สถานภาพ  บทบาท  สิทธิ  เสรีภาพ  และหน้าที่

สถานภาพ บทบาท สทิ ธิ เสรภี าพ และหนา้ ที่ ในฐานะพลเมืองดตี ามวิถี ประชาธิปไตย

รฐั ธรรมนูญแห่งราชอาณาจกั รไทย พุทธศกั ราช ๒๕๕๐ ได้ กาหนดบทบาท สิทธิ เสรีภาพของชนชาวไทย ในหมวด ๓ มาตรา ๒๖ – ๖๙ และหนา้ ท่ีของชาวไทยในมาตรา ๗๐ – ๗๔

ความหมายของสถานภาพ บทบาท สทิ ธิ เสรภี าพ และหนา้ ท่ี 1) สถานภาพ หมายถึง ตาแหน่งที่บุคคลไดร้ บั จากการเป็ น สมาชิกของสงั คม แบ่งออกเป็ นสถานภาพที่ไดม้ าโดยกาเนิด เช่ น ลูก หลาน คนไทย เป็ นต้น และสถานภาพทาง สงั คม เช่น ครู นกั เรยี น แพทย์ เป็ นตน้ 2) บทบาท หมายถึง การปฏิบตั ิตามสิทธิ หน้าที่อนั เนือ่ งมาจากสถานภาพของบคุ คล เน่ืองจากบคุ คลมีหลายสถานภาพ ในคนคนเดียว ฉะนน้ั บทบาทของบุคคลจึงตอ้ งปฏิบตั ิไปตาม สถานภาพในสถานการณต์ ามสถานภาพนนั้ ๆ

3) สิทธิ หมายถึง อานาจหรือผลประโยชน์ของบุคคลท่ี กฎหมายใหค้ วามคุม้ ครอง เช่น สทิ ธิเลอื กตงั้ กฎหมายกาหนดให้ บคุ คลท่ีมีอายุ 18 ปี บริบรู ณม์ ีคุณสมบตั ิถูกตอ้ งตามกฎหมายมีสทิ ธิ เลอื กสมาชกิ สภาผูแ้ ทนราษฎร 4) เสรภี าพ หมายถงึ ความมีอสิ ระในการกระทาของบคุ คลท่ี อยู่ในของเขตของกฎหมาย เช่น เสรีภาพในการพูด การ เขยี น เป็ นตน้ 5) หนา้ ท่ี หมายถึง ภาระรบั ผิดชอบของบุคคลที่จะตอ้ ง ปฏบิ ตั ิ เช่น หนา้ ที่ของบดิ าท่ีมีต่อบตุ ร เป็ นตน้

ความสอดคลอ้ งของสถานภาพและบทบาทของบุคคลในวิถี ชวี ิตประชาธิปไตย สถานภาพและบทบาทของบคุ คลท่ีสอดคลอ้ งกนั เช่น - พอ่ แม่ ควรมีบทบาทดงั น้ี (1) รบั ผดิ ชอบในการอบรมสงั่ สอนสมาชกิ ในครอบครวั (2) ใหก้ ารศกึ ษาต่อสมาชกิ ของครอบครวั (3) จดั สรรงบประมาณของครอบครวั ใหเ้ หมาะสมกบั เศรษฐกจิ ของสงั คมและโลก (4) ครองตนเป็ นแบบอย่างท่ีดคี วามรกั ต่อบตุ ร

- ครู – อาจารย์ ควรมีบทบาท ดงั น้ี (1) ถ่ายทอดความรแู้ ก่ศษิ ยโ์ ดยกระบวนการท่ีหลากหลาย ใหเ้ หมาะสมกบั ความสามารถและความสนใจของนกั เรยี น (2) ครองตนใหเ้ หมาะสมและเป็ นแบบอยา่ งที่ดแี ก่ศษิ ย์ (3) เป็ นผูเ้ สยี สละทงั้ เวลาและอดทนในการสงั่ สอนศษิ ยท์ ง้ั ดา้ นความประพฤตแิ ละการศกึ ษา (4) ยดึ มน่ั ในระเบยี บวินยั ตลอดจนปฏบิ ตั ิตาม จรรยาบรรณครู

- นกั เรยี น ควรมบี ทบาท ดงั น้ี (1) ยดึ มน่ั ในคุณธรรมจรยิ ธรรมและระเบยี บของโรงเรยี น (2) รบั ผดิ ชอบต่อหนา้ ท่ีในการศกึ ษาหาความรู้ (3) ใหค้ วามเคารพต่อบุคคลที่อาวุโสโดยมีมารยาทท่ีเหมาะสม กบั สถานการณ์ (4) รบั ฟังและปฏบิ ตั ติ ามคาสงั่ สอนอย่างมีเหตุผล (5) ขยนั หมน่ั เพยี รในการแสดงหาความรเู้ พม่ิ เตมิ (6) เสรมิ สรา้ งความสามคั คใี นครอบครวั โรงเรยี น และชมุ ชน

สทิ ธเิสรภี าพของประชาชนได้รบั การคุ้มครองโดยรฐั ธรรมนูญ ยดึ กฎหมายเป็นหลกั ในการ หลกั การสาคญั อานาจอธปิ ไตยเป็นของประชาชน ปกครองประเทศ ของ การปกครองในระบอบ ประชาชนจะมโีอกาสทเี่ท่ากนั ในทาง ประชาธปิ ไตย ประชาธปิ ไตยจาเป็นต้องอาศยั การเมอื ง เศรษฐกจิ สงั คม และ หลกั การเสยี งขา้ งมากเป็นเกณฑ์ การศกึ ษา