O CO CHODZI W SZKOLE?

OGÓLNOPOLSKA KAMPANIA O CO CHODZI W SZKOLE? REKOMENDACJE Ewa Radanowicz Irmina Żarska Dariusz Kubinowski

Ogólnopolska kampania O CO CHODZI W SZKOLE? została rozpoczęta 8 kwietnia 2021 r. - w 1. rocznicę wydania książki Ewy Radanowicz \"W szkole wcale nie chodzi o szkołę\". Ewa Radanowicz i Irmina Żarska zadały pytanie zawarte w tytule akcji wszystkim osobom związanym z edukacją - uczniom, rodzicom, nauczycielom, wykładowcom, trenerom... Wszystkim tym, którzy chcieli zabrać głos w tej sprawie. Można było to zrobić poprzez dodanie w portalu społecznościowym Facebook filmiku lub postu, opatrzonego hasztagiem #ocochodziwszkole. Odpowiedzi na to pytanie poszukiwano także podczas konferencji młodych, która odbyła się 12 czerwca. W jej czasie okazję do wypowiedzi miały nie tylko osoby związane z edukacją (nauczyciele, dziennikarze, trenerzy: Justyna Suchecka, Marcin Perfuński, Przemek Staroń, Marta Młyńska, Leszek Dowgiałło), ale także (przede wszystkim!) uczniowie ze szkół ze Szczecina, Tychów, Białegostoku, Łodzi i Konina. Postawienie pytania \"O co chodzi w szkole?\" poruszyło edukacyjną społeczność, doprowadziło do dyskusji wokół tego, co w oświacie powinno być najistotniejsze.

Przeanalizowano 175 przekazów różnego rodzaju, w których zarejestrowane zostały wypowiedzi ponad 300 osób. Znaleźli się wśród nich między innymi: nauczyciele i uczniowie (i ich rodzice) szkół wszystkich szczebli i przedszkoli – publicznych i niepublicznych, akademicy, pedagodzy szkolni, przedstawiciele nadzoru pedagogicznego i władz samorządowych, pracownicy ośrodków doskonalenia nauczycieli, dziennikarze, niezależni eksperci edukacyjni. Dominująca forma to nagranie krótkiego filmiku z wypowiedzią i zmieszczenie w sieci. Czasami filmiki były dodatkowo uatrakcyjniane artystycznie. Były też prace graficzne sfotografowane albo w wersjach cyfrowych, dłuższe filmiki nagrywane przez grupy nauczycieli z danej szkoły czy przedstawicieli całej społeczności szkolnej, albo jako pokaz slajdów z hasłami na tle muzyki, albo jako kolejno zmontowane wypowiedzi, albo jako dodatkowo pomyślane dzieła w konwencji sondy dziennikarskiej czy impresji poetyckiej. Każdy z zamieszczonych w sieci przekazów sprowokował internautów do wielu, czasami rozbudowanych komentarzy i dodatkowych dyskusji. W tej krótkiej publikacji chcielibyśmy uchwycić istotę publikowanych rozważań w formie krótkich rekomendacji - do wprowadzenia już za chwilę do codziennej pracy w klasie. Trwają prace nad całościowym i bardziej dogłębnym ujęciem wszystkich aspektów, które zostały poruszone podczas kampanii.

Osoby biorące udział w ogólnopolskiej kampanii O CO CHODZI W SZKOLE? orientowały swoje wypowiedzi wokół kilku pojęć, które zdają się być kluczowymi dla edukacji. Opierając się na teorii potrzeb Abrahama Maslowa oraz Pameli Rutledge, ujęliśmy je w formie piramidy potrzeb edukacyjnych.

#OCOCHODZIWSZKOLE PIRAMIDA POTRZEB EDUKACYJNYCH DOBROSTAN ROZWÓJ i SAMOREALIZACJA AKCEPTACJA i UZNANIE RELACJE SPOŁECZNE BEZPIECZEŃSTWO i GODNOŚĆ CZŁOWIEK i ŚRODOWISKO

#OCOCHODZIWSZKOLE REKOMENDACJE Zadbajmy wspólnie o CZŁOWIEKA – siebie samych i innych – oraz nasze ŚRODOWISKO. Zadbajmy wspólnie o nasze BEZPIECZEŃSTWO i GODNOŚĆ. Zadbajmy wspólnie o nasze RELACJE SPOŁECZNE.

#OCOCHODZIWSZKOLE REKOMENDACJE Zadbajmy wspólnie o naszą AKCEPTACJĘ i UZNANIE. Zadbajmy wspólnie o nasz ROZWÓJ i SAMOREALIZACJĘ. Zadbajmy wspólnie o nasz DOBROSTAN.

#OCOCHODZIWSZKOLE REKOMENDACJA 1. Zadbajmy wspólnie o CZŁOWIEKA – siebie samych i innych – oraz nasze ŚRODOWISKO Jeśli myślimy o szczęśliwych ludziach w szkole i przedszkolu – uczniach, nauczycielach, rodzicach – powinniśmy dążyć do tworzenia w placówce (i pewnie poza nią̨ ) takich warunków, które w sposób naturalny sprzyjałyby budowaniu harmonii świata dzieci/uczniów, ich nauczycieli i rodziców. CZŁOWIEK jest i powinien być najwyższą wartością. Placówka edukacyjna, do której uczęszczamy, powinna być ŚRODOWISKIEM budowanym przez nas samych! Dbajmy o siebie i każdego spotkanego człowieka. Stwórzmy szkołę, która będzie naszym miejscem spotkań, wzajemnego zrozumienia, wsparcia i rozwoju. Dbajmy o nasze środowisko.

#OCOCHODZIWSZKOLE„idDdiedzlbaMailpeealtlmnzoctdaypeiiaznlnmbpigki,eeeięooożectcmdemazkilcbz,ueJaahoaZiiyńderżcoaigzezsdhbndadeitmeyenćzwaungłialiaiświooeaoemzHj.wm–wd.stoPiozOnsepifoepje,micosemarżrahtnsoazeanstaikęknibtetigsatwiaeayw–maazżłcrdlua,jndaazaązat.śnaeżmcciewRlumęihtegeiacceisenouaztdzsitnwayędnponszc(yk,hołoarśaitomnażeatmćśrpewbslat,wćsk:zoi–/,yscaaa/ćikwśit,pnmewoowsmczżowakoniłeos.amoZfasbaatziś,ecążwyicceauwecesbzmzdogozp,ceęioiylaśzażoknaśpz.ćlnemctlciaioe,rmiumibtezolwyeSea/.eędjwn,ozżrPskddaukikóypnioaeezeknot”wó,maió.anle.wiłhnwncrpcoaoolsefhijmrejcekaz-waaPppydyżtncnraór.sso5psazzi6ztżrśoe8eo,eykne/wvbdtsk,imjiidrmzsieiaaeuezaazoujzecs.skcdcn/ysz1zbRohwuc0iwaye2ulazynnb2sm,Paa2dbjezyy1ątoln8oaaymokić8z.neś4n7ći9nea2r3n379i8u1) Agnieszka Olczak – dyrektorka Miejsko- Gminnego Przedszkola Samorządowego w Nowogrodzie Bobrzańskim (https://www.facebook.com/photo? fbid=2739478443031688&set=pcb.27 39479096364956)

#OCOCHODZIWSZKOLE REKOMENDACJA 2. Zadbajmy wspólnie o nasze BEZPIECZEŃSTWO i GODNOŚĆ Uzgodnijmy i nazwijmy ważne dla nas wszystkich wartości. One staną się niezawodnym kompasem, dzięki któremu ustalone zasady i sposoby myślenia o nas samych i o innych pozwolą nam poczuć się bezpiecznie, a w każdej sytuacji i zdarzeniu uczeń, nauczyciel i rodzic znajdą się doskonale, odpowiadając sobie i wszystkim na pytania: Czy to, co mnie lub kogoś spotkało, jest zgodne z naszymi wartościami? Czy nie naruszyło godności? Czy w naszej szkole, przedszkolu godność, zaufanie, odpowiedzialność są szanowane?

#OCOCHODZIWSZKOLEPzooapowcnputrzjiaTberJzauefouyrdesearidcautlkcdzzneiokn,enwii„onmiuasobnaDknwokałea,otoailaśorezałaocnScuanntmktjotimionsiiaawraa,ucn,ekmłk.noea,oieipoPtażniirśij-prewżoż,tWicczwraodpjcojiąezelanśzeaoaiksysakcuigrźtzszotaiktorlcowłw,eal.oazicwzbśkpaaOreośbermeoieclńó–lopweaezpzidwśytkp(ppwnłbrhpaacaetnziowiuutigocoeepsdy.zosjdocdjcnz:Tęawsu/wnzzgu/eweytgw,e.eaaaajjawjolooeOmńńkl,wnżwpżamlp.onsokfenioobaaetruaancnyawwpwuezrucibywimsteymdwoaezaczotojłrsonćkkaęzn.łśnonuz.awcyiocKkcmioyozaajaścimliriaawsnewseninóu/dntwejnaiojóilimkioiaaleeiukhennjawmeoś.nocłWani”,bwabo,pzwli.SraasłeeudtłntioęzmarlayojreedektidcndizokdtoooguznwóyyetwocluolnljasiawećezenezwcłiiklracajaesmP,yinakzżzynawikw.oęo1mełnezyi/oatdbvewsjaczóirowpdstejJaćoerraaitacgrzoitóaedgbnsdzoenąpm/wżezi3eldiksiie9nalaieeco5ąozizacł5c,yłicbwi4awsyoepezk8ctzfł3żdeyawehnęłcreo6aj9ćtzkhńndrnl4srnseŁe4zionsnayą9tnmorcej7tdaminac5iydwe41e,znoec0z.7iiżj)aónhiawywk.im „Chodzi o to właśnie, że wszyscy w szkole: dyrektorzy, nauczyciele, rodzice i dzieci nie są równi w prawach, ale są równi w godności.” Magdalena Sierocka – nauczycielka w Szkole Podstawowej nr 236 im. Ireny Sendlerowej w Warszawie (https://www.facebook.com/photo?fbid=3697809613660820&set=a.302657769842705)

#OCOCHODZIWSZKOLE REKOMENDACJA 3. Zadbajmy wspólnie o nasze RELACJE SPOŁECZNE Twórzmy środowiska szkolne i przedszkolne, które oparte będą na wyznaczonych przez nas wartościach oraz na dostarczaniu pozytywnych i motywujących doświadczeń. Aktywizujmy siebie samych oraz nasze środowisko, budując relacje między uczniami, nauczycielami i środowiskiem szkolnym. Dbajmy o rozwój każdego z nas i stawiajmy to na pierwszym miejscu. Nie zapominajmy o wsparciu, które buduje zaufanie, pewność siebie, a równocześnie odciąża od problemów i pozwala dotrzeć do ich źródła i udzielić adekwatnej pomocy.

#OCOCHODZIWSZKOLE „Szkoła jest po to, żeby znaleźć przyjaciół\". Mikołaj, klasa III, Szkoła Podstawowa w Sławsku Wielkim (https://www.youtube.com/watch?v=91f_ONhfdbY) „Jestem absolutnie pewien, że chodzi o spotkanie z drugim człowiekiem. Nieważne, kim on jest w tej szkole – uczniem, rodzicem, nauczycielem, pracownikiem czy dyrektorem. I o wpływ, jaki ten człowiek wywrze na mnie, a ja na niego. Nieważne, kim w tej szkole jest. Życzę wam dobrego spotkania z innymi ludźmi w szkole\". Mirosław Barć – nauczyciel w Szkole Podstawowej im. Św. Jana Pawła II w Radziszowie (https://www.facebook.com/kerim.krab/videos/4083179675058904) „Żeby pani rozumiała, co my mówimy, a my żebyśmy rozumieli, co mówi pani\". uczeń, lat ok. 8 ze Szkoły Podstawowej im. Wspólnoty Polskiej w Białostoczku (https://www.facebook.com/112317820611325/videos/206058134372435) „Czym jest szkoła? Czy jest tylko martwym budynkiem? Źródłem naszej wiedzy, niezbędnym elementem wychowania, drogą do świetlanej przyszłości? Czy może miejscem tworzenia, tworzenia relacji międzyludzkich z rówieśnikami oraz ze starszymi od nas? Tworzenia trwających całe życie przyjaźni, tworzenia naszej historii. W całym tym zamieszaniu często zwracamy uwagę na to pierwsze, zapominając o drugim. Lecz czymże jest szkoła bez ludzi? Bo czy ważniejsza jest społeczność czy sterta poukładanych cegieł? Kim my jesteśmy? Czy tylko nic nieznaczącymi mrówkami dokładającymi swoją cegiełkę do systemu, czy może świadomymi i empatycznymi istotami ludzkimi, których życie ma jakieś znaczenie? uczennica z Niepublicznego Liceum Ogólnokształcącym w Pleszewie (https://www.youtube.com/watch?v=MINyUQ3aFxI)

#OCOCHODZIWSZKOLE REKOMENDACJA 4. Zadbajmy wspólnie o naszą AKCEPTACJĘ i UZNANIE Akceptujmy siebie i innych takimi, jacy są. Cechujmy się empatią i podążaniem za wyzwaniami teraźniejszości i przyszłości, podejmujmy odważne decyzje na temat tego, co “dziś” jest ważne i najbardziej potrzebne dla zrównoważonego rozwoju dziecka i nas samych. Nauczyciel we współczesnym świecie nie jest już kimś “wyjątkowym”, skarbnicą jedynie słusznej wiedzy, którą trzeba przekazać uczniowi. Jednak jedno jest niezmienne: jest wartością dla każdego dziecka i może wprowadzać go do współczesnego świata, ucząc się i doświadczając razem z nim, równocześnie!

#OCOCHODZIWSZKOLE „Jeśli miałabym wybrać dwa określenia, jaka powinna być szkoła, to powiedziałabym, że dostępna i otwarta. Dostępna dla osób z niepełnosprawnościami, i dla tych, które / którzy doświadczają wykluczenia komunikacyjnego. Dostępna dla osób, które mają niższy status materialny. Dostępna dla każdego dzieciaka i osoby dorosłej bez względu na orientację i płeć. Szkoła otwarta na ludzi, przyrodę, świat. Szkoła, która tym otwarciem zachęca do ciekawości i własnych poszukiwań. Szkoła otwarta na rzetelną edukację. Szkoła otwarta na wszystkie osoby, które ją współtworzą i łącząca je”. Z profilu zycie-na-kreske (https://www.facebook.com/photo?fbid=342085900610939&set=a.280049520147911) \"By szkoła podkreślała, że każdy z nas jest wyjątkowy, że każdy z nas ma swoje linie papilarne, swoje DNA, że jest niepowtarzalny i jedyny taki, że jest cudem do odkrycia, a nie problemem do naprawienia, że ma swoje supermoce, supertalenty - unikatowe, jedyne, nieprzeciętne. Mam takie poczucie, że o to chodzi w szkole - czyli przygotowanie młodych do tego, że życie jest trudne (...). Mamy w sobie wiele mocy, umiejętności, mamy w sobie skarbnicę, warto pamiętać o swoich zasobach talentach. Jak szkoła to wydobędzie, wspólnie poszukamy w sobie tego, co w nas piękne, mądre, wartościowe (a każdy z nas to ma), to wewnętrzna siła, która drzemie w każdym z nas, ta siła możliwości - to może rozkwitnąć\". Marta Młyńska, doradca metodyczny z Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Słupsku (https://fb.watch/7KfAG8ae5t/)

#OCOCHODZIWSZKOLE REKOMENDACJA 5. Zadbajmy wspólnie o nasz ROZWÓJ i SAMOREALIZACJĘ Szkoła, przedszkole powinny przede wszystkim pozwolić młodym ludziom dobrze poznać siebie i pielęgnować ich własne talenty bez względu na to, jakie one są - czy matematyczne, czy artystyczne, czy sportowe. Niesamowicie istotne jest również wsparcie w przygotowaniu się do kolejnego etapu życia. Zadbajmy o to, żeby mieć czas na spełnianie indywidualnych potrzeb człowieka. Pracujmy nad uważnością i poczuciem sprawstwa. Dajmy szansę dzieciom na to, żeby poznały siebie, swoje preferencje, zainteresowania, talenty i pasje. Dajmy im spokojnie wyrównywać szanse w bezpiecznej i naturalnej dla dziecka grupie rówieśniczej. Pozwólmy działać i kształtować kompetencje niezbędne do bycia dzieckiem, uczniem i członkiem społeczności. Pokażmy im, że praca, oparta na dobrym fundamencie relacji i wzajemnego uznania, wprowadzi ich w świat wiedzy i umiejętności, który ostatecznie mają zdobywać, nie zaniedbując swoich pasji i zamiłowań.

#OCOCHODZIWSZKOLE „Marzenia i ich realizacja . Szkoła powinna być pełna barw, różnorodności. Powinna być miejscem, do którego uczniowie przychodzą z ciekawością, radością i chęcią odkrywania świata”. Joanna Pyra – nauczycielka w Szkole Podstawowej w Dubiecku (https://www.facebook.com/photo?fbid=5278291915577181&set=pcb.5278294748910231) jes„rtosaOedzpzAśkpceemnoomołnnlywceaą–h?wiSepouOidresdczztdznzyainil.iigneńwiOóoiusedwksdsa,zdtiiaak,peonln,oojośannldgećuaer,?cdóuozzOżoctayrzkypcdpoyląieaekzocdłlmwoidnketraaąozlyóeanwwleżkmii.keęoSrOs,azopccokrdydyhzozdttryclaiaoeremcńucgemPjy,ęg.io(.yoih.Pi”det,Otocnpsgosidtoi:ep/sae/rwkiowcuóąwazdosżwgłwrt.wnoypóaoowąueeżntśćjuł,incnbewwweieąk..coSsakOpmwzł.tao/ywyócOwssaozrtztscwąwuhkkc?kavouhwi=ańi,9oWyw1ro,fdęr_Oapiuz,ceNniozżslhkwfiydezdeiabmmrYóm) ży

#OCOCHODZIWSZKOLE REKOMENDACJA 6. Zadbajmy wspólnie o nasz DOBROSTAN Dziś, jak nigdy wcześniej, potrzebne są działania na rzecz budowania DOBROSTANU! Przede wszystkim nauczmy się zadbać o nas samych! O nas, dorosłych! Szczęśliwi i pozytywnie nastawieni dorośli mogą z powodzeniem zadbać o dobrostan dzieci. Nie czekajmy, aż ktoś to za nas zrobi! Bądźmy bardziej uważni na potrzeby własne i innych. Rozmawiajmy o tych potrzebach i budujmy kulturę wsparcia i zrozumienia. Znajdujmy czas i nie działajmy w pośpiechu.

#OCOCHODZIWSZKOLE Kalina, klasa VII w Szkole Podstawowej nr 74 w Szczecinie (https://www.facebook.com/GM29Szczecin/posts/4 769844336365994) „Jako rodzic i nauczyciel wiem, o co w szkole nie chodzi. W szkole na pewno nie chodzi tylko o oceny. Oceny nie mogą stanowić centrum edukacji. Bardziej należy pomyśleć o dobrostanie – o dobrostanie moim i dobrostanie moich uczniów. W szkole powinno chodzić o rozwijanie kreatywności, o rozkwitanie pasji naszych uczniów, oraz o ich i moje zaangażowanie. W szkole chodzi też o relacje – o dobre relacje. O to właśnie chodzi w szkole”. Marta Lackowska – nauczycielka w Szkole Podstawowej nr 1 w Hrubieszowie (https://www.facebook.com/marta.lackowska/videos/2284079178391791) trupssdwz“yynZnticęyduhikcmeaihscccizzyjsreindyawąomtduwuzżoaiycażćccznl.jniiaTiwueicaóouhkwwśc,iciz,nMęsingtikiiediacsaohnyrzożoawyrłrzczniaBuezeazęumlcecsdzpiitypsnreokzryjpąyz,nopysuiszozgecwwłwozeweotomiońniilceiwiułZhdebeanazyesłąbmbpbusoyoynoonłćgiulckiwopj,inSjoedizaąnłknokoćótiżodwfełouwoniwnnerriy(okilh1deutscntadpiłjpmsaeolz:/brg/ąn.sfzbyo,toG.ywrjowkża.aetywMcrkwfahycę/ćo7TsiicKaeoryhwd”clwcbe.iThni9eankUcathZ/)

PODSUMOWUJĄC... #OCOCHODZIWSZKOLE „W szkole mojego podejścia chodzi o ucznia. Bo szkoła jest dla uczniów. Dla tych, którzy mają prawo nie wiedzieć, nie umieć, nie rozumieć, a nie dla nauczycieli, dyrektorów, kuratorów, ministra, ani dla partii władzy, ani dla kościoła czy dla jakiegokolwiek związku zawodowego. Oni zresztą też wszystkiego nie wiedzą, nie potrafią, nie rozumieją. W szkole chodzi także o możność uczenia się na błędach, o uzyskiwanie wsparcia, kiedy czegoś nie wiemy, nie potrafimy, coś zapomnieliśmy lub czegoś nie rozumiemy. Tu przecież powinniśmy mieć możliwość odkrywania i umacniania własnej woli, mocy sprawczej, by móc opierać się wszelkim manipulacjom i stawać się dojrzałą, autonomiczną osobą. W szkole chodzi także o wzajemność w relacjach międzyludzkich, niezależnie od wieku, płci, statusu, pełnionych ról, w porozumiewaniu się ze sobą, by móc obdarzać innych swoimi doświadczeniami oraz emocjami, a zarazem doświadczać z ich strony empatii i zrozumienia. No, w szkole także chodzi o to, aby w niej było jak najmniej szkoły, a jak najwięcej odkrywania tajemnic współczesnej wiedzy, rozwiązywania problemów, poznawania innych i samego siebie. W szkole chodzi o działanie, o szacunek dla drugiej osoby, jej sumienia, własności i cielesności. I wreszcie w szkole chodzi o bezpieczeństwo i zaufanie, o otwartość i zaangażowanie, o afirmację wartości, które wzmocnią każdego na jego drodze życia”. prof. dr hab. Bogusław Śliwerski, Wydział Nauk o Wychowaniu Uniwersytetu Łódzkiego (https://www.facebook.com/1800240297/videos/pcb.10216258917904520/10216258915984472)

„W szkole - moim zdaniem - chodzi o to, żeby dzień po dniu, każdego dnia, dzieciaki, młodzi ludzie, ale też dorośli lepiej rozumieli siebie, lepiej rozumieli innych ludzi, lepiej rozumieli świat, w którym żyją. W szkole chodzi też o to, aby w możliwie sprzyjających zdrowiu warunkach każdy otrzymał wsparcie w rozwoju, wsparcie takie, jakiego potrzebuje. W szkole chodzi też o to, żeby w bezpiecznym otoczeniu, bezpiecznym środowisku uczyć się, próbować różnych rzeczy, eksperymentować, nabierać doświadczeń, nabierać pewności siebie. W szkole chodzi o to, żeby każde dziecko, każdy młody człowiek mógł być sobą, mógł czuć się bezpiecznie, czuć się ważny i wartościowy. W szkole wreszcie chodzi o codzienne spotkania i układanie tych relacji w sposób pokojowy i życzliwy. W szkole chodzi o to, żeby współpracować, nawet wtedy, kiedy bardzo się różnimy, chodzi też o to, żeby doceniać różnorodność. W szkole chodzi o to, żeby razem z wiedzą, której jest ogrom, budować sprawczość, budować odpowiedzialność za świat, odwagę w robieniu tego świata lepszym miejscem do życia dla wszystkich ludzi. Właśnie o to chodzi w szkole”. dr hab. Iwona Chmura-Rutkowska, prof. uczelni, Wydział Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (https://www.facebook.com/iwona.chmurarutkowska/videos/4010654845682555)

#OCOCHODZIWSZKOLE „W szkole chodzi o wiele kwestii. Moim zdaniem, chodzi w niej głównie o człowieka i o relacje, które on tworzy, zarówno te międzyludzkie, jak i międzygatunkowe, a także te ze światem przyrody nieożywionej. W szkole chodzi także o tworzenie przestrzeni sprzyjającej respektowaniu i praktykowaniu praw człowieka. Chodzi także o tworzenie przestrzeni sprzyjającej wyrażaniu niezgody, przestrzeni, w której głos każdego i każdej będzie słyszany i traktowany z należytą powagą”. dr hab. Anna Babicka-Wirkus, prof. uczelni, Instytut Pedagogiki Akademii Pomorskiej w Słupsku (https://www.facebook.com/Saphira27/videos/10226583920650697) „O co chodzi w szkole? Myślę, że nie odkryję niczego zaskakującego, jeśli powiem, że chodzi o ludzi. O ludzi, którzy sobie ufają, którzy siebie szanują, i którzy uczą się od siebie nawzajem, niekoniecznie tylko praw i wzorów matematycznych czy epok literackich, ale też tego, jak funkcjonować w społeczeństwie, jak popełniać błędy, jakie wnioski z nich wyciągać, że można zmienić zdanie, że nie wszystko udaje się za pierwszym razem, i że czasem każdy ma gorsze dni. To miejsce, w którym możemy oddać się temu, co dla nas ważne, co nas interesuje. Szkoła to takie miejsce, w których chodzi o to, żeby zarażać się pasjami i żeby mnożyć – nie dzielić. Więc jeśli pytacie mnie, o co chodzi w szkole, to chodzi o to, żeby to było miejsce, w którym czujemy się bezpieczni i szczęśliwi”. Justyna Suchecka, dziennikarka zajmująca się edukacją (https://www.facebook.com/justynasucheckamedia/videos/1113337235817543)

„Postrzegam szkołę jako punkt wyjścia, startu we wszystko, co dla człowieka ważne. To w szkole poznajemy siebie i innych, nawiązujemy relacje, także przyjaźnie na całe życie. Szkoła powinna uczyć nas żyć i działać razem, wspólnie, z poszanowaniem dla indywidualności każdego z członków społeczności. Być platformą wymiany myśli, doświadczeń, budowania ich w porozumieniu. Ale i miejscem, w którym można zaznaczyć swoją obecność, zaprezentować siebie. To przede wszystkim przestrzeń, w którą każdy angażuje własne starania, a w sytuacji, gdy coś nie przebiega zgodnie z założeniem, otrzymuje wsparcie i nabiera przekonania, że sukces nie zawsze musi oznaczać bycie najlepszym. Umiejętności miękkie to podstawa do dzielenia się ze światem wiedzą i wykorzystania jej w najlepszy możliwy sposób. Ale wiedzę podręcznikową można zdobyć i poza murami szkoły. Dlatego tak istotne jest, aby szkoła inicjowała działania, o które trudno poza społecznością. Wyposażała uczniów w odwagę, ciekawość świata, biegłość w organizacji, umiejętność mówienia i słuchania. Niezmiernie mnie cieszy, że rozmawiamy o tym głośno, w coraz szerszym gronie\". Beata Ociepa – wiceburmistrz Miasta Świdwina (https://www.facebook.com/193045497893423/photos/a.193055924559047/1023121011552530/)

TWÓRCY REKOMENDACJI Ewa Radanowicz Wizjoner i ekspert ds. przestrzeni edukacyjnej, zmiany i innowacji w projektach polskich i międzynarodowych. Członkini społeczności The Global Change Leader Ashoka. Zarządzana przez nią szkoła wg autorskiego programu w 2016 r. została członkiem międzynarodowej sieci Ashoka Changemaker Schools. Współinicjatorka oddolnego ruchu Wiosna Edukacji. Autorka książki „W szkole wcale nie chodzi o szkołę”. Inicjatorka Ogólnopolskiego programu „Tu dba się o DOBROSTAN”. W codziennym życiu i pracy stawia na RELACJE. Irmina Żarska Twórczyni, opiekun i wykładowca kierunku Innowacyjne i kreatywne metody pracy z uczniem w Ateneum – Szkole Wyższej w Gdańsku oraz koordynator do spraw wdrażania nowoczesnego systemu edukacji i nauczyciel języka polskiego w Prywatnej Szkole Podstawowej im. T. Halika w Redzie. Ambasadorka Wiosny Edukacji. Twórczyni i koordynator ogólnopolskich oraz lokalnych inicjatyw edukacyjnych mających na celu propagowanie nowoczesnej i kreatywnej edukacji, m.in. Akademii Innowacyjnego Polonisty, Redzkiego Klubu Kreatywnego Nauczyciela, akcji \"Zaproś mnie na swoją lekcję\". Profesor nauk społecznych, doktor habilitowany nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, profesor w Katedrze Pedagogiki Ogólnej, Dydaktyki i Studiów Kulturowych Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Szczecińskiego; członek Komitetu Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk. Dariusz Kubinowski