ภาษาไทย หลักภาษาฯ ม.4 ตอน 2 เรื่องการเขียน

ภาษาไทย หลักภาษาและการใชภ้ าษา ชน้ั มธั ยมศึกษาปีท่ี ๔ กล่มุ สาระการเรยี นรภู้ าษาไทย ตอนท่ี ๑ ตอนท่ี ๒ ตอนท่ี ๓ ตอนที่ ๔ ๑_หลกั สูตรวชิ าภาษาไทย ๒_แผนการจดั การเรยี นรู้ ๓_PowerPoint_ประกอบการสอน ๔_ใบงาน_เฉลย ๕_ขอ้ สอบประจาหนว่ ย_เฉลย ๖_ข้อสอบ_เฉลย ๗_การวดั และประเมนิ ผล ๘_เสรมิ สาระ ๙_สือ่ เสรมิ การเรยี นรู้ บรษิ ัท อักษรเจรญิ ทัศน์ อจท. จำกดั : 142 ถนนตะนำว เขตพระนคร กรุงเทพฯ 10200 Aksorn CharoenTat ACT.Co.,Ltd : 142 Tanao Rd. Pranakorn Bangkok 10200 Thailand โทรศพั ท์ : 02 622 2999 โทรสำร : 02 622 1311-8 [email protected] / www.aksorn.com

๒ตอนท่ี การเขียน ๑หน่วยการเรยี นร้ทู ่ี การเขยี นบันทึกความรู้ จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ ๑. บนั ทกึ กำรศกึ ษำคน้ คว้ำเพือ่ นำไปพัฒนำตนเองไดอ้ ยำ่ งสมำ่ เสมอ ๒. มีมำรยำทในกำรเขียน

การเขยี นบันทกึ ความรู้จากการอา่ น เป็นกำรเก็บรวบรวมขอ้ มลู จำกแหลง่ ตำ่ งๆ เพ่ือนำมำใชใ้ นกำรเขยี น ผอู้ ่ำนต้องเลอื กบันทึกเฉพำะประเด็นสำคญั ท่ี ต้องกำรนำไปใช้ การบนั ทกึ ความรจู้ ากการอา่ น ๑. จบั ใจควำมสำคญั ของเร่ืองได้ ๒. ทรำบว่ำข้อมูลใดเก่ยี วข้องกบั เร่ืองทตี่ นตอ้ งกำรศกึ ษำ ๓. มวี ธิ ีกำรบนั ทกึ ทเี่ ป็นระบบ ๔. สำมำรถเช่ือมโยงหวั ขอ้ สำคัญตำ่ งๆ เขำ้ ดว้ ยกนั แล้วนำข้อมูลเหล่ำนัน้ ไปเขยี นเปน็ ผงั ควำมคดิ หรือ mind maps ใหเ้ ขำ้ ใจไดง้ ่ำย ๕. เขียนบันทึกด้วยถ้อยคำของตนเอง ๖. บันทกึ แหล่งท่มี ำของข้อมลู น้ันๆ ไดอ้ ย่ำงชัดเจน วธิ กี ารบนั ทกึ ความรจู้ ากการอา่ น ๑. รจู้ ักเลือกและมีวิธีกำรบันทึกท่ีเป็นระบบระบบ โดยคำนึงถงึ วตั ถปุ ระสงคใ์ นกำรอำ่ นเสมอวำ่ ต้องกำรอะไรจำกกำรอำ่ น ๒. ทรำบวตั ถปุ ระสงคแ์ ละควำมสำคญั ของข้อเขียน กอ่ นลงมอื บันทึกต้องทรำบวตั ถปุ ระสงคแ์ ละบทบำทหน้ำที่ของขอ้ เขยี นว่ำ มีควำมสำคัญอย่ำงไร ๓. ทรำบลักษณะกำรนำข้อมูลต่ำงๆ มำใช้ในกำรเขียน ขอ้ เขยี นเป็นจำนวนมำกนำหลักกำรสำคญั ของเรื่องมำรอ้ ยเรยี งเข้ำดว้ ยกัน ๔. แสดงควำมคิดเห็นของตนเองขณะบันทกึ สำระสำคัญท่ไี ดจ้ ำกกำรอ่ำน ผเู้ ขียนต้องนำเสนอควำมคดิ เห็นทม่ี ีควำมเกีย่ วขอ้ งสัมพันธ์ กับเรอื่ งท่ีอำ่ น โดยมกี ำรบันทกึ ใหเ้ หน็ อย่ำงชัดเจน

การเขยี นบนั ทกึ ความรจู้ ากการฟงั ลักษณะของการฟงั การฟงั ดว้ ยความไมส่ มคั รใจ การฟงั ดว้ ยความสมคั รใจ การฟงั เปน็ นสิ ยั เปน็ พฤติกรรมกำรฟังที่มีประสิทธิภำพใน เป็นกำรฟังท่ีมปี ระสทิ ธภิ ำพในระดับสูงขึ้น เปน็ กำรฟงั ทมี่ ีประสทิ ธิภำพในระดับสูงซ่ึง ระดับนอ้ ย ผู้ฟงั อำจจะถูกบังคับให้ฟังหรือ ผู้ฟงั ถกู ชกั จูงโนม้ น้ำวให้ฟงั ด้วยควำมเตม็ ใจ ทุกคน ควร พัฒ น ำ ใ ห้ เกิด ขึ้นจ นเป็ นนิสั ย จำ ใ จฝื น อ ำ ร ม ณ์ฟั ง เ ร่ือ ง ท่ีต น ไ ม่ส น ใ จ มีควำมสนใจท่ีจะ รับสำรและเกิดควำม ไม่เหน็ คุณคำ่ สำระของสำรท่ีฟัง อำจเป็น ต้องกำรท่จี ะฟงั โดยเรียนรูแ้ ละฝกึ ฝนอย่ำงสมำ่ เสมอ กำรฟงั เพ่อื รกั ษำมำรยำท

การบนั ทกึ ความรจู้ ากการฟงั กำรฟังและกำรจดบนั ทึกเปน็ ของคู่กัน บนั ทกึ คือผลของกำรส่อื สำรระหวำ่ งผู้บรรยำยกบั ผฟู้ งั คำบรรยำยเป็นเสมอื นคำสนทนำ ของผ้พู ูดกบั ผู้ฟงั ผู้สอนกับผ้เู รียน ผลกำรสนทนำจะประสบผลสำเรจ็ เพยี งใด ดไู ด้จำกบันทกึ ทจ่ี ด แนวทางการบนั ทกึ ความรจู้ ากการฟงั ““ ๑) การจดบนั ทกึ ๒) การเขยี นบนั ทกึ คือ กำรเขยี นขอ้ ควำมท่ีได้จำกกำรอำ่ น ฟงั ดู อยำ่ งยอ่ ๆ คอื กำรเขียนบรรยำย พรรณนำเก่ยี วกบั ประสบกำรณ์ของ เพ่ือให้รเู้ รื่องเดิม สำมำรถกลบั ไปทบทวน หรอื คน้ คว้ำเพ่ิมเติม ผบู้ นั ทกึ เชน่ บนั ทกึ ประจำวนั หรอื อนทุ นิ บันทึกกำรเดนิ ทำง “ได้ภำยหลัง “ทอ่ งเทยี่ ว เป็นตน้ โดยมีแนวทำงทจ่ี ะช่วยฝึกฝนให้ผูเ้ ขียน มคี วำมชำนำญ

๒หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ การเขียนเรยี งความ ย่อความ จดหมาย จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ ๑. กำรเขยี นสือ่ สำรในรูปแบบตำ่ งๆ ไดต้ รงตำมวัตถปุ ระสงค์ โดยใชภ้ ำษำเรียบเรยี งถกู ต้อง มีข้อมูลและสำระสำคัญชดั เจน ๒. สำมำรถเขียนเรียงควำมได้ ๓. เขยี นยอ่ ควำมจำกส่อื ทม่ี ีรปู แบบและเน้อื หำไดห้ ลำกหลำย

การเขียนเรยี งความ องคป์ ระกอบของเรยี งความ ๑) คานา ๒) เน้อื เรอื่ ง ๓) สรปุ การวางโครงเรอ่ื งเรยี งความ ๑. ระดมควำมคดิ ว่ำมีคำกลุ่มคำ หรอื ขอ้ ควำมใดท่ีเกี่ยวขอ้ งกับเรือ่ งท่ีจะเขยี นบ้ำง แล้วเขยี นคำ กลมุ่ คำ หรือขอ้ ควำมนั้นไว้ ๒. ต้งั คำถำมท่ีสงสัย ใคร่หำคำตอบ เขยี นคำถำมเปน็ ข้อๆ แลว้ พยำยำมหำคำตอบสน้ั ๆ ๓. จัดลำดับคำถำม-คำตอบน้ันๆ ว่ำควรลำดับกอ่ นหลังอยำ่ งไร

วธิ กี ารเขยี นเรยี งความ ๑. เขยี นเรยี งควำมตำมโครงเรอื่ งท่ีกำหนด ๒. อ่ำนทบทวนข้อควำมทเ่ี ขยี นว่ำสอดคล้อง เกย่ี วเนื่องกันตำมลำดับถกู ตอ้ ง สมบรู ณ์ ครบถ้วนหรอื ไม่ ๓. ใหเ้ พือ่ นๆ หรือผรู้ ูอ้ ำ่ น แล้ววิพำกษ์วิจำรณ์ใหข้ อ้ เสนอแนะเพ่ิมเตมิ ๔. ผเู้ ขยี นอำ่ นทบทวน พิจำรณำข้อเสนอแนะ ปรบั ปรุงแก้ไขเพมิ่ เตมิ แลว้ นำมำเขียนเรยี บเรยี งใหม่อกี คร้งั

หลกั การยอ่ ความ การอา่ นเพอ่ื ยอ่ ความ ๑. อำ่ นเรือ่ งท่ีจะเขยี นยอ่ ควำมทงั้ หมดอยำ่ งละเอียด ๒. แยกอ่ำนและทำควำมเขำ้ ใจเรอ่ื งแต่ละย่อหนำ้ อยำ่ งละเอียด ๓. จบั ควำมคดิ หลัก หรือประโยคใจควำมสำคัญในแต่ละย่อหน้ำ

การเขยี นเพอื่ ยอ่ ความ ข้อความท่ยี อ่ • มีเฉพำะสำระสำคัญ • กรณีทส่ี ำระสำคัญซำ้ กันหลำยๆ แหง่ เมอื่ นำมำเรียบเรียงใหก้ ลำ่ วเพยี งครั้งเดยี ว • ครอบคลุมประเดน็ สำคญั ของเร่ืองได้ครบถ้วน สมบูรณ์ ถกู ต้องตำมเร่ืองเดมิ • ขอ้ ควำมทีเ่ ปน็ คำพดู อยใู่ นเครอ่ื งหมำยอญั ประกำศ ถำ้ ไม่ใชป่ ระเดน็ สำคญั ให้ตัดออก ถำ้ เป็นประเด็นสำคญั ใหส้ รุปสั้นๆ สานวนภาษา • ใช้สำนวนภำษำของผ้ยู ่อ โดยเปน็ กำรเรยี บเรยี งเน้อื ควำมใหม่ • เรยี บเรยี งเป็นเรอ่ื งรำวในรูปแบบร้อยแก้ว ถ้ำจะกล่ำวถงึ บคุ คลอน่ื ให้ใชช้ ื่อหรือใช้สรรพนำมบรุ ษุ ที่ ๓ ห้ำมใชส้ รรพนำม บุรุษที่ ๑ และ ๒ ในกำรย่อควำม • ใชส้ ำนวนภำษำทด่ี ี มีควำมกะทัดรดั ชดั เจน สละสลวย นำ่ อ่ำน และถูกตอ้ ง • สำนวนภำษำหรือคำยำก คำยำว ในเรือ่ งเดิมใหเ้ ปลย่ี นมำใชค้ ำธรรมดำ • ไม่จำเป็นต้องใชอ้ กั ษรยอ่ ในข้อควำมท่ยี อ่ นอกจำกชือ่ เดิมจะยำวมำกและอักษรยอ่ นั้นเป็นทร่ี ู้จกั กนั แพรห่ ลำย • ถำ้ เร่อื งเดมิ เปน็ รอ้ ยกรองใหย้ ่อควำมเปน็ รอ้ ยแก้ว • ใช้สำนวนภำษำทีค่ งไว้ซึง่ ลีลำหรอื นำ้ เสยี งใหเ้ หมอื นเดมิ

การเขียนจดหมาย ๒) จดหมายธรุ กจิ เปน็ จดหมำยทเ่ี ขียนติดตอ่ กันระหวำ่ ง บริษทั ห้ำงร้ำน และองคก์ รตำ่ งๆ เพอ่ื ติดตอ่ กนั ในเร่ือง ๑) จดหมายสว่ นตวั เปน็ จดหมำยทเี่ ขยี นติดตอ่ ระหวำ่ ง เกยี่ วกบั ธุรกจิ พำณิชยกรรม และกำรเงิน บคุ คลทค่ี นุ้ เคยกัน ญำตสิ นิทครู อำจำรย์ เพื่อไตถ่ ำม ทุกข์สขุ สว่ นตัว เลำ่ เรือ่ งรำวทพี่ บเหน็ มำ แสดงควำม เสยี ใจ แสดงควำมยินดี ขอบคุณ หรอื แจ้งกจิ ธุระ บำงอย่ำงที่มคี วำมเก่ยี วข้องกันระหวำ่ งผสู้ ่งกับผู้รบั ๓) จดหมายกจิ ธรุ ะ เป็นจดหมำยทบ่ี ุคคลเขียนติดตอ่ ๔) จดหมายราชการ หรอื ท่เี รียกวำ่ หนงั สือรำชกำร เปน็ กบั บคุ คลอนื่ หรอื ระหว่ำงบุคคลกบั บริษทั ห้ำงร้ำน จดหมำยที่เขยี นตดิ ตอ่ กนั ระหวำ่ งส่วนรำชกำรตำ่ งๆ หรือ องคก์ ร เพือ่ แจ้งธุระต่ำงๆ เชน่ นดั หมำย ขอสมัครงำน บุคคลเขยี นไปถึงสว่ นรำชกำร หรอื สว่ นรำชกำรมไี ปถงึ ขอทรำบผลกำรสอบบรรจพุ นักงำน ขอควำมชว่ ยเหลือ ส่วนรำชกำรด้วยกนั เอง หรือมีไปถงึ ตวั บุคคล กำรเขียน และขอคำแนะนำเพื่อประโยชน์ในด้ำนกำรงำนตำ่ งๆ จดหมำยรำชกำรตอ้ งคำนงึ ถงึ แบบของหนังสือรำชกำรตำม ระเบียบงำนสำรบรรณด้วย ข้อควำมในหนังสอื ดังกลำ่ วถือ เปน็ หลักฐำนทำงรำชกำร มีสภำพผูกมดั ถำวร ดงั น้ัน จงึ ควรเขยี นใหก้ ระจ่ำงและชดั เจน

๓หน่วยการเรยี นรู้ที่ การเขยี นอธิบาย จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ • เขยี นสือ่ สำรในรูปแบบตำ่ งๆ ไดต้ รงตำมวตั ถปุ ระสงคโ์ ดยใช้ภำษำเรียบเรียงถกู ตอ้ ง มีขอ้ มลู และสำระสำคัญชดั เจน

จดุ มุ่งหมายของการเขยี นอธิบาย มุง่ หมำยให้ผู้อำ่ นเข้ำใจเรื่องรำวอย่ำงใดอย่ำงหนงึ่ อย่ำงถูกต้องชดั เจน ในดำ้ นควำมรู้และควำมคิด กำรอธิบำยมคี วำมจำเปน็ มำก ครทู ่สี อนนักเรยี นอยู่ทกุ วนั กต็ ้องมกี ำรอธบิ ำยเนอ้ื หำของวชิ ำให้ นักเรยี นเขำ้ ใจ กำรเขียนตำรำทกุ สำขำวชิ ำกค็ ือกำรเขยี นอธบิ ำยเนือ้ หำวชิ ำของสำขำนัน้ ๆ คำแนะนำต่ำงๆ กำรเขียนอธิบำยจงึ มคี วำมสำคญั มำกตอ่ กำรสื่อสำร เน่อื งจำกกำรชี้แจงเรื่องตำ่ งๆหำกไมส่ ำมำรถถ่ำยทอดไป ยังบุคคลอน่ื ๆ ไดอ้ ยำ่ งถูกตอ้ งชดั เจน กำรสอื่ สำรย่อมไม่ประสบควำมสำเร็จได้

ประเภทของการเขียนอธบิ าย กำรเขียนอธิบำยอำจจำแนกประเภทได้ ๔ ประเภท ดังน้ี ๑) กำรเขยี นอธบิ ำยประเภทคำจำกดั ควำม ๒) กำรเขยี นอธิบำยประเภทเชงิ อรรถ ๓) กำรเขยี นอธิบำยประเภทควำมรหู้ รอื วิชำกำร ๔) กำรเขียนอธิบำยประเภทคำนำ

หลกั การเขยี นอธบิ าย การวางโครงเรอื่ ง กำรวำงโครงเรอ่ื งนับว่ำสำคญั มำก เพรำะเป็นสิง่ ป้องกันควำมสบั สน และจะเป็นจดุ หมำยในกำรขยำยควำมหรอื อธิบำย เรือ่ ง เป็นสิง่ ท่ีทำให้ขอ้ ควำมตอ่ เนอ่ื งกัน การเรมิ่ เรอ่ื ง ๑) ให้คำจำกัดควำม เปน็ กำรใหค้ วำมหมำยของเร่อื งที่จะเขียน อำจจะยกควำมหมำยตรงกับช่ือเร่อื งนน้ั ข้ึนมำกลำ่ ว ๒) นำวำทะคนสำคัญหรือคำคม ขึ้นมำกลำ่ วนำ ๓) ใชห้ ลกั ควำมรหู้ รอื หลักวิชำกำรมำอธบิ ำยหวั เรอื่ ง ๔) กำรเริ่มเรื่องวธิ อี ่ืนๆ

กระบวนการอธบิ าย ๑. เมื่อจะอธบิ ำยเรอ่ื งอะไร ก็เขยี นเฉพำะเรื่องนั้น ไม่เอำเร่ืองอืน่ มำปน ๒. ตอ้ งเขียนตำมควำมรคู้ วำมคดิ เหน็ ของตนเอง ไมย่ ืมควำมคดิ ของคนอ่นื อำจจะอ้ำงควำมคดิ ของคนอ่ืนบ้ำงก็ได้ ๓. กอ่ นจะอธิบำยเร่ืองอะไร ต้องแนใ่ จว่ำรู้เร่ืองนน้ั อย่ำงละเอยี ด ๔. เรยี บเรยี งถ้อยคำใหน้ ่ำอำ่ น น่ำสนใจ เขำ้ ใจงำ่ ย และลำดับควำมใหต้ อ่ เนอ่ื งกนั การสรปุ ความคดิ เหน็ เม่ือได้อธบิ ำยเรอื่ งรำวตำมหลกั วิชำจนสิน้ กระบวนควำมแลว้ กส็ รุปควำมคิดเหน็ ที่มตี อ่ เรือ่ งนัน้ เปน็ ควำมคิดเห็นของ ผู้เขียนเอง จดุ สำคัญของกำรเขยี นอธิบำย คือ ควำมชัดเจน และควำมนำ่ อ่ำน จะตอ้ งเขียนเฉพำะเนื้อหำอยำ่ งเป็นกลำง

๔หน่วยการเรยี นร้ทู ี่ การกรอกแบบรายการ จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ • เขียนสอ่ื สำรในรปู แบบตำ่ งๆ ได้ตรงตำมวตั ถุประสงค์โดยใช้ภำษำเรยี บเรยี งถูกตอ้ ง มขี อ้ มลู และสำระสำคญั ชดั เจน

การกรอกแบบรายการ ป ร ะเภทของแบบกรอกรายการ ๑) แบบกรอกรำยกำรท่ใี ชเ้ ปน็ หลกั ฐำน ๒) แบบกรอกรำยกำรที่เปน็ แบบประเมนิ ผลเก่ยี วกบั เรอื่ งใดเรือ่ งหนงึ่ หลกั การกรอกแบบรายการ แบบรำยกำรต่ำงๆ ที่พบเหน็ ในชีวิตประจำวนั ไมว่ ่ำจะใช้เปน็ หลักฐำนหรือใชป้ ระเมินสิง่ ใดสิ่งหนึ่งกต็ ำม ตอ้ งกรอก ด้วยควำมระมัดระวงั โดยเฉพำะกำรกรอกแบบรำยกำรทใ่ี ชเ้ ป็นหลักฐำนต่ำงๆ สำหรับกำรกรอกแบบรำยกำรที่เปน็ แบบ ประเมนิ ผล ควรใหข้ ้อมลู ท่ีเปน็ จรงิ กบั สภำพหรอื บรกิ ำรที่ได้รบั เพ่ือให้ข้อมลู ที่กรอกสำมำรถนำไปใชป้ ระโยชน์ได้ และ เกิดประโยชน์อยำ่ งแทจ้ ริง