รายวิชาภาษาไทยเสริมทักษะการรบสาร 2

แปลความไดว า คนพดู จาออนหวานจะมเี พอ่ื นมากมาย สว นคนหยาบคายจะไมมีใครอยาก เขา ใกล คนออ นหวานเปรียบเหมอื นดวงจนั ทรท มี่ ีดาวลอมรอบ สว นคนหยาบคายเปรยี บเหมอื นดวงอาทิตย ท่ีมแี ตความรอ นแรง ธมฺโม หเว รกฺขติ ธมมฺ จารํ แปลความไดวา ธรรมยอมรักษาผูประพฤตธิ รรม พศิ พกั ตรผ องเพยี งบหุ ลนั ฉาย แปลความไดว า ใบหนา ผดุ ผอ งราวกับแสงจันทร ความรูทวมหัวเอาตัวไมรอด แปลความไดวา มีวิชาความรูมาก แตไมสามารถพาตนเองใหรอด ปลอดภัยได 4. แปลเครอ่ื งหมายหรือสญั ลกั ษณตา ง ๆ เชน > แปลวา มากกวา < แปลวา นอ ยกวา ♂ แปลวาเพศชาย ♀ แปลวา เพศหญงิ ฺ ฺ แปลวา ตัว ∩ (ภาษาคนตาบอด) การอานตคี วาม การอานตคี วามคือ การอานทผ่ี อู า นจะตองใชสตปิ ญญาพจิ ารณาความหมายของคํา และขอความ ท้ังหมดที่ผูเขียนไดเขียนไวอยางถูกตอง ตรงตามจุดประสงค ท้ังความหมายโดยนัย หรือความหมายแฝง ท่ีผูเขียนตองการสื่อ ท้ังน้ีผูอานสามารถตีความหมายของคํา ขอความ หรือสํานวน ไดถูกตองหรือไมน้ัน ตองอาศัยเนื้อความแวดลอม ความรูเดิม ประสบการณ ความสนใจ ทัศนคติ จินตนาการ สติปญญา และวัย บางครง้ั อาจตอ งอาศยั ความรูห รือประสบการณเกย่ี วกบั เหตกุ ารณต า ง ๆ เปนเครื่องชว ยตดั สินดวย การอา นตคี วามมหี ลักเกณฑ ดงั นี้ 1. อา นเรือ่ งที่จะตคี วามน้นั ใหล ะเอยี ด แลวพยายามจบั ประเดน็ สาํ คญั ใหได 2. ในขณะที่อานตองพยายามคิดหาเหตุผล และใครครวญอยางรอบคอบ พิจารณาจุดมุงหมาย แลว นาํ มาประมวลเขากับความคดิ ของตนเองวา ขอ ความหรอื เรอ่ื งนนั้ ๆ หมายถงึ ส่ิงใด 3. พยายามทาํ ความเขา ใจกับถอยคําท่ีเห็นวามีความสําคัญ และจะตองไมลืมตรวจดูบริบทดวยวา บริบทหรอื คาํ แวดลอ มนน้ั มีความหมายถึงส่งิ ใด 4. ตองเขาใจและแยกแยะใหไดวา การตีความไมใชการถอดคําประพันธ การถอดคําประพันธ หมายถึงแปลใหเขาใจความไดงาย จะตองเรียบเรียงจากถอยคําของบทประพันธเดิมมาเปนรอยแกวใหครบ ทัง้ คาํ และขอ ความ เชน 2_3_พท_33012_หนวย2 45

พระสมทุ รสดุ ลกึ ลน คณนา สายดงิ่ ท้งิ ทอดมา หยัง่ ได เขาสงู อาจวดั วา กาํ หนด จิตมนุษยน ไ้ี ซร ยากแทห ย่งั ถงึ (โคลงโลกนิติ: สมเดจ็ พระเจาบรมวงศเธอกรมพระยาเดชาดศิ ร) ถอดคําประพันธ มหาสมุทรลึกแคไหนก็สามารถวัดได ภูเขาสูงเราก็สามารถที่จะวัดได แตจิตใจ ของคนเราไมส ามารถวดั ได ไมรูวาเขาคิดอะไร การตคี วาม เราไมสามารถท่ีจะรจู ิตใจของผอู ืน่ ได 5. การเรียบเรียงถอยคําในการตีความตองใหผูอ่ืนเขาใจได การตีความเปนการจับแตใจความ สําคัญมาประกอบกับความรูเดิม ประสบการณ วัย เพ่ือสรุปความคิดท้ังหมด แลวจับเจตนาอันแทจริงของ ขอ ความหรอื เร่ืองราวท่ีผสู ง สารตอ งการแสดงออกมา เจตนาทแี่ ทจ รงิ ของผูสง สารแสดงออกได 2 ลักษณะ คือ 1. เจตนาผูสงสารแสดงไวชัดเจน คือเขียนตรงไปตรงมาอานแลวเขาใจไดทันที โดยไมตองใช ความคดิ มากนัก 2. เจตนาผูสงสารซอนเรนไว คือ ไมบอกเจตนาตรงๆ พูดถึงสิ่งหน่ึงแตหมายความถึงอีกส่ิง หนง่ึ และบางคร้ังผูแตงซอ นเรน ไวอ ยางมิดชิดทาํ ใหต คี วามไดแตกตางกันไป ตวั อยางที่ 1 เจตนาผสู ง สารแสดงไวชดั เจน “ทางไปสเู กยี รติศกั ดิ์ จกั ประดับดอกไมห อมหวนยวนจิตไซร ไปมี” ช่ือเสียงเกยี รติยศมิไดไ ดม างาย ๆ ตอ งฟนฝาอุปสรรคมากมาย ตัวอยา งที่ 2 เจตนาผสู งสารซอ นเรนไว ดงั โคลงโลกนิตขิ างลางนี้ นาคมี ีพษิ เพย้ี ง สุรโิ ย เลื้อยบทําเดโช แชม ชา พษิ นอยหยง่ิ โยโส แมลงปอ ง ชูแตห างเองอา อวดอา งฤทธี (โคลงโลกนิติ: สมเด็จพระเจาบรมวงศเ ธอกรมพระยาเดชาดศิ ร) โคลงบทนผ้ี ูแ ตง กลา วถึงพญางูมพี ษิ รายแรง และแมลงปอ งมีพิษนอ ยกวา โดยใชว ิธนี าํ ธรรมชาติการเคล่ือนกาย และความรายแรงของพิษไมเทากันมาเปรียบเทียบ พญางูมีพิษรายแรงกัดใครก็ถึง ตายได แตเวลาเลื้อยไปไหนกลับคอย ๆ ไปไมไดแสดงฤทธิ์เดชอํานาจ สวนแมลงปองมีพิษเพียงเล็กนอย ตอ ยใครก็จะไมตาย แตก ลับแสดงอาการหย่งิ ผยองเหมอื นมฤี ทธิ์เดช 2_3_พท_33012_หนว ย2 46

จากโคลงบทน้ีดเู จตนาของผแู ตงไมประสงคจ ะกลาวถงึ สตั ว 2 ประเภทนี้ แตตองการใหผูอาน ฉกุ คดิ ถึงเจตนาของผแู ตง จะกลาวถึงคน 2 ประเภท คอื คนท่ีมีอาํ นาจแลวไมแสดงโออวดกลับเปนคนสุภาพ กับคนท่ีไมมอี าํ นาจ มักทาํ ตวั เปนผยู ง่ิ ใหญ อวดรู จงึ จัดเปนคนสําคญั ตัวผดิ ไป สรุปไดวา การตคี วามสารใด ๆ เราตองตคี วาม 2 ดาน การอา นขยายความ การอานขยายความ เปนการขยายความคิดใหกวางขวางลึกซ้ึง อธิบายเพิ่มเติมใหมีความละเอียด เพิ่มมากขึ้นจากเนื้อความเดิม การอานขยายความสามารถใชวิธีการยกตัวอยางประกอบ หรือมีการอางอิง เปรียบเทยี บ เพื่อใหไดเนอ้ื ความเขาใจย่ิงข้ึน ดงั ตวั อยา งตอ ไปนี้ ดูขาดูเม่ือใช การหนัก ดมู ิตรพงศารกั เมอื่ ไร ดเู มยี เม่อื ไขจ ัก จวนชีพ อาจจกั รจู ิตได วา รายฤๅดี (โคลงโลกนติ :ิ สมเด็จพระเจาบรมวงศเธอกรมพระยาเดชาดิศร) ขยายความไดวา การดูจิตใจผูใดวาเปนคนดีหรือไม ตองสังเกตจากการกระทําของคนผูนั้นใน ยามท่ีลําบาก เชน ขาทาสวามีความขยันขันแข็งอดทนหรือไม ใหสังเกตเมื่อใชงานหนัก เพราะถาต้ังใจ ทํางาน หมายความวาขาทาสนั้นไมข เี้ กียจ ดูเพอื่ นวารกั และจริงใจหรือไม ใหด ูเมื่อเรายากไร เพราะเมอื่ เรา ร่ํารวย เพื่อนฝูงมากหนาหลายตามาหา แตเม่ือถึงเวลาลําบาก มิตรแทเทาน้ันท่ีจะอยูเคียงขางคอยชวยเหลือเรา และถาจะดูภรรยาวารักเคารพสามีจริงหรือไม ใหสังเกตเมื่อสามีปวยไข ภรรยาจะคอยปรนนิบัติดูแลสามี หรอื ไม กลาวโดยสรุป การอานขยายความเปนการรับสารท่ีผูเขียนสื่อใหผูอานขยายความตามตัวอักษร ผูอ านจะตอ งรูความหมายของศพั ท สํานวน โวหารในเร่อื ง อธิบายความหมายไดถ กู ตอง เรยี กวา การอาน แปลความ ถาผูอานพิจารณาเน้ือหาสาระใจ ความสําคัญ และบริบท หรือศึกษาจากภูมิหลังของผูเขียน ผูอานจะคนพบความหมายท่ีแฝงไวในเน้ือหาน้ัน เรียกวา การอานตีความ การตีความเรื่องใดเร่ืองหนึ่ง ผอู า นแตล ะคนอาจตีความไดไมเ หมือนกนั ทง้ั น้อี ยทู ่คี วามรเู ดมิ หรือประสบการณเดิมของผูอา น การอาน จะทาํ ใหผ ูรบั สารเขา ใจไดด ีย่งิ ขน้ึ หากผูอา นรูจ กั อธิบายขยายความใหผูอื่นรับรูดวย การขยายความจึงเปน ทกั ษะในการสงสารทจ่ี าํ เปนตองฝกฝน การอานสรปุ ความ การอา นสรปุ ความจากขอความหรือเรอ่ื งราวทีอ่ านนัน้ มอี ยสู องระยะ ดงั นี้ 1. การสรปุ ความแตละยอหนาหรอื แตล ะอนเุ ฉท 2. การสรปุ ความจากเรือ่ งท้งั หมด 2_3_พท_33012_หนวย2 47

1. การสรุปความแตล ะยอ หนาหรอื แตล ะอนุเฉท มสี ว นสาํ คญั 3 สวน คอื สวนประกอบตอนนํา (ตอนตน) สวนประกอบตอนอภิปราย (ตอนกลาง) และสวนประกอบตอนปลาย (ตอนสรปุ ) (1) ตอนนํา (2) ตอนอภิปราย (3) ตอนสรุป สว นประกอบตอนนํามักเขยี นดวยประโยคใจความทกี่ ลาวถึงประเดน็ ความหรอื ความคดิ สาํ คัญ ของเรือ่ งในยอหนา สว นประกอบตอนอภิปราย เปน ตอนที่กลา วถึงรายละเอียดเกี่ยวกับประเด็นความในยอ หนา สวนประกอบตอนสรุป เปนการปดทายการอภิปราย มักจะอางประเด็นสําคัญในตอนนํามา กลาวซ้ํา 2. การสรุปความจากเรื่องทง้ั หมด มีลักษณะคลายการจับใจความสําคัญ คอื 1) อา นอยา งครา ว ๆ พอใหร เู รอ่ื ง 2) อา นใหล ะเอียดอกี ครั้งหนึง่ 3) ตั้งคาํ ถามวาเรือ่ งทอ่ี า นมีใครทําอะไร ท่ีไหน เมื่อไร อยางไร ตวั อยา ง ก. การสรปุ ความของแตล ะยอ หนา “แมของเจามีความหว่ันเกรงวาเจาจะเรียนมากเกินไป ดวยเห็นลูกทานที่ไป ๆ กลับมากลายเปน คนแก ดูอะไรไกลไมเห็น มีคํากลาววาเปนดวยอานหนังสือเหลือเกินไปนัก สวนความเห็นของขาน้ัน เห็นวาถาตามันจะส้ันดวยเรียนมากก็ช่ังหัวมัน ปลอยใหมันสั้นเถิด เวลาเจาอยูเมืองนอก ขาจะใหเจาซ้ือ แวน ตา เวลากลับมาเมืองไทย เจาจะกลับมารับจางเขาทําการ ขาก็คงใหเงินเดือนเจาพอซื้อแวนตาเหมือนกัน” (จดหมายจางวางหราํ่ : น.ม.ส.) สรุปความ ถาตามนั จะสนั้ ดว ยเรียนมากก็ชง่ั หวั มัน 2_3_พท_33012_หนว ย2 48

ข. การสรปุ ความจากเรอื่ งทัง้ หมด เคลด็ ในการจาํ ประสาร มฤคพทิ กั ษ หลายเดอื นมาแลว ผมไดพบกับคณุ พชิ ยั วาศนาสง บุคคลผซู ่ึงผมมคี วามประหลาดใจวา ทาํ ไม สามารถรบั รูแ ละจดจําอะไรไดกวา งขวาง ถามถึงเรอื่ งอะไร ทา นกต็ อบไดห มดและตอบไดอยางลกึ ซึง้ ละเอียดถถี่ วน ผมไดตงั้ คาํ ถามวา “ อาจารยค รับ ทาํ ยงั ไงถึงจําอะไรตออะไรไดมากมายเหลือเกนิ ” อาจารย พิชัยไดเ ปดนิตยสารตา งประเทศใหดรู ปู นกแลวถามวา เหน็ อะไรในภาพน้ี ผมตอบวา “เหน็ นกบนิ ” อาจารยช้ีใหดแู ลวอธิบายวา “นกตัวน้ี ขณะทบ่ี ินปก 2 ขา งของมันจะกางออกอยางเตม็ ท่ี ขาทัง้ สองเหยยี ด แนบลําตวั ไปขางหลงั ทําใหม ันสามารถแหวกอากาศไดเ ตม็ ที่ มนั มสี ีสันตา ง ๆ ประกอบกนั ปก และลําตวั สีนํา้ ตาลออนปนแก มีเหลอื งแซม ปากมสี ีดาํ และขาวผสมกนั ใตภ าพมีคาํ อธบิ ายบอกชอื่ ของนก บอกวา นกตัวนีอ้ ยใู นประเทศไหน กนิ อะไรเปนอาหาร ชอบภมู อิ ากาศแบบไหน อายุเฉลย่ี กป่ี  ดว ยวธิ นี ้ที ําใหผม สามารถจํานกตวั นีไ้ ด อีก 2 ป มาถามผมก็ยงั จาํ ได” ผมถงึ บางออตรงนเ้ี อง คนทจ่ี ดจาํ อะไรไดมาก ๆ จะมี คณุ สมบตั ิทีส่ าํ คญั คือ ไมมองอะไรอยา งผวิ เผนิ หากแตม องอยางพินิจพเิ คราะห ชา งสงั เกตและจดจาํ ไมม องเพยี งปรากฏการณ แตม องถึงที่มาของมนั ดว ย ดว ยวธิ ีนีท้ ําใหส ามารถเก็บเก่ียวเอาส่ิงมคี า ควรรู มาประเทืองสติปญ ญาได ไดความรไู ดข อมูลมาก กช็ วยใหการตัดสนิ ใจในเรอื่ งตา ง ๆ ทาํ ไดถ ูกตองและถูกทางดยี งิ่ ขึ้น น่กี ็เปนอีกแงหนึง่ ทน่ี า ศึกษานะครับ สรปุ ความจากเร่ืองทัง้ หมด การจาํ ที่ดตี อ งมองอะไรอยางพนิ ิจพิเคราะห ชางสังเกตและจดจาํ 2_3_พท_33012_หนวย2 49

เร่ืองที่ 2.2 หลกั การเสริมสรางและพัฒนานสิ ยั รักการอาน การอา นเปนเครอื่ งมอื ที่ใชใ นการแสวงหาความรู เปน พฤตกิ รรมการรบั สารสําคัญไมยง่ิ หยอน ไปกวา การฟง การรูวิธีอานท่ถี กู ตอ งจงึ เปน สิง่ จาํ เปน สําหรับผอู านทกุ คน การรจู กั ฝก ฝนการอานอยาง สมํ่าเสมอจะชว ยใหผ ูอานมพี ้นื ฐานในการอา นท่ีดี ทัง้ จะชว ยใหเ กดิ ความชาํ นาญ มคี วามรู รอบรู ทนั เหตกุ ารณ และตดิ ตามความเจริญกาวหนาทันโลก ปจ จบุ นั น้ีมผี รู แู ละนักเขยี นนําเสนอความรู ขอ มูล ขา วสาร และงานสรา งสรรค ตีพมิ พใ นหนงั สอื และส่ิงพมิ พอ น่ื ๆ มากมาย ความสามารถในการอานจึง จําเปนยง่ิ ตอ การเปนพลเมืองทีม่ ีคณุ ภาพในสังคมปจ จุบนั ดังจะเหน็ ไดวา องคการศกึ ษาวทิ ยาศาสตรแ ละ วฒั นธรรมแหง สหประชาชาติใชค วามสามารถในการรหู นงั สือของประชากรเปนตวั ดัชนีวดั ระดบั การพัฒนา ของประเทศนน้ั ๆ นกั ศกึ ษาจึงจําเปน ตอ งฝกฝนการอา นใหม ีประสิทธภิ าพและมนี สิ ยั รักการอา น เพ่อื ใหม ี ความสามารถในการที่จะพฒั นาตนเอง พฒั นาสงั คม และพฒั นาประเทศชาติใหเจรญิ กาวหนา ตอ ไป อยางไร ก็ตาม นักศกึ ษาบางคนมโี อกาสฝกอา นนอ ย ทงั้ น้เี นอ่ื งมาจากสภาพแวดลอ มท่ีเกยี่ วขอ งไมเ อ้ืออาํ นวย กต็ อ งพยายามหาโอกาสไดฝ ก ฝนการอา นอยบู า ง จะทําใหม ีขอมูลมาประกอบการคดิ และการตัดสินใจตอ ไป เพ่ือใหไ ดประโยชนเ ตม็ ท่จี ากการอา นหนังสอื นกั ศึกษาควรทาํ ความเขาใจหลกั การอาน ลกั ษณะการอา น การเลอื กอา นหนงั สือ หลกั การเสริมสรางและพัฒนานสิ ยั รักการอา น หลกั การอาน เพ่ือใหไ ดรบั ประโยชนส ูงสดุ จากการอานหนงั สอื นกั ศึกษาควรรูหลักการอานพอสังเขป ดังน้ี 1. กําหนดจุดมุงหมายในการอาน กอ นอานนักศกึ ษาควรกําหนดจุดมงุ หมายในการอานวา จะอา นเพือ่ ศึกษาคน ควา อา นเพอ่ื ความสนุกสนาน หรอื อา นเพอ่ื เพลดิ เพลนิ จะทําใหเลือกวธิ ีการอานและ ใชอตั ราเรว็ ในการอานไดอยา งมีประสิทธภิ าพ 2. สาํ รวจขอ มูลเก่ียวกบั หนังสอื และสวนประกอบ เม่ือนักศกึ ษาอานหนงั สือควรสนใจขอ มูล เกยี่ วกับหนังสอื เชน ปก คํานํา สารบัญ บรรณานุกรม ความรเู กย่ี วกบั ผแู ตง การพมิ พห นังสอื เลม นัน้ ขอ มูลเหลานจี้ ะชว ยเสรมิ ความรคู วามสนใจ เลือกอานหนังสอื ไดอ ยางถกู ตอ ง ทาํ ใหส ามารถอา นได อยางรวดเรว็ และไดรับความรจู ากการอา นอยา งเต็มท่ี 3. อา นอยางมสี มาธิ นกั ศกึ ษาควรอานหนงั สอื ดวยจติ ใจทแ่ี นว แน จิตใจสงบ ไมฟงุ ซาน หรือ คดิ ถึงเรอ่ื งอ่ืน ๆ การอา นอยา งมสี มาธจิ ะชว ยใหเ ขาใจเนอ้ื หาของหนังสือไดช ดั เจน 4. ทบทวนและไตรตรอง เมอ่ื อา นหนังสือจบแลว ควรพจิ ารณาทบทวนวาไดรบั ประโยชน อะไรบา งจากการอา น เนอ้ื หาบางตอนทไี่ มเขา ใจควรยอ นไปอา นซํา้ และทาํ ความเขา ใจพิจารณาไตรตรอง วา สาระท่ไี ดร บั จากการอานสามารถนําไปประยกุ ตใ ชใ นชีวิตประจาํ วนั ไดอยา งไร การทน่ี กั ศึกษาอา น อยา งทบทวน และพจิ ารณาไตรตรองจะทาํ ใหไ ดรับความรู และไดพฒั นาความคิดไปดว ย 2_3_พท_33012_หนวย2 50

ลกั ษณะการอาน โดยทัว่ ไปสามารถแบงไดเปน 4 ลกั ษณะ คอื 1. การอา นอยา งครา ว ๆ เปนการสํารวจวา หนงั สือเลมนเ้ี ราควรจะอา นอยางละเอยี ด ตอ ไปหรือไมโ ดยอานเพียงชอื่ เรอ่ื ง หัวขอเรอื่ ง ผแู ตง คาํ นาํ สารบัญ หรือการอานเนอื้ หาบางตอนโดยเร็ว 2. อานเพอื่ สํารวจเนอ้ื หา เปนการอา นเพือ่ ทาํ บันทกึ ยอ หรือทบทวนสรปุ สาระของเรือ่ ง 3. อานเพ่ือศึกษาอยา งลึกซึ้ง เปน การอา นละเอียด เพอ่ื เขาใจเรอ่ื งละเอียดทงั้ หมด 4. อานเพื่อวิเคราะหและวิจารณ เปนการอานอยางละเอียด เพื่อวิเคราะหเน้ือหาวามีความสําคัญ อยางไร และแสดงความคิดอยา งมเี หตผุ ล การเลือกอานหนังสอื หนังสือมีมากมายหลายประเภท เราจะอานหนังสือทุกเลมซึ่งมีอยูในโลกหนังสือเปนไปไมได หนังสือมีท้ังท่ีดีมีคุณคา และหนังสือท่ีมีคุณคานอย นักศึกษาจึงตองรูจักเลือกหาหนังสือท่ีดีมีคุณคาตรงกับ ความตองการ โดยรูจักความตองการของตนเอง และรูจักหนังสือ การรูจักตนเอง คือการรูรสนิยม ความสนใจ และความตองการของตนเอง วาชอบอานหนังสือประเภทใด บางคนชอบอานหนังสือความรู รอบตัว บางคนชอบอานหนังสือทองเที่ยว ผจญภัย ล้ีลับ ศาสนา วรรณคดี และนวนิยาย การเลือกอาน หนังสือตามความสนใจของตนจะทําใหการอานหนังสือเปนโลกสวนตัวท่ีมีความสุข ความแตกตางของวัย จะทําใหการเลือกอานหนังสือตางกัน ในวัยเด็กอาจชอบนิทานพาฝน วัยผูใหญอาจชอบเร่ืองธรรมะ สขุ ภาพ การทองเทยี่ ว การรูจักหนังสอื การรูจักหนังสอื คือการรวู าหนังสือแตล ะเลม มีคณุ คา และประโยชนท างดา นใด เราสามารถ แบงเน้ือหาหนังสือออกเปนประเภทกวาง ๆ 3 ลักษณะ ไดแก หนังสือสารคดี หนังสือบันเทิงคดี และ หนงั สอื วิชาการ หนงั สอื สารคดี เปน หนังสือทใี่ หค วามรูทั่วไป และมีความบันเทิงอยูบาง จูงใจใหผูอานติดตาม เนื้อเร่ือง มีลักษณะที่เปนบทความหรือหนังสือเลม นักศึกษาอาจพิจารณาเลือกหนังสือสารคดีโดยใชหลัก ดงั น้ี 1.ใหคณุ คาในดา นจรรโลงใจ เชน สารคดีทม่ี ีเนอื้ หาเกีย่ วกบั ศาสนา ชีวประวตั ิบคุ คลที่ ทําประโยชนแ กส ังคมประเทศชาติ หรือผทู ่ีมีความมานะอดทนฝา ฟนอปุ สรรค 2. เปนสารคดเี ก่ยี วกับศลิ ปวัฒนธรรมของไทย จะทาํ ใหมีความรู และมีรสนยิ มทางศลิ ปะท่ีดี หนังสือบันเทงิ คดี เปนหนังสอื ทีเ่ นน ความเพลดิ เพลนิ มคี วามรูเรื่องตา งๆ แทรกอยบู า ง เชน ความรเู กย่ี วกบั ประวตั ิศาสตร สภาพสังคม ศิลปวฒั นธรรม หนงั สือประเภทนไ้ี ดแ ก นวนยิ าย เรอ่ื งสั้น นิทาน นักศึกษาอาจพจิ ารณาเลือกหนงั สือบนั เทงิ คดีโดยใชห ลักดังน้ี 2_3_พท_33012_หนวย2 51

1. ใหค ุณคา แกชีวติ เชน การหลีกเลีย่ งอบายมุขและยาเสพติด การสรางสํานึกที่ดขี องสังคม กระตนุ ใหเ หน็ ความสําคัญของครอบครวั สงั คม 2. เนื้อหาเพลดิ เพลิน ผอนนคลายอารมณ มีคตสิ อนใจ หนังสอื วชิ าการ เปน หนงั สือท่ีใหความรใู นแตล ะสาขาของนกั ศึกษาแตล ะคน เชน ตาํ ราเรียน หรือหนังสอื ทใี่ หค วามรูเก่ยี วกับศาสตรต า งๆ การเลอื กหนังสือวชิ าการควรพจิ ารณาดงั นี้ 1. ผูเขียน มคี วามรูความชํานาญในเรื่องทเ่ี ขียนเพยี งใด โดยดจู ากประสบการณ คุณวุฒทิ างการ ศกึ ษา ความชาํ นาญหรือความรอบรูในเรื่องนั้น 2. เนอื้ หา จะตอ งเขยี นใหอา นเขาใจงา ย อธิบายจากงา ยไปหายาก ใชศพั ทวิชาการทถ่ี กู ตอ ง ใชภ าษาไดถูกตอ งเหมาะสม 3. การอางองิ พจิ ารณาจากรายการอางอิง ไดแก เชงิ อรรถ บรรณนุกรม เพ่ือตรวจสอบวา ขอมูลทเี่ ขียนนนั้ ถกู ตอ ง คน ควา มาจากทใี่ ด นาเชื่อถอื หรอื ไม เพอื่ สรางความม่ันใจ หลกั การเสรมิ สรา งและพัฒนานิสัยรกั การอาน นสิ ยั รักการอานจะเกิดขึน้ ไดถ านกั ศึกษายดึ หลักคําสอนเร่ืองอทิ ธิบาท 4 ในการอานคอื มีฉันทะ คือความรกั ในการอาน มีความพึงพอใจและสขุ ใจท่ไี ดอานหนงั สอื ท่ีตนชอบ วิริยะ คอื ตอ งหมนั่ เพียร พยายามในการอา น ขวนขวายหาความรทู ่เี ปนประโยชน มีจติ ตะ คอื ใชความคดิ สตปิ ญ ญา พิจารณาเรอ่ื ง ท่อี านอยา งเอาใจใส และสุดทายมีวิมงั สา คือการหม่นั ฝก ฝนพฒั นาการอา นอยางตอ เนือ่ ง จนติดนสิ ัยรกั การอา น และสามารถนําประโยชนท ไี่ ดจ ากการอา นมาพฒั นาชีวติ ใหไ ดร ับความสุขอยา งคุม คา ในการพฒั นานสิ ยั รักการอานในเบ้ืองตน นักศกึ ษาควรฝก ฝนเทคนคิ การอา นเร็วใหช ํานาญกอ น จงึ พฒั นานิสยั รกั การอานไดด ี เทคนิคการอานเร็ว การอานเรว็ มคี วามสําคญั ตอการศึกษาอยา งมาก โดยเฉพาะถา นกั ศกึ ษาศกึ ษาตอ ในข้นั ท่สี ูงข้ึน นักศกึ ษาตองอานตาํ รา หนงั สอื และเอกสารประกอบวชิ าตา ง ๆ อกี มากมาย ผูท ี่มคี วามชํานาญจะเปนผทู ่ี มที กั ษะในการอา นเร็ว ทาํ ใหคน ควา เรื่องราวไดเร็วข้นึ มเี วลาทบทวนเน้ือหามากขึน้ การอานเร็วไมไดหมายถึงการอานโดยใชเวลาที่รวดเร็ว แตหมายถึงผูอานสามารถเขาใจเนื้อ เรื่องไดรวดเร็ว จับใจความสําคัญไดฉับพลัน สามารถนําสาระสําคัญจากการอานไปใชประโยชนใน ชีวิตประจําวันท่ีรีบเรงไดทันทวงที นักศึกษาอาจเคยไดใชการอานรวดเร็วอยูบางแลวในชีวิตประจําวัน เชน อานตัวอักษรว่ิง การหาชื่อในสมุดโทรศัพท การคนคําในพจนานุกรม การอานแผนที่ ฯลฯ ควรตั้ง คําถามวาตองการรูอะไรจากการอาน มีสมาธิ และจรดสายตาตามตัวอักษรไมเกิน 2 ชวงบรรทัด จับเวลา ในการอา นแลวพยายามฝก ใชเ วลาใหนอยลง 2_3_พท_33012_หนว ย2 52

เทคนิคการอา นแบบ SQ3R เทคนิคการอานแบบนี้นิยมใชในการอานตํารา หนังสือ หรือเอกสารท่ีตองการความเขาใจ ชดั เจน ตามขนั้ ตอนดงั น้ี 1. S : Survey คอื การสํารวจเนือ้ หาของเรอื่ งท่อี านอยา งกวางๆ 2. Q : Question คือ การต้งั คาํ ถามในเรื่องนนั้ 3. R - 1Read คือ การอา นเน้ือเร่ืองเพอื่ หาคาํ ตอบทีต่ องใชใ นขั้นตอน 2 4. R - 2Recite คอื การพิจารณาวามคี วามรูค วามเขา ใจเร่อื งท่ีอา นหรอื ไม 5. R - 3M:Review คอื การทบทวนเรือ่ งที่อา นเพื่อใหเ ขา ใจชดั เจน เทคนิคการใชค ําถาม เทคนิคน้ีนักศึกษาต้ังคําถามกอนการอาน และใชคําถามทบทวนเร่ืองราวเม่ืออานจบ พยายาม ตอบคําถามน้ัน ถาไมเขาใจชัดเจนก็ตองอานอีกคร้ังหนึ่ง มีลักษณะคลายกับเทคนิค SQ3R นักศึกษา ตง้ั คําถามเกี่ยวกับเนือ้ เรอื่ งกอ นแลวอานในใจคน หาคําตอบ ถานักศึกษาไดนําเทคนิคทั้ง 3 ประเภทน้ีมาฝกฝนอยางสมํ่าเสมอก็จะสนุกสนานกับการอาน เหน็ ความสําคญั ของการอา นจนกลายเปนความรักที่จะอา นตลอดไป 2_3_พท_33012_หนว ย2 53

สรุปสาระสาํ คญั หลักการอานอยา งมวี จิ ารณญาณ คือ 1. ตอ งพินจิ ความถูกตองของภาษา 2. ตอ งพนิ ิจความตอเนอื่ งของประโยค 3. ตองพนิ ิจความตอ เน่ืองของความหมาย 4. แยกความรู ความคิดและความรูสึก 5. ดูความสมั พนั ธของหลักการและตัวอยา ง 6. ประเมนิ ความสําคัญของความจรงิ ในการอานนน้ั ผอู านจะตองจับใจความสาํ คัยหรอื แกนของเรอื่ งใหได สามารถแยกแยะไดวา สว นใดเปน ขอ เท็จจรงิ สวนใดเปนขอ คิดเหน็ ลีลาและการใชค าํ ของผูเขยี นมีความหมายอยางไร และในการ อานวรรณกรรมตองใชวิจารณญาณในดานรปู ลักษณข องวรรณกรรม ภาพลักษณของภาษา กลวีการส่ือ ความหมายและความเขา ใจสาร การอานแปลความ ตอ งรูค วามหมายของคาํ ศพั ทเ ฉพาะ สํานวนโวหาร สุภาษติ คําพงั เพย คาํ ในภาษาตางๆ ทน่ี าํ มาใช และเครอื่ งหมายหรือสัญลกั ษณตางๆ การอา นตคี วาม ผูอ านจะตองใชค วามสามารถในการพิจารณาความหมายของคําและขอ ความ ทงั้ หมดของผูเขียนไดอยางถกู ตอ ง โดยอานเรือ่ งอยา งละเอยี ด จับประเดน็ สาํ คญั ใหไ ด ตคี วามวา ขอ ความ หรือเรอื่ งนั้นๆ เก่ียวกับเรื่องใด ทาํ ความเขาใจกับถอ ยคําสาํ คัญ ตคี วามและเรยี บเรียงใหผูอืน่ เขา ใจได การอา นขยายความ เปนการขยายความคดิ ใหก วางขวางลึกซึ้ง เพม่ิ เตมิ รายละเอยี ดและตวั อยาง ประกอบ มกี ารอางอิงเพ่ือใหม ีความเขา ใจยง่ิ ข้ึน การอานสรปุ ความ ตอ งสรุปความแตละยอหนา และสรปุ ความทั้งเรืองใหไ ดใ จความและ สาระสําคญั หลกั การอา น มีดงั น้ี 1. กําหนดจดุ มุง หมายในการอา น 2. สํารวจขอ มลู เกยี่ วกบั หนงั สอื และสวนประกอบ 3. อา นอยา งมีสมาธิ 4. ทบทวนและไตรตรอง การอานมีเทคนิคสาํ คัญๆ ที่ใชกัน คือ เทคนิคการอา นเร็ว เทคนคิ การอานแบบ SQ3R และ เทคนิคการใชค าํ ถาม 2_3_พท_33012_หนวย2 54

กจิ กรรม คําทถ่ี กู กิจกรรมที่ 2 จงแกไ ขคําทีใ่ ชผ ิดความหมายใหถูกตอ ง ขอ ความ 1. สายสนุ ยี  จงสะกดรอยตามอยา ใหเขาคลาดเคล่ือนสายตาไปได 2. สุเทพเรียนเชิญเพอื่ น ๆ ไปที่บา นของเขา 3. ทีบ่ า นคุณคนเยอะ ถาสะดวกไปอยกู นิ บา นผมกไ็ ด 4. เพอื่ นในกลุมหึงหวงปต พิ งศม าก ไมอ ยากใหร ีบแตง งาน 5. ครตู อ งการฝากฝงใหนกั เรียนรักเรียนและรูจักหาความรู 6. ลมวา วพัดจัดจา นมาก 7. คุณพอ เปน คนใจปล้าํ คณุ แมจึงแตงงานดวย 8. กระเปาใบนไี้ ม หนักหนาอะไร นอ งพอถือได 9. นา้ํ รอนคลอกมอื แมครัว 10. ส่งั ใหล งมือทําไดแลว แตก ไ็ มยอมทํา ไมทราบวามัวอิดออดเพราะอะไร 11. ถามเทา ไรกไ็ มย อมตอบ ไมท ราบวามวั อิดเอือ้ นอยูเพราะอะไร 12. กรุงเทพมหานครมีผูอาศัยอยางแนนหนา 13. ธรรมะเปน เครอื่ งเหนยี่ วร้ังจติ ใจใหเปน คนมสี ติ 14. ระหวา งท่อี ยตู า งประเทศ มาลกี ฉ็ วยโอกาสเผยแพรช่ือเสียงของประเทศไทยดว ย 15. ตามหมายกําหนดการ ผอู ํานวยการโรงเรียนจะมอบรางวัลเวลา 08.30 น. 2_3_พท_33012_หนวย2 55

กิจกรรมที่ 3 จงอธิบายความหมาย หรอื ตคี วามคาํ และสาํ นวนทีข่ ดี เสน ใต ตอไปนี้ สาํ นวน ความหมาย 1. คุณอารีเลย้ี งลูกราวกับไขในหนิ 2. ใคร ๆ ก็วาสมพงษเ ปน เดก็ อมมอื 3. ดคู ณุ โฉมสดุ าสิ แตงตัวเหมอื นกาคาบพรกิ 4. วชิ าภาษาไทยเปนวิชาท่ีหมูมาก 5. ไอดาํ ไมเคยกลวั ใครหรอก เพราะพช่ี ายมนั ขาใหญ 6. วันนนี้ อ ยชวนเพื่อนอีก 2 คนโดดรม แต โชครา ย รมไมก าง 7. ใคร ๆ ทั้งตลาดเรยี กปาแดงวา ฆองปากแตก 8. อานนทเขาทาํ งานโดยไมต อ งสอบคัดเลอื ก เพราะเขาเสนใหญ 9. สมชายไมเลือกเรียนวิชาคณติ ศาสตรเพราะ เปนวชิ าทีห่ ินมาก 10. สุนทรทําเลขขอนี้ไมได แตเพื่อนเขาบอกวา ไมเห็นยากเลย ของกลวย ๆ 2_3_พท_33012_หนว ย2 56

กิจกรรมท่ี 4 ใชสมาธิและวิจารณญาณอา นบทความตอ ไปนี้ แลวตอบคําถามขอ 1 - 10 ขยะในแหลง ทอ งเทีย่ ว มงคล วงศก าฬสนิ ธุ มลู นธิ ิคุม ครองสตั วปาแหง ประเทศไทย พระอาทิตยทอแสงสีสมกระทบผิวน้ํายามเย็น สะทอนเปนประกายระยิบระยับดุจประกายของ เพชรยามตอ งแสงไฟในยามราตรี ลมทะเลพัดโชยเฉ่ือย ๆ ออยอ่งิ เหมือนกับไมอยากจะละจากพ้ืนผิวทองน้ํา หมูนกนางนวลบินฉวัดเฉวียนหากินเหนือผิวน้ําอยางราเริง โดยไมอาทรตอแสงอาทิตยที่กําลังจะลับหาย ไปกับทะเลอันกวางใหญไพศาล และจะละทิ้งสรรพส่ิงทั้งมวลไวเบ้ืองหลังพรอมกับเสียงคล่ืนกระทบหาด แผว เบา นี่เปน เพยี งฉากหน่ึงของธรรมชาตอิ ันแสนบริสุทธิ์ ทีไ่ ดบรรจงแตม และมอบไวใ หแ กม วล มนษุ ยชาตเิ พ่อื เปน เคร่อื งจรรโลงและหลอเลี้ยงความงามและสุนทรยี ทางดานจติ ใจสบื ไป แตเ หตุไฉนผคู น ทไี่ ดไปสมั ผัสกับความงามแหงธรรมชาติเหลาน้นั กลบั เอาความมักงา ย ความเหน็ แกค วามสะดวกสบาย สวนตวั เขา ไปดวย เลยทาํ ใหค วามงามในธรรมชาติสวนน้ันลดนอยลงอยา งนา เสยี ดาย “ขยะ” คอื ผลของความมกั งา ย ในวนั หยดุ สุดสปั ดาห ผคู นพยายามหนีความแออดั จากส่งิ แวดลอมและมลภาวะทเี่ ปนพิษ ภายในตวั เมืองท่คี นอยูอาศัย เพ่อื ที่ไปตกั ตวงหาความสขุ ความสบายทงั้ กายและใจ ตามสถานทใี่ กลบ างไกล บา ง ตามแตกาํ ลังทรพั ย บางคนไปกันเปน หมูคณะ บางคนไปแบบครอบครัว บางคนไปแบบสนกุ สนาน ไมส นใจไยดอี ะไรทัง้ สิ้น กนิ เหลาเมายา รอ งราํ ทาํ เพลง เสยี งฆอ งเสยี งกลองดงั สนัน่ หวน่ั ไหวไปหมด แทบจะไมไ ดด คู วามสวยงามของธรรมชาติทีอ่ ยรู อบตัวเลย หลังจากกนิ อาหารแลว บางทีแทนทจี่ ะชว ยกันเกบ็ กวาด รวบรวมถุงกระดาษพลาสตกิ เศษอาหาร ขวดเหลา ขวดเบียร เอาไปทงิ้ ยังท่คี วรจะทง้ิ หรือบริเวณทเ่ี จาหนา ทเ่ี ขาไดจัดเตรยี มไวใ ห เปลา เลย เสรจ็ เร่ืองเสร็จธุระก็เปน อนั เสรจ็ กนั ไมสนใจวา มันจะปลวิ ไปตามลม หรือวา หมามนั จะคุย เศษ อาหารกระจดั กระจายเกล่อื น ทําใหบริเวณน้ันดูสกปรก และทาํ ใหสภาพธรรมชาติที่แสนจะบริสทุ ธแ์ิ ละ งดงามดอยคณุ คา ไปถนดั ตาทเี ดยี ว เศษอาหาร เปลือกผลไม ยังมีโอกาสสลายตัวไปตามธรรมชาติ แตเศษ ถุงพลาสตกิ หรือขวดเหลา ขวดเบยี ร กระปอ งนํ้าอดั ลม พวกนจี้ ะไมส ลายตัวเลยนบั เปน สิบ ๆ ป แถมเมือ่ ขวดเหลา ขวดเบียรแตก ยังทาํ ใหผ ูคนที่มาทองเท่ยี วทหี ลังเหยียบเอาบาดเจบ็ ธรรมชาติ สถานที่ทอ งเท่ยี วของบา นเราหลายแหง เปน ทชี่ ืน่ ชอบของนักทองเท่ียวชาวตางชาติ บางแหง มชี อ่ื ตดิ อันดบั โลกดว ยซา้ํ เมื่อเขาไดส ัมผัส ตา งก็ออกปากชมวา มีความสวยงามและความสมบูรณ ไมแพแ หงอื่นในหลายประเทศท่เี ขาเคยไปสมั ผสั มา แตเขาจะติอยนู ดิ หนึ่งวาขยะมากเกินไป 2_3_พท_33012_หนว ย2 57

บางคนถึงกบั ถือถงุ ลงมอื เกบ็ ขยะเอง ทงั้ ๆ ท่เี ขาเปน นักทองเที่ยวท่ีผานเขามาเที่ยวในเมืองไทย เราช่ัวคร้ังชั่วคราวเทานั้น เราเปนเจาของบานเจาของสถานท่ีเสียอีกกลับไมสนใจไยดีเหมือนไมมีอะไร เกิดข้ึน เราจะทําอยางไรที่จะใหทุกคนเกิดความสํานึก เกิดความรักหวงแหนในธรรมชาติท่ีสวยงาม และบริสุทธ์ิ สถานท่ที อ งเทย่ี วหลายแหง ไมวา จะเปนชายทะเลพัทยา เกาะพีพี หมูเกาะสุรินทร เกาะสิมิลัน หรอื แมก ระทง้ั ในวนอุทยานภูเขยี ว หว ยขาแขง เขาใหญ ไปดเู ถอะ ตางอดุ มไปดว ยขยะ ในขณะท่ีเราเรียกรองอยากไดสถานท่ีทองเท่ียวท่ีสวยงามไวเปนแหลงทํามาหากิน ดูดเงินตรา จากกระเปานักทองเท่ียวมาเลี้ยงปากเลี้ยงทองคนในชาติ เม่ือเราไดมาแลว ไมชวยกันรักษา นับวันสถานที่ ทองเที่ยวเหลาน้ีจะถูกทําลายไปดวยนํ้ามือของเราเอง ทําอยางไรจึงจะปลูกฝงใหคนในชาติรักความสะอาด ไมเปน คนมักงาย กินท่ีไหนท้ิงท่ีนั่นอกี ทานทั้งหลายลองหลับตานึกภาพดูเถอะครับ ในขณะที่ดอกไมปาท่ีแสนจะหายากกําลังออก ดอกอยางสวยงาม มเี หลาแมลงปอ ผีเสอื้ ทว่ี านแ้ี ลว ยังมภี าพของถงุ พลาสตกิ พาดหอ ยอยูบนกง่ิ ดวยจะเศรา ใจขนาดไหน เพียงแตภาพนี้ภาพเดียว ถาหากฝร่ังนักทองเท่ียว เขานําไปเผยแพรใหกันดู เราจะอับอาย ขนาดไหน เรามาชวยกันปลูกฝงสํานึกใหม จะไปไหน เราลองเอาถุงพลาสติกใสกระเปาไปดวย เม่ือกิน อะไรเสร็จ แทนที่จะทิ้งไปเลย ก็เอาใสถุงพลาสติกซะ หรือตั้งแคมปไฟกินเหลาเมายาแลว เราเก็บกวาด ใหเรียบรอย นําไปท้ิงในถังขยะหรือที่ท้ิงท่ีควรจะทิ้ง ผมวามันไมนาลําบาก หรือทําใหเสียเวลามากมาย นะครับ คําถาม 58 1. สง่ิ สาํ คัญท่ีทําใหค วามสวยงามของธรรมชาตหิ มดไปคือสิง่ ใด ก. ความมักงา ยของคน ข. มลภาวะที่เปน พิษ ค. ความเหน็ แกต ัวของคน ง. ความแออัดของสงิ่ แวดลอ ม 2. อะไรที่ผูเ ขยี นแสดงความไมพอใจเปนอยา งมาก ก. การแสวงหาความสุขสบายสวนตัวของคน ข. การทง้ิ เศษขยะในสถานทท่ี องเทย่ี ว ค. การกินเหลา เมายารอ งรําทําเพลง ง. ผคู นพยายามหนีความแออดั จากส่งิ แวดลอ ม 2_3_พท_33012_หนว ย2

3. สิง่ ทีจ่ รรโลงจติ ใจมนุษย คอื ขอใด ก. ความงามของธรรมชาติ ข. ความงามของทอ งทะเล ค. ฝูงนกนางนวลทบี่ นิ โฉบเหนอื ผิวนาํ้ ง. ความงามของพระอาทิตยก ระทบผิวนํา้ ยามเยน็ 4. ผูเขียนมีความรูสึกหวงใยในเร่ืองใด ก. การขจดั มลภาวะเปน พิษ ข. เชิญชวนใหชาวตางชาติเขา มาทอ งเทีย่ วในประเทศไทย ค. ความรวมมอื กันในการสรา งแหลง ทอ งเทยี่ ว ง. ใหผ อู านเกิดความรักความหวงแหนในธรรมชาติ 5. ผูเขยี นมีความตองการปลกู ฝงในเรอื่ งใดเปน สาํ คัญ ก. ความเสยี สละ ข. ความรักหวงแหนชาติบา นเมือง ค. ความรกั สามัคคีมนี ํ้าใจชวยเหลอื กัน ง. ความสะอาด ไมม ักงาย 6. ขอใดท่ีทําใหเ กดิ ความรูสึกละอายแกค นไทย ก. เขาออกปากชมวามีความสวยงามและสมบูรณไมแพแหงอื่น แตเขาติอยูนิดหน่ึงวา ขยะมากเกนิ ไป ข. เราเปนเจาของบาน เจาของสถานที่เสยี อกี กลบั ไมสนใจไยดี เหมอื นไมม ีอะไรเกิดขนึ้ ค. สถานที่ทองเทีย่ วหลายแหง ไปดูเถอะ ตางอดุ มไปดว ยขยะ ง. บางคนถึงกับถือถุงลงมือเก็บขยะเอง ทั้ง ๆ ท่ีเขาเปนนักทองเที่ยวท่ีผานเขามาเที่ยวใน เมืองไทยเราชั่วครง้ั ชว่ั คราวเทาน้ัน 7. ขอใดไมใชผ ลท่ีเกดิ จากความมกั งา ยในบทความนี้ ก. แหลง แออดั ข. อบุ ัตเิ หตุ ค. มลทศั น ง. มลภาวะ 2_3_พท_33012_หนวย2 59

8. ขอใดนาจะแกป ญหาที่กลา วในบทความนี้ได ก. เจา หนา ทค่ี อยตกั เตอื นนักทองเทย่ี ว ข. เจา หนาทีค่ อยสอดสองดูแลแลว ลงโทษผูท ที่ งิ้ เรย่ี ราด ค. เจาหนาทค่ี อยบรกิ ารเกบ็ ขยะจากนกั ทองเทีย่ ว ง. ไมมีวิธีใดนอกจากปลกู ฝง ใหคนมจี ติ สํานึก 9. ขอใดไมใชแนวทางทผี่ ูเขยี นเสนอในการแกปญ หา ก. การปลูกฝง สาํ นึกรักความสะอาด ข. การปลกู ฝงความรับผิดชอบ ค. การต้งั ถงั ขยะไวรองรับขยะท่จี ะท้งิ ง. การลงโทษตามตัวบทกฎหมาย 10. ชื่อเร่อื ง “ขยะในแหลงทอ งเทย่ี ว” แตเหตุใดในคํานําจงึ กลาวถงึ ความงดงามของธรรมชาติ ก. คนมกั ชอบทิ้งขยะในสถานทีท่ องเทย่ี ว ข. สถานทีท่ อ งเท่ยี วซึ่งมีธรรมชาตงิ ดงามมกั มขี ยะมาก ค. สถานท่ีซงึ่ ธรรมชาตงิ ดงามมกั เปนแหลง ทองเที่ยว ง. ผูเขยี นตอ งการใหผูอ านเห็นคุณคาความงดงามของธรรมชาติ 2_3_พท_33012_หนว ย2 60

กจิ กรรมท่ี 5 ใหน กั ศึกษาอานเน้อื เพลงแลว ตอบคาํ ถาม 61 เพลงคน ดวงดาววับวาวเคยเดน พราวยงั หลน เมฆลอยเบ้ืองบนยงั ตกลงสูด นิ หมูมวลนกกามีปกหลกี ปน ของพรานโผบิน ไมวายรว งดินลงไป ทะเลลึกมีมวลหมูปลามากมาย ทัว่ บึงหนองคมู วลหมปู ลามากหมู กย็ ังมิวายโดนเบ็ดเด็ดชีวติ มนั ถึงตาย ละมา ยคลา ยชวี ติ คน มืดมัวเดนดเี พยี งใด รํ่ารวยหรือเข็ญใจอบั จน ไมมีวันพน ความตาย สดุ ที่หมายเดียวกนั เปน คนทั้งทีควรใหม ีประโยชน ชาติไทยของเราควรรงุ โรจนเ ทาทัน อยามวั ระเริงความสุขสว นตวั เห็นเปน สาํ คญั ชีวติ คนส้นั นิดเดยี ว คาํ ถาม 1. จากบทเพลงสรปุ ไดค วามตรงกับขอ ใด ก. มมี ดื ยอ มมีสวาง ข. มสี ขุ ยอ มมที ุกข ค. มีเกดิ ยอ มมดี บั ง. มีรวยยอมมีจน 2. “อยา มัวระเริงความสุข สว นตัวเหน็ เปน สาํ คัญ ชีวิตคนส้ันนดิ เดยี ว” ขอความน้ผี แู ตงมเี จตนาใด ก. สง่ั สอน ข. เตอื นสติ ค. เสนอแนะ ง. เปรยี บเทียบ 2_3_พท_33012_หนว ย2

3. คําประพันธในวรรคใดใหสาระสาํ คัญมากทสี่ ดุ ก. มืดมัวเดน ดเี พยี งใด รา่ํ รวยหรอื เข็ญใจอบั จน ข. กย็ ังมวิ ายโดนเบด็ เด็ดชวี ติ มันถงึ ตาย ค. เปน คนท้งั ทีควรใหมีประโยชน ง. ทะเลลึกมีมวลหมปู ลามากหมู 4. ถา นกั ศึกษาปฏบิ ตั ติ นตามแนวคิดในบทเพลงนสี้ ังคมจะเปน อยา งไร ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. เพราะเหตุใด........................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 2_3_พท_33012_หนวย2 62

กิจกรรมที่ 6 ใหน กั ศึกษาเลอื กใชค าํ หรือกลุมคาํ ใหเหมาะสม 1. เรอื เอียง.............................................เมื่อผูโดยสารลุกขนึ้ พรอมกนั (วบู , วูบวาบ) 2. ธดิ า.............................................ธรรมชาติรอบๆ ตัว อยูเ พียงคนเดยี ว (ชมชอบ, ชื่นชอบ) 3. แปงเปน คนฉลาดสอนอะไรบอกสน้ั ๆ กเ็ ขา ใจไมต อ ง .................................. (จํา้ จีจ้ ําไช, แจงสเี่ บย้ี ) 4. งาชางทัง้ สอง..............................น้งี ามมาก (อนั , กงิ่ ) 5. เราควรบาํ เพ็ญประโยชน. ............................สว นรวม (เพอ่ื , ตอ) 6. ตาของเขาแดง.................................เพราะพษิ ไข (กา่ํ , กรา่ํ ) 7. ธรรมชาตทิ ภี่ หู ลวงสามารถ.........................นกั ทองเทย่ี วใหไปเยือนปล ะหลายแสนคน (ดึงดดู , เรยี กรอง) 8. พระราชวังโบราณเปน.................................ทน่ี าสนใจมาก (โบราณสถาน, โบราณวตั ถุ) 9. คนเดินเหยยี บใบไมแหงเสียง...............................อยใู กล ๆ (สอบสาบ, กรอบแกรบ) 10. การแตง ตวั ไมเรยี บรอ ยปลอ ยตวั .......................ทาํ ใหคนดถู ูกได (ซอมซอ, ตามสบาย) 11. บดิ ามารดายอ มใหค วามอปุ การะ....................บุตรของตน (กบั , แก) 12. เขามาโรงเรยี น.............................รถยนตโดยสารประจาํ ทาง (ดวย,โดย) 13. อาจมีผูร าย.................................อยูในคนกลมุ น้ี (ซอน, แฝง) 14. นองนชุ .................................คณุ แมใหซื้อตกุ ตาให (รบกวน, รบเรา) 15. พระบาทสมเดจ็ พระเจา อยูหวั จะ.................................และ................................ทกุ วันพระ (ทรงบาตร-ทรงศีล, ทรงตกั บาตร-ถอื ศลี ) 2_3_พท_33012_หนวย2 63

ตอนท่ี 3 วรรณคดีและวรรณกรรม เรือ่ งท่ี 3.1 ความหมาย ความสําคัญ และลกั ษณะของวรรณคดีและวรรณกรรม วรรณคดี หมายถึง หนังสือที่แตงขึ้นอยางมีศิลปะดวยทวงทํานองการเขียนท่ีประณีต อาจเปน รอยแกว หรือรอ ยกรอง มีความงดงาม ถา ยทอดความสะเทอื นใจ ความนึกคิด สามารถบันดาลใจใหผูอานเกิด ความปติเพลดิ เพลนิ เกดิ จินตนาการ มีอารมณรว มไปกับกวดี วย ท้งั ตองประกอบไปดวยคุณคาสาระไมชักจูง จติ ใจไปในทางตาํ่ ทงั้ ยงั แสดงความรู ความคิด และสะทอนความเปน ไปของสงั คมในแตล ะสมยั ดวย สมควร ยกยอ ง เปนแบบอยางทีด่ ี ความสาํ คญั ของวรรณคดีและวรรณกรรม วรรณคดีและวรรณกรรมมคี วามสําคัญ เปน วฒั นธรรมอยางหนึง่ ทางภาษา ทาํ ใหเ กดิ ความช่ืนชม ซาบซึ้ง ภูมิใจในภาษาไทยอันเปนภาษาประจําชาติ ที่บรรพบุรุษไดสั่งสมและสืบทอดมาจนถึงปจจุบัน โดยเฉพาะใหคณุ คา หลายดา น ดงั น้ี 1. คณุ คาดานวรรณศลิ ป ศลิ ปะ การใชถ อ ยคาํ การใหร สวรรณคดแี ละวรรณกรรม สํานวนและ โวหาร ภาพพจนและความจรรโลงใจ 2. คุณคาทางสังคม คานิยม วัฒนธรรมประเพณี ชีวิตความเปนอยู คติ ประวัติศาสตร ตํานาน ความเชอ่ื และขอ คิดตาง ๆ ลกั ษณะของวรรณคดี 1. นิยมแตงเปนรอยกรองมากกวารอยแกว เปนบทกลอนลักษณะภาษากาพยกลอนท่ีมีสัมผัส คลอ งจอง เพราะคนไทยมีนิสัยเปนคนเจา บทเจากลอน เชน ชักนํ้าเขาลกึ ชกั ศกึ เขา บา น 2. เนนความงามความไพเราะของคําและสํานวนโวหาร มีการสรางคําที่มีความหมายอยาง เดยี วกนั ท่เี รยี กวา คําไวพจน โดยใชรูปศัพทตา ง ๆ เชน นารี นงนุช วนดิ า บังอร “คดิ ความยามบงั อร แยมโอษฐยิ้มพรม้ิ พรายงาม” “หอมมานา เอ็นดู ชูชืน่ จิตคดิ วนดิ า” 3. เนน การแสดงความรูส กึ สะเทือนอารมณ เชน รัก โศก เศรา โกรธ อาลยั อาวรณ เชน “นางครวญคราํ่ รํ่าวา นํ้าตาตก เหมือนหนงึ่ อกพพุ องเปนหนองฝ แมอมุ ทอ งครองเล้ยี งถึงเพียงน้ี ไดส ิบปเศษแลวจะแคลว กนั ” (ขุนชา งขุนแผน : สนุ ทรภู) 4. มีขนบการแตงคือ มีวิธีการแตงท่ีนยิ มปฏิบตั แิ นวเดยี วกันมาแตโบราณมีการกลา วคาํ ไหวค รู ไหวเทวดา ไหวพระรัตนตรยั สรรเสรญิ พระเกยี รตคิ ณุ ของพระมหากษัตริย หรือชมบา นเมอื ง 2_3_พท_33012_หนวย2 64

5. มเี น้ือหาเก่ียวกบั ชนชั้นสงู มากวาสามัญชน ตวั เอกเปน กษตั ริย “เม่อื น้ัน พระตรีภพลบโลกเรอื งศรี ไสยาสนเหนืออาสนรูจี ยังทส่ี ุวรรณพลบั พลา” (รามเกียรติ์ : รัชกาลที่ 1) 6. วรรณคดีไทยมีลักษณะเปนวรรณคดีสําหรับอาน ใหรายละเอียดตาง ๆ เนนความไพเราะ ของคํา เชน “ลําดวนหวนหอมตรลบ กลิน่ อายอบสบนาสา นึกถวิลกลนิ่ บหุ งา ราํ่ ไปเจาเศราถงึ นาง” 7. มีบทอัศจรรยแทรกอยู เร่ืองของความรักและเพศสัมพันธ เปนธรรมชาติไมนิยมกลาว ตรงไปตรงมา จะใชวิธีการเปรยี บเทียบหรอื ใชส ญั ลกั ษณแ ทน เชน “แมลงภูค ูเคียงวา ย เห็นคลา ยคลา ยนาเชยชม คดิ ความยามเมอื่ สม สนทิ เคลาเจา เอวบาง” (กาพยเหเ รอื : เจาฟาธรรมธเิ บศร) 8. วรรณคดมี ักแทรกความเช่ือคานิยมของไทยไวเ สมอ เชน “ปากเกาวา พี่จะลาตาย นอ งชายเมตตาชว ยปลงศพ อยา ใหคางราตรีในทร่ี บ ไตรภพจะหมนิ่ นินทา” (รามเกียรติ : รัชกาลที่ 1) วรรณกรรม หมายถึง งานประพันธทั่วไปท้ังหมดทุกประเภททุกรูปแบบ ไมวาจะเปนรอยแกว หรือรอยกรอง รวมถึงขอเขียนตาง ๆ เชน หนังสือ จุลสาร สิ่งพิมพ ปาฐกถา เทศนา คําปราศรัย สุนทรพจน ซงึ่ มเี น้ือหา มีจุดมุง หมาย สือ่ ความใหผอู านเขา ใจได ไมเ นน เรื่องศลิ ปะในการแตง วรรณกรรม มี 2 ประเภท 1. สารคดี หมายถึง หนังสอื ทแ่ี ตง ข้ึนมุงใหค วามรู ความคดิ มีทัง้ รอยแกวและรอยกรอง 2. บันเทงิ คดี หนังสือทีแ่ ตงขนึ้ เพื่อมุงใหความเพลิดเพลิน สนุกสนานบันเทิงแกผูอาน จึงใชเปน เร่ืองทม่ี เี หตุการณแ ละตัวละคร ลกั ษณะของวรรณกรรม 1. ไดร บั อทิ ธพิ ลมาจากประเทศแถบตะวันตก 2. เขียนเปนรอยแกวมากกวารอยกรอง รอยกรองที่แตงจะเปนรอยกรองขนาดสั้น ไมเครงครัด ในฉันทลกั ษณ 3. มีรปู แบบหลากหลาย เชน บทความ เรื่องส้นั 4. มเี นอ้ื หาเร่ืองใกลตัว ปญ หาครอบครัว เศรษฐกจิ สังคม การเมอื ง 2_3_พท_33012_หนวย2 65

5. ใหความสําคัญกับองคประกอบของเร่ือง เชน โครงเรื่อง ขอคิดจากเร่ืองเนนสมจริงไมยึดถือ ฉันทลักษณ 6. มงุ ใหค ณุ คาทางดานอารมณ ความรู ความคดิ 7. ไมม ีรูปแบบที่เปน แบบแผนได เร่ืองที่ 3.2 ลกั ษณะของวรรณกรรมปจ จบุ นั และวรรณกรรมทอ งถ่นิ วรรณกรรมปจจุบัน หมายถึงงานเขียนท่ีมีลักษณะเปล่ียนแปลงไปจากเดิม ท้ังในดานรูปแบบ ไมเครงครดั ในฉันทลกั ษณ เนอ้ื หาจะเปนเร่ืองใกลตัว กลวิธีการแตง แนวคิด คานิยม และความเช่ือ ซึ่งไดรับ อทิ ธพิ ลของวรรณกรรมตะวันตก ลกั ษณะของวรรณกรรมปจจุบนั 1. วรรณกรรมปจ จบุ ันไดร ับอทิ ธพิ ลมาจากประเทศตะวันตก 2. สวนใหญเขียนเปนรอยแกวมากกวารอยกรอง รอยกรองที่แตงจะเปนรอยกรองขนาดส้ัน นิยมแตงดวยกลอนสุภาพ กาพย และโคลงสี่สุภาพ ดัดแปลงรอยกรองใหมีรูปแบบผิดแผกไปจากเดิม และ ไมเ ครงครดั ในฉนั ทลักษณในบางวรรคจะมจี ํานวนคํามากกวาทก่ี ําหนดในคําประพันธ 3. มีรูปแบบหลากหลาย เชน นวนิยาย (เรื่องฟาจรดทราย หลายชีวิต ลูกอีสาน คําพิพากษา ฯลฯ) เรอื่ งสั้น (เรื่องมอม) บทละครพูด (เห็นแกล ูก) บทความตาง ๆ 4. แนวคิดเปน แบบสะทอนสงั คม ปญ หาเศรษฐกจิ และความขดั แยงตา ง ๆ 5. เนือ้ เร่อื งจะเปน เรอ่ื งใกลต ัว มีความเปน ไปได วรรณกรรมทองถิ่น หมายถึง ผลผลิตที่เกิดจากภูมิปญญาของชาวบานท่ีสรางสรรคในรูปแบบ ตาง ๆ เชน เพลงนิทาน ตํานาน สํานวนสุภาษิต เพ่ือความสนุกสนานใหทองถ่ินของตน มีแงคิด คติสอนใจ ในการดําเนินชีวิต การศึกษาวรรณกรรมทองถิ่นจะชวยใหเขาใจวิถีชีวิต ความเชื่อ คานิยม เพื่อเปนพ้ืนฐาน ในการศึกษา ความคิด คานยิ ม และพฤตกิ รรมของคนรุน หลงั ลกั ษณะของวรรณกรรมทอ งถิน่ 1. วรรณกรรมทองถ่ินมักจะไมปรากฏชื่อผูแตง เพราะเปนเร่ืองเลาสืบทอดกันมา บางคร้ัง อาจจะทราบผูแ ตง เปนใคร แตกไ็ มท ราบประวตั ทิ ช่ี ัดเจน 2. วรรณกรรมทองถิ่นจะใชภาษาถิ่น ลักษณะถอยคําเปนคํางาย ๆ มีทั้งท่ีสื่อความหมายอยาง ตรงไปตรงมา หรอื แฝงนยั ใหค ิด ตวั อยางเพลงกลอมเด็ก เชน 2_3_พท_33012_หนว ย2 66

“โอละเหเอย แมจะเหใ หนอนวนั ต่ืนขนึ้ มาจะอาบนา้ํ ทาํ ขวัญ นอนวนั เถดิ แมค ุณ พอ เนอ้ื เยน็ เอย แมมใิ หเจาไปเลน ท่ีทานํ้า จระเขเ หรา มนั จะคาบเจาเขา ถาํ้ เจา ทองคาํ พอ คณุ ” 3. วรรณกรรมทองถิ่น เปนแหลงขอมูลวัฒนธรรมพื้นบาน เพราะไดบันทึกขนบธรรมเนียม ประเพณีของคนในทองถ่ินของตน เพ่ือใหคนรุนหลังยึดถือปฏิบัติตามในประเพณีสูขวัญในภาคกลาง ประเพณีลงแขกในภาคกลาง และมีถอยคําเชิญเทวดา เชิญขวัญท่ีหายไปอยูในดงในปาใหกลับมาอยูกับเน้ือ กับตัว และยังมีการบันทึกไวโดยการจดจําจากรุนตอรุน เชน ประเพณีทําขวัญแมโพสพ หรือแมขวัญขาว ในภาคกลาง จะทําตอนขาวออกรวงใหมาอยูเปนมิ่งขวัญในทองนา เพ่ือขาวในนาจะไดออกรวงดี เก็บเก่ียว ไดมาก 4. วรรณกรรมทองถน่ิ เปนภูมปิ ญ ญาทางภาษาท่ีสืบทอดกันมาดวยวิธีมุขปาฐะ คือการบอกเลา ตอ ๆ กันมา ผูเลาก็จะตอเติมเสริมแตงเร่ืองราวทําใหเน้ือเร่ืองแตกตางไปจากเดิม ยิ่งเลาสืบทอดกันมานาน เทาใด เน้อื เรื่องกจ็ ะพิสดารมากข้ึน ทําใหเกิดความหลากหลายของเนอื้ เรือ่ งในแตละทอ งถ่นิ ปจจบุ ัน มีการ รวบรวมวรรณกรรมมุขปาฐะไวเปนลายลักษณอักษร วรรณกรรมทองถิ่นจึงเปล่ียนจากการเลามาเปนการ อานจากบนั ทึก 5. วรรณกรรมทองถิ่นเกิดขึ้นเพื่อสนองความตองการของคนในทองถิ่น ความตองการไดแก เพ่ือความบันเทิง สนุกสนานเพลิดเพลิน เชน การเลานิทานทองถิ่นของตน การรองเพลงพ้ืนบาน เพื่อบอก ความเชอื่ เกี่ยวกับปรากฏการณทางธรรมชาติ เชน ฟา รอง ฟาแลบ ฟาผา ชาวบา นกแ็ ตงตํานานเรอ่ื งรามสรู กับ เมขลาขึ้นมาอธิบายปรากฏการณน้ัน นอกจากน้ียังมีวรรณกรรมพ้ืนบานท่ีสรางขึ้นเพื่อสอนคติธรรมในการ ดํารงชีวิต เชน สํานวน ภาษิตตาง ๆ ที่ใหขอคิดสอนใจ บางเร่ืองก็มีเนื้อหาเกี่ยวกับความขัดแยงกันระหวาง พอตากับลูกเขย ในเรอ่ื งสงั ขทอง การะเกด สุวรรณหงส เปนตน เรอ่ื งที่ 3.3 หลกั การพินิจ วเิ คราะห และวิจารณวรรณคดแี ละวรรณกรรม เม่ือนักศกึ ษาอา นมาถึงข้นั อา นแปลความ ตคี วาม ขยายความ และสรุปความ ซึ่งเปนทกั ษะขนั้ สูงข้นึ ของการอานแลว นกั ศกึ ษาตอ งรหู ลักการพินิจ วเิ คราะห และวจิ ารณว รรณคดีและวรรณกรรมท่ีอานได หลกั การพินจิ วเิ คราะห และวิจารณวรรณคดแี ละวรรณกรรม การพนิ จิ คือ การพิจารณาตรวจตรา พรอ มทัง้ วิเคราะห แยกแยะ และประเมนิ คา ได เพอื่ เปน ประโยชนตอตนเอง และยังเปน ประโยชนเ พือ่ นําไปแสดงขอ เท็จจริงและขอคิดเหน็ ใหผ อู น่ื ไดร ับทราบเปน การวจิ ารณวรรณคดี ซึง่ มีอยหู ลายระดบั ดว ยกัน ในระดบั แรก ๆ เปน การบอกกลา วความคิดเหน็ สว นตวั วา 2_3_พท_33012_หนว ย2 67

ชอบหรอื ไมชอบ เร่ืองที่ไดอา นน้นั วา เปน อยา งไร บางคร้งั อาจจะติชมวา ดหี รอื ไม ซ่งึ เปน การแสดงความ คดิ เหน็ หมายถึง การแสดงความคิด ความรสู กึ ท่ีตนเขาใจเรือ่ งทีอ่ านใหผ อู ่นื รับรู เพื่อเปน การศกึ ษาหรอื เปน การแลกเปล่ียนความคิดเหน็ ซงึ่ กนั และกัน การแสดงความคิดเหน็ ทด่ี คี อื การพดู หรือการเขียนแสดงความ คดิ เหน็ ของตนไดตรงประเดน็ ของเรอื่ ง และความคิดเหน็ นั้นแสดงความคิดออกมาโดยมีเหตุผล ขอ มูล ขอ อา งอิง จนเกดิ ความนาเชอ่ื ถือ ผูอา นพิจารณาแลว ยอมรบั และเชื่อถอื ได ลกั ษณะแนวความคิดเหน็ ทด่ี ี 1. เปน ความคิดเหน็ ทม่ี เี หตุ – มผี ล มหี ลักฐานอางองิ ประกอบชัดเจน เปน ตัวเลขหรือขอ มลู อา งองิ 2. เปนความคดิ เห็นทเี่ ปนกลางไมมอี คติ มใี จเปนธรรม หรอื ไมมีความลําเอียง เพราะความ เกลียด ความรัก โลภ โกรธ หลง คุณสมบตั ขิ องผทู ่จี ะแสดงความคดิ เหน็ ไดด ี 1. ตองเปนผทู ่ีอา นมาก ฟง มาก อา นหนงั สอื หลากหลาย เม่ือไดอา นไดฟง แลวฝก พิจารณา ไตรต รองหาเหตผุ ลขอมลู ประกอบความคดิ เห็นของเรา ทาํ ใหม ีความนา เชื่อถือมากขึ้น 2. ตองเปน ผมู คี วามสขุ ุมรอบคอบ คิดพิจารณาส่งิ ตาง ๆ อยา งลึกซ้งึ และดว ยความสุขุม รอบคอบ กอ นทีจ่ ะแสดงความคิดเห็นออกไป 3. แสดงความคดิ เหน็ ใหต รงตามประเด็นทก่ี าํ หนดไว 4. เปนแนวความคิดทสี่ รา งสรรค ไมม องโลกในแงร าย หลักในการวิจารณวรรณคดแี ละวรรณกรรม 1. จับใจความสาํ คัญของเรอ่ื งใหไดว า เปน เรอื่ งอะไร? ใคร? ทาํ อะไร? ท่ีไหน? เมอ่ื ไหร? และ เปน อยางไร? 2. ฝก คาดการณลว งหนาบอย ๆ จะเกิดทักษะความคิด หมนั่ ตงั้ คําถามวา ทาํ ไมผเู ขยี นจึงแตงให เรอื่ งดําเนินไปเชนนัน้ จะดาํ เนินตอไปอยา งไร? จะจบลงอยางไร? ทําไมจงึ เปน เชน น้นั และควรจะถาม ตนเองตอ ไปวา ชอบหรอื ไมชอบ และท่วี าดีหรือไมด นี ั้นเพราะเหตุใด 3. นาํ เรื่องทอี่ านมาพดู คุย วจิ ารณเปนการแลกเปลย่ี นความคดิ เหน็ ซึง่ กนั และกนั หลกั ในการวจิ ารณด านศิลปะการแตง 1. รูปแบบกบั เนอ้ื เรื่องเหมาะสมกันหรือไม เชน เรือ่ งอิเหนาของรชั กาลท่ี 2 แตงแบบบท ละครรํา สําหรับแสดงละครใน มีบทสาํ หรบั ผแู สดงไดเ นน ลีลาการราํ งาม ๆ ประกอบการขบั รองที่ไพเราะ 2. เนือ้ เรอื่ ง มีรายละเอียดท่ีขดั แยงกนั หรือสอดประสานกนั มีเหตกุ ารณใ ด ใครทาํ อะไร ที่ไหน อยา งไร นักศึกษาตองศกึ ษาความหมายของภาษากอนจงึ จะเขาใจเนื้อเรอ่ื งไดด ี 2_3_พท_33012_หนว ย2 68

3. องคประกอบท่ปี ระกอบข้ึนเปน เนือ้ หา เชน โครงเรื่อง ตัวละคร กาลสมัย แนวความนึกคิด ขัดแยงกันหรอื ไม 4. ลกั ษณะนิสยั ตวั ละคร (ถาม)ี ทําใหเกดิ ความนึกคิดไปในทางท่นี า สนใจหรือไม ผูอ า น ท่ีตดิ ตามเรอื่ งจะสนใจนิสยั ตัวละคร การวเิ คราะหล กั ษณะนิสยั ตวั ละคร นกั ศกึ ษาพจิ ารณาไดห ลายประเดน็ เชน ตวั ละครใดสําคัญแกเ นอ้ื เรือ่ ง ตวั ละครใดทําใหเ นอื้ เรือ่ งมรี สขึน้ เชน บทละครพดู เรอื่ ง เห็นแกล กู ของรชั กาลที่ 6 บทสนทนาของตวั ละครนบั เปนสงิ่ สาํ คัญทีจ่ ะไขไปสคู วามหมายของเรอ่ื ง 5. ภาพพจนห รือถอยคําสํานวนทจ่ี บั ใจหรือไม เชนเร่อื งขุนชางขุนแผน มถี อ ยคํา สาํ นวนที่ จับใจไพเราะ “แมร ักลกู ลูกกร็ อู ยูวารัก คนอ่ืนสกั หมน่ื แสนไมแ มน เหมือน” จากกาพยเ หเรอื ของเจาฟา ธรรมธเิ บศร มภี าพพจนทาํ ใหไพเราะ “ปลาสรอ ยลอยลอ งชล วายเวยี นวนปนกันไป เหมือนสรอ ยทรงทรามวัย ไมเหน็ เจา เศรา บวาย” การพนิ ิจคณุ คาของวรรณคดี และวรรณกรรม วรรณคดแี ละวรรณกรรม มบี ทบาทเหมือนงานศลิ ปะอน่ื ๆ คือ สรางความบนั เทิงใจ อ่ิมใจ อิ่มอารมณ เมอ่ื ไดอาน ความจรรโลงใจ หมายถึง ความผอ งแผว ช่นื บาน และรา เริง ขดั เกลาจิตใจ และกลอ ม เกลามนษุ ยใหร จู ักความงาม ความดี ความเปนจรงิ ของชีวติ และส่งั สอน เพื่อยกระดบั จติ ของผอู าน คณุ คา ของ วรรณคดีไทย จงึ มีทงั้ ดานอารมณ สงั คม และดานคุณธรรม ความเปน จริงของชวี ติ 1. คณุ คาดา นอารมณ คนในสมัยกอ นไมม ีโอกาสเหมอื นสมัยนี้ ทุกวันน้เี ราหาความสนกุ สนานเพลิดเพลนิ ไดจากการ ทองเทย่ี ว ดูภาพพยนตร ดโู ทรทศั น ฟง เพลง ฯลฯ ในสมัยกอนส่ิงบันเทงิ คือโขน ดลู ะคร ทําใหมกี ารแตง หนังสือข้นึ ใชส าํ หรบั แสดง เชน รามเกยี รติ์ อิเหนา เนอ้ื เร่ืองมกั จะเนน ความสนุกสนานเพลิดเพลนิ และแตง ไวสาํ หรับอานดว ย บางครัง้ เราอา นออกเสียงเพอ่ื ความไพเราะของคําประพันธไปดว ย ทาํ ใหอ มิ่ เอมอารมณ นอกจากนใี้ นบทประพนั ธก จ็ ะมที ้งั อารมณร ัก โกรธ เคยี ดแคน หวาดกลัว เชน หวาดกลวั “ใหห วาดหวน่ั ครัน่ ครามฤทยั นกั ด่งั พยัคฆเหน็ พระยาราชสีห ขนพองสยองเกลา เมาลี เพยี งจะตกจากทีบ่ ลั ลังกร ถ” (รามเกียรติ์ : รัชกาลที่ 1) 2_3_พท_33012_หนวย2 69

2. คุณคาดานคณุ ธรรม เม่อื พนิ จิ วรรณคดแี ละวรรณกรรมจะพบวา กวมี ีความตง้ั ใจท่จี ะแสดงคณุ ธรรมไวใ หผ ูอาน ไดน ําไปใชใ นชวี ติ ประจําวนั หรอื เปน ขอ คดิ หรอื คติเตือนใจ สอนใหคนทาํ ความดลี ะเวนความชั่ว เชน ไตร ภูมิ พระรว ง โคลงโลกนติ ิ สภุ าษิตพระรว ง และอศิ รญาณภาษิต โคลงโลกนิติ “ทาํ บญุ บุญแตงให เหน็ ผล คอื ดั่งเงาตามตน ตดิ แท ผทู าํ ส่ิงอกุศล กรรมติด ตามนา ดจุ จกั รเกวียนเวียนแล ไลต อ นตีนโค” อิศรญาณภาษิต “ถงึ บุญมไี มป ระกอบชอบไมไ ด ตองอาศัยคดิ ดีจึงมผี ล บุญหาไมแ ลว อยาไดท ะนงตน ปุถุชนรักกับชงั ไมยง่ั ยนื ” 3. คุณคาดา นการนาํ ไปประยกุ ตใ ชในชวี ิตประจําวนั ใหผอู า นไดเ ห็นในคณุ คา ของชวี ิต ไดความคิดและประสบการณจากเรือ่ งทอี่ า นแลว นาํ ไปใชใ นการดาํ เนนิ ชวี ติ นาํ ไปเปนหลักปฏบิ ตั หิ รอื แกป ญ หาชวี ติ เชน อิศรญาณภาษติ “อันเสาหินแปดศอกตอกเปนหลัก ไปมาผลกั บอยเขา เสายังไหว จงฟง หไู วห ูคอยดูไป เชือ่ น้าํ ใจดกี วา อยาเช่อื ย”ุ ขนุ ชา งขุนแผน ไปเบือ้ งหนา เติบใหญจ ะใหคณุ ” “รสู งิ่ ไรก็ไมสูรวู ิชา 4. คณุ คาดา นเน้อื หา วรรณคดแี ละวรรณกรรมจะใหความรใู นดานตา ง ๆ ใหค ณุ คา ทางปญ ญา และความคิดแกผ อู า น เชน ใหความรูเ รอ่ื งการทาํ อาหารหวาน กาพยเหชมเคร่อื งคาวหวาน “ซาหร่ิมลม้ิ หวานล้ํา แทรกใสน้าํ กะทเิ จอื วิตกอกแหง เครอื ไดเสพหร่ิมพิมเสนโรย” 5. คุณคาดานวรรณศิลป วรรณคดีเปนงานท่ีสรางขึ้นอยางมีศิลปะ การใชถอยคํา เพ่ือใหเกิด ความงาม ความไพเราะ มหี ลกั อยู 3 ประการ คือ 5.1 การสรรคาํ คอื การเลือกใชค าํ ใหตรงตามทตี่ อ งการ เหมาะแกเ นื้อเรื่อง โดยคาํ นงึ ถึง ความงามดานเสยี ง โวหาร ดงั นี้ 1) การเลอื กคาํ ใหเ หมาะแกเน้อื เรื่องและมฐี านะของบคุ คลในเรอื่ ง 2_3_พท_33012_หนว ย2 70

2) การใชคําใหถูกตองตรงตามความหมาย 3) การเลือกใชคําพอ งเสยี ง คําซํ้า 4) การเลอื กใชคาํ โดยคํานึงถงึ เสยี งสัมผัส 5) การเลือกใชค าํ เลยี นเสยี งธรรมชาติ 6) การเลือกใชค ําไวพจนไ ดถ ูกตอ งตรงความหมาย 5.2 การเรียบเรยี งคาํ หมายถงึ การจดั วางคาํ ทเ่ี ลือกสรรแลวมาเรียบเรียงใหตอเนื่องสัมพันธ กนั ตามโครงสรา งทางภาษาหรอื ตามฉนั ทลักษณ มีหลายวธิ ี เชน 1) จัดลาํ ดับความคดิ หรอื ถอยคาํ จากส่ิงสําคญั จากนอ ยไปหามาก จนถงึ สงิ่ สําคญั สูงสดุ 2) จัดลาํ ดบั คําใหเ ปน คําถามแตไ มต อ งการคําตอบ หรอื มีคําตอบอยูในตวั คาํ ถามแลว 3) เรียงถอยคําเพอื่ ใหผ ูอ า นแปลความหมายไปในทางตรงขา ม 4) เรียง คํา วลี ประโยค ที่มีความสําคัญเทา ๆ กันเคยี งขนานกันไป 5.3 การใชโวหาร หมายถึง การใชถอยคํา เพ่ือใหผูอานเกิดจินตภาพ เรียกวา “โวหารภาพพจน” มหี ลายวิธีที่ควรรู ไดแก 1) อุปมา เปนการเปรียบเทียบสิ่งหน่ึงเหมือนกับอีกสิ่งหน่ึงมีคําวาเหมือน เสมือน ดุจ ประดุจ ดัง่ กล บน เพยี ง ราว 2) อุปลักษณ การเปรียบสิ่งหนึ่งเปนอีกสิ่งหนึ่ง ไมมีคําเหมือนหรือคําที่มีความหมาย นัยเดียวกนั ปรากฏอยู 3) อติพจน การกลาวผิดไปจากที่เปนจริง ใหความรูสึกเพ่ิมขึ้น มีเจตนาเห็นขอความ ที่กลาวน้นั ใหมีนํ้าหนักยง่ิ ข้ึน 4) บคุ คลวัต เปน การสมมุติสิง่ ตาง ๆ ใหม ีกิริยาอาการ ความรูสึกเหมือนมนุษย 5) สทั พจน เปนการเลยี นเสยี งธรรมชาติ เรื่องที่ 3.4 คณุ คาของวรรณคดีและวรรณกรรม วรรณคดแี ละวรรณกรรมมคี ณุ คา ตอ ผูอา นในดานตาง ๆ ดังนี้ 1. คุณคาทางสังคม ชนชาติ และชุมชนท่ีอยูรวมกันมีความสัมพันธกันตามระเบียบกฏเกณฑ โดยมีวัตถุประสงครวมกัน กรอบวัฒนธรรมเดียวกัน วรรณคดีและวรรณกรรมในแตละยุคแตละสมัย จะสะทอนใหผอู า นมองเหน็ ชีวิตความเปน อยู เชน เร่ืองขนุ ชา งขุนแผน “พอบา ยเบยี่ งเสียงละวา พวกขาบา ว ท้ังมอญสาวเลกิ นาเขา มาสิน้ บา งสุมไฟใสค วนั กนั ยงุ รน้ิ ตามถิ่นบา นนอกอยคู อกนา” 2_3_พท_33012_หนว ย2 71

คา นยิ มและจริยธรรม “แลวลูบหลงั สั่งความพลายงามนอ ย เจาจงคอ ยรา่ํ เรยี นเขยี นคาถา รูสิ่งไรก็ไมสูรวู ชิ า ไปเบื้องหนาเติบใหญจะใหคุณ” ความเช่ือ “ขอเดชะพระไพรขาไหวก ราบ ชวยกาํ ราบเสือสงิ หม หิงสา ทง้ั ปเู จา เขาเขนิ ขอเชิญพา ไปถึงยา อยาใหหลงเที่ยววงวน” ขอ คดิ ตาง ๆ “บรุ าณทา นสมมุติมนษุ ยน ้ี ยากแลวมีใหมสาํ เร็จถงึ เจด็ หน ทที่ กุ ขโ ศกโรครอ นคอยผอ นปรน คงจะพน โทษทณั ฑไ มบ รรลัย” ดังนั้น คุณคาทางสังคมจะตองมีเนื้อหา ภูมิปญญาท่ีเก่ียวกับวัฒนธรรมหรือจริยธรรมของสังคม ใหมีสวนกระตุนจิตใจของผูอานใหเขามามีสวนชวยเหลือในการจรรโลงหรือพัฒนาสังคมรวมกัน ตามหัวขอ ดังน้ี 1. ไดความรู ความบันเทงิ เพลิดเพลินอารมณไ ปพรอมกนั 2. สะทอนภาพความเปน อยู ความเชอ่ื คานิยมในสงั คม เชน “เพยี นทองงามด่งั ทอง ไมเ หมอื นนองหมตาดทราย กระแหแหหา งชาย ด่งั สายสวาทคลาดจากสม” 3. แสดงออกถงึ ภูมปิ ญญาและวฒั นธรรมของชาติ เชน “สาวหยุดพุทธชาด หลน เกลื่อนกลาดดาษดาไป นึกนองกรองมาลยั วางใหพ ่ขี า งทน่ี อน” 4. เน้ือเร่ืองและสาระใหแงคิดทั้งคุณธรรมและจริยธรรมในดานการจรรโลงสังคม ยกระดับ จติ ใจ เหน็ แบบอยา งการกระทําของตวั ละครทง้ั ขอดแี ละขอ ควรแกไข แบบอยางการกระทาํ ในขอดี “ไดต กั น้ําตาํ ขา วทุกเชาคา่ํ ท่พี อทาํ ฟน ผกั จะหกั หา ใหพอ พน ทนทกุ ขแ ลวลกู ยา จะอุตสา หเ ลาเรยี นคอ ยเพียรไป” (ขุนชา งขุนแผน : สุนทรภู) 2_3_พท_33012_หนว ย2 72

แบบอยา งในขอเสียทไ่ี มค วรกระทํา “ฉุดคราพาวันทองไปครองคู เหน็ วา กูถอื สัตยไมตัดหวั ทัง้ ลูกเตา เอาไปฆาเหมือนมาววั หมายวา กลัวแลว กระมงั อายจังไร” (ขุนชา งขุนแผน : สุนทรภ)ู จากคุณคา วรรณคดีและวรรณกรรมดานสงั คม แบง ออกได 2 ลักษณะใหญ ๆ ดังน้ี 1) ดา นนามธรรม ไดแก ความดี ความช่ัว คา นยิ ม ความเชอ่ื จรยิ ธรรมของคนในสังคม ฯลฯ 2) ดา นรปู ธรรม ไดแ ก สภาพความเปน อยู วถิ ชี ีวิต การแตง กาย และการกอ สรางทางวตั ถุ ฯลฯ 2. คณุ คาทางดา นวรรณศิลป วรรณศิลป ความหมายตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2525 วา น.ศิลปะใน การแตงหนังสือ ศิลปะทางวรรณกรรม วรรณกรรมที่ถึงข้ันเปนวรรณคดี หนังสือท่ีไดรับยกยองวาแตงดี การพจิ ารณาคณุ คา ทางดา นวรรณศลิ ปต องศกึ ษาการใชถ อ ยคาํ ในภาษาเรียบเรียงเปนบทประพันธท ้ังรอยแกว และรอยกรองท่ีไพเราะดานเสียง รวมท้ังใหเหมาะแกคําแวดลอม (บริบท)ดวย และทําใหผูอื่นเกิดความ สะเทือนอารมณ ในเร่ืองของภาษาท่ีกวีใชเพื่อสรางสรรคความงามใหแกบทรอยแกว หรือบทรอยกรองนั้น มหี ลักสําคญั ทีเ่ กยี่ วเนอ่ื งกัน 3 ขอ คอื 1. การสรรคํา 2. การเรียบเรยี งคาํ 3. การใชโ วหาร การสรรคํา คือ การเลือกใชคําใหส่ือความคิด ความเขาใจ ความรูสึกและอารมณไดอยาง งดงามโดยคาํ นงึ ถึงความงามดา นเสียง โวหาร และรูปแบบคาํ ประพันธ การสรรคาํ ทาํ ไดดังนี้ 7) การเลอื กใชคําใหถ ูกตองตรงตามความหมายทตี่ องการ บุคคลในเร่ือง เชน ผูด ียอมจะไมดถู กู ...........................คนจน แตควรจะใหความชว ยเหลอื เขาเหลา นัน้ (เหยียดหยาม เหยยี บยํา่ ) 8) เลอื กใชคาํ ที่เหมาะแกเน้ือเร่ือง และฐานะของบคุ คลในเรอ่ื ง เชน ผูว า ราชการจงั หวัด......................ถวายชา งเผือก (ทลู เกลาฯ นอ มเกลา ฯ) 9) การเลือกใชคําพองเสียง คําซ้ํา การนําคําพองเสียงมาเรียบเรียงเขาดวยกันจะทําใหเกิด เสยี งไพเราะนา ฟง เชน “ทั้งจากทีจ่ ากคลองเปนสองขอ ยงั จากกอนัน้ ก็ขนึ้ ในคลองขวาง โอว า จากชา งมารวบประจวบทาง ทงั้ จากบางจากไปใจระบม” (จากนิราศพระบาทของสนุ ทรภ)ู 2_3_พท_33012_หนวย2 73

10) การเลือกใชคําโดยคํานึงถึงเสียงสัมผัส คนไทยชอบพูดจาใหคลองจองกัน ดังจะเห็น ไดจากสาํ นวน สภุ าษติ คําขวัญ เชน บวั ไมช้าํ นํ้าไมขนุ เรอื ลมเม่อื จอด ตาบอดเม่ือแก คาํ ทีเ่ ลน เสียงวรรณยุกต เชน “คาํ นึงนุชนาฎเน้อื นวลสมร แมแมม าจกั วอน พชี่ ี้ จกั บอกแกบ งั อร ออกเช่อื เฌอนา เรียมจกั แนะนัน่ น้ี โนนโนนแนวพนม” 11) การเลือกใชคําเลียนเสียงธรรมชาติ มีคําจํานวนมากในภาษาท่ีเปนคําเลียนเสียง ธรรมชาติทาํ ใหผฟู ง เห็นภาพชัดเกดิ ความรสู ึกคลอยตามไปดว ย เชน “บดั เดย๋ี วดังหงา งเหงงวังเวงแวว สะดุง แลวเหลียวแลชะแงห า เหน็ โยคขี ่ีรงุ พุงออกมา ประคองพาขน้ึ ไปจนบนบรรพต” (พระอภยั มณี : สุนทรภ)ู การเรยี บเรียงคาํ คําทเ่ี ลอื กสรรแลว ตอ งนาํ คํามาเรียบเรยี งอยา งไพเราะเหมาะสม ไดจังหวะ จะตองใหถูกตอ งตามกฎเกณฑท างฉันทลกั ษณด วย การเรียบเรยี งมดี ังนี้ 12) เรียงขอความท่ีบรรจุสาระสําคัญไวขางทายสุด เชน แมสายใจจะจนแตเธอไมเคย ขอใครกนิ 13) เรียงคํา วลี หรือประโยคที่มีความสาํ คญั เทา ๆ กันเคยี งขนานกันไป เชน “บางคาบภาณมุ าศข้นึ ทางลง กด็ ี บางคาบเมรบุ ตรง ออนแอ ไฟยมดบั เย็นบง- กชงอก ผานา ยนื สัตยสาธชุ นแท หอ นเพีย้ นสกั ปาง” (โคลงโลกนติ ิ : สมเด็จพระเจา บรมวงศเธอกรมพระยาเดชาดิศร) 14) เรยี งถอยคาํ ใหเ ปน ประโยคคาํ ถามเชงิ วาทศลิ ป คําถามมิไดม ีเจตนาจะใหผ ูรบั สารตอบ คําถามนั้น แตต องการเสนอแนวความคิดอยา งใดอยางหนงึ่ เชน “อนั ของสูงแมป องตอ งจิต ถา ไมคิดปนปา ยจะไดฤๅ” (บทละครทาวแสนปม : รชั กาลที่ 6) 2_3_พท_33012_หนวย2 74

การใชโวหาร คือ การใชภาษาท่ีพลิกแพลงในการพูดและเขียนใหแปลกจากที่ใชอยู เพ่ือให เกิดจนิ ตภาพ มีความรสู ึกและอารมณ การใชโวหารมอี ยูหลายลักษณะทท่ี ําใหวรรณคดมี คี ุณคา ดงั น้ี 1. การเปรียบเทยี บสงิ่ หน่ึงเหมอื นกับอีกสิ่งหน่ึง เรียกวา อุปมา เชน “สุวรรณหงสท รงพูหอ ย งามชดชอ ยลอยหลงั สนิ ธุ เพียงหงสท รงพรหมนิ ทร ลินลาศเลอื่ นเตือนตาชม” 2. การเปรยี บเทียบส่งิ หน่ึงเปนอีกสิ่งหนึ่ง เรยี กวา อปุ ลักษณ เชน ทหารคอื รวั้ ของชาติ 3. การกลา วผดิ ไปจากทีเ่ ปนจริง เรียกวา อติพจน เชน “เอยี งอกเขาออกอาง อวดองค อรเอย เมรุชบุ สมทุ รดนิ ลง เลขแตม อากาศจกั จารผจง จารกึ พอฤๅ โฉมแมหยาดฟาแยม อยรู อ นฤๅเห็น” 4. การสมมุติสิ่งตาง ๆ ใหมีกิริยาอาการ ความรูสึกเหมือนมนุษย เรียกวา บุคคลวัต เชน “หลงั คาโบสถโ อดครวญเม่ือจวนผ”ุ 3. คุณคาดานอารมณ เปนการใหความเพลิดเพลิน สนุกสนาน สํานวน โวหารสะเทือนใจ โกรธ นอ ยใจ อาลยั เชน โกรธ “วันนี้คาํ่ จําจะไปใหถ ึงบาน สับกบาลหัวเชือดใหเ ลือดไหล ลูกผชู ายตายไหนกต็ ายไป แลว ขัดใจฮดึ ฮดั กดั ฟน ฟาง” (ขนุ ชางขุนแผน : สุนทรภู) อาลัย “ลูกก็แลดแู มแ มด ูลกู ตา งพันผูกเพยี งวาเลอื ดตาไหล สะอน้ื รา่ํ อาํ ลาดวยอาลยั แลว แข็งใจจากนางตามทางมา (ขนุ ชางขนุ แผน : สนุ ทรภู) นอ ยใจ “จะมีผัวผัวกพ็ ลดั กาํ จดั จาก จนแสนยากอยา งนีแ้ ลว มหิ นาํ มามลี กู ลกู กจ็ ากวบิ ากกรรม สะอ้ืนร่าํ รันทดสลดใจฯ” (ขุนชางขุนแผน : สุนทรภ)ู 2_3_พท_33012_หนวย2 75

สรปุ สาระสาํ คญั วรรณคดี หมายถึง หนงั สือที่แตง ข้นึ อยา งมีศลิ ปะอาจเปน รอ ยแกว หรือรอ ยกรอง มคี วาม งดงามทางภาษา ถายทอดความรสู ึกและใหคณุ คา แกผ ูอานหลายดา น วรรณกรรม หมายถงึ งานประพนั ธท วั่ ไปท้ังหมดทกุ ประเภททกุ รูปแบบ ทัง้ รอ ยแกว และรอ ย กรอง ไมเนน ศลิ ปะในการแตง มีท้ังสารคดีและบนั เทิงคดี วรรณกรรมปจ จุบัน หมายถงึ งานเขยี นท่มี ีลักษณะเปล่ยี นแปลงไปจากเดิมทง้ั ในดานรปู แบบ ไมเครงครดั ในฉันทลกั ษณ รบั อทิ ธิพลมาจากวรรณกรรมตะวนั ตก วรรณกรรมทอ งถิ่น หมายถงึ ผลผลติ ทเี่ กิดจากภูมปิ ญ ญาของชาวบา นทส่ี รางสรรคในรูปแบบ ตางๆ เชน เพลง นิทาน ตํานาน สาํ นวน สุภาษิต หลักการวจิ ารณว รรณคดีและวรรณกรรม 1. พจิ ารณารปู แบบกับเนอ้ื เร่อื งเหมาะสมกนั หรอื ไม 2. พจิ ารณาเนอื้ เรอื่ ง 3. องคประกอบ เชน โครงเรอ่ื ง ตวั ละคร ฉาก 4. ลักษณะนิสยั ตวั ละคร 5. ภาพพจน การใชค าํ ทําใหเกดิ ภาพพจน มีความไพเราะ คุณคา ของวรรณคดแี ละวรรณกรรม วรรณคดแี ละวรรณกรรมมคี ณุ คา ดงั น้ี 1. คุณคาทางสงั คม วรรณคดจี ะสะทอนชวี ติ ความเปน อยู คติ ประวัติศาสตร ตํานาน ความเชือ่ ขอคิดตางๆ 2. คณุ คาดา นวรรณศลิ ป ศลิ ปะการใชถอ ยคาํ การใหร สวรรณคดี สํานวน โวหารภาพพจนแ ละ ความจรรโลงใจ 3. คณุ คา ดา นอารมณใ หค วามเพลดิ เพลิน สนุกสนาน สะเทือนใจและสุนทรียรส 2_3_พท_33012_หนว ย2 76

กจิ กรรม กิจกรรมที่ 7 ใหนกั ศึกษาบอกลักษณะของวรรณคดมี าอยา งนอย 3 ขอ พรอมทง้ั ยกตวั อยา งลกั ษณะน้ัน ๆ ดว ย 2_3_พท_33012_หนวย2 77

กิจกรรมท่ี 8 1. ใหนักศึกษารวบรวมวรรณกรรมทองถิ่นของตน เชน นิทาน ตํานาน บทเพลง โดยการเก็บ รวบรวมขอมลู จากการคน ควา สมั ภาษณช าวบา น 2. ใหน ักศึกษายกตวั อยา งวรรณกรรมปจ จุบนั และวรรณกรรมทอ งถ่นิ มาอยางละ 5 ชอ่ื 2_3_พท_33012_หนว ย2 78

กจิ กรรมที่ 9 จากคําประพันธต อไปนใ้ี หน ักศกึ ษาบอกรสในวรรณคดี 1. “วันนี้คา่ํ จาํ จะไปใหถ งึ บาน สับกบาลหวั เชือดใหเลอื ดไหล ลูกผูช ายตายไหนกต็ ายไป ขดั ใจฮดึ ฮดั กัดฟน ฟาง” ........................................................................................................................................ 2. “ถึงกลางวนั สุรยิ ันแจม ประจักษ ไมเหน็ หนา นงลักษณยงิ่ มืดใหญ ถงึ ราตรมี จี นั ทรอนั อําไพ ไมเ หน็ โฉมประโลมใจกม็ ดื มน” ........................................................................................................................................ 3. “เรยี วหวายเฆ่ยี นเนียนเนื้อจนเนอ้ื ช้ํา กระหน่าํ ซ้ํารอยตาํ หนิเลือดปรไิ หล ราดนา้ํ เกลอื เนื้อเตนแสนเข็ญใจ ทาสที่ทนไมไ หวตายคามอื ” ........................................................................................................................................ 4. “ถงึ เรามว ยก็อยา มาดูผี แตวันนข้ี าดกนั จนบรรลัย” ........................................................................................................................................ 5. “เอนองคลงพงิ เขนย กรเกยกา ยพกั ตรถ วิลหวัง รสรกั รอนรนพน กําลัง ชลนยั ไหลหลั่งลงพรงั่ พราย” ........................................................................................................................................ 2_3_พท_33012_หนวย2 79

กิจกรรมท่ี 10 ใหนกั ศึกษาวเิ คราะหแนวคดิ คานยิ ม ทปี่ รากฏในวรรณกรรมในงานประพนั ธตอไปนี้ 1. “โลกนี้เหมอื นศาลาที่อาศยั ผเู ดินไกลพกั เหน่อื ยหายเมอื่ ยลา ฝา ยพวกเราเอากาํ เนิดบังเกดิ มา พกั ศาลารมเย็นควรเหน็ คณุ เมอ่ื ยามไปควรกอบตอบสนอง เพอื่ เปนของจานเจอื ชวยเกอื้ หนุน คอื บรุ ุษปรุงใหเพ่ิมไพบูลย ผพู ักรนุ ใหมมาสาธกุ าร” (พระยาอุปกิตศิลปสาร) .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. 2. “อันลมหนาวพดั อา วไมรายสู ความช่วั อกตัญขู องคนได ถึงพดั ตอ งกายเย็นไมเ ปน ไร เพราะมิไดเคยเหน็ เปน เพ่ือนกัน” (ตามใจทา น : รชั กาลท่ี 6) .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. 2_3_พท_33012_หนวย2 80

.................................................................................................................................................. หนังสอื อางองิ กหุ ลาบ มัลลกิ ะมาส วรรณกรรมไทย โรงพมิ พม หาวทิ ยาลยั รามคําแหง 2519, 207 หนา. โกชัย สารกิ บตุ ร การอา นภาคปฏบิ ตั ิ โรงพมิ พก ลางเวยี งเชียงใหม 2520, 99 หนา. คณะครศุ าสตร, จุฬาลงกรณม หาวทิ ยาลยั . ภาษาไทย 1. กรุงเทพฯ: พมิ พค ร้ังที่ 3 โรงพมิ พจ ฬุ าลงกรณ มหาวทิ ยาลยั , 2538. คณะครศุ าสตร, จฬุ าลงกรณม หาวทิ ยาลยั . ภาษาไทย 2. กรุงเทพฯ: พิมพค รั้งที่ 4 โรงพิมพจ ฬุ าลงกรณ มหาวิทยาลยั , 2539. คณะครุศาสตร, จฬุ าลงกรณม หาวทิ ยาลยั . ภาษาไทย 3. กรงุ เทพฯ: พิมพค รั้งท่ี 3 โรงพมิ พจ ฬุ าลงกรณ มหาวทิ ยาลัย, 2539. คณะครศุ าสตร, จฬุ าลงกรณม หาวิทยาลยั . ภาษาไทย 4. กรงุ เทพฯ: พิมพค ร้ังท่ี 4 โรงพมิ พจ ฬุ าลงกรณ มหาวทิ ยาลยั , 2539. ราชบัณฑิตยสถาน, พจนานกุ รมฉบบั ราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2525. กรงุ เทพฯ: สํานักพมิ พ อกั ษรเจรญิ ทัศน, 2525. วิชาการ, กรม. โคลงโลกนติ .ิ กรงุ เทพฯ โรงพมิ พคุรุสภาลาดพรา ว, 2543. สนทิ ต้ังทวี อา นไทย กรงุ เทพมหานคร : สํานกั พมิ พโอเดียนสโตร, 2536. สโุ ขทัยธรรมาธิราช, มหาวทิ ยาลยั . ภาษาเพ่อื การสื่อสาร. นนทบุร,ี พมิ พค รั้งที่ 8 สาํ นักพมิ พ มหาวิทยาลัยสโุ ขทยั ธรรมาธิราช, 2550. สุโขทัยธรรมาธริ าช, มหาวทิ ยาลัย. สารสนเทศศาสตรเ บอื้ งตน, นนทบรุ ,ี สํานกั พมิ พ มหาวทิ ยาลยั สโุ ขทัยธรรมาธิราช, 2545. สุโขทัยธรรมาธิราช, มหาวทิ ยาลัย. เทคโนโลยีสารสนเทศเบ้อื งตน, นนทบุรี, พิมพค รงั้ ท่ี 6, สาํ นกั พิมพ มหาวิทยาลัยสโุ ขทัยธรรมาธิราช, 2550. 2_3_พท_33012_หนว ย2 81

แบบทดสอบหลงั เรยี น 1. ขอ ใดกลาวถึงการฟงไดถ กู ตอ งทีส่ ุด ก. การฟงเหมือนกับการไดย นิ ข. การฟงเปนการรับสารดวยหู ค. การฟงเปนการสือ่ สารดวยเสียง ง. การเปนการรบั รูดว ยประสาทหู สมองจะแปลความตคี วามจนเกดิ ความเขาใจ 2. ขอใดกลาวถงึ การดไู ดถ ูกตอ งทีส่ ุด ก. การดเู ปน การรบั รขู า วสารขอ มูลตาง ๆ ดวยตาในลกั ษณะของภาพ ตวั หนังสือหรอื สัญลักษณ ข. การดูเปนทกั ษะการรบั สารทีต่ องใชความดไู ปกบั การฟง เสมอ ค. การดไู มจ ําเปน ตอ งมีความรสู ึกนกึ คิดตามสิ่งท่ดี ู ง. การดูไมแตกตา งจากการมองเห็น 3. ขอใดเปนทกั ษะในการรบั สารทั้งหมด ก. การฟง การอาน การเขยี น ข. การพูด การอา น การเขียน ค. การฟง การดู การอาน ง. การดู การฟง การเขยี น 4. ขอ ใดเปน การดูเพ่อื รบั ความรู ก. อ้ดี ไปชมภาพยนตร ข. ออ ไปชมนทิ รรศการภาพวาด ค. อูด ไปชมนทิ รรศการวิทยาศาสตร ง. อา ย ไปชมการแสดงละครการกศุ ล 5. บุคคลในขอใดไดช ่ือวาฟงและดอู ยา งสรางสรรค ก. ตนู ฟง เทศนไ ปหาวนอนไป ข. ต๋มิ ฟง อาจารยบรรยายอยา งตง้ั ใจ ค. ตุย น่ังหลับในขณะฟงวทิ ยากร ง. ตวิ๋ เอาหนงั สอื นิยายมาอา นหลงั หองเรยี น 6. สือ่ ในขอใดเปน สื่อสิง่ พิมพประเภทสื่อสารมวลชน ก. แผน พบั ข. แผนปลวิ 2_3_พท_33012_หนว ย2 82

ค. หนงั สือเลม 83 ง. หนังสอื พมิ พ 7. ผปู ระกาศหรือผอู านขา วจัดเปน สื่อประเภทใด ก. สอื่ บุคคล ข. สอ่ื เฉพาะ ค. สื่อธรรมชาติ ง. สอื่ ประยกุ ต 8. สอื่ ชนดิ ใดทใี่ ชทักษะในการฟงและดู ก. หนังสือพมิ พ ข. วิทยโุ ทรทศั น ค. วทิ ยกุ ระจายเสยี ง ง. นิตยสารทางอากาศ 9. การทาํ เอกสารแนะนาํ สถานท่ี หนวยงานหรอื องคกรมักเลอื กสอ่ื ใด ก. หนังสอื พมิ พ ข. แผน ปลวิ ค. แผน พบั ง. จลุ สาร 10. สื่อสง่ิ พิมพใ นขอ ใดมีความหนานอ ยทส่ี ดุ ก. จลุ สาร ข. นติ ยสาร ค. วารสาร ง. หนังสือ 11. สอ่ื ในขอใดมอี ายกุ ารเก็บรกั ษาไดนานท่ีสดุ ก. ซีดี ข. วดี ทิ ัศน ค. เทปเสียง ง. หนงั สือ 12. คําวา “ ด”ู ในขอใดหมายถงึ ไมเ หน็ ความสาํ คญั หรือเห็นเปน เร่ืองเลก็ นอ ย ก. ดใู จ ข. ดูเบา ค. ดดู าย ง. ดูไปกอน 2_3_พท_33012_หนวย2

13. ถาหนว ยงานหรือองคกรของทานตองการจะประกาศรับสมคั ร ควรเลอื กสื่อใด 84 ก. แผนปลิว ข. แผน พับ ค. จลุ สาร ง. โบรชวั ร 14. สื่อสงิ่ พมิ พใ นขอใดมจี าํ นวนหนา นอ ยที่สุด ก. หนงั สือ ข. จลุ สาร ค. นิตยสาร ง. วารสาร 15. สอื่ สารสนเทศใดใชเพ่ือการติดตอ ส่อื สารมากทส่ี ุด ก. สอื่ ส่ิงพิมพ ข. คอมพิวเตอร ค. โทรคมนาคม ง. ระบบอนิ เตอรเ นต็ 16. อปุ กรณใดจดั เปนสวนแสดงผลของระบบคอมพิวเตอร ก. CPU ข. เมาส ค. คยี บอรด ง. จอภาพ 17. www: nfe.go.th คาํ ทีข่ ีดเสน ใตมคี วามหมายตรงกบั ขอ ใด ก. เจา ของเว็บไซตนี้ เปน หนว ยงานราชการ ข. เจา ของเว็บไซตนี้ ตั้งอยูในประเทศไทย ค. ผูทจ่ี ะตดิ ตอ กบั เว็บไซตนไ้ี ดต องเปนคนไทย ง. ผทู ่จี ะตดิ ตอกบั เว็บไซตน ไ้ี ดต อ งอยูในประเทศไทย 18. หนงั สอื ประเภทใดจะตอ งใชก ารอานตคี วามมากท่ีสุด ก. หนังสอื วชิ าการ ข. วรรณคดีมรดก ค. นวนยิ าย ง. สารคดี 2_3_พท_33012_หนว ย2

19. เม่อื ไดร ับมอบหมายใหท ํางานแลว ประเภทก็ทาํ อยางจนแลว เสร็จ ก. แขง็ ขัน ข. กลุ ีกุจอ ค. ขมีขมัน ง. ขะมกั เขมน 20. การเปนคนมสี มาธมิ าก เมือ่ ทาํ งานใดใจเขาจะอยกู บั สง่ิ นน้ั โดยไมส นใจเหตกุ ารณร อบขา งท้ังส้ิน ก. มุงมน่ั ข. จดจอ ค. หมกหมนุ ง. ครนุ คิด 21. ตาขาวเดนิ ทางซายของตาอยู และตามาเดนิ ทางขวาของตาอยู ฉะนนั้ ใครเดินตรงกลาง ก. ตาดี ข. ตามา ค. ตาอยู ง. ตาดแี ละตาอยู 22. ขอใดใชค ําไดถ กู ตอ งตามความหมาย ก. ดูทา ทางของเขาภาคภมู สิ มเปนนายทหาร ข. ทด่ี ินแปลงนอ้ี ยใู นระหวางตอ รองราคากนั อยเู ทาน้ัน ค. กลุ สตรคี วรมีความละเอียดลออเปน คุณสมบัติประจําตวั ง. เหตุผลท่คี ณุ นาํ มาอา งนน้ั ยังไมแนห นาพอทีค่ ณะกรรมการจะเชือ่ ถือได 23. “ ขาวเรอ่ื งการสรา งรถไฟฟา ในปหนา เปนทเี่ ลาลอื กันไปท่ัว” ควรใชคาํ ใดแทนเนื้อความท่ขี ดี เสนใต ก. กลาวขวัญ ข. เลา ขาน ค. โจษจนั ง. โทษขาน 24. ขอใดแสดงความคิดเหน็ แบบมเี หตุผล ก. ยาสระผมยีห่ อนีด้ ี มแี ตค นใชม าก ข. หมอฟนบอกวา ใชยาสฟี น ยหี่ อ น้ีแลวฟน ไมผ ุ ค. คนนิยมใชโทรศพั ทม ือถือ เพราะพกพาไดส ะดวก ง. คนกรงุ เทพมกั ไปทํางานสายเพราะเดยี๋ วน้รี ถติดมาก 2_3_พท_33012_หนว ย2 85

25. คาํ ประพนั ธต อ ไปน้ีตรงกับแนวคดิ ในขอ ใดมากทีส่ ดุ “นกนอยขนนอ ยแต พอตวั รงั แตงจเุ มยี ผัว อยูได” ก. หากลูกและเมยี มี กถ็ นอมประหน่ึงตน ข. ยนิ ดี ณ ของตน บมิโลภทะยานปอง ค. การงานกระทาํ ไป บม ิยุงและสบั สน ง. ความอยูประเทศซ่ึง เหมาะและควรจะสขุ ี 26. ขอใดเปน สาระสําคัญของคําประพันธตอ ไปน้ี “อันอาํ นาจใดใดในโลกน้ี ไมเ หน็ มเี ปรียบปานการศกึ ษา สรางคนหาคา มิไดในโลกา ข้นึ จากผทู ่หี าคา ไมมี” ก. คนที่มีการศึกษามีอาํ นาจมาก ข. คณุ คาของการศกึ ษาคอื การสรา งคน ค. การศึกษามคี ณุ คา ยิ่งกวา สิ่งใดในโลก ง. การศึกษาเกดิ จากคณุ คาของคน 27. คาํ ประพนั ธต อไปนแ้ี สดงวาผพู ูดเปนคนอยา งไร “ท่นี อนหมอนมงุ เสื่อออน ผา ผอนดีดีมีในบา น กระทะกระทอหมอไห และเชิงกราน เสบียงอาหารทัง้ จานชาม หีบหมากเครอ่ื งนากปรกั ทอง เตาปนู ถมตลบั ทองเอาใสย า ม ขาดเหลอื เผือ่ ตอ งเปนถว ยชาม เงนิ สามช่ังใหเ อาไปกิน” ก. มีความเมตตาและกรณุ า ข. เอือ้ เฟอ และหว งใย ค. อาทรและรอบคอบ ง. โอบออมอารีและใจกวาง 2_3_พท_33012_หนว ย2 86

28. ใหนกั ศึกษาอานขอ ความตอไปน้แี ลว ตอบคําถาม 87 “ทอแทก็จะผดิ หวัง ผดิ หวังกจ็ ะลงั เล ลังเลก็จะพายแพ” ถา นกั ศึกษาไมอ ยา งพายแพตอ งทําอยางไร ก. อยา รีรอ ข. อยา งลงั เล ค. อยา ทอ แท ง. อยา ผดิ หวงั 27. “แกม ชาํ้ ช้ําใครตอ ง อนั แกม นอ งช้ําเพราะชม” กวีใชส ่งิ ใดเปน สื่อในการสรา งคุณคา วรรณคดที างวรรณศิลป ก. ชื่อนก ข. ช่ือปลา ค. สัมผัส ง. การซาํ้ คาํ 28. ขอ ใดมคี วามหมายตา งจากพวก ก. กรธี าหมูนาเวศ จากนคเรศโดยสาชล ข. ยามสองฆอ งยามยา่ํ ทกุ คนื ค่าํ ยาํ่ อกเอง ค. แตเ ชา เทาถงึ เยน็ กลา้ํ กลืนเข็ญเปนอาจิณ ง. ลว งสามยามปลายแลว จนไกแกว แวว ขันขาน 29. “กรีธาหมูนาเวศ จากนคเรศโดยสาชล” คาํ ทีข่ ดี เสน ใตม คี วามหมายเหมอื นกับขอ ใด ก. กบนิ ทร ข. ธานินทร ค. ไพรนิ ทร ง. หัสดิน 30. “ถึงแมอยเู รือนเหยาลูกเตามี จะยนิ ดเี หลือแสนเฝา แหนหวง มีลูกเหมือนหนึ่งมีมณีดวง นม่ี าใหเ ปน หว งเม่ือสิน้ คดิ ” ขอ ความใดแสดงเจตนาของผแู ตง ก. พอแมค วรมลี กู เมอื่ พรอ มจะเลี้ยงดู ข. ลกู เปนสมบตั ทิ มี่ คี า ทส่ี ดุ ของพอแม ค. ลกู ทาํ ใหพอ แมล าํ บากมากขน้ึ 2_3_พท_33012_หนว ย2

ง. พอ แมจ ะตองเลยี้ งลกู ใหด ที ส่ี ุดเทาท่ีจะทําได 31. ขอใดมีโวหารเปรยี บเทยี บ ก. เพยี นทองงาม ดัง่ ทอง ไมเ หมือนนอ งหมตาดพราย ข. ปลากรายวายเคยี งคู เคลา กนั อยูดูงามดี ค. ปลาสรอยลอยลองชล วายเวยี นวนปนกนั ไป ง. ชะแวงแฝงฝง แนบ ชะวาดแอบแปนปนปลอม 32. “มีผูใดในโลกน้ที ขี่ ึ้นไปสูทสี่ งู ไดโ ดยไมเ หยยี บบันไดข้ันตา่ํ กอ น” ขอ ความนม้ี จี ดุ มุง หมายใด ก. ตองการใหคดิ ข. ตอ งการถามผอู าน ค. ตองการใหขอสังเกต ง. ตอ งการเสยี ดสสี ังคม 33. “แลว สอยดาวสาวเดือนทเี่ กลอ่ื นฟา มาทําอาหารใหคนไรส ิ้น ฟน นภาท่เี หน็ ออกเปน ช้นิ เอามาสนิ เย็บเปนเส้ือเผ่ือคนจน คําประพันธนใ้ี ชโวหารใด ก. สทั พจน ข. อติพจน ค. บุคคลวตั ง. อปุ ลกั ษณ อา นโคลงบทน้แี ลว ตอบคําถาม ขอ 16 - 37 เดก็ เอยเด็กอยาดอ้ื ถอื ดี ผูใ หญรักปรานี ไมเ วน เดก็ ผดิ ย่งิ ทวี ความหว ง ใยนา เด็กเกง พลอยตนื่ เตน กลาวซอ งสรรเสรญิ 34. ผูใหญเปนหว งเดก็ ประเภทใดมากทสี่ ดุ ก. เดก็ ดื้อ ข. เด็กอวดดี ค. เดก็ ทท่ี าํ ผิด ง. เดก็ ที่เรยี นออ น 2_3_พท_33012_หนว ย2 88

35. โคลงบทนกี้ ลา วถึงเรือ่ งอะไร ก. ขอรอ งใหเดก็ รักผูใหญ ข. ความรักของผใู หญต อเดก็ ค. ไมพอใจเด็กทอ่ี วดดี ง. ตําหนิเดก็ ทีท่ ําผิด 36. “พศิ ดหู มูม ัจฉา วา ยแหวกมาในสาคร คะนึงนุชสุดสายสมร มาดวยพ่จี ะดใี จ” คาํ ในขอใดมคี วามหมายแตกตา งจากคาํ ท่ขี ดี เสน ใต ก. ชโลทร ข. ชลทศิ ค. วสุธา ง. สนิ ธุ 37. “เหน็ เขาตกเขาแตกมาตกลึก อนาถนึกแลวนา น้ําตาไหล พ่ตี กยากจากนางมากลางไพร วติ กใจตกมาถึงคีร”ี คาํ ประพันธขา งตนนี้ดีเดนทางดา นใด ก. เลน คํา ข. เลน ความ ค. เลน เสยี ง ง. เลนสมั ผัส 38. มบี ุตรบว งหน่ึงเกย้ี ว พนั คอ ทรัพยผูกบาทาคอ หนวงไว ภรรยายือ้ บว งปอ รึงรัด มือนา สามบวงใครพน ได จึ่งพน สงสาร” คําท่ขี ีดเสนใตม ีความหมายตรงกับขอใด ก. เหน็ อกเห็นใจ ข. เมตตาปรานี ค. รักใคร เอ็นดู ง. เวียนวายตายเกิด 2_3_พท_33012_หนวย2 89

39. คาํ ประพันธตอ ไปนี้ใชศ ิลปะในการแตง แบบใดเดน ชดั ทสี่ ุด “นางนวลนวลนา รัก ไมน วลพกั ตรเหมือนทรามสงวน แกวพี่น้สี ุดนวล ดง่ั นางฟา หนาใยยอง” ก. เลน คํา ข. เลนความ ค. สัมผสั สระ ง. สมั ผัสอักษร 40. คาํ ประพนั ธข อใดใหค ณุ คาทางดา นสังคมชัดเจนทสี่ ดุ ก. พศิ พรรณปลาวายเคลา คดิ ถึงเจา เศรา อารมณ ข. คดิ ความยามบังอร แยมโอษฐย ม้ิ พริ้มพรายงาม ค. รวยรินกลนิ่ ราํ เพย คิดพเ่ี คยเชยกลน่ิ ปราง ง. คดิ อนงคองคเ อวอร ผมประบาอาเอย่ี มไร 2_3_พท_33012_หนวย2 90

เฉลยแบบทดสอบและกจิ กรรม 2_4_พท_33012_เฉลยกอ นเรียนหนว ย1 91

แบบทดสอบกอนเรยี น 1. ง. 11. ก. 21. ก 31. ค 2. ค. 12. ค. 22. ข 32. ข 3. ก. 13. ง. 23. ค 33. ก 4. ข. 14. ก. 24. ค 34. ข 5. ง. 15. ข. 25. ข 35. ก 6. ข. 16. ค. 26. ง 36. ข 7. ง. 17. ค. 27. ก 37. ค 8. ก. 18. ข 28. ก 38. ง 9. ง.. 19. ง 29. ง 39. ง 10. ค. 20. ก 30. ข 40. ง 1. ง. เฉลยแบบทดสอบหลังเรยี น 31. ข 2. ก. 32. ก 3. ค. 11. ง. 21. ค 33. ก 4. ค. 12. ข 22. ข 34. ก 5. ข. 13. ก. 23. ค 35. ข 6. ง 14. ข. 24. ค 36. ค 7. ก. 15. ค. 25. ง 37. ข 8. ข. 16. ง. 26. ข 38. ก 9. ค. 17. ก. 27. ค 39. ก 10. ก. 18. ข 28. ค 40. ง 19. ง 29. ง 20. ข 30. ก 2_4_พท_33012_เฉลยกอนเรียนหนวย1 92

เฉลยกิจกรรม หนว ยการเรยี นรทู ่ี 1 การฟง และการดู ตอนท่ี 1 ความหมายของการฟงและการดู กิจกรรมที่ 1 1.ใหน กั ศึกษาระบชุ ือ่ รายการวทิ ยหุ รือโทรทัศนท ่ีเลอื ก 2.ใหนกั ศกึ ษาสรปุ สาระจากการฟง หรือชมรายการโทรทศั นนั้น 3.ใหนกั ศึกษาบอกจุดมงุ หมายทเ่ี ลอื กฟง หรือดูรายการนนั้ ตอนที่ 2 หลักการพิจารณาเลอื กส่อื เพือ่ การฟงและการดู กจิ กรรมที่ 2 1. ใหนกั ศกึ ษาระบุประเภทของสือ่ ทเี่ ลือก 2. ใหนกั ศกึ ษาระบวุ นั ทร่ี ับสอ่ื น้นั มา 3. ใหน กั ศกึ ษาระบเุ รือ่ งของสื่อทนี่ กั ศกึ ษาเลือก 4. ใหน กั ศกึ ษาบอกเหตุผลวาทาํ ไมจงึ ประทับใจส่ือนนั้ ในดาน 4.1 เน้อื หาสาระ 4.2 ขอเสนอแนะ 4.3 วธิ กี ารนําเสนอ 2_4_พท_33012_เฉลยกอนเรียนหนวย1 93

หนวยการเรยี นรทู ่ี 2 การอา น ตอนท่ี 1 การรับสารจากส่ือสงิ่ พิมพและสอ่ื สารสนเทศ กจิ กรรมที่ 1 ใหนกั ศึกษาระบุเรื่องท่ีไปศกึ ษาจาก Internet ทลี ะเรอ่ื ง พรอ มถา ยทอดสาระสาํ คญั ของ เรือ่ งทีศ่ ึกษาใหครบ 3 เรอื่ ง ตอนที่ 2 การอานอยางมีวจิ ารณญาณ 6. แรง 11. ลงั เล 7. ใจปา 12. หนาแนน กิจกรรมท่ี 2 8. หนกั 13. ยึดเหนี่ยว 1. คลาด 9. ลวก 14. ถือโอกาส 2. ชวน 10. ชักชา 15. กําหนดการ 3. อยู 4. หอง 5. ปลกู ฝง กิจกรรมท่ี 3 6. หนเี รยี น/ ถูกจบั ได 1. ทะนุถนอมมาก 7. พดู มาก 2. ไมร จู กั โต 8. มคี นว่งิ เตน ให 3. สฉี ูดฉาดบาดตา 9. ยาก 4. งาย 10. งาย 5. เปนอนั ธพาล กจิ กรรมท่ี 4 ขยะในแหลง ทอ งเทย่ี ว 6. ง 1. ก 7. ก 2. ข 8. ง 3. ก 9. ค 4. ก 10. ง 5. ง 2_5_พท_33012_เฉลยหนว ย2 94