สมุดภาพวัดมหาธาตุวรวิหาร ราชบุรี

บ่อผสมปูน ลักษณะเป็นบ่อยาวรูปทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้า ใช้อิฐเพียงชั้นเดียวก่อเรียงในแนวตั้ง ดา้ นบนผายกวา้ ง ผวิ อฐิ ดา้ นในมคี ราบปนู เกาะตดิ อยพู่ บอยขู่ า้ งแนวโบราณสถาน และรอบวหิ ารหลวง หลายบ่อ ในระดับพื้นที่แตกต่างกันสันนิษฐานว่า บ่อผสมปูนนี้ใช้ในสมัยอยุธยา ที่มีการบูรณะ ซ่อมแซมวหิ ารหลวงถึง ๓ ครง้ั

แทน่ ถอื นำ้ �สาบาน แท่นถือน้ำ�สาบาน เป็นแท่นตั้งเครื่องสังเวยในพิธีถือน้ำ�พิพัฒน์สัตยา (น้ำ�สาบาน) ประจำ�เมอื งเ ปน็ แทน่ รปู ยาวตาม (แทน่ บชู าจะยาวขวาง แทน่ ตง้ั เครอ่ื งสงั เวยจะยาวตาม) ตั้งอยู่ตรงประตูโคปุระด้านในหน้าวิหารหลวงออกไป ระหว่างวิหารราย ทั้ง ๒ แท่นนี้ บรู ณะขน้ึ เปน็ คร้งั ที่ ๓ (พ.ศ. ๒๕๔๒)



ยคุ รัตนโกสินทร์ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ในพ.ศ. ๒๓๓๘ วัดมหาธาตุแห่งนี้ได้รับการ ซ่อมแซมจากความร่วมมือของพุทธศาสนิกชน โดยมีพระภิกษุองค์หนึ่งชื่อพระบุญมา ที่เห็นว่าวัดนี้ เหมาะสำ�หรับการปฏิบัติธรรม และในที่สุดวัดมหาธาตุจึงกลับมาเป็นศูนย์กลางของศาสนาเช่นเดิม และยังคงเป็นมาจนถงึ ปัจจบุ นั มณฑป ตั้งอยู่ทางทิศเหนือของพระปรางค์ประธานภายนอกกำ�แพงแก้ว ปัจจุบันอยู่ในเขต สังฆาวาส ของวดั เปน็ ทป่ี ระดษิ ฐาน พระพทุ ธบาทหนิ ทราย มณฑปนส้ี รา้ งสมยั ใด ไมป่ รากฏหลกั ฐานแนน่ อน สันนิษฐานคงจะสร้างในสมัยรัชกาลที่ ๕ พร้อมกันกับการบูรณะพระอุโบสถ ซึ่งได้ทรุดโทรม ในสมยั เปน็ วดั รา้ ง มณฑปนส้ี รา้ งเปน็ รปู ยอ่ มมุ ไม้ มรี ปู สเ่ี หลย่ี ม แตล่ ะเหลย่ี มมี ๕ มมุ มศี ลิ ปะสวยงาม ปจั จบุ นั น้ี ยอดมณฑปไมม่ เี พราะไดพ้ งั ทลายไปประมาณ ๗๐ ปมี าแลว้ แตอ่ งคม์ ณฑปยงั คงเหลอื อยู่ พอเป็นทีศ่ ึกษาหาความรู้ได้







ซากโบราณสถาน ซากโบราณสถานบริเวณนี้ พบโบราณสถานเรียงตัวในแนวทิศเหนือทิศใต้ ตอ่ เนอื่ งกนั โดยทางด้านทศิ เหนอื พบแนวศิลาแลงกอ่ สูง ๒ ช้ันเปน็ กรอบรูปสเี่ หลย่ี ม จตั รุ สั ดา้ นในกรอบอดั ดว้ ยดนิ ผสมเศษอฐิ หกั และกอ้ นศลิ าแลงเลก็ ๆ สนั นษิ ฐานวา่ สรา้ งขน้ึ ในสมยั รตั นโกสนิ ทร์ตอนตน้







วดั มหาธาตวุ รวหิ าร ราชบรุ ี ไดร้ บั การยนื ยนั จาก กรมศลิ ปากรแลว้ วา่ เปน็ วดั เกา่ ทถ่ี กู สรา้ งขน้ึ มา และมกี ารบรู ณะมาเรอ่ื ย ๆ ตง้ั แต่ ทวารวดี ขอม สโุ ขทยั อยธุ ยา จนมาถงึ รตั นโกสนิ ทรใ์ นปจั จบุ นั ทำ�ใหเ้ หน็ ศลิ ปะ วฒั นธรรม ในชว่ งยคุ นน้ั หลกั ฐานทแ่ี สดงใหเ้ หน็ โดยมี โบราณวตั ถุ โบราณสถาน และซากโบราณสถาน ที่หลงเหลืออยู่ให้พบได้ในวัดมหาธาตวุ รวิหารน้ี





สถานทท่ี ่องเทย่ี วเชิงประวัตศิ าสตร์ ที่อยู่ : บันไดอฐิ คลองกระแซง ซอย 2 ถ.เขางู ต.หนา้ เมือง อ.เมอื งราชบุรี จ.ราชบรุ ี เปดิ : เวลา 7:00 น. - 18:00 น. (ทุกวนั ) สมดุ ภาพเลม่ น้ขี อมอบให้วดั มหาธาตวุ รวิหาร ราชบรุ ี

ขอขอบคุณข้อมลู เจ้าอาวาส วัดมหาธาตุวรวิหาร ราชบุรี พระธรรมปญั ญาภรณ์ เลขานกุ าร วัดมหาธาตวุ รวิหาร ราชบรุ ี พระมหาสุนทร สนุ ทฺ โร นายรอบรู้ นักเดนิ ทาง ราชบรุ ี-นครปฐม มธุกร ทองโสภา ศิลปะทวารวดี ศกั ดิ์ชยั สายสิงห์ ทรี่ ะลกึ ในงานพระราชทานเพลงิ ศพพระเทพวสิ ุทธโิ มลี สมชยั คำ�จนั ทร์ ศนู ย์อนามัยท่ี ๕ ราชบุรี พิพธิ ภัณฑสถานแห่งชาติ ราชบรุ ี

จดั ทำ�โดย เกวลนิ เกตุโสภา กฤษฎา บัณฑิตสนิ ทรัพย์ นักศกึ ษา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลกรงุ เทพ อาจารย์ทป่ี รึกษา ผู้ช่วยศาสตราจารย์ จิตรกร ผดงุ