โวหาร

โวหาร โวหาร คอื สานวนในการเขียนหรอื การพดู แบง่ ออกเปน็ ๕ ชนิด ดงั นี้ ๑. ๒. ๓. บรรยายโวหาร พรรณนาโวหาร เทศนาโวหาร ๔. ๕. สาธกโวหาร อุปมาโวหาร

๑. บรรยายโวหาร บรรยายโวหาร คอื การอธิบายเหตุการณต์ ามลาดบั ใชภ้ าษาตรงไปตรงมา พบในข่าว รายงาน บทความ หนงั สอื เรยี น ดอกไมท้ ่อี ยู่ในเขตอากาศร้อนนนั้ ไม่สามารถเตบิ โตไดใ้ น เขตอากาศหนาว มนุษย์เราจึงปลกู ดอกไม้เขตร้อนในพ้ืนท่ี อากาศหนาวด้วยการสรา้ งเรือนกระจก ซ่งึ ภายในเรือน กระจกจะมีอุณหภมู สิ งู มาก เพราะกระจกจะชว่ ยเพ่มิ ความ รอ้ นจากแสงอาทติ ยไ์ ด้ จงึ ทาให้ดอกไมเ้ หล่าน้ีเตบิ โตและ เบ่งบานได้ตลอดทง้ั ปี แมแ้ ตใ่ นฤดูหนาวก็ตาม ๑๐๐ เรื่องน่ารูจ้ ากธรรมชาติ : ปา้ เวนดี้

๒. พรรณนาโวหาร พรรณนาโวหาร คือ การเล่าเรอื่ งใหผ้ ้อู า่ นเหน็ ภาพ และเกดิ ความรูส้ ึกร่วม ไปกบั ส่งิ ท่ีถ่ายทอด สายลมพดั ผา่ นพาให้เหลา่ ดอกไมเ้ อนไหวตาม กล่ินหอมของ ดอกไมแ้ ผ่กระจายไปทัว่ บรเิ วณ ทัง้ หอมและหวานในคราว เดยี วกนั หญิงสาวเจา้ ของสวนดอกไมส้ ูดความหอมนั้นเข้า เตม็ ปอด ยื่นมอื สมั ผสั กลบี ดอกไม้อยา่ งเบามอื อากาศที่ ไม่ร้อนเกนิ ไปกับดอกไมท้ ีต่ ่างผลิบานสร้างสีสันให้พนื้ ทีแ่ หง่ นี้ ทาให้รอยยิ้มปรากฏบนใบหน้าหญงิ สาวได้อย่างง่ายดาย

๓. เทศนาโวหาร เทศนาโวหาร คอื การอธิบายโดยมีจดุ มุง่ หมายเพอ่ื แสดงความแจม่ แจ้งของ เน้ือหา ให้คาแนะนา ช้ีแนะแนวทางให้ผอู้ ่านคล้อยตาม เกง่ มากเลย การอ่อนนอ้ มถ่อมตน คอื ความสุภาพ อ่อนโยน และออ่ นน้อม เขา้ หากนั ไม่เย่อหยิง่ ถือดี เป็นจรยิ ธรรมเครอ่ื งประสาน ขอบคุณครบั สัมพนั ธ์ระหวา่ งตนเองกับผู้อน่ื ท่สี าคญั ประการหนง่ึ ผูร้ จู้ ัก แตพ่ วกเรายังตอ้ ง ถ่อมตนยอ่ มไดร้ ับความรกั ความยกย่องและความรว่ มมือ ฝกึ อีกเยอะมาก ๆ จากบคุ คลทุกฝ่าย และไดร้ ับความสาเรจ็ ความเจรญิ มั่นคง ในการปฏบิ ัตงิ านทุกอยา่ ง เลยครับ พระบรมราโชวาทในพระบาทสมเด็จพระวชริ เกล้าเจา้ อยูห่ ัว เมือ่ คร้งั ดารงพระอิสริยยศเป็นสมเดจ็ พระบรมโอรสาธริ าชสยามมกุฎราชกุมาร

๔. สาธกโวหาร สาธกโวหาร คอื การอธิบายโดยยกตวั อยา่ ง เพ่อื ให้ผู้อ่านเข้าใจมากข้ึน หรือ เปน็ ไปเพ่ือสนับสนุนสง่ิ ที่กาลงั อธบิ ายใหน้ ่าเชอ่ื ถือมากข้นึ ผคู้ นชอบที่จะย้อนคิดถึงอดตี เช่น เมอื่ เรายา้ ยบา้ นใหม่ ไม่วา่ บ้านใหมข่ องเราจะดีอย่างไร เรามักจะคดิ ถงึ ที่เกา่ และอยาก ลองกลับไปดู เมื่อเราซื้อของชน้ิ ใหม่ เรามกั จาของช้นิ เก่าทม่ี ี คุณภาพดไี ด้ และเมอ่ื เราซอ้ื เสื้อผ้าชดุ ใหมห่ รือรองเทา้ คูใ่ หม่ เรามักจะรสู้ กึ วา่ มนั ใส่ไมส่ บายเท่าของเก่าของเรา ซ่ึงการย้อน คดิ ถึงอดีตโดยไม่หมกมนุ่ เกินไปเปน็ ส่งิ ทด่ี ี และยังเปน็ จิตสานกึ ของการไม่ลืมรากฐานความเปน็ มาของเราดว้ ย เรณู ทวนิ นั ท์

๕. อุปมาโวหาร อุปมาโวหาร คอื การเปรยี บเทยี บเพอ่ื ใหเ้ กิดความชดั เจน และทาใหผ้ อู้ ่านเขา้ ถึง อารมณ์ความร้สู ึกของงานเขยี นมากยงิ่ ขน้ึ โดยอุปมาโวหารมีหลายลกั ษณะ ดงั นี้ ๑) เปรียบเทยี บสิ่งทเี่ หมอื นกันสองสงิ่ มกั มีคาวา่ ดจุ คลา้ ย เปน็ ดงั แกม้ แดงเป็นลูกตาลงึ ใชค้ าว่า เป็น เพ่อื ใหเ้ หน็ วา่ มีการเปรียบเทียบ ระหวา่ งแกม้ และลกู ตาลึง ท่ีเมื่อสุกจะกลายเปน็ สีแดง

๕. อปุ มาโวหาร ๒) เปรียบเทยี บด้วยการเชื่อมโยงความคดิ จากสิ่งหน่งึ ไปอีกสิ่งหนึ่ง เป็นการเปรยี บโดยนยั ตอ้ งอาศัยการตคี วาม ชาวนาเปน็ กระดกู สันหลงั ของชาติ นาคาว่า ชาวนา มาเปรยี บกบั กระดูกสันหลงั ซึง่ มหี น้าท่สี าคญั ต่อรา่ งกาย หากขาดไปจะทาใหร้ ่างกายไม่สมบูรณแ์ ขง็ แรง เช่นเดียวกับท่หี ากประเทศขาดชาวนาไป ประเทศจะลาบาก ขาดแคลนขา้ วทเี่ ปน็ อาหารจานหลักของประเทศไทย

๕. อุปมาโวหาร ๓) เปรยี บเทยี บด้วยการยกตัวอย่างประกอบ พระราชา ๑ หญิง ๑ ไม้เล้อื ย ๑ ย่อมรกั ผูค้ นและสิ่งทอี่ ยู่ใกล้ ๆ ยกตัวอย่าง ๓ ตวั อยา่ งใหเ้ หน็ ชัดเจนวา่ แมท้ งั้ ๓ ตวั อย่าง จะมลี กั ษณะแตกต่างกนั ไป แต่สิ่งท่ีเหมือนกันคือรกั คนและสงิ่ ทีอ่ ยู่รอบตัว

๕. อปุ มาโวหาร ๔) เปรยี บความขดั แย้งหรอื สงิ่ ท่ีอยู่ตรงขา้ มกนั ต่างกันราวฟา้ กับเหว ใช้คาทม่ี ีลักษณะแตกต่างกนั มาเปรียบเทยี บกัน ฟา้ เปน็ สงิ่ ทีอ่ ยู่สงู ส่วนเหว เป็นสว่ นทล่ี กึ ลงไปดา้ นลา่ ง

แบบฝกึ หดั ใหน้ ักเรยี นแต่งเร่อื งจากหวั ขอ้ ท่ีกาหนด โดยใชโ้ วหารละ ๑ หวั ข้อ (๓ โวหาร) เขยี นใหเ้ ข้ากับโวหาร ลงในกระดาษรายงาน หรือสมดุ พร้อมวาดภาพ ระบายสี ให้สวยงาม ปา่ ไม้ บา้ น สตั วเ์ ลีย้ ง งานวนั เกิด การอา่ น การออมเงิน ความฝนั ขนมหวาน ความอดทน

ตวั อยา่ ง หวั ข้อ สัตว์เลีย้ ง โวหาร บรรยายโวหาร บ้านของฉันเล้ียงสุนัขไว้ ๒ ตวั ชื่อ มะเฟอื ง และมะขาม มะเฟืองตัวสีขาว มลี าย ส่วนมะขามตัวสนี ้าตาล ฉนั เลน่ กบั พวกมนั ทุกวนั และเปน็ คนให้อาหารพวกมนั ดว้ ย

ตัวอยา่ ง หวั ข้อ สตั วเ์ ลีย้ ง โวหาร พรรณนาโวหาร เมื่อถงึ เวลาเช้า แสงแดดภายนอกสาดสอ่ งเขา้ มาในบ้าน เจ้าเปรยี วก็ค่อย ๆ นอนลงบนพื้น ปล่อยใหแ้ สงทาบทับขนสดี าของมัน เพือ่ เพมิ่ ความอบอุ่นใหร้ า่ งกาย

ตัวอยา่ ง หัวข้อ สตั วเ์ ลยี้ ง โวหาร อปุ มาโวหาร สตั วเ์ ลย้ี งไมว่ ่าจะเป็นสนุ ัข แมว ปลา หรือสัตวอ์ ่นื ๆ ลว้ นเปรียบเหมอื นเพอื่ นของเรา ในยามทีเ่ ราเหงา มคี วามสุข เศร้า สัตวเ์ หลา่ นี้กอ็ ยู่กับเราทกุ เวลา บางครงั้ ก็เป็นตวั ชว่ ย ให้เราหายเครียดดว้ ย แตก่ ารจะเลี้ยงสัตว์ชนดิ ใดก็ตอ้ งมคี วามรบั ผิดชอบ เราต้องคอยดูแลเอาใจใสส่ ตั วเ์ ล้ียงอย่างสม่าเสมอดว้ ย

สานวน ลักษณะ ประเภท ข้อความที่สืบต่อ มีความหมายแฝง คาพงั เพย สภุ าษติ มาเป็นเวลานาน ในเชิงเปรียบเทียบ

โวหาร บรรยายโวหาร อธบิ ายเรอ่ื งตามลาดับเหตุการณ์ พรรณนาโวหาร เทศนาโวหาร บรรยายเรือ่ งใหเ้ ห็นภาพ และเขา้ ถึงอารมณข์ องเน้อื หา สาธกโวหาร ชี้แนะแนวทางหรือส่งั สอน ยกตวั อยา่ งเพอื่ ให้เข้าใจมากข้นึ อปุ มาโวหาร และสนบั สนนุ แนวคดิ ที่เสนอมา เปรยี บเทียบส่งิ สองสง่ิ ทเี่ หมอื นกัน เปรียบเทียบสงิ่ สองสิง่ ทมี่ คี วามเช่อื มโยงกนั ทางใดทางหนง่ึ เปรยี บเทยี บแบบยกตัวอยา่ ง เปรยี บเทยี บสิง่ ทอ่ี ยู่ตรงขา้ มกัน

ขอขอบคณุ สื่อการสอนจาก อกั ษรเจรญิ ทศั น์