Team21_ISSR_RICEBANK

โครงการธนาคารขา้ ว





ท่มี าและความสาคัญ โครงการธนาคารข้าวจัดตั้งข้ึนเพ่ือแก้ปั ญหาการขาดแคลนข้าวจากการประสบภัยทางธรรมชาติ หรือประชาชนท่ีอาศัยอยู่ในถ่ินทุรกันดาร เพ่ือยกระดับชาวนาไทยให้มีความเปน็ อยู่ท่ีดีขึ้นประกอบกับการท่ีข้าวเปน็ อาหารหลักของชาวไทยดังนัน้ โครงการน้ีจึงมีความสาคัญมาก คณะผู้จัดทาจึงเห็นว่าเป็นโครงการท่ีเหมาะกับการนามาเผยแพร่หรือให้ความรู้เพ่ือให้ประชาชนเข้าใจโครงการมากขึ้น โดยเฉพาะคนรุ่นใหม่ได้ตระหนักถึงความสาคัญของโครงการ และเห็นคุณค่าของข้าวมากขน้ึ

วัตถปุ ระสงค์ เผยแพรห่ รือใหค้ วามรู้เก่ยี วกบั โครงการธนาคารเ พ่ื อใ ห้ ต ร ะ ห นั ก ถึ ง ค ว า ม ส า คั ญ ข อ งโครงการธนาคารข้าว

โครงการธนาคารข้าวตามแนวพระราชดาริ

ธนาคารข้าว หมายถึง กิจกรรมการบริการด้านการให้ข้าวเพ่ือการบริโภคหรือทาพนั ธุ์ โดยอาจใหเ้ ปล่า ใหย้ ืม หรือ ให้กู้

ความเปน็ มาของโครงการ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงมีพระราชดารวิ ่า “ ตอ้ งทาทุกวิถีทางให้ชาวนามขี ้าวพอกิน ให้การทานาเปน็ อาชีพท่ีมรี ายได้แน่นอนสามารถลืมตาอ้าปากได้ และเน่ืองด้วยลักษณะภูมิประเทศบริเวณพ้ืนท่ีชายแดนภาคเหนือส่วนใหญ่เป็นภูเขาสูงชันและเป็นท้องถ่ินทุรกันดารประกอบกับบ่อยครั้งท่ีต้องประสบภัยทางธรรมชาติ ทาให้ผลผลิตทางการเกษตรได้รบั ความเสยี หายอยู่เสมอ เปน็ ผลให้ราษฎรต้องขาดแคลนขา้ วเพ่ือบริโภคในบางปี ”

จุดกาเนิดของธนาคารขา้ ว การทาธนาคารข้าวเร่ิมเป็นรู ปเป็นร่างข้ึนในปีพ.ศ.2520 ท่ีบรรดาหน่วยงานรัฐหรือเอกชน มีการตอบสนองต่อปั ญหาการมีข้าวไม่พอกินตลอดทั้งปีโดยอาจมีสาเหตุจากความแห้งแล้งตามธรรมชาติหรือมาจากสาเหตุการเอาเปรียบจากมนุษย์ด้วยกันเอง โดยมีเป้ าหมายร่วมกันในการแก้ไขปัญหาการขาดแคลนข้าวในหมู่คนท่ีเป็นผู ้ปลูกข้าวเองเป็นสาคัญเพ่ือให้ชาวบ้านมีข้าวตลอดปี แต่ส่วนใหญ่หน่วยงานพัฒนาทั้งรัฐและเอกชนมักตั้งความหวังไกลกว่านัน้

วัตถปุ ระสงค์• ช่วยเหลอื และ • ลดหนี้สินของชาวนา • ให้ประชาชนมี สงเคราะห์ผู ้ ชาวไร่ จติ สานึกท่ีดีในการ ยากจนในดดทู า ร่วมกลุ่มช่วยเหลอื นา • เปน็ พน้ื ฐานในการ กนั สรา้ งความสัมพนั ธ์และ• ดาเนินการโดย ความเข้าใจอนั ดี • ใหร้ าษฎร ไม่หาผลกาไร ระหวา่ งราษฎรกบั ผูป้ ระสบภัยมขี า้ ว ไม่แบ่งปัน เจ้าหน้าท่ี พอตอ่ การบรโิ ภค ผลประโยชน์ ตลอดปี

หลกั การต้ังโครงการธนาคารข้าว• จัดตัง้ ในหมูบ่ ้านท่มี ีประชากรร้องขอหรอื ทราบวา่ ราษฎรขาดแคลนเพ่ือ บรโิ ภคและไมส่ ามารถดาเนนิ การจัดหาข้าวเพ่อื บริโภคในหมู่บ้านได้ เพยี งพอ• ไม่จดั ตงั้ ซ้าซ้อนหรอื ใกลเ้ คียงกบั หมู่บ้านท่มี กี ารจดั ตัง้ โครงการธนาคาร ขา้ วของหนว่ ยงานอ่ืนท่ีไดด้ าเนนิ การอยู่• พิจารณาพนื้ ท่ีท่ีจดั ตัง้ โดยคานึงถงึ ประโยชน์ท่ีจะไดร้ บั ต่อหมู่บ้านบริวาร• ดาเนนิ การจัดตงั้ ในหมู่บา้ นท่ีมีความปลอดภัยในการควบคุมและติดตามผล• ไม่เปน็ หมู่บา้ นท่ีมีแนวโน้มท่ีจะมีการโยกยา้ ย

การดาเนนิ กิจกรรมธนาคารขา้ ว จัดหาข้าว เขา้ ธนาคาร จดั หาข้าว จัดหาข้าว เข้าธนาคาร เข้าธนาคาร บริหารขอบริจาคข้าว ใหแ้ ลก ให้ ขอบริจาคขา้ ว ให้ยมื ข้าว แรงงาน ให้ยืม ให้ยืมขา้ ว ให้กู้

ทุนดาเนินการ• รับบรจิ าคข้าวสาร และขา้ วเปลือก• จดั ทาบุญทอดผ้าป่ าขา้ วเปลอื ก• จัดทาโครงการของบประมาณจากอบจ. องคก์ ารสาธารณกุศลตา่ งๆ• รบั ฝากข้าวจากผู้มจี ติ ศรทั ธาโดยคิด หรอื ไมค่ ิดดอกเบ้ยี ใหผ้ ูฝ้ ากตามแต่จะตกลงกนั• กลุ่มออมทรัพย์เพ่อื การผลิต จา่ ยเงนิ บางสว่ น โดยไม่คิดดอกเบ้ยี มาเปน็ ทนุ สารองซื้อข้าว• นาผลประโยชน์ท่ไี ด้รับจากการใหก้ ขู้ า้ ว มาใช้เปน็ ทนุ ดาเนนิ การ

คณะกรรมการดาเนินงาน กรณีท่ตี าบลจดั ตงั้ กลมุ่ ออมทรัพย์ คณะกรรมการ บสรภกิ าาตรากบลลมุ่ ออมทรพั ย์อนมุ ัตชิ ่วยเหลือผู้ท่ี จัดตงั้ รับข้อเสนอและ รับข้อเสนอและอยูน่ อกหมูบ่ ้าน ใน คณะกรรมการ อนมุ ตั ิ การกระทา อนมุ ตั ิ การ จดั การข้าว และ ใดๆของ กรรมการ ช่วยเหลอื เร่ืองขา้ ว เร่อื งข้าว จดั การธนาคารขา้ ว บริหาร

การเงินของธนาคารข้าวกรณีท่ตี าบลจดั ตงั้ กลุม่ ออมทรัพย์1. คณะกรรมการจัดการธนาคารดาเนินการนาเงินหมุนเวียน มี คณะกรรคมณกาะกรอรรามนกวยารกสาภรกาตลา่มุ บอลอมทรัพย์เปน็ ผูอ้ นุมัติ2. ทุนท่ีเหลือให้นาฝากธนาคารกรุ งไทย ให้กรรมการ ผู้รบั ผิดชอบนาเงนิ ฝาก และเบกิ จ่ายเงนิ จาก บัญธชนีสาะคสมารทกรลพั ุ่มยอข์ ออมงทครณัพะยก์ รรมการสภาตาบล3. การดาเนินการเก่ียวกับเงินต้องขออนุมัติต่อคณะกรรมการ อสาภนาวตยากบาลรกลุ่มออมทรัพย์

แนวทางปฏิบัตริ ว่ มกบั กจิ กรรมยุ้งฉาง1. แบง่ ฉางขา้ วออกเปน็ 2 ส่วน คือ – เกบ็ ข้าวสะสมไวท้ ากิจกรรมขา้ ว – เกบ็ ขา้ วหรอื พชื ผลไวจ้ าหน่ายแบง่ ปันผลกาไรในรูปกิจกรรมยุง้ ฉาง2. ธนาคารขา้ วทาทะเบียนผู้บริจาค ผู้ฝากข้าวและผู้รับบริการจากธนาคาร ข้าว

ข้อดี - ข้อเสยีขอ้ ดี • เปน็ สถาบนั สวัสดิการชุมชน • ปลูกจติ สานึกของชาวบา้ น • เปน็ บนั ไดก้าวแรกท่มี ่ันคงในการกา้ วไปทากจิ กรรมอ่ืนๆ ขอ้ เสีย • อาจเกดิ ความเหล่ือมล้าในชุมชน • อาจเปน็ เคร่อื งมอื ในการเอาปรียบกนั

ธนาคารข้าวแหง่ แรกแหง่ ประเทศไทย และบ้านปกั คุ้มศนู ย์ฯจนั ทบุรี