หน่วยที่ 2.การควบคุมภายใน

โดย อาจารย์กรรณกิ าร์ ผวิ สะอาด

การควบคุมภายใน หมายถึง กระบวนการ วิธีการ และมาตรการต่างๆ ที่ฝ่ ายบริ หารของกิจการได้กาหนดข้ึนเพ่ือให้เกิด ความมนั่ ใจอยา่ งสมเหตุสมผลว่าจะทาใหก้ ิจการบรรลุ วตั ถุประสงคแ์ ละเป้าหมายท่ีกาหนดไว้

ประเภทของการควบคุมภายใน 0 การควบคุมภายในทางการบริหาร 0 การความคุมภายในทางการบญั ชี

ความสาคญั ของการควบคุมภายใน 0 มีพนักงานจานวนมากเพื่อเก็บบันทึกรายการที่เกิดข้ึน เน่ืองจากปริมาณรายการเพมิ่ ข้ึนตามขนาดของกิจการ 0 การปฏิบตั ิงานพนกั งานจะมีความสมั พนั ธ์กนั เมื่อเกิดการ ผดิ พลาดข้ึนกจ็ ะกระทบกระเทือนถึงงานของบุคคลอื่นดว้ ย 0 มีพนกั งานในแผนกบญั ชีจานวนมาก โอกาสท่ีจะทาการ ทุจริตอาจเกิดได้ ถา้ การควบคุมไม่ดีพอ

ประเภทของการควบคุมภายใน 0 การความคุมภายในทางการบัญชี หมายถึง แผนการจัดสายงาน วิธีการ และบันทึกท้ังหลายที่ เ ก่ี ย ว ข้องโ ดย ตร งกับก า ร ดู แ ลท รั พ ย์สิ น แ ละค ว า มเ ชื่ อถื อไ ด้ข อ ง บนั ทึกต่างๆ ทางการเงินในทางออ้ ม ไดแ้ ก่

ประเภทของการควบคุมภายใน 0 การควบคุมภายในทางการบริหาร หมายถึง แผนการจดั สายงาน วิธีการ และบนั ทึกที่เกี่ยวขอ้ ง กบั ประสิทธิภาพในการปฏิบตั ิงานและการปฏิบตั ิตามนโยบาย ของฝ่ายจดั การ เช่น การควบคุมมาตรฐานการผลิต การจดั แบ่ง หนา้ ที่รับผดิ ชอบงาน การควบคุมคุณภาพของผลิตภณั ฑ์

ส่ วนประกอบของระบบการควบคุมภายในทาง บญั ชีโดยทั่วไป 0 การจดบันทึกและรายงานทางบัญชี โดยการใชบ้ ญั ชีคุมยอดและ บญั ชียอ่ ยหรือใชเ้ คร่ืองจกั ร เพื่อผลงานท่ีถกู ตอ้ งรวดเร็ว 0 การตรวจสอบภายในทางบัญชี เพื่อใหแ้ น่ใจวา่ การดาเนินงาน เป็นไปตามนโยบายท่ีวางไว้ บญั ชีและรายงานต่างๆ ไดแ้ สดงให้ เห็นผลการดาเนินงานอยา่ งถกู ตอ้ ง 0 การมีบุคลากรท่ีมีความสามารถ เพ่ือระบบการควบคุมภายในท่ีดี ของกิจการ

ส่ วนประกอบของระบบการควบคุมภายในทาง บัญชีโดยท่วั ไป 0 ผงั การจดั องค์กร คือ ผงั แสดงการจดั แบ่งส่วนงานในธุรกิจ และ กาหนดหนา้ ที่รับผิดชอบ 0 นโยบายและวธิ ีการปฏิบัตงิ าน คือ การกาหนดวตั ถปุ ระสงคข์ อง บริษทั การจดั สายงาน วธิ ีการปฏิบตั ิงาน นโยบายการบญั ชี 0 กาหนดมาตรฐานการปฏิบัติงานทางบัญชี เพ่ือใหฝ้ ่ ายบริหาร ทราบวา่ การปฏิบตั ิงานของพนกั งานมีประสิทธิภาพหรือไม่

ประโยชน์ของการควบคุมภายในทางบญั ชี 0 วางแผนป้องกนั หรือแกไ้ ขข่อผิดพลาดไดท้ นั ท่วงที 0 ช่วยใหก้ ารควบคุมงานมีประสิทธิภาพยง่ิ ข้ึน 0 ช่วยใหผ้ ปู้ ฏิบตั ิงานมีความระมดั ระวงั และทางานดว้ ยความ รอบคอบ 0 ป้องกนั มิใหเ้ กิดการทุจริต 0 ช่วยใหท้ ราบถึงการสูญเสียหรือความสูญเสียในสินทรัพยไ์ ด้ รวดเร็ว 0 ช่วยใหท้ ราบถึงความผดิ พลาดท้งั ท่ีต้งั ใจและไมไ่ ดต้ ้งั ใจ

ส่ วนประกอบของการควบคุมภายในตามแนวคดิ COSO 0 สภาพแวดลอ้ มของการควบคุม 0 การประเมินความเสี่ยง 0 กิจกรรมการควบคุม 0 ขอ้ มูลสารสนเทศและการสื่อสารในองคก์ ร 0 การติดตามประเมินผล

การออกแบบการควบคุมภายในทมี่ ปี ระสิทธิภาพ 0 ทาความเขา้ ใจกบั ความเส่ียงต่างๆ ท่ีมีนยั สาคญั โดยการประเมินความเสี่ยง 0 สอบทานการควบคุมภายในท่ีมีอยู่ว่ามีประสิทธิภาพมากน้อยเพียงใด แลว้ ทาการแกไ้ ข 0 ระบุกิจกรรมการควบคุมใหม่ เพื่อป้องกนั ความเสี่ยง หรือลดความเสี่ยง 0 ประมาณการตน้ ทุนที่จะตอ้ งใช้ 0 จดั ใหม้ ีกิจกรรมน้นั เป็นการควบคุมภายใน โดยออกแบบหรือปรับปรุง ตามความเหมาะสม

การออกแบบการควบคุมภายใน วธิ ีท่ัวไป วิธีการท่ีเหมาะสมสามารถเลือกจากรายการควบคุม ทว่ั ไป เช่น จากแบบสอบถามการควบคุมภายในแลว้ ดดั แปลงแกไ้ ขตามตอ้ งการ หรือพิจารณากิจกรรมการ ควบคุม

การออกแบบการควบคุมภายใน วธิ ีเฉพาะ วธิ ีการควบคุมจากการออกแบบโดยเฉพาะ เพ่ือป้องกนั หรื อลดความเสี่ ยงเฉพาะท่ีระบุไว้ใน ข้ันตอน ก า ร ป ร ะ เ มิ น ค ว า ม เ ส่ี ย ง ห รื อ พิ จ า ร ณ า จ า ก ความมีนยั สาคญั มากาหนดเป็นกิจกรรมการควบคุม

ตวั อย่างแบบสอบถามการควบคุมภายใน คาถาม มี ไม่มี คาตอบ 1. การปฏบิ ัติตามกฎหมาย ระเบียบ ข้อบงั คบั และมาตรฐานทก่ี าหนด / 1. มีการระบุกฎหมาย ระเบียบ ขอ้ บงั คบั และมาตรฐานที่สาคญั และ จาเป็นต่อการดาเนินงาน 2. มีการกาหนดวธิ ีการปฏิบตั ิตามกฎหมาย ระเบียบขอ้ บงั คบั และ / มาตรฐานที่กาหนด 3. มีกลไกการติดตามการปฏิบตั ิตามกฎหมาย ระเบียบ ขอ้ บงั คบั และ ยงั ไม่ มาตรฐาน / ดาเนินการ ชื่อผปู้ ระเมิน .................................................. ตาแหน่ง ........................................................ วนั ท่ี...............................................................

กจิ กรรม คาถาม 0 การควบคุมภายใน หมายถึงอะไร 0 จงบอกความสาคญั ของการควบคุมภายในในการวางระบบบญั ชี มา 3 ขอ้ 0 จงบอกประเภทของการควบคุมภายใน 0 จงบอกส่วนประกอบของระบบการควบคุมภายในทางบญั ชี โดยทวั่ ไป