เรื่องน่ารู้ สานวน สุภาษิต คาพังเพย ท่ีมใี ช้กนั มาอยา่ งยาวนาน ซ่งึ สานวนไทย สภุ าษติ ไทยและคาพังเพยนัน้ เกิดจากพฤตกิ รรมการใชช้ ีวิตประจาวนั ของผคู้ นท่ที าให้เกิดเหตกุ ารณต์ า่ งๆ ขนึ้ ทั้งทางดแี ละทางรา้ ย จนมีการนาสิง่ ทเี่ กิดขึ้นมาเรยี บเรยี งถอ้ ยคาใหม่ในเชงิ สง่ั สอนหรือเปรียบเทยี บ นบั เปน็ อีกหนึง่ ในวัฒนธรรมที่น่าภาคภมู ใิ จของไทย ความหมายของสุภาษิตไทย สุภาษิต หมายถึง คาพูดที่พูดออกมา ไม่ว่าจะเป็นทานอง สานวนโวหาร ท่ีมีความหมายที่ดี ส่วนใหญ่คนไทยเราจะหยิบยกคาสุภาษิตมาเป็นตัวอย่างใน การอบรมส่ังสอนลูกหลาน หรือบางครั้งใช้แสดงเปรียบเทียบประกอบการ สนทนา
ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง สา น ว น สานวน หมายถึง โวหาร ทานองพูด ถ้อยคาที่เรียบเรียง เป็นลักษณะ ความหมายเชิงอุปมาเปรียบเทียบ ไม่แปลความหมายตามตัวอักษร จึงฟังแล้ว มักจะไม่ได้ความหมายของตัวมันเอง ต้องนาไปประกอบกับเรื่อง หรือเหตุการณ์ จงึ จะได้ความหมายเปน็ คติเตือนใจ เชน่ เดียวกบั คาทีเ่ ปน็ สภุ าษิต ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง คา พั ง เ พ ย คาพังเพย หมายถึง ถ้อยคาท่ีเรียบเรียงขึ้นมาเป็นความหมายกลาง ๆ คือ ไม่เน้นการส่ังสอน แต่ก็แฝงคติเตือนใจหรือ ข้อคิดสะกิดใจให้นาไปปฏิบัติได้ และเนื้อหาของใจความน้ันก็ไม่จาเป็นว่าจะต้องเป็นความดี หรือ ความจริงแท้ แน่นอน เพ่ือให้ตีความเข้ากับเร่ือง มีความหมายลึกซ้ึงกว่าสานวน มีลักษณะ ติชมหรือแสดงความเห็นในตัว แต่ยังไม่ได้วางหลักความจริงอันเที่ยงแท้ และ ยังไม่เป็นคาสอน เช่น กระต่ายตื่นตูม ทานาบนหลังคน ถี่ลอดตาช้าง ห่างลอดตาเล็น เสียน้อยเสียยากเสียมากเสยี งา่ ย น้าถึงไหนปลาถงึ นนั้ เป็นตน้
หมวด ฆ ฆ้อ งป า ก แ ต ก หมายถึง ปากโป้ง, เก็บความลับไม่อยู่, ชอบนาความลับของ ผอู้ นื่ ไปโพนทะนา ฆ่าไม่ตายขายไม่ขาด หมายถึง ตัดเยื่อใยไม่ขาด ฆ่าควายอย่าเสียดายพริก หมายถึง ทาการใหญไ่ ม่ควรตระหน่ี ฆ่าช้างเอางา หมายถงึ ทาลายของใหญ่เพ่ือใหไ้ ด้ของเลก็ นอ้ ยซ่ึงไมค่ ุ้มคา่ กัน
หมวด จ เจ้าชู้ประตูดิน หมายถงึ เจ้าชู้มาก จบี ได้ไม่เลือกหนา้ ใจซ่ือมือสะอาด หมายถงึ ดารงอยู่ในทางทช่ี อบ ไมเ่ อนเอยี ง ใจดีสู้เสือ หมายถึง บังคับใจใหก้ ลา้ เมอื่ พบอนั ตราย ใจปลาซิว หมายถึง ใจไม่สู้ ยอมแพ้ง่าย จระเข้ขวางคลอง หมายถงึ ทาอะไรขัดขวางผู้อ่ืน จับเสือมือเปล่า หมายถงึ แสวงหาประโยชน์โดยตวั เองไม่ตอ้ งลงทุน จับแพะชนแกะ หมายถึง ทาอย่างขอไปที ไม่ได้อย่างนี้กเ็ อาอย่างน้ันเข้าแทน เพื่อให้ลลุ ่วงไป จับงูข้างหาง หมายถึง ทาสง่ิ ท่ีเสย่ี งตอ่ อันตราย จับปลาสองมือ หมายถงึ มงุ่ หวังอยากจะไดท้ ีเดยี วพร้อม ๆ กันทงั้ สองอย่าง
หมวด จ จับปูใส่กระด้ง หมายถึง ซุกซนมาก ยากที่จะทาให้อยูน่ งิ่ ๆ ได้ จุด ไ ต้ตา ต อ หมายถึง พูดหรือทาส่ิงใดส่ิงหน่ึงบังเอิญไปโดนเจ้าตัว โดยผู้พูด หรอื ผูท้ าไม่รตู้ ัว เจียมเน้ือเจียมตัว หมายถึง รูจ้ กั ประมาณตวั
บ ร ร ณ า นุ ก ร ม Yuwadee. (2562). สานวน สุภาษิต คาพงั เพย พรอ้ มความหมาย. สบื คน้ 22 มกราคม 2564, จากhttps://teen.mthai.com/education/176913. html
Search
Read the Text Version
- 1 - 7
Pages: