ใบความรู้ เรื่องการวางแผนเป้าหมายขีวิตด้วยวงจรควบคุมคุณภาพ

การวางแผนเป้าหมายชวี ติ ด้วยวงจรควบคุมคณุ ภาพPDCA คอื วงจรการควบคมุ คณุ ภาพ หรือวงจรเดมิง่ ประกอบด้วย P = Plan คือ การวางแผนงานจากวัตถุประสงค์ และเปา้ หมายทีไ่ ดก้ าหนดขึ้น D = Do คือ การปฏบิ ตั ติ ามขนั้ ตอนในแผนงานทเี่ ขยี นไวอ้ ย่างเปน็ ระบบและมคี วามต่อเนอื่ ง C = Check คือ การตรวจสอบผลการดาเนินงานแตล่ ะขน้ั ตอนของแผนงานว่ามีปัญหาอะไรเกดิ ข้นึจาเปน็ ต้องเปลี่ยนแปลงแก้ไขแผนงานในข้ันตอนใด A = Action คือ การปรบั ปรงุ แก้ไขส่วนท่มี ีปัญหา หรือถา้ ไม่มปี ญั หาใด ๆ กย็ อมรับแนวทางการปฏิบตั ติ ามแผนงานทไ่ี ดผ้ ลสาเร็จ เพือ่ นาไปใช้ในการทางานครั้งตอ่ ไปการนา PDCA ไปใช้ วงจรการควบคมุ คณุ ภาพสามารถนามาใช้ในการดาเนนิ ชีวติ ใหป้ ระสบความสาเร็จได้ ดังน้1ี . การวางแผน (Plan) คอื การวางแผนชีวิต โดยจะตอ้ งทราบวา่ ตนเองน้นั อยากทาอะไร ต้องการอะไร แลว้ จึงตงั้ เปา้ หมายและวิธีการในการดาเนินชีวิตให้ชดั เจนซึ่งเป้าหมายของชวี ิตแต่ละคนจะมีความแตกตา่ งกันออกไป ท้งั นี้ การวางแผนครอบคลมุ ถงึ การกาหนดเร่ืองทต่ี อ้ งการปรบั ปรุงเปลย่ี นแปลงซ่ึงรวมถงึ การพฒั นาสง่ิ ใหม่ ๆ การแกป้ ัญหาทีเ่ กิดข้ึนจากการปฏิบัติงาน ฯลฯ2. การปฏิบตั ติ ามแผน (DO) คือ การทาตามแผนท่ีไดต้ ง้ั เปา้ หมายไวด้ ว้ ยความต้ังใจ ม่งุ ม่นั พยายาม3. การตรวจสอบ (Check) คอื การประเมนิ เปา้ หมายชวี ติ ที่วางแผนไวว้ ่าสามารถปฏิบตั ิไดส้ าเรจ็ หรือไม่ และต้องปรับปรงุ หรือแก้ไขอย่างไรบา้ งจึงจะทาให้ประสบความสาเรจ็ ในชีวิต ทัง้ นี้ การตรวจสอบเป็นการประเมินผลท่ีได้รบั จากการปฏิบตั ิ (DO) โดยการตรวจสอบทาใหท้ ราบวา่ ในการปฏบิ ตั ินั้นสามารถบรรลุเปา้ หมายหรือวัตถุประสงคท์ ี่ได้กาหนดไว้หรอื ไม่ สง่ิ สาคัญกค็ อื ต้องรวู้ า่ จะตรวจสอบอะไรบา้ งและมีความสมา่ เสมอมากนอ้ ยเพียงใด4. การปรับปรุงแก้ไข (Act) คอื การนาเอาผลการประเมนิ มาปรบั ปรงุ และ/หรือพัฒนาวิธีการทาให้ชีวติประสบความสาเร็จมากขนึ้ ทั้งนี้ เปน็ การดาเนินงานให้เหมาะสมซงึ่ จะพจิ ารณาผลท่ไี ด้จากการตรวจสอบซงึ่มี 2 กรณี คอื ผลทีเ่ กิดขน้ึ เปน็ ไปตามแผนที่วางไว้ หรือไม่เปน็ ไปตามแผนที่วางไว้ ถ้าผลทเี่ กิดขึน้ เป็นไปตามแผนท่วี างไว้ กจ็ ะนาแนวทางหรอื กระบวนการปฏิบตั ิ (DO) นนั้ มาจัดทาใหเ้ ปน็ มาตรฐานพรอ้ มทง้ั หาวิธกี ารทีจ่ ะปรับปรงุ ให้ดียง่ิ ข้นึ ซ่ึงอาจจะสามารถบรรลเุ ป้าหมายได้เรว็

2กว่าเดิมและเสยี ค่าใชจ้ า่ ยน้อยกวา่ เดมิ รวมทง้ั ทาใหค้ ุณภาพดียงิ่ ขนึ้ ก็ได้ ถา้ หากไมเ่ ป็นไปตามแผนท่วี างไวก้ ็ควรจะนาข้อมลู ท่ีรวบรวมไวม้ าวิเคราะห์ และพจิ ารณาวา่ ควรจะดาเนินการอยา่ งไรต่อไปการวางแผนเปา้ หมายชวี ติ การวางแผน คือ การกาหนดสภาพหรือสถานภาพท่ีคาดหวงั วา่ จะเกดิ ขนึ้ ในอนาคตโดยกาหนดแนวทางปฏบิ ตั ิเพอ่ื ใหบ้ รรลวุ ัตถุประสงคท์ ่วี างไว้ เปา้ หมายชีวิต (Life Goals) หมายถงึ สง่ิ ทตี่ นเองให้ความสาคัญ และปรารถนาจะใหเ้ กิดขึน้ ในอนาคต และเปน็ แรงจูงใจใหต้ นเองมีพลงั มุ่งไปสู่อนาคต การมเี ปา้ หมายในชีวิตจะชว่ ยใหม้ นุษย์ใชช้ ีวิตอย่างมคี วามหมาย มคี วามหวังและมที ิศทางทจี่ ะม่งุ ไปสู่อนาคต เพราะการมเี ปา้ หมายจะเป็นตัวบ่งช้วี า่ บคุ คลนนั้ต้องการอะไรบา้ ง จะมชี วี ติ อยู่เพอื่ อะไร เพือ่ ใคร และเพ่ือท่ีจะทาอะไร การวางแผนเปา้ หมายชีวติ หมายถึง การต้งั เปา้ หมายชีวติ ของบคุ คลท่ไี ด้วางแผนไว้ดว้ ยวธิ ีการที่เหมาะสมเพื่อนาตนเองไปสูเ่ ป้าหมายของชีวติ ในอนาคต การวางแผนเปา้ หมายชวี ิต เปน็ สงิ่ ทีจ่ าเปน็ ที่บุคคลทกุ คนตอ้ งให้ความสาคญั ในการร้จู ักวางแผนชีวิตของตนเองอยา่ งมขี ัน้ ตอน มวี ิธกี ารที่เหมาะสมกับสถานะของบุคคล และพยายามดาเนินการโดยปฏบิ ตั ิทกุ วิถที างทจี่ ะนาพาชวี ิตให้ประสบความสาเร็จ เป้าหมายชีวติ ของบคุ คลแบง่ ได้ 3 ระดับ คอื1. การวางแผนเป้าหมายชวี ติ ขนั้ ต้น เปน็ การวางแผนต้งั เป้าหมายของชวี ิตโดยมุง่ ม่นั ฝกึ ฝนตนเอง ให้บรรลุเป้าหมายชวี ิตวา่ จะตอ้ งเรียนให้จบ มอี าชพี มฐี านะที่ดีใหไ้ ด้2. การวางแผนเปา้ หมายชวี ติ ขนั้ กลาง เป็นการต้ังเปา้ หมายของชีวิตว่าตอ้ งพยายามต้ังตัวและสรา้ งฐานะของตนเอง มชี วี ติ คู่ มีชีวิตครอบครวั ที่ดี ไม่ยอ่ ทอ้ รูจ้ ักการสร้างคุณค่าในชวี ิตดว้ ยการขยันตั้งใจทาความดี เอือ้อาทร มีเมตตาตอ่ ผู้อ่นื ซ่ึงเปน็ เป้าหมายชวี ติ สูงสุด3. การวางแผนเป้าหมายชีวติ ข้นั สูงสุด เปน็ การต้ังเปา้ หมายของชวี ติ ที่เปน็ ประโยชนอ์ ยา่ งยิง่ ตอ่ ตนเอง และบคุ คลอนื่ คอื การต้ังใจดาเนินชวี ติ ให้ประสบความสาเรจ็ ในการศึกษาเล่าเรียน หนา้ ท่กี ารงาน ชีวติ ครอบครวัและตั้งใจปฏบิ ัตธิ รรมโดยการตง้ั ใจทาความดี

3ช่วงชีวติ ในการวางแผนเป้าหมาย การวางแผนเปา้ หมายชีวิตจะมกี ารเคล่อื นไหวอยตู่ ลอดเวลา ดงั น้นั วงจรชีวติ ของแตล่ ะบคุ คลตัง้ แต่เด็กจนวัยชราก็จะมีอายแุ ตกตา่ งกนั ไป ความตอ้ งการและเปา้ หมายจงึ เปล่ยี นแปลงตามไปด้วย บุคคลสว่ นใหญ่จงึ ต้องวางเปา้ หมายและวางแผนในแตล่ ะช่วงชวี ิตให้สอดคลอ้ งกับรายได้และความรบั ผดิ ชอบในช่วงนัน้ เพ่อื ปอ้ งกนั ไม่ให้เกดิ ปญั หาในอนาคต โดยสามารถแบง่ ชว่ งชวี ติ ได้ดังนี้ 1. ช่วงวัยเด็ก อายใุ นวัยเด็กจนถึงประมาณ 20 ปี เป็นวยั ท่ีอยู่ในความดูแลรับผิดชอบของบิดา มารดา ทต่ี อ้ งเลี้ยงดู และเปน็ ชว่ งการศึกษาหาความรู้ จงึ ยังไมม่ ีรายได้ท่จี ะนามาจนุ เจือ ครอบครวั 2. ช่วงวัยหลังจบการศกึ ษา อายุประมาณ 21-30 ปี เป็นวยั ทอ่ี ยู่ระหวา่ งการเริ่มสร้างครอบครวั เริม่ ทางาน บางคนกแ็ ต่งงานและสรา้ งฐานะ รายได้ในช่วงนจ้ี ะค่อยเป็นคอ่ ยไป และเพ่มิ ข้ึนเรื่อย ๆ บางครอบครวั กเ็ ร่มิ มบี ุตร และเก็บเงนิ บางสว่ นไว้ใช้จ่ายภายในครอบครวั 3. ชว่ งวัยทางานเต็มที่ อายุประมาณ 31-45 ปี เป็นช่วงระยะเวลาท่กี าลงั ขยายครอบครัวและมี หน้าท่กี ารงานม่ันคง มรี ายไดแ้ น่นอน แตเ่ ปน็ ชว่ งทมี่ ีความรับผดิ ชอบและคา่ ใชจ้ ่ายค่อนขา้ งสงู เนื่องจากต้องจา่ ยค่าเลา่ เรยี นบตุ ร ค่าอาหาร ค่ารกั ษาพยาบาล เครือ่ งนุง่ หม่ เปน็ ตน้ 4. ชว่ งกอ่ นวัยเกษียณอายุ อายปุ ระมาณ 46-50 ปี เป็นช่วงทีม่ รี ายไดแ้ ละหนา้ ทกี่ ารงานสูงสดุ ในช่วงระยะเวลาหน่งึ ในระยะนสี้ าหรบั ผ้มู ีบตุ รก็จะจบการศกึ ษาและทางานหรอื สรา้ ง ครอบครวั ของตนเองไดแ้ ลว้ คา่ ใชจ้ า่ ยก็จะลดลง เงินออมก็จะมีเพ่มิ ขึ้น 5. วัยเกษียณอายุ อายตุ ้งั แต่ 60 ปขี ้ึนไป เปน็ ชว่ งท่ีรายได้จะลดลงเร่ือย ๆ เนือ่ งจากรายไดป้ ระจาไม่ มีเพราะออกจากงานแล้ว แหล่งรายได้มาจากเงนิ บาเหน็จ บานาญ เงินประกันสงั คม ดอกเบี้ย เป็นตน้