สังข์ทอง

หนงั สอื อิเล็กทรอนกิ ส์ บทละครนอก เรอ่ื ง สงั ข์ทอง

บทละครนอก เรื่อง สงั ข์ทอง พระราชนพิ นธ์ใน... พระบาทสมเด็จพระพทุ ธเลิศหล้านภาลยั (รัชกาลท่ี ๒)

บทละครนอกฺ เรือ่ งสงั ข์ทอง ณ เมอื งยศวิมล ทา้ วยศวิมลมีมเหสีชื่อนางจันท์เทวีมี สนมเอกชอ่ื นางจันทา ไมม่ ีโอรสธิดา จึงบวงสรวงแลรักษาศีล หา้ เพอื่ ขอบุตร และประกาศแก่พระมเหสีและทางสนมว่าถ้ใคร มีโอรสก็จะมอบเมืองให้ครอง อยู่มานางจันท์เทวีทรครรภ์ เทวบุตรจตุ มิ า เปน็ พระโอรสของนาง แต่ประสูติมเป็นหอสังข์ นางจันทาเกิดความริษยา จึงติดสินบนโหรหลวงให้ทานายว่า หอยสงั ขจ์ ะทาให้บ้านเมือง เกิดความหายนะทา้ วยศวิมลหลง เช่ือนางจนั ทา จึงเนรเทศนางจันทเ์ ทวีและหอยสังขไ์ ปจาเมือง

นางจันท์เทวีพาหอยสังข์ไปอาศัย ตา ยาย ชาวไร่ ช่วยงานตา ยาย เป็นเวลา ๕ ปี พระโอรสในหอยสงั ข์แอบ ออกมาช่วยทางาน เช่น หุงหาอาหาร ไล่ไก่ไม่ให้จิกข้าว เมื่อนางจันท์เทวีทราบก็ทุบหอยสังข์เสีย พระสังข์เห็น เชน่ น้ันกร็ ้องไห้ราพันและนางจันท์เทวเี ล้ียงพระสังข์มาดว้ ย ความรกั

ฝ่ายท้าวยศวิมลเศร้าพระทัย เพราะอาลัยอาวรณ นางจันท์เทวีมาก นางจันทาสังเกตเห็นงุ่นง่านใจกลัว จะไม่ได้ เป็นใหญ่ จึงให้ยายเฒ่าสุเมธามาทาเสน่ห์ให้ท้าวยศวิมลหลง รักและทูลยยุ งว่านางจันท์เทวีมีลูกชายมาอยู่ดว้ ยคนหนึ่งในป่า น่าจะเป็นลูกชู้ นาความเสื่อมเสียมาแก่ท้าวยศวิมล ให้ประหาร พระสังข์เสีย ท้าวยศวิมลหลงเชื่อ สั่งประหารพระโอรสของ ตนแตด่ ้วยบุญญาธิทารกของพระสังข์ จะฆ่าอย่างไรพระสังข์ก็ ไม่ตาย เมื่อท้าวยศวิมลทรงทราบว่าพระโอรสมิใช่หอยสังข์แต่ เป็นพระกมุ าร ท่ีมีบุญญาธิการ ท้าวเธอก็จะให้รับพระโอรสและ นางจันท์เทวีกลับวัง แต่ถูกนางจันทาทัดทานไว้ และในท่ีสุด นางจันทาเสนอให้เอาไปถว่ งน้าจมหายไปตอ่ หน้าพระมารดา

ด้วยบุญของพระสังข์ ถูกหินถ่วงจมลงไปตรงปล่อง นาคาอันเป็นประตูสู่เมืองบาดาล พญานาคคือท้าวภุชงค์มา พบเห็นพระสังข์ นอนสลบอยู่ จึงนาไปเล้ียง แต่เห็นว่าจเล้ียง กนั ไมส่ ะดวกเพราะตนเปน็ นาค จึงสง่ พระสงั ขไ์ ปให้เพื่อนรักคือ นางพันธุรัตเลี้ยงดูนางพันธุรัตเป็นยักษ์ สามีเสียชีวิตแล้ว นางเล้ียงพระสังข์ด้วยความรักอย่างจริงใจนางพันธุรัตและพี่ เลี้ยงแปลงเปน็ มนษุ ยเ์ ล้ยี งพระสังข์มาจนอายุ ๑๕ ปี

นางพันธุรัตห้ามขาดไม่ให้พระสังข์เข้าไปที่หวงห้าม แห่งหนึ่ง แตว่ นั หนง่ึ เมือ่ นางพนั ธรุ ัตไปหากนิ ตามปกติพระสงั ข์ ก็แอบเข้าไปท่ีน่ัน ไปพบซากโครงกระดูกมนุษย์และสัตว์ใหญ่ เช่น ช้าง เสือ กวาง พบบ่อปิดบ่อหน่ึงเป็นบ่อเงิน อีกบ่อ เป็น บ่อทอง มรี ูปเงาะ เกอื กแก้วและไมเ้ ท้า เมื่อลองสวมชุดเงาะและ เกือกแกว้ ดูก็สามารถเหาะไปได้ พระสังข์จงึ วางแผนหลบหนีนาง พนั ธรุ ตั เพ่อื จะไปหาพระมารดา

แล้ววันหนง่ึ พระสงั ขก์ ็ลงชุบตวั ในบ่อทองแล้วสวมรูปเงาะ จะเหาะหนีไปนางพันธุรัตติดตามไป พระสังข์อธิษฐานไม่ให้ นางพันธุรัตขน้ึ ไปได้

นางอ้อนวอนให้พระสังข์ลงมาหา แต่พระสังข์ไม่ยอม ลงมานางจึงเขียนมนต์เรียก เนื้อเรียกปลาไว้ให้ท่ีแผ่นศิลาเชิง เขา เรียกว่า มหาจินดามนต์ นางพันธุรัตร้องไห้ออ้ นวอนพระ สังข์จนกระทั่งอกแตกตาย ด้วยความอาลัยรักพระสังข์ ซึ่ง ขณะนั้นพระสังข์ก็สับสน ไม่เชื่อในคาของนาง พระสังข์ลงมา จัดการเรื่องศพพระมารดา โดยสั่งไพร่พลให้จัดการใส่พระเมรุ พระสังข์ก็ท่องมนต์ แล้วเหาะไปจนถึงเมืองท้าวสามนต์ท้าว สามนต์มีธิดา ๗ นาง อยากจะใหน้ างทั้งเจ็ดมีคู่ เพ่ือท้าสามนต์ จะได้ยกเมืองให้แก่เขยท่ีสามารถ มีปัญญาดีเป็นกษัตริย์ครอง เมอื งตอ่ ไป

พ่ีนางท้ังหกของนางรจนาเลือกได้เจ้าชายต่างเมืองเป็น สามี แตร่ จนาธิดาองค์สุดทอ้ งไม่เลอื กใคร ทา้ วสามนต์ให้ป่าวร้อง ชาวเมืองมาให้เลือกอีกหน รจนาไม่เลือกในท่ีสุด ให้นาเจ้าเงาะมา ให้เลือก ตั้งใจจะประชดนางรจนาท่ีไม่เลือกใคร เลยนาเจ้าเงาะ มาให้เลือก

พระสังข์ในรูปเงาะเห็นนางรจนา ก็พอใจในความงาม ของนางจึงอธิษฐานให้นางเห็นรูปทอง ของพระองค์ซึ่งซ่อน อยู่ในรูปเงาะ รจนาได้เห็นรูปท่ีแท้จริงของพระสังข์ จึงเส่ียง พวงมาลยั ใหเ้ จ้าเงาะ ท้าวสามนต์เสยี ใจมากจึงขับไล่นารจนา ให้ไปอยกู่ บั เจา้ เงาะที่ปลายนาทา้ วสามนต์รู้สกึ อับอายและเสยี เกียรติอย่างมาก ท่ีรจนาได้เจ้าเงาะเป็นสามี จึงวางแผนคิด ฆ่าเจ้าเงาะโดยให้เขย ท้ัง ๗ คนไปหาปลามา คนละ ๑๐๐ ตัว ใครได้น้อยจะถูกฆ่า พระสังข์ ร่ายมนต์เรียกปลามา ชุมนุมกัน หกเขยจึงหาปลาไม่ได้เลยมาพบพระสังข์ก็สาคัญ ผิดว่าเป็นเทวดาจึงขอปลาพระสังข์จึงให้ปลา คนละ ๒ ตัว

โดยขอแลกกับการเชือดปลายจมูกท้าวสามนตร์โกรมาก ที่อุบายไม่เป็นผล จึงส่ังให้เขยทุกคนไปหาเนื้ออีก และก็เหมือน ครั้งก่อน ด้วยเวทมนตร์ของพระสังข์ ฝูงเน้ือทรายทั้งหลายก็ไป ชุมนุมอยู่กับพระสงั ข์ หกเขยได้เนื้อทรายไปคนละตัวโดยแลกกับ การถูกเชือดใบหูพระอินทร์รู้สึกว่าอาสน์ท่ีประทับขอพระองค์ แข็งกระด้าง จึงส่องทิพย์เนตรดูก็เห็นว่านางรจนามีความทุกข์ เพราะเจ้าเงาะไม่ยอมถอดรูป ทาให้ต้องตกระกาลาบากและถูก ท้าวสามนต์หาเหตุแกล้งอยู่เนืองๆ พระองค์จึงแปลงองค์ลงมา ท้าตีคลีพนันเอาเมืองกับท้าวสามนต์ ท้าวสามนต์ให้หกเขย ไปตี คลีกพ็ า่ ยแพ้ จึงจาใจไปออ้ นวอนเจ้าเงาะ เจ้าเงาะถอดรูปเป็นพระ สังข์งดงามถูกใจท้าวสามนต์ ยิ่งได้ทราบว่าเป็นโอรกษัตริย์ ด้วยก็ยิ่งพอใจพระสังข์ไปตีคลีได้ชัยชนะเพราะพระอินทร์แสร้ง หย่อนออ่ นมือให้

พระอนิ ทรไ์ ปเข้าฝัน ท้าวยศวมิ ลพระบดิ าของพระสังข์ เพ่ือสงั่ สอนใหร้ ดู้ ีรู้ชั่วและส่ังใหไ้ ปรบั นางจันทเ์ ทวีเพื่อไปตามพระ สงั ข์ ทา้ วยศวิมลรับนางจันท์เทวีเดนิ ทางไปตามพระสังข์ท่ีเมือง ทา้ วสามนต์ นางจนั ท์เทวเี ข้าไปชว่ ยทาอาหารในฝา่ ยทีต่ ้องทา อาหารถวายพระสงั ข์ นางนาชิ้นฟักมาแกะสลักเป็นเร่ืองราวชีวิต ตั้งแต่หนหลังแล้วนามาแกง พระสังข์เสวยแกงเห็นช้ินฟักก็ สงสัยจงึ นามาเรียงกันแลว้ กร็ ู้เร่อื งท้ังหมด ในที่สุดพ่อแม่ลูกก็ได้ พบกันด้วยดี ท้าวยศวิมลขอโทษในความหลงผิดของตนและ ชวนกนั กลับบ้านเมอื ง พระสงั ขพ์ ารจนาไปดว้ ย