ดุอุปกรณ์เป็นปัจจยั ประกอบ งานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน คือ งานสร้างจิตสานึกในการอนุรักษ์ พนั ธุกรรมพืช ทรัพยากรชีวภาพ และกายภาพ โดยมีการสมั ผสั การเรียนรู้ การสร้างและ ปลูกฝังคุณธรรม การเสริมสร้างปัญญาและภูมิปัญญา วตั ถุประสงค์ของการดาเนินงานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน เพ่ือสร้างจิตสานึกในการอนุรักษพ์ นั ธุกรรมพืชและทรัพยากร ผลของการดาเนินงานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน 1. เกิดจิตสานึกในการอนุรักษพ์ นั ธุกรรมพืช และทรัพยากร 2. มีขอ้ มูลการเรียนรู้ทรัพยากรที่สามารถส่ือกนั ไดท้ ว่ั ประเทศ 3. มีคุณธรรมจริยธรรมเป็นฐานของวิทยาการและปัญญา 4. เกิดนกั อนุรักษ์ พฒั นาบนฐานคุณธรรม 5. เสริมสร้างการเรียนรู้บนฐาน ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

พรรณไม้ในสวนพฤกษศาสตร์ ชื่อ วทิ ยาศาสตร์ : Cananga odora กระดงั งาใบใหญ่ ta (Lamk.) Hook.f.et Th. ชื่อพ้ืนเมือง : สะบนั งา สะบนั งาตน้ ชื่อวงศ์: ANNONACEAE (ภาคเหนือ), กระดงั งา (ยะลา ตรัง), ชื่อสามัญ : Cananga, Ylang- กระดงั งาใบใหญ่ กระดงั งาใหญ่ (ภาค กลาง) Ylang, Ilang-Ilang ประโยชน์ : ดอก ช่วยบารุงหวั ใจให้ แขง็ แรง ตลอดจนบารุงธาตุ และบารุง โลหิต ใหร้ สหอมสุขมุ

กระถินเทพา ชื่อพ้ืนเมือง : หนามขาว (ภาคเหนือ), กระถินเทพา, กระถินซา บาห์ (ภาคกลาง) ชื่อวทิ ยาศาสตร์ : Acacia mangium Willd. ช่ือวงศ์ : LEGUMINOSAE-MIMOSOIDEAE ชื่อสามญั : - ประโยชน์ : ใชใ้ นการก่อสร้างทุกชนิดท่ีไม่ตอ้ งรับน้าหนกั มาก ลกั ษณะทวั่ ไป ผลดิบ ใบ ลาตน้

กล้วยนา้ ว้า ช่ือพ้นื เมือง : กลว้ ยใต้ (เชียงใหม่, เชียงราย), กลว้ ยมะลิออ่ ง (จนั ทบุรี), กลว้ ยออ่ ง (ชยั ภูมิ), กลว้ ยตานีออ่ ง (อุบลราชธานี) ชื่อวิทยาศาสตร์: Musa ABB cv. Kluai 'Namwa' ชื่อวงศ์ : MUSACEAE ช่ือสามญั : Banana ประโยชน์ : รักษาอาการทอ้ งเสียและบิด โดยกินคร้ังละคร่ึงหรือหน่ึงผล มีรายงาน วา่ มีฤทธ์ิป้องกนั การเกิดแผลในกระเพาะอาหาร

กลั ปพฤกษ์ ชื่อพ้นื เมือง: กลั ปพฤกษ์ (เหนือ), การล(์ เขมร-สุรินทร์) ช่ือวทิ ยาศาสตร์ : Cassia bakeriana Craib. ชื่อวงศ์ : LEGUMINOSAE - CAESALPINIACEAE ช่ือสามญั : Pink cassia, Pink shower, Wishing tree ประโยชน์ : เน้ือในฝักเป็นยาระบายและเมลด็ ทาให้ อาเจียน ลดไข้

กาสะลอง ชื่อพ้ืนเมือง : ก๋าสะลอง(ภาคเหนือ), เตก็ ตองโพ่ (กะเหรี่ยง กาญจนบุรี), กาซะลอง เตก็ ตองโพ่ (กะเหร่ียง กาญจนบุรี) ชื่อวิทยาศาสตร์: Millingtonai hortensis L.f. ชื่อวงศ:์ BIGNONIACEAE ประโยชน:์ ราก บารุงปอด รักษาวณั โรค อาการหอบหืด ดอก ใชร้ ักษาอาการหอบ หืด ไซนสั อกั เสบ เพ่มิ การหลง่ั น้าดี (cholagogue) เพ่ิมรสชาติ นาดอกปี บแหง้ ผสมยาสูบมามวนเป็นบุหรี่ สาหรับสูบสูด เพื่อรักษาอาการหอบหืดใบ ใชม้ วนบุหรี่ สูบแทนฝิ่น ขยายหลอดลม ใชร้ ักษาอาการหอบหืดไดเ้ ช่นกนั

จามจุรี ช่ือพ้นื เมือง : ฉาฉา สารสา สาสา ลงั (ภาคเหนือ), กา้ มกราม กา้ มกงุ้ กา้ มปู จามจุรี (ภาคกลาง), กิมบ๊ี (กระบ่ี), ตุด๊ ตู่ (ตาก), เส่คุ เส่ดู่ (กะเหร่ียง- แม่ฮ่องสอน) ชื่อวทิ ยาศาสตร์ : Samanea saman (Jacq.) Merr. ชื่อวงศ์ : LEGUMINOSAE-MIMOSOIDEAE ช่ือสามญั : Rain tree, East indian walnut ประโยชน์ : ปลูกเป็นไมป้ ระดบั ทว่ั ไปในเขตร้อนทว่ั โลก ปลูกไวส้ าหรับให้ ร่มเงาไดด้ ี ทางภาคเหนือปลูกกนั มากเพ่ือใชเ้ ล้ียงคร่ัง ฝักแก่มีรสหวานววั ควายชอบกิน เน้ือไมใ้ ชแ้ กะสลกั ได้

ตรุษจีน 7-50180-001-015 ช่ือพืน้ เมือง : ดอกกระดาษ, ดอกโคม (เหนือ), ดอกตา่ งใบ, ศรี ราชา (กรุงเทพฯ), เฟ่ื องฟา้ , ตรุษจีน (กลาง) ช่ือวทิ ยาศาสตร์ : Bougainvillea spp. ช่ือวงศ์ : NYCTAGINACEAE ช่ือสามญั : Paper Flower ประโยชน์ : ปลกู เป็นไมป้ ระดบั มีหลากหลายพนั ธุ์ หลายสี

นกยงู ฝร่ัง อนิ ทรี ช่ือพืน้ เมือง : สม้ พอหลวง (ภาคเหนือ), นกยงู ฝร่งั อินทรี (ภาคกลาง) หงอนยงู (ภาคใต)้ ช่ือวทิ ยาศาสตร:์ Delonix regia (Bojer Ex Hook.) Rafin ช่ือวงศ:์ LEGUMINOSAE-CAESALPINOIDEAE ช่ือสามญั : Flame Tree, Royal Poinciana ประโยชน์ : นยิ มปลกู เป็นไมป้ ระดบั

ประเดหวี มังกรหยก ช่ือพืน้ เมือง : วาสนา (เหนือ), ประเดหวี มงั กรหยก (กรุงเทพฯ) ช่ือวิทยาศาสตร:์ Dracaena fragrans (L.) Ker-GawI. ช่ือวงศ:์ AGAVACEAE ช่ือสามญั : Cape of Good Hope, Dracaena ประโยชน์ : ปลกู เป็นไมป้ ระดบั อาคาร ใบนามาตม้ กบั นา้ สะอาดแลว้ กรองแลว้ นามา ด่ืมชว่ ยแกป้ วดทอ้ งได้ รากนามาตม้ กบั นา้ สะอาด ชว่ ยบรรเทาอาการปวดในการ คลอดบตุ ร

ปาล์มสิบสองปันนา ช่ือพืน้ เมือง : เปง้ ดอย (ภาคเหนือ), ปาลม์ สบิ สองปันนา (กรุงเทพมหานคร) ช่ือวิทยาศาสตร์ : Phoenix loureiri Kunth ช่ือวงศ์ : PALMAE ช่ือสามญั : dwarf date palm ประโยชน์ : นิยมปลกู เป็นไมป้ ระดบั เพราะมีขนาดเลก็ เตบิ โตชา้ รูปใบสวยงาม เหมาะสาหรบั สภาพภมู อิ ากาศรอ้ นชืน้ ในประเทศไทย แตก่ ็สามารถเตบิ โตไดใ้ น หลายภมู ภิ าคของโลก

มะขาม ช่ือพืน้ เมือง : บะขาม (เหนือ), ขาม (ภาคใต)้ , ตะลบู (ชาวบน-นครราชสีมา), (กะเหรย่ี ง-กาญจนบรุ )ี , อาเปียล (เขมร-สรุ นิ ทร)์ , หมากแกง (เงีย้ ว-แมฮ่ อ่ งสอน (กะเหร่ยี ง-แมฮ่ อ่ งสอน) ช่ือวทิ ยาศาสตร์ : Tamarindus indica L. ช่ือวงศ์ : LEGUMINOSAE- CAESALPINIOIDEAE ช่ือสามญั : Tamarind, Indian date ประโยชน์ : ใบสด (มีกรดเลก็ นอ้ ย) - เป็นยาถ่าย ยาระบาย ขบั ลมในลาไส้ เสมหะ รกั ษาเย่ือตาอกั เสบ แกต้ ามวั ฟอกโลหติ ตม้ ผสมกบั สมนุ ไพรอ่ืนๆ อาบหลงั คลอดชว่ ยใหส้ ะอาดขนึ้ เนือ้ หมุ้ เมล็ด - แกอ้ าการทอ้ งผกู เป็นยาระบาย

มะพร้าว ช่ือพ้ืนเมือง : บะป้าว (เหนือ), ดุง (จนั ทบุรี) เฮด็ ดุง (เพชรบูรณ์) โพล (กาญจนบุรี) คอ ส่า (แม่ฮ่องสอน) พร้าว (นครศรีธรรมราช) ช่ือวทิ ยาศาสตร์: Cocos nucifera L. var. nucifera ชื่อวงศ์ : PALMAE ชื่อสามญั : Coconut ประโยชน:์ น้ามะพร้าวอ่อน และน้ามะพร้าวแก่ใชส้ ด ราก ใชส้ ด เกบ็ ไดต้ ลอดปี ดอก ใชส้ ด เปลือกตน้ ใชส้ ด เกบ็ ไดต้ ลอดปี สารสีน้าตาล ท่ีออกมายอ้ ยแขง็ อยใู่ ตใ้ บ เกบ็ ไว้ ใช้

ช่ือพ้ืนเมือง : บะม่วง (เหนือ), มะม่วง (กลาง) ช่ือวทิ ยาศาสตร์: Mangifera indica L. ช่ือวงศ์ :ANACARDIACEAE ชื่อสามญั : Mango ประโยชน์ : ผลสดแก่ รับประทานแกค้ ล่ืนไส้อาเจียน วิงเวยี น กระหายน้า ผลสุก หลงั รับประทานแลว้ ลา้ งเมลด็ ตากแหง้ ตม้ เอาน้าด่ืม หรือบดเป็นผง รับประทานแกท้ อ้ งอืด แน่น ขบั พยาธิ ใบสด 15–30 กรัม ตม้ เอาน้าดื่ม แกล้ าไสอ้ กั เสบเร้ือรัง ทอ้ งอืดแน่น เอา น้าตม้ ลา้ งบาดแผลภายนอกได้ เปลือกตน้ ตม้ เอาน้าด่ืม แกไ้ ขต้ วั ร้อน เปลือกผลดิบ ควั่ รับประทานร่วมกบั น้าตาล แกอ้ าการปวดเมื่อยเมื่อมีประจาเดือน แกป้ วดประจาเดือน

มะยม ชื่อพ้ืนเมือง : บะยม (เหนือ), มะยม (กลาง) ชื่อวิทยาศาสตร์ : Phyllanthus acidus (L.) Skeels ชื่อวงศ์ : EUPHOBIACEAE ช่ือสามญั : Star Gooseberry ประโยชน์ : รากแกไ้ ข้ รักษาโรคผวิ หนงั ผน่ื คนั ใบผสมในยาเขียว แกไ้ ข้ หดั อีสุกอีใส ตม้ น้าอาบ สระผม แกค้ นั ผลรับประทานได้ มีรสเปร้ียว เป็นยาระบาย แก้ ทอ้ งผกู รักษาโรคเลือดออกตามไรฟัน

ลาไย ช่ือพ้นื เมือง : บะลาไย (เหนือ), เจ๊ะเลอ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน), ลาไย, ลาไยป่ า (ทวั่ ไป) ชื่อวิทยาศาสตร์ : Dimocarpus longan Lour. ช่ือวงศ์ : SAPINDACEAE. ช่ือสามญั : Longan ประโยชน์ : น้าลาไยช่วยเพม่ิ ความสดชื่นใหแ้ ก่ร่างกาย, ใชท้ าเป็นอาหาร เช่น ขา้ วเหนียวเปี ยกลาไย ลาไยลอยแกว้ วนุ้ ลาไย เป็นตน้ , ลาไยเป็นผลไมท้ ่ีให้ พลงั งานสูงมาก เน่ืองจากมีน้าตาลหรือคาร์โบไฮเดรตในปริมาณมาก , มีวติ ามินซี ท่ีมีส่วนช่วยการบารุงผวิ และเป็นสารต่อตา้ นอนุมูลอิสระ