research

ความรูเบ้ืองตนเกีย่ วกับการวิจยั อาจารย ดร.เอกนฤน บางทา ไม คณะศกึ ษาศาสตร มหาวทิ ยาลัยศิลปากร ความหมายของการวจิ ัย การวิจัยเปนวิธีการแสวงหาความรูท่ีเปนระบบ และเปนที่ยอมรับกันโดยทั่วไปในปจจุบัน นกั วชิ าการไดใ หความหมายของการวิจัยไวม ากมาย ดงั น้ี ณรงค โพธ์ิพฤกษานันท (2551:25) กลาววา การวิจัยหมายถึงกระบวนการศึกษาคนควา ความจรงิ ความรูทีเ่ ราสงสยั เพอื่ หาคาํ ตอบหรือขอเท็จจรงิ ทด่ี าํ เนนิ ไปอยา งมีระเบียบและเปนท่ียอบ รับกนั ในทางวิชาการดวยวธิ ีการที่เชือ่ ถอื ไดเพ่ือใหไดมาซงึ่ คาํ ตอบท่ถี ูกตอ งตอปญ หาทีต่ ั้งไว ประทุม ฤกษกลาง (2553:10) กลาววา การวิจัยเปนวิธีการแสวงหาความรูขอเท็จจริงเพ่ือ อธิบายปญหาขอของใจของปรากฎการณตางๆอยางมีระบบระเบียบ โดยอาศัยวิธีการทาง วิทยาศาสตร เพ่ือใหใ หค าํ ตอบทนี่ าเชอื่ ถอื และใชอางอิงไดท วั่ ไป วิรัช ลภิรัตนกุล (2546:219) กลาววา การวิจัยหมายถึงกระบวนการคนควาหาความจริง ภายในขอบเขตทีก่ าํ หนดไวอยางมีระบบตามระเบียบวิธีการทางวิทยาศาสตร (scientific method) เพ่อื ประโยชนใ นการอธิบายหรอื คาดการณล ว งหนา (explanation or prediction) มาเรียม นลิ พันธุ (2554: 9) การวจิ ัยคอื กระบวนการแสวงหาความรอู ยางเปนระบบเชอื่ ถือได โดยอาศัยกระบวนการทางวิทยาศาสตรเพื่อตอบคําถามการวิจัย ผลที่ไดสามารถนําไปแกปญหา พฒั นาองคค วามรู สามารถสรุปไดว า การวจิ ยั หมายถึง กระบวนการศกึ ษาหาความรอู ยา งเปน ระบบ ขอเท็จจริง ของปรากฎการตา ง ๆ ประยกุ ตกระบวนการทางวิทยาศาสตรเพ่ือใหไดมาซ่ึงคําตอบโดยใชหลักของ เหตุผล อา งองิ หลกั การเพื่อหาขอสรปุ และนําไปใชอ ยางเปน ประโยชนใ นการดาํ เนินการตา ง ๆ คณุ สมบัตขิ องนกั วิจยั สภาวจิ ัยแหงชาต,ิ ม.ป.ป. ไดก ลาวถึงจรรยาบรรณและแนวทางปฏิบัติของนักวิจัย สามารถ สรปุ ไดด งั น้ี 1. นกั วจิ ยั ตองซ่ือสัตยแ ละมีคณุ ธรรมในทางวชิ าการและการจัดการ 2. นักวิจัยตองตระหนักถึงพันธกรณีในการทําวิจัย ตามขอตกลงที่ทําไวกับหนวยงานท่ี สนับสนุนการวิจยั และตอหนวยงานทตี่ นสังกัด 3. นักวจิ ยั ตอ งมีพน้ื ฐานความรใู นสาขาวิชาการทท่ี ําวจิ ัย 4. นกั วจิ ยั ตองมคี วามรับผดิ ชอบตอสง่ิ ท่ีศกึ ษาวิจยั ไมวาเปน สงิ่ ทีม่ ีชวี ติ หรือไมม ีชีวติ 5. นกั วิจัยตอ งเคารพศักดศิ์ รี และสิทธิของมนษยุ ท ่ีใชเ ปน ตวั อยางในการวิจยั 6. นักวจิ ัยตอ งมอี ิสระทางความคิด โดยปราศจากอคตใิ นทกุ ขนั้ ตอนของการทาํ วิจยั 7. นักวิจยั พึงนาํ ผลงานวจิ ัยไปใชประโยชนในทางทช่ี อบ เอกสารประกอบการบรรยาย “ความรู้เบืองต้นเกียวก ั บการวจิ ัย” อาจารย์ ดร.เอกนฤน บางท่าไม้ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยศิลปากร

2 8. นักวิจยั พงึ เคารพความคดิ เห็นทางวิชาการของผูอื่น 9. นกั วจิ ยั พงึ มคี วามรบั ผิดชอบตอ สังคมทุกระดับ จากขางตนจะพบวานักวิจัยควรมีความรูในสาขาที่ทําการวิจัยอยางชัดเจน และมีการ ทําการศึกษาวิจัยโดยเคารพสิทธิ์ของผูอ่ืน มีความเปนกลางและสรางผลงานท่ีเปนประโยชนและมี ความรบั ผิดชอบตอ สังคมในทุกภาคสวน ประเภทของการวิจยั ประเภทของการวิจัยไดม ีนักวชิ าการแบง ไดหลากยประเภท โดยผูวิจัยขอนาํ เสนอโดยสรุป ดังน้ี การจําแนกตามขอ มลู 1. การวิจัยเชิงปริมาณ (Quantitative Research) เปนลักษณะการวิจัยที่เนนการ รวบรวมขอมลู จากลมุ ตัวอยา งในลักษณะตวั เลข มกี ารวเิ คราะหเหตุผลตามหลักการทางสถติ ิ 2. การวิจยั เชงิ คุณภาพ (Qualitative Research) เปน ลกั ษณะการวจิ ยั ที่เนนศึกษา ความรูสึกนึกคดิ ตามบริบทตา ง ๆ ที่ขอ มูลตัวเลขไมส ามารถอธบิ ายได การจาํ แนกตามระเบยี บวิธี 1. การวิจัยเชิงประวัติศาสตร (Historical Research) เปนการศึกษา ขอเท็จจริง เร่ืองราวที่ผานมาแลวในอดีต (Past) โดยการศึกษาจากเอกสาร รองรอยหลักฐานทาง ประวตั ิศาสตร 2. การวิจัยเชิงบรรยาย (Descriptive Research) เปนการศึกษาสภาพ ขอเท็จจริงในสภาพปจจุบัน (Present) ตามปรากฏการณเหตุการณที่เปนจริงโดยไมมี การ ควบคุม ตวั แปรหรือสถานการณ 3 การวิจัยเชิงทดลอง (Experimental Research) เปนการวิจัยที่แสวงหา ขอเท็จจริงจากความสัมพันธในเชิงเหตุผล (Cause-Effect Relationship) โดยมีการควบคุม ตัว แปรหรือสถานการณต ามที่กําหนดไว (มาเรยี ม นิลพนั ธ, 2554: 12-13) ขัน้ ตอนของการทําวจิ ัย พรทิพย พมิ ลสินธุ (2551:66) ไดแบงข้ันตอนของการทําวิจัยออกเปน 8 ข้ันตอนดังตอไปน้ี คอื 1. การกําหนดปญหาของการวิจยั 2. การทบทวนเอกสาร บทความ ตํารา และงานวิจยั ท่เี ก่ยี วขอ ง 3. การตั้งสมมติฐานของการวิจยั

3 4. การออกแบบการวจิ ยั 5. การรวบรวมขอมูล 6. การวิเคราะหขอ มูล 7. การตีความหมายขอมูล 8. การเขยี นรายงานการวิจัย 1. การกาํ หนดปญ หาการวิจยั พรทิพย พมิ ลสนิ ธุ (2551:67) ไดใหค วามหมายของปญ หาการวจิ ัย หมายถึง สิ่งที่เกิดข้ึนจาก ความสงสัย ความอยากรูในขอเท็จจริงหรืออยากคนหาทางทจ่ี ะแกไขไดถ ูกตอง ซ่ึงสงิ่ เหลาน้ีปกติจะมี ข้ึนในใจของบุคคลทุกคน จะตางกันท่ีวาจะมีมากมีนอย ธรรมดาหรือพิสดาร สําคัญหรือไมสําคัญ เทา น้นั Kerlinger (1986: 16 อางใน ประทุม ฤกษก ลาง, 2553:23) ปญหาในการวิจัย คือ ประโยค คาํ ถามหรือขอ ความทถ่ี ามเก่ยี วกบั ความสมั พนั ธระหวางตัวแปรสองตัวหรือมากกวา ซึ่งเปนปญหาท่ี สามารถหาคําตอบจากกระบวนการวจิ ยั ลกั ษณะของปญ หาวจิ ยั ที่ดี Wimmer and Dominick (1994: 21-24 อางใน ประทมุ ฤกษกลาง, 2553:24) ปญหาวิจัย ท่ีดีควรมีคุณคา เพียงพอทจี่ ะชวยใหน ักวิจยั ศึกษาวจิ ยั ไดสาํ เรจ็ ลุลว งดว ยดี และไดร ับผลการวิจัยที่เปน คาํ ตอบหรอื คาํ อธบิ ายสภาพปญ หาทถ่ี กู ตอง เชอื่ ถือได ปญหาวิจยั ทด่ี ีควรมคี ณุ สมบัตดิ ังตอไปนี้ 1. เปนปญ หาท่ไี มกวา งหรอื แคบจนเกินไป ปญหาบางอยา งท่ีมีคณุ คา แตถาหากกวางเกินไป จนมส ามารถศกึ ษาหาคาํ ตอบในงานวจิ ัยเดยี วไดก ไ มควรเลือกมาทําวิจัย วิธีการแกไขปรับปรุงปญหา ใหเ ลก็ ลงก็คือ การเขยี นปญ หาอยางเปน ทางการแลว พยายามเลอื กคาํ ถามใหเลก็ ลงมา 2. เปน ปญหาทส่ี ามารถศกึ ษาวิจยั ได ปญหาบางอยางอาจไมม ีคาํ ตอบ หรือไมอาจคนควาหา ขอ มลู ท่ีเปน หลักฐานยืนยันคําตอบของปญหาได 3. ปญหาวจิ ยั ทด่ี ีควรเปนปญหาท่ีสามารถพิสูจนได สามารถรวบรวมขอมูลท่ีนาเชื่อถือและ เที่ยงตรงเปน คาํ ตอบได 4. ปญหาท่ีดีควรเปนปญหาท่ีมีคุณคาตอการพัฒนาทฤษฎี หรือเปนแนวทางในการนํา ผลการวิจัยไปประยุกตใชป ฏิบตั งิ านหรอื ปรบั ปรุงการทาํ งาน อาจพจิ ารณาจากผลวจิ ยั และความรทู ไ่ี ด มอี ยูแลว หรอื ไม เปา หมายหรือวตั ถุประสงคข องการวิจยั ไดมสี ว นชว ยใหเขา ใจปญหาและขอคําถามใน สาขาวิชานน้ั ๆหรอื ไม 5. ปญหาท่ีดีควรเปน ปญหาท่ไี ดคาํ ตอบ หรอื ผลการวิจัยทีจ่ ะสามารถนําไปใชอางอิงไดทั่วไป (Generalization) หรือมีความเท่ียงตรงภายนอก (External Validity) คือ สามารถนําผลวิจัยไปใช อา งองิ ในสถานการณอ นื่ ๆในทาํ นองเดยี วกนั ได

4 6. ปญหาวจิ ัยทด่ี ไี มควรใชเ งินและเวลาในการทําวิจัยมากมายจนเกินไป โดยเฉพาะเม่ือเปน งานวจิ ัยประยุกต ไมค วรใชร ะยะเวลาทาํ วจิ ัยยาวนานจนทําใหผ ลการวจิ ยั ไมท ันตอเหตกุ ารณ 7. ปญหาวิจัยที่ดีควรมีคุณสมบัติสอดคลองเหมาะสมกับผูวิจัยกลาวคือ เปนเรื่องที่ผูวิจัยมี ความสนใจอยากศึกษาหาคําตอบดวยความกระตือรือรน เปนปญหาที่ผูวิจัยมีพื้นฐานความรู ความสามารถและประสบการณ เปนปญหาที่ผูวิจัยมีแหลงสนับสนุนการทําวิจัย เชน เงินทุนการทํา วิจยั หรือเปน ปญ หาการวจิ ยั ท่ใี ชค าใชจา ยไมส ูงเกินความสามารถของผวู จิ ยั ที่จะทําวจิ ยั 8. ปญหาในการวจิ ยั ทด่ี ีควรเปน ปญหาทีร่ เิ ริ่มสรางสรรค แปลกใหม ยังไมเคยมีผูใดศึกษามา กอน สามารถสรปุ ไดว าปญหาการวิจยั เปนจุดเริม่ ตนในการวจิ ยั เปนการกาํ หนดขอบเขตการศึกษา เพอ่ื นาํ เสนอใหเ หตภุ ูมิหลงั ที่มาของปญ หาทาํ ใหผ ทู ่ศี กึ ษาไดทราบและมีความเขาใจในการออกแบบ การวจิ ัยไดอยา งเหมาะสม 2. การทบทวนเอกสาร บทความ ตํารา และงานวิจยั ที่เกย่ี วขอ ง Schumacher and McMillan, 1993: 112-113 กลาววาการทบทวนวรรณกรรม เปนการ การสรุปและสังเคราะหวเนือ้ หาตาง ๆ เก่ียวขอ งกบั ปญ หาการวจิ ยั กลาวไดวาเปนการวพิ ากษ วจิ ารณ องคความรูที่เกี่ยวของกับประเด็นปญหาที่ทําวิจัย เปนสิ่งที่จะชวยใหผูอานงานวิจัยมีความรูความ เขา ใจในวัตถปุ ระสงคของการวิจัย และสนับสนนุ ผลการวจิ ยั แหลงคน ควา เพ่ือการทบทวนวรรณกรรม แหลง คนควา เพ่อื การทบทวนวรรณกรรมสามารถแบง ได 2 ประเภท ดังน้ี 2.1 สวนขอมูลปฐมภูมิ (Primary Data) หมายถึง แหลงขอมูลพ้ืนฐานจากเจาของขอมูล ไดแก ตนฉบับขอมูล ขอมูลของตัวบุคคล ซ่ึงสวนมากเปนขอมูลจากการสัมภาษณ สอบถาม มี รายละเอียดมาก และเปน ขอ มลู เชิงลึก 2.2 ขอมลู ทตุ ยิ ภมู ิ (Secondary Data) เปนขอ มูลทีม่ ีผรู วบรวมและสงั เคราะหขอมลู ความรทู ี่ มีอยูไวเรยี บรอยแลว มที ้งั ขอมลู ความรูเก่ียวกับทฤษฎีและหลักฐานเชิงประจักษ เชน หนังสือ ตํารา เอกสาร รายงาน วิธีการทบทวนวรรณกรรม Schumacher and McMillan (1993: 116-117,138 อางถึงใน ประทุม ฤกษกลาง, 2553: 32-33) การทบทวนวรรณกรรมควรกระทําเปน ขนั้ ตอนเรียงตามลําดับ อันจะชวยใหนักวิจัยมีความรู ความเขาใจในปญ หาทีศ่ ึกษาวจิ ยั เพิม่ ข้ึน นกั วจิ ัยควรทาํ ตามขัน้ ตอนดังน้ี 1. ทําการวิเคราะหป ญ หาในการวิจัย ในแงแนวคดิ และตวั แปรท่ตี องการศกึ ษา 2. คนควาและอานวรรณกรรมในแหลงทุติยภูมิ เพ่ือทบทวนอยางยนยอในประเด็นหัวขอที่ กําลงั ทําวิจัยซึ่งจะชวยใหน ักวิจัยนยิ ามปญ หาไดชัดเจนยิง่ ข้นึ

5 3. คดั เลอื กรายชอ่ื ของแหลงบรกิ ารและฐานขอ มลู ซงึ่ มีขอ มูลปฐมภมู อิ ยู 4. แปลงปญหาวิจยั เปน คําหลกั อาจเปนคําหลักของแนวคิดสําคัญหรือช่ือตัวแปร ท้ังน้ีเพ่ือ การนาํ คําหลักไปศกึ ษาคนควา ขอมูล 5. ศึกษาคน ควาขอมลู ทงั้ ดวยตนเองในหอ งสมุด และคนผา นระบบคอมพิวเตอรใ นฐานขอมลู 6. อานเอกสารและวรรณกรรมท่ีรวบรวมมาได และจดโนตยอลงในกระดาษแข็งพรอมจด บรรณานกุ รม 7. จัดระบบเรียบเรียงโนตยอ อาจเรียงขอมูลไดหลายวิธี เชน เรียงตามประวัติหรือชวง ระยะเวลา หรอื เรียงตามตวั แปรทีใ่ ชศ ึกษา 8. เขยี นรายงานการทบทวนวรรณกรรม โดยควรแยกเปน บทนาํ บทวจิ ารณ และการสรปุ การทบทวนวรรณกรรม จึงมีความสําคัญตอการทําวิจัยทุกคร้ัง เนื่องจากจเปนหลักการท่ี สาํ คญั ทางทฤษฎี แนวคิดตาง ๆ เพ่ือชวยใหผูวิจัยไดมีแนวคิดที่สอดคลองกับหลักการที่ถูกตองและ แสดงใหเหน็ ถงึ การศกึ ษา คน ควา ในการหาเหตผุ ลเพ่อื สนบั สนุนงานวจิ ัยของตนเอง 3. การต้งั สมมตฐิ านของการวิจัย ณรงค โพธิ์พฤกษานันท (2551:143) ไดสรุปความหมายของสมมติฐานการวิจัย หมายถึง ขอเสนอ Proposal ท่ีเปนขอสมมติท่ีผูวิจัยคาดคะเนหรือคาดเดาเอาไวลวงหนา สมมติฐานจึง เปรียบเสมือนคําตอบท่ีคาดคะเนไวลวงหนา สมมติฐานการวิจัยนี้จะมีความสัมพันธกับปญหาวิจัย ปญหาวจิ ัยเปรยี บเสมือนคาํ ถามทผี่ ูวจิ ัยกาํ หนดขึ้น เตือนจิตต จิตตอารี (2537:30) ไดใหความหมายของสมมติฐานการวิจัย หมายถึง คําตอบ หรือแนวทางในการวจิ ยั ทผี่ วู จิ ัยคาดวาหรอื เดาเอาวาเปน อยา งนัน้ เปน อยางนี้ เพื่อเปน การชวยกาํ หนด ขอบเขตการจัดหาขอมูลใหกระทัดรดั และมีจํานวนตัวแปรตามความจําเปน พรทพิ ย พมิ ลสนิ ธุ (2551:74-75) ไดแ บง สมมตฐิ านของการวจิ ยั เปน 2 ประเภท คอื 1. สมมติฐานการวิจัย (Research Hypothesis) เปนขอความที่บอกวาหรือคาดคะเนวาตัว แปรที่จะศึกษานนั้ มีความสัมพนั ธก นั อยางไร โดยมีเจตนาที่จะคาดคะเนวาคําตอบของปญหาวิจัยนั้น คืออะไร 2. สมมติฐานสถิติ (Statistical Hypothesis) เปนสมมติฐานที่ไดเปลี่ยนขอความของ สมมติฐานการวจิ ัยมาเปน สญั ลักษณแ ละความหมายมางสถิติ เพือ่ พรอมจะนาํ ไปพิสูจนท างสถิติ สมมตฐิ านการวจิ ัยจงึ เปรยี บเสมอื นการคาดคะเนทางการวจิ ยั ของผวู จิ ัยลว งหนา เพ่ือแสวงหา คําตอบทางการวิจัยที่ถูกตองและมีทิศทาง กระชับ ชัดเจนและยังชวยสนับสนุนในการอภิปราย ผลการวจิ ัย

6 4. การออกแบบการวิจยั ณรงค โพธ์ิพฤกษานันท (2551:103) ไดใหความหมายของการออกแบบงานวิจัย หมายถึง การวางแผนการดาํ เนินการวจิ ยั อยางเปนระบบ และใชร ะเบียบวิธีการวจิ ยั ใหเ หมาะสม นิศากร สิงหเสนี (2546:31) ไดใหความหมายของการออกแบบงานวิจัย หมายถึง การ วางแผนวิจัยใหค รอบคลมุ โครงการท่ีจะทําการศึกษาและกําหนดเคาโครงหรือโครงสรางของตัวแปร ตางๆท่ีเกี่ยวของ เพื่อพิจารณาถึงความสําพันธของตัวแปรเหลาน้ัน กับทําการกําหนดยุทธวิธีหรือ วธิ ีการเพ่ือใหไ ดมาซ่ึงคาํ ตอบทต่ี อ งการทราบจากการวิจยั ขน้ั ตอนการออกแบบการวจิ ัย การออกแบบการวิจัยนั้นกระทําหลังจากนักวิจัยไดกําหนดชื่อเร่ืองวิขัย สมมติฐาน และ วัตถปุ ระสงคแลว จากนัน้ จงึ มาออกแบบดําเนินการวิจัยในเชิงปฏิบัติ การออกแบบการวิจัยนี้จะตอง ทําใหค รอบคลุมกจิ กรรมตา งๆ ต้ังแต “เก็บรวบรวมขอมูล วิเคราะหขอมูล การแปรผล การสรุปผล และการจดั ทํารายงานการวิจยั ” การออกแบบการวิจยั เปนกระบวนการวางแผนโครงการวิจัย หรือเคา โครงการวจิ ยั ประกอบดว ย 5 ขัน้ ตอน ดงั นี้ (ณรงค โพธพ์ิ ฤกษานนั ท, 2551:105-106) 1. การกาํ หนดขอบเขตการวจิ ัย ควรกลับไปทบทวนวาเร่ือง หรือประเด็นปญหาการวิจัยขอ คําถาม วัตถุประสงค สมมติฐาน การกําหนดตัวแปรและกรอบแนวคิดวาเปนที่พอใจหรือยังจะ ปรับปรุงอะไรใหหนักแนนขึ้น เพ่ือยืนยันความถูกตอง ความสมบูณของเร่ืองวิจัยและตัดสินใจวาง แผนการวิจัยใหสอดคลองกบั เร่อื งวจิ ัย 2. การกําหนดระเบียบวิธีการวิจัย จากขอบเขตของเรื่องวิจัยจะชวยใหนักวิจัยซ่ึงจะเปน สถาปนกิ ออกแบบการวิจัย ตัดสนิ ใจวา จะเลอื กวิธีการวิจยั อยา งไร โดยทั่วไปแลวการกําหนดระเบียบ วิธีการวิจัยมดี งั ตอไปนี้ 2.1 การเลือกประเภทการวจิ ยั 2.2 การศึกษาขอมลู คือ การศกึ ษาขอมูลทุติยภูมิจากวรรณกรรมตางๆ และขอมูลปฐม ภูมิจากประชากรหรอื กลมุ ตัวอยา ง เปนตน 2.3 เลือกประชากรและกลุมตัวอยาง เปนใคร กลุมไหน อยูที่ไหน จะคัดเลือกอยางไร วิธีการสุมอยางไร และใชจาํ นวนเทาใดเพื่อสะดวกในการวเิ คราะหขอ มลู ทางสถิติ 2.4 เคร่ืองมือในการเก็บรวบรวมขอมูล ถาหากเปน การวิจยั เชงิ สาํ รวจและเชิงคุณภาพจะ ใชเ คร่อื งมอื อะไรเกบ็ ขอมลู โดยพิจารณาถึงระดับการศึกษาของกลมุ ตัวอยางดวย 2.5 การวิเคราะหขอมูล ถาเปนการวิเคราหขอมูลเชิงปริมาณตองระบุชนิดสถิติที่ใช มาตรวดั ตัวแปร และโปรแกรมท่ีใชวิเคราะห สวนขอมูลเชิงคุณภาพก็ตองระบุวาจะวิเคราะหเน้ือหา เพื่อการสรา งรูปแบบ เปนตน 3. การกําหนดแผนกิจกรรม การระบกุ จิ กรรม และขั้นตอนการดําเนินการวิจัยต้ังแตเร่ิมตน จนสําเร็จ

7 4. การกําหนดทรัพยากรที่ใช ประกอบดวย บุคลากร เงินงบประมาณ และวัสดุอุปกรณที่ จําเปนตอ งใชอ ยางชัดเจน 5. การจัดทาํ โครงการวิจัย เมือ่ ออกแบบการวิจัยตามขั้นตอนตางๆเหมาะสมแลว สถาปนิก ออกแบบการวิจยั ก็จดั ทาํ หรอื เตรียมโครงการวจิ ัยใหสมบรู ณ เพ่อื ใชสําหรบั เสนอขอทุนการวิจัย หรือ เปนคมู อื ของนกั วจิ ัยตอ ไป 5. การเกบ็ รวบรวมขอ มูลและเคร่อื งมอื ท่ใี ชใ นการเกบ็ รวบรวมขอ มูล วิธกี ารเกบ็ รวบรวมขอ มูลการวจิ ยั เพอ่ื นาํ ไปวิเคราะหขอ มูลและสรุปผลการวจิ ัยวาเปนไปตาม สมมติฐานหรือขัดแยงกับสมมติฐานการวิจัยน้ัน สามารถกระทําไดโดยใชเคร่ืองมือในการวิจัยเปน เคร่ืองมือในการเก็บรวบรวมขอมูล เครื่องมือในการวิจัยมีดวยกันหลายชนิด เชน แบบทดสอบ แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ แบบสังเกต โดยมเี ทคนิคการเก็บรวบรวมขอ มูล ดังน้ี เคร่อื งมอื ทใี่ ชใ นการเก็บรวบรวมขอมลู 1.แบบทดสอบ (Testing) คอื การใชช ดุ ของขอ คําถามท่ีสรางขนึ้ เพ่ือใชว ดั ความรู สติปญญา สมรรถนะ บุคลลกิ ภาพ และพฤติกรรมในรูปแบบตา งๆ แบง ไดเปน 3 ชนดิ คอื 1.1 แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธท์ิ างความรู ความเขา ใจหรือผลสมั ฤทธต์ิ า ง ๆ 1.2 แบบทดสอบวดั ความถนดั และสติปญญา 1.3 แบบทดสอบวดั บคุ ลิกภาพ ไดแก แบบทดสอบวดั ทศั นคติ แบบวัดความคิดเห็น แบบทดสอบวัดความพึงพอใจ 2. แบบสอบถาม (Questionnaire) คือ การเก็บรวบรวมขอมูลโดยใชแบบสอบถามสงไป ใหกลุมตวั อยางตอบ เปนวิธีท่ีนิยมใชกันอยางแพรหลายเพราะเปนวิธีท่ีทําไดงาย ไมยุงยากซับซอน สงไปยังกลุมเปาหมายไดจํานวนมาก สะดวกตอการวิเคราะหและการเก็บไวเปนหลักฐานไดนาน สามารถแบงได 2 ประเภท คอื 2.1 แบบสอบถามแบบปลายเปด (open ended questionnaire) เปน แบบสอบถามทตี่ ้งั คาํ ถามอยา งกวาง ๆ เปด โอกาสใหผูตอบตอบไดอยางอิสระ โดยผูวิจัยนําผลการ สอบถามประมวลในลกั ษณะการวิเคราะหเ ชงิ เนอื้ หา (Content Analysis) 2.2 แบบสอบถามแบบปลายปด (close ended questionnaire) เปน แบบสอบถามท่ผี ูสรา งมจี ุดมุง หมายในการกําหนดคาํ ตอบ และจดั เตรียมคาํ ตอบไวลว งหนาแลว มกี าร ใหต ัวเลอื กท่ีหลากหลายคาํ ตอบโดยใหผูต อบเพียงเลอื กคาํ ตอบทก่ี าํ หนดใหเ ทาน้ัน 3. การสัมภาษณ (Interview) คือ วิธีการในการสํารวจขอเท็จจริงจากผูที่ใหขอมูล หรือ ผูเช่ียวชาญ โดยการพบปะสนทนา มีจุดมุงหมายระหวางผูท่ีตองการทราบเร่ืองราวซ่ึงเรียกวา ผู สมั ภาษณ (interviewer) กบั ผใู หเรื่องราวซ่ึงเรียกวา ผูใหสัมภาษณ (interviewer) โดยลักษณะการ

8 สัมภาษณจะเปนวิธีการพบปะกับผูใหขอมูลโดยตรง (face to face) ประเภทของการสัมภาษณ สามารถแบง ออกตามโครงสรา งของการสัมภาษณไ ด เปน 2 ประเภท คอื 3.1 การสัมภาษณแบบมีโครงสราง (structured interview) เปนการสัมภาษณท่ี กาํ หนดหรอื เตรียมคําถามไวลวงหนา อยา งเรียบรอย ในลักษณะเปน แบบสมั ภาษณหรือแบบสอบถาม ซ่งึ เปนคําถามและมีแนวตอบไวใ หเ ลอื กสัมภาษณตามแบบสัมภาษณ 3.2 การสัมภาษณแบบไมมีโครงสราง (unstructured interview) เปนการ สัมภาษณที่ไมมีแบบกําหนดตายตัว โดยท่ีผูสัมภาษณต้ังคําถามท่ีเปดโอกาสใหผูสัมภาษณไดแสดง ความคิดเห็นของตนเอง เปน คําถามแบบปลายเปด 4. การสังเกต (Observation) คือ การศึกษาใหทราบถึงลักษณะปจจัยหรือความ แปรเปลีย่ นของสงิ่ ตา ง ๆ ทเ่ี ปน ประเด็นเกยี่ วของกบั ปญหาในการวิจยั หรอื เรอ่ื งท่ีจะวจิ ยั กลา วโดยยอ การสงั เกต คือ การพิจารณาปรากฏการณต า ง ๆ ท้ังน้ผี ูว จิ ยั จาํ เปนตอ งคงึ ถงึ ความต้ังใจในการสังเกต ปราศจากความลําเอียง และการแปลความหมายในการสังเกต ตลอดจนแสดงความสัมพันธในการ สงั เกต มีการบันทกึ รายละเอยี ดตา ง ๆ อยางชดั เจน 5. การสนทนากลุม (Focus group discussion) คือ กระบวนการสนทนากลุม เปนการ ตั้งประเดน็ คาํ ถาม โดยผูวิจัยเปนผูน าํ การสนทนา (Moderator) รวมกบั ผใู หขอมลู ประมาณ 6-12 คน ในการใหข อ มลู ใ นเชิงลึก เปนการสื่อสารแบบเผชิญหนา และตอบโตประเด็น หาขอสรุปเพื่อใหทราบ ขอมลู ไดใ นทนั ที การหาคุณภาพเคร่ืองมือ เครือ่ งมือในการเกบ็ รวบรวมขอมูล มีคุณลักษณะแตกตางกันจึงข้ึนอยูกับการออกแบบการ วิจัยท่ีผูวิจัยตองการท้ังในเชิงกวางและเชิงลึก ส่ิงท่ีสําคัญของเครื่องมือในการวิจัยคือ กระบวนหา คุณภาพของเครอ่ื งมอื สามารถอธิบายไดดงั น้ี 1. ความเท่ียงตรง (Validity) เปน การทดสอบคณุ สมบตั ิของเครื่องมือนั้น มสี ามารถวดั ไดต รง ตามวตั ถปุ ระสงคท ่ตี องการจะวัด เชน ตรงกับเนอื้ หา ตรงตามเกณฑท ีจ่ ะวัด ตรงตามโครงสรา ง 2. ความเชื่อม่ัน (Reliability) เปนการทดสอบคุณสมบัติเครื่องมือท่ีมีการวัดผลไดคงท่ี มี ความสม่ําเสมอ กลาวไดวาเปนเครื่องมือที่สามารถวัดซํ้าไดอยางคงเสนคงวาใครก็สามารถนําไปใช วัดผลได 6. การวเิ คราะหขอมลู การวิเคราะหขอมูลในการวิจัยเพ่ือศึกษานําไปสูขอสรุปผลท้ังในเชิงปริมาณและคุณภาพ กลาวไดวาเปนการประมวลผลการศึกษาโดยใชกระบวนการทางวิทยศาสตร จึงควรคํานึงถึงการ วิเคราะหขอมูลท่ีงายตอความเขาใจ มีความชัดเจน ไมซับซอน และสอดคลองกับวัตถุประสงค ทางการวิจัย โดยการวิเคราะหขอ มลู สามารถแบงประเภทไดดงั น้ี

9 6.1 การวิเคราะหขอ มลู พื้นฐาน คอื การจําแนกขอมลู ตามสภาพการณจ ากผลขอมูลที่คนพบ โดยแสดงคาความถี่ คา เฉลยี่ รอยละ เปน ตน 6.2 การวิเคราะหข อมลู ในกรณีทมี่ ีการตั้งสมมตฐิ านท่ีตอ งพิสูจน ผูวิจัยมีความจําเปนตองใช สถติ เิ พือ่ การทดสอบสมมตฐิ าน เชน t-test, z-test, F-test, ANOVA, ACOVA, MANOVA เปน ตน โดยการวเิ คราะหขอ มลู ผูวิจยั จงึ ควรจัดทําเปนตารางและมีการแปลผลเพื่อใหเ กิดความงายตอ การเขาใจ ดงั นนั้ ผูวิจยั จึงจําเปน ตองศึกษาหลักการวิเคราะหขอมูลทางสถิติเพื่อเลือกการตอบโจทย การวจิ ยั ทีถ่ ูกตองและชดั เจน 7. การตคี วามหมายขอมลู การตีความหมายขอมูล (Interpretation) หมายถึงการนําความหมายหรอื การอธิบายผลของ การวิเคราะหขอมูล การตีความหมายนี้เปนการอธิบายในรายละเอียดเพ่ิมข้ึนจากผลการวิเคราะห ขอ มลู สรุปผลขอมูลในแตละประเด็นโดยเนนหลักการตีความหมายเพื่อสรางความเขาใจ ทั้งนี้ควร คํานึงถึงการขอมูลที่มีอยูในการวิจัยมาใชเพียงอยางเดียว ไมมีการเอาความคิดเห็นสวนตัวหรือ ประสบการณเ ขามารวมในการตีความจะทาํ ใหเกดิ ความเอนเอียงในการวจิ ัยได 8. การเขียนรายงานการวิจัย การเขียนรายงานการวจิ ยั คอื การรายงานผลการวิจัยอยางเปนระบบ มีการกําหนดรูปแบบ ทางการเขยี นรายงานไวเปน สากล เพ่อื ใหมีความงาย ชดั เจนและเปน ระบบ ในการนําเสนอของผูวิจัย จึงมีจุดมุงหมายในการบอกใหผูศึกษางานวิจัยไดทราบถึงปญหาและกระบวนการแกปญหาโดย นาํ เสนอเปน รายงานตาง ๆ ดงั นี้ การเขียนรายงานการวจิ ยั ทางสังคมศาสตร สามารถแบงออกเปน 3 สวน ไดแก สว นนํา สวน เน้อื หา และสวนทาย ดงั มรี ายละเอียดดังน้ี 1. สวนนํา ประกอบดว ย - ปกนอก ประกอบดวย ชื่อเรื่องวิจัย ชื่อผูวิจัย หนวยงานในการทําวิจัย แหลงทุนวิจัย สนบั สนุน ปท ่จี ัดพิมพ - ปกใน จะมีรายละเอียดเหมอื นปกนอก - บทคัดยอ (Abstract) เปนการสรุปงานวิจัย เพื่อใหผูศึกษางานวิจัยสามารถเขาใจ งานวจิ ัยไดอยา งชัดเจน ซ่ึงประกอบดวย วัตถุประสงค กระบวนการวิจัย เคร่ืองมือ และผลการวิจัย โดยนําเสนอทงั้ ภาษาไทยและภาษาอังกฤษ ความยาวประมาณ 200-250 คาํ - กติ ตกิ รรมประกาศ เปน สวนผูวจิ ัยทีจ่ ะแสดงความคดิ เหน็ ขอบคณุ ผใู หความชวยเหลือ แรงจงู ใจการทาํ วิจัย ปญ หาอปุ สรรค ซึง่ สามารถเขียนไดอ ยา งอิสระ

10 - สารบญั เปน สว นการแสดงหัวขอโดยนําเสนอเปนบท และมีเลขหนากํากับเพ่ือความ ชดั เจนและสะดวกในการศกึ ษา และควรมี สารบญั ตาราง สารบัญแผนภมู ิ สารบญั ภาพ ประกอบดวย เชนเดยี วกัน 2. สว นเนื้อหา ในการวจิ ัยทางสงั คมศาสตร โดยทว่ั ไปมักจะมีการนําเสนอเปน 5 บท ดงั น้ี บทท่ี 1 บทนาํ - ความเปนมาของปญหาการวจิ ยั (อธิบายถึงท่มี าของการวิจัย เชน นโยบาย ปญหา แนวทางการแกปญหา ขอสรุปในการทําวิจยั ) - วัตถปุ ระสงคก ารวิจยั (กําหนดสิง่ ท่ผี วู จิ ัยตองการศึกษา มีลักษณะเปนรายขอ ) - คาํ ถามการวจิ ัย (หากมี) เปนการต้งั คําถามเพื่อเตือนผูวจิ ยั ในการศึกษา โดยมี ความสัมพนั ธก บั วตั ถปุ ระสงคก ารวิจยั อาจมีมากกวา วตั ถุประสงคก็เปน ไปได - สมมติฐานการวจิ ยั (การกําหนดแนวทางการตอบวัตถุประสงคห รือผลการที่คาด การไวล วงหนา โดยมักสอดคลอ งกบั วตั ถุประสงคการวิจยั ) - ขอบเขตของงานวจิ ัย (ประชากร กลุมตัวอยา ง ขอจาํ กัดการวิจยั นิยามศพั ทที่ เกยี่ วขอ ง) - กรอบแนวคดิ ทางการวิจัย (ทฤษฏี ตัวแปรที่ตอ งการศึกษาและมีความเกยี่ วของ เช่ือมโยงและมีเหตุมีผลสัมพันธตอกนั นําเสนอในรูปแบบแผนภูมทิ ่ีงายตอความเขา ใจ) - ประโชนข องการวิจยั บทท่ี 2 วรรณกรรมงานวิจยั ทเี่ กีย่ วขอ ง เปน การนําทฤษฎีมาสนับสนนุ การวิจัยเพื่อใหมีความนาเชอ่ื ถอื โดยแสดงแนวคดิ ตาง ๆ ท่ีมีความเชอ่ื มโยงกบั งานวิจัย ทัง้ นี้ผูวิจัยควรมีการเรียบเรียง อางองิ และสรปุ เอกสารใหมีความ ชดั เจนตามหลักการอยางเหมาะสม นําเสนอเปน หัวขอยอย ประกอบดว ย - แนวคดิ ทฤษฎี เอกสาร บทความ - งานวจิ ยั ท่ีเก่ียวขอ ง (ในประเทศและตางประเทศ) บทท่ี 3 วิธดี าํ เนินการวจิ ัย - ขน้ั ตอนการดาํ เนนิ การวจิ ัย (มีลักษณะเปน หัวขอ ยอ ยอธิบายถึงแผนการดาํ เนนิ การ วิจัยต้งั แตตนจนจบผลงาน) - เคร่อื งมอื ทใ่ี ชใ นการศึกษา (แบบสัมภาษณ แบบประเมิน แบบสังเกต ฯลฯ) - การสรางและหาคุณภาพเครอ่ื งมอื (ความเท่ียงตรงและความเชอื่ มั่นของเครื่องมือ โดยมีการใชส ถติ ิเพื่อกาํ หนดคณุ ภาพตามระเบยี บการวจิ ยั )

11 - ข้ันการดําเนนิ การทดลอง หรอื การเกบ็ รวบรวมขอ มลู (แสดงใหเ ห็นถึงการไดมของ การวิจัยท่ีมคี ณุ ภาพ ประสิทธิภาพ ตามเกณฑ โดย คุณภาพจะประเมนิ โดยผเู ชี่ยวชาญ ประสิทธภิ าพ ประเมินจากกลมุ ตวั อยา ง) - การเกบ็ รวบรวมขอมูล (อธิบายการไดม าของขอ มูลนําเสนอเปน รายขอ) การวเิ คราะหข อมูล (พิจารณาใหเหมาะสมกบั วัตถปุ ระสงค) บทท่ี 4 วเิ คราะหขอมูล - เปน การนาํ ผลของการวิเคราะหขอมูล และตีความหมาย โดยนําเสนอเปนตอน ๆ ตามวัตถุประสงคโดยใชต าราง แผนภูมิ เพ่ือใหผอู า นเขาใจงายและชดั เจน บทท่ี 5 สรุปผล อภิปรายผลและขอ เสนอแนะ เปนการสรุปภาพรวมการวจิ ัยโดยยอ ประกอบดวย - วตั ถุประสงคการวิจยั การดําเนินการวิจัย วิธกี ารดาํ เนนิ การวจิ ยั - สรุปผลของการวจิ ยั (นําเสนอเปน รายขอ ) - อภปิ รายผลการวิจัย (การคนพบจากการวิจัย สอดคลองกับทฤษฏี และงานวิจยั อ่นื ๆ อยา งไร) - เสนอแนะ ประกอบดวย ขอ เสนอแนะทวั่ ไป คอื การเสนอแนะในสวนทเี่ กยี่ วขอ ง กับขอ คน พบในการวิจยั และเสนอแนะหัวขอหรือเประเดน็ สมควรทจี่ ะมกี ารทําวจิ ัยตอไป 3. สวนทาย - บรรณานุกรม เปน การรวบรวมรายเจาของผลงาน บทความ ตาํ รา หนงั สือ เอกสาร งานวจิ ยั ที่ผวู จิ ยั อางอิง ทั้งงานของประเทศไทยและตา งประเทศ โดยนําเสนอในรูปแบบที่เปน มาตรฐานสากล เชน APA Style (American Psychological Association) MLA Style (Modern Language Association) Chicago Style Vancouver Style Harvard Style เปน ตน - ภาคผนวก ซึง่ ไดแ ก รายชอ่ื ผเู ชีย่ วชาญ ตัวอยางแบบสอบถาม แบบประเมิน ผล การวเิ คราะหเ ครอื่ งมอื ตัวอยา งเคร่ืองมือ จดหมายตดิ ตอ หรือสําเนาเอกสารท่ีสาํ คญั และเก่ยี วขอ ง - ประวัติผูวจิ ัย เปน ขอมลู สวนบุคคลอยางสังเขปของผูวจิ ยั สามารถสรุปไดวา การวจิ ัย คือการแสวงหาความรอู ยางเปนระบบ ซ่งึ จะนําเสนอตามวัตถุ วตั ถปุ ระสงคที่ผวู จยั ไดก ําหนด ซง่ึ เปน ประโยชนการศึกษาคนควาของตนเอง หรือองคก ร เปนการ ตอบปรากฏการณ สภาพการ การแกปญหา หรือการประเมิน ซง่ึ มกี ารกําหนดกลุมเปา หมายในการ วิจยั ทีส่ ามารถอา งอิงได โดยใชเครอ่ื งมอื ในการประเมินอยางมคี ุณภาพ วิเคราะหข อ มูลทใ่ี ชหลักการ ตามกระบวนการวทิ ยาศาสตรผา นการตคี วามหมายอยางถูกตอ งและเกิดความเขาใจ ตลอดจน นําเสนอในรูปแบบรายงานทมี่ ีรูปแบบอยา งสมบูรณและเปนสากล ซ่ึงมีสว นสําคญั ประกอบดวย ความสําคัญและปญหาของการวิจัย วรรณกรรมและงานวิจัยท่ีเกี่ยวของ วิธีการดาํ เนนิ การวิจัย ผล

12 การวเิ คราะหข อมูล สรุป อภปิ รายและขอเสนอแนะ เปน สง่ิ ทส่ี ําคัญจะชว ยใหนักวิจยั ไดทราบถงึ สภาพ ปญหาปจ จุบนั ความตองการ แนวทางการพัฒนา ที่จะชว ยใหก ารศึกษามีความสมบรู ณข้ึนและเปน ประโยชนตอ องคกรตอไป บรรณานกุ รม การวิจัยเชิงปริมาณ ชุด 7. [online] เขาถึงเม่ือวันท่ี 22 กันยายน 2554 เขาถึงไดจาก www.sut.ac.th/ist/Courses/204301/การวิจยั เชิงปริมาณ%20ชดุ 7.ppt ณรงค โพธ์ิพฤกษานนั ท. ระเบยี บวิธีวจิ ยั . พิมพครงั้ ท่ี 5. กรงุ เทพฯ: บริษัท ส.เอเซยี เพลส (1989) จํากัด, 2551. เตือนจติ ต จิตตอ าร.ี การวิจยั การประชาสมั พันธ. กรงุ เทพฯ: ม.ป.พ., 2537. นศิ ากร สงิ หเสนี. ระเบียบวธิ วี จิ ัยทางสังคมศาสตร. กรุงเทพฯ: โรงพิมพมหาจุฬาลงกรณราช วทิ ยาลัย, 2546. ประทุม ฤกษกลาง. การวจิ ยั เพือ่ การประชาสมั พนั ธ. พิมพครั้งที่ 15. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพ มหาวิทยาลัยกรงุ เทพ, 2553. พรทิพย พิมลสินธุ. การวิจัยเพื่อการประชาสัมพันธ. พิมพคร้ังท่ี 6. กรุงเทพฯ : สํานักพิมพ มหาวิทยาลยั ธรรมศาสตร, 2551. มาเรียม นิลพันธุ. วิธีวิจัยทางการศึกษา. พิมพครั้งท่ี 5 นครปฐม : ศูนยวิจัยและพัฒนาทาง การศึกษา คณะศึกษาศาสตร มหาวทิ ยาลยั ศลิ ปากร. 2554. เยาวเรศ เชาวนพูนผล. (ม.ป.ป.). วิชาวิธีวิจยั ทางเศรษฐศาสตรเกษตร. เขา ถึงเมื่อ วันที่ 22 กนั ยายน 2554 เขาถงึ ไดจาก http://e- service.agri.cmu.ac.th/course /course_lecture_download.asp?CourseNO=351441&CID= 352 วิรัช ลภิรัตนกุล. การประชาสัมพันธ. พิมพครั้งท่ี 10. กรุงเทพฯ: สํานักพิมพแหงจุฬาลงกรณ มหาวทิ ยาลยั , 2546. สภาวจิ ัยแหง ชาต.ิ (ม.ป.ป.). จรรยาบรรณนักวิจัยและแนวทางปฏิบตั ิ. เชาถึงเมื่อ 3 มกราคม 2555. เขาถึงไดจาก http://www.riclib.nrct.go.th/ebook/Researcher%20Ethics%20Thai .pdf Kerlinger, Fred N. Foundations of Behavioral Research. Third Edition. Orlando: Holt, Rinehart and Winston, Inc., 1986 Schumacher, Sally and Jame H. McMillan. Research in Education. Third Edition. New York: HarperCollins College Publishers, 1993. Wimmer, R. D. and Joseph R. D. Mass Media Research: An Introduction. Second Edition.Belmont: Wadsworth Publishing Company, 1987.