แนวทางปฏิบัติเพื่อการป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019

แนวทางปฏิบตั เิ พ่ือการป้องกันโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) หรือโควิด 19 สาหรับประชาชนทวั่ ไปและกลุ่มเสยี่ ง แนวทางการดูแลสุขอนามยั ส่วนบคุ คล เพ่ือป้องกันและลดการแพร่เช้อื โควดิ 19 1. ออกจากบ้านเมอ่ื จาเป็นเท่านนั้ หากออกนอกบ้านใหเ้ วน้ ระยะหา่ งจากคนอน่ื อย่างนอ้ ย 1-2 เมตร หลกี เลี่ยง การเข้าไปในพ้ืนท่ที มี่ ีคนหนาแนน่ แออัด หรอื พน้ื ท่ปี ดิ 2. สวมหน้ากากอนามัยหรือหน้ากากผ้าตลอดเวลา เมื่ออยูน่ อกบ้าน 3. ใชร้ ถสาธารณะเมื่อจาเป็นเทา่ นน้ั และหลีกเลีย่ งช่ัวโมงเรง่ ด่วน หากตอ้ งซอ้ นมอเตอรไ์ ซดค์ วรนงั่ หันข้าง 4. ล้างมอื บ่อยๆ ดว้ ยสบหู่ รือเจลแอลกอฮอล์ทุกคร้ัง ก่อนรับประทานอาหาร หลังใช้ส้วม หรือหลังจากไอจาม หรือหลังสัมผัสจุดเส่ียงท่ีมีผู้ใช้งานร่วมกันในท่ีสาธารณะ เช่น กลอนหรือลูกบิดประตู ราวจับหรือ ราวบันได เป็นต้น 5. หลีกเลยี่ งการใชม้ อื สมั ผสั ใบหน้า ตา ปาก จมกู โดยไมจ่ าเป็น 6. ผ้ทู ่เี ปน็ กลมุ่ เสี่ยง ผสู้ ูงอายุท่ีอายุมากกว่า 70 ปี ผู้มีโรคเรื้อรัง เช่น เบาหวาน โรคหัวใจ โรคความดัน โลหิต สูง โรคปอด และเด็กอายุตา่ กว่า 5 ปี ให้เลี่ยงการออกนอกบ้าน เว้นแต่จาเป็น ให้ออกนอกบ้าน น้อยที่สุด ใน ระยะเวลาสนั้ ท่ีสุด 7. แยกของใชส้ ่วนตวั ไมค่ วรใชข้ องร่วมกบั ผูอ้ น่ื 8. เลอื กทานอาหารทรี่ ้อนหรอื ปรุงสกุ ใหม่ๆ ควรทานอาหารแยกสารับ หรือหากทานอาหารร่วมกันให้ใช้ ช้อน กลางสว่ นตวั ออกกาลงั กายสม่าเสมอ และพกั ผ่อนใหเ้ พยี งพอ 9. หากเดินทางกลับจากประเทศหรือพ้ืนท่ีที่มีการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด 19 ควรกักตัวเองที่บ้าน 14 วัน และปฏบิ ัตติ ามประกาศของกระทรวงสาธารณสขุ 10. หม่ันสังเกตอาการตนเอง หากมอี าการไอ เจ็บคอ มีน้ามูก จมูกไม่ได้กลิ่น ล้ินไม่รับรส ให้ไปรับ การตรวจ รกั ษาทโี่ รงพยาบาลใกล้บ้านทันที

แนวทางการปฏบิ ตั สิ าหรบั กลุ่มเส่ียง 1. คาแนะนาสาหรับผู้สงู อายุและผูท้ อ่ี ยูร่ ่วมกบั ผู้สงู อายุ จากสถานการณก์ ารแพร่ระบาดของโรคโควิด 19 ท่ีมีการแพร่ระบาดเป็นวงกว้าง ผู้สูงอายุถือเป็น ประชาชน กลมุ่ เสี่ยงตอ่ การเกิดโรคที่มอี าการรุนแรงมากกว่ากลุ่มวัยอนื่ การอยู่รวมกันเป็นครอบครัวที่มีสมาชิก ในบ้านมี ประวตั ิเดินทางมาจากพ้ืนท่เี ส่ยี ง อาจทาใหผ้ ู้สงู อายุตดิ เชือ้ ได้ ดังนน้ั ผสู้ งู อายแุ ละบุคคลในครอบครัว ควรมีการ ปฏบิ ตั ิตน เพือ่ การป้องกนั การรบั สัมผัสและแพรก่ ระจายเชอ้ื โรค ดังนี้ 1.1 คาแนะนาสาหรับผู้สงู อายุ • ล้างมือบ่อยๆ ด้วยน้าและสบู่หรือเจลแอลกอฮอล์ 70 % ทุกครั้งก่อนรับประทานอาหาร หลังเข้าส้วม หรือ เมอื่ สมั ผัสสิง่ ของรว่ มกับผู้อืน่ หลีกเล่ยี งการใชม้ อื สัมผัสใบหนา้ ตา ปาก จมูก • เลือกทานอาหารท่ีร้อนหรือปรุงสุกใหม่ๆ ควรทานอาหารแยกสารับ หรือหากทานอาหารร่วมกันให้ใช้ช้อน กลางสว่ นตัว ออกกาลงั กายสมา่ เสมอ และพกั ผอ่ นให้เพียงพอ • หากไอ จาม ใชผ้ ้าเชด็ หน้าหรือกระดาษทิชชูปิดปากหรือใช้ข้อศอกปิดปากจมูก และทาความสะอาดมือด้วย สบแู่ ละน้าหรอื เจลแอลกอฮอลท์ ันที หรือใหส้ วมหนา้ กาก หลกี เลี่ยงการอยู่ใกล้ชิดผทู้ ี่มอี าการหวดั มีไข้ ไอ จาม มีน้ามกู • งดออกจากบา้ นหรือเข้าไปในบริเวณท่ีมีคนแออัด หากจาเป็นให้ใส่หน้ากากอนามัยหรือหน้ากากผ้า ใช้เวลา น้อยท่ีสุด รกั ษาระยะหา่ งจากบคุ คลอน่ื 1 - 2 เมตร หลกี เล่ียงการสวมกอดหรอื พดู คุยในระยะใกล้ชิดกับบุคคล อน่ื และเปล่ียนมาใชก้ ารสือ่ สารทางโทรศัพท์ หรือSocial media เปน็ ต้น • หากมโี รคประจาตัว ได้แก่ โรคหวั ใจและหลอดเลอื ด โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง หรือโรคปอดอุดกั้น เรือ้ รงั โรคมะเร็ง ควรจดั เตรยี มยาสารองสาหรบั รกั ษาโรคประจาตวั ของผู้สูงอายไุ ว้ ภายใต้ดุลยพินิจของแพทย์ หากถงึ กาหนดตรวจตามนดั ให้ติดตอ่ ขอคาแนะนาจากแพทย์ และใหญ้ าติไปรบั ยาแทน • ดูแลสภาพจิตใจของตนเอง ไม่ให้เครียดเกินไป หาวิธีผ่อนคลายความเครียด เช่น การออกกาลังกายที่ เหมาะสมกับสุขภาพ (เช่น รามวยจีน โยคะ) ฟังเพลง ร้องเพลง หรือเล่นดนตรี ปลูกต้นไม้ทาสวน จัดห้อง ตกแตง่ บา้ น เล่นกับสตั วเ์ ลีย้ ง สวดมนต์ นง่ั สมาธิ การฝึกหายใจคลายเครียด ทาบญุ ตกั บาตร เปน็ ต้น 1.2 คาแนะนาสาหรบั ผูท้ ีอ่ ยู่ร่วมกับผู้สูงอายุ • หมั่นสังเกตตนเอง ว่ามีอาการไข้ หรืออาการทางเดินหายใจหรือไม่ หากพบว่ามีอาการดังกล่าวควรงดการ ใกลช้ ิดกบั ผู้สูงอายุ • หลีกเลี่ยงการคลุกคลีกับผู้สูงอายุโดยไม่จาเป็น หาวิธีการสร้างความสัมพันธ์อันดี โดยรักษาระยะห่างกับ ผสู้ งู อายุ • ผู้ท่ที าหนา้ ที่ดแู ลผู้สูงอายุ ตอ้ งสวมหน้ากากอนามัยตลอดเวลา และล้างมือทุกคร้ังก่อนให้การดูแลคาแนะนา สาหรับผู้ทีม่ ีโรคประจาตัว เบาหวาน ความดนั โลหติ สงู โรคหลอดเลือดหวั ใจและสมองโรคระบบทางเดินหายใจ ผู้ที่มีโรคประจาตัว เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคหลอดเลือดหัวใจและสมอง และโร คระบบทางเดิน หายใจ หากมกี ารตดิ เชื้อโควดิ 19 จะมคี วามเสย่ี งต่อการปว่ ยรนุ แรงมากกว่าคนทว่ั ไป เพอ่ื เปน็ การ

ปอ้ งกนั ไม่ให้เกิดการตดิ เชือ้ หรือป่วยรนุ แรง จึงมีคาแนะนาดงั นี้ 2.1 คาแนะนาสาหรบั ผู้ป่วย • ใหอ้ ยใู่ นท่ีพักอาศัย เวน้ การคลกุ คลีใกลช้ ดิ กบั บคุ คลทไ่ี ม่ใช่ผดู้ ูแล รกั ษาระยะห่างระหวา่ งบุคคล 1 - 2 เมตร • หากตอ้ งออกนอกทพี่ ักอาศยั ไปในพ้นื ทท่ี มี่ ีคนแออัด หรือโดยสารรถสาธารณะ ให้สวมหน้ากากอนามัยหรือ หนา้ กากผ้าตลอดเวลา • งดใชข้ องหรอื เครอ่ื งใชส้ ว่ นตวั ร่วมกับผู้อน่ื • มีหมายเลขโทรศัพท์ตดิ ต่อของสถานพยาบาลทร่ี กั ษาประจา เพ่อื ปรึกษาปญั หาสขุ ภาพ • ติดต่อสถานพยาบาลที่รักษาประจาก่อนกาหนดนัด เพ่ือรับทราบข้อปฏิบัติ เช่น ให้ญาติหรือผู้อ่ืนไปรับยา แทน ให้ไปรับยาใกลบ้ ้าน หรอื ให้ยา้ ยไปตรวจท่ีสถานพยาบาลอื่น • รับประทานยาสมา่ เสมอ และหมั่นตรวจสุขภาพตนเอง เช่น วัดความดันโลหิต หรือวัดระดับน้าตาลในเลือด เองท่บี า้ น • หากมอี าการป่วยฉกุ เฉิน ให้โทรเรียก 1669 2.1 คาแนะนาสาหรบั ญาตผิ ูใ้ กล้ชดิ และผดู้ แู ล • สวมหนา้ กากอนามัยตลอดเวลาทใ่ี ห้การดแู ล • ล้างมอื ก่อนและหลังการให้การดูแล • หากมีอาการผดิ ปกติของระบบทางเดินหายใจ เช่น มีน้ามูก ไอ เจ็บคอ หรือรู้สึกมีไข้ ต้องงดการให้การดูแล หรืออยใู่ กล้ชดิ ควรมอบหมายผู้อ่นื ทาหน้าท่ีแทน • ทาความสะอาดเคร่ืองมือหรืออุปกรณ์ทางการแพทย์ที่ต้องใช้ประจาร่วมกันในบ้าน เช่นเคร่ืองวัดความดัน โลหติ ด้วยแอลกอฮอล์ 3. คาแนะนาสาหรับกลมุ่ เด็กเล็กที่มอี ายุต่ากวา่ 5 ปี รวมถงึ หญิงตง้ั ครรภ์ หญิงหลงั คลอดทีม่ ีหนา้ ท่ี ดูแลเด็กเล็ก 3.1 คาแนะนาสาหรับกลุ่มเด็กเล็กท่ีมีอายุต่ากว่า 5 ปีโรคโควิด 19 มีอันตรายต่อเด็กเช่นเดียวกับโรคติดเช้ือ ระบบทางเดินหายใจทั่วไป เช่น ไขห้ วดั ใหญ่ไข้หวัดธรรมดา จึงมคี าแนะนาสาหรับผปู้ กครอง ดังน้ี • หา้ มพาเด็กออกไปท่สี าธารณะโดยไมจ่ าเปน็ ควรใหเ้ ด็กเล่นในบา้ น • เวน้ ระยะห่างทางสงั คม (Social Distancing) ใกลช้ ิดคนอืน่ ให้นอ้ ยที่สุด • ผูใ้ หญ่ท่ีดูแลเด็กไม่ควรออกไปนอกบ้าน ถ้าจาเป็นต้องออกไปเม่ือกลับมาถึงบ้าน ต้องอาบน้าเปล่ียนเส้ือผ้า ก่อนมาเล่นกับเด็ก • สอนเดก็ ลา้ งมือ ใส่หน้ากาก กนิ อาหารทม่ี ีประโยชน์ ปรงุ สุก สะอาด และนอนพกั ผอ่ นใหเ้ พยี งพอ • หากเดก็ ตดิ เชอ้ื โควิด 19 อาการของโรค เร่ิมต้ังแต่มีอาการหวัดน้อยๆ จนถึงปอดอักเสบหรือปอดบวม และ หากมโี รคประจาตวั ก็จะมอี าการชดั เจนอย่างรวดเรว็ ดังนนั้ ถา้ เร่มิ มีอาการตอ้ งรีบไปพบแพทยท์ นั ที 3.2 คาแนะนาสาหรบั หญงิ ตง้ั ครรภ์ หญงิ หลงั คลอด ทีม่ ีหนา้ ทีด่ ูแลเดก็ เลก็ เน่ืองจากเช้ือโควิด 19 เป็นเชื้อไวรัส ชนิดใหม่ ยงั ไม่มีขอ้ มลู ว่าหญงิ ตั้งครรภ์มีโอกาสตดิ เช้อื มากกวา่ คนท่วั ไปหรอื ไม่ จงึ มีคาแนะนาดังนี้

3.2.1 การดแู ลหญงิ ตัง้ ครรภ์ หญิงหลงั คลอด กลมุ่ ปกติ กลมุ่ ปกติคือ กลุม่ ท่ไี ม่ติดเชือ้ ใชห้ ลักการปอ้ งกันการแพรร่ ะบาดของเช้ืออย่างเครง่ ครดั โดย • หลีกเล่ียงการสัมผัสหรืออยู่ใกล้ชิดผู้ที่มีไข้ หรือมีอาการระบบทางเดินหายใจ หรือผู้ท่ีเดินทางมาจากพ้ืนที่ เสี่ยง • หลกี เลีย่ งการอย่สู ถานที่ทีม่ ีผู้คนแออัด หรอื รวมกล่มุ กันจานวนมาก • สวมหน้ากากอนามยั หรือหนา้ กากผา้ ตลอดเวลาเมอ่ื ออกนอกบา้ น • หากต้องอยู่ในสถานท่ีสาธารณะ ควรเว้นระยะห่างจากบุคคลอื่นอย่างน้อย 1-2 เมตร • หลีกเลยี่ งการใช้มอื สมั ผัสบริเวณดวงตา ปาก และจมูก • รบั ประทานอาหารทป่ี รงุ สุกใหมเ่ สมอ • แยกภาชนะรับประทานอาหารและงดใช้ของส่วนตัวร่วมกบั ผู้อ่นื • ล้างมือบอ่ ยๆ ด้วยสบู่หรือเจลแอลกอฮอล์ 70% • เฝ้าระวงั อาการ โดยเฉพาะอาการไขห้ รอื อาการระบบทางเดนิ หายใจ หากมอี าการป่วย เลก็ นอ้ ย ควรพักผอ่ นอยู่ท่บี ้าน ถา้ มอี าการไข้ ไอ เจ็บคอ หายใจเหน่ือย ควรรบี ไปพบแพทย์ • หากถงึ กาหนดนัดฝากครรภ์ สามารถติดต่อขอคาแนะนากับแพทย์ที่ฝากครรภ์ เพ่ือพิจารณาความจาเป็นใน การไปตรวจตามนดั 3.2.2 การดูแลหญิงต้ังครรภ์ หญิงหลังคลอดท่ีเป็นกลุ่มเสี่ยงติดเช้ือโควิด 19กลุ่มเสี่ยง ได้แก่ ผู้ท่ีมีประวัติ เดินทางมาจากพ้นื ท่ีเสยี่ ง หรอื สมั ผัส/ใกล้ชิดผ้ปู ่วยโควดิ 19 • แยกตนเองออกจากครอบครัวและสังเกตอาการจนครบ 14 วนั งดการใชส้ งิ่ ของรว่ มกบั ผ้อู ่นื • งดออกไปในท่ีชมุ ชนโดยไม่จาเปน็ และอยูห่ า่ งจากผอู้ ่ืน ในระยะ 1 - 2 เมตร • กรณคี รบกาหนดนดั ฝากครรภ์ ต้องแจง้ เจ้าหน้าทใ่ี หท้ ราบว่าตนเองอยรู่ ะหวา่ งการเฝา้ ระวงั 14 วัน เพือ่ พิจารณาเล่ือนการฝากครรภ์ และปฏบิ ตั ิตามคาแนะนาของเจา้ หนา้ ที่ • กรณเี จ็บครรภค์ ลอด ต้องไปโรงพยาบาลทันที และแจ้งเจ้าหน้าที่ให้ทราบว่าตนเองอยู่ระหว่างการเฝ้าระวัง 14 วัน 3.3.3 คาแนะนาสาหรับการดูแลทารกแรกเกิด กรณีแม่เป็นผู้ท่สี งสยั ติดเชื้อหรือติดเชื้อโควิด 19ปัจจุบันยังไม่มี หลักฐานการติดต่อผ่านทางรกหรือผ่านทางน้านม แต่ทารกที่เกิดจากแม่ท่ีติดเชื้อโควิด 19 จัดเป็นผู้มีความ เสย่ี ง จะต้องมกี ารแยกตัวออกจากทารกอ่ืน และต้องสังเกตอาการ เป็นเวลา 14 วันสาหรับแนวทางการเลี้ยง ลูกด้วยนมแม่ เมือ่ คานึงถงึ ประโยชนข์ องการเลย้ี งลกู ด้วยนมแมแ่ ละยังไม่มหี ลกั ฐานทางวิชาการในการแพร่เช้ือ ไวรัสผ่านทางน้านม ดังนั้น ทารกจึงสามารถกินนมแม่ได้ โดยปฏิบัติตามแนวทาง ป้องกันการติดเช้ืออย่าง เคร่งครัด ดงั นี้ คาแนะนาสาหรบั แม่ ในกรณีสงสยั วา่ จะตดิ เชื้อหรอื ตดิ เช้อื โควดิ 19 แล้ว • กรณีแม่เป็นผู้ทส่ี งสัยวา่ จะตดิ เชอ้ื หรือตดิ เชื้อโควิด 19 แล้ว แต่อาการไม่มาก สามารถกอดลูกและให้นมจาก เต้าได้ ท้ังนี้ข้ึนอยู่กับการตัดสินใจของแม่และครอบครัว ต้องปฏิบัติตามแนวทางป้องกันการติดเชื้ออย่าง เครง่ ครัด

• กรณีแม่ที่ติดเช้ือโควิด 19 และมีอาการชัดเจน หากยังสามารถบีบน้านมได้ ให้ใช้วิธีบีบน้านมและให้ผู้ช่วย เป็นผู้ปอ้ นนมแก่ลูก หากไม่สามารถบบี น้านมเองได้ อาจพจิ ารณาใช้นมผงแทน ก. ข้อปฏบิ ัติในกรณีให้ทารกกินนมจากเต้า 1) อาบน้าหรือเช็ดทาความสะอาดบริเวณเตา้ นมและหวั นมด้วยสบู่และน้า 2) ล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่และน้า นานอย่างน้อย 20 วินาที หรือใช้แอลกอฮอล์เข้มข้น 70%เช็ดทาความ สะอาด 3) สวมหนา้ กากอนามัยตลอดการทากิจกรรมเกี่ยวกบั การให้นมลูก 4) ไม่สมั ผัสบริเวณใบหนา้ ของทารก เช่น การหอมแกม้ ข. ข้อปฏบิ ัติในการบีบน้านม และการปอ้ นนม 1) อาบนา้ หรือเชด็ ทาความสะอาดบรเิ วณเตา้ นมและหัวนมด้วยน้าและสบู่ 2) ล้างมือให้สะอาดด้วยน้าและสบู่ นานอย่างน้อย 20 วินาที หรือใช้แอลกอฮอล์เข้มข้น 70%เช็ดทาความ สะอาด 3) สวมหน้ากากอนามยั ตลอดการทากจิ กรรมเก่ียวกับการเตรียมนม การบบี น้านม และการให้น 4) ไมส่ ัมผัสบรเิ วณใบหนา้ ของทารก เช่น การหอมแก้ม 5) หาผู้ช่วยหรือญาติที่มีสุขภาพแข็งแรง ทราบวิธีการป้อนนมท่ีถูกต้อง และต้องปฏิบัติตามวิธีการป้องกัน ตนเองอยา่ งเคร่งครัด โดยนานา้ นมแม่มาปอ้ นดว้ ยการใชช้ ้อน ถ้วยเล็ก หรอื ขวดนม 6) ลา้ งทาความสะอาดอปุ กรณ์ เช่น ทป่ี ๊มั นม ขวดนม ด้วยนา้ ยาลา้ งอปุ กรณ์ และทาการนึ่งฆ่าเชื้อหลังเสร็จส้ิน กิจกรรม “หากพบผูส้ งู อายุ เด็ก หญิงต้งั ครรภ์ ผู้ท่มี ีโรคประจาตัว เชน่ โรคปอด โรคเบาหวาน มีอาการทางเดนิ หายใจ ไอ เจ็บคอ หายใจเหน่อื ย มนี า้ มูก จมูกไมไ่ ดก้ ล่ิน ลน้ิ ไมร่ ับรส ใหร้ บี ไปรบั การตรวจรกั ษาทีโ่ รงพยาบาล ใกลบ้ ้านทันที หากมาช้าเกิน 48 ชัว่ โมง จะมโี อกาสเสียชวี ติ ได้”