คู่มือการจัดการคุณภาพน้ำ ผสภ.กวป.พอ.

งานคุณภาพน้า ผสภ.กวป.พอ.( โทร ๒-๓๙๔๗ , ๒ – ๒๖๐๑)

สารบัญ ๒ หนา้หัวข้อ๑. วัตถปุ ระสงค์๒. ขอบเขต๓. คาจากัดความ๔. ความรบั ผดิ ชอบ๕. ผงั ขนั้ ตอนการปฏบิ ตั งิ าน๖. ข้อกาหนดทสี่ าคญั กฎหมาย มาตรฐานและเอกสารที่เก่ียวขอ้ ง๗. ตวั ชวี้ ดั๘. ระบบการติดตามและประเมนิ ผล๙. การจดั เกบ็ และการแก้ไขเอกสาร๑๐. ภาคผนวก

๓เอกสารปฏิบตั ิงาน...การจดั การคุณภาพน้าบริโภค อุปโภค และสระวา่ ยน้า.....(โปรดใส่เคร่ืองหมาย / ในช่อง ) น้าด่ืม น้าใช้ สระวา่ ยน้าชือ่ หน่วยเลขทเี่ อกสาร :สถานะ : กาลงั ดาเนนิ การ สถานะ : สถานะ :๑. วัตถปุ ระสงค์ ๑.๑ เพื่อเปน็ แนวทางการปฏิบัตงิ านในการจดั การคณุ ภาพนา้ ด่มื นา้ ใช้ และสระว่ายนา้ ดว้ ยการเฝ้าระวัง ควบคมุ กอ่ นการเกิดโรค ตามหลักการ Prevention is better than cure ๑.๒ เพ่อื ปอ้ งกันโรคภยั ไข้เจบ็ จากสอื่ ทางนา้ และสขุ ภาพอนามยั ทดี่ ีของกาลงั พล ทอ. ครอบครวั และประชาชนทัว่ ไปทม่ี าใช้บริการ ๑.๓ ซึง่ งานป้องกนั โรคจะประหยัดงบประมาณมากกวา่ งานงานรกั ษาพยาบาล๒. ขอบเขต แหล่งน้าดืม่ นา้ ใช้ และสระวา่ ยน้าในเขตรับผดิ ชอบกองทพั อากาศ๓. คา้ จา้ กดั ความ การตรวจคณุ ภาพนา้ ดมื่ น้าใช้ และสระวา่ ยน้า หมายถงึ การใช้วธิ ีทางวทิ ยาศาสตร์ในการตรวจสอบวา่ น้ามคี ณุ ภาพเหมาะสมท่ีจะใช้อุปโภค – บรโิ ภค และสนั ทนาการไดอ้ ยา่ งปลอดภยั โดยไม่ทาให้เกิดปญั หาต่อสุขภาพอนามัย๔. ความรบั ผิดชอบ หนว่ ยแพทยป์ ฐมภูมิ มหี น้าทีร่ ับผิดชอบโดยการประสานหน่วยรับตรวจคุณภาพน้า ได้แก่งานคุณภาพน้า ผสภ.กวป.พอ. โดยหน่วยจัดทาแผนการเก็บตัวอยา่ งน้าภายในพื้นที่ และออกหนงั สือแจ้งหน่วยงานทเ่ี กีย่ วข้อง เพ่ือกาหนด วนั เวลา ในการเกบ็ ตวั อย่าง พรอ้ มจดั เตรยี มอปุ กรณ์ในการเกบ็ ตัวอย่างนา้ และขอรบั การสนับสนุนยานพาหนะ เพ่ือนาเจ้าหน้าท่ีไปดาเนนิ การเก็บตัวอยา่ งน้า ตามวนั และเวลาที่กาหนดในแผน ดาเนนิ การเก็บตวั อยา่ งนา้ จากจุดเก็บตัวอย่าง ด้วยเทคนิคปราศจากเชื้อและส่งตวั อย่างน้าใหก้ บั หนว่ ยรับตรวจคณุ ภาพน้า รอรับรายงานผลการตรวจคุณภาพนา้ และรายงานผลการตรวจฯแจ้งให้หน่วยงานทดี่ าเนินการเกบ็ ตวั อย่างน้าทราบ กรณีผลการตรวจไม่ผา่ นเกณฑม์ าตรฐานนา้ ดื่ม นา้ ใช้ และสระวา่ ยนา้ ใหด้ าเนนิ การตามคาแนะนาในการปรับปรุงแกไ้ ขแล้วเกบ็ ตวั อย่างเพ่ือตรวจซา้ อีกครงั้

๔ เอกสารปฏิบตั ิงาน......การจดั การคุณภาพน้า.....(โปรดใส่เครื่องหมาย / ในช่อง ) น้าด่ืม น้าใช้ สระวา่ ยน้า ชอ่ื หน่วย เลขท่เี อกสาร : สถานะ : กาลังดาเนินการ สถานะ : สถานะ :๕. ขัน้ ตอนการปฏบิ ตั งิ าน ๕.๑ ประสานหน่วยตรวจคุณภาพน้า ผสภ.กวป.พอ. กาหนดวนั ตรวจและออกหนังสอื แจ้งหนว่ ย ๕.๒ เตรยี มการเกบ็ ตัวอยา่ งนา้ ๕.๓ ดาเนนิ การเกบ็ ตัวอยา่ งตรวจ ๕.๔ สง่ ตัวอยา่ งตรวจภายใน 24 ชวั่ โมง ๕.๕ รับผลการตรวจ/ข้อเสนอแนะ และรายงานให้หนว่ ยเจา้ ของตัวอย่างนา้ ทราบทันที ผงั ข้นั ตอนการปฏิบตั ิงานวางแผนการ - ประสานหนว่ ยตรวจคุณภาพนา้ - ประสานหน่วยตรวจประจาปีเกบ็ ตวั อย่าง ผสภ.กวป.พอ. - วางแผนเก็บเดอื นละ - กาหนดวนั ตรวจและออกหนงั สอื แจ้ง 1 ครงั้ หน่วยเจ้าของตวั อย่างนา้ ทราบ เตรยี มการเก็บตวั อยา่ ง นา้ ดาเนนิ การเก็บตัวอย่างหลงั เตรยี มการ สง่ ตวั อย่างตรวจภายใน 24 ช่วั โมง ไม่ผา่ น รบั ผลการตรวจ/ข้อเสนอแนะและรายงานให้ ผา่ น หน่วยเจ้าของตัวอยา่ งนา้ ทราบทันทีดาเนินการตรวจซา้ ภายใน 1 เดือน จบตาม วงรอบ

๕ เอกสารปฏิบตั ิงาน......การจดั การคุณภาพน้า.....(โปรดใส่เคร่ืองหมาย / ในช่อง ) น้าดื่ม น้าใช้ สระวา่ ยน้า ชื่อหน่วย เลขท่ีเอกสาร : สถานะ : กาลังดาเนนิ การ สถานะ : สถานะ :๖. ข้อก้าหนดทสี่ ้าคัญ คณุ ภาพน้าดม่ื น้าใช้ และสระวา่ ยนา้ ตอ้ งผ่านเกณฑ์มาตรฐานความปลอดภัยตามกฎหมาย๗. ตวั ช้ีวัด ตวั อยา่ งน้าด่มื นา้ ใช้ และสระว่ายนา้ ผ่านเกณฑ์มาตรฐานท่กี าหนด ๑๐๐ เปอร์เซ็นต์๘. ระบบการตดิ ตามและประเมนิ ผล รายงานผลการปฏิบัติงานให้หน่วยเกี่ยวข้อง/ผู้เกี่ยวข้องทราบ เพ่ือดาเนินการตามความเหมาะสมต่อไป ทาสุ่มตรวจตามกระบวนการเม่ือมีการทบทวนมาตรการหรือพบอุปสรรคในการตรวจคุณภาพน้าด่ืมน้าใช้ และสระวา่ ยน้า๙. การจดั เกบ็ และการเข้าถึงเอกสารช่ือเอกสาร สถานทเ่ี ก็บ ผู้รับผิดชอบ การจัดเก็บ ระยะเวลา๑.การจดั การคุณภาพนา้บริโภค อุปโภค และสระว่ายน้า๑๐. ภาคผนวก ๑๐.๑ เอกสารหมายเลข ๑ การเก็บตวั อยา่ งน้าเพ่ือส่งตรวจคณุ ภาพ ๑๐.๒ เอกสารหมายเลข ๒ จดุ เกบ็ ตัวอยา่ งน้า ๑๐.๓ เอกสารหมายเลข ๓ ใบนาส่งตรวจวิเคราะห์ ๑๐.๔ เอกสารหมายเลข ๔ แบบบนั ทกึ การควบคุมและเฝ้าระวัง ๑๐.๕ เอกสารหมายเลข ๕ ค่ามาตรฐานนา้ ดื่ม นา้ ใช้ และสระวา่ ยน้า ๑๐.๖ เอกสารหมายเลข ๖ ชนิดของเครื่องกรองน้า ๑๐.๗ เอกสารหมายเลข ๗ เทคนิคการไส้กรองน้าเบอ้ื งต้น

๖ เอกสารหมายเลข ๑ การเก็บตัวอยา่ งน้าเพื่อสง่ ตรวจคุณภาพ1. เพอ่ื สง่ ตรวจทางกายภาพและเคมี - ใช้ภาชนะที่ไมท่ าปฏิกริ ยิ ากบั สารเคมี - ขวดแกว้ ทบึ แสงขนาดความจุไม่นอ้ ยกวา่ 1 ลิตร - ล้างภาชนะให้สะอาดก่อนเก็บตัวอยา่ งน้า - เกบ็ ตวั อย่างไมน่ อ้ ยกว่า 1 ลติ ร - ระบรุ ายละเอียด แหล่งน้าท่เี ก็บ ลกั ษณะของน้าทเ่ี กบ็ สถานที่ วนั เดอื น ปี หนว่ ยงานที่สง่ ตวั อยา่ ง - สง่ ตัวอยา่ งน้าตรวจภายใน 24 ชว่ั โมง2. การเกบ็ ตัวอยา่ งนา้ เพอื่ สง่ ตรวจทางชีวภาพ - ใชข้ วดแกว้ มีฝาปดิ ความจุประมาณ 120cc. sterile - กรณนี า้ ที่ตอ้ งการเกบ็ มี Residual chlorine ใชส้ ารละลาย Sodium thiosulfate ความเข้มข้น1% ใสใ่ นขวดเกบ็ น้าจานวน 1 cc. ก่อนนาไป sterile วิธีการเกบ็ ตัวอย่างน้าเพื่อส่งตรวจทางชีวภาพ1. การเก็บน้าจากก๊อก - ใชไ้ ฟลนก๊อกใหร้ ้อนจดั ประมาณ 2 นาทีแล้วเปิดน้าทิง้ แรงๆ ประมาณ 5 นาที - ใชไ้ ฟลนปากขวดก่อนเปิดฝาขวด - รองน้าจากกอ๊ กประมาณ 100ซซี .ี - ใช้ไฟลนปากขวดและฝาปิดอกี คร้งั หนง่ึ แลว้ ปิดฝา - ขณะส่งตวั อย่างน้าไปทาการตรวจตอ้ งแชต่ วั อย่างน้าไว้ในน้าแขง็ ตลอดเวลา2. การเก็บน้าจากถังเก็บนา้ - ล้างมือให้สะอาดก่อนทีจ่ ะทาการเกบ็ ตวั อย่างนา้ - ใชไ้ ฟลนปากขวดก่อน แล้วจงึ ใชม้ ือทั้งสองขา้ งจับจุกและขวดเก็บนา้ - นอนขวดและจุม่ ลงในน้าใหล้ กึ ประมาณ 1 ฟุต - เปิดจกุ ให้น้าไหลเขา้ ขวดจนเต็ม - ยกขวดข้ึนแลว้ เทนา้ ออกใหเ้ หลอื ประมาณ 100cc - ใช้ไฟลนฝาปิดและปากขวดแลว้ จงึ ปดิ ฝาขวด - ขณะส่งตวั อย่างน้าไปทาการตรวจตอ้ งแชต่ วั อย่างน้าไว้ในนา้ แขง็ ตลอดเวลา3. การเก็บตัวอยา่ งนา้ จากสระวา่ ยน้า - เก็บตัวอย่างภายในสระอย่างน้อย ๒ จุด โดยเก็บจากส่วนลึกและส่วนต้ืนในเวลาท่ีมีผู้ใช้บริการมากทีส่ ุดทุกวนั - วธิ กี ารเช่นเดยี วกับเก็บนา้ จากถงั เก็บนา้หมายเหตุ ตวั อยา่ งนา้ ทงั้ ๓ แหล่ง จะต้องส่งตรวจภายใน ๒๔ ชั่วโมง ถ้าส่งไม่ทันต้องแช่ตัวอย่างน้าไว้ในตู้เย็นท่ีมอี ณุ หภูมิ ๔ - ๑๐ องศาเซลเซยี ส

๗ เอกสารหมายเลข ๒ จุดเกบ็ ตวั อยา่ งนา้ จดุ เก็บตัวอยา่ ง คอื จดุ ที่มีการตดิ ต้งั เคร่ืองกรองน้า แหลง่ กาเนิดจดุ เกบ็ ที่ ๑.............. ประเภทจดุ เก็บ จากเครือ่ งกรอง รูป ตนู้ ้าเย็น ถังเก็บน้าสารอง อ่ืน ๆจุดเก็บที่ ๒.......... ประเภทจดุ เกบ็ จากเครื่องกรอง รูป ตู้นา้ เยน็ ถังเกบ็ น้าสารอง อน่ื ๆจดุ เกบ็ ที่ ๓ ............ ประเภทจดุ เกบ็ จากเคร่อื งกรอง รูป ตู้น้าเยน็ ถงั เกบ็ น้าสารอง อ่นื ๆ

๘ เอกสารหมายเลข ๓ ใบนา้ ส่งตรวจวิเคราะห์ ห้องปฏิบัติการสง่ิ แวดลอ้ ม ผสภ.กวป.พอ.(โทร ๒-๓๙๔๗)สว่ นท่ี ๑ สาหรบั ผู้นาส่ง ช่อื หน่วยงาน เบอร์ตดิ ต่อ สถานที่เกบ็ช่อื – สกลุ ผู้ส่ง อาเภอ จังหวดัประเภทตวั อย่างนา้ เวลา วนั ที่สง่ ตวั อย่าง เวลาตาบลวันทเี่ กบ็ ตวั อย่างโปรดใสเ่ ครื่องหมาย ⁄ ลงใน ประเภทของตวั อย่าง ขวดนา้ พลาสติก ๕๐๐ ม.ล. ขวดพลาสตกิ ๑ ลิตร ขวดแก้วสีชา ขวดแกว้ ใสขนาด ๑๒๐ ม.ล. อนื่ ๆส่วนที่ ๒ สาหรบั เจ้าหนา้ ที่ห้องปฏบิ ัติการโปรดใส่เคร่อื งหมาย ⁄ ลงในช่องว่าง หรือ สาหรบั รายละเอยี ดNo. ตวั อย่าง รหสั ตัวอย่าง ประเภทการวิเคราะห์ หมายเหตุ เคมี กายภาพ แบคทีเรยี BOD pH อืน่ ๆ(๑) สภาพตัวอยา่ ง ปกติ ไม่ปกติ (ลักษณะ) แชเ่ ย็น อณุ หภมู ิปกติ(๒) สภาพแวดล้อมของตัวอย่าง(๓) ลักษณะของตวั อยา่ งน้า(๔) การรับผล รับเอง สง่ E – mail รายงานตามสายงานขา้ พเจา้ ยนิ ยอมใหด้ าเนนิ การตรวจวิเคราะหต์ ัวอย่างตามรายการขา้ งต้นลายมอื ช่อื ผูส้ ่งตรวจวนั ท่ีรายมือช่อื ผรู้ ับตวั อย่างวันท่ีรบั ตัวอยา่ ง เวลาลายมอื ชื่อผู้ควบคมุ วันที่

๙เอกสารหมายเลข ๔ แบบบันทกึ การควบคุมและเฝา้ ระวังตารางที่ ๑ คณุ ภาพน้าผา่ นเคร่ืองกรองลาดบั ช่ือ จดุ เก็บตวั อยา่ ง วนั ทเี่ กบ็ คร้งั ก่อน วันทีเ่ กบ็ คร้งั ลา่ สุด ผลการวเิ คราะห์ หมายเหตุตารางท่ี ๒ คณุ ภาพน้าประปา/นา้ ใช้ลาดบั ชื่อ จุดเก็บตัวอยา่ ง วันที่เกบ็ ครงั้ กอ่ น วันทเ่ี กบ็ ครั้งลา่ สุด ผลการวเิ คราะห์ หมายเหตุตารางที่ ๓ คณุ ภาพนา้ สระวา่ ยน้าลาดบั ช่ือ จดุ เกบ็ ตัวอย่าง วนั ท่เี กบ็ ครั้งก่อน วันท่ีเกบ็ ครั้งลา่ สุด ผลการวเิ คราะห์ หมายเหตุ

๑๐ เอกสารหมายเลข ๕ คา่ มาตรฐานคุณภาพนา้ ด่ืม – นา้ ใช้ และ สระวา่ ยนา้๑.) น้าบรโิ ภคในภาชนะบรรจุท่ีปิดสนทิ ดังนี้ตามประกาศกระทรวงสาธารณสขุ (ฉบับท่ี ๓๖๒) พ.ศ.๒๕๕๖ ว่าด้วยเรอ่ื ง น้าบรโิ ภคในภาชนะบรรจทุ ปี่ ดิ สนิท

๑๑๒.) ค่ามาตรฐานคณุ ภาพน้าน้าประปา

๑๒(ต่อ)

๑๓(ต่อ)

๑๔(ต่อ)

๑๕ เอกสารหมายเลข ๖ ชนิดของเคร่ืองกรองนา้ ประโยชน์ของเคร่ืองกรองน้าช่วยขจัดสารปนเปื้อน เช้ือโรค และแบคทีเรียขนาดเล็กมาก ๆ ออกจากน้าดม่ื รวมทั้งโลหะหนักต่าง ๆ เช่น ตะก่ัว สนิมเหล็ก สารโลหะหนัก ซ่ึงถ้าเข้าสู่ร่างกายแล้วจะกาจัดยากและจะไปสะสมในร่างกายทาให้เกิดโรคต่าง ๆ ในขณะที่เครื่องกรองน้าบางย่ีห้อก็มีการเพิ่มระบบแต่งกลิ่นและปรับปรุงรสชาติของน้าชนดิ ของเครอ่ื งกรองน้า แบ่งเปน็๑.เคร่ืองกรองน้าแบบสแตนเลส สอง และ สามขนั้ ตอน ประกอบไปดว้ ย เคร่ืองกรองสแตนเลส เป็นเคร่ืองกรองที่มีความทนทานสูงมีอายุการใช้งาน ยาวนานมากกว่าเคร่ืองกรองพลาสตกิ ปกตจิ ะแบ่งไดเ้ ป็น 2 ชนิด คือ 1) เคร่ืองกรองสแตนเลสแบบ 2 ท่อ ท่อแรกเป็นสารกรองคาร์บอน ท่อที่สอง เป็นสารกรองเรซิน่ 2) เครอ่ื งกรองสแตนเลสแบบ 3 ท่อ ท่อท่ี 1 และ 2 จะเหมือนกันกับแบบ 2 ท่อ ต่างกันแค่ท่อสุดท้ายจะเป็นไส้กรองเซรามิกซึ่งมีความละเอียดสูงถึง 0.3 ไมครอน กรองได้ถงึ ระดับแบคทเี รยีขอ้ ดีคือ ไมต่ อ้ งเปลีย่ นไสก้ รองบอ่ ยๆเหมือนเครอื่ งกรองน้าพลาสติก เพราะสามารถล้างสารกรองได้ตลอดเวลาทาให้ช่วยยืดอายุของสารกรองน้าได้นานขึ้น หากเป็นไส้กรองน้าโดยท่ัวไปไม่สามารถล้างออกได้ ต้องเปล่ียนใหม่อย่างเดยี ว อันนีถ้ ือเปน็ จดุ เดน่ ของเครื่องกรองนา้ สแตนเลสขอ้ เสยี คอื ราคาที่แพงกวา่ เนือ่ งจากวัสดุที่ใช้ผลิตเป็นสแตนเลส และ การเปล่ียนสารกรองทาได้ยากกว่าเคร่ืองกรองแบบมไี ส้กรอง๒.เครอื่ งกรองน้า ระบบ UF (Ultra Filtration) ระบบกรอง อัลตราฟลิ เทรช่ัน ULTRA FILTRATION - เป็นระบบการกรองที่ ใหน้ ้าไหลผา่ นเส้นใยสังเคราะห์ มีลักษณะคล้ายกับสายเบ็ดตกปลา โดยท่ีเส้น ใยสังเคราะห์น้ีจะขดเป็นวงอยู่ในกระบอกไส้กรองจานวนหลายพันเส้น มีรู พรุนอยู่รอบๆเส้นใย โดยขนาดของรูพรุนประมาณ 0.01-2 ไมครอน ซ่ึงมี ความละเอียดค่อนข้างสูง สามารถแยกสารหรือเพ่ิมความเข้มข้น สามารถดักจับส่ิงปนเป้ือน และยังสามารถแยกส่ิงสกปรก ตะกอนในน้าได้มาก และเช้ือแบคทีเรียที่ปะปนมากับน้าดื่มได้ดี และหลงเหลือแร่ธาตทุ มี่ ีประโยชนต์ อ่ ร่างกายขอ้ ดี คือ สามารถกรองแบคทีเรยี ได้อย่างสมบรู ณ์ และยังคงรักษาแร่ธาตุต่างๆไว้ ไมจ่ าเป็นตอ้ งใชพ้ ลังงานไฟฟ้า เพราะไม่ใช้ปัม๊ เพ่ือเพิ่มแรงดนั น้าผ่านไส้กรองของ UF สามารถใช้แรงดนั น้าปกตจิ ากท่อประปาหรือจากปั๊มน้าในบา้ นได้ไส้กรองราคาไม่แพงข้อเสียคือ น้าทผี่ า่ นเคร่ืองกรอง UF เม่อื นาไปต้มจะยงั มีขี้ตะกรันอยู่

๑๖๓. ระบบเครอื่ งกรองน้า Reverse Osmosis ระบบ Reverse Osmosis ต้องการการดูแลอย่างต่อเน่ือง จึงจาเป็น จะตอ้ งใชร้ ะบบควบคมุ อตั โนมัติ โดย PLC ซ่ึงการออกแบบของเราจะ มกี ารออกแบบให้ผดู้ ูแลระบบ ควบคุมระบบน้อยท่ีสุด โดยมุเคร่ืองมือ วัด และมีการแจ้งเตือนสถานะต่างๆ เมื่อมีความผิดพลาดภายใน ระบบโดยระบบของเราเรม่ิ ต้นจาก น้าเข้า ผ่านไส้กรองความขุ่น ก่อน จะเข้าไปสู่เครื่องสูบน้าแรงดันสูง เพื่อเพ่ิมแรงดันเข้าสู่ ไว้กรองMembrane ทแ่ี รงดนั ประมาณ 7-13 Bar โดยไส้กรอง Membrane จะทาการกรองและแยกน้าออกไปเป็น 2ส่วนคอื ส่วนนา้ บริสทุ ธ์ และ ส่วนนา้ เข้มขน้ขอ้ ดี คอื สามารถกรองไดถ้ งึ ไอออนและโมเลกุลของสารละลายท่อี ยู่ในน้า ดังนั้น จึงมีเพียง น้าบริสุทธิ์ เท่านั้นที่สามารถ ผ่านเยื่อเมมเบรน (Membrane)ได้ ระบบเคร่ืองกรองน้า RO จึงสามารถป้องกัน สารตกค้าง และเชื้อโรคไดอ้ ย่างมปี ระสทิ ธิภาพ ซึ่งสามารถพิสูจน์ ได้ดว้ ยกระบวนการวิเคราะห์ทาง ฟิสิกส์, เคมี, พิษวิทยาและจลุ ชีววิทยาข้อเสียคือ เนื่องจากระบบเคร่ืองกรองน้า RO มีการกรองท่ีละเอียดมาก ซึ่งอาจจะเกิดการอุดตันได้ง่าย จึงจาเปน็ ตอ้ งมกี ารปอ้ งกนั การอดุ ตนั ของไส้กรอง๔.เครอื่ งกรองน้า UV (Ultra Violet) เคร่ืองกรองน้าระบบ UV มีระบบกรองน้าท่ีสามารถกรอง ส่ิงสกปรกและฆ่าเช้ือโรค ได้ตามมาตฐานด้วยหลอดไฟ UV อีก ท้ังคงแร่ธาตุที่จาเป็นต่อร่างกายไว้อย่างครบถ้วนอีกด้วย นอกจากนี้ยังเป็นเครื่องกรองน้าที่สามารถหาซ้ือไส้กรองเปล่ียน เองได้ง่ายอีกด้วย เคร่ืองกรองน้าระบบ UV จาเป็นต้องใช้ กระแสไฟในการทางานของเคร่ืองและเหมาะสาหรับใช้กรอง นา้ ประปามากกว่าการกรองนา้ จากแหล่งน้าอื่น ข้อดี คือ ฆ่าเช้ือโรคในระบบน้าทาให้ไม่ต้องเสียน้าท่ีต้องเสียไป40-60% แบบระบบ RO ทาให้ประหยัดน้าได้ถึง 40% และยังคงแร่ธาตุท่ีจาเป็นต่อร่างกายอย่างเช่นแคลเซยี ม แมกนเี ซียม และฟลอู อไรด์ขอ้ เสีย คือ

๑๗เอกสารหมายเลข ๗ เทคนิคการแกป้ ญั หาไสก้ รองเบื้องต้น๑.) การล้างสารกรองคารบ์ อน การลา้ งสารกรองคารบ์ อนทาได้โดยการล้างย้อนกลับระบบ ( BACKWASHED) โดยการปิดล้ินทางเข้าของน้าท่ีใช้กรองตามปกติ แล้วเปิดล้ินทางเข้าของน้าให้ผ่านเข้าทางด้านล่างของท่อบรรจุสารกรองคาร์บอนแล้วปล่อยน้าท่ีลา้ งยอ้ นกลับน้ไี หลท้งิ ไป จนกระท่ังได้น้าใส๒.) การล้างสารกรองเรซ่นิ โดยการล้างคืนสภาพสารเรซิน เม่ือเรซินหมดอายุการใช้งาน จะสังเกตได้จากรสชาติของน้าก่อนผ่านเครื่องกรอง และหลังผ่านเครื่องกรองมีรสคงเดิม ไม่จืดสนิท หรือโดยการตรวจวิเคราะห์ในห้องปฏิบตั กิ าร หรือใช้ชุดตรวจภาคสนาม หาค่าความกระด้างเปรียบเทียบก่อน-หลังกรอง แล้วพบว่าค่าความกระด้างของน้าก่อนและหลังผ่านกรอง มีค่าใกล้เคียงกัน กล่าวคือไม่ลดลงหลังผ่านเครื่องกรอง จะต้องทาการล้างคืนสภาพสารเรซิ่น โดยการใช้น้าเกลือเข้มข้น 20 % ไหลผ่านสารกรองเรซิ่น แล้วแช่ทิ้งไว้ ประมาณ1 ช่ัวโมง จึงปล่อยให้น้าผ่านเครื่องกรอง เพ่ือไล่น้าเกลือท่ีตกค้างออกจากเคร่ือง จนกระทั่งน้าที่ผ่านเคร่ืองกรองมีรสจดื ไมม่ ีความเค็มตกคา้ ง๓.) การลา้ งไสก้ รองเซรามกิ เมื่อไส้กรองเซรามิกใช้กรองไปได้ระยะหนึ่งจะเกิดการอุดตัน ผู้ใช้จะต้องถอดไส้กรองเซรามิกออกมาทาความสะอาด โดยใช้ใยขัดสาหรับใช้ขัดเซรามิก หรือแปรงขนอ่อนๆขัดทาความสะอาดไปในทิศทางเดียวกันจนไสก้ รองสะอาดไม่มสี ิ่งสกปรกอุดตัน ในกรณีท่มี กี ารปนเปื้อนของ จลุ ินทรีย์ในระบบกรองน้า ซ่ึงทราบได้จากผลการตรวจวเิ คราะหท์ างจลุ ชีววิทยาในหอ้ งปฏบิ ัติการ อาจนาไส้กรองเซรามิกไปต้มในน้าเดือดเพ่ือฆ่าเชื้อโรคแลว้ จงึ นาเขา้ ไปตดิ ตั้งในเครื่องกรอง แลว้ จงึ ใชก้ รองน้าดม่ื ตามปกติ๔.) การทาความสะอาดหลอดอุลตรา้ ไวโอเลต โดยปกติบริษัทผู้ขายจะออกแบบให้ทาความสะอาดหลอดอุลตร้าไวโอเลต โดยการดึงคันชัก เพื่อทาความสะอาดหลอดได้จากภายนอก และให้ทาการเปล่ียนหลอดเม่ือครบช่ัวโมงการใช้งาน หรือ เม่ือหลอดหมดอายไุ มส่ ามารถผลติ แสงได้ เพ่ือใหม้ ีประสทิ ธิภาพในการฆ่าเชือ้ โรคท่ีดี