dragosfer-12-v6

SAYI 12 / ISSUE 12 YAZ 2014 / SUMMER 2014 DRAGOMAN’IN ÜCRETSİZ YAYINIDIR / COMPLIMENTS OF DRAGOMAN ÇEVİRİ DÜNYASI BÜLTENİ In this issue / Bu sayıda; Çeviri Ekosistemi, Entegre Çözümler NubutoWEB ile Anında Globalleşme Çeviri Satın Almanın Sekiz Altın Kuralı How do you like your Wordfast? Translation Quality: How to Deal With It? A Tailor-Made Experience ve dahası / and more... dragosfer-12-v6.indd 1 11/06/14 08:30

Sayfa 2 Yaz 2014 TEKHNE enkripsiyonla korunan sunucularda tutu- larıyla birlikte otomatik gönderilir (oluş- lur) turacağınız filtrelerle çeviri talepleri doğru ekibe anında iletilir) Çeviri Ekosistemi, •İş arkadaşlarınızla eşzamanlı çalışma imkânı (aynı dosya üzerinde, aynı anda, •Tüm kullanıcılar gelişmiş sınıflan- Entegre Çözümler aynı kaynakları kullanarak hızlı ve tutarlı dırmalara göre ayrılabilir (kimin, hangi metinler üretebilirsiniz) işte, hangi koşullar altında çalıştığını kolayca takip edebilirsiniz) •Dosya alışverişi olmadan, otomatik iş akışı (gözden kaçan dosyalar nedeniyle •Yaptığınız işlerle ilgili tüm veriler, rapor işiniz eksik yapılmaz, gereksiz e-posta hâlinde düzenli aralıklarla alınabilir (yeni trafiği ortadan kalkar). kayıt olan kullanıcılar, aylık çalışma Çağdaş ACAR-Leuven Üniversitesi rakamları vb. istediğiniz kişiye e-posta Kamu kuruluşları, hastaneler, üniver- yoluyla gönderilir). siteler, çeviri şirketleri ve serbest tercümanlar geçen yıl içerisinde Doğru çeviri ekosistemini, yani kendi Nubuto’yu kullanmaya başladı. Dragosfer alanlarında başarılı yazılımları bir Dergi’nin 9. ve 10. sayılarında bulutta araya getirerek teknoloji alanındaki çevirinin teknik faydalarını ayrıntılı hâkimiyetinizi geliştirmek ciddi an- olarak okuyabilirsiniz. lamda işinize yarar. Derginin 9. sayı- sındaki ABBYY Aligner 2.0 yazısına Gelgelelim buluttaki çeviri teknolojileri, bakmakta fayda var. Peki, örneğin çeviri araçlarının kendisiyle sınırlı de- ABBYY Finereader’ın da online olarak ğil. Yine Dragosfer Dergi’nin 7. ve 8. kullanılabileceğini biliyor muydunuz? Bir Nano-Tarih Google’ın kuruluş tarihi 1998. Dokuz yıl Doğru çeviri ekosistemini, yani kendi alanlarında başarılı sonra ise Google Docs kullanıma giriyor. Google Drive’ın ortaya çıkışı ise 2012. yazılımları bir araya getirerek teknoloji alanındaki Web tabanlı ofis yönetiminin kısa ve kıs- hâkimiyetinizi geliştirmek ciddi anlamda işinize yarar. Bu mi tarihi bu denli genç. çözümlerin kurulumu, yeni sürümlerinin takibi gibi konularla başa çıkmak için ise bu desteği sunabilecek bir ortağın Yeni nesil çeviri teknolojilerine bakıldığında ise XTM International bulunması gerekiyor ve Dragoman ortaklığıyla geliştirilen Nubuto, Türkiye’ye 2013 baharında ge- liyor. Cihazınıza kurulum yapmadan, tarayıcı üzerinden kullanabileceğiniz bir sayılarında, çeviri alanına özel, internet 20 ila 200 sayfa dönüştürme kapasitesini çeviri aracı Google’un ve Microsoft’un tabanlı proje yönetim araçlarıyla ilgili satın almak ve istediğiniz cihazda belge da desteklerini almışsa size çok şey yazılar bulunabilir. Excel dokümanlarda, dönüştürme işlemi yapmak mümkün. kazandırabilir: yahut kağıt, defter üzerine tutulan iş kayıtlarına kıyasla neler sunuyor bu Entegre Çözümlere Doğru •Verilerinizin internet üzerinde saklanması sistemler: ve güvenliği (bilgileriniz 128 bit SSL Mart ayının sonundaki GALA İstanbul •Müsaitlik talebi, çevirmenlere iş ayrıntı- etkinliğinde Polonyalı çeviri yöneim DRAGOSFER İmtiyaz Sahibi: Ümit Özaydın İletişim: Rumeli Cad. No:78 Kat:5 D:11 Her hakkı saklıdır. Editör: Çağdaş Acar Teşvikiye, İstanbul 2010-2014 Dragoman Ltd. Tasarım: Aykut Şengözer www.dragosfer.com Mizanpaj: Elif Göncü www.dragomanltd.com Yazı, haber ve fotoğrafların her türlü sorum- Kapak İllüstrasyon: Candaş Aydar [email protected] luluğu sahiplerine aittir. Baskı: İncekara Kağıt. Mat. Yay. Ve Dış Tic. Ltd. Şti. Tel: 0212 501 08 83 Haziran 2014 dragosfer-12-v6.indd 2 11/06/14 08:30

Yaz 2014 Sayfa 3 (TMS) Otomatik e-posta ve PO Üçüncü Çeviriye Proje Parti Hazırlık Teslimi Yazılımlar Süreci Otomatik e-posta ve Nihai Çeviri PO Dosya Süreci (TMS) CAT PM onay yazılımı üreticisi XTRF ile Dragoman tedarikçinin seçimi, otomatik müsaitlik çerçevesinde bu desteği sunabilecek bir Ltd, Türkiye’ye özel yeni ortaklıklarını talebi ve PO (purchase order) gönderimi, ortağın bulunması gerekiyor. Dragosfer açıklamıştı. Çeviri yönetimi ve bilgisayar yapılan işlerin ve dosyaların otomatik Dergi’nin 10. sayısında Mete Özel’in destekli çeviri araçlarında entegre çözüm- arşivlenmesi ve ileride süzülüp takip söylediği gibi “Her proje yönetim sistemi ler böylelikle Nubuto adı altında top- edilebilmesi, e-posta trafiği gibi konularla size uymaz ama biraz gayretle siz ona lanıyor. Nubuto CAT ile Nubuto TMS ilgilenir. Arka plandaki çeviri aracı uyabilirsiniz ve kim bilir belki de bu gibi birlikte çalışabilen çözümlerin bir ise proje ile ilgili istatistikleri yönetim daha hayırlı olabilir!” Bir başka ifadeyle, çeviri işletmesine ne gibi kolaylıklar yazılımına iletir. entegre çözümler kusursuz, hazır paket sağlayacağını yukarıdaki grafikte görelim: olarak size gelmez; gelse bile sizdeki Altyapısını XTRF firmasının hazırladığı iş akışlarına birebir uymaz. Bu uyumu Yani koordinatör, proje oluşturarak sis- Nubuto TMS’i başka çeviri araçlarıyla sağlayıp entegre bir çözüm kurarken teme dosya yüklediği an, örneğin, DTP kullanmak da mümkün. Fakat esas olan, mevcut deneyimi size aktaracak bir uzmanına otomatik bir e-posta gönderilir. yönetim yazılımlarıyla çeviri araçlarını teknoloji ortağı bulmanız ise hem sizin Bu kişi tedarikçi portalından ilgili dosyayı entegre çözümler bularak bir arada yararınıza olacak, hem de bütün bir çeviri indirerek dönüştürme işlemini (üçüncü kullanmak. Bu çözümlerin kurulumu, alanının topyekün ilerlemesine katkıda parti yazılımlarla) yapar. Bu dosya portala yeni sürümlerinin takibi, ofis içindeki bulunacaktır. Uygulama danışmanlığı ve yüklendiği an yönetim sistemi (TMS), soruların toplanarak çözümlendirilmesi, eğitim maliyetini bu noktada göze almak, çeviri aracındaki süreci tetikler (CAT). teknik destek ekipleriyle iletişim ve doğru otomasyon ile birlikte ekibinizin ve Çeviri sürecine dâhil olan kişiler anında mevcut yazılımların geliştirilmesi ofisinizin dönüşümünü sağlayacaktır. otomatik bir e-posta alarak tedarikçi için geribildirimlerin derlenmesi gibi portalından çeviri aracını açar. Çeviri konularla başa çıkmak için ise ya ofis bellekleri ve terimceler çeviri aracında çalışanlarından birinin görev tanımının güncellenirken yönetim yazılımı da doğru yeniden düzenlenmesi, ya da işbirliği dragosfer-12-v6.indd 3 11/06/14 08:30

Sayfa 4 Yaz 2014 TEKHNE göre girmelidir. Bu firma Çin pazarına İngiltere piyasasına “truck” yerine “lorry” girmek istiyorsa da Baidu parametrelerini kelimesiyle girerse hedeflediği pazara kullanmalıdır çünkü bu ülkelerde Google ulaşmakta sıkıntı yaşaması kaçınılmaz bir NubutoWEB ya da Yahoo kullananlar sadece %4’lük hal alabilir. bir kesimden oluşmaktadır. Gireceğiniz “Yerelleştirme çeviri değildir, yerelleş- ile Anında pazarın tercih edilen arama motorunu tirme pazarlamadır.” kullanmamak ticari anlamda büyük bir Globalleşme bozguna neden olabilir. NubutoWEB-Anında Globalleşme Aracı İngilizce Global Dil mi? NubutoWEB, yeniden tasarım gerek- tirmeden websitesini globalleştiren CommonSense Advisory araştırma veri- yani küresel pazara hazırlayan bir Bekir DİRİ-Dragoman Ltd. lerine göre dünyanın en çok ziyaret internet aracıdır. Bünyesinde 4 farklı edilen ilk yüz websitesi onlarca dilde hizmeti; WebİÇERİK, WebÇEVİRİ, yayın yapıyor. İnsanlar kendi dilinde WebHOSTING ve WebGÜNCEL’i ba- Eskiler “Bir kahvenin kırk yıl hatırı okuyamadığı ürünü ve hizmeti tüketmeye rındıran NubutoWEB, tam donanımlı var,” derler; günümüzde kahvenin global sıcak bakmıyor. ABD, Birleşik Krallık global bir websitesi yayınlamak için dünyada neredeyse 400’ü aşkın çeşidi var. ve anadili İngilizce olan diğer ülkeler tasarlanmıştır. Çevirmenlerin, editörlerin ve CEO’ların hariç, dünyanın geri kalanında İngilizce yakın dostu kahve, tüm dünyayı köşe konuşanlar ve anlayanlar sadece %27’lik NubutoWEB esneklik anlamında kulla- bucak gezerken farklı kültür duraklarında bir kesimi oluşturuyor. Bu da %73’lük bir nıcılarına birden fazla imkân sunuyor: başka tatlara, eşsiz sunumlara ve apayrı kesimin sitenizi anlamadığı ya da sitenizle içerik yerelleştirmesi, istenilen sayfaların kimliklere bürünüyor. Kahvedeki bu ilgilenmediği anlamına geliyor. Örneğin, çevrilip çevrilmemesi ve kullanıcıyı/ değişim elbette kültürel farklılıkların İngilizce konuşma ve yazma oranı yüksek müşteriyi de sisteme dâhil edip ortak kaçınılmaz sonuçlarından biri. Dünya olan İskandinav ülkelerine İngilizce çalışma ortamına davet edebilmesi üzerinde gezinirken farklı duraklarda websitenizle yatırım yapmak, Çin, Rusya, ve daha nice özellik. Örneğin, şirket farklı tatlara ulaşan kahveyle aynı ka- Kore ve Japonya gibi kültürel ve yerel websitenizin her sayfasını değil de deri paylaşan başka bir ürün daha var; konumlarını şiddetle koruyan büyük sadece “Basın Odası” sayfasını 10 dile internetin vazgeçilmezi olan websiteleri. pazarlara yatırım yapmanızdan daha çevirebilir ve yayınlayabilirsiniz, Körfez Websiteleri de girdikleri her pazarda kolaydır. Ayrıca Doğu ve Batı Avrupa ile Arapçasında kullanılan bir kelimeyi tasarım, dil ya da içerik değişimine uğrar, Latin Amerika’da İngilizce yaygın bir Cezayir Arapçasında kullanmayabilir kültürün kadife kumaşını üstüne giyer, kullanıma sahip olduğu halde, irili ufaklı ve anında değiştirebilirsiniz ya da farklı bölgenin havasını teneffüs eder. çoğu ülkede yerelleştirilmiş websitelerine ülkelerde kullanacağınız görselleri rağbet daha fazladır. Yerelleştirme pazar- mevcut görsellerinizle sadece bir tıkla Globalleşmede İlk Adım lamanın kilit adımlarından biri olsa da, değiştirebilirsiniz. sadece İngilizce websitesi anlamına Her yeni piyasa beraberinde yeni bir gelmez. Ayrıca ABD, Birleşik Krallık, NubutoWEB aracıyla sitenize uygulana- zorluk getirir. Global piyasaya websitesi Yeni Zelanda, Güney Afrika, Hindistan cak SEO ile yatırım yapacağınız pazara üzerinden ulaşmak beklenilenden daha ve Kanada gibi anadili İngilizce olan rehberinizle gitmiş olacaksınız. Didima zorlu bir süreç olabilir. Globalleşme ülkelerdeki kültürel farklılıklar bölgesel veya Iasos antik kentini rehbersiz sadece çeviri değildir, globalleşme kül- yerelleştirmeleri de beraberinde getirir. gezmek, etrafınızdaki tarihi değerleri türel uyum, websitesi/yazılım yerelleş- anlayamadan, yorumlayamadan sadece tirmesi, hedeflenen pazara uygun SEO ABD’de cep telefonu satacak bir firma bakmak demektir. İşte SEO yapmadan uyumlu websitesi ve teknoloji entegras- “mobile phone” ifadesiyle yola çıkarsa internet sitenizi global pazara açtığınızda yonu demektir. Mesela yerel bir firmanın yerel pazarda şöyle bir algı oluşabilir; da aynı durumla karşı karşıya gelirsiniz. Rusya pazarına girmek istediğini bu firma ya tipik bir İngiliz firması ya Gelin Türk kahvesi içer gibi Hon Kong’da düşünürseniz, bu firma websitesinin da Amerikan pazarında “cell phone” YuanYang, Meksika’da Cafe De Olla, SEO’sunu Yandex parametrelerine yerelleştirmesinin kullanılacağını bilmi- İsviçre’de Cafe Melange ve İrlanda’da göre düzenlemeli ve META içeriğini yor. Ya da büyük araba üreticilerinden bir Irish Coffee içmek için NubutoWEB’i de Yandex’in sık aranan kelimelerine tanesini düşünün, üreteceği yeni kamyonu deneyin; www.nubutoweb.com 1 SEO: Search Engine Optimization, Arama Motoru Optimizasyonu 2 META: HTML kodunuzun HEAD bölümüne yerleştirilmiş olan, arama motoru, tarayıcı ya da website sunucusuna bilgi sağlayan etiketlerdir. dragosfer-12-v6.indd 4 11/06/14 08:30

Yaz 2014 Sayfa 5 TEKHNE How do you like your Wordfast: Classic, Pro, or Free? John di RICO-Apextra, Wordfast More than just a TM and terminology tool, WFA puts TM server technology into the hands of anyone, anywhere. Imagine you get a massive project that you can’t handle on your own. You divide the work and assign it to three translators. How do you ensure the consistency of terminology and TM matches? Most go through a painstaking review process downstream once the translation is finished. What if you could do this in real- time? When Translator A translates the equivalent Turkish sentence of “Wordfast Anywhere is offered free to all translators,” Translator B sees the exact or fuzzy match when they come across it in their section two minutes later and knows not to write “provided free” or “every translator.” This is because they are all accessing and sharing a centralized, remote TM. If you find yourself managing projects, you can also take advantage of the advanced file Founded in 1999 by Yves Champollion, management options to split documents, hide 100% matches, assign docs for translation Wordfast soon developed a suite of or review by other users, track completion, and run quality control reports (transcheck). translation memory (TM) solutions Finally, WFA offers a free PDF conversion tool as well as an alignment tool. The former for different user needs. The focus of this article will be on one of Wordfast’s most recent TM technologies, Wordfast Anywhere (WFA)-also know as www. FreeTM.com. First of all, let’s answer the burning question: Is it really free? Yes! Next: what is it capable of and what are its limitations? WFA is a browser-based TM and terminology tool that allows you to securely store and access your TMs, glossaries, and documents. Once up- loaded, you can collaborate in real-time with colleagues to translate, edit, and proofread your documents. It supports uses an internal OCR engine to automatically convert the file. The latter allows you to all major file types, including InDesign, upload up to three source and three target documents at a time and automatically create Framemaker, XLIFF, Open Office, a TM for you. HTML, and PDF. dragosfer-12-v6.indd 5 11/06/14 08:30

Sayfa 6 Yaz 2014 Wait, so… what’s the catch? All of this a bind if you can’t get online. Finally, There are quite a few more benefits I can’t for free? There has to be some sort of Wordfast Anywhere can store up to 10 cover for lack of space. I would say that limitation or drawback. I can think of documents at any given time. This does this tool is ideal for new translators who four. not limit you to 10 documents: once a are reluctant to invest in a costly TM tool document is translated, you can download (especially when WFA can handle most First, the translation workspace displays then delete it from your workplace, other tools bilingual formats, including source text over target text. Some people making room for other documents to be Wordfast’s). More seasoned translators (like me) prefer a bi-column view. uploaded. could also exploit it for projects involving Moreover, the lack of a WYSIWG editor multiple people. (where you see text in bold, italics, etc.) For those of you worried about means you have to deal with tags for confidentiality with cloud solutions- At no cost to you-besides investing your internal formatting. Thirdly, the solution especially one like Google Translator time learning how to use it-you should is cloud-based meaning internet access Toolkit which explicitly states that they definitely add this tool to your toolkit. It is required to do anything. Unless you can re-use your translation memories- sure is handy for about 5,000 translators have a stable and/or redundant internet rest assured: Wordfast will never use or who use it on a daily basis! connection, you could find yourself in disclose your data. Çizer: Benoît CLIQUET dragosfer-12-v6.indd 6 11/06/14 08:30

Yaz 2014 Sayfa 7 AKADEMİ Genel Müdürün Mesajı Çağatay DÖNMEZ-Dragoman Akademi İngilizce İletişim Becerileri konusunda kişiye ve kuruma özel “butik’’ çözüm- leriyle Türkiye’de pek çok ilke imza atan kurumumuz, İngiltere’nin en önde gelen, Profesyoneller / ‘Executive’ler için ulaşabilecekler. Tüm bu süreç, terzi işi ele özel İngilizce programları sunan Marcus alınarak, kişisel ihtiyaçlara ve beklentilere Evans Lingurama’nın eğitim ortağı oldu. göre özelleştirilebilecek. Bu anlaşma, Dragoman Akademi’ye Marcus Evans Lingurama’nın Tür- Kıymetli müşterilerimize şimdi çok daha kiye’deki ilk ‘Associate School’u olma etkin bir şekilde sunmaya başladığımız ayrıcalığını da kazandırmıştır. bazı program ve hizmetlerimiz şunlardır: •Dual Track, Fast Track, ve Power ‘’Tell me and I forget, teach me Track: İster Dragoman Akademi’de and I remember, involve me ister İngiltere’de Hızlı - Yoğun İngilizce and I learn!’’ programları. •Kişiye veya Kurumlara özel ‘Blended Türkiye’nin vizyoner şirketlerine ta- Learning-English Pathways’ Çözümleri: mamen kendi Akademik ekibinin ha- E-Learning + Sınıf Eğitimi – Yüz yüze zırlayıp tasarladığı “Workshop on eğitim kombinasyonları. Tercihe göre Presentation Skills’’, “The Finer Points ilave İngiltere’de, Linguarama’da eğitim of Presentation’’, “English Business modülleri. Writing Techniques’’, “Fast Track to Fluency’’, “Speaking English with •Business English Workshops-Business Style’’, “English for Telephoning’’, English Speaking Labs “Quick Start Sales in English’’ gibi programları sunan Dragoman Akademi, •Kurumlara özel ‘Dragoman Testing’ Linguarama ile ortaklıklığı neticesinde hizmeti: Kurumların kendi işe alım özel eğitim içerik ve metodolojilerini çok süreçlerinde görüştükleri adayların veya daha ileri düzeye taşıma imkânına erişiyor. mevcut çalışanlarının dil becerilerini Bu anlaşma çerçevesinde, İngiltere’de ölçebilmelerini sağlayacak yazılı, sözlü, eğitim almak isteyen profesyoneller, on-line sınav destek hizmetleri. “Blended Learning” adı verilen yöntemle İngiltere öncesinde temel, İngiltere dönüşü Sizlere gururla ve heyecanla duyurdu- pekiştirme amaçlı dersleri Dragoman ğumuz yukarıdaki gelişmelerden doğan Akademi’den alabilecekler. Ayrıca, Lin- program ve hizmetlerimiz ile katkı Dragoman Akademi İletşim: Telefon : 0212 240 65 90 gurama’nın dünyaca ünlü e-öğrenme sağlayabilmek ve İngilizce iletişim E-posta : [email protected] portalındaki tüm eğitim paketlerine ve becerilerinizi güzelleştirmek için sabırsız- Web : www.dragomanakademi.com İngilizce testlerine diledikleri süreyle lanıyoruz. dragosfer-12-v6.indd 7 11/06/14 08:30

Sayfa 8 Yaz 2014 AKADEMİ A Message From The Academic Director Cari C. FREER-Dragoman Akademi My name is Cari C. Freer, and I have replaced Christopher Booksh as Academic Director of Dragoman Akademi. I have each student’s eyes; we react to your is essential. The student must feel been with Dragoman Akademi for over needs, your goals, your life. comfortable expressing their feedback, two years as the Professional Training questions and concerns no matter what. and Creative Development Coordinator. Practice does not make perfect: During this time, I created and customized ‘Practicing’ English is not enough to see many workshops and seminars including progress. As professionals, we are able to International Presentation Skills; Fast see our students’ issues and needs and it is Track to Fluency, and many more. our job to fix them. Through correction Stepping into this new role will be a and a skills-based learning approach, our challenge and a great responsibility, students will see progress; not just in their but I look forward to developing strong English, but also in their job skills and relationships with our clients and communication skills. We take this same developing our teachers. approach with our teachers. Through teacher workshops, observations, and And the teacher must be able to teach, correct, and guide the student in the direction the teacher believes they need Dragoman Akademi has a caring, energetic community that to go. strongly believes we can make our clients and students’ dreams come true The future is not certain. We are living in a changing world and a changing Turkey. Opportunities will arise, and we need to be ready for them. We must Dragoman Akademi has a caring, energetic individual training, we expect our teachers have the confidence to accept these new community that strongly believes we can to experiment with new techniques in the opportunities when they are presented make our clients and students’ dreams classroom, develop their teaching skills, to us. I have accepted this opportunity come true. We have three principles learn new methodologies, and customize to help direct Dragoman Akademi, and which guide us in our endeavor: their own teaching style for each learner. the three principles described above will guide my decisions and my interactions One size does not fit all: We believe that Honesty is the best policy: An honest every day. The future of our students will customizing learning for the learner is relationship between the teacher, the always be our top priority. Their goals; essential. We try to see the world through student, and Dragoman Akademi our goals. Their dreams; our dreams. dragosfer-12-v6.indd 8 11/06/14 08:31

Yaz 2014 Sayfa 9 AKADEMİ A Tailor-Made Experience Emily K. HANSEN-Dragoman Akademi the hotel visitors has no idea that I was on end. He told me later that he initially there on “official business”, in this case thought I was either miserable in Antalya to observe the staff, take notes and return outside of the hotel or else very keen on to them with their corrections later that the troupe of hotel security men. Within The summer of 2012 was the year they could practice with me and then a day he had invited me to Ankara for I decided to become a live-in “live later, new guests. I dressed the part and the following month to practice “live English” teacher and my friends were all I acted the part, carefully subduing my English” on his girlfriend, who was later very jealous. The reason for this was not teacher-presence so as not to disrupt the to become “The Force Known as Dilek”, only because my student believed that regular functions of the hotel, hiding my using a similar “in house” arrangement. any problem could be easily solved by a notes and clicking my heels around the trip to the beach in Bodrum or the beauty various hotel departments. I was proud I would say that most foreign English salon, but because I had the opportunity that I had even managed to fool Murat teachers are risk takers, and this participate in a cultural and language Boz, who I monitored with the English- is our strength; we leave home to experience that has changed her life and my speaking lady ahead of him. But I had not immerse ourselves into the risk of own forever. “Live English”, a temporary pulled the wool over the eyes of another travel and experience. We like new live-in or “shadow-teaching” agreement frequent visitor, a well-known Turkish people, unconventional professional by which a language is learned via businessman from Ankara who shall arrangements and are open to new hands-on interaction between student and teacher, provides a platform for learning that goes above and beyond traditional Nothing has ranked as high on my list of ways to effectively classroom teaching arrangements; at absorb the language as a live-in or “shadow” teaching the same time, it connects the student with the core reason people often begin arrangement learning a language- the desire to know and experience the “living” culture of the language, hence the term, “live English”. remain nameless. Clever as he was with pastimes. So one month later I sales and business development, he was enthusiastically went to live with The During my first job in Turkey in a four- also quick to notice that I seemed to be Force Known as Dilek, ready to accept star Antalya hotel, I had been teaching “hanging around” a little more than the my unknown destiny. the staff by pretending to be a guest. usual guest. He saw me everywhere at Much like an undercover police officer, the hotel, in every department, for days The Force Known as Dilek was more dragosfer-12-v6.indd 9 11/06/14 08:31

Sayfa 10 Yaz 2014 averse to risk than I was, however. In fact, really fully understood or invested in until in fact my rough-and-tumble looks a little she was petrified. She spoke no English then. more Bumble+Bumble these days. As beyond the words “hello” and “manicure”, well, The Force Known as Dilek will no but of course, they are good words and Through learning how to collect bees on longer have to ask what a Canadian is they eventually became the great starting vacation in Izmir, how to properly apply like, even though she can ask that now, point from which our relationship and enough makeup worthy of a Mediterranean among many other questions, in excellent language experienced blossomed. We music video goddess (and dance on English. This means that on her vacations started first with labeling each and every tables!), to restaurant visits, shopping to England and other areas of Europe, item in her kitchen in English Post-it notes marathons and jumping off boats and into she no longer has to ask the clever and communicating in pigeon English the sea three sheets to the wind (again, businessman to order them another round regarding everything from the ironing an expression I had plenty of opportunity of Casal Mendes. She could also probably board to things that went on the dinner to teach) the common ground became move on from Ebru Salle to someone less table. But it got easier and she became both the language and the experience rigorous and more Canadian about their my own personal legend. I learned that we were both having. We had no choice exercise. And she knows how to make the she was an expert in beekeeping, that but to speak and interact as friends. This Canadian version of gozleme or crepes she could drive a Mini-Copper and a process disrupted the traditional distanced with maple syrup as we call them in Mercedes “like she owned French Canada. She was able the place” (a Canadianism to understand my mother’s I eventually taught her- thank-you card, sent from again, not available from a thousands of miles away, in textbook), and in addition, a country where people pride made fabulous gozleme. themselves on their fortitude Much of our time was for surviving long winters spent in the kitchen, where instead of blazing, humid we deciphered recipes and summers, hotter than your prepared delicacies worthy warmest hamam or beach of The Last Supper. Her bar. And finally, she knows talents, which we learned to how to swear in two different talk about over time, also languages, a skill that will extended to belly dance and inevitably become useful on barbequing. Her real claim the hostile streets of New to fame, however, was her York or Toronto, where she fine taste in shoes, of which dreams of walking one day. she had exactly 60 pairs, and acquired fairly frequently, a hobby student-teacher arrangement in which the Dilek is testament to the fact that “live requiring an impeccable use of English teacher provides the materials and the English” provides not only language- shopping vocabulary for her regular trips student uses them; throughout our month learning but also a tailored and satisfying abroad. together, the materials were the here and experience of personal and cultural now and the daily struggle of making immersion; it goes beyond what learning There were two rules that one had to our thoughts and needs known. For within a classroom can provide. While follow with Dilek, a) never go shopping both of us, it was a pleasure; we found classroom learning has the potential without having had a full glass of wine and ourselves at the end, with not only a better to create a comfortable environment b) be prepared to have your ass kicked in understanding of each other but also of in which the student can learn target pilates when the wine runs out. It seemed our shared language and cultures as they language, “live English” goes a bit further at first that Dilek and I had nothing at all took place through daily life activities. to embrace a wider scope of vocabulary in common; I was a rough-and-tumble and of course, provides the opportunity traveling teacher from the West with a I now know how to make enginar, how for customized real-life implementation, strong dislike (or some would even say to select the perfect pair of Mavi jeans, exactly the type of language learning that even contempt) for Ebru Salle and Dilek why you should watch the direction of will greatly assist learners in their daily believed in having fun. Even learning a the wind when collecting bees and why personal and business life. language had to be fun, a concept which I it is important never to leave for the yacht have never been averse to, but had never club without a proper fon and a manicure; Perhaps the experience of “live dragosfer-12-v6.indd 10 11/06/14 08:31

Yaz 2014 Sayfa 11 English” could be captured by the words of Ferdinand Saussure, who said, “A linguistic system is a series of differences in sound combined with a series of differences in ideas.” He was a person who strongly believed that languages were the collective products of social interaction rather than peripheral to understanding the world we live in. My experience with Dilek was one such event which embodies this sentiment and it is the direction that language learning is moving in. As our global culture seeks not only to communicate with people, but as well elaborate upon the phenomenon of human connection, “live English” can inspire not only English learning but as well an appreciation for and understanding of our shared cultures. For my student and I, the experience was an incredible adventure and learning experience. It continues to confirm that my choice to depart from the furniture-collecting masses of North America was not a mistake. For anyone who collects languages and life experiences rather than Easy-Boy chairs or textbooks, “live English” can provide a comfortable environment in which to escape convention and really learn something. EDEBİYAT Valentine Sevgili Not a red rose or a satin heart. Kırmızı bir gül değil Ya da kalpli bir yastık. I give you an onion. It is a moon wrapped in brown paper. Bir soğan veriyorum sana. It promises light Kese kağıdının içindeki bir ay o, like the careful undressing of love. Işık vaat eden; Aşkın, özenle elbiselerini çıkarışına benzeyen. Here. It will blind you with tears Al. like a lover. Ağlatıp kör edecek seni. It will make your reflection Tıpkı bir sevgili gibi. a wobbling photo of grief. Aynadaki suretini Allak bullak bir fotoğrafına dönüştürecek kederin. I am trying to be truthful. Gerçekçi olmaya çalışıyorum. * Ç.N: Şiirin yazılmış olduğu Not a cute card or a kissogram. kişi ve şiirle ilgili birkaç diğer Şirin bir buse kartı değil. noktayı öğrendikten sonra, şii- I give you an onion. rin bende uyandırdığı duygu- Its fierce kiss will stay on your lips, Bir soğan veriyorum sana. ların da etkisiyle bu şiiri çe- possessive and faithful Ateşli öpücüğü yapışacak dudaklarına, virmem gerektiğini düşündüm. as we are, Sahiplenecek ve sadık kalacak; Genel hatlarıyla çevirmekten for as long as we are. Bizim gibi aynı, keyif aldığım türde ve temada- Biz de öyle kaldığımız sürece tabii. ki şiirlere oldukça yakın ol- Take it. duğu için çevirmek istedim. Its platinum loops shrink to a wedding-ring, Al. Çeviri aşamasında şiirdeki if you like. Platin halkaları bir alyansa dönüşüverecek; vahşi ve samimi tonu koru- Yani… Eğer istersen. maya çalıştım. Yeri geldikçe Lethal. utangaçlığı, yeri geldikçe de Its scent will cling to your fingers, Ölümcül. tehditkarlığı daha vurgulu hale cling to your knife. Çıkmayacak kokusu parmaklarından, getirmeye çalıştım. Çıkmayacak bıçağından. Keyifle okumanızı dilerim. Carol Ann Duffy Çeviri: Belgin Özdemir dragosfer-12-v6.indd 11 11/06/14 08:31

Sayfa 12 Yaz 2014 EDITOR’S WORKBENCH Translation As it’s widely known, three sets of factors the errors should be correlated with the have an effect on the quality of the context and many other factors, such as Quality: How to translation process in general. Basically, importance for the client, expectations Deal With It? Source Text Process Target Text (Domain X) (Domain X) Monolingual issues Selçuk ÖZCAN-Dragoman Ltd. Bilingual issues analyzing source text’s monolingual of the audience and so on. These factors issues, target text’s monolingual issues define the errors’ severity as minor, major, and bilingual issues defines the quality and critical. A robust QA model should be Literally, the word quality has several of the work done. Nevertheless, the based upon accurate error categorization meanings, one of them being “a high procedure should be based on the so that reliable results may be obtained. 1 level of value or excellence” according requirements of the domain, audience to Merriam-Webster’s dictionary. and linguistic structure of both languages We tried to briefly describe the concept of How should one deal with this idea of (source and target); and in each step, this QA modeling. Now, let’s see what’s going “excellence” when the issue at thand is key question should be considered: ‘Does on in practice. There are three publicly translation quality? What is required, the TT serve to the intended purpose?’ available QA models which inspired it looks like, is a more pragmatic and many software developers on their QA objective answer to the abovementioned We still have not dealt with the tool development processes. One of them question. standardization and quality of acceptable 2 is LISA (Localization Industry Standards TT’s. There are various QA approaches Association) QA Model. The LISA Model This brings us to the question “how could and models. For most of them, acceptable is very well known in the localization and an approach be objective?” Certainly, the translation falls into somewhere between translation industry and many company- issue should be assessed through empirical bad and good quality, depending on the specific QA models have been derived findings. But how? We are basically domain and target audience. The quality from it. The second one is J2450 standard in need of an assessment procedure that was generated by SAE (Society for Automotive Engineers) and the last one A robust QA model should be based upon is EN15038 standard, approved by CEN accurate error categorization so that reliable results (Comité Européen de Normalisation) may be obtained in 2006. All of the above mentioned models are the static QA models. One should create his/her own frameworks level is measured through the translation in compliance with the demands of the with standardized metrics. Here, we error rates and there are four commonly projects. Nowadays, many of the institutes 3 encounter another issue; standardization accepted quality levels; bad, acceptable, have been working on dynamic QA of translation quality. From now on, we good and excellent. The formula is so models . These models enable creating 4 need to associate these concepts with the simple: the TT containing more errors is different metrics for several translation/ context itself in order to make them clear. considered to be worse quality. However, localization projects. 1 http://www.merriam-webster.com/dictionary/quality 2 The concept of “acceptable translation” has always been discussed throughout the history of translation studies. No one is able to precisely explain the requirements. However, a further study on dynamic QA models needs to go into details. 3 In fact, these types of score rates are developed to assess MT outputs. The keywords for a further study are BLEU, F-Measure, TER. 4 A European Commission-funded collaborative research initiative QTLaunchPad (http://www.qt21.eu/launchpad/content/new-goal-quality-translation) and DQF developed by TAUS (https://evaluation.taus.net/about). dragosfer-12-v6.indd 12 11/06/14 08:31

Yaz 2014 Sayfa 13 PROFESYONEL ilk sayfada karşınıza çıkan firmalardan beklentisine göre kalite güvence sistemi fiyat almak yanıltıcı olabilir. Öne çıkan kurabileceğini belgeler. firmaların sosyal medya sayfalarına da Çeviri Satın bakmalısınız. Takipçisi daha çok olan, 6. Genel deneyime değil, alan takipçileriyle daha çok etkileşim kuran uzmanlığına önem verin Almanın Sekiz firmalar sizin için öncelikli olmalı. Otomobil üretiminde başarılı bir firmanın Firmanın aktif blogu, Facebook, Linkedin, ilaç üretiminde aynı başarıyı sağlaması Altın Kuralı Youtube ve Vimeo sayfaları varsa hiç kolay değilse; otomotiv çevirisinde incelenmeli ve orijinal içerik paylaşan deneyimli bir çevirmenin tıp çevirisini iyi çeviri ajansları tercih edilmelidir. yapması beklenmemelidir. Çevirmenin belirli bir alanda uzman sayılabilmesi 3. Referans bildiriminde kanıt isteyin için yazılı çeviride bu alanda en az 2000 Ümit ÖZAYDIN-Dragoman Ltd. İnternette en çok dolaşan SPAM maillerin – 2500 sayfa çevirmiş olması; sözlü sahte çevirmen özgeçmişleri olduğunu çeviride ise en az 100 – 150 gün sadece biliyor musunuz? Gerçekten tüm bu alanda sözlü çeviri yapmış olması dünyadan muhtelif isimlerle en güzel beklenir. 50 – 100 sayfa yazılı çeviri, 5 – referansları içeren CV’ler her an elinize 10 gün sözlü çeviri, uzmanlık iddiası için geçebilir. İster serbest çevirmenle, isterse yeterli değildir. Birbirine benzeyen websiteleri en çeviri ajansıyla çalışın; öncesinde mutlaka deneyimli ve en geniş çevirmen referans gösterdiği kurumların işleriyle 7. Çevirinin hedef kitlesi fiyatı etkileyen ekipleriyle övünürken hangi firmadan ilgili yazılı belge, banka ödendi dekontu, en önemli faktördür güvenilir çeviri hizmeti alacağınıza sözleşme, uçak bileti ve otel konaklama Fabrikanızda ustalara makine eğitimi karar vermekte zorlanabilirsiniz. Hemen belgesi gibi kanıtları sorgulayın. Müm- verirken mühendis kökenli bir çevir- herkes en büyük bankaları ve holdingleri künse yazılı referans isteyin veya referans menle çalışmanız hem yeterli, hem referansları arasında gösteriyor. Bağımsız kurum yetkilileriyle görüşün. de hesaplı bir çözümdür. Fabrikada çevirmenlerin özgeçmişleri Dünya Ban- basın toplantısı yapılırsa, deneyimli bir kası Genel Müdüründen daha görkemli 4. Ulusal ve uluslararası çeviri mütercim tercümana emanet edilmelidir. ve dopdolu. En yüksek kaliteyi vaat derneklerine üyelik önemlidir Fabrika sahibiyle yabancı yatırımcıların eden bu kadar çokken Türkiye’de çeviri GALA, ELIA, FIT, ATC, TEKOM, AIIC buluşacağı bir toplantıda ise hem alanda kalitesinden bu denli şikayet edilmesi gibi uluslararası çeviri derneklerine üye uzman hem de protokol adabında neden acaba? Doğru kaliteyi, doğru olan çeviri ajansları ve serbest çevirmenler deneyimli bir çeviri ajansıyla hareket bütçeyle satın almak istiyorsanız neler tercih listenizde üst sıralarda olsun. Çeviri edilmelidir. Çevirinin hedef kitlesine göre yapmalısınız? İşletmeleri Derneği (ÇİD), Çevbir, Çeviri çeviri ajansını ve çevirmeni seçerseniz Derneği, TKTD gibi ulusal derneklere hem iyi çeviri alır, hem de bütçenizi doğru 1. Gerçek isim ve fotoğraf arayın üye olmak sektörde önemli birer değerdir. kullanmış olursunuz. Araştırdığınız çeviri şirketinin web İnternet sahtecileri genellikle bu gibi sivil sitesinde sahiplerinin ve çalışanlarının toplum örgütlerine üye olmaz; kazara 8. Çeviri teknolojilerini kullanan isimleri ve fotoğrafları yayımlanıyorsa, olsalar da uzun süre içeride kalamazlar. firmalar zaman ve paradan tasarruf nispeten daha güvenilir bir şirket sağlar buldunuz demektir. Şablon kullanarak 5. TSE EN 15038 çeviri kalite belgesini Modern çeviri teknolojileri, tek tıkla beş websitesi yapmanın ne kadar kolay sorgulayın sene önce çevirinizi yapan çevirmene olduğunu biliyoruz. İsimsiz sitelere, Çeviri sektöründe hem ülkemizde hem ulaşmayı, yeni işinizde en doğru, kopyala yapıştır tarzı içeriklere prim de tüm dünyada geçerli olan kalite en deneyimli çevirmeni seçmenizi vermeyin. Simultane çeviri hizmeti belgesi TSE EN 15038’dir. Çeviri kalite sağlıyor. Yeni araçlarla yazım ve imla alıyorsanız, size CV’si verilen çevirmenle belgesi olan bir işletmenin, ciddiyeti ve denetimi, kurumsal terimlerin denetimi toplantınıza gönderilen kişinin aynı kişi güvenilirliği daha yüksek olacaktır. TSE ve çevirideki benzer yerlerin aynı olup olmadığını kontrol edin. İnternet EN 15038, konuya göre uzman çevirmen üslupla yazılmış olması kolayca kontrol sahteciliğine fırsat vermeyin. seçimini şart koşar; her çevirinin edilebiliyor. Bulut teknolojisi sayesinde mutlaka en az bir kontrolden geçmesini yazılı çeviriler devam ederken internetten 2. Google ve sosyal medya aramasının öngörür; çevirinin ve düzeltmenin anadil kontrol edebiliyor, yorum ve düzeltme hakkını verin çevirmenleri tarafından yapılmasını yapabiliyorsunuz. Google’a “simultane tercüme” yazıp ister ve çeviri işletmesinin müşterisinin dragosfer-12-v6.indd 13 11/06/14 08:31

Sayfa 14 Yaz 2014 PROFESYONEL güncellemekte hepimiz çoğu zaman Sözlü çeviride ise simultane/ardıl çeviri üşeniriz. yapılan gün sayısını (toplam 200 gün; 60 hukuk, 50 finans, 50 medikal, 40 sosyal Şimdi Sizi Basit, kısa ve öz birkaç öneri ile kimi alanlar gibi) belirtmekte fayda var. noktaları vurgulamak istedik sizlere bu Tanıyalım yazımızda. Önemli bazı işlerinizi özgeçmişe ek olarak iş listesi halinde ekleyebilirsiniz. İletişim bilgileriniz özgeçmişinizin en üst sıralarında, tam ve eksiksiz olmalı. Bazen “Ne gerek var, beni bilen zaten Telefon numarası, ikamet edilen şehir biliyor,” diye özgeçmiş hazırlamamak ve ilçe yer almalı. Özellikle sözlü çeviri veya yukarıda belirttiğim alanları Leman ÖZGÜR-Dragoman Ltd. işlerinde çevirmenin hangi şehirde hatta yazmamak, çeviri şirketinin ve/veya o mesafe açısından hangi semtte yaşadığı çevirmenin işi alamamasına neden oluyor. önem arz edebiliyor. Bu bilgilerin Biz kendimizi tanıyoruz, çeviri şirketleri eksiksiz yazılması çoğu zaman olası bir de bizi biliyor olabilir. Ancak işi veren krizi önlüyor. müşteri bizi henüz tanımıyor olabilir. Özgeçmiş, bizi tanımayan birine kendimizi sadece 30 saniyede tanıtabileceğimiz bir Özgeçmişte eğitim bilgileri de mutlaka Evet, çok zaman harcamadan kısa, öz, pazarlama aracıdır. Yeni iş bulmamıza yer almalı. anlaşılır ve etkili özgeçmişiniz en az iki veya herhangi bir işi almamıza vesile dilde mutlaka hazır halde olmalı. Gelen olur. Elbette bunun tam aksi de mümkün. Peki iş deneyimlerini nasıl belirtmeliyiz? iş fırsatlarına hızlı ve hazırlıklı dönüş Örneğin yazılı çeviri için bugüne kadar yapmak çoğu zaman işlerin bizlerde Bir işe aday olabilmenin koşuludur yaptığınız sayfa sayısını belirtebilirsiniz kalmasını sağlıyor. özgeçmişler. Basit bir iş gibi durmakla (5 bin sayfa hukuk alanında, 3 bin sayfa birlikte özgeçmiş hazırlamakta veya pazarlama, 2 bin sayfa teknik gibi). XTRF rolls out a new spring version with a stunning, fresh interface and user-friendly Vendor Portal. ORDER A FREE SYSTEM TEST DRIVE AND DISCOVER A NEW XTRF! EUROPE | 48 12 255 14 80 US | 1 718 285 3369 WWW.XTRF.EU dragosfer-12-v6.indd 14 11/06/14 08:31

Yaz 2014 Sayfa 15 ÇEVİRMEN GÖZÜNDEN Nubuto ve istemeniz durumunda dünyanın bir ise insanın doğasındaki bir yapıtaşı belki parçası hâline geliyor. Bu sayede, çalışma de. Bu çelişkiyi çözmek adına kalite Otomatik arkadaşlarınız yaptığınız çevirilerden eş kontrolüne ihtiyaç duyuyoruz. Burada zamanlı olarak yararlanabiliyor, benzer Nubuto, hataların önüne geçebilmek Denetimler kalıpların tekrar tekrar çevrilmesinin adına kullanıcısı için otomatik dil bilgisi önüne geçilerek zamandan tasarruf ve imlâ kontrolü sağlıyor. Örneğin; “Göz ediliyor. Oluşturulan çeviri belleği atmak” ve “Taşeronluk” kelimelerinin ise sadece o projeyle sınırlı kalmıyor. yanlış yazıldığını Nubuto’nun QA İstediğiniz takdirde benzer içeriğe sahip eklentisinin kelimeyi sarı bir şerit içine Burak ŞOLT-Arel Üniversitesi projelerde o ana kadar oluşmuş çeviri bel- almasıyla rahatlıkla görebiliyor ve leğini kullanabiliyor veya başkalarıyla öneriler alabiliyoruz. İstersek önerilen paylaşabiliyorsunuz. Aynı çeviri belle- kelimeler arasından bir tanesini ğini aynı müşteriden gelen başka varsayılan olarak ekleyebiliyor, istersek projelerinde kullanarak yapılan çeviride kelimeyi segmentte veya projede yok tutarlılık sağlayabiliyorsunuz. Bunların sayabiliyoruz. Bu sayede, hem çalışma Nubuto bir CAT yazılımıdır. Böyle deyince “Normal bir yazılımdan ne farkı olabilir,” diye bir soru aklımıza gelmiyor değil. Fakat Nubuto’yu benzerlerinden ayıran bir değil, birçok özelliği var. Bunların başında Nubuto’nun bulut tabanlı olması, yani kullanıcısı için açık bir dünya oluşturması geliyor. Bu açık dünyaya aktardığım her şey, belirlediğim kullanıcılar tarafından dünyanın neresinde olurlarsa olsunlar erişebilir hâle geliyor. Beraber çalıştığınız kişiler arasındaki mesafeyi bir tık kadar kısalaştırıyor, adeta karşılıklı çalışma fırsatı sunuyor. Çalıştığınız proje üzerinde yapılan anlık değişiklikler, eş zamanlı olarak çalışma arkadaşınızın ekranında beliriyor. Yani, üzerinde beraber çalıştığınız bir belge değiştiğinde veya güncellendiğinde o belgeyi çalışma arkadaşlarınıza ulaştırma ve bu sırada yaşanan zaman kaybı gibi hepsi göz önüne alındığında, iş yükünün arkadaşlarınızın hem de kendinizin problemlerin önüne etkin bir şekilde gereksiz artışı ve zaman kaybının önüne hata yapma ihtimalini mümkün geçilmiş olunuyor. geçilmiş olduğunu görüyoruz. olduğunca asgari düzeye çekebiliyor ve çalışmamızın kontrolü için harcanacak Nubuto, açık bir dünya. Peki, erişim Nubuto’da otomatik gerçekleşen başka bir vakit azaltılabiliyor. kolaylığı Nubuto’yu benzerlerinden şey ise dil bilgisi ve imlâ kontrolü. Uzun ayıran tek özelliği mi? Hayır, birçok süre boyunca çalışmanın yorgunluğu, Kişi ve yer sınırlamalarını aşmayı özelliğinden sadece biri. Nubuto’nun çevirmen olarak çalışmalarımıza imlâ ve amaçlayan Nubuto, günümüz CAT öne çıkan bir başka özelliği ise sizin sözcük hatası şeklinde yansıyor. Ortaya yazılımlarının yeni nesli olması, kendini için bir çeviri belleği oluşturması. çıkacak ürün ise her yönüyle müşterinin benzerlerinden ayıran açık dünyası ve Burada üzerinden geçilmemesi gereken ihtiyaçlarını karşılayabilmeli ve hataya mesafe tanımayan bir çalışma ortamı bir nokta var. Bahsini ettiğimiz çeviri yer vermemelidir. Çünkü çeviride hata, sunmasıyla “CAT yazılımı” tabirine yeni belleği, kişiyle, Nubuto’nun kullanıldığı metnin kullanıldığı yere göre büyük bir anlam getiriyor. bilgisayarla sınırlı kalmıyor; açık hengâmelere sebep olabilmekte. Hata dragosfer-12-v6.indd 15 11/06/14 08:31

dragosfer-12-v6.indd 16 11/06/14 08:31