วันตรุษจีน

วนั ตรษุ จนี 2564 ประวตั วิ นั ตรษุ จนี หรอื ปใี หมจ่ นี วนั ตรษุ จนี 2564 ตรงกบั วนั ศกุ รท์ ่ี 12 กมุ ภาพนั ธ์ เปน็ หนึง่ ในเทศกาลทสี่ าคญั ท่สี ดุ ของชาวจีน ถอื เป็นวันขน้ึ ปี ใหมต่ ามปฎิทินจีน (คล้ายกบั วนั สงกรานตข์ องไทย) ชาวจนี ทุกคนให้ความสาคญั กบั วนั น้ีอยา่ งมาก มีการ หยุดงานเปน็ เวลายาว โรงเรียนสถาบันการศึกษาปดิ เทอม (ปดิ เรียนฤดหู นาว)ในช่วงน้ี เหลอื เพยี งแตบ่ าง อาชีพที่ต้องทาหนา้ ทพี่ เิ ศษ ท่ีไม่สามารถหยดุ งานได้ ในวนั ตรษุ จีนหน่วยงานห้างรา้ นตา่ งจะหยุดงานเป็นเวลา 3-4 วนั เพื่อตระเตรียมจัดงานปีใหม่นี้ มกี ารทาความสะอาดบ้านเรอื นผา่ นปใี หมอ่ ยา่ งสะอาดสดใส รา้ นคา้ หา้ งสรรพสนิ ค้า ต่างเตม็ ไปด้วย ผ้คู นมาจับจ่ายใชส้ อย ซอื้ เส้ือผา้ ใหม่ใหแ้ กเ่ ดก็ ๆ ซ้ือของขวญั ให้แกญ่ าติสนทิ มิตรสหาย ซ้ือบัตรอวยพรใน โอกาสมงคล ในตลาดคราคลา่ ไปด้วยผคู้ น ทม่ี าซอ้ื ปลา เนอ้ื สตั ว์ เป็ดไก่ ฯลฯ ทุกคนต่างดแู จ่มใสมี ความสขุ เด็กๆ สวมเสือ้ ใหม่ ทานลูกกวาด ขนมหวาน เล่นพลุประทดั อย่างรืน่ เรงิ ปฏิทนิ วนั ตรษุ จนี 2564 หรอื ค.ศ. 2021 วันท่ี 10 กุมภาพนั ธ์ เปน็ วนั จา่ ย วนั ที่ 11 กมุ ภาพนั ธ์ เปน็ วนั ไหว้ วันท่ี 12 กมุ ภาพนั ธ์ เปน็ วนั เทยี่ ว 1 คืนกอ่ นวนั ปใี หมจ่ นี คือวันสุดท้ายของปนี นั่ เอง เปน็ คนื ที่ครึกครื้นที่สดุ ใครที่ไปทางานห่างจากบา้ น เกดิ ต่างก็พยายามอยา่ งสุดความสามารถทีจ่ ะกลบั มาฉลองวนั ปใี หม่ทบี่ า้ น ช่วงม้ือค่าคนื ก่อนขนึ้ ปีใหม่จีน ทุก คนในครอบครวั จะนั่งกันพรอ้ มหนา้ ลอ้ มโต๊ะอาหารชนแกว้ อวยพรปีใหมก่ นั ในช่วงเวลานีท้ กุ บา้ นจะเตม็ ไปดว้ ย รอยยิ้มและเสยี งหวั เราะ พอถงึ เทย่ี งคืน คนจีนทางเหนอื กจ็ ะเริม่ ทาเก๊ียว (เจยี้ วจึ) คนจนี ทางใตก้ จ็ ะปัน้ ลกู อที๋ า นา้ เช่อื ม ทาไปชิมไป ทานไปครึกครื้นอย่างยงิ่ เชา้ วันรุ่งขน้ึ ทุกคนจะต่นื แตเ่ ช้าเยย่ี มเพ่ือนบ้านเพอื่ นฝงู เพอื่ อวย พรปใี หม่

ประวตั วิ นั ตรษุ จนี หรอื ปใี หมจ่ นี ตรษุ จนี น้นั คล้ายคลงึ กบั วนั ปีใหม่ในประเทศทางตะวนั ตก รอ่ งรอยของประเพณี พธิ กี รรมความเปน็ มาของ การฉลองตรษุ จีนน้นั มีมานานกวา่ ศตวรรษ (100 ปี) จริงๆแล้วนานมาก จนไมส่ ามารถย้อนกลบั ไปดูวา่ เร่มิ ต้นฉลองมาต้ังแต่เมื่อไร ตรษุ จีนน้นั เป็นท่ีรจู้ ักและจาได้ท่วั ไปว่าเป็น การฉลองเทศกาลฤดใู บไมผ้ ลิ และการฉลองเปน็ เวลานานถงึ 15 วัน การเตรียมงานฉลองส่วนใหญ่จะเริ่มหนึ่งเดอื นกอ่ นวันตรุษจีน (คลา้ ยกบั วัน ครสิ ต์มาสของประเทศ ตะวันตก) เมือ่ ผู้คนเรมิ่ ซ้อื ของขวญั , สิง่ ตา่ งๆ เพือ่ ประดบั บา้ นเรอื น, อาหารและเส้อื ผา้ การทาความสะอาดครงั้ ใหญ่ก็เร่ิมข้นึ ในวันก่อนตรษุ จนี บ้านเรอื นจะถกู ทาความสะอาดตั้งแตบ่ นลงลา่ ง หนา้ บ้านยนั ทา้ ยบา้ น ซง่ึ หมายถึงการกวาดเอาโชครา้ ย ออกไป ประตหู น้าตา่ งมกี ารขัดสีฉววี รรณทาสใี หม่ซ่งึ สแี ดงเปน็ สีนยิ ม ประตู หนา้ ต่างจะถกู ประดบั ประดาด้วยกระดาษทมี่ ีคาอวยพรอยา่ งเช่น อยดู่ มี สี ขุ รา่ รวย และอายุยืน เป็นต้น ท่มี าของวนั ตรษุ จนี เกิดจากการจัดขน้ึ เพือ่ ตง้ั ใจทจ่ี ะฉลองฤดูใบไมผ้ ลิ เนื่องจากช่วงกอ่ นเทศกาลตรุษจีนน้ัน ประเทศจีนปกคลมุ ไปดว้ ยหิมะ จงึ ไม่สามารถทาการเกษตรได้ เมือ่ เขา้ ถงึ ฤดใู บไมผ้ ลิ จึงจะสามารถเพาะปลูกพืน ผกั ได้ตามปกติ ชาวจีนจึงกาหนดใหว้ นั แรกของฤดูใบไม้ผลิตในแตล่ ะปีเป็นวนั สาคญั ทีเ่ รียกว่า \"วันตรษุ จีน\" อาหารวนั ตรษุ จนี ประเพณีและพิธีกรรมต่างๆ น้ันผูกไว้กบั ทกุ ส่งิ ทกุ อยา่ ง ตง้ั แต่ อาหาร ไปจนถงึ เสอ้ื ผา้ อาหาร คา่ นนั้ ประกอบดว้ ยอาหารทะเล และอาหารนงึ่ เชน่ ขนมจีบ ซงึ่ แตล่ ะอยา่ งจะมคี วามหมายตา่ งๆกนั อาหารอัน โอชะอย่างเช่นกงุ้ จะหมายถงึ ชีวติ ทรี่ งุ่ เรอื งและความสุข เปา๋ ฮอื้ แห้งหมายถงึ ทกุ สงิ่ ทกุ อย่างทดี่ ี สลัดปลาสดจะ นามาซ่งึ โชคดี จี้ไช่ (ผมเทวดา) สาร่ายดูคลา้ ยผมแตก่ ินได้จะนาความความร่ารวยมาให้ และขนมต้ม (Jiaozi) หมายถึงบรรพชนอวยพร

เสื้อผา้ วนั ตรุษจนี การใสเ่ สอ้ื ผา้ สแี ดงถอื เป็นสีท่เี ปน็ มงคล เปน็ การไลป่ ศี าจร้ายใหอ้ อกไป และการใส่สดี า หรือขาวเปน็ สิ่งตอ้ งห้าม ซ่ึงสีเหลา่ น้ีถอื วา่ เปน็ สแี หง่ การไวท้ กุ ข์ หลังจากอาหารคา่ ทกุ คนในครอบครวั นง่ั กนั จนเชา้ เพ่อื รอวนั ใหม่โดยการเล่นเกม เลน่ ไพ่ หรอื ดรู ายการทวี ีทเี่ กี่ยวกบั วันตรษุ จีน และในวันน้จี ะต้องไม่โกรธ ริษยา หรอื ไมพ่ อใจ เพื่อเป็นสริ มิ งคลทีด่ ีสาหรบั ปีทก่ี าลงั จะมาถึง อาหารไหวเ้ จา้ ตรษุ จนี ในวนั ฉลองตรษุ จีน อาหารจะถูกรับประทานมากกว่าวันอื่นๆในปี อาหารชนดิ ตา่ งๆทป่ี ฏิบตั กิ นั จนเปน็ ประเพณี จะถกู จดั เตรยี มเพอ่ื ญาติพ่ีนอ้ งและเพ่ือนฝงู รวมไปถงึ คนร้จู กั ทไ่ี ดเ้ สยี ไปแลว้ ในวนั ตรษุ ครอบครวั ชาว จีนจะทานผกั ทเ่ี รยี กว่า ไช่ ถึงแมผ้ ักชนิดต่างๆทนี่ ามาปรุง จะเป็นเพยี งรากหรือผักทม่ี ลี กั ษณะเป็นเส้นใยหลายคนก็ เชอื่ วา่ ผักต่างๆมคี วามหมายทเ่ี ปน็ มงคลในตัวของมัน เม็ดบวั - มีความหมายถงึ การมลี ูกหลานทเี่ ปน็ ชาย เกาลดั - มีความหมายถงึ เงนิ สาหรา่ ยดา - คาของมนั ออกเสียงคลา้ ย ความร่ารวย เตา้ หหู้ มกั ทที่ าจากถว่ั แหง้ - คาของมนั ออกเสียงคลา้ ย เตม็ ไปด้วยความรา่ รวย และ ความสขุ

หนอ่ ไม้ - คาของมันออกเสียงคลา้ ย คาอวยพรให้ทกุ อย่างเต็มไปด้วยความสุข เต้าหู้ทท่ี าจากถ่ัวสดนน้ั จะไม่ นามารวมกับอาหารในวนั นีเ้ นือ่ งจากสขี าวซึง่ เปน็ สแี หง่ โชคร้าย สาหรบั ปีใหม่และหมายถึงการไวท้ กุ ข์ ปลาทง้ั ตวั - เปน็ ตัวแทนแห่งการอยรู่ ่วมกันและความอุดม-สมบรูณ์ ไก่ - สาหรับความเจรญิ กา้ วหนา้ ซง่ึ ไกน่ น้ั จะตอ้ งยังมีหัว หางและเท้าอยู่ เพ่อื เปน็ การแสดงใหเ้ หน็ ถงึ ความ สมบูรณ์ เสน้ หม่ี - ไมค่ วรตดั เน่อื งจากหมายถงึ ชวี ติ ทย่ี นื ยาว * ในทางตอนใต้ของจนี อาหารทน่ี ยิ มทส่ี ุดและทานมากทสี่ ุดได้แก่ ข้าวเหนียวหวานนงึ่ บ๊ะจ่างหวาน ซึง่ ถอื เป็น อาหารอนั โอชะ ส่วนทางเหนือไดแ้ ก่ หมั่นโถและติม่ ซา เปน็ อาหารทีน่ ยิ ม * อาหารจานวน มากทถ่ี ูกตระเตรยี มในเทศกาลนมี้ ีความหมายถงึ ความอดุ มสมบรู ณ์และความรา่ รวยของบ้าน

ความเชอื่ โชคลางในวันตรษุ จนี ทกุ คนจะไมพ่ ดู คาหยาบหรือพดู คาทไ่ี มเ่ ปน็ มงคล ความหมายเปน็ นัย และคาวา่ สี่ ซงึ่ ออกเสยี งคลา้ ย ความตายกจ็ ะต้องไม่พดู ออกมา ตอ้ งไมม่ ีการพูดถึงความตายหรอื การใกลต้ าย และเร่อื งผสี างเป็นเรอ่ื งท่ี ต้องหา้ ม เร่อื งราวตา่ งๆทเ่ี กิดขนึ้ ในปีเก่าๆ กจ็ ะไมเ่ อามาพูดถึง ซึง่ การพดู ควรมแี ต่เรอ่ื งอนาคต และทกุ อยา่ งทด่ี ี กับปีใหม่และการเร่มิ ต้นใหม่ 1. หากคณุ รอ้ งไหใ้ นวนั ปใี หม่ คุณจะมเี รอ่ื งเสยี ใจไปตลอดปี ดงั นน้ั แม้แต่เด็กดือ้ ที่ปฏิบตั ติ วั ไมด่ ีผู้ใหญก่ ็จะทน และไมต่ ีสั่งสอน 2. การแตง่ กายและความสะอาด ในวันตรษุ จนี เราไม่ควรสระผม เพราะนนั้ จะหมายถงึ เราชะลา้ งความโชคดขี องเราออกไป เสอ้ื ผา้ สีแดงเปน็ สที ี่ นยิ มสวมใส่ในช่วงเทศกาลนี้ สแี ดงถอื เปน็ สีสว่าง สีแห่งความสขุ ซง่ึ จะนาความสวา่ งและเจิดจา้ มาใหแ้ กผ่ ู้ สวมใส่ เช่อื กันว่าอารมณ์และการปฏิบตั ติ นในวนั ปีใหม่ จะสง่ ใหม้ ีผลดหี รอื ผลร้ายไดต้ ลอดทง้ั ปี เดก็ ๆ และ คนโสด เพ่อื รวมไปถงึ ญาติใกล้ชิดจะได้ อังเปา ซ่ึงเป็นซองสแี ดงใส่ดว้ ย ธนบตั รใหมเ่ พอื่ โชคดี 3. วนั ตรษุ จนี กบั ความเชอ่ื อน่ื ๆ สาหรับคนท่ีเชื่อโชคลางมากๆ กอ่ นออกจากบ้านเพือ่ ไปเยี่ยมเยยี นเพื่อนหรอื ญาติ อาจมีการเชิญซนิ แส เพอ่ื หา ฤกษท์ ีเ่ หมาะสมในการออกจากบ้านและทางทจ่ี ะไปเพือ่ เปน็ ความเป็นสิริมงคล 4. บุคคลแรกทพ่ี บ บคุ คลแรกท่พี บและคาพูดทไี่ ด้ยินคาแรกของปมี คี วามหมายสาคญั มาก ถือวา่ จะส่งให้มผี ลได้ตลอดทง้ั ปี การได้ ยนิ นกร้องเพลงหรือเหน็ นกสแี ดงหรอื นกนางแอ่น ถือเปน็ โชคดี

5. การเขา้ ไปหาใครในหอ้ งนอนในวนั ตรุษ การเขา้ หอ้ งนอนผอู้ ่ืนในวันตรษุ จนี ถือเป็นโชครา้ ยมาก ดงั นนั้ ไมว่ า่ จะเป็นคนป่วยหรอื ปกติ ก็ต้องแตง่ ตวั ออกมาน่ังในห้องรบั แขก 6. ไมค่ วรใชม้ ดี หรอื กรรไกรในวนั ตรุษ เพราะชาวจนี เชื่อวา่ จะเปน็ การตัดโชคดี ทกุ วันน้ไี มใ่ ช่วา่ ชาวจีนทกุ คนจะคงยงั เช่อื ตามความเชอื่ ทม่ี มี า แตท่ กุ คนก็ยงั คงยดึ ถอื และปฎิบัติตาม เพราะสิ่ง เหลา่ นเี้ ปรยี บเสมือนธรรมเนยี ม และวัฒนธรรม โดยทช่ี าวจนี ตระหนักดวี ่า การปฏิบตั ติ ามขนบธรรมเนียมมา แตเ่ ก่าก่อน เป็นการแสดงถึงความเป็นครอบครวั และเอกลกั ษณ์ของตน

อัง่ เปา สัญลักษณ์ที่ทุกคนทราบดใี นวนั ตรุษจนี คอื อง่ั เปาสแี ดง โดยมธี รรมเนยี มคอื ผ้ใู หญท่ ่ผี า่ นการแตง่ งานมา และทางานมีรายไดแ้ ลว้ จะมอบซองสีแดง(ท่มี เี งนิ จานวนหน่ึงขา้ งใน) ให้กับเด็กๆทีม่ ีอายตุ า่ กวา่ หรอื ยังไมไ่ ด้ ทางาน พรอ้ มกลา่ วสวสั ดีปใี หม่ ซ่งึ สแี ดงของอ่ังเปานั้นมีความหมายถึงโชคดี และเงนิ ที่ใส่ในซององั่ เปานนั้ มกั จะมีจานวนเป็นเลขนาโชคของจีนนน่ั คือเลข 8

15 วนั แหง่ การฉลองตรษุ จนี วันแรกของปใี หม่ เปน็ การตอ้ นรบั เทวดาแห่งสวรรคแ์ ละโลก หลายคนงดทานเนอื้ ในวันนีด้ ว้ ยความเชือ่ ทว่ี ่าจะ เปน็ การตอ่ อายแุ ละนามาซึ่งความสุขในชีวติ ให้กบั ตน วันทส่ี อง ชาวจีนจะไหวบ้ รรพชนและเทวดาทง้ั หลาย และจะดเี ป็นพิเศษกบั สนุ ขั เลี้ยงดูใหข้ ้าวอาบ นา้ ให้แกม่ นั ดว้ ยเช่ือวา่ วนั ท่สี องน้ีเปน็ วันทสี่ นุ ขั เกดิ วนั ทสี่ ามและส่ี เป็นวันของบุตรเขยทจ่ี ะตอ้ งทาความเคารพแก่พอ่ ตาแมย่ ายของตน วันทหี่ า้ เรียกวา่ พูวู ซง่ึ วนั น้ที กุ คนจะอย่กู บั บา้ นเพอ่ื ตอ้ นรบั การมาเยือน ของเทพเจา้ แหง่ ความร่ารวย ในวันนี้จะไมม่ ใี ครไป เยยี่ มใครเพราะจะถอื ว่าเปน็ การนาโชครา้ ย มาแกท่ ัง้ สองฝ่าย วนั ทห่ี ก ถงึ สบิ ชาวจีนจะเดนิ ทางไปเยีย่ มเยียนญาตพิ ่ีน้องเพ่อื นฝูงของ ครอบครัว และไปวัดไปวาสวดมนต์เพ่ือความร่ารวย และความสุข

วนั ทเี่ จด็ ของตุรุษจนี เป็นวันทชี่ าวนานาเอาผลผลติ ของตนออกมาชาวนาเหลา่ น้ีจะทานา้ ทที่ ามาจากผกั เจด็ ชนดิ เพอ่ื ฉลองวนั นี้ วันท่เี จด็ ถือเปน็ วนั เกดิ ของมนษุ ย์ในวนั นอี้ าหารจะเป็น หม่ีซว่ั กินเพ่ือชวี ิตที่ยาวนานและ ปลาดบิ เพอ่ื ความสาเรจ็ วันทแ่ี ปด ชาวฟูเจียน จะมีการทานอาหารรว่ มกนั กบั ครอบครอบอกี คร้งั และเมอ่ื ถึงเวลาเทยี่ งคนื ทกุ คนจะสวด มนตข์ องพรจาก เทียนกง เทพแห่งสวรรค์ วนั ทเ่ี กา้ จะสวดมนตไ์ หวแ้ ละถวายอาหารแก่ เง็กเซยี นฮอ่ งเต้ วนั ทส่ี ิบถงึ วนั ทส่ี บิ สอง เป็นวนั ของเพอ่ื นและญาตๆิ ซ่ึงควรเช้ือเชิญมาทานอาหารเย็น และหลังจากทท่ี าน อาหารท่อี ุดมไปดว้ ยความมัน วนั ทสี่ ิบสามถอื เปน็ วนั ทเ่ี ราควรทานข้าวธรรมดากบั ผักดองกิมกิ ถือเปน็ การชาระ ล้างรา่ งกาย วนั ทสี่ บิ สี่ ความเป็นวนั ที่เตรยี มงานฉลองโคมไฟซ่ึงจะมีข้ึน ในคืนของวันทสี่ บิ ห้าแหง่ การฉลองตรุษจีน ขอขอบคณุ ข้อมูล :สานักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยรามคาแหง