13-405-phattavigon-khantin

ด.ช.ปัฐาวิกรณ์ กลางถ่นิ ม4/5 เลขท่ี 13

E-book จดั ทาเพ่ือบอกขอ้ มูลเก่ยี วกบัโครโมโซม หวงั วา่ จะเป็นประโยชนก์ บั ผูท้ ่มี าอา่ น จดั ทาโดย ปัฐาวกิ รณ์ กลางถ่นิ

สารบญั1.ประวตั โิ คโมโซม2.ลกั ษณะโคโมโซม3. ยูคาริโอต4. ยนี กบั โครโมโซม5. มลั ตเิ ปิลอลั ลนี ส์6. ยนี ในโครโมโซมเดยี วกนั

 โครโมโซม (องั กฤษ: chromosome) เป็นท่ี เกบ็ ของหน่วยพนั ธุกรรม ซ่ึงทาหนา้ ท่คี วบคุมและ ถา่ ยทอดขอ้ มูล เก่ยี วกบั ลกั ษณะทางพนั ธุกรรมตา่ ง ๆ ของส่ิงมชี วี ติ เชน่ ลกั ษณะของเสน้ ผม ลกั ษณะดวงตา เพศ และสผี วิ หน่วยพนั ธุกรรม หรือ ยีน (gene) ปรากฏอยูบ่ น โครโมโซม ประกอบดว้ ยดเี อน็ เอ ทาหนา้ ท่กี าหนด ลกั ษณะ ทางพนั ธุกรรมตา่ ง ๆ ของส่ิงมชี วี ติ หน่วย พนั ธุกรรมจะถูกถา่ ยทอดจากส่ิงมชี วี ติ รุ่นกอ่ นหนา้ สู่ ลูกหลาน เชน่ ควบคุมกระบวนการเก่ยี วกบั กจิ กรรม ทว่ั ไปทางชวี เคมภี ายในเซลลส์ ่ิงมชี วี ติ ไปจนถึงลกั ษณะ ปรากฏท่พี บเหน็ หรือสงั เกตไดด้ ว้ ยตา เชน่ รูปร่างหนา้ ตา ของเดก็ ท่คี ลา้ ยพอ่ แม,่ สสี นั ของดอกไม,้ รสชาตขิ อง อาหารนานาชนิด ลว้ นแลว้ แตเ่ ป็นลกั ษณะท่บี นั ทึกอยูใ่ น หน่วยพนั ธุกรรมทง้ั ส้ิน

ลกั ษณะของโครโมโซม ในภาวะปกตเิ ม่ือมองผา่ นกลอ้ งจุลทรรศนจ์ ะ เหน็ โครโมโซมมลี กั ษณะคลา้ ยเสน้ ดา้ ยบาง ๆ เรียกวา่ “โครมาตนิ (chromatin) ” ขดตวั อยูใ่ นนิวเคลยี ส เม่ือเซลลเ์ ร่ิมแบง่ ตวั เสน้ โครมาตนิ จะหดตวั สนั้ เขา้ มลี กั ษณะเป็น แทง่ จึงเรียกวา่ “โครโมโซม” แตล่ ะ โครโมโซมประกอบดว้ ยแขนสองขา้ งท่ี เรียกวา่ “โครมาทดิ (chromatid) ” ซ่ึงแขนทงั้ สองขา้ งจะมจี ุดเช่ือมกนั เรียกวา่ “เซนโทรเมยี ร์ ( centromere)

ยูคาริโอตในเซลลย์ ูคาริโอต โครโมโซมจะอยูใ่ นนิวเคลยี ส มีโปรตนี ยึดจบั ใหข้ มวดเป็นรูปร่างเรียกวา่ โครมาติน การจบั ขมวดรูปร่างเชน่ น้ีทาใหส้ ายดเี อน็ เอซ่ึงยาวมากสามารถอยูใ่ นนิวเคลยี สได้ โครงสรา้ งของโครโมโซมและโครมาตนิ นั้นแตกตา่ งกนั ไปในแต่ละระยะของวฏั จกั รเซลล์ เม่ือโครมาตินถูกขมวดแน่นข้ึนไปอกี กจ็ ะเรียกวา่ โครโมโซม เป็นหน่วยยอ่ ยท่สี าคญั ของการแบง่ เซลล์ ซ่ึงการแบง่ เซลล์จะสาเร็จไดน้ ้ัน โครโมโซมจะตอ้ งผา่ นกระบวนการทาซา้ (replication) แยกตวั(division)

ยนี กบั โครโมโซม ยนี หมายถึง สว่ นของ DNA ท่ที าหนา้ ท่ี ถา่ ยทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรม โครโมโซม เป็น โครงสรา้ งท่มี ี DNA และโปรตนี เป็น องคป์ ระกอบ โครโมโซมจึงเป็นท่อี ยูข่ องยนี และ ในแตล่ ะโครโมโซมมยี นี อกี มากมายมาเรียงตอ่ ๆ กนั ดงั น้ันลกั ษณะทางพนั ธุกรรม ท่ถี ูกถา่ ยทอด ไปจึงถูกควบคุม โดยยนี ในโครโมโซมน่ันเอง ซ่ึง แบง่ เป็น 2 ประเภท คือ ยนี ในออโตโซม และยนี ในโครโมโซมเพศ

มลั ตเิ ปิลอลั ลนี ส์มลั ตเิ ปิลอลั ลนี ส์ (Multiplealleles) คือ กลุม่ ของอลั ลลี สท์ ่ีมยี นี ควบคุมลกั ษณะ มากกวา่ 2แบบข้ึนไป ควบคุมลกั ษณะใดลกั ษณะหน่ึงของส่ิงมชี วี ติ กฎของเมนเดลสามารถใชท้ านายโอกาสท่ีจะเกดิ หมูเ่ ลือด หมูใ่ ดหมูห่ น่ึงได้

ยนี ในโครโมโซมเดยี วกนั เน่ืองจากในโครโมโซมแตล่ ะแทง่ มี ยนี อยูม่ ากมาย ถา้ กลุม่ ของยนี ท่ี อยูบ่ นโครโมโซมเดยี วกนั ถูก ถา่ ยทอดไปพรอ้ มกนั โดยไม่ แยกตวั ไปรวมกลุม่ กนั อยา่ งอสิ ระ ตามกฎขอ้ ท่ี 2 ของเมนเดล ยนี เหลา่ น้ีเรียกวา่ ยนี ท่เี ก่ยี วเน่ืองกนั หรือ ลงิ กย์ นี (linked gene)

บรรณานุกรมhttps://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B9%82%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%8B%E0%B8%A1#%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%9E%E0%B8%9A