ข้อมูลและสารสนเทศ

-1- บทที่ 2 ขอ มลู และสารสนเทศเน้อื หา 2.1 ขอ มลู และสารสนเทศ 2.2 กระบวนการจดั การขอมูลและสารสนเทศ 2.3 ขอ มูลในคอมพิวเตอร 2.4 การจดั การขอ มลู ดว ยคอมพวิ เตอร 2.5 ระบบฐานขอมูลผลการเรียนรูทค่ี าดหวงั 1. อธิบายความหมายของขอ มูล และคุณสมบตั ขิ องสารสนเทศทดี่ ไี ด 2. เปรียบเทียบขอ แตกตางระหวา งขอมูลและสารสนเทศได 3. บอกวธิ กี ารทาํ ขอ มลู ใหเ ปน สารสนเทศได 4. อธิบายการแทนขอมูลในคอมพิวเตอรได 5. อธบิ ายโครงสรางแฟม ขอมูลและฐานขอมูล พรอ มท้ังขอแตกตา งระหวา งโครงสรา งแฟม ขอ มลู และ ฐานขอ มลู ได 6. จาํ แนกประเภทของแฟมขอ มูล และสามารถบอกขอดี ขอเสยี ของแฟม ขอมลู ได 7. อธบิ ายลักษณะของฐานขอ มลู และลกั ษณะของขอมลู ในฐานขอมลู ได 8. อธิบายโครงสรางของขอ มูลในระบบฐานขอ มลู ได 9. บอกขอ ดแี ละขอ เสียของฐานขอมลู ได 10. อธิบายลกั ษณะการจดั การสารสนเทศทดี่ ีไดรายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขยี นโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552

-2-2.1 ขอ มูลและสารสนเทศ ในปจ จบุ นั การแขง ขนั ทางธุรกิจตอ งอาศัยขอ มลู เปน หลกั ดงั นน้ั จงึ มีการนําเอาเทคโนโลยีมาชว ยจัดการขอมูลดังจะเหน็ ไดจากการแขงขันการใหบ รกิ ารของธนาคารพาณชิ ย การใชข อ มลู ในการตัดสนิ ใจประกอบการตัดสนิ ใจลงทนุ ซ้ือขายหลกั ทรพั ย ขอ มูลเปน หวั ใจของการดําเนินงานเปน แหลง ความรทู ีใ่ ชประกอบการตัดสินใจ บริษทั หรอื องคการ จึงดําเนนิ การ อยา งจริงจงั ใหไดม าซ่งึ ขอ มูล และปกปองดูแลขอมูลของตนเปน อยา งดี เพราะขอ มูลเปนสิง่ มคี ามรี าคา การโจรกรรม ขอ มูลโดยใชเทคโนโลยีใหมๆ จึงเปน ปญ หาสาํ คญั ท่เี กิดขน้ึ ดังท่ีปรากฏเปน ขาวท้งั ในประเทศและตางประเทศ2.1.1 ขอ มลู ขอ มูล คือ ขอ เท็จจริงหรือเหตกุ ารณท ่ีเกยี่ วของกบั สง่ิ ตา งๆ เชน คน สตั ว สิ่งของ สถานที่ ฯลฯ โดยอยูใ นรูปแบบทเี่ หมาะสมตอการสือ่ สาร การแปลความหมายและการประมวลผล ขอมูลอาจเปนตัวเลข ตวัอกั ขระ หรือสญั ลักษณใ ด ๆ เชน เลข 1.5 อาจจะถูกกาํ หนดใหเปน จํานวนหนว ยการเรียนของวิชาความรูเบ้ืองตน เกย่ี วกับเทคโนโลยสี ารสนเทศ 8.30 แทนเวลาเขา เรียน สญั ลกั ษณ แทนการเลยี้ วขวาเปนตน กรรมวิธีการรวบรวมขอ มูลเปน จดุ เร่ิมตนของการดําเนินงาน การรวบรวมขอ มลู ทดี่ ีจะไดขอมูลรวดเร็วถูกตอ งแมนยํา ครบถวน ดงั นั้นผูดําเนนิ การตอ งใหค วามสาํ คัญท่จี ดุ น้ี โดยเฉพาะความรวดเรว็ ความรวดเร็วของการเกบ็ ขอ มูลจงึ ผูกพนั กบั เทคโนโลยีซ่งึ มีหลายวิธี เชน การใชไ ปรษณยี อเิ ลก็ ทรอนกิ ส การเช่ือมตอกับระบบปลายทางเพอ่ื รบั ขอ มูล การใชโทรสาร การใชระบบอานขอมูลอัตโนมัติ เชน เครอื่ งกราดตรวจ(scanner) เครอ่ื งอา นขอ มลู ทเี่ ปนรหสั แทง (bar code reader)2.1.2 คณุ สมบัติของขอ มลู การจดั เก็บขอมลู จาํ เปนตอ งมคี วามพยายามและต้ังใจดําเนินการ หรอื กลา วไดวาการไดมาซง่ึ ขอ มูลทีจ่ ะนาํ มาใชประโยชน องคกรจาํ เปนตอ งลงทนุ ทง้ั ในดานตวั ขอมลู เครอ่ื งจกั ร และอปุ กรณ ตลอดจนการพัฒนาบคุ ลากรขึน้ มารองรบั ระบบ เพอื่ ใหใ ชง านอยางมปี ระสิทธิภาพ การจดั การระบบขอ มลู จึงตองคํานงึ ถึงปญ หาเหลา นี้ และพยายามมองปญหาแบบทีเ่ ปนจรงิ สามารถดําเนนิ การได ใหป ระสทิ ธผิ ลคมุ คากบั การลงทนุ ดังนั้นการดาํ เนินงานเพอื่ ใหไดม าซง่ึ สารสนเทศท่ีดี ขอ มูลจะตอ งมคี ณุ สมบัติขน้ั พื้นฐาน ดังนี้ 1) ความถกู ตอ ง หากมกี ารเก็บรวบรวมขอ มลู แลว ขอมลู เหลา นัน้ เชื่อถือไมไดจะทาํ ใหเ กิดผลเสยี อยางมาก ผูใชจ ะไมกลา อา งอิงหรอื นําเอาไปใชประโยชน ซงึ่ เปนเหตุใหก ารตัดสนิ ใจของผบู รหิ าร ขาดความแมน ยาํ และอาจมโี อกาสผิดพลาดได โครงสรา งขอมูลที่ออกแบบตองคาํ นึงถงึ กรรมวิธี การดําเนินงานเพ่ือใหไดความถกู ตอ งแมน ยํามากทีส่ ดุ โดยปกติความผิดพลาดของสารสนเทศสวน ใหญ มาจากขอ มูลท่ไี มม ีความถูกตอ งซ่งึ อาจมสี าเหตมุ าจากคนหรอื เครอื่ งจกั ร การออกแบบระบบ จึงตองคาํ นึงถงึ ในเรือ่ งนี้ 2) ความรวดเรว็ และเปน ปจ จุบนั การไดม าของขอมลู จําเปนตอ งใหทนั ตอ ความตองการของผูใช มี การตอบสนองตอ ผูใชไดเรว็ ตีความหมายสารสนเทศไดท ันตอ เหตุการณห รอื ความตองการ มกี าร ออกแบบระบบการเรยี กคน และรายงานตามความตองการของผใู ชรายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขยี นโปรแกรมขนั้ ตน ภาคเรยี นท่ี 1/2552

-3-3) ความสมบูรณ ความสมบูรณของสารสนเทศขึน้ กับการรวบรวมขอ มูลและวิธีการ ทางปฏิบตั ิดวย ในการดําเนนิ การจดั ทาํ สารสนเทศตองสํารวจและสอบถามความตองการใชขอมลู เพอื่ ใหไดข อ มูลที่ มีความสมบรู ณในระดับหน่ึงที่เหมาะสม4) ความชดั เจนและกะทัดรดั การจัดเกบ็ ขอมูลจํานวนมากจะตอ งใชพ ้นื ทใ่ี นการจดั เกบ็ ขอ มูลมากจงึ จาํ เปน ตอ งออกแบบโครงสรา งขอ มูลใหกะทัดรัดสอ่ื ความหมายได มกี ารใชรหสั หรือยนยอ ขอ มูลให เหมาะสมเพ่ือท่จี ะจัดเกบ็ เขาไวใ นระบบคอมพิวเตอร5) ความสอดคลอ ง ความตองการเปน เรื่องทส่ี าํ คญั ดงั นน้ั จึงตอ งมีการสํารวจเพื่อหาความตองการ ของหนวยงานและองคการ ดสู ภาพการใชขอมูล ความลกึ หรือความกวางของขอบเขตของขอ มลู ที่ สอดคลองกบั ความตองการ2.1.3 ชนิดและลกั ษณะของขอ มูลขอ มลู ที่ใชใ นการประมวลผลแบงออกเปน 2 ชนดิ คือ1) ขอ มลู ทเี่ ปนตวั เลข (Numeric Data) หมายถงึ ขอมูลทีใ่ ชแ ทนจาํ นวนที่สามารถนาํ ไปคาํ นวณไดขอมลู แบบนี้เขยี นไดหลายรปู แบบ คอืก. เลขจํานวนเต็ม หมายถึง ตัวเลขทีไ่ มม ีจดุ ทศนิยม เชน 12, 9, 137 , 8319 , -46ข. เลขทศนยิ ม หมายถงึ ตวั เลขท่ีมจี ุดทศนยิ ม ซึ่งอาจมีคาเปนจาํ นวนเตม็ เชน 12 หรอื เปนจํานวนที่มเี ศษทศนิยมกไ็ ด เชน 12.763เลขทศนยิ มแบบนี้สามารถเขยี นได 2 รูปแบบคอื¾ แบบท่ใี ชกันทว่ั ไป เชน 12., 9.0 ,17.63, 119.3267 , -17.34¾ แบบทใ่ี ชง านทางวิทยาศาสตร เชน 123. x 104 หมายถงึ 1230000.0 13.76 x 10-3 หมายถงึ 0.01376 - 1764.0 x 102 หมายถึง -176400.0 - 1764.10-2 หมายถงึ -17.642) ขอ มูลท่เี ปนตวั อักขระ (Character Data) หมายถงึ ขอ มลู ที่ ไมส ามารถนาํ ไปคํานวณได แตอาจ นาํ ไปเรยี งลําดบั ได เชน การเรียงลําดบั ตวั อักษร ขอมูลอาจเปนตัวหนังสอื ตวั เลข หรอื เครือ่ งหมาย ใด ๆ เชน COMPUTER, ON-LINE, 1711101,&762.1.4 สารสนเทศ จากทีก่ ลา วมาแลว วา ขอมลู คอื ขอเท็จจรงิ หรอื เหตกุ ารณเ กีย่ วกบั สิ่งตาง ๆ เชน คน สถานท่ี ส่งิ ของตา งๆ ซึ่งมกี ารเกบ็ รวบรวมเอาไว และสามารถเรียกเอามาใชประโยชนไ ดใ นภายหลัง ขอมูลจึงจําเปนตองเปนขอมลู ทด่ี มี คี วามถูกตอ งแมน ยาํ สําหรับ สารสนเทศ หมายถงึ สง่ิ ท่ีไดจ ากการนาํ ขอ มูลทเ่ี ก็บรวบรวมไวม าประมวลผล เพื่อนํามาใชประโยชนตามจดุ ประสงค สารสนเทศที่ดีตอ งมาจากขอ มลู ท่ีดี การจดั เกบ็ ขอ มลู และสารสนเทศจะตอ งมีการควบคมุ ดูแลเปน อยา งดี เชน อาจจะมีการกาํ หนดใหผใู ดบางเปน ผมู ีสิทธิใ์ ชข อมลู ได ขอ มลู ทีเ่ ปน ความลบัรายวชิ า ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขน้ั ตน ภาคเรียนท่ี 1/2552

-4-จะตอ งมรี ะบบขน้ั ตอนการควบคมุ กําหนดสทิ ธิใ์ นการแกไ ขหรือการกระทํากบั ขอ มลู วาจะกระทําไดโ ดยใครบาง นอกจากนขี้ อ มลู ทเ่ี ก็บไวแลวตองไมเกดิ การสูญหายหรือถูกทาํ ลายโดยไมไ ดต งั้ ใจ ขอมลู การประมวลผล สารสนเทศ รปู ที่ 1 แสดงความสัมพันธข องขอมูลและสารสนเทศ ระเบยี นประวตั ิ ช่อื เพชร แข็งขัน เพศ ชาย วนั เดือน ปเกิด 12 ม.ค. 2525 รปู ท่ี 2 ตัวอยางขอมูลระเบียนประวตั ขิ องนกั เรียน การจัดเก็บขอมลู ทดี่ ี จะตองมีการกําหนดรูปแบบของขอ มูลใหม ีลักษณะงายตอ การจดั เกบ็ และมีรูปแบบเดยี วกนั ขอ มลู แตล ะชดุ ควรมคี วามหมายและมีความเปน อิสระในตัวเอง นอกจากน้ไี มควรมกี ารเกบ็ขอมูลซํา้ ซอ นเพราะจะเปน การส้นิ เปลอื งเน้อื ท่เี กบ็ ขอ มลู ขอความบนระเบียนประวัตขิ องนักเรียนจากรปู ที่ 2 ทาํ ใหทราบวา เพชร แข็งขนั เปน นกั เรยี นชายเกิดวนั ท่ี 12 เดือนมกราคม ปพทุ ธศักราช 2525 ดังนนั้ ขอ ความ เพชร แขง็ ขัน ชาย และ 12 ม.ค. 2525 ทอี่ ยูบนระเบียนประวตั ินักเรียนจึงเปน ขอ มูล ถามีการนําขอมลู เกี่ยวกับปเกดิ ของนักเรยี นท้งั โรงเรยี นจากระเบยี นประวัติไปแจกแจงตามปเกิดตามรปู ที่ 3 จํานวนนักเรยี นท่ีไดจ ากการแจกแจงขอ มูลตามปเกดิ จะเปนสารสนเทศท่เี กดิ จากการนาํ ขอมูลไปทาํ การประมวลผลระเบยี นประวัติ การแจกแจง ปเ กดิ จาํ นวนนกั เรียน 2523 110 2524 32 67 . .2525 . รปู ท่ี 3 การแจกแจงขอ มลู ปเกิดของนักเรียนท้งั โรงเรยี น ในบางคร้ังผลสรุปจากการประมวลผลขอมูลแบบหน่ึง อาจนําไปใชเปนขอมูลในการประมวลผลอีกแบบหน่ึงก็ได เชน ในการหาเกรดเฉล่ียปลายภาคการศึกษาของนักเรียนช่ือนายสามารถ เริ่มจากครูผูสอนแตละวิชานําผลการสอบแตละคร้ังและคะแนนการทํางานในช้ันเรียนของนายสามารถมาคํานวณคะแนนรวมและใหเกรดในวิชาน้ันๆ เกรดท่ีครูผูสอนแตละทานใหถือเปนสารสนเทศจากขอมูลคะแนนการสอบและการทํางานของนายสามารถ หลังจากสงเกรดแตละวิชาใหฝายวิชาการเพื่อคํานวณเกรดเฉลี่ย เกรดแตละวิชาท่ีสงมาจะรายวิชา ง40101 เทคโนโลยสี ารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขน้ั ตน ภาคเรียนท่ี 1/2552

-5-เปนขอมูลในการคํานวณเกรดเฉลี่ยของนายสามารถ ซึ่งถือเปนสารสนเทศ หลังจากน้ันเกรดเฉลี่ยของนกั เรยี นแตล ะคนอาจเปนขอมูลในการประมวลผลอ่ืนๆ ตอไป เชน การคํานวณผลการเรียนเฉล่ียของนักเรียนทั้งชน้ั เรียน2.2 กระบวนการจดั การขอมลู และสารสนเทศ การทาํ ขอมูลใหเปน สารสนเทศจําเปนตองอาศัยเทคโนโลยีเขามาชวยดําเนนิ การ เร่มิ ตง้ั แตก ารรวบรวม และตรวจสอบขอมูล การประมวลผลขอมูลใหกลายเปน สารสนเทศ และการดูแลรกั ษาขอมูลเพอ่ื การใชง าน2.2.1 การรวบรวมและตรวจสอบขอ มลู 1) การรวบรวมขอมูล ปจจุบันมีเทคโนโลยีชวยในการจัดเก็บขอมูลอยูเปนจํานวนมาก เชน การปอนขอมูลเขาเครื่องคอมพิวเตอรผานแผงแปนอักขระ การอานขอมูลจากรหัสแทง การกราดตรวจใบลงทะเบยี นท่มี กี ารฝนดนิ สอดําในตําแหนงตางๆ 2) การตรวจสอบขอมูล เม่ือมีการรวบรวมขอมูลแลวจําเปนตองมีการตรวจสอบขอมูลเพื่อความถูกตอง ขอมูลที่เก็บเขาในระบบตองมีความนาเชื่อถือได หากพบที่ผิดพลาดตองแกไข การตรวจสอบขอมูลอาจตรวจสอบโดยสายตามนษุ ยห รอื ต้ังกฎเกณฑใหค อมพิวเตอรตรวจสอบ2.2.2 การประมวลผลขอ มลู การประมวลผลขอมลู อาจประกอบดวยกิจกรรมดงั ตอ ไปน้ี 1) การจัดกลุมขอมูล ขอมูลท่ีเก็บอาจมีการจัดกลุม เพื่อเตรียมไวสําหรับการใชงาน การแบงแยกกลุมมีวิธีการท่ีชัดเจน เชน ขอมูลในโรงเรียนมีการแจกแจงหรือแบงกลุมประวัตินักเรียน ตานระดับชั้นเรียนขอมลู ในสมดุ โทรศัพทหนาเหลืองมกี ารจดั กลมุ เลขหมายโทรศัพทต ามชนดิ สนิ คาและบรกิ าร 2) การจดั เรยี งขอ มลู เมอ่ื จดั กลมุ แลว ควรมีการจัดเรียงขอมลู ตามลาํ ดับ ตวั เลข หรอื อกั ขระ เพอ่ื ใหเรยี กใชง านไดง า ย ประหยัดเวลา ตัวอยา งการจัดเรียงขอ มลู เชน การจัดเรยี งบตั รขอมลู ผแู ตง หนงั สอื ในตูบัตรรายการของหองสมุดตามลาํ ดับตวั อกั ษร การจดั เรยี งชอื่ คนในสมดุ รายนามผใู ชโทรศพั ทต ามลําดบัตัวอกั ษร 3) การสรุปผล บางครั้งขอมูลท่ีจัดเก็บมีจํานวนมาก จําเปนตองมีการสรุปผลหรือสรุปเปนรายงานเพื่อนําไปใชประโยชน ขอมูลที่สรุปน้ีจะสื่อความหมายไดดีกวา เชน สถิติจํานวนนักเรียนแยกตามชั้นเรียนแตละชนั้ 4) การคํานวณ ขอมูลท่ีเก็บรวบรวมมานั้น ขอมูลบางสวนเปนขอมูลจํานวนที่สามารถนําไปคํานวณเพ่ือหาผลลัพธบางอยางได ดังนั้นการสรางสารสนเทศจากขอมูลจึงอาศัย การคํานวณขอมูลที่เก็บไวดวย เชนการคาํ นวณเกรดเฉล่ียของนักเรียนแตละคน2.2.3 การดแู ลรักษาขอ มลู การดแู ลรักษาขอมูล อาจประกอบดว ยกจิ กรรมตอไปนี้ 1) การเก็บรักษาขอมูล การเก็บรักษาขอมูล หมายถึง การนําขอมูลมาบันทึกเก็บไวในส่ือบันทึกตางๆ เชน แผนบันทึกขอมูล นอกจากนี้ยังรวมถึงการดูแล และทําสําเนาขอมูลเพ่ือใหใชงานตอไปในอนาคตไดรายวิชา ง40101 เทคโนโลยสี ารสนเทศและการเขยี นโปรแกรมขัน้ ตน ภาคเรยี นที่ 1/2552

-6- 2) การทําสําเนาขอมูล การทาํ สาํ เนาเพ่ือเก็บรักษาขอมูล หรือนําไปแจกจาย จึงควรคํานึงถึงความจแุ ละความทนทานของส่ือบนั ทกึ ขอมลู 3) การสื่อสารและเผยแพรขอมูล ขอมูลตองกระจายหรือสงตอไปยังผูใชงานที่หางไกลไดงาย การส่ือสารขอมูลจึงเปนเร่ืองสําคัญและมีบทบาทท่ีสําคัญย่ิงท่ีจะทําใหการสงขาวสารไปยังผูใชทําไดรวดเร็วและทนั เวลา 4) การปรับปรุงขอมูล ขอมูลท่ีจัดเก็บไวมีจุดประสงคเพื่อการใชงาน เชน ในการตัดสินเพื่อดําเนินการ ดังน้ันขอมูลจึงตองมีการปรับปรุง ใหทันสมัยอยูตลอดเวลา และจัดเก็บอยางเปนระบบเพื่อการคนหาไดอยา งรวดเร็ว ปจ จบุ ันผูบ รหิ ารตอ งสามารถปฏิบัตงิ านไดรวดเรว็ ขนึ้ เพื่อตอบสนองตอการแขง ขันตลอดจนการผลกั ดนั ของสงั คมทีม่ กี ารใชระบบสือ่ สารขอมูลที่ทนั สมัยมากขึ้น การแขงขันในธุรกจิ จงึ มากขนึ้ ตามลาํ ดบั มีการใชคอมพวิ เตอรม าวิเคราะห แยกแยะ และจดั สรรขอมูลใหเ ปน สารสนเทศ เพอื่ การตดั สินใจ ความกา วหนาทางเทคโนโลยี ทาํ ใหค อมพิวเตอรมคี วามสามารถมากขน้ึ มีขนาดเลก็ ลง และราคาถูกลง การนาํ คอมพิวเตอรม าใชง านจงึ แพรห ลายอยางรวดเรว็ ตลอดจนระบบส่อื สารกา วหนา ยงิ่ ขึน้ ซึง่ เปน ผลทาํใหระบบสารสนเทศขององคก ารที่ใชเทคโนโลยเี หลานีม้ ี ประสิทธภิ าพมากข้ึน2.3 ขอมลู ในคอมพิวเตอร คอมพวิ เตอรทาํ งานดวยหลกั การทางอิเลก็ ทรอนกิ สท ่ใี ชส ัญญาณทางไฟฟา แทนตัวเลขศูนยแ ละหนง่ึ ซึง่ เปนตวั เลขในระบบเลขฐานสอง แตละหลักเรียกวา บิต (binary digit : bit) และเมือ่ นําตวั เลขหลายๆ บิตมาเรียงกนั จะใชสรา งรหัสแทนจํานวน อักขระหรอื สญั ลักษณท งั้ ภาษาไทยและภาษาองั กฤษได และเพ่ือใหการแลกเปลย่ี นขอความระหวางมนุษยกบั คอมพิวเตอรเปน ไปในแนวเดียวกัน จงึ มกี ารกาํ หนดมาตรฐานรหสั แทนขอ มูลในระบบเลขฐานสองข้นึโดยรหัสมาตรฐานท่ีนิยมใชกนั มากมีสองกลุม คอื รหสั แอสกแี ละรหสั เอ็บซิดิก 2.3.1 ระบบเลขฐานสอง ในชวี ติ ประจําวันของมนุษยตอ งไดพบเจอกบั จํานวนและการคาํ นวณอยทู กุ วนั หากเราสงั เกตจะ พบวาจาํ นวนที่เราคนุ เคยอยูทกุ วันน้นั ไมวา จะเปน การซอ้ื ของเปนเงนิ 39,587 บาท จาํ นวนเงินฝากในธนาคาร 1,426,000 บาท หรือจํานวนในใบแจง หนคี้ า โทรศพั ทจํานวน 2,560 บาท ลวนแลว แตป ระกอบข้ึนจากตวั เลข 10 ตัว คือ 0,1,2,3,4,5,6,7,8 และ 9 ทัง้ สิน้ ตวั เลขทั้ง 10 ตัวนถ้ี ือไดว า เปน เคร่อื งมอื ที่ชว ยในการนับจาํ นวน ของมนษุ ย การท่มี นษุ ยเลอื กเลข 10 ตวั ในการแทนการนับ อาจเนอ่ื งจากมนษุ ยมนี ้วิ มือทสี่ ามารถใชเ ปน อุปกรณชวยนับไดเ พยี ง 10 นวิ้ จึงกาํ หนดระบบตวั เลขน้ีขึน้ มาและเรียกวา ระบบเลขฐานสบิ (decimal) ตอ มาเมื่อมกี ารใชงานคอมพวิ เตอรซ ่ึงเปน อปุ กรณอ ิเลก็ ทรอนิกสท ี่ทํางาน แบบดิจิทัลและใชระดบั แรงดนั ไฟฟา แสดงสถานะเพยี ง 2 สถานะ คือ ปด (แทนดว ย 0) และเปด (แทนดวย 1) หรืออาจกลา วได วาเครือ่ งคอมพวิ เตอรร จู ักตัวเลขเพียง 2 ตวั เทาน้ัน คอื 0 และ 1 หากมนุษยต อ งการใชค อมพวิ เตอรเปน เคร่ืองมอื ชวยทํางาน มนุษยตองเรียนรรู ะบบเลขทปี่ ระกอบดว ยตัวเลขเพียง 2 ตวั เชนกัน จงึ ไดมีการคิดคน ระบบเลขฐานสอง (binary) ขน้ึ เพื่อชว ยในการสอ่ื สารกบั เครอ่ื งคอมพวิ เตอร โดยระบบเลขฐานสองเปนระบบ ตวั เลขทีป่ ระกอบดว ยตัวเลขเพียง 2 ตัว คือ 0 และ 1 เทา นัน้ ตวั อยา งเลขฐานสอง เชน 1102 , 101102รายวชิ า ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขัน้ ตน ภาคเรียนท่ี 1/2552

-7- นอกจากระบบเลขฐานสองแลว ในการทํางานของคอมพวิ เตอรย ังอาจเกย่ี วขอ งกบั ระบบตัวเลขระบบอืน่ อีก เชน ระบบเลขฐานแปดและระบบเลขฐานสิบหกซง่ึ ระบบเลขฐาน ทั้งสองจะมแี นวคิดในทํานองเดียวกันกับระบบเลขฐานสองและฐานสิบ กลา วคือระบบเลขฐานแปดกค็ ือระบบเลขท่ีประกอบดวยตัวเลขเพียง 8 ตวัคือ 0,1,2,3,4,5,6, และ 7 ตัวอยางเลขฐานแปด เชน 16738 765138 ในขณะทร่ี ะบบเลขฐานสบิ หกนั้นจะประกอบดวย ตัวเลขทง้ั 10 ตวั ทใ่ี ชอ ยใู นระบบเลขฐานสบิ และเพิ่มตัวอกั ขระภาษาองั กฤษ A , B , C , D , Eและ F แทนจํานวน 10 11 12 13 14 และ 15 ตามลาํ ดับ ตวั อยางเลขฐานสบิ หก เชน A154916 F7DA216874316 จากท่กี ลา วมาขา งตน จะเหน็ วา การเขยี นเลขฐานสอง ฐานแปดและฐานสบิ หกนน้ั มักจะเขยี นตวั เลข 2 8และ 16 กํากบั อยทู ต่ี วั สุดทา ย ทั้งนีเ้ พอ่ื ปองกนั ความสับสน เชน 8743 หากเราไมเขียนตวั เลขกาํ กับไว ตัวเลขนอ้ี าจเปนเลขฐาน 10 หรอื ฐาน 16 ก็ไดเรากจ็ ะไมท ราบวา ตัวเลขทเ่ี ขยี นน้ันเปน เลขฐานใด ตารางดานลา งน้ีเปนตารางแสดงคา ของตัวเลขในระบบเลขฐานทัง้ ส่ีระบบท่ีกลาวถงึ ขางตนฐานสบิ เลขฐานสอง เลขฐานแปด เลขฐานสิบหก 0 0000 0 0 1 2 0001 1 1 3 4 0010 2 2 5 6 0011 3 3 7 8 0100 4 4 9 10 0101 5 5 11 12 0110 6 6 13 14 0111 7 7 15 1000 8 1001 9 1010 A 1011 B 1100 C 1101 D 1110 E 1111 F ตารางท่ี 1 แสดงรูปแบบของเลขในฐานสอง ฐานสิบ ฐานแปด และฐานสบิ หกรายวชิ า ง40101 เทคโนโลยสี ารสนเทศและการเขยี นโปรแกรมข้นั ตน ภาคเรยี นท่ี 1/2552

-8-2.3.2 รหสั แทนขอ มูล 1) รหสั แอสกี (American Standard Code Information Interchange :ASCII) เปน มาตรฐานที่นิยมใชก ันมากในระบบคอมพวิ เตอรแ ละระบบสอื่ สารขอมลู รหสั แทนขอ มลู ชนดิ นใ้ี ชเ ลขฐานสองจาํ นวน 8 บติหรือเทา กับ 1 ไบตแ ทนอักขระหรือสญั ลักษณแ ตละตัว ซ่งึ หมายความวา การแทนอกั ขระแตละตัวจะประกอบดว ยตัวเลขฐานสอง 8 บติ เรียงกนั ซ่งึ ลาํ ดบั ของแตล ะบติ เปนดังนี้บติ ท่ี 7 6 5 4 3 2 1 0และตวั อยางรหัสแทนขอ มูล เชนบิตที่ 7 6 5 4 3 2 1 0 อักขระทแ่ี ทน00110111 701000111 G01100111 g จากหลกั การของระบบเลขฐานสอง แตล ะบติ สามารถแทนคาได 2 แบบ คือ เลข 0 หรอื เลข 1 ถาเราเขียนเลขฐานสองเรยี งกนั 2 บติ ในการแทนอกั ขระ เราจะมีรูปแบบในการแทนอกั ขระได 22 หรอื 4 รปู แบบคอื 00 , 01 , 10 และ11 ดงั นน้ั ในการใชร หัสแอสกีซึง่ มี 8 บิตในการแทนอักขระแลว เราจะมรี ปู แบบท่ใี ชแ ทนไดถ ึง 28 หรือ 256 รูปแบบ ซึง่ เมื่อใชแ ทนตัวอักษรภาษาอังกฤษแลวยังมีเหลอื อยู สํานกั งานมาตรฐานผลติ ภณั ฑอ ุตสาหกรรม หรือ สมอ. จึงไดก ําหนดรหัสภาษาไทยเพิ่มลงไปเพือ่ ใหใชงานรวมกัน ตามตารางแสดงรหัส ASCIIรายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขยี นโปรแกรมข้นั ตน ภาคเรยี นท่ี 1/2552

-9- b7 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 b6 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 1 1 1 1 b5 0 0 1 1 0 0 1 1 0 0 1 1 0 0 1 1 b4 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1b3 b2 b1 b00000 0@ P ' p ฐ ภะเ ๐0001 !1A Q aq ก ฑ ม -ั แ ๑0010 \"2B R b r ขฒยาโ ๒0011 #3 C S c s ฃ ณ ร -ํา ไ ๓0100 $4 D T d t ค ด ฤ -ิ า ๔0101 %5 E U e u ฅ ต ล -ี ๆ ๕0110 &6 F V f v ฆ ถ ฦ -ึ -็ ๖0111 '7G Wgw ง ท ว -ื - ๗1000 (8H X hx จ ธ ศ -ุ - ๘1001 )9 I Y i y ฉ น ษ -ู - ๙1010 *: J Z j z ช บ ส -1011 +; K [ k { ซ ป ห -1100 ,<L \ l | ฌ ผ ฬ -ํ1101 -=M ] m} ญฝอ1110 .>N ^ n~ ฎพฮ1111 /?O - o ฏ ฟ ฯ฿ตารางที่ 2 แสดงรหัส ASCII แทนตวั อักษรภาษาอังกฤษและภาษาไทยรายวิชา ง40101 เทคโนโลยสี ารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขน้ั ตน ภาคเรยี นท่ี 1/2552

- 10 - 2) รหัสเอบ็ ซดิ กิ (Extended Binary Coded Decimal Interchange Code : EBCDIC) พฒั นาโดยบรษิ ทั ไอบีเอม็ รหสั แทนขอ มลู นีไ้ มเ ปนทน่ี ยิ มใชแลวในปจ จบุ ัน การกําหนดรหสั จะใช 8 บติ ตอ หน่ึงอกั ขระเหมอื นกับรหสั แอสกี แตแ บบของรหัสท่ีกาํ หนดจะแตกตางกนั โดยรหสั เอบ็ ซิดกิ จะเรียงลําดับแตล ะบติ ท่ใี ชแทนอกั ขระดังน้ีบิตที่ 0 1 2 3 4 5 6 7 รหสั แบบเอ็บซดี กิ กส็ ามารถใชก าํ หนดใหกบั อักษรภาษาไทยและเคร่ืองหมายอน่ื ๆ ไดเ ชนเดียวกันตัวอยา งรหสั แทนขอมูลแบบเอบ็ ซดี กิบิตที่ 0 1 2 3 4 5 6 7 อกั ขระทีแ่ ทน11110111 711000111 G10000111 g 3) รหสั ยูนโิ คด (Unicode) เปน รหสั ทีส่ รา งขึน้ มาในระยะหลงั ท่ีมกี ารสรา งแบบตัวอกั ษรของภาษาตางๆ รหสั ยนู ิโคดเปน รหัสทต่ี า งจาก 2 ชนิดที่ไดกลาวมาขางตน คือใชเ ลขฐานสอง 16 บิตในการแทนตวั อักษร เน่อื งจากทมี่ าของการคดิ คนรหัสชนิดน้ี คือ เมอ่ื มกี ารใชง านคอมพวิ เตอรในหลายประเทศและมกี ารสรา งแบบตัวอักษร (font) ของภาษาตางๆ ท่ัวโลก ในบางภาษาเชน ภาษาจีน และภาษาญีป่ นุ เปนภาษาที่เรียกวาภาษารูปภาพซ่งึ มตี ัวอกั ษรเปน หมื่นตัว หากใชร หสั ทีเ่ ปน เลขฐานสอง 8 บติ เราสามารถแทนรูปแบบตัวอกั ษรไดเพียง 256 รปู แบบท่ไี ดอธิบายมาขา งตน ซ่ึงไมส ามารถแทนตัวอักษรไดครบ จึงสรา งรหัสใหมขึ้นมาที่สามารถแทนตัวอกั ขระไดถ ึง 65,536 ตัว ซงึ่ มากพอและสามารถแทนสญั ลกั ษณก ราฟกและสญั ลกั ษณทางคณิตศาสตรไ ดอ กี ดว ย2.3.3 การจัดเกบ็ ขอ มลู ในหนว ยความจาํ หนวยความจาํ หลักของคอมพิวเตอรเปน ทเี่ กบ็ ขอ มลู และคาํ ส่งั ในขณะประมวลผล การเกบ็ ขอมูลในหนวยความจาํ เปนการเกบ็ รหสั ตัวเลขฐานสอง ขอมลู ท่ใี ชใ นการประมวลผลทง้ั ตัวเลขหรือตัวอกั ขระจะไดรบัการแทนเปน ตวั เลขฐานสอง แลว เกบ็ ไวในหนว ยความจาํ เชน ขอ ความวา BANGKOK เกบ็ ในคอมพวิ เตอรจ ะแทนเปน รหัสเรียงกนั ไป ดังนี้รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขน้ั ตน ภาคเรยี นท่ี 1/2552

- 11 - B 01000010 A 01000001 N 01001110 G 01000111 K 01001011 O 01001111 K 01001011 รูปท่ี 4 แสดงตัวอยางการแทนขอมูลดวยรหสั เลขฐานสองในหนว ยความจํา หนว ยความจําของไมโครคอมพวิ เตอรท ใี่ ชกนั อยูใ นขณะนี้ มขี นาดความกวา ง 8 บติ และเกบ็ ขอมลู เรยี งกนั ไปโดยมีการกําหนดตาํ แหนง ซง่ึ เรยี กวา ตําแหนง ทอ่ี ยู (address) เพื่อใหขอมลู ทเี่ กบ็ มีความถกู ตอ ง การเขียนหรอื อานทกุ ครงั้ จึงตอ งตรวจสอบความ ถกู ตอ งของขอ มูล วธิ ที ่งี ายและนิยมใชกนั คือการเพิ่มบติ พาริตี (parity bit) เพ่ือตรวจสอบจํานวนเลข 1 ในรหสั แทนขอมลู วามีจาํ นวนคู หรือจาํ นวนค่ี ตวั อยางเชน พารติ ีคู (even parity) ซึ่งเปนการทําใหจํานวนของเลข 1 เปนจํานวนคู บติ พาริตที เี่ ตมิ สาํ หรับขอ มลู ตัวอักษร A และ E เปน ดังน้ีA 01000001 <-- บิตพารติ ีE 01000101 <-- บติ พาริตีขอ มลู A มีเลข 1 สองตวั ซ่งึ เปน จาํ นวนคู จงึ ใสบิตพาริตเี ปน เลข 0 ขอ มูล E มีเลข 1 เปน จํานวนค่ี จึงใสบ ิตพาริตีเปน 1 เพื่อใหมีเลข 1 เปนจาํ นวนคู เมือ่ ตองการตรวจสอบความถกู ตองของขอมลู ใหพ จิ ารณาจาํ นวนของเลข1 ท่ีปรากฏในรหสั แทนขอ มูลนน้ั รว มกบั บิตพารติ ี ถามเี ปน จาํ นวนคูแ สดงวาขอมลู ถูกตอง แตถาไดเปนจํานวนคีแ่ สดงวา ขอมลู ไมถ กู ตองขอ ความ BANGKOK เม่ือเก็บในหนว ยความจาํ หลักของไมโครคอมพิวเตอรท ่มี บี ติ พาริตดี วยจะเปน ดังรปู หนวยความจํา บติ พาริตี B 01000010 0 A 01000001 0 N 01001110 0 G 01000111 0 K 01001011 0 O 01001111 1 K 01001011 0 รูปท่ี 5 แสดงตวั อยา งการแทนขอความในหนว ยความจําแบบมบี ิตพารติ ีรายวชิ า ง40101 เทคโนโลยสี ารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนท่ี 1/2552

- 12 - 2.3.4 การจัดเกบ็ คําส่ังในหนวยความจํา ในการทํางานของเครื่องคอมพิวเตอร นอกจากขอ มลู แลว สิ่งสําคัญอีกอยา งทีท่ าํ ใหเ คร่อื งคอมพวิ เตอรสามารถดาํ เนินการตา งๆ ตามทีเ่ ราตอ งการไดค อื ชุดคาํ สง่ั โดยหนว ยควบคมุ ของคอมพิวเตอรท อ่ี ยใู นหนวยประมวลผลกลาง (Central Processing Unit : CPU) หรอื ที่เรยี กกันท่ัวไปวา ซพี ียู ทาํ การอา นคําสัง่ จากหนวยความจํามาแปลความหมาย และกระทาํ ตามคําส่ัง การแปลความหมายคาํ ส่ัง หมายถงึ การนาํ คําส่งั ซ่ึงเขียนขึ้นดวยภาษาคอมพิวเตอรภ าษาใดภาษาหนึ่งมาแปลงใหเปน ภาษาคอมพิวเตอรระดบั พ้นื ฐานท่เี รยี กวาภาษาเครื่อง (machine language) ซ่งึ มีลกั ษณะเปน รหัสเลขฐานสอง คอมพวิ เตอรเ ครือ่ งหนึง่ มีคาํ สงั่ ที่ใชไดหลายรอยคําสงั่ แตละคาํ สัง่ จะมคี วามหมายเฉพาะ เชน คาํ สั่งนําขอมลู ทีม่ คี า เปน 3 จาก หนวยความจําตาํ แหนงท่ี 8000 มาบวกกับขอ มูลที่มีคา เปน 5 ในตําแหนง ที่ 8001 ผลลพั ธท ไ่ี ดใหเ ก็บไวใ นหนวยความจาํ ตําแหนง ที่8002 เมือ่ เขยี นคําสัง่ เปนภาษาเครื่องจะมีลักษณะเปน เลขฐานสองเรียงตอกนั เปนจํานวนมาก ซงึ่ เขา ใจไดยากจงึ มกั ใชตวั อักษรแทนรหสั ภาษาเครอ่ื งเหลา นี้ ดังตวั อยางแสดงในรปู 6ตวั อกั ษรแทนรหสั ภาษาเครื่อง ภาษาเครอ่ื งLD A,(8000) 00111010,00000000,10000000LD B,A 01000111LD A,(8001) 00111010,00000001,10000000ADD A,B 10000000LD (8002),A 00110010,00000010,10000000 รูปที่ 6 แสดงตวั อยา งการแทนคาํ ส่งั ภาษาเครื่อง รหัสภาษาเครอ่ื งเมือ่ เกบ็ อยูในหนว ยความจาํ ของคอมพวิ เตอรจ ะมีลกั ษณะเรยี งตอกันไป สมมตใิ หส วนของคาํ สั่งเกบ็ ในหนว ยความจาํ เร่ิมจากตาํ แหนง 1000 และสวนของขอ มูลเก็บไวเ รม่ิ จากตําแหนง 8000 ดงั รูปท่ี 6 ภาษาเครอ่ื งเปน ภาษาสง่ั การพ้ืนฐานทีใ่ ชร หสั ตวั เลขฐานสอง คอมพิวเตอรท ่ใี ช หนวยประมวลผลกลางตา งตระกลู กันจะมภี าษาเคร่อื งทแี่ ตกตา งกนั เชน เครื่องท่ใี ชซ พี ียู เพนเทียม (Pentium) กบั ซีพียูทใี่ ชในเครื่องแมกอินทอชมีรหสั คําสงั่ ตา งกันรายวิชา ง40101 เทคโนโลยสี ารสนเทศและการเขยี นโปรแกรมขัน้ ตน ภาคเรียนที่ 1/2552

- 13 - หนวยความจํา บิตพาริตี1000 00111010 01001 00000000 01002 10000000 11003 01000111 01004 00111010 01005 00000001 11006 10000000 11007 11008 10000000 110091010 00110010 1 1 . 00000010 . . . 10000000 .8000 .8001 . . 0 . . 0 000000118002 00000101 1 00001000 รปู ท่ี 7 การเก็บขอมูลและคาํ ส่งั ลงในหนวยความจาํ ดวยรหัสเลขฐานสอง2.4 การจดั การขอ มลู ดว ยคอมพวิ เตอร ในปจจุบันทีส่ ังคมเปนสังคมสารสนเทศ ขอ มูลถือเปนทรพั ยากรทมี่ ีคาของทกุ ๆ หนวยงานไมว าขนาดเล็กหรอืใหญ หนวยงานทส่ี ามารถจดั การขอมลู ไดดีกวา ยอมไดเ ปรยี บกวา ในทุกๆ ดาน ดงั น้ัน จึงไดมีความพยายามนาํเทคโนโลยีดา นคอมพิวเตอรเ ขามาชว ยใน การจัดการขอมลู โดยมีจดุ ประสงคเ พือ่ ใหขอมูลของหนว ยงานมคี วามถูกตอ ง แมน ยาํ ทนั สมัยและสะดวกตอการเรยี กใชงานมากทสี่ ุด หากจะพจิ ารณาถงึ การจดั การขอ มลู ยอ มจะหมายถงึการจัดเกบ็ ขอ มูล การเรยี กใชข อมลู รวมถงึ การวเิ คราะหข อมลู เพือ่ นาํ มาใชง าน ลองพจิ ารณาถึงคลนิ กิ แหงหน่ึงซึง่ เปนหนว ยงานเล็กๆ ก็ยังตอ งมกี ารเก็บรวบรวมขอมูลคนไขท ่มี ารบั การรักษา ขอ มูลที่ตอ งการเกบ็ ไดแก ประวัติสว นตวัของคนไข อาการทม่ี ารบั การรกั ษา วธิ กี ารรักษา และผลการรกั ษา วิธีหนง่ึ ที่ทาํ กนั กค็ ือการจดบนั ทกึ ขอมูลทั้งหมดลงบนกระดาษและเก็บกระดาษน้นั ไว ถามหี ัวขอทีซ่ าํ้ กัน เชน ขอ ความวา หัวขอ ช่ือคนไข และทีอ่ ยู ฯลฯ เจาหนา ท่ีตอ งเขยี นทุกใบกจ็ ะเปนการเสยี เวลา ดังนนั้ ทางคลินกิ อาจใชว ิธีจางโรงพมิ พพ มิ พแ บบฟอรมขนึ้ มาเพ่อื ใหการกรอกขอมลูงายข้นึรายวชิ า ง40101 เทคโนโลยสี ารสนเทศและการเขียนโปรแกรมข้นั ตน ภาคเรยี นท่ี 1/2552

- 14 - รปู ที่ 8 แสดงตัวอยา งของแบบฟอรมทค่ี ลนิ ิกแหง หนึ่งใช เมอื่ พิจารณาบตั รคนไข จะเหน็ วา ขอ มลู ทอ่ี ยบู นบตั รมคี วามหมายตางๆ กนั การท่ีขอ มลู แสดงความหมายไดจะตองประกอบดว ยสว นขอมลู ทพี่ ิมพบ นบตั ร กับสวนขอมลู ท่กี รอกเพิ่มเติม สว นขอมลู ที่พิมพบนบัตรคือสว นที่อธบิ ายลกั ษณะของขอมลู ทตี่ องการ ทําใหส วน ขอ มลู ที่กรอกเพิม่ เตมิ ชัดเจน การใชง านขอมลู ใหไ ดผ ลจงึ ตอ งมที ัง้ ตวั ขอ มลู และคาํ อธบิ ายลักษณะของขอมลู ในการจัดเก็บขอ มูลเหลา นี้ ทางคลนิ กิ ใชตเู ก็บเอกสารขนาดใหญสาํ หรบั เก็บแบบฟอรมและเรียงไวใ นลิน้ ชกัเม่อื มคี นไขใ หมเ พิม่ ขน้ึ ก็เพม่ิ แบบฟอรม แผน ใหมเ ขา ไป และในการเรยี กใชขอมลู เมื่อมคี นไขม าตดิ ตอ เจาหนาทีต่ องคนหาขอมูลเดมิ ของคนไข วธิ ีหนึ่งทที่ าํ ไดค อื ตรวจดขู อมลู บนบตั รคนไขท ีละใบตงั้ แตใบแรกจนพบ การคนหาวิธีนอี้ าจเสียเวลามาก แตถ าจัดเก็บขอ มลู โดยเรยี งชอ่ื ตามตวั อกั ษรไวแลวจะทําไดรวดเร็วข้ึน การจัดการขอมลู จึงเปน ส่งิ ท่จี ําเปนและเกีย่ วขอ งกบั การใชง านในชวี ติ ประจาํ วนั และมีการนําคอมพวิ เตอรมาชวยประมวลผลเพ่ือไดข อ มลู ทีถ่ ูกตอ งอยา งรวดเรว็ การประมวลผลดวยคอมพวิ เตอรจาํ เปนตอ งมีหลกั การและวิธกี ารทีเ่ ปนระบบและการเกบ็ ขอมลู ควรพยายามลดขนาดของขอมูลใหเ ล็กทีส่ ุด แตย งั คงความหมายในตวั เองมากที่สดุ ดังที่กลาวมาแลว วาการจัดเก็บขอ มูลในคอมพวิ เตอรน ั้น เปนการเกบ็ ขอมูลไวใน สอื่ บนั ทกึ เชน เทปแมเหล็กแผนบันทึก หรือจานแมเ หลก็ โดยทข่ี อมูลนัน้ อยูในรปู ของเลขฐานสองหลายบติ เรยี งกนั ดงั น้นั ในการนาํ คอมพิวเตอรมาชวยในการประมวลผลจงึ ตอ งกาํ หนด รปู แบบหรอื โครงสรางของขอ มูลเพ่อื ใหผ ใู ชง านและคอมพวิ เตอรสามารถเขาใจไดตรงกัน โดยโครงสรา งของขอ มลู จะประกอบดว ย 5 ลาํ ดับ ดังน้ี (1) บิต ดังท่ไี ดเ คยกลาวไปแลว วาบติ คอื ตัวเลขโดดในระบบเลขฐานสอง ซ่งึ มคี า ไดเพยี ง 0 หรือ 1 บติ เปนหนว ยขอ มลู ท่เี ลก็ ทีส่ ดุ ในการแทนขอมลู ในคอมพวิ เตอร (2) ตัวอกั ขระ (character) หมายถงึ ตัวอกั ขระแตละตัว ซึ่งอาจเปน ตวั เลข ตัวอักษรหรือเครอ่ื งหมายใด ๆการแทนตัวอกั ขระแตล ะตัวในคอมพวิ เตอรใ ชเ ลขฐานสองจาํ นวน 8 บิต ซง่ึ เราเรยี กอกี อยา งวา ไบตรายวชิ า ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขยี นโปรแกรมข้ันตน ภาคเรยี นท่ี 1/2552

- 15 - (3) เขตขอมลู (field) หมายถงึ หนวยขอมลู หนวยหนงึ่ ทกี่ าํ หนดข้นึ มาแทนความหมายใดความหมายหนึ่ง เขตขอมูลแตล ะเขตประกอบดว ยตัวอกั ขระตั้งแตห นึง่ ตวั ขน้ึ ไป (4) ระเบยี นขอมลู (record) หมายถงึ กลุมของเขตขอ มลู ทม่ี คี วามเก่ียวขอ งกนั ระเบยี นขอมลู ประกอบดว ยเขตขอมลู ตั้งแตหนง่ึ เขตขึ้นไป (5) แฟมขอ มลู (file) หมายถงึ กลมุ ของระเบียนขอมูลแบบเดียวกนั ซง่ึ ประกอบดวยระเบยี นขอมูลตั้งแตหน่งึระเบยี นขึน้ ไป ลกั ษณะของแฟมขอ มูล เขตขอมลู (Field) หมายถึง หนวยเกบ็ ขอ มูลหนงึ่ ทถ่ี กู กําหนดขนึ้ เพ่อื ใชเกบ็ คา ขอ มูลที่ตองการ ระเบียน(Record) หมายถึง กลุมของเขตขอมูลท่ีเกี่ยวของกัน ระเบียนขอมูลจึงประกอบดวยเขต ขอมลู ตัง้ แตหนง่ึ เขตขอมูลข้นึ ไป แฟมขอมูล(File) หมายถึง กลุมของระเบียน(record) ขอมูลท่ีมีเขตขอมูล(field)เหมือนๆ กัน ซ่ึง ประกอบดวยระเบียนขอมูลต้ังแตระเบียนข้ึนไป เชน แฟมประวัตินักเรียนในชั้นเรียนประกอบดวย ระเบียนขอมูลประวัติของนักเรียนแตละคน ซึ่งประวัติเหลาน้ีมีเขตขอมูลที่เหมือนกัน โดยเขตขอมูลที่ เหมือนกนั ในแตล ะระเบียนอาจเปนคาท่ีเหมือนกันหรือตา งกนั ก็ไดแฟม ขอ มูลระเบยี น 1 ระเบยี น 2 ระเบยี น 3 ……….. ระเบยี น … เขตขอมลู 1 เขตขอมูล 2 …… เขตขอ มูล 2ประเภทของแฟม ขอ มลู การแบงประเภทของแฟม ขอ มูลมักแบงตามรปู แบบการเขา ถึงขอมูล ซง่ึ มี 3 ประเภทดังน้ี 1. แฟมลาํ ดับ แฟมลําดับ หมายถึง แฟมขอมูลที่จะเขาถึงไดไปตามลําดับ (sequential) สื่อตัวอยางท่ีเห็นงายก็คือแถบบันทึกเพลง (tape) กวาจะเขาไปถึงเพลงลําดับทาย ๆ ก็ตองหมุนผานเพลงแรก ๆ ไป กอน ตองรอจนกวาจะถึงเพลงที่ตองการ (ตรงขา มกบั จานเสยี งหรอื ซีด(ี CD) ทเ่ี ราสามารถเลือกฟง เพลงทต่ี องการไดท ันท)ี 2. แฟมสมุ แฟมสุม หมายถึง แฟมขอมูลที่จัดเก็บระเบียน (record) กระจายออกไปในเนื้อท่ีจัดเก็บบนส่ือตาง ๆ(medium) โดยไมเรียงไปตามลําดับกอนหลังอยางแฟมลําดับ (sequential file) ตําแหนงของระเบียนมักจะขึ้นอยูกับเขตหลัก (key field) เขตหลักน้ีจะข้ึนกับฟงกชันแบบแฮช (hashing function) เพื่อระบุตําแหนงที่แนนอนในทจ่ี ัดเก็บ มีความหมายเหมอื น direct file ดู random access ประกอบรายวชิ า ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขยี นโปรแกรมข้ันตน ภาคเรียนท่ี 1/2552

- 16 - 3. แฟม ดชั นี แฟมดัชนี หมายถึง แฟมพิเศษตางหากที่บอกตําแหนงท่ีอยูของระเบียนตาง ๆ ท่ีเก็บ ไวในแฟมฐานขอมูล (database file) การหาขอมูลดว ยวิธีน้ี จะทาํ ไดเร็วมากขอดขี องแฟมขอมลู1. การประมวลผลขอ มลู ทําไดรวดเรว็2. คาลงทุนในเบื้องตนจะต่ํา อาจไมจําเปนตองใชคอมพิวเตอรท่ีมีประสิทธิภาพสูงก็สามารถทําการ ประมวลผลขอ มลู ได3. โปรแกรมประยกุ ตแ ตล ะโปรแกรมสามารถควบคมุ การใชง านในแฟม ขอ มลู ของตนเองไดขอ เสียของแฟม ขอ มลู1. มคี วามซาํ้ ซอนของขอ มลู (Redundancy)2. ความยากในการประมวลผลขอมูลในแฟมขอมลู หลายแฟมขอมูล3. ไมมีผคู วบคมุ หรอื รบั ผิดชอบระบบท้งั หมด4. ความขึ้นตอกัน(Dependency)ระหวา งโปรแกรมประยกุ ตแ ละโครงสรา งของแฟมขอมูล รูปที่ 9 แสดงความสมั พนั ธข องโครงสรา งขอ มูลภายในแฟม ขอมลู พิจารณาการเกบ็ ประวัตขิ องนกั เรยี นในโรงเรียนแหงหน่ึง ประวตั ิของนักเรยี นคนหนง่ึ ๆ จะบนั ทึกลงในระเบียนประวัตหิ นึ่งใบ โดยประกอบดวยเขตขอมูลตา ง ๆ เชน ชื่อ นามสกลุ วนั เดือนปเกิด ฯลฯ โดยที่ขอ มลู เหลา น้ีอาจเปนตัวเลขหรอื ตัวอักษรกไ็ ด และใบระเบียนประวัตขิ องนักเรียนในโรงเรยี นจะไดรบั การจัดเกบ็ ไวใ นแฟมเดยี วกันรายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขนั้ ตน ภาคเรยี นท่ี 1/2552

- 17 - รปู ที่ 10 แสดงการจดั เก็บประวตั นิ ักเรียน จากรูปจะเหน็ วา นักเรยี นแตล ะคนมีประวตั ิ 1 ใบ หรอื 1 ระเบียน เกบ็ อยใู นแฟมประวตั ินกั เรยี นทง้ั โรงเรียนเมอ่ื ดึงประวัตินกั เรยี น 1 คนมาพจิ ารณาจะประกอบดวยเขตขอมูลรายละเอยี ดดงั รปู ทางขวามือและจากรูปสามารถสรปุไดว า ระเบียนประวัตขิ องนักเรียนทง้ั หมดเรยี กวา แฟมขอมลู ประวัตินกั เรยี นของโรงเรยี น ระเบยี นประวตั ขิ องนักเรยี นแตล ะคนเรยี กวา ระเบยี นขอ มลู ประวตั ินักเรยี น ขอ มูลแตล ะคาในระเบียนประวตั ิ เรยี กวา เขตขอ มูล ประวตั ินักเรยี นซง่ึ อาจเปน ตวั เลขหรอื ตวั หนงั สือรปู ท่ี 11 แสดงการจดั เกบ็ ประวตั นิ กั เรียนในคอมพิวเตอร โดยขอ มลู ของนกั เรยี นแตละคนเก็บใน 1 ระเบียน และแตล ะระเบยี นประกอบดวย 7 เขตขอ มลู สาํ หรับการจัดเก็บขอมลู เพ่ือการประมวลผลขอมูลดวยคอมพิวเตอรน ั้น จะมกี ารจดั เหมือนกับการจดั ขอ มลู ทว่ั ไปคอื เปน แฟม ขอ มลู ระเบยี นขอ มูล และเขตขอ มูล จากภาพการจดั การขอมลู ทั่วไปในรปู แสดงการจัดเกบ็ ประวัตินักเรียนนน้ั สามารถจัดเก็บในคอมพิวเตอรไ ดด ังรปู โดยจะเห็นวา แฟมขอ มูลอยใู นรูปตารางสองมติ ิ และแตล ะแถวจะแสดงระเบียนแตล ะระเบยี น และแตล ะสดมภจ ะแสดงเขตขอ มลู ตาง ๆ แตละเขตขอมลู ทม่ี ชี ่ือกํากบั บอกไว จะสงั เกตไดวาความสมั พันธของขอมลู จะสมั พันธก ันในแตละระเบยี น โดยมคี วามหมายในตวั เองและไมเ กย่ี วขอ งกับลาํ ดับระเบียนรายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมข้ันตน ภาคเรียนท่ี 1/2552

- 18 - ในการจัดเกบ็ ขอมลู ตอ งกาํ หนดคุณสมบัตขิ องขอมูลใหช ดั เจนตลอดจนวธิ ีการเตรยี ม ขอ มูลเพ่ือการประมวลผลดังตอไปนี้ (1) กําหนดชื่อและจํานวนเขตขอมลู ในระเบยี นขอมูล เชน ในระเบยี นขอ มูลนักเรียนในรปู แสดงการจัดเกบ็ประวตั นิ ักเรยี นในคอมพวิ เตอร อาจประกอบดวยเขตขอมูลจาํ นวน 6 เขต คอื เขตขอมลู ที่ 1 ชอ่ื เขตขอมลู ID หมายถึง เลขประจาํ ตัวนักเรยี น เขตขอมลู ท่ี 2 ชอ่ื เขตขอมลู NAME หมายถงึ ชอ่ื สกุลนักเรียน เขตขอมลู ที่ 3 ชอ่ื เขตขอมลู SEX หมายถึง เพศของนักเรยี น เขตขอมูลท่ี 4 ช่ือเขตขอ มลู BIRTHDAY หมายถงึ วนั เดอื นปเ กิดของนักเรียน เขตขอ มลู ท่ี 5 ช่ือเขตขอมูล FA_ NAME หมายถึง ช่อื บดิ าของนกั เรียน เขตขอมูลท่ี 6 ชอื่ เขตขอมลู MO_NAME หมายถึง ชื่อมารดาของนกั เรยี น (2) กําหนดชนิดและขนาดของเขตขอมลู แตล ะเขต เชน เขตขอ มลู NAME เปนตัวหนังสือมขี นาดท่เี กบ็ 30ตัวอกั ษร (3) กําหนดวธิ ีการและส่อื ในการจดั เกบ็ ขอ มูล แฟมขอ มลู จะไดรับการนาํ ไปเกบ็ ไวในหนว ยความจําของคอมพิวเตอร โดยขอ มูลนี้อาจไดรับการเปลี่ยนแปลงเพม่ิ เตมิ หรือตดั ออกได เขตขอ มูล ตวั อยา งขอ มูล ขนาดของขอมูลเลขประจาํ ตัวนักเรียน 00001 ตวั อกั ษร 5 ตวัชอื่ - สกุล มานะ แขง็ ขนั ตวั อักษร 30 ตัวเพศ ช ตัวอักษร 1 ตัววันเดอื นปเ กดิ 12/01/2531 ตวั อกั ษร 10 ตวัช่ือบดิ า มนัส แข็งขัน ตัวอกั ษร 30 ตวัช่อื มารดา ราตรี แข็งขนั ตวั อกั ษร 30 ตัว ตารางที่ 3 การกําหนดลกั ษณะการจัดเก็บขอ มลู ของแฟม ขอ มูลประวตั นิ กั เรียนรายวิชา ง40101 เทคโนโลยสี ารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขัน้ ตน ภาคเรียนที่ 1/2552

- 19 - ลกั ษณะประจํา ขอ มูล ลกั ษณะของขอ มูล ชนิด จาํ นวนตัวอักษร ช่อื เขตขอ มูล ความหมายID เลขประจาํ ตวั นักเรียน 00001 ตัวอกั ษร 5NAME ชอ่ื - สกลุ นักเรยี น มานะ แขง็ ขนั ตวั อักษร 30GENDER เพศ ช ตัวอกั ษร 1BIRTHDAY วนั เดือนปเ กดิ 12/01/2531 ตวั อักษร 10FA_NAME ชื่อบดิ า มนสั แขง็ ขนั ตวั อักษร 30MO_NAME ชือ่ มารดา ราตรี แข็งขัน ตัวอกั ษร 30 ตารางท่ี 4 ตวั อยางโครงสรางแฟม ขอ มูลประวัตินักเรยี น เม่อื นาํ เขตขอมูลท้ังหมดมาวางเรยี งกัน จะเกดิ รูปแบบที่เรยี กวา ระเบียนขอมูล (record) ซ่งึ สามารถใชเปนเคร่ืองบง บอกถึงโครงสรางของแฟม นั้นได เชน แฟม ประวัตนิ กั เรียน มี โครงสรา งระเบยี นตามตารางตวั อยางโครงสรา งระเบยี นของแฟมขอมลู นักเรยี น ID NAME GENDER BIRTHDAY FA_NAME MO_NAME ในแตละระเบยี นอาจเลอื กเขตขอมลู หนงึ่ ซึ่งสามารถบงบอกความแตกตา งของขอมูลใหท ราบไดอ ยา งมนี ยั สําคญัมาเปน ตัวบงชี้ความแตกตา งของระเบียนแตล ะระเบยี นซึง่ เรยี กวา กุญแจ (key) เชน ระเบยี นประวัตินักเรยี นอาจเลอื กเขตขอ มูล ID เปน กุญแจเพราะ เขตขอ มลู นี้จะบง บอกความแตกตางอยา งมีนัยสําคัญ กลาวคอื จะบอกไดวาเปนนักเรียน คนเดยี วกนั หรือไม ถา ขอ มลู ในเขตขอ มูล ID เหมือนกนั แสดงวา เปน คนเดียวกัน แตถาไมเหมือนกนั แสดงวาเปนคนละคนกนั2.5 ระบบฐานขอ มลู ฐานขอ มลู หมายถึง แหลงท่ใี ชสาํ หรับเก็บรวบรวมขอ มลู ซง่ึ อยใู นรูปแฟม ขอมูลมารวมไวท ี่เดียวกัน รวมทัง้ตองมสี วนของพจนานกุ รมขอ มูล (data dictionary) เกบ็ คําอธบิ ายเกย่ี วกับโครงสรางของฐานขอ มลู และเนอ่ื งจากขอ มูลทีจ่ ดั เกบ็ นน้ั ตอ งมีความสัมพนั ธซ ่งึ กนั และกนั ทาํ ใหสามารถสบื คน (retrieval) แกไข (modified) ปรบั ปรงุเปล่ียนแปลงโครงสราง ขอ มลู (update) และจัดเรยี ง (sort) ไดส ะดวกขนึ้ โดยในการกระทาํ การดงั ท่กี ลาวมาแลว ตองอาศัยซอฟตแวรประยุกตส าํ หรบั จัดการฐานขอมลู ระบบฐานขอ มลู หมายถึง ระบบการรวบรวมแฟม ขอมูลหลายๆ แฟมขอ มลู เขา ดว ยกัน โดยขจัดความซ้าํ ซอนของขอมลู ออก แลว เกบ็ ขอ มลู ไวท ่ศี นู ยกลาง เพือ่ การใชง านรว มกันในองคกร ภายในระบบตองมีสว นทเี่ ปนโปรแกรมประยกุ ตท สี่ รางขึน้ เพอื่ เชอื่ มโยงและใชง านขอ มูลในฐานขอ มูล(database) และจะตอ งมีการดูแลรักษาความปลอดภัยของขอมลู เหลา นัน้ มีการกาํ หนดสิทธิของผใู ชงานแตล ะคนใหแ ตกตา งกนั ตามแตความตองการในการใชง าน จากความหมายทกี่ ลา วมาขางตน ระบบฐานขอมลู จะประกอบดว ยแฟม ขอมูลจํานวนหลายๆ แฟมดงั ตัวอยา งในรูป แฟมขอ มูลเหลา นต้ี อ งมีการจดั ระบบแฟม ไวอ ยางดี กลา วคือ ขอ มลู ในแฟมขอมลู เดยี วกนั ตองไมม ีการซ้ําซอนกันแตร ะหวางแฟม ขอมูลอาจมีการซ้าํ ซอ นกันไดบา ง และตอ งเปดโอกาสใหผ ใู ชส ามารถเขาถงึ ขอมูล และคนหาไดงา ยนอกจากนีย้ งั สามารถ เพ่ิมเติม หรอื ลบออกไดโดยไมทาํ ใหข อ มลู อื่นเสยี หายรายวชิ า ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมข้ันตน ภาคเรียนที่ 1/2552

- 20 - รูปท่ี 12 ตวั อยางแฟม ขอ มูลในฐานขอมลู โรงเรียน รปู ท่ี 12 แสดงแฟมขอ มูลทัง้ หมดท่ปี ระกอบรวมอยูในฐานขอมูล และรปู ท่ี 13 แสดงใหเ หน็ วา แฟมขอ มูลในฐานขอ มูลอาจมคี วามสัมพันธก ัน โดยความสัมพนั ธร ะหวางแฟมขอ มลู แสดงโดยเสนตรงเชื่อมโยงระหวา ง 2แฟม ขอ มูล รูปที่ 13 แสดงความสัมพันธข องแฟม แตล ะแฟม ในฐานขอ มลู สมมติวา แฟม ขอ มลู อาจารยป ระกอบดวยเขตขอมูลตา งๆ ไดแ ก ช่ือ ตําแหนง เงนิ เดือน ทอ่ี ยู ฯลฯ สว นแฟมขอ มูลนกั เรยี นนน้ั อาจประกอบดว ยเขตขอ มลู เลขประจําตัวนกั เรยี น ชือ่ ท่ีอยู ฯลฯ และตองมีตัวช้วี า มีใครเปนอาจารยประจําช้นั ในแฟมขอ มลู นกั เรียนอาจเกบ็ ช่อื อาจารยท ่ีปรกึ ษาไวเพื่อเปนตวั ชีก้ ไ็ ด แตจ ะทาํ ใหเ สยี เนื้อท่กี ารเก็บขอ มูลมากขน้ึ ดงั นนั้ จงึ ตอ งหาทางสรางตวั ชีท้ ่ีเหมาะสม ตัวอยางเชน สรา งรหสั อาจารยป ระจําชั้นเพ่อื เปนตัวชแ้ี ทนช่ือของอาจารย 2.5.1 โครงสรางขอ มูลในระบบฐานขอมูล ความสัมพันธข องแตล ะแฟม ขอมลู จะแสดงดวยตัวช้ที จ่ี ะบอกวา ขอ มูลของระเบียนเดียวกันอยทู ี่ใดใน แฟมอน่ื ๆ เชน เมอ่ื แบงแยกแฟม ขอ มูลออกเปน 3 แฟม คอื นักเรยี น อาจารย และ วิชา โดยแตล ะแฟมขอ มูล จะมีตัวชี้บงบอกวาขอ มูลทสี่ มั พันธก ันอยูที่ใด ดังตัวอยางในรปูรายวชิ า ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขัน้ ตน ภาคเรียนที่ 1/2552

- 21 - รูปท่ี 14 ตัวอยางการใชต ัวช้ีเพอ่ื บอกความสมั พนั ธข องแฟมขอ มูลในระบบฐานขอมูล โครงสรา งขอมลู ในฐานขอมูลตามรูป ประกอบดวย 3 แฟม ในแตล ะแฟม มคี วามสัมพันธถึงกนั เชนขอมูลในแฟม นกั เรียนจะมีสวนท่ีเปน ตวั ช้ที ่ีบอกความสมั พันธก บั แฟม อาจารยวา อาจารยป ระจําชนั้ เปนใคร กรณีท่ีการคน หาขอมลู ของนกั เรยี น เชน นกั เรียนท่มี เี ลขประจาํ ตัวนกั เรียน 008 มีชื่อวาอะไร มีใครเปนอาจารยป ระจําชนั้ และเรยี นวชิ าอะไร ลกั ษณะการคนหาคอื คน หาในแฟมนกั เรียนทลี ะระเบียนจนพบระเบียนทีม่ ีเลขประจําตัว 008 ก็จะทราบช่ือนกั เรียนและมีตัวช้ีท่ีระบวุ า ขอมูลน้ีสัมพนั ธก ับขอมลู ในแฟมอาจารย ทาํ ใหทราบวาอาจารยช ่ืออะไร และจะทราบตัวชี้ท่ีระบตุ อวาอาจารยส อนวชิ าอะไร เปนตน2.5.2 ระบบจดั การฐานขอมลู ในการทาํ งานดว ยคอมพวิ เตอร ถึงแมจะมเี ครือ่ งคอมพิวเตอรท ่มี ีประสทิ ธภิ าพดแี ลวกต็ าม ยงั ตอ งมีชดุ คาํ สั่ง (software) ทจี่ ะควบคมุ การทํางานของเครอื่ งอีกดวย บคุ คลทีค่ นุ เคยกบั การเขียนชุดคาํ ส่ังดวยภาษาคอมพวิ เตอรตา งๆ เชน ภาษาซี ปาสคาล อาจจะประสบปญหาใน การเขยี นชุดคําส่ังที่เก่ียวกับแฟม ขอ มลู ตวั อยา งเชน บรษิ ัทแหงหนึง่ ตอ งการประมวลผลขอ มลู เงนิ เดอื นของพนกั งาน ขอ มลู บญั ชีรายรับรายจาย ขอมลู ระบบสนิ คา คงคลัง โดยท่วั ไปในการเขียนชดุ คําสง่ั หรอื ใชง านคอมพวิ เตอรเ พื่อใหไดจุดประสงคต ามความตอ งการดงั กลา ว อาจใชห ลกั การทาํ งานโดยวิธีการจดั แฟม ซ่งึ เรยี กวธิ ีนีว้ า ระบบการจัดกระทําแฟมขอมลู (file handling system) ดังรูปรายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรยี นที่ 1/2552

- 22 - รปู ท่ี 15 ตวั อยา งระบบการจัดกระทําแฟมขอ มูลจากรูปจะเหน็ วา ถา ตองการเขียนโปรแกรมคาํ นวณคา ปรับของสมาชกิ ที่ยมื หนงั สือนานเกินกาํ หนดเวลา จะตอ งดึงเอาขอ มูลการยมื หนงั สือมาจากแฟมทเ่ี กบ็ ขอ มลู การยืมมาประมวลผล สว นโปรแกรมจดั การขอ มูลสมาชกิ กจ็ ะตอ งติดตอกับขอ มลู ในแฟม ขอ มูลสมาชิก และโปรแกรมขอ มูลหนงั สอื สง่ิ พมิ พก ็เกี่ยวของกบั แฟม ขอมูลหนังสอื สิ่งพมิ พ เมือ่ ตอ งการโปรแกรมเพื่อจดุ ประสงคอ ะไร กต็ องเขียนโปรแกรมนั้นขึ้นมาเอง พรอ มกับตองสรางแฟม ขอ มลู สําหรับเกบ็ ขอมูลทต่ี องการนาํ มาประมวลผลดงั ทีก่ ลา วมาแลว วา ในการดาํ เนนิ การกบั ขอ มลู ในฐานขอ มูลน้ันจาํ เปนตอ งมีซอฟตแ วรประยกุ ตท่ีชว ยในการจดั การฐานขอมูล ซ่งึ จะทาํ หนา ท่ีในการเก็บรวบรวมขอมลู ใหเ ปน แฟม ทมี่ รี ะเบียบ งายตอการใชงาน และชวยทาํ ใหผ ใู ชป ระมวลผลขอ มลู ตางๆ ตามความตอ งการไดอ ยา งรวดเร็ว โปรแกรมเหลา นี้เรียกกนั วาซอฟตแ วรจ ัดการฐานขอ มลู หรือระบบจัดการฐานขอ มลู (DataBase Management System : DBMS)ซอฟตแ วรจ ดั การฐานขอมูลน้ี มีความสามารถทางดานการจดั การแฟม ขอ มูลมากมาย เชน การสรางแฟม การกาํ หนดความสมั พนั ธข องขอ มูล การประมวลผลขอมูลหลายๆ แฟม รวมเปนระบบเดียว การจัดระบบขอมูลใหเปน ระเบยี บ การคน หาขอ มูลทตี่ องการได และการจัดการเน้อื ทข่ี องหนวยความจําไดดงั นั้นเม่ือใชโปรแกรมจัดการฐานขอ มลู เขามาแทนระบบการจัดกระทาํ แฟมดงั ในรปู จะทาํ ใหใ ชง านไดส ะดวกรวดเรว็ ขึ้น การจดั ระบบแฟม สามารถทําไดโดยใชค ําส่งั ของซอฟตแ วรจัดการฐานขอมูลทเี่ ตรยี มไวแลว เชน คาํ ส่งั สรา งแฟมขอ มลู คําสง่ั เพ่ิมหรือลบขอ มลูรูปที่ 16 ตวั อยา งการใชระบบการจดั การฐานขอ มลู แทนระบบจดั กระทําแฟมขอ มูลรายวชิ า ง40101 เทคโนโลยสี ารสนเทศและการเขียนโปรแกรมข้ันตน ภาคเรยี นที่ 1/2552

- 23 - ขอ มูลที่เกบ็ รวบรวมไวภ ายในแฟม จะถูกจดั สรรดว ยซอฟตแ วรจดั การฐานขอมูล แฟมตางๆ เหลานนั้อาจจะถูกสรางพรอมกนั ครั้งเดียว โดยผใู ชเ ปน ผูปอนขอ มลู เขาไปในคอมพวิ เตอร ผใู ชส ามารถนําขอมูลตา งๆมาประมวลผลตามความตองการ โดยเขียนโปรแกรมดว ยชุดคาํ ส่งั งา ยๆ ซง่ึ ซอฟตแ วรจดั การฐานขอ มลู ไดเตรยี มไวแลว จากตัวอยา งในรปู ตวั อยา งการใชระบบการจดั การฐานขอมูลแทนระบบจัดกระทาํ แฟม ขอ มูลขอมลู เกีย่ วกบั การยืมหนงั สือ ขอ มลู สมาชกิ และขอ มลู หนังสอื ส่ิงพิมพ ไดเก็บรวบรวมไวภายในฐานขอ มูลเดียวกนั แลว เขียนโปรแกรมเพอื่ คํานวณคา ปรับ ขอมลู สมาชิก และขอมลู หนังสอื โดยทโ่ี ปรแกรมตางๆ จะตดิ ตอ กบั ขอ มลู ภายในแฟมโดยผา นทางซอฟตแวรจ ดั การฐานขอ มลู และถาตองการเขียนโปรแกรมเพอื่ประมวลผลตามจุดประสงคใ หมก็สามารถทําไดโ ดยการเขียนโปรแกรมเพิ่มขนึ้ เทคโนโลยดี านคอมพิวเตอรไ ดเ ปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา วธิ จี ดั การฐานขอ มูลกไ็ ดรับการพัฒนาใหกาวหนา ขน้ึ เปน ลาํ ดับ การจดั การฐานขอ มลู จึงเปน ศาสตรท ่ีมกี ารศึกษาเลา เรียนกันในหลายๆ ระดบั การจัดการฐานขอ มูลยดึ หลักการทส่ี ําคัญคอื (1) ลดความซ้ําซอ นของขอ มลู การจดั เก็บขอ มูลทีไ่ มเ ปน ระบบที่ดี อาจมีขอมลู ทซ่ี า้ํ ซอนกระจายอยใู นหลายๆ แฟม ทําใหม ีปญ หาของการปรบั แกไ ขขอมูล เพราะตอ งคอยปรบั ปรุงขอมูลใหค รบทกุ แฟมมิฉะน้ันจะพบกบั ปญหาความไมตรงกันของขอมูล ซึง่ ทาํ ใหการบรหิ ารขอมลู ทําไดยาก จงึ ควรมีการออกแบบและเกบ็ เพยี งทเ่ี ดยี ว เพือ่ ลดความ ซํา้ ซอน (2) ควบคมุ ความคงสภาพของขอ มลู ในการสรางฐานขอมูลจะตอ งมีการกาํ หนดโครงสรางของขอ มูลแตล ะเขตขอมลู โดยการกาํ หนดช่ือ ชนดิ ของขอ มลู รวมท้งั ขนาดของคาขอมูลทาํ ใหสามารถตรวจสอบขอมูลท่ผี ใู ชก รอกในขน้ั ตอนของการนาํ เขาขอ มูลได โดยคา ของขอมลู ทผ่ี ิดไปจากรูปแบบทก่ี าํ หนดจะไมไ ดรับการนาํ เขาสฐู านขอมลู มผี ลใหล ดความผิดพลาดของขอ มลู ได (3) มีระบบปอ งกันความปลอดภยั ของขอมลู ขอมลู ท่ีจัดเก็บไวใ นฐานขอมลู จาํ เปนตอ งจัดแบงระดับความสําคญั ของขอ มูลเพือ่ กําหนดผใู ช มีการควบคมุ การใชข อ มูล เพ่อื บงบอกวา ใครจะเปนผูแ กไ ขหรอืปรับปรงุ ขอ มูลไดบา ง มีการบันทกึ ประวตั ิการแกไ ขขอมูลเพื่อตรวจสอบ ขอมูลทจ่ี ดั เกบ็ นัน้ อาจมีความสาํ คญัการแกไ ขหรอื ปรับปรงุ ขอมูลโดยรูเ ทาไม ถงึ การณน ้ันอาจทําใหขอมูลเสยี หายได นอกจากนร้ี ะบบควรมกี ารสํารองขอมูลเพอื่ ปองกัน ขอมลู สูญหาย (4) มีความเปนอิสระจากโปรแกรม ระบบจัดการฐานขอ มูลท่ีดจี ะตอ งเปน ระบบท่ีฐานขอ มูลมีความเปน อิสระจากโปรแกรม ทาํ ใหส ามารถใชโ ปรแกรมจัดการฐานขอ มูลใดๆ จัดการฐานขอ มลู ได การออกแบบใหขอ มลู เปนอสิ ระนี้ ทําใหข อ มลู ใชไ ดก ับเครือ่ งคอมพิวเตอรท กุ รปู แบบ (5) รวมขอ มูลเพอื่ ใชข อมลู รว มกนั แตเ ดมิ มกี ารเก็บขอมูลแยกเปน แฟมขอ มูลขนาดเลก็ กระจดักระจาย ซ่งึ ทาํ ใหด แู ลและบรหิ ารจัดการขอ มูลไดย าก แตใ นปจ จบุ นั ดว ยเทคโนโลยที ที่ ันสมัยสามารถรวบรวมฐานขอมูลเหลา น้เี ขาเปน ฐานขอมลู ทําใหร ะบบทาํ งานรวมกนั ไดด ขี น้ึ การดาํ เนินงานฐานขอ มลู จะตอ งมีการจดั การเตรยี มฐานขอมูลและบรหิ ารขอ มูล โดยจดั แยกกลุมปรบั ปรุงขอมูล และตรวจสอบความถกู ตอ ง หนาท่ีหลักของผบู รหิ าร ฐานขอ มูล จงึ ประกอบดว ยการจัดเก็บขอ มูล การติดตอ ประสานงานกับแหลง และที่มาของ ขอ มูล ตรวจสอบความถูกตอ งของขอ มลู แบงกลมุจัดลําดับ กําหนดรหสั ขอมูล คาํ นวณ สรปุ ผลทาํ รายงาน เกบ็ รักษาขอมูลโดยตอ งคาํ นงึ ถงึ ความปลอดภัยและเชื่อถอื ไดของขอ มลู การคน หาขอมลู การสํารวจขอมลู และการเผยแพรแ จกจา ยขอมลูแหลงทม่ี า หนังสือเรียนสาระการเรยี นรูพ้นื ฐานเทคโนโลยีสารสนเทศ ชว งชน้ั ท่ี 4 ช้นั มัธยมศึกษาปท่ี 4-6 ตามหลักสูตรการศึกษาขัน้ พ้นื ฐาน พุทธศักราช 2544รายวชิ า ง40101 เทคโนโลยสี ารสนเทศและการเขียนโปรแกรมข้ันตน ภาคเรยี นท่ี 1/2552