สารบัญ หนา รวมภาพการปฏิบัติงานหนวยทันตกรรมพระราชทานฯ ๒-๒๔ ประวัติศูนยทันตกรรมพระราชทานฯ ๒๕- ๓๕ สารบุคคลสำคัญ ๓๖- ๔๗ บทสัมภาษณทันตแพทยอาสา ๔๘- ๕๐ แผนการดำเนินงานศูนยทันตกรรมพระราชทานฯ ๕๑-๕๒ โครงการหนวยทันตกรรมพระราชทานฯ ๕๓- ๖๗ โครงการยุวทูตสุขภาพดีฯ ๖๘- ๗๖ โครงการตอเนื่องยุวทูตสุขภาพดีฯ ๗๗-๙๓ โครงการศูนยสงเสร�มและพัฒนาคุณภาพชีว�ตผูสูงอายุฯ ๙๔-๙๗ โครงการหนวยงานตนแบบฟ�นดีมีสุขฯ ๙๘-๑๐๑ โครงการบร�การทันตกรรมเคลื่อนที่เพ�่อการสงเสร�มและพัฒนาคุณภาพชีว�ตผูพ�การฯ ๑๐๒-๑๐๓ สรุปผลการปฏิบัติงานของศูนยทันตกรรมพระราชทานฯ ๑๐๔-๑๐๙ ว�จัยของคณะฯ รวมกับศูนยทันตกรรมพระราชทานฯ ๑๑๐-๑๑๖ ภาคผนวก ๑๑๗-๑๒๖ ๑
รวมภาพการปฏิบตั ิงานหนว ยทนั ตกรรมพระราชทานฯ ปพ �ทธศกั ราช ๒๕๔๐-๒๕๖๑
ศนู ยท ันตกรรมพระราชทาน สมเด็จพระกนษิ ฐาธริ าชเจา กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ าฯ สยามบรมราชกุมาร� คณะทันตแพทยศาสตร มหาว�ทยาลัยมหดิ ล ประวตั ิศูนยทนั ตกรรมพระราชทานฯ ๒๕
ศูนยทันตกรรมพระราชทาน สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจา กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมาร� ประวัตคิ วามเปน มา ๒๕๔๐ เมื่อวันที่ ๓๐ กันยายน ๒๕๔๐ ณ โรงเร�ยนตำรวจตระเวนชายแดนบานเรดาร ศาสตราจารย เกียรติคุณ ทันตแพทยสมศักดิ์ จักรไพวงศ กราบบังคมทูลขอพระราชานุญาตถวาย “ หนวยทันตกรรมเคลื่อนที่ คณะทันตแพทยศาสตร มหาว�ทยาลัยมหิดล ” เพ�่อถวายงานตามพระราชประสงคในการดูแลสุขภาพชองปากของนักเร�ยนโรงเร�ยนตำรวจตระเวนชายแดน และโรงเรย� นในโครงการพระราชดำรฯ� รวมทง้ั ประชาชนในถน�ิ ทรุ กนั ดารและผดู อ ยโอกาส เพอ่� ใหเ กดิ ทนั ตสขุ ภาวะทด่ี ี ออกใหก ารรกั ษาทางทนั ตกรรมและสง เสรม� สขุ ภาพชอ งปาก โรงเรย� นตำรวจตระเวนชายแดน จำนวน ๑๓ ครง้ั ๒๕๔๑ ในวนั ท่ี ๑ พฤษภาคม ๒๕๔๑ พระองคท า นไดท รงโปรดเกลา ฯ แตง ตง้ั คณะกรรมการ โครงการหนว ยทนั ตกรรมพระราชทาน สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ าร� ทรงโปรดเกลา ฯ ใหใชต ราสญั ลกั ษณส ำนกั งานโครงการพระองค ใหเปนสัญลักษณประจำ หนวยทันตกรรมพระราชทานฯ นับวาเปนพระมหากรุณาธิคุณอยางสูงสุด แกชาวคณะทันตเเพทยศาสตร มหาว�ทยาลัยมหิดล ไดม กี ารกำหนดปป ฏบิ ตั กิ ารของหนว ย อยใู นชว งระหวา งวนั ท่ี ๑ เมษายน ถงึ ๓๑ มนี าคม ของปถ ดั ไป โดยถือวันคลายวันพระราชสมภพของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมาร� (วันที่ ๒เมษายน) เปนวันเร�มตนปปฏิบัติการ ออกใหก ารรกั ษาทางทนั ตกรรมและสง เสรม� สขุ ภาพชอ งปาก โรงเรย� นตำรวจตระเวนชายแดน จำนวน ๓๖ ครง้ั และ หนว ยงานอน่ื จำนวน ๒ ครง้ั ๒๕๔๒-๒๕๔๓ ออกใหก ารรกั ษาทางทนั ตกรรมและสง เสรม� สขุ ภาพชอ งปาก โรงเรย� นตำรวจตระเวนชายแดน จำนวน ๕๙ ครง้ั และ หนว ยงานอน่ื จำนวน ๑๗ ครง้ั ๒๖
ศูนยทันตกรรมพระราชทาน สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจา กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมาร� ประวตั คิ วามเปนมา ๒๕๔๔- ๒๕๕๓ โครงการฟ�นปลอมถอดไดบางสวนฐานพลาสติก สำหรับผูดอยโอกาสในถิ�นทุรกันดาร ออกหนวยทันตกรรมพระราชทานฯ ทั้งหมด ๖ ครั้ง ใสฟ�นปลอมแกประชาชน ๑๔๓ ราย จำนวน ๑๗๕ ชิ�น ในป พ.ศ. ๒๕๔๔ โครงการบรก� ารทันตกรรมและสงเสร�มสุขภาพชองปากนกั เรย� นในโครงการโรงเร�ยนพระราชทาน (ว�ทยาลยั กำปงเฌอเตียล จังหวัดกำปงทม ราชอาณาจักรกัมพ�ชา) ต้งั เเตป พ.ศ. ๒๕๔๖ - ๒๕๕๘ โครงการฟ�นปลอมสำหรบั ผูสงู อายุทดี่ อยโอกาส ณ สถานสงเคราะหคนชราเฉลิมราชกมุ าร� หลวงพอเปน� อปุ ถมั ภ วัดสำโรง อ.นครชัยศร� จ.นครปฐม ในป พ.ศ. ๒๕๔๘ โครงการพัฒนารูปเเบบการสง เสร�มทันตสขุ ภาพของผูดอยโอกาสในทองถน�ิ ทรุ กนั ดาร ตง้ั เเต ป พ.ศ.๒๕๔๙ - ๒๕๕๓ ประกอบดว ย ๓ โครงการยอยไดแ ก ๑. โครงการ การดแู ลทนั ตสขุ ภาพเดก็ กอนวัยเร�ยนโดยการมีสว นรวมของชุมชน (ณ ศนู ยพ ัฒนาเดก็ เล็กบานนายาว จ.ฉะเชิงเทรา ศูนยเด็กกอ นวยั เรย� นบา นวังสงิ ห และโรงเรย� นบา นวงั สงิ ห จ.กาญจนบรุ �) ๒. โครงการ การสำรวจปจจยั พ้น� ฐานของโรคฟ�นผใุ นเดก็ นักเรย� นโรงเรย� นตำรวจตระเวนชายแดน (ณ โรงเรย� นบานวงั สงิ ห จ.กาญจนบรุ � และ โรงเรย� นตำรวจตระเวนชายแดนบานนายาว จ.ฉะเชงิ เทรา) ๓. โครงการ การพฒั นารูปแบบการสรา งเสรม� และปองกันสขุ ภาพชองปากในเด็ก วยั เร�ยน ๑๒-๑๕ป (ณ โรงเรย� นมธั ยมพระราชทานนายาว จ.ฉะเชงิ เทรา โรงเร�ยนบางหนองปลาซิว และ โรงเรย� นบานวงั สงิ ห จ.กาญจนบุร�) โครงการวเ� คราะหปรม� าณฟลูออไรดในน้ำของโรงเร�ยนตำรวจตระเวนชายแดน ในป พ.ศ.๒๕๕๑ ทำการเกบ็ ตัวอยางเเละวเ� คราะหต ัวอยางจากโรงเร�ยนทง้ั หมด ๑๗๑ โรงเร�ยน โครงการวจ� ยั SACT (การรักษาเพอ�่ หยดุ ย้ังรอยผใุ นฟน� นำ้ นม) ออกใหก ารรกั ษาทางทนั ตกรรมและสง เสรม� สขุ ภาพชอ งปาก โรงเรย� นตำรวจตระเวนชายแดน จำนวน ๑๘๙ ครง้ั และ หนว ยงานอน่ื จำนวน ๒๑๖ แหง ๒๗
ศูนยทันตกรรมพระราชทาน สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจา กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมาร� ประวตั ิความเปนมา ๒๕๕๔ เมือ่ ป พ.ศ.๒๕๕๔ สมเด็จพระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมาร� ทรงพระราชทานพระราชานญุ าตให ใชช อ่ื ศนู ยทันตกรรมพระราชทาน คณะทนั ตแพทยศาสตร มหาว�ทยาลัยมหิดลวา “ ศนู ยท นั ตกรรมพระราชทานสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมาร� ” ออกใหก ารรกั ษาทางทนั ตกรรมและสง เสรม� สขุ ภาพชอ งปาก โรงเรย� นตำรวจตระเวนชายแดน จำนวน ๓ ครง้ั และ หนว ยงานอน่ื จำนวน ๑๕ แหง ๒๕๕๕ การวเ� คราะหค ณุ ภาพนำ้ ในพน้� ทอ่ี อกหนว ยทนั ตกรรมพระราชทาน สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ าร� (คา ความเปน กรด-ดา ง ปรม� าณตะกว่ั ทป่ี นเปอ นในนำ้ คา ความกระดา ง คา การนำไฟฟา ปรม� าณจล� นิ ทรย� ในนำ้ ) ณ โรงเรย� นตำรวจตระเวนชายแดน พร� ะยานเุ คราะห มลู นธิ ใิ นพระอปุ ถมั ภ สมเดจ็ พระศรน� ครน� ทราบรมราชชนนี เฉลมิ พระเกยี รตพิ ระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั ฯ ในวโรกาสครองราชย อ.แมจ รม� จ.นา น แหลง นำ้ ประปาภเู ขาบา นสวา ง อ. แมจ รม� จ. นา น โรงเรย� นตำรวจตระเวนชายแดนเฮงเคล็ ไทย อ.ไทรโยค จ.กาญจนบรุ � โรงเรย� นตำรวจตระเวนชายแดนบา นตน มะมว ง อ.ไทรโยค จ.กาญจนบรุ � ออกใหก ารรกั ษาทางทนั ตกรรมและสง เสรม� สขุ ภาพชอ งปาก โรงเรย� นตำรวจตระเวนชายแดน จำนวน ๖ ครง้ั และ หนว ยงานอน่ื จำนวน ๑๒ แหง ๒๕๕๖-๒๕๕๗ มกี ารจดั ทำ ตทู นั ตกรรมเคลอ่ื นทใ่ี หม ใหม ขี นาดเบา และสะดวกตอ การตดิ ตง้ั จดั เกบ็ และขนยา ยมากขน้� โดย ตทู นั ตกรรมเคลอ่ื นทน่ี ้ี มคี วามจำเปน ตอ งอาศยั ผมู ฝี ม อื และมคี วามชำนาญในการผลติ และออกแบบ เพอ่� ใหไดค รภุ ณั ฑท ส่ี ามารถตอบสนอง รองรบั การใหบ รก� ารไดอ ยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ ออกใหก ารรกั ษาทางทนั ตกรรมและสง เสรม� สขุ ภาพชอ งปาก โรงเรย� นตำรวจตระเวนชายแดน จำนวน ๓๒ ครง้ั และ หนว ยงานอน่ื จำนวน ๒๑ แหง ๒๘
ศูนยทันตกรรมพระราชทาน สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจา กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมาร� ประวตั คิ วามเปนมา ๒๕๕๘ เนอ่ื งในโอกาสเฉลมิ พระชนมายคุ รบ ๖๐ พรรษา ๒ เมษายน ๒๕๕๘ สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ าร� เพ�่อเปนการเฉลิมพระเกียรติในวโรกาสวันคลายวันพระราชสมภพ คณะทันตแพทยศาสตร มหาว�ทยาลัยมหิดล จง� ไดจ ดั ทำ “ โครงการยวุ ทตู ฟน� ดี โรงเรย� นตำรวจตระเวนชายแดน ” ขน้� ออกใหก ารรกั ษาทางทนั ตกรรมและสง เสรม� สขุ ภาพชอ งปาก โรงเรย� นตำรวจตระเวนชายแดน จำนวน ๑๘ ครง้ั และ หนว ยงานอน่ื จำนวน ๑๑ แหง ๒๕๕๙ โครงการยวุ ทตู ฟน� ดี โรงเรย� นตำรวจตระเวนชายแดน ในระยะท่ี ๒ ไดม กี ารปรบั เปลย่ี นชอ่ื โครงการยุวทูตสุขภาพดี โรงเร�ยนตำรวจตระเวนชายแดน เนอ่ื งจากกจิ กรรมเนน การสง เสรม� การดแู ลสขุ ภาพชอ งปากและฟน� ไปพรอ มๆ กบั การดแู ลสขุ ภาพอนามยั ทว่ั ไป ออกใหก ารรกั ษาทางทนั ตกรรมและสง เสรม� สขุ ภาพชอ งปาก โรงเรย� นตำรวจตระเวนชายแดน จำนวน ๒๔ ครง้ั และ หนว ยงานอน่ื จำนวน ๑๔ แหง ๒๕๖๐ ออกใหก ารรกั ษาทางทนั ตกรรมและสง เสรม� สขุ ภาพชอ งปาก โรงเรย� นตำรวจตระเวนชายแดน จำนวน ๑๑ ครง้ั และ หนว ยงานอน่ื จำนวน ๑๔ แหง ๒๙
ศูนยทันตกรรมพระราชทาน สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจา กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมาร� ประวตั ิความเปน มา ๒๕๖๑ ซง่ึ ในปป ฏบิ ตั กิ าร ๒๕๖๑ ศนู ยท นั ตกรรมพระราชทานฯ ไดด ำเนนิ การบรก� ารทางทนั ตกรรม และอบรมความรทู นั ตสขุ ศกึ ษาแกน กั เรย� นและครโู รงเรย� นตำรวจตระเวนชายแดน โรงเรย� นโครงการพระราชดำรฯ� รวมทง้ั ผดู อ ยโอกาสอน่ื ๆ ทง้ั ในสว นกลางและสว นภมู ภิ าค มาเปน เวลา ครบ ๒๐ ป ในปน ้ี ทางศนู ยท นั ตกรรมพระราชทานฯ โรงพยาบาลทนั ตกรรม คณะทนั ตแพทยศาสตร มหาวท� ยาลยั มหดิ ล และโรงพยาบาลทนั ตกรรมมหาจกั รส� ริ น� ธร มหาวท� ยาลยั มหดิ ล จดั ทำ โครงการศูนยสงเสร�มและพัฒนาคุณภาพชีว�ตผูสูงอายุ ขน้� เพอ่� เนน การดแู ลและพฒั นาคณุ ภาพชวี ต� ผสู งู อายรุ ะยะยาวอยา งเปน ระบบ โครงการยุวทูตสุขภาพดี โรงเร�ยนตำรวจตระเวนชายแดน ระยะที่ ๓ เปน ระยะทม่ี กี ารประเมนิ ความรทู ่ไี ดร บั ไป โดยใหโ รงเรย� นตำรวจตระเวนชายแดนแตล ะโรงเรย� น จดั ทำโครงการสง เสรม� ทนั ตสขุ ภาพรว มกบั ชมุ ชนในพน้� ท่ี ออกใหก ารรกั ษาทางทนั ตกรรมและสง เสรม� สขุ ภาพชอ งปาก โรงเรย� นตำรวจตระเวนชายแดน จำนวน ๙ ครง้ั และ หนว ยงานอน่ื จำนวน ๑๑ แหง ๓๐
ศูนยทันตกรรมพระราชทาน สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจา กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมาร� ประวตั ิความเปนมา ๒๕๖๒ ในปป ฏบิ ตั กิ าร ๒๕๖๒ เนอ่ื งในโอกาสเฉลมิ พระชนมายคุ รบ ๖๔ พรรษา ๒ เมษายน ๒๕๖๒ ศูนยทันตกรรมพระราชทานฯ ไดจัดทำ โครงการหนวยงานตนแบบฟ�นดีมีสุข เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมาร� ซึ่งเนนการใหความสำคัญของการรักษาสุขภาพชองปากและฟ�น ของกลุมคนวัยทำงาน โดยใหบร�การแกขาราชบร�พารในพระองค รวมทั้งมุงเนนใหความรูขาราชบร�พารเกี่ยวกับ การดแู ลสขุ ภาพชอ งปากและฟน� ทถ่ี กู ตอ งเพอ่� ใหเ ปน ตน แบบใหก บั ประชาชนหรอ� หนว ยงานอน่ื ๆ อกี ตอ ไป โครงการตอ เนอ่ื งยวุ ทตู สขุ ภาพดี โรงเรย� นตำรวจตระเวนชายแดน ระยะท่ี ๓ ไดเ ขา รว มประกวดโครงการในงาน 20th HA National Forum2019 และ รางวลั เลศิ รฐั มกี ารปรบั เปลย่ี นชอ่ื ศนู ยท นั ตกรรมพระราชทาน ฯ เปน “ ศูนยทันตกรรมพระราชทาน สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจา กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมาร� ” โครงการการบร�การทันตกรรมเคลื่อนที่เพ�่อการสงเสร�มและพัฒนาคุณภาพชีว�ตผูพ�การ เนอ่ื งวโรกาสพระบรมราชาภเิ ษก สมเดจ็ พระเจา อยหู วั มหาวชริ าลงกรณ บดนิ ทรเทพยวรางกรู คณะทนั ตแพทยศาสตร มหาวท� ยาลยั มหดิ ล รว มกบั โรงพยาบาลทนั ตกรรม คณะทนั ตเเพทยศาสตร และภาคว�ชาทันตกรรมเด็ก ออกใหบร�การทางทันตกรรมแกเด็กออนพ�การทางสมองและปญญา ณ สถานคมุ ครองและพฒั นาคณุ ภาพชวี ต� ผพู ก� ารบา นเฟอ� งฟา จงั หวดั นนทบรุ ี� ๓๑
ศนู ยท์ นั ตกรรมพระราชทาน สมเดจ็ พระกนษิ ฐาธริ าชเจา้ กรมสมเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเอาพระทยั ใส่ต่อ คุณภาพชีวิตของราษฎรเป็นอย่างมาก ไม่วา่ จะเป็นด้านการศึกษา ด้านโภชนาการ ด้านสุขภาพ รวมไปถึงสุขภาพชอ่ ง ปาก ทรงมพี ระราชประสงค์ทจ่ี ะพฒั นาคณุ ภาพชวี ิตของราษฎรทอ่ี ย่หู า่ งไกลให้มคี วามเปน็ อยทู่ ีด่ ีขึ้น พระองค์จึงทรงมี พระราชดาริใหม้ ีการจัดทาโครงการตา่ ง ๆ ขน้ึ ในโรงเรียนเพอ่ื แกป้ ญั หาสขุ ภาพอนามยั และปลกู ฝงั พฤตกิ รรมสขุ ภาพที่ เหมาะสม นอกจากน้ีแล้วพระองค์ท่านยังมีพระราชดาริให้จดั ต้ังหนว่ ยแพทยพ์ ระราชทาน ฯ ขึ้น เพื่อให้การตรวจและ รกั ษาโรคภัยไข้เจ็บแก่ราษฎร รวมทั้งการรับผู้ป่วยในพระราชานุเคราะห์ ขณะท่ีพระองค์เสด็จพระราชดาเนินเย่ียม ราษฎรท้องถ่นิ ชนบท คณะทนั ตแพทยศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั มหิดล ไดเ้ ลง็ เห็นถึงการพฒั นาคุณภาพชีวติ ของราษฎรในชนบทห่างไกล ซงึ่ สภาวะสุขภาพช่องปากนน้ั เป็นปัจจัยอย่างหน่ึงที่สาคัญต่อคุณภาพในการดารงชีวิต ดังนั้นเพ่ือสนองตามพระราช ประสงค์ คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล จึงไดจ้ ัดหน่วยทันตกรรมเคลื่อนท่ี เพ่ือให้การรกั ษาแก่นักเรียน และประชาชนตามพน้ื ทท่ี ่ีอยู่ในโครงการพระราชดารขิ องพระองคท์ า่ นเป็นครงั้ คราว เม่ือวันที่ ๓๐ กันยายน ๒๕๔๐ ณ โรงเรียนตารวจตระเวนชายแดนบ้านเรดาร์ อาเภอสังขละบุรี จังหวัด กาญจนบุรี ศาสตราจารยเ์ กยี รตคิ ุณ ทันตแพทยส์ มศักดิ์ จักรไพวงศ์ คณบดีคณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั มหิดล ในขณะน้ัน กราบบังคมทูล ขอพระราชานุญาตถวายหน่วยทันตกรรมเคลื่อนท่ี คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล เพือ่ ถวายงานตามพระราชประสงค์ในการดูแลสุขภาพชอ่ งปากของนกั เรยี นโรงเรียนตารวจตระเวน ชายแดนและโรงเรยี นในโครงการพระราชดารฯิ รวมท้งั ประชาชนในถนิ่ ทรุ กนั ดารและผู้ดอ้ ยโอกาส เพ่อื ให้เกดิ ทันตสุข ภาวะท่ดี ี ๓๒
และเมื่อวันที่ ๑๐ พฤศจิกายน ๒๕๔๐ ณ โรงเรียนตารวจตระเวนชายแดนบ้านโคกป่าจิก จังหวัดสุรินทร์ ศาสตราจารย์เกียรติคุณ ทันตแพทย์สมศักดิ์ จักรไพวงศ์ อดีตคณบดีคณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ได้ กราบบังคมทูลขอพระกรุณาพระราชทานช่อื หน่วยทนั ตกรรมเคลอื่ นท่ี รวมทัง้ ตราเครื่องหมายและเคร่ืองแบบสาหรับ ใส่ออกปฏบิ ตั งิ านสนองพระมหากรณุ าธคิ ุณ ต่อมาในวันที่ ๑ พฤษภาคม ๒๕๔๑ พระองคท์ า่ นไดท้ รงโปรดเกลา้ ฯ แต่งตงั้ คณะกรรมการโครงการหน่วยทัน ตกรรมพระราชทาน สมเดจ็ พระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ขึ้นตามคาสง่ั สานักพระราชวังท่ี ๑๒๕/๒๕๔๑ ลงวันที่ ๑๗ เมษายน ๒๕๔๑ และทรงโปรดเกล้าให้ใช้ตราสัญลักษณ์สานักงานโครงการส่วนพระองค์ ให้เป็นตรา สัญลักษณ์ประจาหน่วยทันตกรรมพระราชทานฯ นับว่าเป็นพระมหากรุณาธิคุณอย่างสูงสุดแก่ชาวคณะ ทนั ตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ในการประชุมของคณะกรรมการโครงการหน่วยทันตกรรมพระราชทานฯ คร้ังที่ ๑/๒๕๔๑ เม่ือวันท่ี ๒๕ พฤษภาคม ๒๕๔๑ ได้มอบหมายให้คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล เป็นหน่วยปฏิบัติการหลักตาม วัตถุประสงค์ของโครงการ โดยร่วมกับสานักงานโครงการสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี กองบัญชาการตารวจตระเวนชายแดน สานักงานสาธารณสุขจังหวัด โรงพยาบาลในพ้ืนที่ และหนว่ ยงานทีเ่ ก่ียวข้อง อืน่ ๆ พรอ้ มกับไดก้ าหนดปีปฏบิ ตั ิการของหน่วยอยู่ในช่วงระหวา่ ง วันที่ ๑ เมษายน ถึง ๓๑ มีนาคม ของปีถดั ไป โดย ถอื วนั คล้ายวนั พระราชสมภพของสมเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี (วันท่ี ๒ เมษายน) เปน็ เรม่ิ ต้นปี ปฏบิ ัตกิ าร ในปีปฏิบัติการ ๒๕๔๗ คณะทันตแพทยศาสตร์ จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มหาวิทยาลัยขอนแก่น มหาวิทยาลยั สงขลานครินทร์ สานกั งานปลัดกระทรวงสาธารณสุข และกรมสนับสนุนบริการ สขุ ภาพ ไดร้ บั มอบหมายให้มสี ่วนรว่ มดาเนนิ การโครงการหน่วยทันตกรรมพระราชทานสมเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี อย่างเป็นทางการ โดยเปน็ หน่วยงานร่วมปฏิบัติงาน ทั้งด้านการบริการทนั ตกรรม การดาเนนิ การ โครงการทันตกรรมป้องกัน และโครงการวิจัยด้านทันตสุขภาพ ในพื้นท่ีภาคกลางและส่วนภูมิภาคที่คณะ ทันตแพทยศาสตร์ และสานักงานสาธารณสุขจังหวัดน้ันต้ังอยู่ โดยคณะกรรมกา รโครงการหน่วยทันตกรรม พระราชทานฯ ได้มีมตทิ ป่ี ระชุม ครัง้ ท่ี ๑/๒๕๔๗ เมื่อวันที่ ๓ พฤศจกิ ายน ๒๕๔๗ มอบหมายให้คณะทนั ตแพทยศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยมหดิ ล เปน็ แกนหลักในการดาเนนิ การตา่ ง ๆ ร่วมกับหนว่ ยงานทีเ่ กย่ี วข้องตามวตั ถปุ ระสงค์ของโครงการ ต่อมาเม่ือปี พ.ศ. ๒๕๕๓ ประชุมสภามหาวิทยาลัย ครั้งท่ี ๔๑๑ ได้อนุมัติโครงสร้างใหม่ของคณะ ทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล โดยยกระดับหน่วยทันตกรรมพระราชทานและทันตกรรมเคลื่อนท่ี ข้ึนเป็น ๓๓
“ ศูนย์ทนั ตกรรมพระราชทานและทนั ตกรรมเคล่ือนที่ ” เนือ่ งจากมีการปฏบิ ัติงานตามพันธกจิ ที่ได้รับมอบหมายทั้ง จากคณะกรรมการโครงการหน่วยทันตกรรมพระราชทานฯ และจากมหาวทิ ยาลัยมหดิ ล รวมทั้งเปน็ ศูนย์ประสานงาน ขอ้ มลู โครงการหน่วยทนั ตกรรมพระราชทานสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี และในวันที่ ๔ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๔ สานักราชเลขาธิการ ได้มีหนังสือ ที่ รล ๐๐๑๐/๑๐๑๔ ถึง อธิการบดี มหาวิทยาลัยมหิดล มีความแจ้งว่า สมเด็จพระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ทรงมีพระราชทานพระราชา นุญาตให้ใช้ช่ือ ศูนย์ทันตกรรมพระราชทาน คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ว่า “ศูนย์ทันตกรรม พระราชทานสมเด็จพระเทพรตั นราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี” ศูนย์ทันตกรรมพระราชทานฯ ได้ดาเนินการตามวัตถุประสงค์ของโครงการอย่างต่อเนื่องมาจนปัจจุบัน มี กิจกรรมต่าง ๆ ท่ีจัดดาเนินการดงั น้ี ๑. ออกหนว่ ยทันตกรรมพระราชทานฯ ตามแผนปฏิบัติการท่ีคณะกรรมการโครงการกาหนด หรือตามการ เสดจ็ พระราชดาเนินเพอ่ื ทรงเย่ียมราษฎรของสมเด็จพระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี หรือแลว้ แตจ่ ะทรง พระกรุณาโปรดเกล้าฯ โดยให้การรักษาตรวจสขุ ภาพช่องปาก เคลอื บหลุมรอ่ งฟัน อุดฟัน ขูดหินนา้ ลาย ถอนฟนั และ ใสฟ่ นั เทียมถอดไดฐ้ านพลาสตกิ (เปน็ คร้ังคราว) แกน่ ักเรยี นในโครงการพระราชดาริฯ รวมทง้ั ประชาชนในพ้นื ท่ี ๒. รับผู้ที่มีความผิดปกติปากแหว่ง เพดานโหว่ และผู้ป่วยท่ีมีความผิดปกติของใบหน้าหลังการผ่าตัด หรือ ผู้ป่วยท่ีมีโรคในช่องปากท่ีซับซ้อนเกินความสามารถของสถานพยาบาลในท้องถิ่นท่ีรักษาได้ เข้ารักษาในคณะ ทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล โดยคณะฯ จะรับผิดชอบในเรื่องการผ่าตัด การจัดฟัน และอวัยวะเทียมท่ี เก่ยี วข้องโดยไม่เสยี ค่าใช้จา่ ย ๓. จดั กิจกรรมทีเ่ ก่ียวกบั ทันตกรรมปอ้ งกนั โดยใหค้ าแนะนาด้านทนั ตสขุ ศึกษาแกน่ ักเรียนและครูในโรงเรียน ตามโครงการพระราชดาริฯ ๔. จัดทาวิจยั เพื่อวเิ คราะหป์ ญั หาและปจั จัยทเี่ กี่ยวขอ้ งต่อการเกดิ โรคในชอ่ งปาก และหามาตรการท่เี หมาะสม ในการรกั ษาป้องกนั โดยจดั ศกึ ษาปจั จยั ทางนเิ วศวิทยา พฤติกรรม และโภชนาการในโรงเรยี นตามพระราชดารฯิ ซง่ึ ในปีปฏิบัตกิ าร ๒๕๖๑ ศนู ยท์ นั ตกรรมพระราชทานฯ ไดด้ าเนินการให้การรักษาทางทันตกรรมและอบรม ความรู้ทันตสุขศึกษาแก่นักเรียนและครูโรงเรียนตารวจตระเวนชายแดน โรงเรียนโครงการพระราชดาริฯ รวมท้ัง ผู้ด้อยโอกาสอ่ืน ๆ ทั้งในส่วนกลางและส่วนภูมิภาคมาเปน็ เวลาครบ ๒๐ ปี ซ่ึงปัจจุบนั มีอาสาสมัครทันตแพทย์และ ๓๔
ทันตบุคลากรอื่นเป็นจานวนกว่า ๕๐๐ คน หมุนเวียนเข้ามาร่วมถวายงานสนองพระราชดาริ เพ่อื ให้นกั เรียน เยาวชน ประชาชน และผู้ดอ้ ยโอกาสต่าง ๆ ตามโครงการพระราชดาริฯ ให้ไดร้ ับการพัฒนาคุณภาพชีวิตทางดา้ นพลานามัย มงุ่ หวังให้ประชาชนมสี ขุ ภาพรา่ งกายแขง็ แรง รวมท้ังมีสุขภาพชอ่ งปากที่ดี นอกจากเด็กและเยาวชนแล้ว ในปีปฏิบัติการ ๒๕๖๑ ทางศูนย์ทันตกรรมพระราชทานฯ ได้ร่วมมือกับ โรงพยาบาลทันตกรรม คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล และโรงพยาบาลทันตกรรมมหาจักรีสิรินธร มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล จดั ทาโครงการศูนย์ส่งเสรมิ และพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ ผู้สูงอายุขึ้น ซ่งึ เปน็ โครงการทเ่ี นน้ การดแู ลและ พัฒนาคณุ ภาพชวี ิตผูส้ งู อายรุ ะยะยาวอย่างเป็นระบบ โดยเฉพาะผู้สงู อายทุ ี่มีความยากลาบากในการเดินทาง ด้วยการ สรา้ งระบบเชอ่ื มโยงการดูแลและรักษาผู้สงู อายุกับโรงพยาบาลใกล้เคียงทั้งภาครฐั และเอกชนอย่างเปน็ ระบบครบวงจร ดว้ ยการดูแลและรกั ษาแบบสหวิทยาการ และเน่ืองในโอกาสเฉลิมพระชนมายุครบ ๖๔ พรรษา ๒ เมษายน ๒๕๖๒ ศูนย์ทันตกรรมพระราชทานฯ ไดจ้ ัดทาโครงการหน่วยงานต้นแบบฟนั ดีมีสขุ เฉลิมพระเกยี รตสิ มเด็จพระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี โดย ศูนย์ทันตกรรมพระราชทานฯ ได้ตระหนักถึงการให้ความสาคัญต่อสุขภาพช่องปากของกลุ่มคนวัยทางาน จึงจัดทา โครงการเพื่อให้บริการทางทันตกรรมแก่ข้าราชบริพารในพระองค์สมเด็จพระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี รวมท้ังมงุ่ เน้นให้ข้าราชบริพารมคี วามรู้และศักยภาพในการดูแลสุขภาพช่องปากของตนเองเพ่ิมข้ึน และสามารถนา ความรู้ไปต่อยอดรวมทงั้ เปน็ ตน้ แบบให้กับประชาชนหรอื หนว่ ยงานอื่น ๆ อีกต่อไป และในปี พ.ศ.๒๕๖๒ คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั มหิดล ไดข้ อพระราชทานพระราชานญุ าตเปลีย่ น ช่ือ “ศนู ยท์ ันตกรรมพระราชทาน สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี” เปน็ “ศูนยท์ ันตกรรม พระราชทาน สมเดจ็ พระกนษิ ฐาธิราชเจา้ กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี” ๓๕
ศนู ยท นั ตกรรมพระราชทาน สมเดจ็ พระกนษิ ฐาธริ าชเจา กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสดุ าฯ สยามบรมราชกมุ าร� คณะทนั ตแพทยศาสตร มหาวท� ยาลยั มหิดล สารบุคคลสำคัญ ๓๖
ศ.ดร.ทพญ.วรานันท บัวจีบ คณบดี คณะทันตแพทยศาสตร ม.มหิดล นับตงั้ แตดิฉนั ไดด ำรงตำแหนง คณบดีคณะทนั ตแพทยศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดลในเดือนตุลาคม ๒๕๕๙ ไดรับผิดชอบตอเนื่อง ในการดูแลการดำเนินงานของ ศูนยท นั ตกรรมพระราชทานสมเดจ็ พระกนิษฐาธริ าชเจา กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี การดำเนินงานนี้นับเปนงานที่มีความสำคัญ และเปนความภาคภูมิใจอยางยิ่ง ตลอดระยะเวลาที่ผานมา ดิฉันไดติดตามและเห็นถึงพระวิริยอุตสาหะในการปฏิบัติพระราชกรณียกิจ ของสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจา กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี รวมทง้ั การอทุ ศิ พระองคต อ พสกนกิ รชาวไทยมาโดยตลอด โดยเฉพาะประชาชน ผทู อ่ี าศยั อยใู นทอ งถน่ิ ทรุ กนั ดาร สมเดจ็ พระกนษิ ฐาธริ าชเจา กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ทรงหว งใยเรอ่ื ง คณุ ภาพชวี ติ ของราษฎร เปน อยา งมาก รวมไปถงึ เรอ่ื งสขุ ภาพชอ งปากและสขุ ภาพรา งกาย นอกจากพระราชดำรเิ พอ่ื พฒั นาชมุ ชนทอ่ี ยหู า งไกลแลว ทรงยงั ไดเ สดจ็ พระราชดำเนนิ ไปทรงเยย่ี มราษฎรในทอ งถน่ิ ทรุ กนั ดาร ทว่ั ทกุ ภมู ภิ าคของประเทศ อยา งสมำ่ เสมอ นบั เปน พระมหากรณุ าธคิ ณุ อยา งหาทส่ี ดุ มไิ ดท ม่ี ตี อ พสกนกิ ร ชาวไทยทไ่ี ดร บั พระเมตตาและนำ้ พระราชหฤทยั จากสมเดจ็ พระกนษิ ฐาธริ าชเจา กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี นับตั้งแตคณะทันตแพทยศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล ไดรับพระราชทานฯ ใหจัดตั้ง ศูนยทันตกรรมพระราชทาน สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจา กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในป พ.ศ.๒๕๔๑ ดิฉันรูสึกยินดีและปลาบปลื้มที่ไดเห็นความรวมมือของ ทนั ตแพทยแ ละเจา หนา ทท่ี เ่ี กย่ี วขอ งทกุ ทา นทไ่ี ดเ ขา มามสี ว นรว มในการดแู ลสขุ ภาพชอ งปากของเดก็ และเยาวชนรวมทั้งประชาชนในทองถิ่นทุรกันดาร โดยมีจุดมุงหมายในการปฏิบัติงาน เพื่อสนอง พระราชปณิธานของพระองคทาน รวมทั้งมีความประสงคที่จะชวยเหลือและพัฒนาสังคม ใหมีความเปนอยูที่ดียิ่งขึ้น ตอเนื่องกันมาเปนเวลานานถึง ๒๐ ป จวบจนปจจุบัน มีอาสา สมัครทั้งทันตแพทยและเจาหนาที่จากทั่วประเทศ รวมเดินทางและออกใหการตรวจและ รักษาทางทันตกรรมแกประชาชนในทองถิ่นทุรกันดาร เปนจำนวนกวา ๕๐๐ คน โดยดิฉัน ไดเห็นถึงความตั้งใจและความเสียสละเปนอยางมากของอาสาสมัครทุกทานในการออกหนวย ทนั ตกรรมพระราชทานฯ ทกุ ครง้ั ทไ่ี ดไ ปเขา รว ม โดยทกุ ทา นมงุ หวงั ทจ่ี ะปฏบิ ตั งิ านถวายแดพ ระองคท า น ๓๗
จากภารกิจหลักของศูนยทันตกรรมพระราชทานฯ ไดแก การดูแลสุขภาพชองปากนักเรียนในโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน โดยให ความรูในการดูแลสุขภาพชองปาก เนนการปองกันโรค และใหบริการทันตกรรมแกนักเรียนในโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน และสถานศึกษา ที่อยูในโครงการตามพระราชดำริทั้งหมด รวมถึงใหบริการทันตกรรมแกประชาชนในพื้นที่ เปนการสนองพระราชปณิธานที่ทรงมุงหวังใหนักเรียน ในโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนมีสุขภาพชองปากและสุขภาพรางกายที่ดี อันเปนพื้นฐานที่สำคัญของการศึกษาเลาเรียน รวมทั้งเพื่อเปน การเฉลิมพระเกียรติในวโรกาสวันคลายวันพระราชสมภพ ๖๐ พรรษา สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในวันที่ ๒ เมษายน ปพุทธศักราช ๒๕๕๘ คณะทันตแพทยศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล จึงไดจัดทำ โครงการยุวทูตฟนดี โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน โดยเนน การดำเนินงานปองกันโรค เริ่มจากเด็กในวัยเรียน มีวัตถุประสงคหลักคือ ใหครูและนักเรียนที่เปนตัวแทนของหนวยงาน สามารถนำความรู ดานทันตสุขภาพ ไปเผยแพรใหแกชุมชนของตนเองได อนง่ึ จากการตระหนกั ถงึ ความรว มมอื ของผปู กครองและชมุ ชนทม่ี สี ว นรว มสำคญั ยง่ิ ในการดแู ลสขุ ภาพชอ งปากของนกั เรยี น เพอ่ื ใหเ กดิ ความ ยง่ั ยนื ตอ ไป จงึ ไดจ ดั ทำโครงการยวุ ทตู สขุ ภาพดรี ะยะท่ี ๓ ซง่ึ ตอ เนอ่ื งมาจากโครงการยวุ ทตู สขุ ภาพดรี ะยะท่ี ๑ และ ระยะท่ี ๒ โดยไดร บั ความรว มมอื อยา ง ดยี ง่ิ จากคณาจารยข องภาควชิ าทนั ตกรรมชมุ ชน และภาควชิ าทนั ตกรรมเดก็ รวมทง้ั ภาคสว นทเ่ี กย่ี วขอ งของคณะฯ เปน ผลใหโ ครงการมคี วามสมบรู ณ และ ไดร บั “ รางวลั เลศิ รฐั ระดบั ดี ” จากสำนกั งานคณะกรรมการพฒั นาระบบราชการ ในป ๒๕๖๒ นบั เปน ผลงานทเ่ี กดิ จากความรว มมอื รว มใจกนั ของ บคุ ลากรของคณะทนั ตแพทยศาสตร มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล ในการทจ่ี ะทำงานถวายพระองคท า น และเปน การใชค วามรคู วามสามารถทางทนั ตแพทยศาสตร เพอ่ื ทำประโยชนใ หก บั ชมุ ชนและสงั คม ๓๘
การดำเนนิ งานของศนู ยท นั ตกรรมพระราชทานฯ ในการออกหนว ยทนั ตกรรมเคลอ่ื นท่ี ยงั ขยายการใหค วามรู และบรกิ ารทนั ตกรรมไปถงึ ผพู กิ าร ผูสูงอายุและประชาชนทั่วไป เปนการใหบริการทันตกรรมโดยไมคิดมูลคา และเนนกลุมผูดอยโอกาส เปนการชวยเหลือสังคม ทั้งนี้ไดรับการสนับสนุน อยางดีจากภาครัฐ ภาคเอกชน รวมถึงมูลนิธิคณะทันตแพทยศาสตรมหิดล ทุกภาควิชา และหนวยงานที่เกี่ยวของของคณะทันตแพทยศาสตร มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล โดยมคี วามรว มมอื กบั หนว ยงานตา ง ๆ ทง้ั ภาครฐั และเอกชน อาทเิ ชน มหาวทิ ยาลยั มหาสารคาม กลมุ บรษิ ทั บที เี อส กรปุ โฮลดง้ิ ส จำกดั และ คณะพยาบาลศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล เปนตน นอกจากแผนงานออกหนวยประจำแลว ปจจุบันศูนยทันตกรรมพระราชทานฯ ยังมีโครงการตางๆ อีกหลากหลายตามแผนงานพิเศษ อาทิเชน โครงการศูนยสงเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตผูสูงอายุอยางเปนระบบมี มาตรฐานและครบวงจร โครงการหนวยงานตนแบบฟนดีมีสุข เฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๖๔ พรรษา ๒ เมษายน ๒๕๖๒ ในป พ.ศ.๒๕๖๑ และ โครงการบริการ ทันตกรรมเคลื่อนที่เพื่อการสงเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตผูพิการเนื่องใน วโรกาสพระบรมราชาภิเษก สมเด็จพระเจาอยูหัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร ในป พ.ศ.๒๕๖๒ เปนตน ตลอดเวลา ๒๐ ปที่ผานมา ศูนยทันตกรรมพระราชทานฯ ไดดำเนินการตามพระราชปณิธาน สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจา กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ดิฉันไดเล็งเห็นถึงการพัฒนาอยางตอเนื่องของศูนยทันตกรรมพระราชทานฯ มาโดยตลอด ไมวาจะเปน ความพรอมของเครื่องมืออุปกรณ ที่มีการปรับเปลี่ยนใหสะดวกมากขึ้นเพื่อใหการรักษาแกประชาชน ที่อยูหางไกล รวมถึงการนำเทคโนโลยีที่ทันสมัยและมีความปลอดภัยสูงมาใชในการตรวจและรักษามากยิ่งขึ้น เพื่อใหไดการรักษาที่ไดมาตรฐานเทียบ เคียงกับการรักษาในโรงพยาบาลทันตกรรม ซึ่งความพรอมของหนวยทันตกรรมนั้น นับเปนสิ่งที่สำคัญอยางมากในการใหการตรวจและรักษา เพื่อคงไวซึ่งมาตรฐานที่ดีไวโดยตลอด “ สุดทายนี้ ในวาระครบรอบ ๒๐ ป ของศูนยทันตกรรม พระราชทานฯ ดิฉันขอนอมรำลึกพระมหากรุณาธิคุณอยางหาที่สุดมิได ของสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจา กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ที่ทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯ ใหชาวคณะ ทันตแพทยศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล ดำเนินการปฏิบัติงานเพื่อสนอง พระราชปณิธานสืบไปคะ ” ๓๙
ศ. เกยี รติคณุ ทพ.สมศกั ดิ์ จักรไพวงศ ประธานทปี่ รึกษาคณบดี คณะทนั ตแพทยศาสตร ม.มหดิ ล เมอ่ื วันท่ี ๓๐ กันยายน ๒๕๔๐ ณ โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบา นเรดาร ศาสตราจารย เกยี รตคิ ณุ ทันตแพทยส มศักด์ิ จกั รไพวงศ กราบบงั คมทูลขอพระราชานุญาตถวาย “ หนวยทนั ตกรรมเคล่ือนท่ี คณะทนั ตแพทยศาสตร มหาวิทยาลยั มหดิ ล ” เพอื่ ถวายงานตาม พระราชประสงคข องพระองคท า นสืบไป “ เราไดรับการสั่งสอนมาวา เราจะเปนสถาบันที่ดีที่สุดเพื่อประชาชน เราไดทำเต็มที่แลว เราผลิตลูกหลานของเราที่มีคุณภาพ แตเรายังไมไดมีโอกาสที่จะดูแลผูพิการ ผูยากไร ผูที่ไมมีโอกาสเขาถึงระบบบริการ เราเลือกที่จะทำเด็กโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน เราจงึ ดำเนนิ การเรอ่ื งน้ี และกเ็ ปน เรอ่ื งทต่ี รงตามวตั ถปุ ระสงคห รอื ปณธิ านของพระองคท า น ที่ตองการชวยเหลือเด็กในทองถิ่นทุรกันดาร ซึ่งการเดินทางในระยะแรก ๆ ลำบากมาก บางแหงเปน แอง น้ำ ตอ งรถโฟวลิ ไดรอ ยางเดียว ประจวบคีรขี นั ธ เพชรบุรี เปน ทางเกวยี น บางแหงทุรกันดารมาก ทานก็ทรงหวงใย เราก็โชคดีที่มีอาสาสมัครลูกศิษยลูกหา ศิษยเกา ศษิ ยป จ จบุ นั รวมทง้ั ชาวทนั ตฯ มหดิ ลทกุ คนรว มมอื รว มใจกนั ไปทำงานถวายพระองคท า น ดว ยสำนกึ ในพระมหากรณุ าธคิ ณุ ทพ่ี ระองคท า นพระราชทานหนว ยใหก บั คณะฯ ดำเนนิ การ สิ่งที่เราอยากจะบอก อยากบอกขอบคุณทุกคนที่ชวยใหการดำเนินงานของเราเปนไปดวย ความเรยี บรอ ย ตรงตามวตั ถปุ ระสงค คอื ๑.ใหก ารตรวจรกั ษาดแู ลสขุ ภาพชอ งปากเดก็ นกั เรยี น และประชาชนผูที่มาเฝารับเสด็จ ๒.หามาตรการปองกันลดปญหาโรคในชองปาก ๓.รับผูปวยที่มีอาการซับซอนจนไมสามารถรักษาในทองที่ไดมาทำการรักษาที่คณะฯ ”ซ่ึงการปฎิบตั ิงานดังกลาว ทำใหไดร ับคำชมเชยจากพระองคทานบอยคร้งั บทสัมภาษณจาก ศ. เกียรติคุณ ทพ.สมศักดิ์ จักรไพวงศ ในปพ.ศ. ๒๕๖๑ ๔๐
“ ในชวงที่ผมเปนคณบดี เห็นวาพันธกิจดานบริการวิชาการเปนสิ่งสำคัญที่เราตองมีการพัฒนา จึงไดจัดตั้งหนวยทันตกรรมเคลื่อนที่ ออกไปใหผ บู รกิ ารผดู อ ยโอกาสหรอื ผทู เ่ี ขา ไมถ งึ การบรกิ าร ใน พ.ศ. ๒๕๔๐ เราไดน ำหนว ยไปดแู ลนกั เรยี นโรงเรยี นตำรวจตระเวนชายแดน ทบ่ี า นโคกปา จกิ และมโี อกาสเขา เฝา ฯ สมเดจ็ พระกนษิ ฐาธริ าชเจา กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ซง่ึ พระองค ไดเสด็จเยี่ยมราษฎร และผมมีโอกาสไดทูลเกลาฯ ถวายหนวยทันตกรรมเคลื่อนที่ของมหาวิทยาลัยมหิดล เพื่อปฏิบัติงานสนอง พระราชปณิธานของพระองคทานในการพัฒนาเด็กและเยาวชนในถิ่นทุรกันดาร หลังจากนั้นมีคำสั่งจากสำนักพระราชวัง เมื่อวันที่ ๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๔๑ ใหดำเนินโครงการหนวยทันตกรรมพระราชทาน และโปรดเกลาฯ ใหคณะทันตแพทยศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล ดำเนินการจัดหาอุปกรณและเครื่องมือ และในปลายเดือนพฤษภาคมปนั้น เราถือโอกาสในวันสถาปนาของ คณะทันตแพทยศาสตร ในปที่ ๓๐ เมื่อวันที่ ๗ มิถุนายน ๒๕๔๑ เปนวันแรกที่เราเริ่มปฏิบัติงานหนวยทันตกรรมพระราชทาน ในพระองคทาน ดำเนินการจากวันนั้นมาถึงวันนี้ คณะฯ ครบรอบ ๕๐ ป เราดำเนินการมาแลวเปนเวลา ๒๐ ป ” “ การดำเนนิ การตง้ั แต พ.ศ. ๒๕๔๑ จนถงึ วนั น้ี เราสามารถดแู ลรกั ษาประชาชนไดอ ยา งนอ ยเดอื น ละครง้ั คนไขท ด่ี แู ลประมาณ ๒๐๐ โรงเรยี น โชคดที เ่ี รามอี าสาสมคั รทง้ั ศษิ ยเ กา ศษิ ยป จ จบุ นั และ ชาวทนั ตฯ มหดิ ล ทำงานถวายพระองค ดว ยสำนกึ ในพระมหากรณุ าธคิ ณุ ทส่ี มเดจ็ พระกนษิ ฐาธริ าชเจา กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี พระราชทานหนว ยแพทย ใหค ณะฯ ดำเนนิ การ ดงั นน้ั ในโอกาสนด้ี ว ยหวั ใจของพวกเราทกุ คน เราตง้ั ใจสนองพระราชบญั ชาพระองคท า น โดยปฏบิ ตั หิ นา ท่ี ที่ไดรับมอบหมายอยางมุงมั่นดวยศรัทธาและดวยความจงรักภักดี เพื่อใหเยาวชนมีความเปนอยู ที่ดีขึ้น ตามพระราชปณิธานสืบตอไป ” บทสัมภาษณจาก ศ. เกียรติคุณ ทพ.สมศักดิ์ จักรไพวงศ ในปพ.ศ. ๒๕๖๑ ๔๑
ศ. คลินกิ เกียรติคุณ ทพญ.ดร.ธรี ลักษณ สทุ ธเสถียร ทป่ี รกึ ษาคณบดี คณะทนั ตแพทยศาสตร ม.มหิดล นับเปนพระมหากรุณาธิคุณ ลนเกลาลนกระหมอม ในการที่สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจา กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงมีพระราชดำริจัดตั้งหนวยทันตกรรมพระราชทานขึ้น ตั้งแตปพุทธศักราช ๒๕๔๑ ในฐานะที่เปนคณบดี คณะ ทันตแพทยศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล ตั้งแตปพุทธศักราช ๒๕๔๗-๒๕๕๒ และ ที่ปรึกษาคณบดี ตั้งแตปพุทธศักราช ๒๕๕๒ จวบจนปจจุบัน ไดมีโอกาสสนองพระราชปณิธาน โดยการเขารวม เปนกรรมการและปฏิบัติงาน ณ หนวยทันตกรรมพระราชทาน ไดเห็นถึงความมุงมั่นพระราชหฤทัย การอุทิศพระองค ทรงงานลำบากตรากตรำ อยางมิทรงเหน็ดเหนื่อยอันตอเนื่อง ในการพัฒนาชวยเหลือประชาชนใหอยูดีมีสุข ดังที่มีผูกลาววา “ ไมมีผืนแผนดินไทยสวนไหนที่ กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี จะไมเคยยางพระบาทไปถึง ” ไมวาที่นั้นจะไปไดยากลำบากเพียงใด มีอยูครั้งหนึ่งที่หนวยทันตกรรมพระราชทาน เดินทางเพื่อไปปฏิบัติงาน ณ โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบาน กามาผาโด การเดินทางดวยรถยนตขึ้นเขาตองผานทางลาดชันและหวยน้ำ หนทางขรุขระกวาจะไปถึงที่หมาย ทางตชด.ผูนำทางเลาวา ปจจุบันการ เดินทางดีขึ้นเนื่องจากยังมีถนนไปถึง เดิมพระองคเสด็จพระราชดำเนินโดยพระบาท จากดานลางเขาถึงโรงเรียนดานบน ใชเวลาครึ่งคอนวัน ก็ยัง มิทรงแสดงถึงความเหน็ดเหนื่อย พระราชกรณียกิจของพระองคทั้งปวงนี้สามารถนำการพัฒนาไปสูทองถิ่นทุรกันดารอยางมีประสิทธิผลยิ่ง จากการทก่ี รมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ ทรงเปน พระผตู ามรอยเบอ้ื งพระยคุ ลบาท พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร ทรงรับพระราชภาระในการสนองพระราชกรณียกิจอยางเขมงวดและจริงจังนั้น ประจักษชัดในความรูสึกของผูที่มีสวนเกี่ยวของกับการถวายงานตางๆ และ พสกนิกรโดยทั่วหนา ทรงมีพระปรีชาสามารถในดานการพัฒนาโดยองครวม พระองคทรงบรรยายดานการพัฒนาใหกับองคกรตางๆ ทั้งในและตางประเทศ จากการทรงมีพระอัจฉริยภาพอันลึกซึ้งและครอบคลุมทุกภาคสวน ในชวงที่เสด็จทรงเยี่ยมโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน โรงเรียนในพระราชดำริ และพสกนิกร จะทรงใหความสำคัญในการพัฒนาความเปนอยูของประชาชน ไมวาจะเปนดา นโภชนาการ นำ้ ด่มื นำ้ ใช สุขอนามยั และสุขภาวะ นำมาซึ่งโครงการ ตามพระราชดำรสิ ว นพระองคม ากมาย อาทเิ ชน โครงการเกษตรเพอ่ื อาหารกลางวนั รวมทง้ั ยงั ทรงจดั ตง้ั หนว ยแพทยพ ระราชทาน และ หนว ยทนั ตกรรมพระราชทานเพอ่ื ออกตรวจรกั ษาราษฎรในถน่ิ ทรุ กนั ดาร ทพ่ี ระองคเ สดจ็ ฯ เยย่ี มในแตล ะครง้ั ทรงรบั ผูปวยผูดอยโอกาสเปนคนไขในพระราชานุเคราะหอีกดวย ในการนี้คณะทันตแพทยศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล ไดดำเนินการ สนองพระราชดำริตอเนื่องมาโดยตลอด และจัดโครงการยอยตางๆ ไดแก โครงการยวุ ทตู สขุ ภาพดโี รงเรยี นตำรวจตระเวนชายแดน โครงการหนว ยงานตน เเบบฟน ดมี สี ขุ เฉลมิ พระเกยี รตสิ มเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี เปน ตน โครงการพฒั นาดงั กลา วขา งตน ของพระองค ลว นแลว แตเ ปน งานทม่ี วี ตั ถปุ ระสงคบ น้ั ปลายเพอ่ื ประโยชนส ขุ ของประชาชนชาวไทยทง้ั สน้ิ ๔๒
พระวริ ยิ ะอตุ สาหะในการทรงงานนน้ั เปน ทเ่ี ลอ่ื งลอื วา ไมเ คยทรงหยดุ นง่ิ แมแตชั่วครูยาม ทรงหายพระทัย เปน งานโดยตลอด พระองคน ไ้ี มเ คย เหนอ่ื ยหนา ย ยอ ทอ และหยดุ ยง้ั งาน ทย่ี ากลำบากตรากตรำ ทรงหว งใย พสกนกิ รและผถู วายงานอยเู สมอ โดยปรากฏในครง้ั ทไ่ี ดม โี อกาสไปออกหนว ยทโ่ี รงเรยี นตำรวจตระเวนชายแดนศาสตราจารย ดอกเตอร เนวนิ สครมิ ชอว ที่พระองคจะเสด็จมาเสวยพระกระยาหาร แตดวยที่หมายที่เสด็จกอนหนาลาชากวากำหนด ไดทรงพระบรมราชานุญาตให ผูที่จะรวมโตะเสวยนั้นรับประทานอาหารไปกอน เมื่อเสด็จถึงที่หมายที่โรงเรียนก็ทรงงานเลย มิใหผูรอรับเสด็จรอเฝา เมื่อสอบถามไดความวาพระองคเสวยเพียงพระกระยาหารวางเพียงเล็กนอยบนเฮลิคอปเตอรพระที่นั่งกอนเสด็จลงที่โรงเรียน หลายครง้ั หลายคราในสภาพการณ สภาพแวดลอ มและสภาพภมู อิ ากาศอนั ไมพ งึ ประสงค พระองคจ ะทรงแสดงพระราชหฤทยั หวงใยพสกนิกร ผูมาเฝา และผูถวายงานเสมอ เปนประจักษแจงชัดวา “นำ้ พระทยั ของกรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ นน้ั ยง่ิ ใหญไ พศาลเพยี งใด” กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี นั้น ทรงเปน ทร่ี กั และเทดิ ทนู บชู า ในหมพู สกนกิ รชาวไทยทกุ หมเู หลา ในครง้ั ทไ่ี ปออกหนว ยท่ี ศกร.ตชด.บา นปอหมอ้ื การเดนิ ทางไปถงึ ไดโ ดยทางเทา ทางเรอื หรอื ทางเฮลคิ อปเตอรเ ทา นน้ั ในวนั นน้ั ไดท ำการตรวจรกั ษาเดก็ ชาวเขาอายปุ ระมาณ ๖ ขวบ ไดส อบถาม เดก็ ถงึ การเดนิ ทาง จงึ ไดท ราบวา เดก็ เดนิ ทางดว ยเทา มากบั บดิ า ใชเ วลา ๗ ชว่ั โมงกวา จงึ ไดถ ามเดก็ ชาวเขาผนู น้ั วา ตง้ั ใจเดนิ มา ตั้ง ๗ ชั่วโมงลำบากไหม มาทำอะไร เด็กชาวเขายิ้มและ ตอบอยางหนาซื่อวา ‘อยากเห็นพระเทพฯ’ ในวันนั้นได เห็นชาวเขาหลายรอยคน บางคนก็ยังไมไดรับสัญชาติไทย ยืนเกาะรั้วดูเฮลิคอปเตอรพระที่นั่ง และยืนรับเสด็จเพื่อ ชื่นชมพระบารมีอยางใจจดใจจอ แสดงถึงความจงรักภักดี ตอพระองคอยางหาที่สุดมิได ๔๓
พระมหากรุณาธิคุณจากกรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี สูประเทศเพื่อนบาน และประเทศ ในภูมิภาคอื่น ๆ ในโครงการตาง ๆ ในดานสาธารณสุขที่คณะทันตแพทยศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล ไดสนองพระราชปณิธาน ไดแก โครงการฝกอบรมเทคโนโลยีทางการแพทยและสาธารณสุขสำหรับบุคลากรทางการแพทยจาก สปป.ลาว ตามพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี และ การออกหนวยทันตกรรมพระราชทาน ณ วิทยาลัยกำปงเชอเตียล จังหวัดกำปงธม ประเทศกัมพูชา ที่พระองคไดพระราชทานความชวยเหลือกัมพูชาในการกอตั้งวิทยาลัย และทางคณะทันต แพทยศาสตรไดรับนักเรียนเขามาศึกษาในสาขาทันตแพทยศาสตร และสาขาที่เกี่ยวของ ภายใตทุนพระราชทานฯ เปนตน พระเกียรติคุณของกรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ นั้น ขจรไกลไพศาลมาชานานไมเพียงแตขอบขัณฑสีมาเทานั้น หากแต ยังปรากฏไปในประเทศเพื่อนบานที่อยูใกลเคียง และอาณาประเทศในภูมิภาคอื่น ๆ ทั่วโลกอีกดวย การที่ไดปฏิบัติงาน ณ ศูนยทันตกรรมพระราชทาน สมเดจ็ พระกนษิ ฐาธริ าชเจา กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี จึงไดมีโอกาสเฝาถวายงานในหนวย ทันตกรรมพระราชทานและโครงการตาง ๆ ไดชื่นชม พระบารมี พระจริยาวัตรอันงดงาม ความไมถือพระองค การแสดงออกซึ่งพระเมตตากรุณาที่มีตอบุคคลทุกหมูเหลา ความเอาพระราชหฤทัยใสในพระราชภารกิจทั้งปวง ตลอดจนพระอารมณข นั และความเขา พระทยั ในมวลมนษุ ยชาติ ทง้ั หลาย การสนพระทยั ใฝร ู การอทุ ศิ พระองคใ นการทรงงาน เพอ่ื ความรม เยน็ เปน สขุ ใหแ กอ าณาประชาราษฎร บนเสน ทาง สายการพัฒนาคุณภาพชีวิตของราษฎรที่อยูหางไกล อันจะกลาวไดวา “ความสุขสวัสดิ์ของคนไทยที่ไดรับพระมหากรุณาธิคุณ จากกรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี นั้นยิ่งใหญนัก” ๔๔
ศ.คลินิกเกียรติคุณ ทพ.พาสนศิริ นิสาลักษณ ที่ปรึกษาคณบดี คณะทันตแพทยศาสตร ม.มหิดล “ นับเปนพระมหากรุณาธิคุณลนเกลาลนกระหมอม ทก่ี รมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ทรงโปรดเกลาใหจัดตั้งหนวยทันตกรรมพระราชทานในพระองคทานขึ้นเมื่อปพุทธศักราช ๒๕๔๑ และคณะทันตแพทยศาสตรมหาวิทยาลัยมหิดล ไดรับสนองพระราชดำริในการดูแลรักษาสุขภาพชองปากและฟนใหแกเด็กนักเรียนโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนและประชาชนในทองถิ่นทุรกันดาร สืบเนื่องมาจนครบ ๒๐ ป โดยที่พระองคทานทรงใหความสำคัญแกโรคฟนผุและโรคพยาธิดวยทรงเห็นวาจะมีผลอยางมากตอพัฒนาการทั้งรางกายและ สมองของเด็กในวัยเรียน ” คณะทันตแพทยศาสตรมหาวิทยาลัยมหิดล โดยผูบริหารและบุคลากรที่เกี่ยวของทุกฝาย ไดยึดถือเปนพันธกิจหลักอยางหนึ่งของคณะ ในการดูแลสุขภาพชองปากและฟนของประชาชน ตามปรัชญาที่วา “ ทันตแพทยศาสตรมหิดลเพื่อประชาชน ” โดยไดจัดใหมีการออกหนวย ทันตกรรมพระราชทานไปในพื้นที่ตางๆทั่วประเทศเปนประจำอยางนอยเดือนละ ๑ ครั้ง ในระยะแรกจะเปนการใหบริการบำบัดรักษางานพื้นฐาน เชน ถอนฟน ขูดหินน้ำลาย เนื่องจากขอจำกัดในเรื่องอุปกรณที่ไมสามารถนำไปใชในพื้นที่หางไกล การเดินทางลำบากได ตอมาเมื่อไดมีการพัฒนาอุปกรณ และเครอ่ื งมอื ภาคสนามใหม ปี ระสทิ ธภิ าพดยี ง่ิ ขน้ึ จงึ ทำใหส ามารถใหบ รกิ ารทม่ี คี วามซบั ซอ นมากขน้ึ เชน การอดุ ฟน รกั ษารากฟน ผา ตดั ฟน คดุ หรอื แมแ ตก ารทำ ฟน ปลอมฐานพลาสตกิ เปน การเพม่ิ โอกาสการเขา ถงึ บรกิ ารของเดก็ นกั เรยี นและประชาชนทด่ี อ ยโอกาสใหไ ดร บั บรกิ ารเพม่ิ ขน้ึ จากทท่ี นั ตบคุ ลากรในพน้ื ทจ่ี ะสามารถดแู ลได นอกเหนือจากการใหบริการบำบัดรักษาแลว กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ ยังทรงเห็นวาการปองกันไมใหเกิดโรคมีความสำเร็จยิ่งกวาโดยเฉพาะโรคฟนผุ คณะทันตแพทยศาสตรมหิดลจึงไดจัดใหมีการสรางเสริมสุขภาพชองปากและฟน ควบคูไปกับการออกหนวย โดยใชมาตรการตางๆ ตั้งแตการผลิตสื่อการสอน การผลิต แปรงสีฟน ยาสีฟนเพื่อแจกจายแกผูมารับบริการ ตลอดจนกิจกรรมฝกอบรมครูในเรื่อง การสงเสริมสุขภาพและการปองกัน ใหความรูทางทันตสุขภาพแกเด็กนักเรียนอยาง ตอเนื่อง นอกจากนี้ยังมีการเก็บขอมูลตัวอยางเพื่อการวิจัย หาปจจัยที่มีผลตอการ เกิดโรคซึ่งอาจแตกตางกันในแตละพื้นที่อีกดวย ๔๕
ในชวงเวลาที่ปฏิบัติหนาที่ในฐานะคณบดีระหวางปพ.ศ.๒๕๕๖-๒๕๕๙ ไดรับเปนผูอำนวยการศูนยทันตกรรมพระราชทานดวยตนเอง มีการดำเนินการตอเนื่องจากผูบริหารชุดกอนและเพิ่มเติมดังนี้ ๑. ในสวนของบุคลากร ไดจัดโครงสรางของศูนยทันตกรรมพระราชทาน และรับบุคลากร ประจำศูนยเพิ่มเติม โดยเฉพาะในตำแหนงทันตแพทยซึ่งจะเปนกำลังสำคัญตอการดำเนินการ ของศูนยตอไปนับเปนโชคดีที่สามารถบรรจุทันตแพทยและบุคลากรสายสนับสนุนที่มีจิตสาธารณะ มีความตั้งใจในการทำงานเพื่อผูปวยดอยโอกาสในทองถิ่นทุรกันดาร สำหรับอาสาสมัครในการออกหนวย นอกจากคณาจารย นักศึกษาและศิษยเกาแลว ยังไดขอความรวมมือจากทุกภาควิชาใหชวยกัน ออกหนวยเพิ่มเติมในนามของภาควิชา ทำใหสามารถเพิ่มจำนวนการใหบริการขึ้นอีกมาก ๒. ในสวนของครุภัณฑและอุปกรณซึ่งเปนสิ่งสำคัญอยางยิ่งสำหรับการใหบริการทางทันตกรรม ไดรวมมือกับคณะวิศวกรรมศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดลในการออกแบบตูทันตกรรมเคลื่อนที่ที่มี ขนาดเล็ก น้ำหนักเบา ขนยายงาย แตสามารถทำงานไดเหมือนยูนิตทำฟนในคลินิกเมื่อไดแบบ ที่ผานการทดลองประสิทธิภาพแลวจึงไดผลิตมาใชในจำนวนที่เพียงพอตอการปฏิบัติงาน นอกจากนี้ ยังไดออกแบบและจัดซื้อรถขนอุปกรณที่สามารถเดินทางไปในทองถิ่นทุรกันดารอีกดวย ๓. ในดานการสงเสริมสุขภาพชองปากและฟน จากการใหความรูควบคูกับการออกหนวยพบวาไมคอยประสบความสำเร็จเนื่องจากเวลาที่จำกัด และภาษาที่ใชในการสื่อสารของเด็กมีปญหาความแตกตางกันในแตละพื้นที่ชายแดนของประเทศไทย และยังพบวาการสอนในลักษณะเพื่อนสอนเพื่อน พี่สอนนอง จะไดผลที่ตอเนื่องยั่งยืนมากกวา จึงไดริเริ่มโครงการยุวทูตฟนดีขึ้น ซึ่งตอมาไดขยายเปนโครงการยุวทูตสุขภาพดีโดยมีความรวมมือกับ คณะสาธารณสุขและคณะเวชศาสตรเขตรอน มหาวิทยาลัยมหิดล โครงการนี้ไดแบงเปน ๓ ระยะ ระยะที่๑ เปนการคัดเลือกเด็กนักเรียนที่มีความเหมาะสม จากโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนทั่วประเทศ มาสรางความเปนผูนำและเตรียมความพรอมเพื่อเปนยุวทูตไปถายทอดความรูแกเพื่อนๆและนองๆ ระยะที่๒ เปนการอบรมใหความรูเชิงลึก รวมทั้งการเขียนโครงการซึ่งเปนกิจกรรมรวมกับครู เจาหนาที่สาธารณสุขในพื้นที่ รวมถึงชุมชน โดยแบง การจัดกิจกรรมตามภาคตางๆของประเทศ และระยะที่๓ เปนการประเมินโครงการของโรงเรียนที่ประสบความสำเร็จ สามารถเปนตนแบบใหกับโรงเรียนอื่นๆ ได ซึ่งในระยะที่๓นี้ ทานคณบดีปจจุบันไดดำเนินการตอเนื่องจนไดรับความสำเร็จอยางดียิ่ง “ ศูนยทันตกรรมพระราชทาน ไดขยายผลการดำเนินการเรื่อยมาทั้งการ ใหบริการบำบัดรักษาทางทันตกรรมที่ซับซอนยิ่งขึ้น การสงเสริมสุขภาพ ชองปากและฟนที่มีรูปแบบชัดเจนขึ้นและครอบคลุมทุกพื้นที่ชายแดนของ ประเทศไทย รวมถึงขยายบริการใหแกหนวยงานตางๆที่ขอความอนุเคราะหมา ความสำเร็จทั้งหมดที่เกิดขึ้นไดก็เนื่องมาจาก องคสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจา กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ที่ทรงเปนแบบอยาง ในการอุทิศพระวรกาย เพื่อดูแลพสกนิกรอยางมิทรงเหน็ดเหนื่อยตลอดจน พระปรีชาสามารถรอบรูอยางลึกซึ้งในงานที่ทรงปฏิบัติ สามารถใหขอคิดเห็น อันเปนประโยชนอยางยิ่งตอการพัฒนาศูนย ทั้งยังเปนศูนยรวมจิตใจให ผูปฏิบัติงานทุกคนเกิดความมุงมั่นที่จะขอเปนสวนหนึ่งในการสนอง พระราชปณิธานเพื่อสุขภาพที่ดีและประโยชนสุขของปวงชนชาวไทยสืบไป ” ๔๖
ศูนยทนั ตกรรมพระราชทาน สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจา กรมสมเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ าฯ สยามบรมราชกุมาร� คณะทนั ตแพทยศาสตร มหาว�ทยาลยั มหดิ ล บทสมั ภาษณ ทนั ตเเพทยอ าสา ๔๘
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
