Yıldız Teknik Üniversitesi Sürdürülebilir Kampüs Raporu 2020

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 İstanbul, OCAK 2021



YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 İstanbul, OCAK 2021 3

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 Bütün Hakları Saklıdır @ 2021 Yıldız Teknik Üniversitesi Bu eserin bir kısmı veya tamamı, Y.T.Ü. Rektörlüğü’nün izni olmadan hiçbir şekilde çoğaltılamaz, kopya edilemez. İstanbul, OCAK 2021 4

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 İstanbul, OCAK 2021 5

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 İçerik /6 SUNUŞ /9 Rektörün Mesajı GİRİŞ /11 Sürdürülebilir Geleceği Planlamak KAPSAM-YÖNTEM-SÜREÇ /17 RAPORLAMA EKİBİ /24 TARİHÇE /26 RAKAMLARLA YILDIZ /28 1.Yönetim /31 Vizyon Misyon İdari/Yönetsel Ağ 2. Yer Seçimi ve Arazi Kullanımı /37 Kampüs Yer Seçimi Arazi Kullanımı 3. Ulaşım /43 Kampüsün Kentsel Ulaştırma Ağındaki Yeri Kampüse Erişim Kampüste Sürdürülebilir Ulaşımın Kavramsal Arka Planı Davutpaşa Kampüsü Ulaşım Altyapısı Davutpaşa Kampüsü Ulaşım Talebi İstanbul, OCAK 2021 6

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 7 4. Kaynak Yönetimi /53 Enerji Su 5. Atık Yönetimi /59 Atık Su Katı Atık Kompost Yeraltı suyu 6. Bina Yönetimi /67 Yaşam Döngüsü Tasarımı 7. Ekosistem /77 Yeşil Alanlar Canlılar İklim Değişikliği ve Etkileri Peyzaj Tasarımı 8. Sağlık ve Yaşam /87 Toplum Katılım Sosyal Sorumluluk Konfor ve Refah Farkındalık Etkinlikleri 9. Eğitim ve Araştırma /107 Lisans Lisansüstü Merkezler Sürekli Mesleki Gelişim YILLIK GELİŞİM /118 KAYNAKÇA /119 İstanbul, OCAK 2021

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 İstanbul, OCAK 2021 8

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 SUNUŞ Değişen dünya koşulları karşısında, yüksek öğretim kurumlarında sürdürülebilirlik, inovasyon ve liderlik konuları önemli rol oynamaktadır. Bu rapor, Üniversitemizin sürdürülebilirlik alanına yönelik çalışmalarının 2020 yılı anlık görüntüsüdür. Söz konusu Rapor, mevcut öğrencilerin ve çalışanların yaşamlarını iyileştirmeye aynı zamanda gelecek nesiller için sağlıklı yaşam beklentilerini geliştirmeye olan bağlılığımızı göstermektedir. Önümüzdeki süreçlerde bu alanda daha fazla ilerleme kaydetmek için daha fazla çalışmamız gerektiğinin de son derece farkındayız. Yıldız Teknik Üniversitesi iklim değişikliğinin ve çevresel sürdürülebilirliğin gelecekte ciddi bir tehdit olacağı düşüncesiyle geleceğe yönelik sorumlulukların bir parçası olma yolunda adımlar atmaya başlamıştır. Göreve başladığımız andan itibaren Üniversitemiz için Sürdürülebilirliğin, Araştırma-İnovasyon ve Ticarileşme faaliyetlerinde de kilit bir rol oynadığını düşünerek bu alanda yapılan çalışmalara hız verdik. Hedefimiz, kampüs alanlarımızda düşük karbonlu araçlarla ulaşımı sağlamak, araçsız/mikro-mobiliteyi yaygınlaştırarak karbon emisyonlarını azaltmak, atıkları değerlendirmek, dünya standartlarında eğitim ve araştırma tesisleri geliştirmek için planlamalar yapmak, toplumsal farkındalık oluşturmak, kampüsümüz, ülkemiz ve tüm dünya için sürdürülebilirliğe katkı sağlamaktır. Gelecek nesiller için bu yükümlülükleri yerine getirmek ortak amacımız ve ortak taahhüdümüz olmalıdır. Toplumun her üyesinin bu çabada oynayacağı bir rol vardır. Buradan hareketle, küresel zorluklara yönelik çözümler geliştirirken disiplinler arası iş birliği yaparak yeni fikirler üretmeye ve heyecan verici yenilikleri teşvik etmeye devam etmeliyiz. Üniversitemiz inovasyon ve ticarileşme çalışmalarında yenilenebilir enerji kaynaklarından olan güneş enerjisi, hidrojen enerjisi gibi sistemlerde inovatif çözümler üretmek için çalışmalarına devam etmekte ve bu alanda dünyada öncü nitelikte faaliyetler göstermektedir. Bunun yanı sıra iklim değişikliği üzerindeki insan etkilerini araştırmaya ve politika geliştirmeye katkı sağlayarak sosyal projeler geliştirmeye katkı sağlıyor ve daha sürdürülebilir bir gelecek sağlama yolunda ilerlemeler kaydediyoruz. Bu anlamda üniversitemizin mühendislik, mimarlık, şehir bölge planlama, iklim bilimi, iktisat, işletme, halk sağlığı, politika geliştirme, tasarım ve iş alanlarındaki eğitim ve araştırma altyapısı, yenilenemeyen enerji kaynaklarından yenilenebilir enerji kaynaklarına ilerlemeyi hızlandırmak için eşsiz bir kapasiteye sahiptir. Ayrıca, daha sürdürülebilir bir kampüse giden kurumsal bir yolu modellemeye de kararlıdır. Yıldız Teknik Üniversitesi Sürdürülebilirlik Planı, daha sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek için kritik ve gerekli bir adımdır. Bu Planın geliştirilmesine liderlik ettikleri için Sürdürülebilir Kampüs Komisyonu Başkanı Sn. Prof. Dr. Çiğdem Polatoğlu ve komisyon üyesi hocalarımıza derin takdirlerimi sunmak istiyorum. Ayrıca, Planın oluşturulmasına katkıda bulunan idari personele, öğretim üyelerine ve öğrencilerimize teşekkür ederim. Üniversitemizin sürdürülebilirlik projelerini kampus.yildiz.edu.tr adresinden takip edebilirsiniz. Kısa süre içerinde sağladığımız ilerlemeden memnun olmakla birlikte sürdürülebilir bir üniversite olma yolculuğumuzda halen birçok zorluğumuz olduğunu da biliyorum. Umarım bu ilham verici rapor hepimizi güvenli, sürdürülebilir bir geleceğin veya toplumunun inşasına nasıl katkıda bulunabileceğimizi yeniden düşünmeye teşvik eder. Prof. Dr. Tamer YILMAZ Rektör İstanbul, OCAK 2021 9

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 İstanbul, OCAK 2021 10

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 GİRİŞ Sürdürülebilir Geleceği Planlamak Dünya Çevre ve Gelişme Komisyonu’nun (The World Commission on Environment and Development) 1987 yılındaki Ortak Geleceğimiz başlıklı raporu; sürdürülebilir kalkınmanın tanımını formüle ederek, çevre ve gelişme arasındaki çatışmaya neden olan konuyu ortaya koymuştur: Sürdürülebilir kalkınma, gelecek nesillerin ihtiyaçlarını karşılama olanaklarını ellerinden almadan; şimdiki neslin ihtiyaçlarının karşılanabildiği gelişme sürecidir (World Commission on Environment and Development, 1987). İçinde bulunduğumuz çağda, dünya kaynaklarının ve çevrenin insan faaliyetleri sonucu tükenme sınırına doğru ilerlediği konusunda genel bir görüş̧ birliği bulunmakla birlikte sürdürülebilirliğin ancak doğanın sunduğu kaynakların kendiliğinden yenilenebilmesine olanak tanıyacak hızda kullanılmasıyla sağlanacağı görüşü yaygındır. Bu bağlamda “Sürdürülebilir Gelişme”, doğal çevreyi tahrip etmeden veya bozmadan temel insan ihtiyaçlarını karşılamak için yerel ve küresel çabaları dengelemekten oluşur. 25-27 Eylül 2015 tarihleri arasında New York’ta düzenlenen ‘United Nations Sustainable Development Summit-Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi’nde (sustainabledevelopment.un.org, Erişim Tarihi 22.11.2020), ‘Transforming Our World: The 2030 Agenda for Sustainable Development-Dünyamızı Dönüştürmek: 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi’ bildirisi Birleşmiş̧ Milletler (BM) Genel Kurulu’nda kabul edilmiştir. Bildiride, 2000 yılında belirlenen ‘Binyıl Kalkınma Hedefleri’nin devamı ve eksikliklerin tamamlayıcısı niteliğindeki (UN, 2015), ‘2030 Sustainable Development Goals-2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’ doğrultusunda 193 üye ülke taahhütte bulunmuştur. ‘Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’, 17 temel amaç̧ ve bunlara bağlı 169 alt hedeften oluşmaktadır (UN, 2015). Küresel gündemin yeni hedefleri olarak tanımlanan, üye ülkelerin sahiplenmesi istenilen ve 2030 yılına kadar ulaşılması beklenen ‘Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’ Şekil 1’de verilmiştir (UN, 2015). İstanbul, OCAK 2021 11

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 Şekil 1.Birleşmiş Milletler 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (UN, 2015, Türkçeye çeviren: Y. Mimar Simge Kutsal Göllü, 2020). Bu amaçların arasında Amaç 11; yerleşimlerde sürdürülebilirliği sağlayabilmek adına “Şehirlerin ve yerleşim yerlerinin kapsayıcı, güvenli, dayanıklı ve sürdürülebilir kılınması” dır (United Nations, 2015). Sürdürülebilir kampüs çalışmalarını bu amaç doğrultusunda geliştirmekte olan Yıldız Teknik Üniversitesi üç kampüs alanına sahiptir; Yıldız, Davutpaşa ve Maslak (Ayazağa) kampüsleri. Bir devlet üniversitesi olan Üniversitemizde 11 Fakülte, 2 Enstitü, 2 Meslek Yüksekokulu, Yabancı Diller Yüksekokulu ve 38.000’i aşan öğrenci ile eğitim-öğretim sürdürülmektedir. Yıldız Teknik Üniversitesi çevresel sürdürülebilirlik çalışmalarını 2020 yılında “Sürdürülebilir Kampüs” odağına alarak www.kampus.yildiz.edu.tr adresinde açıkladığı üzere dört ana kavrama temellenen -Akıllı, Yeşil, Engelsiz, Sürdürülebilir- sürdürülebilirlik hedeflerini kamuoyu ile paylaşmıştır; “Yeşil kampüs yaklaşımı ile bölgesel çevre sorunlarına çözüm getirme, iklim değişikliği etkilerinin azaltılması, afet yönetimi, kendine yetebilen enerji sistemi, atık yönetimi, suyun korunumu ile ekolojik farkındalık yaratarak sürdürülebilir kampüs özelliğini taşımaktadır.” İstanbul, OCAK 2021 12

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 Şekil 2. Yıldız Teknik Üniversitesi sürdürülebilir kampüs hedefleri (www.kampus.yildiz.edu.tr, Erişim: 16.01.2021). 2016 yılından itibaren Greenmetric Sürdürülebilirlik endeksleri doğrultusunda çalışmalarını devam ettiren Yıldız Teknik Üniversitesi bu bağlamda çalışma konularını da Yerleşke ve Altyapı, Enerji ve İklim değişikliği, Atık, Su, Ulaşım, Eğitim ve Araştırma olarak belirlemiştir (www.kampus.yildiz.edu.tr). Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) 4 Ocak 2020 tarihinde yayınladığı “2019 Yılı Üniversite İzleme ve Değerlendirme Raporu’nda belirtildiği üzere Türkiye’deki üniversiteler; \"Eğitim ve Öğretim\", \"Araştırma-Geliştirme, Proje ve Yayın”, “\"Uluslararasılaşma\", \"Bütçe ve Finansman\" ile \"Topluma Hizmet ve Sosyal Sorumluluk\" olmak üzere beş temel alanda 45 ölçüt üzerinden değerlendirilmektedir. Bu rapor kapsamında ortaya konmaya çalışılan YTÜ Sürdürülebilir Kampüs Planı (2020); YÖK’ün temel alanları, BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları, YTÜ Stratejik Planı (2018-2020), Entegre Faaliyet Raporu (2018-2019), ulusal ve uluslararası kurumların çalışmaları (STARS, ICN, vd.) üzerinde yapılan irdelemelerin bir sonucudur. Çalışmalar komisyonumuzca ayrıntılı olarak değerlendirilmiş ve kapsayıcı bir bakışla bütüncül yaklaşım (Holistic Approach) içinde konunun ele alınarak bir eksen üzerinden (TEMALAR) geliştirilmesi gerektiği kabul edilmiştir. Mevcut sistemler ve ilgili konuların da bu ekseni geliştirmek için destekleyici olmasının uygun bir yöntem olduğu görüşünden hareket edilerek yöntem-kapsam ve süreç aşamaları belirlenmiştir. Şekil 3’te YTÜ Sürdürülebilir Kampüs hedefleri için belirlenen dokuz temel değer gösterge (temalar) verilmiştir. İstanbul, OCAK 2021 13

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 Şekil 3. YTÜ Sürdürülebilir Kampüs çalışması temaları (Ç. Polatoğlu, Görselleştirme: Y. Mimar Simge Kutsal Göllü, 2020). Bu raporda* Yıldız Teknik Üniversitesi sürdürülebilir kampüs hedefleri bağlamında 2020** yılındaki eylemlerimiz bir araya getirilmiştir. Rapor, YTÜ’nün akademik değerleri yanında çevresel ve toplumsal sürdürülebilirlik çalışmalarını ve Davutpaşa kampüsündeki uygulamaları kapsamaktadır. Ancak sağlık/yaşam, yönetim ve eğitim-araştırma temalarındaki veriler tüm üniversiteyi kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Davutpaşa kampüs sınırları içinde bulunmakla birlikte yönetim/işleyiş dinamiklerinin farklı olması nedeniyle Teknopark bu değerlendirme kapsamı içine alınmamıştır. Yıldız Teknik Üniversitesi Sürdürülebilir Kampüs 2020 yılı raporunun üniversitemizin gelecek çalışmalarına yol gösterici olması temennisiyle… Prof. Dr. Çiğdem POLATOĞLU Sürdürülebilir Kampüs Komisyonu Başkanı Ocak 2021 *Rapor hazırlanırken daha şeffaf bir duruş sergilemek adına GRI (Global Research Initiative) G4 standardında açıklanan konulara kapsam içinde yer verilmesine dikkat edilmiştir. ** Rapordaki veriler 1 Ocak 2020-31 Aralık 2020 tarihleri arasını kapsayacak şekilde bir mali yıl üzerinden sunulmaya çalışılmıştır. Ancak üniversitelerdeki akademik yılın mali yıl ve takvim yılından farklı zaman dilimlerini kapsaması nedeniyle bazı veriler 2018-2019 dönemlerini kapsamaktadır. Bu durum ilgili yerlerde kaynakları ile gösterilmiştir. İstanbul, OCAK 2021 14

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 Yeşil Kampüs İstanbul, OCAK 2021 15

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 İstanbul, OCAK 2021 16

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 KAPSAM-YÖNTEM-SÜREÇ Üniversite Kampüslerinin çevreye duyarlı, daha sağlıklı ve daha refah düzeyi yüksek hale getirilmesi ve bu durumu etrafına yansıtabilen kurumlar olmasına yönelik yapılan çalışma, uygulama ve araştırmaları kapsayan sürdürülebilir kampüs çalışmalarında YTÜ olarak GRI, SASB, STARS, ICN, BE, LEED (ND, Cities and Communities) gibi sürdürülebilir kampüs ilkeleri ve göstergeleri konusunda öncül kurumların değerlendirmeleri dikkate alınarak bir planlama yapılmıştır. Buna göre çalışma aşağıdaki adımları kapsamaktadır: 1. ANA KAVRAMLARIN TANIMLANMASI: Sürdürülebilirlik, kampüs tanımı, farklı ölçek ve büyüklükler ve tasnif, değerlendirme ölçütlerine ait ana kavramsal yaklaşımlar, ulusal ve uluslararası ilgili kurum ve kuruluşların açıklanması. Kuramsal çalışmalar, alan çalışması ve ölçümler, değerlendirmeler, katılım süreçleri. 2. YTÜ POTANSİYELLERİNİN BELİRLENMESİ: YTÜ ve kampüslerinin sürdürülebilirlik açısından değerlendirilmesi ve bu kapsamda stratejik hedefler ve yol haritalarının belirlenmesi, 3. YTÜ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS (SK) İÇİN YOL HARİTASI OLUŞTURULMASI: YTÜ’ye dair bir değerlendirme ve yol haritası sunulması, bu bağlamda özgün hedef ve ilkelerin oluşturulması. ANA KAVRAMLARIN BELİRLENMESİ Kurumsal Değerler Yıldız Teknik Üniversitesi kendi vizyonunu tanımlarken “yön veren” sözcükleri ile bu tanıma başlamaktadır. Bu tanımlama Üniversitenin sadece bir eğitim kurumu olmadığı ve yalnız bilimsel açıdan değil toplumsal açıdan da yönlendiriciliğine işaret etmektedir. Üniversitenin kendi misyonunu tanımlarken kullandığı “çevreye duyarlı” ve “kültürel değerlere önem veren” ifadeleri de bu durumu pekiştirmektedir. Sürdürülebilirlik bağlamında ele alındığında da çevreye duyarlılık ve kültür, Üniversite’nin yaratmayı hedeflediği değerler kümesi açısından yönlendirici ve belirleyici görev tanımları olarak öne çıkmaktadır. Ayrıca, Üniversite’nin 2018-2020 Stratejik Planında değer yaratma modeli olarak, “sürdürülebilir değer yaratma” bakış açısının temel alındığı ve bu doğrultuda politikalar geliştirildiği belirtilmektedir. Üniversitemizin kurumsal yönetim anlayışı; Birleşmiş Milletler sürdürülebilir kalkınma amaçlarının da kapsamında bulunan “adillik, şeffaflık, hesap verebilirlik ve sorumluluk” ilkelerine dayanmaktadır. Bu ilkeler temelinde, üniversitemizin organizasyon yapısında yer alan her bir birimin görev, yetki ve sorumlulukları yönetmelik, yönergeler ve prosedürler ile açık ve kesin olarak belirlenmiştir. İstanbul, OCAK 2021 17

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 Şekil 4. Üniversitemizin Temel Değerleri (YTÜ 2018-2020 Stratejik Planı). Yıldız Teknik Üniversitesi vizyon ve misyonunda tanımladığı hedef ve görevler doğrultusunda Temel Değerleri’ni şu şekilde sıralamaktadır; • Akademik ve bilimsel özgürlük • Çağdaş değerlere bağlılık • İnsan, toplum ve çevreye saygı • Katılım, üretim ve paylaşımı özendirme • Girişimcilik, yenilikçilik ve yaratıcılık • Şeffaflık ve hesap verebilirlik • Çözüm odaklılık • Kurumsal iletişime açıklık • Sosyal sorumluluk ve etik değerlere bağlılık • Fırsat eşitliğine ve liyakate önem vermek • Toplumsal yararlılık • İnsan ve sanat odaklılık • Sürekli gelişim • Paydaş memnuniyeti • Adil olmak İstanbul, OCAK 2021 18

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 Üniversitenin tüm faaliyetlerinde temel aldığı bu değerler, aynı zamanda Sürdürülebilir Gelişme Hedefleri’ne de hizmet etmektedir. Önce kendi ülke ve toplumumuzu paralelinde de küresel dünyayı Sürdürülebilir Gelişme Hedeflerine taşıması gereken eylemler, üniversitelerin özgürce bilim üretebilmesi, bu üretimlerin toplumu ve çevreyi daha iyiye taşıyabilmesi, var olan küresel ve yerel sorunlara yenilikçi ve kapsayıcı çözümler üretilmesi ve tüm bunların iletişimsel ve şeffaf bir yaklaşımla gerçekleştirilmesi ile mümkün olacaktır. Bu bağlamda çalışma için bir soru ortaya çıkmaktadır; YTÜ Kampüslerinin sahip olduğu tüm DEĞERLER’i uzun erimli olarak insan refahı ve çevre korumasının sağlanması için nasıl yönetilmelidir ve bunun için yapılması gerekenler nelerdir? Bu soru, süreçte yanıt aranan YTÜ potansiyelleri ve Sürdürülebilirlik yol haritası için temel olmuştur. YTÜ POTANSİYELLERİNİN BELİRLENMESİ Sürdürülebilirlik kavramını merkeze alan bir üniversite ve kampüs vizyonu için öncelikle mevcut duruma dair bir değerlendirme yapılmıştır. Bu bağlamda üniversitemizin sürdürülebilirlik yaklaşımı ve bu yaklaşım doğrultusundaki uygulamalarına dair veriler dört ana başlık ve bunların her birine ait alt başlıklar altında irdelenmiştir. Çevresel, toplumsal ve yönetsel yaklaşımlar raporun temel kapsamını oluşturmuştur (Çizelge 1). Çizelge 1. YTÜ Sürdürülebilir kampüs planı içeriği (A. Ciravoğlu, görselleştirme: Y. Mimar Simge Kutsal Göllü, 2020). İstanbul, OCAK 2021 19

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 YTÜ SK İÇİN YOL HARİTASI OLUŞTURULMASI YTÜ Sürdürülebilir Kampüs Komisyonu Eylül-2020 itibariyle çalışmalarının kapsamını genişletme sürecine girmiştir. Üniversitenin Sürdürülebilirlik konusunu daha kapsayıcı ele alma gerekliliği ile çalışmalar sürdürülmüştür. Bu yaklaşımın temelinde BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile daha geniş kapsamlı bir bağlantının kurulması fikri yer almaktadır. Bu bağlamda Üniversitemizin mevcut durumunun bir tespitinin yapılması hem mevcut durum tespiti hem de ileriye yönelik hedeflerin belirlenmesinde kapsamlı paydaş katılımlarının sağlanması ve konulara ait bilgi ve veri yapısının da sürdürülebilirliği hedeflenmiştir (Şekil 5). Sürdürülebilirlik çalışmalarının sağlıklı yürütülebilmesi konuya yönelik kurumsallaşma ve örgütlenme sürecinin tamamlanması ile mümkün olacaktır. Bu süreçte de tüm üniversite bazında katılımcı şeffaf bir örgütlenme modeli hedeflenmektedir (Şekil 6). Şekil 5. YTÜ Sürdürülebilir Kampüs Raporu altyapısı (B. Dikçınar Sel ve Ç. Polatoğlu, görselleştirme: B. Dikçınar Sel, 2020). İstanbul, OCAK 2021 20

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 S YTÜ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK MERKEZİ ORGANİZASYON ŞEMASI ü REKTÖR REKTÖR YARDIMCILIKLARI ….. MERKEZLER r d K ….. FAKÜLTESİ ….. FAKÜLTESİ ….. FAKÜLTESİ ….. FAKÜLTESİ ü ra üm ÖĞRENCİ ÖĞRETİM ÜYESİ ÇALIŞAN MEZUN lp eü b Karar Alma, i s Araştırma, Geliştirme l Uygulama, Süreçleri birlikte yürütülmeli. i r Şekil 6. YTÜ Sürdürülebilir kampüs merkezi (B. Dikçınar Sel ve Ç. Polatoğlu, görselleştirme: B. Dikçınar Sel, 2020). Sürdürülebilirlik Merkezi’nin katılımcı ve yaygın bir modele kavuşturulması hedefinin yanı sıra, Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve Üniversitemiz Vizyon ve Misyon ve eylemleri birlikte ele alınarak öncelikler belirlenmeye çalışılmıştır. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının YTÜ’deki karşılığı: (1) 2018-2019 YTÜ Entegre Faaliyet Raporunda YTÜ hedefleri ile Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma amaçları ilişkisinde “Amaç 4: Nitelikli Eğitim, Amaç 8: İnsana yakışır iş ve ekonomik büyüme, Amaç 9: Sanayi, yenilikçilik ve altyapı, Amaç 11: Sürdürülebilir şehir ve yaşam alanları” öncelikli amaçlar olarak belirlenmiştir. YTÜ’nün değişen ve dönüşen toplumsal yaşam (katılım, cinsiyet eşitliği, sosyal sorumluluk vd.), ekosistem ve iklim değişikliği konularını misyonu olan “nitelikli eğitim” ile eşdeğer olarak görmesi ve 2021-2025 Stratejik planında bu konuyu ön plana almasından dolayı 2020 yılı Sürdürülebilir Kampüs raporu “Amaç 11: Sürdürülebilir şehir ve yaşam alanları” üzerinden geliştirilmiştir. Bu yaklaşım aynı zamanda kapsayıcı bakışı desteklemekte ve bir eksen oluşturmaktadır. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının YTÜ’deki karşılığı: (2) YTÜ’nin 2020’den itibaren “BM Amaç 11” bağlamında uygulamayı planladığı 9 tema ve tüm BM amaçları ile ilişkisi Şekil 7’deki matris üzerinde gösterilmiştir. Temalar için renk kodları UNDP’den (Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı) alınmıştır. İstanbul, OCAK 2021 21

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 Şekil 7. YTÜ Temaları ve Birleşmiş Milletler Amaçları ilişki matrisi (A. Ciravoğlu, görselleştirme: Y. Mimar Simge Kutsal Göllü, 2020). Yapılan bu çalışmalar ve planın içeriğini belirleyen çalışma alanları ve konu başlıkları Çizelge 2’de gösterildiği gibi temel gruplar altında temalar ve temaları işaret eden ana kavramları olarak verilmiştir. Kapsayıcı bir bakışın hedeflendiği bu gruplarda/temalarda her kavram bu rapor içeriğinde ele alınmamış olsa da YTÜ sürdürülebilir amaçları içinde çalışılmaktadır. İstanbul, OCAK 2021 22

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 Çizelge 2. Çizelge YTÜ Sürdürülebilir kampüs planı içeriği ve çalışma alanları (A. Ciravoğlu, görselleştirme: Y. Mimar Simge Kutsal Göllü, 2020). İstanbul, OCAK 2021 23

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 RAPORLAMA EKİBİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS KOMİSYONU GÖREV Prof. Dr. Bestami ÖZKAYA Araştırma Planlama Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Çiğdem POLATOĞLU İnşaat Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü Prof. Dr. Ayşen CİRAVOĞLU TEMA 4 Prof. Dr. Mustafa VAR Başkan Prof. Dr. Füsun BALIK ŞANLI Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Prof. Dr. Halil Emre AKBAŞ GİRİŞ, KAPSAM-YÖNTEM-SÜREÇ, TEMA 8 Prof. Dr. B. Ayşegül ÖZBAKIR Üye Doç. Dr. Bahadır UÇAN Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Doç. Dr. Gökçe TUNA TAYGUN KAPSAM-YÖNTEM-SÜREÇ, TEMA 7 Doç. Dr. Berna DİKÇINAR SEL Dr. Öğr. Üyesi Güzin AKYILDIZ ALÇURA Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Aygül TURAN TEMA 7 (KAMPÜS DOĞAL ALANLARI ve PEYZAJ) Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Sinan YARDIM Öğr. Gör. Dilek İLHAN FINDIKOĞLU Üye İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü İNGİLİZCE ÇEVİRİ Üye İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü TEMA 1 Üye Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü TEMA 2 Üye Sanat ve Tasarım Fakültesi Sanat Bölümü TEMA 8 (FARKINDALIK ETKİNLİKLERİ) Üye Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü KAPSAM-YÖNTEM-SÜREÇ, TEMA 6 Üye Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü KAPSAM-YÖNTEM-SÜREÇ, TEMA 2 Üye İnşaat Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü TEMA 3 Üye İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü TEMA 1 Üye İnşaat Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü TEMA 3 Üye UA İlişkiler Koordinatörlüğü İstanbul, OCAK 2021 24

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 Dr. Hülya YÖRÜKLÜ TEMA 9 Ar. Gr. Doğukan TUNAY Üye İnşaat Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü RAKAMLARLA YILDIZ, TEMA 5 Üye İnşaat Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü TEMA 4 KOORDİNASYON: Prof. Dr. Bestami Özkaya, Prof. Dr. Çiğdem Polatoğlu EDİTÖRLÜK: Prof. Dr. Çiğdem Polatoğlu, Pof. Dr. Füsun Balık Şanlı, Doç. Dr. Gökçe Tuna Taygun GRAFİKLER: Y. Mimar Simge Kutsal Göllü (Giriş, Yöntem-Kapsam-Süreç) İrem Baytin (Sol sayfa arka planı tasarımı) İletişim: www.kampus.yidiz.edu.tr İstanbul, OCAK 2021 25

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 TARİHÇE Kondüktör Mekteb-i Âlisi Dönemi (1911-1922): Vilayet Nafıa İdarelerinin “Fen Memuru” (eski adıyla kondüktör, yeni adıyla tekniker) gereksinimlerini karşılamak amacıyla 1911’de Kondüktör Mekteb-i Âlisi adıyla, Paris’teki “Ecol De Conducteur”ün müfredat programı esas alınarak Bayındırlık Bakanlığı’na bağlı bir okul kurulmuş ve okula öğrenci kaydına 22 Ağustos 1911’de başlanmıştır. Nafıa Fen Mektebi Dönemi (1922-1937): 1922’de okulun adı Nafıa Fen Mektebi’ne dönüştürülmüş, öğrenim süresi 1926’da 2,5 yıla ve 1931’de 3 yıla çıkarılmıştır. İstanbul Teknik Okulu Dönemi (1937-1969): Türkiye’de imar işlerinin ve teknik hizmet gereksiniminin artması nedeniyle fen memurları ile yüksek mühendisler arasında oluşan boşluğu doldurmak amacıyla 19 Aralık 1936 tarihinde yayımlanan ve 1 Haziran 1937 tarihinde yürürlüğe giren 3074 sayılı yasayla Nafıa Fen Mektebi kapatılarak yerine teknik okul kurulmuştur. 2 yıllık fen memuru ve 4 yıllık mühendislik bölümleri olan okula Yıldız Sarayı müştemilatından, bugün de kullanılmakta olan binalar tahsis edilmiş ve buraya taşınılmıştır. İlk kuruluşta fen memuru ve mühendislik dalında öğrenci yetiştiren inşaat ve makine bölümleri varken, 1942 ve 1943 ders yılından itibaren mühendislik kısmında elektrik ve mimarlık bölümleri açılmıştır. Okul, 26 Eylül 1941 tarihinde yayımlanan İstanbul Yüksek Mühendis Okulu ve Teknik Okulu’nun Maarif Vekâleti ‘ne devri hakkında kanun uyarınca Nafıa Vekâletinden alınarak Maarif Vekâleti ’ne bağlanmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı’nın 07 Haziran 1949 tarihli kararıyla, kurumda Harita ve Kadastro Mühendisliği bölümü kurulmuş ve Türkiye’de bu dalda mühendis yetiştiren ilk kuruluş olarak 1949–1950 ders yılında öğretime İstanbul, OCAK 2021 26

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 başlamıştır. 1951-1952 ders yılından itibaren teknikerlik kısmı kapatılmıştır. 1959-1960 ders yılında İstanbul Teknik Okulu içinde bir ihtisas bölümü açılarak, bir yıllık öğrenim sonunda yüksek mühendis ve yüksek mimar unvanları verilmeye başlanmıştır. İstanbul Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi Dönemi (1969-1982): Akademi, 03 Haziran 1969 tarihinde yayımlanan 1184 sayılı Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademileri yasasıyla, özerkliği olan yüksek dereceli bir öğretim ve araştırma kurumu olarak kurulmuştur. 1971’de özel yüksekokullar 1472 sayılı yasa ile kapatılmış, bunlardan mühendislikle ilgili olanları İstanbul Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi’ne bağlanmıştır. Yıldız Üniversitesi Dönemi (1982-1992) İstanbul Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi ile bu kuruma bağlanmış olan mühendislik yüksekokulları, Kocaeli Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi ve Kocaeli Meslek Yüksekokulu’nun ilgili fakülte ve bölümleri, 20 Temmuz 1982 tarihli 41 sayılı kanun hükmünde kararname ve bu kararnamenin değiştirilerek kabulüne dair 30 Mart 1983 tarihli 2809 sayılı yasa ile Yıldız Üniversitesi adı ile kurulmuştur. Yeni kurulan üniversite; Fen- Edebiyat, Mühendislik, Kocaeli’nde bulunan Meslek Yüksekokulu, Fen Bilimleri Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü ve Rektörlüğe bağlı Yabancı Diller, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi, Türk Dili, Beden Eğitimi ve Güzel Sanatlar bölümlerinden oluşmuştur. Yıldız Teknik Üniversitesi Dönemi (1992- ): 03 Temmuz 1992 tarih ve 3837 sayılı yasayla, üniversitemiz Yıldız Teknik Üniversitesi adını almış; Mühendislik Fakültesi, Elektrik-Elektronik, İnşaat, Makine ve Kimya-Metalurji fakülteleri olarak dört fakülteye ayrılmış ve yeniden yapılandırılmıştır. Ayrıca İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, bünyesine eklenmiştir. Kocaeli Mühendislik Fakültesi ile Kocaeli Meslek Yüksekokulu Üniversiteden ayrılarak Kocaeli Üniversitesi adı altında yeniden yapılandırılmıştır. Günümüzde Yıldız Teknik Üniversitesi; 11 fakülte, 2 enstitü, 2 meslek yüksekokulu, yabancı diller yüksekokulu ve 36.000’i aşan öğrencisi ile eğitim-öğretimini sürdürmektedir. İstanbul, OCAK 2021 27

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 Rakamlarla YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Eğitim Bilgileri Kampüs alanı Sayı Programlar 21* Önlisans Toplam kampüs alanı: 1.220.000 m2 64 Lisans % 35 ormanlık alan ~%15 peyzaj alanı 136 Yüksek lisans 72 Doktora Toplam bina alanı: 264.692 m2 *: Önlisans programına öğrenci alınmamaktadır. Öğrenci Bilgileri Kadın Erkek Toplam Akıllı bina Program 40 83 123 Önlisans 29760 Akıllı bina alanı* Diğer Lisans 12796 16964 5723 Yüksek lisans 2849 2874 2553 Diğer Doktora 1200 1353 33% Akıllı bina alanı* 67% * Greenmetric (2020) akıllı bina kriterleri baz alınmıştır. Öğrenci Kulüpleri sayısı: 69 Toplam bina alanı Akıllı bina alanı* Diğer m2 264692 177670 87022 % 100 67,12 32,87 2019-2020 Eğitim Öğretim Yılında Mezunlarımız Program Dönem Kadın Erkek Toplam Önlisans Güz 12 3 Bahar 2 0 2 Lisans Güz 137 334 471 Bahar 1358 1490 2848 Yüksek Güz 271 143 414 YTÜ İnşaat Fakültesi YÖK 2020 Engelsiz lisans Bahar 463 347 810 Üniversite Mekânda erişilebilirlik (Turuncu bayrak) Ödülü Doktora Güz 18 22 40 Bahar 50 65 115 İstanbul, OCAK 2021 28

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 Personel Bilgileri Sayı Öğretim elemanı kadrosu 306 Profesör 244 Doçent 341 Doktor öğretim üyesi 473+94* Araştırma görevlisi 325 Öğretim görevlisi 16** Yabancı uyruklu akademisyen *94: 35. Md. İle görevlendirme ** Ref: https://yokatlas.yok.gov.tr/universite.php Personel dağılımı Yaşa ve cinsiyete göre personel dağılımı Kadın Erkek Toplam Personelin yaş aralığı Akademik 807 887 1694 18-30 31-50 50+ Toplam İdari 314 392 706 Sözleşmeli 16 24 Kadın 152 767 202 1121 8 Erkek 167 779 333 1279 Pozisyona ve cinsiyete göre personel dağılımı Kadın Erkek Toplam 195 307 Profesör 112 196 375 136 238 Doçent 179 30 69 99 267 Dr. Öğretim Üyesi 102 45 90 186 348 Öğretim Görevlisi Dr. 39 52 94 13 Öğretim Görevlisi 168 6 706 392 Araştırma Görevlisi Dr. 45 Erkek Kadın 1279 Araştırma görevlisi 162 1221 - Araştırma görevlisi (35. Md) 42 - 261 147 Yabancı uyruklu 7 İdari kadro 314 Cinsiyete ve istihdam türüne göre dağılım Çalışma türü İstihdam türü Tam zamanlı Yarı zamanlı Çalışma sözleşmesi Daimi İstanbul, OCAK 2021 29

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 İstanbul, OCAK 2021 30

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 1.Yönetim Üniversitemizin kurumsal yönetim anlayışı; Birleşmiş Milletler sürdürülebilir kalkınma amaçlarının da kapsamında bulunan “adillik, şeffaflık, hesap verebilirlik ve sorumluluk” ilkelerine dayanmaktadır. Bu ilkeler temelinde, üniversitemizin organizasyon yapısında yer alan her bir birimin görev, yetki ve sorumlulukları yönetmelik, yönergeler ve prosedürler ile açık ve kesin olarak belirlenmiştir. Ülkemizin kalkınma vizyonu ve ulusal/uluslararası ekonomik, çevresel ve sosyal faktörler dikkate alınarak Üniversitemizin misyonu ve vizyonu, stratejik planlama faaliyetleri kapsamında Rektör tarafından belirlenir ve üniversite genelinde duyurulur (Yıldız Teknik Üniversitesi Kalite El Kitabı). Üniversitemizin Misyonu; Topluma Duyarlı Bilgi, İnsan ve Uygulama Geliştirmek. Topluma duyarlı: toplum refahını ön planda tutan, hayatı kolaylaştıran, etik, insan öğesini ön plana çıkaran, ülke gelişimine katkıda bulunan, çevreye duyarlı, kültürel değerlere önem veren, iş birlikleri kuran, topluma yüksek kalitede değer kazandıran, Bilgi: Araştırma faaliyetlerinde öncülük eden, teknoloji geliştiren, çağdaş bilgiyi teknolojik yöntemlerle üreterek geliştiren, İnsan: Hayat boyu öğretmeyi hedefleyen, analitik düşünen, mükemmeliyet kültürünü benimsemiş, alanında yetkin, girişimci, sorgulayan, yenilikçi, farklı bakabilen, donanımlı, özgüvene sahip, kendi bilgi ve becerisini ifade edebilen, kendi alanında seçkin insanlar barındıran ve yetiştiren, Uygulama: Dünya çapında sanatsal ürünler üreten, bilimsel çözümler sunan, disiplinler arası çalışmalar, inovasyonlar ve projeler yapan ve uygulayan bir üniversite olmak. Üniversitemizin Vizyonu; Yön veren, tercih edilen, prestijli, dünya üniversitesi olmak. Üniversitemizin Temel Stratejik Amaçları; Üniversitemizin misyon ve vizyonu doğrultusunda, 2018-2020 Stratejik Planında belirlenen temel stratejik amaçları; • Araştırma ve geliştirmede öncü üniversite olmak, • Eğitim ve öğretimde öncü üniversite olmak, • Kurumsallıkta mükemmelleşmek ve sürdürülebilirliğini sağlamak, • Toplumun yaşam kalitesinin yükseltilmesine yönelik çalışmalara öncülük etmek. 2018-2020 Stratejik planında bu stratejik amaçlarımıza ilişkin hedefler, stratejiler, faaliyetler ve performans göstergeleri belirlenmiştir. Söz konusu göstergeler aracılığıyla amaç ve hedeflerin gerçekleşme düzeyleri düzenli olarak takip edilmektedir (Yıldız Teknik Üniversitesi Kalite El Kitabı). İstanbul, OCAK 2021 31

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 Üniversitemizin Temel Politikaları ve Öncelikleri Üniversitemizin strateji ve politikaları, ulusal strateji ve politikalar çerçevesinde belirlenmekte, kurumsal düzeydeki plan, program ve strateji belgelerinin üst politika metinleriyle olan uyum ve tutarlılığı temel şart olarak gözetilmektedir. Bunun yanında strateji ve politikalarımızın belirlenmesinde çevresel, ekonomik ve sosyal boyutları ile bir bütün olarak sürdürülebilir bir gelecek için potansiyel katkılarımız da dikkate alınmaktadır. Bu bağlamda Yıldız Teknik Üniversitesi olarak, tüm iç ve dış paydaşlarımızla beraber bilimsel bir yaklaşım ve huzur ortamı içinde katma değer sağlayan projeler üreten, nitelikli insan gücü yetiştiren ve bulunduğu yöreye ve topluma her anlamda katkı sağlayan modern bir üniversite olmayı amaçlamaktayız (Yıldız Teknik Üniversitesi 2019 Yılı İdare Faaliyet Raporu). Bu amaçlar, Birleşmiş Milletler sürdürülebilir kalkınma amaçlarının başta eğitim, yenilikçilik, eşitlik, daha sonra barışçı bir yaşam ve toplum amaçlarıyla örtüşmektedir (Amaç 4 – Nitelikli Eğitim, Amaç 10 – Eşitsizliklerin Azaltılması, Amaç 9 – Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı, Amaç 16 – Barış, Adalet ve Güçlü Kurumlar) Üniversitemizin vizyonu, misyonu ve bunlara bağlı olarak geliştirilen strateji ve politikalarımız doğrultusunda belirlediğimiz öncelikler (Yıldız Teknik Üniversitesi 2019 Yılı İdare Faaliyet Raporu): • Eğitimde kalite, verimlilik ve rekabeti artırmaya yönelik olarak gerekli tedbirler almak (BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları: Amaç 4 – Nitelikli Eğitim). • Eğitim müfredatı gözden geçirilerek, gerekli güncellemelere devam edilecek, ihtiyaç duyulan alanlarda hizmet içi eğitim faaliyetleri yapmak. • Tüm eğitim birimlerimizde donanım ihtiyacı karşılanacak, fiziki altyapı gelişmek. • Eğitimde bilgi teknolojilerinin kullanımı yaygınlaştırılacak ve etkin hale getirmek. • Üniversitemiz eğitim-öğretimde uluslararası değişim programlarına etkin bir şekilde katılmak. • Uzaktan Eğitim ve Sürekli Eğitim Merkezleri daha etkin hale getirmek. • Akreditasyon çalışmaları tüm birimlere yayılarak ve toplam kalite anlayışı hâkim kılmak. • Evrensel değerlere, bölgesel ve ulusal kalkınmaya katkısı olan projelere ve AR-GE çalışmalarına ve diğer kurum ve kuruluşlar ile iş birliklerine ağırlık vermek (BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları: Amaç 17 – Amaçlar için Ortaklıklar). • Yönetim bilgi sistemlerinin kurulması ve geliştirilmesi sağlamak. • Üniversitemizde ISO-9001 Kalite Sistemi kurumsallaşmasının sürdürülebilirliği sağlamak. • Teknoparkı daha geliştirmek. • Engelsiz Üniversite olmak (BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları: Amaç 3 – Sağlık ve Kaliteli Yaşam). • Girişimcilik indeksinde sıralamasını yükseltmek. • Toplumun temel sorunlarını tespit ederek bu sorunlara çözümler üretmek (BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları: Amaç 11 – Sürdürülebilir Şehirler ve Toplumlar). İstanbul, OCAK 2021 32

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 • Sanat ve Tasarım Parkı (SATPARK) ve Sosyal İnovasyon Koordinatörlüğünün etkinliğini artırmak • Paydaşlarımızın üniversite faaliyetlerine katılım ve katkılarının sürekliliğini sağlamak (BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları: Amaç 17 – Amaçlar için Ortaklıklar). • Yeşil alanların korunduğu, kaynak verimliliği ve sürdürülebilirlik ilkelerinin benimsendiği, çevreye duyarlı, yaya öncelikli engelsiz bir kampüs olma öğelerini içeren sürdürülebilir kampüs (BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları: Amaç 6 – Temiz Su ve Sanitasyon, Amaç 7 – Erişilebilir ve Temiz Enerji, Amaç 13 – İklim Eylemi). Üniversitemizin Organizasyon Şeması Üniversitemizin ilgili mevzuat çerçevesinde ve stratejik amaç ve hedefleri dikkate alınarak oluşturulan mevcut akademik ve idari organizasyon yapısı Çizelge 1.1.’de sunulmuştur (www.kalite.yildiz.edu.tr). Şekil 1.1. Orta alandan Davutpaşa Kışla Binası Rektörlük girişine bakış İstanbul, OCAK 2021 33

Senato REKTÖR Yönetim Kurulu YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU Çizelge 1.1. Yıldız Teknik Üniversitesi Organizasyon Şeması. Rektör Yardımcısı Rektör Yardımcısı Doküman No: OŞ-046 (Eğitim-Öğretim) (Yönetim) Revizyon Tarihi: 01.02.2018 Revizyon No:00 Rektör Yardımcısı (Araştırma Planlama) İç Denetim Birimi Başkanlığı Fakülteler Öğrenci Enstitüler Yüksekokullar Genel Sekreterlik Rektörlüğe Bağlı Koordinatörlükler Uygulama ve Araştırma Dekanlığı Bölümler Merkezleri Elektrik-Elektronik Fen Bilimleri Meslek Yüksek Bilimsel Araştırma Fakültesi Enstitüsü Okulu Daire Atatürk İlkeleri ve Projeleri Bilim ve Teknoloji UAM Türkiye Toplumsal ve Başkanlıkları İnkılap Tarihi Bölümü Bologn a Ekonomik Tarih Eğitim Fakültesi Sosyal Bilimler Milli Saraylar ve Diğer Birimler Araştırmaları Merkezi Enstitüsü Tarih i Yapılar Yüksek Bilgi İşlem Daire Beden Eğitimi Öğretim Üyesi İstanbul, OCAK 2021 Fen-Edebiyat Ba şkan lı ğı Basım ve Yayım Bölü mü Yetiş tirme Programı Denizcilik U AM Uluslararası Kentsel Fakültesi Okulu Merkezi Müdürlüğü İş Sağlığı ve Güvenliği Çalışmalar İdari ve Mali İşler Enformatik Bölümü İletişim Gemi İnşaatı ve Yabancı Diller Daire Başkanlığı Belge Yönetimi ve Arş iv Koord in atörlüğü Enerji U AM Ulaştırma UAM Denizcilik Fakültesi Yüksek Okulu Hiz.Şb. Müdürlüğü Türk Dili Bölümü Merkezi Sınav Kütüphane ve Dok. Koord in atörlüğü Finans, Kurumsal Yönetim Balkan İ leri Döküm İktisadi ve İdari Daire Başkanlığı Bilgi Ed in me Birimi Mezunlar ve Sürdürülebilirlik UAM Teknolojileri Merkezi Bilimler Fakültesi Öğrenci İşleri Destek Hizmetler Kalite Koordinatörlüğü İstatistik UAM Stratejik Araştırmalar İnşaat Fakültesi Daire Başkanlığı Şube Müdürlüğü Merkezi Teknoloji Transfer Ofisi Membran Malzemeleri Kimya - Metalürji Personel Daire Döner Sermaye İşletme ve Teknolojileri U AM Sürekli Eğitim UAM Fakültesi Ba şkan lı ğı Müdürlüğü Bilgi Teknolojileri (IT) Bilim, Sanat ve K ültü rel Mesleki Eğitim UAM Yerleş me ve Mimarlık Makine Fakültesi Sağlık, Kültür ve Güvenlik Müdürlüğü Etkinlikler Bilimleri U AM Spor Daire Spor Etkinlikleri Sultan II. Mimarlık Fakültesi Ba şkan lı ğı Sivil Savunma Abdülhamid UAM Atatürk İlkeleri ve Uzm anlığı Bu rs Bürosu İnkılap Tarihi Sanat ve Tasarım Strateji Geliştirme Turizm Alan ları Fakültesi Daire Başkanlığı Hukuk Uluslararası İlişkiler Yönetimi UAM Endü striyel İlişkiler Müşavirliği UAM Uygulamalı Bilimler Yapı İşleri ve Teknik ERASMU S+ Prg.Birimi Tarih i Miras ı Koru ma Fakültesi Daire Başkanlığı UAM Balkan ve Karadeniz Uluslar arası Öğr.Ofisi Araştırmaları UAM Vedat Kos al Müzik Mevlana Değ.Prg. UAM Istanbul Tarihi Yarımada U AM Farabi Değ.Prg. Doğa Bilimleri UAM Uluslararası İşb. ve Türkçe ve Yabancı Dil Ortak Programlar UAM Yazı İşleri Sosyal İnovasyon UAM Uzaktan Eğitim UAM Müdürlüğü Akıllı Şehirler UAM Sanat ve Tasarım UAM Konut UAM Biyomekatronik ve Robotik Sis temleri UAM 34 2020

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 İstanbul, OCAK 2021 35

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 İstanbul, OCAK 2021 36

2. Yer Seçimi ve Arazi Kullanımı Sürdürülebilir YTÜ Kampüs raporunun bu bölümü, üniversitenin üç kampüs alanından biri olan Davutpaşa Kampüsü’nün İstanbul Metropoliten Alan içerisindeki yer seçimi özellikleri, kampüs arazi kullanımı ve kampüsün kentle eklemlenme biçimi ile kentle kurduğu ilişkinin sürdürülebilirlik açısından özet bir değerlendirmesini içermektedir. Üniversite yerleşkeleri gerek barındırdıkları fonksiyonlar ve farklı topluluklar (öğrenci, idari ve akademik personel, ziyaretçiler vb.) gerekse yerleşkenin çevresel özellikleri açısından, bir kentin mahalleleri/ilçeleri/bölgeleri ile benzerlikler gösterirler. Bu sebeple ulusal/uluslararası literatür ve uygulamalarda “sürdürülebilir mahalleler/yerleşmeler” açısından ele alınabilecek birçok faktör üniversite yerleşkeleri için de geçerliğini korumaktadır. Bu kapsamda, bir yerleşmenin sürdürülebilir analiz ve değerlendirme sistemlerinde ele alınabilecek ilk faktörlerden biri olan “Yer Seçimi ve Arazi Kullanımı”nın YTÜ Davutpaşa Kampüsü açısından değerlendirmesi aşağıda kısaca sunulmuştur. KAMPÜS YER SEÇİMİ VE ARAZİ KULLANIMI YTÜ Davutpaşa Kampüsü, İstanbul’un Avrupa Yakasında Esenler İlçe sınırları içerisinde bulunmakta olup (Şekil 2.1), 1999 yılında Davutpaşa Kışlası’nın üniversite bünyesine dahil edilmesi ile kurulmuştur. Kampüs alanının içinde bulunduğu Esenler İlçesi 2020 yılı itibari ile 520.235 kişi nüfusa sahip olup, kampüs alanın gerek yeme-içme başta olmak üzere farklı hizmet sektörleri ile karşılı ilişkide bulunduğu, gerekse kentin faklı noktaları ile ulaşım açısında bağlantı kurabildiği önemli bir ilçe konumundadır. Kışlanın bulunduğu alandaki askeri yerleşimin Bizans dönemine kadar uzandığı; bölgenin, askeri ve saray törenlerine hizmet eden konumda olduğu; İstanbul'un alınması sırasında da askerin konaklamasına hizmet verdiği ve Sultan Mehmed'in otağının burada kurulmuş olduğu söylenir. Bu işlevler Osmanlı döneminde de sürdürülmüş, bölge 15.yy'dan itibaren saray ve askeri törenlere hizmet veren bir alan olmuştur. Davutpaşa Kışla'sı, 2. Mahmud'un (1808-1839) Yeniçeri Ocağı'nı tamamen ortadan kaldırarak yerine oluşturduğu Asakir-i Mansure-i Muhammediye adlı orduya kışla olarak yapılmıştır. Mimarı Krikor Balyan olduğu tahmin edilen yapının 1826-1827 yılında başlanan inşaatı 1831-1832'de bitirilmiştir. Kışla, Balkan Savaşı sırasında onarılarak göçmenlerin barınması için kullanılmış, 1. Dünya Savaşı sırasında ise bir askeri hastane açılmış ve hastane 1920'de kapatılmıştır. Özgün işleviyle kışla binası olarak askeri amaç ile kullanılan yapı ve çevresindeki alan, üniversiteye 1999 yılında devredilmesi ile beraber eğitim alanı olarak ilgili plan kararlarında değişmiştir. Kampüsün üniversite alanı olarak özellikle tarihi özelliğe sahip ve daha önce kullanımda olan bir alanda yer seçim kararı, birçok üniversitenin günümüzde henüz yerleşime açılmamış ve/veya çevresel özelliklerin korunması gerekli olan alanlarda yeni bir yapılaşmaya sebep olan yer seçim ilkeleri ile karşılaştırıldığında “sürdürülebilir yer seçimi kararları” açısından oldukça büyük önem taşımaktadır. Zira, ulusal ve uluslararası sürdürülebilir yerleşme değerlendirme sistemlerinin birçoğunda öncül koşullar olarak “ilgili mahalle/yerleşme/proje alanı” nın kent içerisinde daha İstanbul, OCAK 2021

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 önce farklı bir kullanımda olan ve/veya mevcut kullanımlar içerisinde yer alabilen bir yerde olması gerekmektedir. Özellikle orman alanları, sulak alanlar ve/veya ekolojik açıdan korunması gereken alanlar içerisinde veya yakınında yeni bir yapılaşma olarak gelişen kampüs alanları sürdürülebilir yerleşmelerin en temel felsefesine aykırı olan “saçaklanma/yayılma” gibi problemlere yol açmaktadır. Bu sebeplerden ötürü YTÜ Davutpaşa Kampüs alanın yer seçimi gerek tarihi bir yapılaşmanın eğitim işlevi ile tarihi kültürün gerekse mevcut bir kentsel alanda olması sebebi ile çevresel kaynaklar açısından sürdürülebilir kılınmasında önemli bir rol üstlenmiştir. Şekil 2.1. YTÜ Davutpaşa Kampüsü ve Esenler İlçesi’ndeki konumu (Google Earth, Aralık 2020). İstanbul, OCAK 2021 38

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 Kampüs alanına ilişkin genel özellikler Çizelge 2.1, 2.2-2, 2.3 ve 2.4’te sunulmuştur. Özellikle kullanıcı kitlesi açısından irdelendiğinde, tıpkı bir kent parçasında olduğu gibi farklı gruplar ve söz konusu grupların ihtiyaçlarını karşılamak üzere temel işlev alanlarının bulunduğu görülmektedir. İlgili kullanıcıları toplamda üç grupta değerlendirmek mümkündür. Kullanıcı gruplarının yerleşkeyi kullanma biçimleri ve ihtiyaçları özellikle bir kampüs alanının hangi operasyonel sürdürülebilirlik parametreleri açısından değerlendirilmesi gerektiğini belirlemesi açısından oldukça önemlidir. Bu açıdan özetlemek gerekirse; lisans ve yüksek lisans seviyesindeki öğrenciler, idari ve akademik personel ve ziyaretçiler kampüsün en temel kullanıcı topluluklarını oluşturmakta olup ilk iki grubun içerisinde ayrıca kampüste yaşamakta olan gruplar da bulunmaktadır. Bu sebep ile yerleşkenin tam anlamı ile bir mahalle ile benzerlik gösterdiği ve dolayısıyla ele alınacak olan sürdürülebilirlik parametrelerinin gece-gündüz yaşayan canlı bir yerleşke açısından kapsamlı değerlendirme gerektirdiği ifade edilebilir. KAMPÜS ALANI ARAZİ KULLANIM ÖZELLİKLERİ Yıldız Teknik Üniversitesi’nin toplam iki yerleşkesi bulunmakta olup yerleşkelerin sahip olduğu açık alanlar toplamı 1.420.578,60 m², kapalı alanlar toplamı ise 404.531,00 m²’dir. Davutpaşa, Yıldız Teknik Üniversitesi’nin en büyük yerleşkesidir. Toplam olarak 1,220 km² alana sahiptir. Bu alanın 264.692 m²’sini kapalı bina alanları, 295.500 m²’sini yol alanları oluştururken 955.308 m² ’si ise açık alan olarak kullanılmaktadır. Kapalı alanlar yerleşkenin %21’ini oluştururken açık alanlar yaklaşık %80’lik bir orana sahiptir. Açık alanların %23,5’lik kısmını ise yol alanları oluşturmaktadır. Davutpaşa Yerleşkesi’nde 8 Fakülte ve 46 bölüm, 2 Yüksekokul ve 2 Enstitü bulunmakta ve 18.959 lisans, 11.136 yüksek lisans olmak üzere toplam 30.000 öğrenci öğrenim görmektedir. Yerleşkedeki kapalı alanların 179.003 m²’lik kısmı yani 0%60’ını derslik ve laboratuvarlar olduğu dikkate alındığında öğrenci başına kapalı alan büyüklüğü 16 m² olarak hesaplanmaktadır. Kullanılan yol alanları açısından ise öğrenci başına 1 m²’den daha az bir alan mevcutken, açık alanlar açısından ele aldığımızda ise öğrenci başına 30 m² açık alan düştüğü görülmektedir. Davutpaşa Yerleşkesi’nde 1313 öğretim üye ve yardımcısı görev yaparken 750 idari personel bulunmaktadır. İstanbul, OCAK 2021 39

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 Çizelge 2.1. 2020 Yılı Fiziki Kapalı Alanlar (m²)-1 (YTÜ-2020 Performans Programı). 2020 Yılı Fiziki Kapalı Alanlar (m2)- 1 Birimler İdari Bina Eğitim Alanları Spor Alanları Alanları Açık Rektörlük Derslik Laboratuvarlar Kapalı Fakülteler 25.285 15.725 Yüksek okullar 62.011 23.160 8.751 0 9463 Enstitüler 4.814 0 0 Kütüphane 1.333 80.558 56.938 0 0 Sosyal Tesisler 13.138 0 0 Atölye-Depo 22.612 9.303 293 0 0 Toplam 1.440 0 0 130.633 00 0 15.725 00 9.463 00 00 113.021 65.982 Çizelge 2.2. 2020 Yılı Fiziki Kapalı Alanlar (m²)-2 (YTÜ-2020 Performans Programı). 2020 Yılı Fiziki Kapalı Alanlar (m²)- 2 Sosyal Alanlar Birimler Yemekhane Lojmanlar+Misafirhane Yurtlar Diğer Rektörlük 7.134 12.876 48.933 764 Çizelge 2.3. Kapalı Eğitim Alanları Sayısal Dağılımı (YTÜ 2019 İdare Faaliyet Raporu). Kapalı Eğitim Alanları Dağılımı Eğitim Alanı Kapasite Kapasite Kapasite Kapasite Kapasite Toplam (0-50) (51-75) (76-100) (101-150) (151-250) Amfi Sınıf 27 3 3 46 3 82 Bilgisayar Lab. 186 35 114 37 0 375 Diğer Lab. Toplantı 37 6 9 0 0 52 Salonu Konferans 274 4 6 0 0 284 Salonu 21 0 0 1 0 22 300126 İstanbul, OCAK 2021 40

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 . Çizelge2.4. Sosyal Alanlar Dağılımı (YTÜ 2019 İdare Faaliyet Raporu). Sosyal Alan Kantin Kafeterya Sayı Alan (m²) Kapasite (kişi) Yemekhane Misafirhane 19 10.156 7000 Öğrenci Yurtları 2502 Öğrenci Kulübü 6 4.608 Sinema Salonu 48 Kapalı Spor Tesisi 15 934 170 Açık Spor Tesis 1022 Kreş 3 2.547 157 Toplam 130 71 1534 20 120 2 104 11157 2 4.992 2 1.700 1 1056 119 27.207 İstanbul, OCAK 2021 41

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 İstanbul, OCAK 2021 42

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 3.Ulaşım Davutpaşa Kampüsü, Kuzey (41°1´33.8520\") ve Doğu (28°53´22.4592\") GPS koordinatları konumunda bulunan, rakımı ortalama 83 metre olan, 1,220 km2’lik bir alana sahiptir. Kampüs alanının büyük kısmı Esenler, küçük bir kısmı da Güngören İlçesi hudutları içindedir. Kampüs Kuzeyde Ensar Caddesi, Güneyde Eski Londra Asfaltı Caddesi, Doğuda Davutpaşa Caddesi ve Yıldız Caddesi, Batıda Orgeneral Eşref Bitlis Caddesi ile çevrelenmiştir (Şekil 3.1). Davutpaşa Kampüsü’nün üç kapısı vardır. Bunlar Metro istasyonu tarafındaki ana giriş kapısı olarak adlandırılan A Kapısı (Kapı 1), Esenler tarafındaki B Kapısı (Kapı 2) ve Teknopark ulaşım talebini karşılamak için Güngören tarafında açılan C Kapısı (Kapı 3)’dır (Şekil 3.1). Davutpaşa Kampüsündeki her üç kapı da giriş-çıkış olarak çift yönlü taşıt ve yaya trafiğine hizmet vermektedir. Şekil 3.1. Kampüs ve çevresi mevcut araç sirkülasyon planı (Genç, 2018). Davutpaşa kampüsü yollarının ana girişteki (A Kapısı) yaklaşık 220 m’lik kısmı %9,2; diğer toplam 800 m’lik kısmı ise %5,5 eğime sahiptir. Yolların geri kalanında eğim %0,4 ile %3,5 arasında değişkenlik göstermekte olup, ortalama %1,8 eğime sahiptir. Kampüs ulaşım ağı, bu topoğrafik yapıya ve manzaraya göre bazı yerlerinde yüksek eğimler bulunmakla beraber, bir plato üzerinde yayılmış durumdadır. Nitekim eski kayıtlarda bölgenin adı bu düzlüğe atfen Davutpaşa Sahrası olarak da geçer. İstanbul, OCAK 2021 43

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 KAMPÜSÜN KENTSEL ULAŞIM AĞINDAKİ YERİ Davutpaşa Kampüsünün konumu, İstanbul Metropolitan Alanın Avrupa yakasında bulunan ana ulaştırma ağlarıyla hem hareketlilik (mobility) hem de erişim düzeylerindeki ilişkilerini güçlü kılmaktadır. Bu konum avantajı, kampüsün çok merkezli ve çok türlü bir ulaştırma alt yapısına sahip olan kentle, kolay bir şekilde bütünleşmesini desteklemektedir. Nitekim, Cevizlibağ ve Merter üzerinden D-100 aksına, Otogar kavşağı üzerinden TEM’e, Topkapı ve Vatan caddesi üzerinden Tarihi Yarımada’ya karayoluyla kolay bir şekilde bağlanma imkanları yanısıra, Yenikapı- Havalimanı Metro hattındaki Davutpaşa istasyonu ile kentteki pek çok toplu taşıma terminaline doğrudan veya aktarmalı olarak bağlanmak mümkündür. Cevizlibağ aktarma merkezinin etki alanı içinde olması ise Davutpaşa kampüsünün metrobüs ve tramvay türleriyle bağını güçlendirmektedir. KAMPÜSE ERİŞİM Yıldız Teknik Üniversitesi Davutpaşa Kampüsü’ne erişim için pek çok seçenek bulunmaktadır. Bu seçenek çeşitliliği, kampüsün kentsel ulaştırma ağındaki konumuyla uyumludur. Metro: M1 Yenikapı-Havalimanı Metro hattının Davutpaşa-YTÜ durağı, kampüsün ana giriş kapısına engelli erişimini de kolaylaştıracak şekilde doğrudan bağlanmıştır. Belediye otobüsü: Kampüs içinde 41AT- Ayazağa-Davutpaşa Yıldız Teknik Üniversitesi hattı hizmet vermektedir. 85C-Davutpaşa YTÜ-Kazlıçeşme hattı, kampüs dışından Fatih Sultan Mehmet Erkek Öğrenci yurduna yolcu taşımaktadır. Bunların yanında, ana giriş kapısı önündeki Davutpaşa durağından, 33B-Esenler Giyimkent/Birlik Mah-Eminönü, 33E- Esenler Metro-Yenikapı, 92B- Yenimahalle Metro/Ateştuğla-Beyazıt, 92C-Haznedar-Eminönü otobüs hatları geçmektedir. Minibüs: Kampüs ana giriş kapısı önündeki Davutpaşa durağından, A01-Bakırköy-Metro-Topkapı, A11-Davutpaşa-Eyüp, A26-Topkapı-Giyimkent/100. Yıl Mahallesi, A27-Otogar-Davutpaşa, A28- Topkapı-Çavuşpaşa, A30- Topkapı-Bağcılar, A48-Topkapı-İkitelli minibüs hatları geçmektedir. Ring servisleri: Üniversitede belirli aralıklarla hem kampüs içinde hem de Cevizlibağ durağına ulaşım için otobüslerle sefer düzenlenmektedir. Kampüsler arası ulaşım için de hizmet vermekte olan ring servisleriyle, günde birer defa Davutpaşa Kampüsü ve Yıldız Kampüsü arasında karşılıklı sefer yapılmaktadır. Metrobüs: Kampüse en yakın metrobüs durağı Cevizlibağ’dır. Metrobüs hattından Cevizlibağ’da indikten sonra 41AT otobüsünün veya Cevizlibağ’daki üniversite ring servislerinin geçtiği duraklardan doğrudan kampüse erişilebilmektedir. Ayrıca, bu duraktan 85C hattına binilerek, kampüs komşuluğu bulunan Fatih Sultan Mehmet Erkek Öğrenci yurduna da erişilebilmektedir. İstanbul, OCAK 2021 44

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 Ayrıca, Metrobüs hattından Merter durağında aktarma yapılarak, Davutpaşa-YTÜ metro durağında inilmek suretiyle de Kampüs A girişine erişilebilmektedir. Tramvay: T1 Kabataş-Bağcılar Tramvay hattı Cevizlibağ aktarma istasyonundan geçmektedir. Metrobüs hattında olduğu gibi İETT ve üniversite ring servisleriyle kampüse erişim sağlanmaktadır. Zeytinburnu istasyonundaki tramvay-metro aktarmasıyla da kampüse erişmek mümkündür. Özel araç: Okul veya Teknopark etiketine sahip taşıtlar kampüsün üç kapısından da giriş çıkış yapabilmekte, misafir araçlar ise kayıt altına alınarak kampüse girebilmektedir. Personel servisleri: Servisler, 17 kişilik 41 minibüs, 20 kişilik 3 minibüs ve 27 kişilik 6 otobüs filosu ile kentin çeşitli bölgelerine hizmet vermektedir. KAMPÜSTE SÜRDÜRÜLEBİLİR ULAŞIMIN KAVRAMSAL ARKAPLANI Davutpaşa Kampüsü’nde 2015 yılında Yüksek Öğretim Kurulu’nun üniversite rektörlüklerine kampüs alanlarındaki yolları “yaya öncelikli yol” haline getirmeleri hakkındaki yazısı ve bu yazı ekindeki “B-56-Yaya Öncelikli Yol” işaretinin uygulanması talimatı gereğince, girişlerine “yaya öncelikli yol” levhası koyulmuştur (Şekil 3.2). Bu çerçevede Davutpaşa kampüsü “yaya öncelikli yol ağına sahip bir kampüs” olarak değerlendirilmektedir. Şekil 3.2. Yaya öncelikli yol levhası B-56 ve kampüste uygulama (Yardım ve Yetimoğlu, 2018). Kampüs alanında hız sınırlaması yapılmaktadır. Hız sınırı değerleri, bina girişlerinin bulunduğu ön cephe yollarında 20 km/sa, diğer yer ve yollarda 30 km/sa’tir. Bununla birlikte, YTÜ Davutpaşa Kampüsünün ulaşım açısından; ne tam bir “Taşıt Öncelikli Kampüs” ne de tam bir “Yaya Öncelikli Kampüs” olduğu söylenebilir. Mevcut haliyle bir “Karma Tip Kampüs” olarak tanımlanabilir. Üniversitenin “Yıldız Teknik Üniversitesi Trafik Yönergesi (YÖ- 079; Revizyon Tarihi: 27.11.2020; Revizyon No:01)” adlı bir kampüs trafik yönergesi İstanbul, OCAK 2021 45

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 bulunmaktadır. Davutpaşa kampüsü yaya öncelikli olduğundan dolayı hız kısıtlamaları uygulanmaktadır. Davutpaşa Kampüsü’nde bisiklet yolları ve istasyonları, yaya yolları, toplu taşıma servisleri ve durak yerleri, trafik sakinleştirme amaçlı hız tümsekleri ve trafik işaretleri, binalara erişimi kolaylaştıran yaya rampaları, bina yönlendirme levhaları, ulaştırma ağı kamera takip sistemi, erişilebilirlik sertifikası bulunan binaların yaya sirkülasyon aksları vb gibi sürdürülebilir ulaştırma altyapısı elemanları, sahaya yayılmış olarak bulunmaktadır. Kampüs, “sürdürülebilir ulaştırma türleri ve altyapısı” açısından zengin olup, bu türlerin daha da geliştirilmesine elverişli bir alandır. DAVUTPAŞA KAMPÜSÜ ULAŞIM ALTYAPISI Kampüsün alanı boyunca hareketlilik ve erişim ihtiyaçları çeşitli ulaşım altyapısı araçları ve türleriyle sağlanmaktadır. Davutpaşa, ulaşım tür çeşitliği açısından zengin bir kampüstür. Taşıt Yolları Kampüs içindeki taşıt trafiğine açık olan yolların uzunluğu yaklaşık 7.000 metredir (Şekil 3.1). 600 metre tek yön, 6.400 metre çift yönlü yol vardır. Kampüs etrafını dolaşan yaklaşık 3.000 metrelik bir dış ring yolu bulunmaktadır. Şerit genişlikleri 3,0-3,5 metre arasında değişmektedir. Kampüs içinde çeşitli kavşaklarda, adalarla düzenleme yapılarak trafik sirkülasyonu sağlanmaktadır. Kampüs alanında 6 adet yuvarlak ada eş düzey kavşak tesisi bulunmaktadır. Yaya Yolları Davutpaşa kampüsü ulaşım altyapısı, “yaya öncelikli yol ağı” anlayışı çerçevesinde yürünebilirliği desteklemektedir. Kampüsteki yaya yolları, yaya kaldırımları ve yürüyüş amaçlı yollardan oluşmaktadır. Kampüs sınırları içinde yaklaşık 13.000 metre uzunluğunda yaya kaldırımı bulunmaktadır (Şekil 3.3). Kaldırım genişlikleri değişken olmakla beraber ortalama 2,0 metredir. İstanbul, OCAK 2021 46

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 Şekil 3.3. Kampüs Yaya Yolları (Genç, 2018). Gezi, spor ve dinlenme amaçlı yaya yol ağı uzunluğu 5.500 metredir. Bu yollar, ağırlıklı olarak orta bahçe ve Millet bahçesinde bulunmaktadır. Bisiklet Yolları / Mikro-Hareketlilik Yol Ağı Davutpaşa kampüsü ulaşım altyapısı, “mikro-hareketlilik türleri”ni desteklemektedir. Bisiklet, e- bisiklet, skuter, e-skuter, tekteker (unicycle), e-tekteker (e-unicycle), uçan kaykay (hoverboard), dengeteker (segway), tekerlekli paten gibi pek çok mikro-hareketlilik türünün kullanımına uygun olan bisiklet yolu ağının uzunluğu, yaklaşık 14.000 metredir (Şekil 3.4). Bisiklet yolları, bölünmüş yol kesitlerinde genelde her iki tarafta (şerit genişliği 1,25-1,50 m), bazı bölünmemiş yol kesiti veya tek yönlü yol kesitlerinde tek tarafta gidiş-dönüş (toplam genişlik 2,40 m), olarak uygulanmıştır. Bisiklet yollarının motorlu taşıt trafiğiyle arasında 0,5 m güvenlik şeridi uygulaması yapılmıştır. Bisiklet yolları mavi renkle boyanmış ve üzerinde düzenli bir yatay işaretleme yapılmış durumdadır (Şekil 3.5). İstanbul, OCAK 2021 47

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 Şekil 3.4. Kampüs Bisiklet Yol Ağı ve Bisiklet Park Yerleri (Genç, 2018). Şekil 3.5. Davutpaşa kampüsünde bisiklet yolları. Kampüste öğrenciler ve üniversite personelinin ücretsiz yararlanması için 300 adet aktif kullanıma sunulan bir bisiklet parkı mevcuttur. YTÜ, Sağlık Bakanlığı’nın desteklediği Bizero Bisiklet Kiralama ve Paylaşım Sistemi’nin paydaşı olup, kampüste 8 adet bisiklet paylaşım istasyonu bulunmaktadır. Bunlar dışında üniversite personelinin şahsi bisikletleri de bulunmaktadır. Üniversite üst yönetimi de kampüs içi hareketliliklerini yürüyerek veya mikro-hareketlilik araçlarıyla yapmaktadır. Eğitim birimleri önünde ve otoparklarında bisikletler için ayrılmış park alanları tesis edilmiştir. Bisiklet yolları üzerinde belirli aralıklarla “park yasağı uyarı levhaları” bulunmaktadır. Toplu Ulaşım Kampüs içinde toplu ulaşım ring servisleri ve belediye otobüsleriyle yapılmaktadır. Özellikle, sabah zirve saatlerindeki kampüs içi ulaşım talebinin karşılanmasında, ana giriş kapısındaki İstanbul, OCAK 2021 48

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 otobüs manevra alanı ve kapalı durak alanı önemli bir hizmeti ifa etmektedir. Kampüs sınırları içinde 9 adet otobüs durağı ve 1 adet triyaj alanı bulunmaktadır (Şekil 3.3). Triyaj alanını hem İETT otobüsleri hem de üniversiteye kampüs içi ve kampüs dışından hizmet veren ring ser kullanmaktadır. Otoparklar Kampüste yaklaşık 2000 araçlık otopark kapasitesi mevcuttur. Açık ve yol üstü park yerlerinin toplamı 1870 adet, kapalı otoparklar ise 130 adettir. Kampüste bir bisiklet yol ağı bulunduğundan, çoğu yerde yol üstü park etmeye izin verilmemektedir. Belirli bölgelerde, güvenli bir trafik akışı sağlamak üzere, plastik dikmelerle park yasaklama alanları oluşturulmuştur. Açık ve kapalı otopark alanlarının park yeri ve yatay yönlendirme işaretleri çizilmiş vaziyettedir. Kampüs alanına giriş ve çıkışlarda otopark ücreti talep edilmemekte, park süresi kısıtı bulunmamaktadır. DAVUTPAŞA KAMPÜSÜ ULAŞIM TALEBİ Davutpaşa Kampüsünde, son 10 yıldır ortaya çıkan gelişme ve değişimlere paralel olarak ulaştırma talepleri ve kapasiteleri de değişmiştir (Yardım & Gürsoy, 2011, Yardım, 2012). 2020’de ise Covid- 19 salgını nedeniyle günlük ulaştırma talepleri 10 yıl öncesindeki gözlenen değerlere kadar gerilemiştir. Davutpaşa kampüsüne Covid-19 salgını öncesinde hafta içi günlük ortalama 3591 taşıt girerken, salgın boyunca ortalama 1739 taşıt/gün değerinde bir giriş gözlenmiştir (Şekil 3.6). Salgındaki bu değer, 2011 yılındaki ortalama 1700-1800 taşıt/gün aralığıyla çakışmaktadır (Yardım, 2012). Hafta sonlarında ise giren trafik salgın öncesinde 1961 taşıt/gün, salgın süresince 896 taşıt/gün’dür (Şekil 3.6). Kampüse alanına turnikelerden yapılan ortalama yaya girişi toplamı (A ve B kapısından), salgın öncesinde hafta içi 10914 yaya/gün iken, hafta sonları 1259 yaya/gün, salgın boyunca hafta içi 651 yaya/gün; hafta sonu 227 yaya/gün (Şekil 3.7) olarak gerçekleşmiştir. İstanbul, OCAK 2021 49

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KAMPÜS RAPORU 2020 Şekil 3.6. YTÜ Davutpaşa Kampüsü Hafta İçi ve Hafta Sonu Taşıt Giriş ve Çıkış Sayıları (A ve B Kapıları). 50 İstanbul, OCAK 2021