การพูดโต้วาที

รายวิชาภาษาไทย 6 (ท33102) ชัน้ มธั ยมศึ กษาปีที่ 6 ผสู้ อน นางสาวเกศรนิ ทร์ หาญดารงค์รกั ษ์ นางสาวดวงหทยั ชวลติ เลขา

จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ 1. นักเรยี นอธบิ ายหลกั การพดู โตว้ าทีได้ 2. นักเรยี นพดู โต้วาที ได้อยา่ งถูกต้องรูจ้ กั กาลเทศะและบคุ คล 3. นักเรยี นนาความรูท้ ไ่ี ด้รบั ไปประยกุ ตใ์ ชใ้ นชวี ติ ประจาวนั ได้

การพดู โต้วาที การพดู ท่ีมฝี า่ ยเสนอความคดิ เห็นฝา่ ยหน่ึ งกบั อกี ฝา่ ยหน่ึ ง กลา่ วคา้ นความคดิ เห็น และมผี ตู้ ัดสินชข้ี าดให้ฝ่ายใดฝา่ ยหน่ึงชนะ ทงั้ สองฝา่ ยจะใชว้ าทศิลป์กลา่ วคา้ นความคิดเห็นของกันและกัน อย่างมรี ะเบียบ โดยใชเ้ หตุผล ข้อเทจ็ จรงิ และหลักวชิ าการ เพื่อให้เห็นวา่ ความคดิ เห็นฝา่ ยตนนั้นถูกตอ้ ง และเพื่อโน้มน้าวใจให้ผฟู้ ังเกิดความคดิ คลอ้ ยตาม

องค์ประกอบ ของการโต้วาที

องค์ประกอบของการโตว้ าที 1 2 3 ญัตติ คณะผโู้ ตว้ าที การเรยี กชอื่ ผ้โู ตว้ าที และการเชญิ ผู้โตว้ าที 4 5 การกาหนดเวลา การจัดทน่ี ั่ง สาหรบั โตว้ าที

1. ญัตติ คือ การเสนอความเห็นท่ีขัดแย้งกัน เป็นข้อความสั้น กะทัดรดั เข้าใจงา่ ย ในเรอ่ื งเดยี วกัน ญัตตทิ ่ดี ีตอ้ งนาเหตผุ ลของ อกี ฝา่ ยหน่ึงมาหักล้างเหตผุ ลของอกี ฝา่ ยหน่ึง เป็นเรื่องท่ไี มส่ ร้างความแตกแยก หรือมเี นื้อหาเก่ียวกับศาสนาหรือการปกครอง เพื่อเป็นการโน้ มน้ าวใจผู้ฟัง ไมเ่ ป็นคาหยาบคาย คาผวน ให้มีความเห็นคล้อยตามผพู้ ดู ไมเ่ ป็นปัญหาทหี่ าข้อยตุ ไิ มไ่ ด้ เชน่ “ไกเ่ กดิ กอ่ นไข่หรือไข่เกิดก่อนไก่” ซ่งึ ควรมลี ักษณะดังน้ี ไมเ่ ป็นเรอื่ งทไ่ี ดพ้ ิสจู น์แลว้ วา่ เป็นจรงิ ไมม่ ที างทจี่ ะค้านไดอ้ ีกแลว้ เชน่ “แสงเรว็ กว่าเสี ยง” เป็นญัตตทิ ่ที งั้ สองฝ่ายไมไ่ ดเ้ ปรยี บ หรือเสี ยเปรียบกันมากเกินไป

2. คณะผโู้ ตว้ าที ผูด้ าเนินการโตว้ าที ผพู้ ดู ฝ่ายเสนอ 1 ฝา่ ย จานวน 1 คน จานวน 3 - 5 คน แต่ไม่ควรเกิน 5 คน ผูพ้ ดู ฝ่ายค้าน 1 ฝ่าย กรรมการจับเวลา จานวน 3 - 5 คน จานวน 2 คน เทา่ กับฝ่ายเสนอ กรรมการให้คะแนน จานวน 3 คน

3. การเรยี กชอื่ ผู้โตว้ าทแี ละการเชญิ ผโู้ ตว้ าที การเรยี กชอ่ื ผูโ้ ตว้ าที ควรเรยี กตาแหน่งผ้โู ตว้ าที หากสมมุตวิ ่า การโตว้ าทีครง้ั น้ี มผี ้โู ตว้ าทีฝ่ายละ 3 คน จะเรยี กชื่อได้ดงั นี้ 1. ผู้ดาเนินการโตว้ าที 2. หัวหน้ าฝ่ายเสนอ 3. หัวหน้ าผา่ นคา้ น 4. ผูส้ นั บสนนุ ฝ่ายเสนอคนที่ 1 5. ผสู้ นับสนนุ ฝ่ายเสนอคนที่ 2 6. ผสู้ นับสนนุ ฝ่ายคา้ นคนที่ 1 7. ผู้สนั บสนนุ ฝ่ายค้านคนที่ 2

4. การกาหนดเวลา ถ้ามีเวลา 60 นาที จดั โต้วาทีเพียงรอบเดยี ว โดยมผี ูโ้ ต้วาทีฝ่ายละ 3 คน จะกาหนดเวลาได้ ดงั น้ี หัวหน้ าของแตล่ ะฝ่าย คนละ 7 นาที รวม 14 นาที ผู้สนับสนนุ ทั้ง ๒ ฝ่าย คนละ 5 นาที รวม 20 นาที หัวหน้าแตล่ ะฝ่ายสรุป คนละ 5 นาที รวม 10 นาที ผดู้ าเนิ นการโตว้ าที เชญิ ผู้โต้พูด พูดสรุปหลังผโู้ ต้พูดแลว้ ประกาศผลการตัดสิน กล่าวขอบคุณ รวม 6 นาที

5.การจัดทนี่ ั่งสาหรบั โต้วาที ไม่มีกฎตายตวั แตถ่ ้าตามหลกั การแลว้ ควรจัดทีน่ ่ัง มีดังน้ี จดั ให้ผู้พดู ฝา่ ยเสนอ 1 2 จัดให้ผู้พดู ฝา่ ยค้าน นั่งทางขวามือของผดู้ าเนิ นการ นั่งทางซา้ ยมือของผดู้ าเนินการ จัดให้ผ้ดู าเนิ นการ 3 กรรมการจบั เวลา นั่งตรงกลางระหว่างฝา่ ยเสนอ 5 ควรนั่งขา้ งลา่ งระดบั เดยี วกบั กบั ฝา่ ยค้านหรอื จะนั่งไปขา้ ง ผฟู้ ัง แตค่ วรนั่งดา้ นหน้าเวที 4 ฝา่ ยใดฝ่ายหนึ่ งกไ็ ด้ กรรมการให้คะแนน นั่งเชน่ เดยี วกบั กรรมการจับเวลา

หน้ าที่ของผู้รว่ มโต้วาที

เชญิ ผู้พดู โตว้ าทพี ดู ตามลาดบั ดงั น้ี ผ้ดู าเนิ นการโต้วาที กลา่ วทกั ทายผฟู้ ัง กลา่ วถงึ ความสาคญั เก่ียวกบั ญตั ติ แนะนาชอ่ื ผโู้ ต้วาทีและหน้ าทีข่ อง แตล่ ะฝา่ ยโดยแนะนาของฝา่ ยเสนอก่อน แนะนาชอ่ื และหน้ าทขี่ องคณะกรรมการ กล่าวสรุปและประกาศผล กลา่ วขอบคณุ

ผู้โตว้ าที : หัวหน้าฝ่ายเสนอ 1. ชใี้ ห้ผฟู้ ังเห็นข้อเท็จจรงิ 2. เสนอประเด็นสาคญั 3. สรุปประเดน็ ของฝา่ ยตน โดยมีการให้เหตผุ ล ท่ชี ว่ ยให้ญตั ตทิ ่เี สนอ และหักลา้ งแนวคดิ ของฝา่ ย ประกอบ มีความชดั เจนย่งิ ข้ึน ตรงขา้ มในตอนท้าย หวั หน้าฝ่ายเสนอ

ผ้โู ต้วาที : หัวหน้ าฝ่ายค้าน 1. กล่าวคัดค้าน 2. สังเกตข้อบกพรอ่ งของ 3. สรุปประเดน็ ของฝา่ ยตน ประเดน็ สาคัญ ฝ่ายเสนอ เพ่ือหาเหตุผลมา และหักลา้ งแนวคดิ ของฝา่ ย ทห่ี ัวหน้ าฝา่ ยเสนอพูด หักล้างเหตุผลของฝ่ายเสนอ ตรงขา้ มในตอนทา้ ย หัวหน้าฝ่ายคา้ น

ผู้โต้วาที : ผ้สู นับสนนุ เสนอประเดน็ ความคดิ เพ่ือสนั บสนนุ โต้แยง้ หักล้าง ฝ่ายของตนตามลาดับ ด้วยเหตผุ ล ผู้โต้ฝ่ายตรงขา้ มเปน็ ประเด็น ๆ ผู้สนับสนนุ ฝ่ายเสนอ ผ้สู นับสนนุ ฝ่ายค้าน

กรรมการจบั เวลา เป็นผทู้ าหน้ าท่คี วบคมุ เวลาอยา่ งเครง่ ครดั จะใชเ้ วลาเทา่ ใด ไม่มีการกาหนดตายตวั แลว้ แต่จะสรา้ งขอ้ ตกลงกัน กรรมการจบั เวลา

กรรมการให้คะแนน 1. ควบคมุ รกั ษาระเบยี บ 2. ให้คะแนนผ้โู ต้วาที 3. วจิ ารณ์การโต้วาที ของการโต้วาทแี ละ ทง้ั สองฝา่ ยตามหลักเกณฑ์ มารยาทของผูโ้ ตว้ าที ทไ่ี ดต้ กลงกนั ไว้ กรรมการใหค้ ะแนน กรรมการจับเวลา

ผู้อภปิ ราย มารยาทในการโตว้ าที ทาความเคารพผูฟ้ ังและคณะกรรมการ ผู้ฟัง ออกไปพดู เมื่อผ้ดู าเนินการโตว้ าที เชญิ ออกไปเท่านั้น ตัง้ ใจฟังด้วยความสงบ ปรบมอื เมอ่ื รูส้ ึกชอบใจ ใชก้ ารเรยี กตาแหน่งของผู้โตว้ าที ไมพ่ ูดแทรกหรอื ส่งเสียงรบกวน ฝา่ ยตรงข้าม แทนการเรยี กชอื่ จรงิ ขณะทผ่ี ู้โตว้ าทีกาลงั พูด ใชถ้ ้อยคาสภุ าพ ต้องยับยัง้ ควบคุมอารมณ์ ไมแ่ สดงกริ ยิ าไม่เหมาะสม เชน่ ชหี้ น้า แต่งกายสภุ าพและรกั ษาเวลาในการพดู

งานนี้มคี ะแนนอกี แลว้ จา้ .... แบบทดสอบ (Google Form) เรอื่ ง การพูดโตว้ าที 20 ข้อ ครูจะส่งลงิ กใ์ ห้ใน Google Classroom (10 คะแนน)