บทที่8 ต้นทุนฐานกิจกรรม

หน่วยที่ 8 ต้นทุนฐานกจิ กรรม ความหมายและประโยชน์ของระบบตน้ ทุนฐานกิจกรรม ข้นั ตอนการดาํ เนินงานของระบบตน้ ทุนฐานกิจกรรม ความแตกต่างระหวา่ งการคิดตน้ ทุนแบบเดิมกบั การคิดตน้ ทุนฐานกิจกรรม

สมรรถนะประจาํ หน่วย คาํ นวณตน้ ทุนสินคา้ ได้ สมรรถนะการเรียนรู้ •แสดงความรู้เกี่ยวกบั ความหมายและประโยชนข์ องระบบตน้ ทุนฐานกิจกรรมได้ •แสดงความรู้เกี่ยวกบั ข้นั ตอนการดาํ เนินงานของระบบตน้ ทุนฐานกิจกรรมได้ •แสดงความรู้เกี่ยวกบั ความแตกต่างระหวา่ งตน้ ทุนแบบเดิมกบั ตน้ ทุนฐานกิจกรรมได้ •คาํ นวณตน้ ทุนสินคา้ ตามข้นั ตอนการดาํ เนินงานของระบบตน้ ทุนฐานกิจกรรมได้

AB C ระบบการคํานวณต้นทนุ สินค้าท่ผี ลติ /บริการ Activity Based Costing พจิ ารณาจากกจิ กรรมท่ี ต้นทุนฐานกจิ กรรม เกิดขนึ้ ในการผลิต/บริการ กจิ กรรมเป็ นส่งิ ท่ที าํ ให้ เกดิ ต้นทนุ คาํ นวณต้นทนุ โดยการปัน ส่วนต้นทนุ ฐานกจิ กรรมท่ี เกิดขึน้

ประโยชน์ และข้อจาํ กัดของระบบต้นทุนฐานกจิ กรรม ประโยชน์ ปัญหาและข้อจาํ กัด 1. ต้นทนุ สินค้ามีความถูกต้องและ 1. ใช้ทรัพยากรมาก สมเหตสุ มผล 2. รวบรวมข้อมูลยาก 3. บคุ ลากรขาดวามรู้ 2. นําข้อมูลไปใช้ในการวางแผน ควบคุม ตัดสนิ ใจ ความเข้าใจ 3. ควบคุมต้นทนุ การผลิตได้อย่างมี ประสิทธภิ าพ

ขนั้ ตอนการดาํ เนินงาน ของระบบต้นทนุ ฐานกิจกรรม การวเิ คราะห์และระบกุ ิจกรรม (Activity analysis) การวเิ คราะห์และกาํ หนดตัวผลกั ดันต้นทนุ (Cost Driver) การคาํ นวณต้นทุนกจิ กรรม (Activity Costing) การคาํ นวณอตั ราต้นทนุ แต่ละฐานกจิ กรรม (Activity Rate) การจดั สรรต้นทุนให้สินค้าหรือบริการ (Cost Allocation)

การวเิ คราะห์และระบุกจิ กรรม (Activity analysis) กจิ กรรมทเี่ พม่ิ ค่า กจิ กรรมทีไ่ ม่เพม่ิ ค่า Value – added activity Nonvalue – added activity การออกแบบ การตรวจสอบคุณภาพสินคา้ การผลิต การเกบ็ รักษาวตั ถุดิบ การประกอบ การเคล่ือนยา้ ยวตั ถุดิบ การบรรจุ การเตรียามเครื่องจกั ร

การวเิ คราะห์และกาํ หนดตวั ผลกั ดนั ตน้ ทุน (Cost Driver) กจิ กรรมระดับหน่วย (Unit - Level Activity) กจิ กรรมระดับกลุ่ม (Batch – Level Activity) กจิ กรรมระดบั ผลติ ภณั ฑ์ (Product– Sustaining Activity) กจิ กรรมระดับอาํ นวยการ (Facility – Sustaining Activity)

ระดบั กิจกรรม กิจกรรม ตน้ ทุนกิจกรรม ตวั ผลกั ดนั ตน้ ทุน หน่วย การผลิตสินคา้ ตน้ ทุนวตั ถดุ ิบทางตรง จาํ นวนวตั ถุดิบ กลุม่ ค่าแรงงานทางตรง ชว่ั โมงแรงงานทางตรง ผลิตภณั ฑ์ ค่าไฟฟ้ าท่ีใชใ้ นการเดิน กิโลวตั ต์ อาํ นวยการ เครื่องจกั ร การสงั่ ซ้ือวตั ถุดิบ ค่าแรงงานในการสงั่ ซ้ือ จาํ นวนคร้ังในการสงั่ ซ้ือ การเตรียมเครื่องจกั ร คา่ แรงงานเตรียมเคร่ืองจกั ร จาํ นวนคร้ังในการเตรียม การตรวจสอบคุณภาพ ค่าแรงงานในการตรวจสอบ จาํ นวนคร้ังในการ ตรวจสอบ การออกแบบผลิตภณั ฑ์ ตน้ ทุนในการออกแบบ ชว่ั โมงในการออกแบบ การทดสอบผลิตภณั ฑ์ ตน้ ทุนในการทดสอบ จาํ นวนคร้ังในการทดสอบ การซ่อมแซมบาํ รุง ค่าแรงงานในการซ่อม ชว่ั โมงในการซ่อม เครื่องจกั ร การควบคุมดูแลโรงงาน เงินเดือนผจู้ ดั การโรงงาน จาํ นวนคน การซ่อมแซมบาํ รุง คา่ เส่ือมราคาโรงงาน พ้ืนที่ (ตารางฟตุ ) โรงงาน ค่าแรงงานในการซ่อมฯ ชว่ั โมงท่ีใชใ้ นการซ่อมฯ

การคาํ นวณตน้ ทุนกิจกรรม (Activity Costing) ตน้ ทุนของปัจจยั กาํ หนดตน้ ทุน/ การผลิต/ทรัพยากร ระบุตน้ ทุนตามรหสั บญั ชี ท่ีเกิดข้ึน/ใชไ้ ปใน เขา้ สู่กิจกรรม การประกอบ กิจกรรม

กิจกรรม ตน้ ทุน จาํ นวนเงิน 7,000 บาท เดินเครื่องจกั ร คา่ เสื่อมราคาเครื่องจกั ร 2,000 บาท ค่าน้าํ มนั หลอ่ ลื่น 5,000 บาท คา่ ซ่อมบาํ รุงรักษาเคร่ืองจกั ร 6,000 บาท ค่าไฟฟ้ า 20,000 บาท ค่าใชจ้ ่ายที่เกี่ยวกบั เคร่ืองจกั ร 5,000 บาท 9,000 บาท เตรียมการผลิต วสั ดุท่ีใชใ้ นการจดั เตรียม 3,000 บาท คา่ แรงคนงานเตรียมเครื่องจกั ร 17,000 บาท คา่ เส่ือมราคาอุปกรณ์ฯ ค่าใชจ้ ่ายในการเตรียมการผลิต

การคาํ นวณอตั ราตน้ ทุนแต่ละฐานกิจกรรม (Activity Rate) อตั ราตน้ ทุนกิจกรรม = ตน้ ทุนกิจกรรม ปริมาณตวั ผลกั ดนั ตน้ ทุน

การจัดสรรต้นทุนให้สินค้าหรือบริการ (Cost Allocation) ตน้ ทุนท่ีจดั สรรใหส้ ินคา้ = อตั ราตน้ ทุนกิจกรรม x ปริมาณการใชก้ ิจกรรม