รายงาน QD

รายงาน เรอื่ ง ความฉลาดทางดิจิทัล (DQ: Digital Intelligence Quotient) จัดทาโดย นางสาวอินทิราวรรณ ดวงภกั ดี รหัสนกั ศกึ ษา 634102027 หมู่ 2 เสนอ อาจารย์ สุธดิ า ปรชี านนท์ มหาวิทยาลัยราชภฏั หม่บู า้ นจอมบึง

คำนำ รายงานฉบบั น้ีเป็นส่วนหน่ึงของวชิ านวตั กรรมและเทคโนโลยี สารสนเทศเพ่ือการสื่อสารการศึกษาและการเรียนรู้ PC62506โดยมีจุดประสงคใ์ หผ้ อู่ ่านไดม้ ีความรู้และความ เขา้ ใจเก่ียวกบั เร่ือง ความฉลาดทางดิจิทลั (Digital Intelligence Quotient : DQ) และสามารถนา ความรู้ที่ไดอ้ ่านไปปรับใชใ้ นชีวติ ประจาววนั หรือเพ่ือต่อยอด ความรู้การใชเ้ ทคโนโลยอี ยา่ งถูกตอ้ ง ถา้ หากผดิ พลาดประการใดขออภยั ไว้ ณ ท่ีน้ีดว้ ย จดั ทาโดย นางสาวอินทิราวรรณ ดวงภกั ดี 634102027 หมู่ 2

สำรบญั • เร่ือง หน้ำ • ความหมาย QD 1 • ความฉลาดทางดิจิทลั 2-3 • ทกั ษะในการรักษาอตั ลกั ษณ์ที่ดีของตนเอง 4 • ทกั ษะในการรักษาขอ้ มูลส่วนตวั 5 • ทกั ษะการคิดวเิ คราะห์มีวจิ ารณญาณท่ีดี 6 • ทกั ษะในการจดั สรรเวลาหนา้ จอ 7 • ทกั ษะในการรับมือกบั การคุกคามทางโลกออนไลน์ 8 • ทกั ษะในการบริหารจดั การขอ้ มูลท่ีผใู้ ชง้ านทิ้งไวบ้ นโลกออนไลน์ 9 • ทกั ษะในการรักษาความปลอดภยั ของตนเองในโลกออนไลน์ 10 • ทกั ษะในการใชเ้ ทคโนโลยอี ยา่ งมีจริยธรรม 11





การเป็ นพลเมอื งดิจิทัลน้ัน มีทักษะสาคัญ 8 ประการ ท่ีควรบม่ เพาะให้เกิดข้ึนกับพลเมืองดิจิทัลทกุ คนในศตวรรษท่ี 21 ดังน้ี





ทกั ษะการคิดวิเคราะห์มี • สามารถในการวิเคราะห์แยกแยะระหวา่ งขอ้ มูลท่ีถกู ตอ้ งและขอ้ มูลที่ผิด วจิ ารณญาณที่ดี ขอ้ มูลที่มีเน้ือหาเป็นประโยชน์ และขอ้ มูลท่ีเขา้ ข่ายอนั ตราย ขอ้ มูลติดต่อทาง (Critical Thinking) ออนไลน์ท่ีน่าต้งั ขอ้ สงสยั และน่าเช่ือถือได้ เมื่อใชอ้ ินเทอร์เน็ต จะรู้วา่ เน้ือหา อะไร เป็นสาระ มีประโยชน์ รู้เท่าทนั ส่ือและสารสนเทศ สามารถวเิ คราะห์และ ประเมิน ขอ้ มูลจากแหล่งขอ้ มูลท่ีหลากหลายได้ เขา้ ใจรูปแบบการหลอกลวง ต่างๆ ในโลกไซเบอร์ เช่น ข่าวปลอม เวบ็ ปลอม ภาพตดั ต่อ เป็นตน้

ทกั ษะในกำรจัดสรรเวลำหน้ำจอ (Screen Time Management) ทกั ษะในการบริหารเวลากบั การใชอ้ ุปกรณ์ยคุ ดิจิทลั รวมไปถึงการ ควบคุมเพื่อใหเ้ กิดสมดุลระหวา่ งโลกออนไลน์และโลกภายนอก นบั เป็นอีกหน่ึงความสามารถท่ีบ่งบอกถึง ความเป็นพลเมืองดิจิทลั ได้ เป็นอยา่ งดี เพราะเป็นที่รู้กนั อยแู่ ลว้ วา่ การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศท่ี ขาดความเหมาะสมยอ่ มส่งผลเสียตอ่ สุขภาพโดยรวม ท้งั ความเครียดต่อ สุขภาพจิตและเป็นสาเหตุก่อใหเ้ กิดความเจบ็ ป่ วยทางกาย ซ่ึงนาไปสู่ การสูญเสียทรัพยส์ ินเพ่อื ใชร้ ักษา และเสียสุขภาพในระยะยาวโดย รู้เท่าไม่ถึงการณ์

ทกั ษะในกำรรับมือกบั กำรคุกคำมทำงโลกออนไลน์ (Cyberbullying Management) จากขอ้ มูลทางสถิติล่าสุด สถานการณ์ในเรื่อง Cyber bullying ในไทย มีค่าเฉล่ียการกลนั่ แกลง้ บนโลกออนไลนใ์ นรูปแบบต่างๆ ที่ สูงกวา่ ค่าเฉล่ียโลกอยทู่ ่ี 47% และเกิดในรูปแบบที่หลากหลาย อาทิ การด่าทอกนั ดว้ ยขอ้ ความหยาบคาย การตดั ต่อภาพ สร้างขอ้ มูลเทจ็ รวมไปถึงการต้งั กลุ่มออนไลนก์ ีดกนั เพือ่ นออกจากกลุ่ม ฯลฯ ดงั น้นั วา่ ท่ีพลเมืองดิจิทลั ทุกคน จึงควรมีความสามารถในการรับรู้และ รับมือการคุกคามข่มข่บู นโลกออนไลน์ไดอ้ ยา่ งชาญฉลาด เพื่อ ป้องกนั ตนเองและคนรอบขา้ งจากการคุกคามทางโลกออนไลนใ์ หไ้ ด้

ทกั ษะในกำรบริหำรจดั กำรข้อมูลท่ผี ู้ใช้งำน ทงิ้ ไว้บนโลกออนไลน์ (Digital Footprints) มีรายงานการศึกษาวิจยั ยนื ยนั วา่ คนรุ่น Baby Boomer คือ กลมุ่ Aging ท่ีเกิดต้งั แต่ปี พ.ศ. 2487 – 2505 มกั จะใชง้ านอุปกรณ์คอมพวิ เตอร์หรือโทรศพั ทเ์ คลื่อนท่ีของ ผอู้ ื่น และเปิ ดใชง้ าน WiFi สาธารณะ เสร็จแลว้ มกั จะ ละเลย ไม่ลบรหสั ผา่ นหรือประวตั ิการใชง้ านถึง 47% ซ่ึง เส่ียงมากท่ีจะถูกผอู้ ่ืนสวมสิทธิ ขโมยตวั ตนบนโลกออนไลน์ และเขา้ ถึงขอ้ มูลส่วนบุคคลไดอ้ ยา่ งง่ายดาย ดงั น้นั ความเป็น พลเมืองดิจิทลั จึงตอ้ งมีทกั ษะความสามารถที่จะเขา้ ใจ ธรรมชาติของการใชช้ ีวิตในโลกดิจิทลั วา่ จะหลงเหลือ ร่องรอยขอ้ มูลทิ้งไวเ้ สมอ รวมไปถึงตอ้ งเขา้ ใจผลลพั ธ์ท่ีอาจ เกิดข้ึน เพือ่ การดูแลสิ่งเหล่าน้ีอยา่ งมีความรับผดิ ชอบ

ทกั ษะในกำรรักษำควำมปลอดภยั ของตนเองในโลกออนไลน์ (Cybersecurity Management) ความสามารถในการป้องกนั ขอ้ มูลดว้ ยการสร้างระบบความปลอดภยั ที่เขม้ แขง็ และป้องกนั การ โจรกรรมขอ้ มูลไม่ใหเ้ กิดข้ึนได้ ถา้ ตอ้ งทาธุรกรรมกบั ธนาคารหรือซ้ือสินคา้ ออนไลน์ เช่น ซ้ือ เส้ือผา้ ชุดเดรส เป็นตน้ ควรเปล่ียนรหสั บ่อยๆ และควรหลีกเล่ียงการใชค้ อมพวิ เตอร์สาธารณะ และหากสงสยั วา่ ขอ้ มูลถูกนาไปใชห้ รือสูญหาย ควรรีบแจง้ ความและแจง้ หน่วยงานที่เก่ียวขอ้ ง ทนั ที

ทกั ษะในกำรใช้เทคโนโลยอี ย่ำงมจี ริยธรรม (Digital Empathy)

บรรณานุกรม วรพจน์ วงศก์ ิจรุง่ เรอื ง. คู่มอื พลเมอื งดจิ ทิ ัล.-- กรุงเทพฯ: สำนกั งำนสง่ เสรมิ เศรษฐกิจดิจิทลั กระทรวงดจิ ิทลั เพ่ือเศรษฐกิจและสงั คม, 2561.