13 ตุลา

พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู ิพลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร พระองคเสด็จพระราชสมภพเม่ือวันท่ี 5 ธันวาคม พ.ศ. 2470 ที่โรงพยาบาลเมาตออเบิรน เมืองเคมบริดจ รัฐแมสซาชูเซตส สหรัฐอเมริกา เปนพระราชโอรสในสมเด็จ พระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก กับสมเด็จ พระศรีนครินทราบรมราชชนนี และเปนพระราชนัดดา ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว กับสมเด็จพระศรี สวรนิ ทิราบรมราชเทวี พระพนั วสั สาอยั ยกิ าเจา เปนพระมหากษัตริยไทย รัชกาลที่ 9 แหงราชวงศจักรี ครองราชยต้ังแตวันท่ี 9 มิถุนายน พ.ศ. 2489 นับเปน พระมหากษัตริยท่ีทรงครองสิริราชสมบัติยาวนานท่ีสุดในประเทศ ไทยและเอเชียตะวันออกเฉียงใต

ทรงประกอบพระราชพิธีราชาภิเษกสมรสกับหมอมราชวงศ สิริกิติ์ กิติยากร เม่ือวันท่ี ๒๘ เมษายน พุทธศักราช ๒๔๙๓ แลวสถาปนาเปนสมด็จพระราชินี ตอมาสถาปนาเปนสมเด็จ พระนางเจาฯ พระบรมราชินี และสมเด็จพระนางเจาฯ พระบรมราชนิ นี าถ ตามลาํ ดบั ทรงรับการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก เมื่อวันที่ ๕ พฤษภาคม พุทธศักราช ๒๔๙๓ พระราชทาน พระปฐมบรมราช โองการแกประชาชนชาวไทยวา \"เราจะครองแผนดินโดยธรรม เพอ่ื ประโยชนสขุ แหง มหาชนชาวสยาม\" พระราชโอรสและพระราชธิดา ๔ พระองค คือ ๑. ทูลกระหมอ มหญิงอบุ ลรัตนราชกญั ญา สริ วิ ฒั นาพรรณวดี ๒. พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิรา ลงกรณ พระวชริ เกลาเจาอยูหวั ๓. สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจา กรมสมเด็จพระเทพ รัตนราชสดุ าฯ สยามบรมราชกุมารี ๔. สมเด็จพระเจานองนางเธอ เจาฟาจุฬาภรณวลัยลักษณ อัครราชกุมารี กรมพระศรสี วางควัฒน วรขัตตยิ ราชนารี

พุทธศักราช ๒๔๙๙ มีพระราชศรัทธาทรงพระผนวช ตามคติของพุทธศาสนิกชนไทย เปนเวลา ๑๕ วัน นับแตเสด็จ เถลิงถวัลยราชสมบัติปกครองราชอาณาจักรไทย ตราบถึงวันท่ี ๑๓ ตุลาคม พุทธศักราช ๒๕๕๙ ตลอดระยะเวลา ๗๐ ป กลาว ไดวาทรงเปนพระมหากษัตริยท่ีทรงครองสิริราชสมบัติยาวนาน ที่สุด ในประวัติศาสตรไทย ทรงตั้งม่ันอยูในทศพิธราชธรรม ทรง อุทิศกําลังพระวรกายและกําลังพระสติปญญาปฏิบัติ พระราช กรณียกิจอเนกอนันต เพื่อประโยชนสุขของปวงอาณา ประชาราษฎร

เสด็จเยี่ยมราษฎรท่ัวทุกภูมิภาค ตั้งแตพุทธศักราช 24๙๕ เปนตนมา ทรงตระหนักในความเปนอยูของราษฎรที่ตองเผชิญ ปญหาที่ดินทํากินและการดํารงชีพ โดยพ่ึงพาธรรมชาติ จึงมี พระราชดํารแิ กไขใหบรรเทาความเดือดรอน ปรากฎเปนโครงการ อันเน่ืองมาจากพระราชดําริในรัชสมัยเกือบ ๕,๐๐๐ โครงการ ประจักษวาพระองค คือพระมหากษัตริยนักพัฒนาย่ิงใหญแทจริง ทรงเนนการพัฒนาอยางย่ังยืนและการอยูอยางสมดุลระหวาง มนุษยกับธรรมชาติ อันไดแก โครงการแกมลิง แกปญหาน้ําทวม โครงการแกลงดิน แกปญหาดินเปรี้ยว โครงการฝนหลวง แกปญหาภัยแลง ธนาคารขาว ธนาคารโค กระบือ แกปญหา ความขาดแคลน การปลูกหญาแฝก เพ่ืออนุรักษดินและนํ้า ปลูกปาดวยวิธีการตาง ๆ เพ่ือการจัดการทรัพยากร รวมทั้งการ สรางเขือ่ น ฝายทํานบกั้นน้ํา เพอื่ ความอุดมสมบูรณแ หงทรัพยากร ของประเทศ ตลอดท้ังพระราชทานแนวพระราชดําริไปยังนานา ประเทศที่ตองการความชวยเหลืออีกดวย พระอัจฉริยภาพเปนที่ ประจักษไมเฉพาะแตคนไทยเทานั้น องคการสากลตาง ๆ ไดประกาศยกยองพระเกียรติคุณใหปรากฎอยางแพรหลาย กวางขวางตลอดมา



พระเสด็จคนื สูฟา ปวงประชาสดุ อาดูร วันพฤหัสบดีท่ี ๑๓ ตุลาคม พุทธศักราช 2๕5๙ หลังจาก สํานักพระราชวังออกแถลงการณความวา พระบาทสมเด็จ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มหิตลาธิเบศรรามาธิบดี จักรีนฤบดินทร สยามินทราธิราชบรมนาถบพิตร เสด็จสวรรคตท่ี โรงพยาบาลศิริราช เม่ือเวลา ๑๕ นาฬิกา ๕๒ นาที ประชาชนท่ี ทราบขาวการเสด็จสวรรคต ของพระบาทสมเด็จพระปรมินทร มหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ตางพากันหลั่งไหลมืดฟา มัวดิน มาเฝาฯ ณ โรงพยาบาลศิริราชต้ังแตบายถึงเชาวันรุงข้ึน ดวยความวิปโยคสดุ แสนอาลัยเกินพรรณนาได ประชาชนชาวไทย ทัง้ ในประเทศและตา งประเทศ ตางราํ่ ไหร ะงม นับต้ังแตวันศุกรที่ ๑๔ ตุลาคม พุทธศักราช ๒๕5๙ เปนตนมา ประชาชนจากทั่วทุกสารทิศตางเดินทางมากราบถวาย สักการะเบ้ืองหนาพระบรมฉายาลักษณ และลงนามแสดงความ อาลยั ณ ศาลาสหทัยสมาคม บางสวนก็กราบถวายสักการะท่ีหนา ประตู และกําแพงพระบรมมหาราชวัง ดวยหวังสงใจเขาไปถวาย สักการะที่ภายในพระที่น่ังดุสิตมหาปราสาท จนกระท่ังวันเสารที่ ๒๙ ตุลาคม พุทธศักราช ๒๕๕๙ เปนวันแรกที่พระบาทสมเด็จ พระวชิรเกลาเจาอยูหัวพระราชทานพระราชานุญาตใหประชาชน เขาถวายสักการะพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหา ภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร เบ้อื งหนาพระบรมโกศ

ณ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท คลื่นมหาชนตางหลั่งไหลมุงหนา มายังพระบรมมหาราชวัง เพื่อตั้งใจที่จะเขาไปถวายสักการะ ภายในพระที่น่ังดุสิตมหาปราสาท แมตองตอแถวเปนระยะทาง ยาวไกล ทามกลางอากาศท่ีรอน อบอาว หรือทามกลางสายฝน และตองใชเวลารอนานหลายช่ัวโมง ทุกคนก็ไมยอทอ ขอเพียงแค มีโอกาสสักครั้งในชีวิตท่ีจะไดเขาไปภายในพระที่น่ังดุสิตมหา ปราสาท เพื่อกราบถวายสักการะพระบรมศพ พระมหากษัตริย ผูทรงพระคุณอันประเสริฐ และเปนท่ีเคารพเทิดทูนของคนไทย ทงั้ มวล ภ า พ ค ลื่ น ม ห า ช น ท่ี ต อ แ ถ ว ย า ว จ า ก ภ า ย ใ น พระบรมมหาราชวัง ตอเน่ืองออกมายังถนนดานนอก และเต็มท่ัว ทองสนามหลวง หรือภาพประชาชนที่หลั่งนํ้าตาดวยความ เศราโศก หลังจากเขากราบถวายสักการะเบื้องหนา พระบรมโกศ ต้ังแตวันเสารท่ี ๒๙ ตุลาคม พุทธศักราช ๒๕๕๙ เปนตนมา ลวนสะทอนใหเห็นถึงความจงรักภักดีของปวงชนชาวไทยที่มีตอ พระบาทสมเด็จพระปรมินทมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร แมพระองคเสด็จสูสวรรคาลัย แตความจงรักภักดีของประชาชนก็ ยงั คงเปย มลน อยูไมม วี นั จางหายไป



¢ºÇ¹àÊ´¨ç Ê‹¾Ù ÃкÃÁÁËÒÃҪǧÑ

พระเมรุมาศและอาคารประกอบ และเครอ่ื งประกอบพระราชพิธี รัฐบาลไดเตรียมงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระมหาภมู ิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร โดยใหหนวยงานที่เกี่ยวของ ออกแบบและดําเนินการจัดสราง พระเมรุมาศและอาคารประกอบ และเคร่ืองประกอบพระราชพิธี ใ น ร ะ ห ว า ง ก า ร ดํ า เ นิ น ง า น ไ ด รั บ พ ร ะ ม ห า ก รุ ณ า ธิ คุ ณ จากพระบาทสมเด็จพระวชิรเกลาเจาอยูหัว และสมเด็จ พระกนิษฐาธิราชเจา กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงติดตามความคืบหนาการดําเนินงาน อยางตอเน่ือง รวมท้ังมีบุคคลสําคัญของรัฐบาลตลอดจน หนวยงานและส่ือมวลชนตาง ๆ ไดลงพ้ืนท่ีติดตามความคืบหนา เพ่ือใหการดําเนินงานในสวน ตาง ๆ เปนไปอยางราบรื่นสําเร็จ ทันตามกําหนดเวลา

พระเมรมุ าศ

พระราชพธิ ถี วายพระเพลงิ พระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร วันท่ี 26 ตลุ าคม 2560 เปนวันถวายพระเพลิงพระราชพิธี ถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เปนพระราชพิธีท่ี รัฐบาลไทยจัดขึ้นเพ่ือแสดงความอาลัยเปนคร้ังสุดทาย ภายหลัง การเสด็จสวรรคตของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร จัดข้ึน ณ พระเมรุ มาศ มณฑลพิธีทองสนามหลวง ระหวางวันท่ี 25-29 ตุลาคม 2560 กา ร เก็ บพ ร ะบ ร มร า ช สรีร า ง ค า รพ ร ะบ าทสมเด็ จ พระปรมินทร มหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร เปนพิธีที่ กระทําขึ้นหลังจากการถวายพระเพลิง พระบรมศพเสร็จส้ินแลว กอนจะอัญเชิญพระบรมราชสรีรางคาร ประดิษฐาน ณ วัดราช บพิธสถติ มหาสีมาราม และวดั บวรนิเวศวหิ าร

25 คาํ ศัพท งานพระราชพธิ ีถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระบรมศพ (พระ–บอ–รม–มะ–สบ) หมายถงึ ศพ ทใี่ ชกับพระมหากษัตรยิ  พระบรมอฐั ิ (พระ–บอ–รม–มะ–อดั –ถิ) หมายถงึ กระดูกทเี่ ผาแลว ใชก ับพระมหากษตั ริย พระเมรุมาศ (พระ–เม–ร-ุ มาด) หมายถึง ส่ิงท่ีปลูกสรางโดยขนบธรรมเนียมอยางไทย มีลักษณะเปนเคร่ืองยอดขนาดใหญและสูงสําหรับประดิษฐาน พระบรมศพ พระบรมราชสรีรางคาร (พระ–บอ–รม–มะ–ราด–ชะ–สะ-รี – ราง–คาน) หมายถึง เถาถานท่ีปะปนกับพระบรมอัฐิองคเล็กองคนอย ของพระบรมศพทีถ่ วายพระเพลิงแลว พระโกศจันทน (พระ–โกด–จนั ) หมายถึง โกศท่ีสรางจากไมจันทนเพื่อใชในการถวายพระ เพลงิ พระบรมศพ

นพปฎลมหาเศวตฉตั ร (นบ–พะ–ปะ–ดน–มะ–หา–สะ–เหวด – ตะ - ฉดั ) หมายถึง ฉัตรผาขาว 9 ชั้น แขวนกางลอยอยูเหนือ พระแทน บรรทมปกที่ดานหลังพระท่ีน่ังภัทรบิฐ และพระแทนราช บัลลงั ก ฉากบงั เพลิง (ฉาก–บงั -เพลิง) หมายถึง เครื่องกั้นบนพระเมรุมาศในพระราชพิธีถวาย พระเพลิงพระบรมศพ พลบั พลายก (พลบั –พลา-ยก) หมายถึง โถงใชสําหรับพระมหากษัตริยและพระบรมวงศา นวุ งศทรงรอรับ – สง พระบรมศพขึ้นราชรถ พระทีน่ ่งั ราเชนทรยาน (พระ–ที–่ น่ัง–รา–เชน–ทระ-ยาน) หมายถึง พระราชยานที่ใชอัญเชิญพระโกศพระบรมอัฐิจาก พระเมรมุ าศทอ งสนามหลวง เขาสูพระบรมมหาราชวัง พระทน่ี ่ังทรงธรรม (พระ–ที่–นง่ั –ซง-ทํา) หมายถึง พลับพลาพิธีสําหรับเสด็จทรงประทับทรงธรรม และประกอบพระราชพิธีบําเพ็ญพระราชกุศลในการออกพระเมรุ พระบรมศพ

พระยานมาศสามลาํ คาน (พระ–ยาน–นะ–มาด–สาม–ลาํ -คาน) หมายถึง พระราชยานขนาดใหญ ทําดวยไมแกะสลักลงรัก ปดทอง ใชสําหรับอัญเชิญพระโกศพระบรมศพ พระมหาพิชัยราชรถ (พระ–มะ-หา–พ-ิ ไช-ราด-ชะ-รด) หมายถงึ ราชรถไมท ี่ทาํ ดวยไมสักแกะสลกั ลงรักปดทอง ประดับกระจก ใชอัญเชิญพระบรบศพพระมหากษัตริยเขาสูทอง สนามหลวง ราชรถปน ใหญ (ราด-ชะ-รด-ปน-ใหญ) หมายถึง ราชรถที่อัญเชิญพะโกศพระบรมศพของ พระมหากษัตริยที่ทรงรับราชการทหาร เม่ือคร้ังทรงดํารง พระชนมชีพ แทนพระยานมาศสามลาํ คานตามธรรมเนยี มเดิม ศาลาลกู ขนุ (สา-ลา-ลกู -ขุน) หมายถึง ศาลาสําหรับขาราชการช้ันผูใหญเฝาฯ รับเสด็จ และรวมพิธี ทบั เกษตร (ทับ-กะ-เสด) หมายถึง โถงทรงไทยหลังคาจ่ัว ประดับตกแตง ลวดลายไทย ใชเปน ทน่ี ัง่ พกั สาํ หรับขาราชการ ที่มาเฝาฯ รับเสด็จ และรว มพระราชพธิ ี

หอเปล้อื ง (หอ-เปลือ้ ง) หมายถึง บุษบก 4 องคท่ีอยูวงนอกสุดของ พระเมรุมาศ เปนท่ีเก็บเครื่องใชเบ็ดเตล็ด ในชวงการถวายพระเพลิง พระบรมศพ เชน ฟน ดอกไมจ นั ทน ขนั นํา้ ทมิ (ทมิ ) หมายถึง ท่ีพักของพระสงฆ แพทยหลวง เจาพนักงานและ เปนทปี่ ระโคมปพ าทยประกอบพิธี ซาง (ซาง) หมายถึง ใชสําหรับพระพิธีธรรมสวดพระอภิธรรม ตั้งแต พระบรมศพประดิษฐานบน พระจิตกาธาน จนกระทั่งถวาย พระเพลิงพระบรมศพแลวเสร็จ ราชวตั ิ (ราด–ชะ–วดั ) หมายถึงเปนแนวรั้วกําหนดขอบเขตปริมณฑล ของพระเมรุ มาศและพระเมรทุ ั้ง 4 ดาน เกรนิ บันไดนาค (เกริน–บนั –ได-นาก) หมายถึง อุปกรณท่ีใชอัญเชิญพระบรมโกศขึ้น หรือลงจาก ราชรถและพระเมรุมาศ

พระจติ กาธาน (พระ-จดิ -ตะ-กา-ทาน) หมายถึง เชิงตะกอน หรือฐานท่ีทําข้ึนสําหรับเผาศพ เปน คาํ ท่ีใชส าํ หรับพระเจา แผนดนิ และพระบรมวงศานุวงศ พระภษู าโยง (พระ-พู-สา-โยง) หมายถึง ผาที่โยงจากพระโกศพระบรมศพไปยังอาสนสงฆ โดยมีเสาบัวรองรับ สําหรับทรงทอดผาไตรถวายพระสงฆ สดบั ปกรณ เครือ่ งสังเค็ด (เคร่ือง-สัง-เค็ด) หมายถึง สิ่งของที่ใชในการถวายแดพระภิกษุ ถวายวัด โรงเรยี น สดับปกรณ (สะ-ดบั -ปะ-กอน) หมายถึงการสวดมาติกาบังสุกุลเน่ืองดวยศพ ใชเฉพาะ เจา นาย สวดศราทธพรต (สวด-สาด-ทะ-พรด) หมายถึงบทสวดในการบําเพ็ญพระราชกุศลถวายพระบรม ศพเม่อื ครบรอบวนั ตา ง ๆ

บรรณานกุ รม กระทรวงวฒั นธรรม. (2561). จดหมายเหตุงานพระบรมศพ พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพิตรฉบบั ประชาชนเลม 1. กรงุ เทพฯ: กระทรวงวัฒนธรรม ธนกร วงษปญญา. (2563). 25 คําศพั ทง านพระราชพิธี ถวายพระเพลิงพระบรมศพ. สืบคน 7 ตุลาคม 2563, จาก https://thestandard.co/kingrama9- royal-words/ สารานุกรมเสร.ี (2563).พระบาทสมเดจ็ พระมหาภมู ิพลอดุลย เดชมหาราช บรมนาถบพติ ร. สบื คน 7 ตุลาคม 2563, จาก https://th.wikipedia.org/wiki/ พระบาทสมเดจ็ พระมหาภูมพิ ลอดุลยเดชมหาราช_บรมนาถ บพติ ร THE STANDARD TEAM. (2563). พระราชพิธีถวายพระเพลงิ พระบรมศพพระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมพิ ลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร. สบื คน 7 ตุลาคม 2563, จาก https://thestandard.co/ onthisday26102560/