วันรักการอ่าน

พระราชสมภพ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพ รัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชสมภพ เม่ือวันเสาร์ท่ี 2 เมษายน พ.ศ. 2498 (ตรงกับวันขึน้ 10 ค่า เดอื น 5 ปี มะแม สปั ตศก) ณ พระท่นี ่ังอัมพรสถาน พระราชวัง ดุสิต เป็ นสมเด็จพระเจ้าลูกเธอในพระบาทสมเด็จพระบรม ชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ พระบรม ราชชนนีพนั ปี หลวง

การศึกษา ปีการศกึ ษา 2501 ระดบั อนุบาล โรงเรยี นจติ รลดา ปีการศกึ ษา 2510 ทรงสอบช้ันประโยคประถมศกึ ษา ตอนปลายได้เป็นท่ี 1 ของประเทศ ปีการศึกษา 2515 ทรงสอบชั้นประโยคมัธยมศกึ ษา ตอนปลาย (แผนกศิลปะ) ไดเ้ ป็นที่ 1 ของประเทศ ปกี ารศึกษา 2519 ได้รับพระราชทานปริญญา อักษรศาสตรบณั ฑติ (สาขาประวตั ศิ าสตร์) จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

การศกึ ษา ปกี ารศกึ ษา 2522 ไดร้ ับปรญิ ญาศลิ ปศาสตรมหาบณั ฑิต (สาขาจารกึ ภาษาตะวันออก) มหาวิทยาลัยศลิ ปากร ปีการศึกษา 2524 ได้รบั พระราชทานปริญญา อักษรศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวชิ าภาษาตะวนั ออก) จฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั

การศึกษา ปกี ารศกึ ษา 2529 ได้รับพระราชทานปริญญา การศึกษาดษุ ฎบี ณั ฑติ (สาขาพฒั นาศกึ ษาศาสตร์) มหาวทิ ยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมติ ร

ด้านพระราชนิพนธ์ พระองค์โปรดการอ่านหนังสือและการเขียนมาตั้งแต่ ทรงพระเยาว์ รวมกับพระปรีชาสามารถทางด้านภาษาท้ังภาษาไทย และต่างประเทศ ร้อยแก้วและร้อยกรอง ดังนั้น จึงทรงพระราช นิพนธ์หนังสือประเภทต่าง ๆ ออกมามากกว่า 100 เล่ม ซึง่ มี หลายหลากประเภทท้ังสารคดีท่องเที่ยว เม่ือเสด็จพระราชดาเนิน เยือนต่างประเทศ เช่น เกล็ดหิมะในสายหมอก ทัศนะจากอินเดีย มนต์รักทะเลใต้ ประเภทวิชาการและประวัติศาสตร์ เช่น บั น ทึ ก เ ร่ื อ ง ก า ร ป ก ค ร อ ง ข อ ง ไ ท ย ส มั ย อ ยุ ธ ย า แ ล ะ ต้นรัตนโกสินทร์ กษตั รยิ านุสรณ์

ดา้ นพระราชนิพนธ์ หนังสือสาหรับเยาวชน เช่น แก้วจอมแก่น แก้วจอมซน หนังสือท่ีเกี่ยวข้องกับพระบรมวงศานุวงศ์ไทย เช่น สมเด็จแม่กับ การศึกษา สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีกับพระราชกรณียกิจ พระราชจริยาวัตรด้านการศึกษา ประเภทพระราชนิพนธ์แปล เช่น หยกใสร่ายคา ความคิดคานึง เก็จแก้วประกายกวี และหนังสือทั่วไป เช่น นิทานเรื่องเกาะ (เร่ืองนี้ไม่มีคติ) เร่ืองของคนแขนหัก เป็นต้น และ มีลักษณะการเขียนที่คล้ายคลึงกับพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว กล่าวคือ ในพระราชนิพนธ์เร่ืองต่าง ๆ นอกจากจะแสดงพระอารมณ์ขันแล้ว ยังทรงแสดงการวิพากษ์ วิจารณ์ ในแงต่ า่ ง ๆ เปน็ การแสดงพระมติสว่ นพระองค์

ด้านพระราชนพิ นธ์ นอกจากพระนาม \"สิรินธร\" แลว้ พระองค์ยงั ทรงใชน้ ามปากกา ในการพระราชนิพนธห์ นงั สืออกี 4 พระนาม ได้แก่ \"ก้อนหินก้อนกรวด\" เป็นพระนามแฝงที่ทรงหมายถึง พระองค์และพระสหาย สามารถแยกได้เป็น ก้อนหิน หมายถึง พระองค์เอง ส่วนก้อนกรวด หมายถึง กุณฑิกา ไกรฤกษ์ พระองค์มี รบั ส่ังถึงพระนามแฝงนวี้ า่ “เราตัวโตเลยใชว้ า่ ก้อนหิน หวานตัวเล็ก เลยใช้ว่า ก้อนกรวด รวมกันจึงเป็น ก้อนหิน -ก้อนกรวด” นามปากกานี้ ทรงใช้คร้ังเดียวตอนประพันธ์บทความ \"เร่ืองจาก เมอื งอสิ ราเอล\" เมอื่ ปี พ.ศ. 2520

ด้านพระราชนพิ นธ์ \"แว่นแก้ว\" เป็นช่อื ที่พระองค์ทรงตั้งข้ึนเอง ซ่ึงพระองค์มี รับสั่งถึงพระนามแฝงน้ีว่า \"ช่ือแว่นแก้ว น้ีตั้งเอง เพราะตอนเด็ก ๆ ช่ือลูกแก้ว ตัวเองอยากชื่อแก้ว ทาไมถึงเปล่ียนไปไม่รู้เหมือนกัน แล้วก็ชอบเพลงน้อยใจยา นางเอกช่ือ แว่นแก้ว\" พระนามแฝง แว่น แก้วน้ี พระองค์เริ่มใช้เม่ือปี พ.ศ. 2521 เม่ือทรงพระราชนิพนธ์และ ทรงแปลเร่ืองสาหรับเด็ก ได้แก่ แก้วจอมซน แก้วจอมแก่น และ ขบวนการนกกางเขน \"หนูนอ้ ย\" พระองค์มีรับสั่งถึงพระนามแฝงน้ีว่า \"เรามีช่ือ เล่นที่เรยี กกนั ในครอบครวั ว่า น้อย เลยใช้นามแฝงว่า หนูน้อย\" โดย พระองค์ทรงใช้เพียงคร้ังเดียวในบทความเรื่อง “ป๋องท่ีรัก” ตีพิมพ์ ในหนังสอื 25 ปีจิตรลดา เม่ือปี พ.ศ. 2523

ด้านพระราชนิพนธ์ และ \"บันดาล\" พระองค์มีรับส่ังถึงพระนามแฝงน้ีว่า \"ใชว้ ่า บันดาลเพราะคาน้ีผดุ ขน้ึ มาในสมอง เลยใช้เปน็ นามแฝง ไม่มี เหตุผลอะไรในการใช้ช่ือนี้เลย\" ซึ่งพระองค์ทรงใช้ในงานแปลภาษา อังกฤษเป็นภาษาไทยท่ีทรงทาให้สานักเลขาธิการคณะกรรมการ แห่งชาติ ว่าด้วยการศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่ง สหประชาชาติ กระทรวงศกึ ษาธกิ าร เมือ่ ปี พ.ศ. 2526