e-ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΕΥΧΟΣ 5

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ <<ΠΡΟΤΑΣΗ>> ΙΟΥΛΙΟΣ -Νο5

ΠεριεχόμεναΣημείωμα Υπεύθυνου Συντακτικής ΕπιτροπήςΑ. ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ Ή ΤΟΝ ΑΛΛΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣΣκέψεις, απόψεις, προβληματισμοί, προτάσεις.Η αξία των ολομελειών για την «ΠΡΟΤΑΣΗ»11η ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΦΟΡΕΩΝ ΠΡΟΛΗΨΗΣΒ. ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ Ή ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΠΡΟΤΑΣΗΕργαστήρια νηπίων και των γονιών τουςΕνισχύοντας τα θετικά χαρακτηριστικά του εκπαιδευτικού3ημερο Εκδηλώσεων Δημιουργικής Έκφρασης και Αλληλεγγύης 9-10-11 Ιουνίου 2017Εκδρομή στην Ορεινή ΝαυπακτίαΚΑΛΛΙΠΟΛΙΣΟι γονείς στην ΚαλλίπολιςΗ ομάδα Νέων της ΚαλλίπολιςΤελικές εκδηλώσεις της Καλλίπολις και των Ομάδων ΕθελοντώνΓ. Η ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣΠως λειτουργούν οι πολίτες της παράλληλης Ελλάδας για να περάσουν από τοπεριθώριο στο επίκεντρο της καθημερινής ζωήςα. ΕντοπίζουμεΗ πρόκληση της εξάρτησηςβ. Παρεμβαίνουμε και ΥπερασπιζόμαστεΔράση στη Στροφυλιά από ΚΟΙΝΟ_ΤΟΠΙΑ, Πανηπειρωτικό, ΠΡΟΤΑΣΗ και Πολίτες ΕνΔράσει 1

Δ. ΚΑΙ ΜΕΡΙΚΑ ΑΚΟΜΗ…ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ :α) Το τεύχος αυτό είναι χωρισμένο σε 4 βασικές ενότητες (Α, Β,Γ,Δ), οι οποίες αντιστοιχούνστις θεματικές που αναφέρεται το νέο e-ΠΡΟΣΩΠΟ.β) Αν για οποιοδήποτε λόγο δεν ενδιαφέρεστε να λαμβάνετε το e-ΠΡΟΣΩΠΟ, παρακαλούμεενημερώστε μας να σας διαγράψουμε από τη λίστα αποδεκτών.γ) Περιμένουμε πάντα με ενδιαφέρον την ανατροφοδότηση εκ μέρους σας είτε με τη μορφήσχολίου είτε κάποιας πρότασης ή οποιασδήποτε άποψή σας.Εκδότης: Βασίλης ΠασσάςΙδιοκτησία: ΚΙΝΗΣΗ «ΠΡΟΤΑΣΗ», www.protasi.org.grΣαρανταπόρου 20, 26223 Πάτρα, τηλ.: 2610 451 790, 2610 454 357, fax: 2610 451 790e-mail: [email protected]Υπεύθυνη σύνταξης: Αγγελική ΠασσάΥπεύθυνη επιμέλειας κειμένων: Γεωργία ΛαμπροπούλουΕπιμέλεια σχεδιασμού: Τσιρίκος Κωνσταντίνος, Μαρίνου ΕλευθερίαΚυκλοφορεί σε ηλεκτρονική μορφή. Οι απόψεις των συγγραφέων δεν εκφράζουν κατ’ ανάγκη τιςαπόψεις της «ΠΡΟΤΑΣΗΣ» 2

Σημείωμα Υπεύθυνου Συντακτικής ΕπιτροπήςΟ ΓΛΑΡΟΣ ΙΩΝΑΘΑΝ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΤΑΙ ΤΟ ΣΑΜΕΡΧΙΛΔε φθάνει να περνάμε καλά.Όταν διάβασα το μικρό αυτό βιβλίο του Ρίτσαρντ Μπαχ πριν αρκετά χρόνια, μου προκάλεσεμία δυνατή συγκίνηση που έμεινε βαθιά μέσα μου. Αυτή η εμπειρία με διευκολύνει σε στιγμέςαμφιθυμίας, όπου αναρωτιέμαι που πάω και γιατί. Πού πετάω τώρα; Είμαι μέσα ή κοντά στοπλήθος από τα γλαροπούλια που περνούν την ζωή τους γύρω από τις ψαρόβαρκες για νααρπάξουν την έτοιμη τροφή που πετούν οι ψαράδες ή ασκούμαι σε ξεχωριστές πτήσεις κοντάστον γλάρο Ιωνάθαν και την ομάδα του;Λέει ο Ρ. Μπαχ: Διαλέγουμε τον επόμενό μας κόσμο μέσα από όσα μαθαίνουμε σε τούτον. Ανδε μάθεις κάτι, τότε ο επόμενος θα είναι όμοιος με τούτον, με τους ίδιους φραγμούς και τα ίδιαασήκωτα βάρη που θα πρέπει να ξεπεράσεις.Πριν 3 χρόνια ο γλάρος Ιωνάθαν έγινε σύμβολο για την ΠΡΟΤΑΣΗ, όταν συντρόφευσε ταμέλη της στην ολομέλεια του Ιούνη στην Κλειτορία, στο Περιβαλλοντικό Κέντρο. Ένα μέροςπου από την ίδρυσή του το 1992 αποτελεί κατά κάποιον τρόπο το εξοχικό σπίτι τηςΠΡΟΤΑΣΗΣ.Από τότε ο γλάρος Ιωνάθαν λειτουργεί σαν πυξίδα αυτορρύθμισής μας. Μετά τηνολομέλεια μας ακολούθησε στην Πάτρα και ανάλογα αν τον νιώθουμε δίπλα μας ή μακριά μαςκαταλαβαίνουμε αν η πορεία μας είναι σωστή ή έχουμε χάσει τον στόχο και τσαλαβουτάμε στααπόνερα που αφήνουν οι ψαρόβαρκες. 3

Στην εποχή μας οι σειρήνες του υπερκαταναλωτισμού μας καλούν με χίλιους δύο τρόπους ναμείνουμε στο σμήνος. Να νοιαζόμαστε μόνο για τον καταναλωτικό εαυτό μας. Για το φαγητό,το ντύσιμό, τη διασκέδαση και κάθε μορφής απόλαυση. Κυριαρχεί το σύνθημα: Ζήσε τοσήμερα, μην αγχώνεσαι, να ακολουθείς τους άλλους (μόδα λέγεται), να είσαι αρεστός στουςάλλους και γενικά να περνάς καλά.Γιατί αν περνάς καλά με αυτό τον τρόπο, σημαίνει ότι εγκλωβίστηκες στο σμήνος τηςεξάρτησης από έναν δήθεν τρόπο ζωής που υπηρετεί την κερδοσκοπία τουυπερκαταναλωτισμού. Ένας τρόπος ζωής που δε διαφέρει από τον υποσχόμενο παράδεισο τηςηρωίνης. Γιατί μπορεί η μία να είναι ουσία και το άλλο τρόπος ζωής αλλά οδηγούν στα ίδιααδιέξοδα. Στην έλλειψη νοήματος ζωής, στην ανελευθερία, στην χειραγώγηση. Να μηνπροσπαθείς να φτιάξεις εσύ τον εαυτό σου αλλά να γίνει ο εαυτός σου όπως θέλουν οι άλλοι(to be yourself) αλλά να νομίζεις, να παραμυθιάζεσαι ότι εσύ το επέλεξες.Θυμηθείτε την διαφήμιση της Vodafone για την επικοινωνία.Μία εκπαιδευτική πτήση στο Σάμερχιλ.Σε αυτή την ολομέλεια που έγινε 23-24-25 Ιούνη στην Κλειτορία, ο γλάρος Ιωνάθανοδήγησε τα μέλη της ΠΡΟΤΑΣΗΣ σε μία εκπαιδευτική πτήση στο ελεύθερο σχολείο τουΑλεξάντερ Σάδερλαντ Νηλ, το Σάμερχιλ.Μέσα από μία συγκλονιστική ταινία του BBC, ζήσαμε για 2 ώρες το ελεύθερο σχολείο τουΝηλ. Γνωρίσαμε τις αρχές και αξίες λειτουργίας αλλά και την μεθοδολογία της παιδαγωγικήςπροσέγγισης.Πήραμε μηνύματα πως οι καλές προθέσεις των γονιών για να προσφέρουν τροφή έτοιμηστα παιδιά τους, κοντά στις ψαρόβαρκες, εμποδίζουν την πορεία του παιδιού προς τηναυτορρύθμιση. Μία αυτορρύθμιση όμως που πηγάζει ελεύθερα από τον εαυτό του και όχι απόεξωτερικούς ψυχαναγκασμούς των γονιών, που πασχίζουν συνήθως να δημιουργήσουν δικάτους αντίγραφα.Το μεγαλύτερο εμπόδιο για την ελευθερία των παιδιών είναι να βλέπουν τους γονείς τους νααγωνιούν για αυτά υπερβολικά.Στο ελεύθερο σχολείο οι δάσκαλοι δε διδάσκουν, απλά κάνουν, πράττουν και μέσα από αυτάπου κάνουν μαθαίνουν όποιοι μαθητές θέλουν.Γιατί όπως είπε ο Μπέρναρντ Σω «Αυτός που μπορεί κάνει. Αυτός που δεν μπορεί διδάσκει».Ο Α.Νηλ πιστεύει και το απέδειξε με τη λειτουργία του ελεύθερου σχολείου, ότι τα παιδιάμπορούν να κάνουν σε απίστευτα γρήγορους ρυθμούς αυτά που ελεύθερα θα επιλέξουν νακάνουν, αρκεί να τους δοθεί η ευκαιρία να λειτουργήσουν ελεύθερα. Μόνο τα παιδιά που έχουνμεγαλώσει ελεύθερα μπορούν να αντιμετωπίσουν τα καθήκοντά τους.Τα μέλη της ΠΡΟΤΑΣΗΣ γνωρίζουν μέσα από τη δική τους φιλοσοφία ότι αυτά που είδαν,κατάλαβαν και προβληματίσθηκαν με την παρακολούθηση της ταινίας δεν αφορούν τουςάλλους. Αφορούν τους ίδιους και μόνο τους ίδιους. Τους αφορούν σχετικά με τον ρόλο τους ωςγονείς, ως εκπαιδευτικοί, ως μέλη ομάδων της ΠΡΟΤΑΣΗΣ αλλά και ως μέλη της κοινωνίας. 4

Κεντρικός άξονας της φιλοσοφίας της ΠΡΟΤΑΣΗΣ είναι ότι κανέναν δεν μπορείς ναυποχρεώσεις να λειτουργήσει με τις αρχές της πρόληψης, παρά μόνο τον εαυτό σου και βέβαιααν το θέλει. Η πρόληψη δεν επιβάλλεται, ούτε διδάσκεται με λόγια. Λειτουργεί μέσα από τοπαράδειγμα, τον τρόπο λειτουργίας των μελών. Αν ο τρόπος αυτός συγκινήσει και άλλουςπολίτες, τότε αυτοί μπορεί να πλαισιώσουν το μέτωπο της πρόληψης.Με το παράδειγμά μας μπορούμε να εκπαιδεύσουμε, αν το θέλουν, άλλους γονείς, τα παιδιά,τους πολίτες.Βασίλης ΠασσάςΥ.Γ. Ο Ιωνάθαν μας δίνει μία οδηγία ρύθμισης της πορείας μας.Αν νοιάζεσαι να συμβάλεις σε κάποια αλλαγή, δες αν είσαι μέρος της αλλαγής.Πιο λαϊκά και με παράδειγμα. Αν ανησυχείς για τη σχέση του παιδιού σου με τις ουσίες, τοδιαδίκτυο, το κινητό, το σεξ κ.λπ., αναζήτησε τη δική σου σχέση με όλα αυτά, κοίταξε τοπρόσωπό σου σε έναν καθρέπτη και αναλογίσου. Τι παράδειγμα δίνω; 5

Α. ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ Ή ΤΟΝ ΑΛΛΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣΣκέψεις, απόψεις, προβληματισμοί, προτάσειςΗ αξία των ολομελειών για την «ΠΡΟΤΑΣΗ» Με μία κατά προσέγγιση εκτίμηση των ολομελειών της «ΠΡΟΤΑΣΗΣ» από συστάσεωςτης (1988) μέχρι σήμερα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η πρόσφατη ολομέλεια (23-25 Ιουνίου2017) στην Κλειτορία, έφερε τον αριθμό 60!!!!!!Τι είναι όμως οι Ολομέλειες για την«ΠΡΟΤΑΣΗ»;;;; Το μοντέλο Διοίκησης και λειτουργίας του φορέα αποτελεί ένα δοκιμασμένο, ευέλικτοπλαίσιο που εξελίσσεται και τροποποιείται ανάλογα με τις ανάγκες της κοινότητας, τιςδυνατότητες του φορέα, τη διαθεσιμότητα σε ανθρώπινους πόρους (εθελοντές) καιοικονομικούς πόρους. Ωστόσο υπάρχουν κάποιες σταθερές αξίες και λειτουργίες που συνάδουνμε την φιλοσοφία, μεθοδολογία και το νομικό καθεστώς (καταστατικό) της «ΠΡΟΤΑΣΗΣ».Μία πολύ σημαντική τέτοια λειτουργία είναι οι ομάδες έργου στις οποίες κατανέμονται οιεθελοντές με βάση τα ενδιαφέροντα, τις δυνατότητες και τη διαθεσιμότητά τους, στο γενικόπλαίσιο προτεραιοτήτων του φορέα που υπηρετεί την πρόληψη των εξαρτήσεων και τηνποιότητα ζωής. Η παράλληλη λειτουργία όμως των ομάδων εθελοντών (συνήθως 7-8) έχειπολλές ανάγκες σύνδεσης τόσο κάθετα όσο και οριζόντια. Και ενώ οι κάθετες συνδέσεις στηδιάρκεια της χρονιάς (μέλος ομάδας, μέλος ομάδας συντονιστών, μέλος επιστημονικήςεπιτροπής, μέλος Διοικητικού Συμβουλίου) καθορίζονται από τις Γενικές Συνελεύσεις που είναιτο ανώτατο τυπικό όργανο λήψης αποφάσεων για την πορεία του φορέα, οι ΟΛΟΜΕΛΕΙΕΣείναι το άτυπο όργανο που συναντώνται οριζόντια όλοι οι εθελοντές ως μέλη και ωςΠΡΟΣΩΠΑ τουλάχιστον δύο φορές τον χρόνο. Αυτή η σταθερή λειτουργία στηρίζεται σε μίασταθερή αξία που είναι η δημοκρατία και η οποία διέπει όλες τις λειτουργίες του φορέα αλλάστην ολομέλεια το βήμα είναι ανοικτό για κάθε μέλος να εκφραστεί προς πάσα κατεύθυνση. Ηδυναμική των ολομελειών είναι τόσο ισχυρή που καθορίζει και πολλές αποφάσεις που παίρνειτο ΔΣ στην συνέχεια. Οι ολομέλειες σχεδιάζονται από την Επιστημονική Επιτροπή μεβιωματικούς τρόπους και μέσα από τη συναισθηματική φόρτιση και αποφόρτιση, τα μέληεπικοινωνούν με όλα τα επίπεδα, προβληματίζονται, μοιράζονται, διαφωνούν, αλληλοεπιδρούν,εμπνέονται και οραματίζονται τόσο για την προσωπική τους πορεία μέσα στον φορέα αλλά καιγια την εξέλιξη της «ΠΡΟΤΑΣΗΣ». Οι ολομέλειες είναι το νοητό σημείο που το «δέντρο»ορίζεται μέσα στο «δάσος», ανασαίνει τη δροσιά και το οξυγόνο του, κατανοεί την αξία τουστη συλλογική ύπαρξη του δάσους και την αξία κάθε μεγάλης ρίζας που υπάρχει ή κάθε μικρήςρίζας που φυτρώνει, άλλοτε αφήνοντας χώρο για να αναπτυχθεί και άλλοτε προστατεύονταςτην με τα κλαδιά του για να αναπτυχθεί. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που από το 1992, έτοςιδρύσεως του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κλειτορίας (ΚΠΕ) η «ΠΡΟΤΑΣΗ»πηγαίνει συχνά εκεί για να πραγματοποιήσει τις ολομέλειές της (συνήθως τις καλοκαιρινές).Το φιλόξενο προσωπικό του ΚΠΕ και του Ξενώνα Νεότητας προσφέρουν αυτήν τη δυνατότηταώστε στον καθαρό αέρα, κοντά στις πηγές του Αροάνιου και στα περιβαλλοντικά μονοπάτια,σε σύνδεση με δράσεις που εμπλέκεται και η τοπική κοινότητα, τα μέλη της «ΠΡΟΤΑΣΗΣ» ναπάρουν δυνάμεις και να «κινηθούν» για το εθελοντικό τους έργο. Σύμφωνα με το άρθρο 6 τουΚαταστατικού της «ΠΡΟΤΑΣΗΣ»: «Ο σύλλογος έχει χαρακτηριστικά κίνησης, που διοχετεύειτην προσωπική αγωνία σε προσωπική συνείδηση και δράση. Διευκολύνει την μετατροπή τηςπαθητικότητας και της ατομικής απομόνωσης σε διάθεση για προσφορά και ενεργόσυμμετοχή». Η «κίνηση» αυτή όταν συνοδεύεται και με «μετακίνηση» έχει πολύ σημαντικάαποτελέσματα. 6

Παραθέτουμε την περιγραφή της πρόσφατης ολομέλειας που απεικονίζει πρακτικά τηνπροηγούμενη θεωρητική προσέγγιση της αξίας των ολομελειών.Την Παρασκευή 23 Ιουνίου 2017 ξεκίνησε η τριήμερη ολομέλεια της Κίνησης «ΠΡΟΤΑΣΗ»για έναν άλλο τρόπο ζωής, που φιλοξενήθηκε στον Ξενώνα Νεότητας και το ΚέντροΠεριβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Κλειτορίας, με σκοπό την αξιολόγηση του έργου τωνομάδων στο κλείσιμο της εθελοντικής χρονιάς αλλά και τον προγραμματισμό της νέας που θαέρθει τον Σεπτέμβριο. Την πρώτη μέρα λοιπόν, η Κίνηση «ΠΡΟΤΑΣΗ» οργάνωσε μια δράση σύνδεσης μετην τοπική κοινότητα, σε συνεργασία με το μέλος της παιδαγωγικής ομάδας του ΚέντρουΠεριβαλλοντικής Εκπαίδευσης Μαριάννα Πασσά, τον Υπεύθυνο του Ξενώνα Νίκο Τσάμη, καιτους συλλόγους γονέων και κηδεμόνων των σχολείων της κοινότητας. Η δράση αυτή αφορούσετην ενημέρωση που έκανε η Χριστίνα Καρακωνσταντή- μέλος της Κίνησης ΠΡΟΤΑΣΗ αλλάκαι εθελόντρια του KEΔMOΠ (Κέντρο ενημέρωσης και προσέλκυσης Εθελοντών ΔοτώνΜυελού των Οστών - Πανεπιστήμιο Πατρών) σχετικά με τη δωρεά μυελού των οστών. Το Σάββατο 24 Ιουνίου 2017, οι ομάδες εθελοντών ξεκίνησαν από το πρωί μεβιωματικούς τρόπους τις διεργασίες αξιολόγησης του έργου του φορέα αλλά και τηςλειτουργίας των ομάδων τους. Οι εθελοντές διερεύνησαν τις πηγές δύναμης και έμπνευσήςτους στη διάρκεια της χρονιάς καθώς και τα εμπόδια που συνάντησαν στην πορεία τους. 7

8

Στη συνέχεια, τα μέλη επισκέφτηκαν τις εγκαταστάσεις του βιολογικού καθαρισμούστην Κλειτορία που αποτελεί ένα σημαντικό έργο προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος καιαπάντηση στο πρόβλημα της διάθεσης των λυμάτων. Αργότερα στο ΚΠΕ ακολούθησε η προβολή της σειράς επεισοδίων του BBC «Summerhill» με σκοπό τον προβληματισμό των μελών σχετικά με το εκπαιδευτικό σύστημα, τηλειτουργία των ομάδων και τις συνθήκες που ευνοούν την αυθεντικότητα, τη μάθηση, τηδημιουργία υγιών σχέσεων συνεργασίας. Νωρίς το απόγευμα κατά ομάδες επισκεφτήκαμε τιςπηγές του Αροάνιου στο Πλανητέρο και στην συνέχεια στην κεντρική πλατεία της Κλειτορίαςέγινε η εγγραφή εθελοντών μυελού των οστών με τη συγκινητική συμμετοχή της τοπικήςκοινότητας. Τόσο η κινητοποίηση των κατοίκων για την ενημέρωση, αλλά κυρίως η ανταπόκρισήτους στη λήψη δείγματος για συμβατότητα, ήταν πρωτόγνωρη. 9

Τέλος, την Κυριακή 25 Ιουνίου 2017, η ολομέλεια του φορέα ολοκληρώθηκε με ταμέλη ενδυναμωμένα, να έχουν αλληλοεπιδράσει μεταξύ τους και με την κοινότητα, να έχουννιώσει το «μαζί» και το «εμείς» και να έχουν θέσει στόχους για την νέα χρονιά.Επιμέλεια: Αγγελική Πασσά 10

11η ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΦΟΡΕΩΝ ΠΡΟΛΗΨΗΣΜε κεντρικό μήνυμα «ΣυμΠλέοντας, Ξαναχτίζουμε Κοινότητες» και με προορισμό την Ερμούπολη Σύρου ταξιδεύει το Πανελλήνιο Δίκτυο Φορέων Πρόληψης της Εξάρτησης Λίγα λόγια για την Συνάντηση και τι σηματοδοτεί για το Δίκτυο Από την αρχή λειτουργίας του το Πανελλήνιο Δίκτυο Φορέων Πρόληψης τηςΕξάρτησης για τη συγκεκριμένη διοργάνωση υιοθέτησε τον όρο Συνάντηση και όχι Συνέδριοεκτιμώντας ότι με αυτό τον τρόπο σηματοδοτεί καλύτερα το νόημα που έχει για τη ζωή καιεξέλιξη του. Η Πανελλήνια Συνάντηση αποτελεί μία ζωντανή διεργασία καθώς χτίζεται καισυνδιαμορφώνεται από τα μέλη του Δικτύου το διάστημα των 2 ετών που μεσολαβεί από τημία διοργάνωση στην άλλη και το 4ήμερο των εργασιών αποτελεί την κορύφωση αυτής τηςδιαδρομής. Αυτές τις ημέρες βασικός στόχος είναι η αλληλεπίδραση, η ανταλλαγή, ηανατροφοδότηση και η ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού της πρόληψης, για το λόγοαυτό η δομή και το περιεχόμενο διαμορφώνονται με τέτοιο τρόπο ώστε να υπηρετείται οαπώτερος στόχος της «Συνάντησης». Έτσι, θεωρούμε ότι όλα αυτά τα χρόνια έχουμεκαταφέρει ή καλύτερα προσπαθούμε να δημιουργήσουμε μία κουλτούρα ώστε οι συνάδελφοι,επαγγελματίες και εθελοντές σε αυτές τις Συναντήσεις να έρχονται με μία διάθεση ουσιαστικήςσυμμετοχής, να δώσουν και να πάρουν εμπειρία, να μοιραστούν τη δική τους δημιουργικήδουλειά αλλά κυρίως να ακούσουν και να μάθουν μέσα από την εμπειρία των άλλωνσυναδέλφων και κυρίως να επανανοηματοδοτήσουμε με έναν συλλογικό τρόπο το όραμά μαςγια την πρόληψη. 11

Πώς αυτό γίνεται πράξη; Την απάντηση μπορεί να την ανακαλύψει κάποιοςπαρατηρώντας τη διαδρομή του Δικτύου από τη μία Πανελλήνια Συνάντηση στην άλλη. Μετην ολοκλήρωση των εργασιών της κάθε Συνάντησης η ολομέλεια που ακολουθεί έρχεται νααξιολογήσει με έναν ουσιαστικό τρόπο την επίτευξη ή όχι των στόχων της προηγούμενηςδιοργάνωσης, να επισημάνει αδυναμίες και κυρίως να εντοπίσει την προσθετική αξία της γιατην εξέλιξη του Δικτύου και της πρόληψης. Ήδη από αυτή τη διαδικασία αρχίζουν να διαφαίνονται οι επόμενες προκλήσεις για τοΔίκτυο εν όψει της νέας διοργάνωσης. Οι ενδιάμεσες ολομέλειες συνεχίζουν την επεξεργασίαζητημάτων που ανέδειξαν οι διεργασίες της Πανελλήνιας Συνάντησης και αρχίζουν ναανιχνεύονται σιγά-σιγά οι νέες ανάγκες. Η ολομέλεια είναι αυτή που θα καθορίσει τουςστόχους, τα κεντρικά θέματα, τη δομή και το περιεχόμενο της επόμενης διοργάνωσης. Είναι τοκοινό έργο των μελών του Δικτύου όπου όλοι συμβάλλουν με διάφορους τρόπους στηνεπίτευξή του. Αυτή η αίσθηση της συλλογικότητας, του νοιαξίματος και της φροντίδας πουεκφράζεται από συναδέλφους από κάθε γωνιά της Ελλάδας και την Κύπρο δεν αφήνει χώρο γιαεκπλήρωση προσωπικών φιλοδοξιών αλλά και κόπωση σε όσους η ολομέλεια έχει εμπιστευτείτη φροντίδα αυτών των διαδικασιών. Είναι μία δημιουργική, συνεργατική και εμπλουτιστικήδιαδρομή με στόχο να τερματίσουμε όλοι μαζί στη Συνάντηση και να έχουμε δημιουργήσεισυνθήκες που θα μας επιτρέψουν να χαρούμε τη μεταξύ μας συνύπαρξη αλλά και ναυποδεχτούμε και άλλους που θα έρθουν να μας «Συναντήσουν». Χαρακτηριστικό παράδειγμαείναι ακόμη και τρόπος με τον οποίο προκύπτει το κεντρικό μήνυμα της κάθε Συνάντησης.Προκύπτει ως αποτέλεσμα όλης αυτής της διεργασίας και έρχεται ουσιαστικά να περιγράψειαυτή τη διαδρομή. Κάπως έτσι στην τελευταία ολομέλεια του Δικτύου στο Ηράκλειο της Κρήτηςαναδείχθηκε το «ΣυμΠλέοντας, Ξαναχτίζουμε Κοινότητες», ως ζητούμενο αυτή τη χρονικήστιγμή αλλά και προϋπόθεση για την βιωσιμότητα της πρόληψης αλλά και της κοινωνίας μας.Τα μέλη λοιπόν του Πανελλήνιου Δικτύου Φορέων Πρόληψης της Εξάρτησης με διάθεσηΣύμπλευσης ταξιδεύουν για να συναντήσουν τους ανθρώπους της πρόληψης και την Κοινότητατης Σύρου να ονειρευτούν, να εμπνευστούν και να εφοδιαστούν με τα απαραίτητα υλικά για νασυνεχίσουν να δημιουργούν συνθήκες Κοινότητας στους τόπους τους. 12

Χρήσιμες πληροφορίες για τον στόχο και το περιεχόμενο της 11ης Πανελλήνιας Συνάντησης Η 11η Πανελλήνια Συνάντηση λοιπόν θα λάβει χώρα 18 -21 Οκτωβρίου 2017 στηνΕρμούπολη της Σύρου με συνδιοργανωτή φορέα το Κέντρο Πρόληψης «ΘΗΣΕΑΣΚΥΚΛΑΔΩΝ».Οι βασικοί θεματικοί άξονες της Συνάντησης είναι: 1. H ανθεκτικότητα του ανθρώπινου δυναμικού της πρόληψης (στελεχών και αποδεκτών των υπηρεσιών μας). 2. Αλλαγές και νέες ανάγκες στην κοινωνική πραγματικότητα. 3. Νέες προσεγγίσεις, τεχνικές και εργαλεία. 4. Δικτύωση, κινητοποίηση και αποτελεσματικότερη αξιοποίηση πόρων. Τα παραπάνω θέματα θα προσεγγιστούν μέσα από πολλούς τρόπους και διαδικασίες.Καταρχήν με κεντρικές ομιλίες κατά την έναρξη των εργασιών της Συνάντησης αλλά και τιςεπόμενες δύο ημέρες. Οι θεματικές των στρογγυλών τραπεζιών είναι: «Η Σύμπλευση ωςζητούμενο σήμερα» και «Πώς Ξαναχτίζουμε Κοινότητες σήμερα;» Οι προσκεκλημένοιομιλητές έχουν επιλεγεί με βασικό κριτήριο την εμπειρία εφαρμογής στο πεδίο, καθώς είναισημαντικό τα ερεθίσματα που θα προσφέρουν για προβληματισμό να έχουν προκύψει εμπειρίαεφαρμογής και να μην είναι μία θεωρητική μόνο προσέγγιση. Επίσης μέσα από προφορικές και αναρτημένες ανακοινώσεις αλλά και τα βιωματικάεργαστήρια που κατέθεσαν ως προτάσεις οι συνάδελφοι έχουν προκύψει οι εξής βασικέςθεματικές ενότητες: «Ενδυναμώνοντας το ανθρώπινο δυναμικό της πρόληψης» «Χτίζοντας σχέση στη σχολική κοινότητα» «Δημιουργώντας εργαλεία πρόληψης» «Εργαστήρια ζωής για παιδιά και εφήβους» «Ενήλικες υποστηρικτές» «Εστιασμένες παρεμβάσεις» Τη 2η και 3η ημέρα της συνάντησης θα λειτουργήσουν 3 παράλληλες προφορικέςανακοινώσεις αντίστοιχα. Επίσης την 2η, 3η και 4η ημέρα των εργασιών θα πραγματοποιηθούντα βιωματικά εργαστήρια, ενώ την 3η ημέρα έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα η παρουσίαση τωναναρτημένων ανακοινώσεων. 13

Επίσης τις δύο βασικές ημέρες των εργασιών (2η και 3η ημέρα) θα λειτουργήσουν σταθερέςομάδες εργασίας με στόχο την επεξεργασία όλων των ερεθισμάτων, την ανταλλαγή τηςεμπειρίας και προβληματισμών, την ανατροφοδότηση αλλά και την ανάδυση χρήσιμωνερωτημάτων, συμπερασμάτων καθώς και προτάσεων για την εξέλιξη της πρόληψης. Τέλος, κατά τη διάρκεια των εργασιών θα πραγματοποιηθεί η Ολομέλεια του ΠανελλήνιουΔικτύου ενώ την 4η και τελευταία ημέρα θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα της δουλειάς τωνομάδων εργασίας καθώς και οι αποφάσεις της ολομέλειας του Δικτύου. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ενημερώνονται για την εξέλιξη της διοργάνωσης στηνηλεκτρονική διεύθυνση:https://diktyoorg.wordpress.com/11h_panellhnia_synanthsh/ Γιάννα Ζορμπά Συντονίστρια του ΠΔΦΠΕ Επιστημονικά Υπεύθυνη Κέντρου Πρόληψης Π.Ε Αχαΐας «Καλλίπολις» 14

Β. ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ Ή ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΤΗΝΚΟΙΝΟΤΗΤΑ«ΠΡΟΤΑΣΗ»Ομάδα εθελοντών ΕΜΨΥΧΩΤΩΝ της Κίνησης «ΠΡΟΤΑΣΗ» Εργαστήρια νηπίων και των γονιών τους. Φέτος η Κίνηση «ΠΡΟΤΑΣΗ» στα πλαίσια της πρόληψης των εξαρτήσεων και τηςδιαμόρφωσης λειτουργικών στάσεων και συμπεριφορών στην οικογένεια, σχεδίασε καιοργάνωσε 8 δίωρα Κυριακάτικα εργαστήρια. Η μοναδικότητα των συγκεκριμένωνεργαστηρίων έγκειτο στην εμπλοκή παιδιών προσχολικής ηλικίας (4-6 ετών) μαζί με τουςγονείς τους με παράλληλες αλλά και συλλογικές δραστηριότητες. Οι συναντήσεις πραγματοποιούνταν μία φορά το μήνα. Συντονιστές τους καιπαλιότερα μέλη του φορέα ήταν η Μαρία Γιαζκουλίδου, ο Νίκος Γκόντζης καθώς και η ΜαρίαΜπρούλια. Οι τρεις εμψυχωτές εκπαίδευσαν βιωματικά τα νεότερα μέλη της ομάδας, τηΓεωργία Φρυδάκη, τη Βικτωρία Καροτσιέρη και την Ελίνα Καλού οι οποίες είχαν και ενεργόρόλο τόσο στον σχεδιασμό όσο και στην υλοποίηση. Κάθε εργαστήρι πραγματεύτηκε και μια διαφορετική θεματική. Το πρώτο ήταν μίαολοκληρωμένη γνωριμία με τον χώρο, τους στόχους του, καθώς και τους απαραίτητουςκανόνες για την ομαλή λειτουργία κάθε ομάδας ανθρώπων. Η επόμενη συνάντησηενσωματωμένη στο κλίμα εκείνης της περιόδου εστίασε στα Χριστούγεννα και το πραγματικότους νόημα, που αφορά τη σύνδεση της οικογένειας με τις παραδόσεις, τις αναμνήσειςθαλπωρής που χτίζονται καθώς και την έννοια της προσφοράς. Το τρίτο εργαστήρι εστίασε στοσυναίσθημα εσωτερικής δύναμης του εαυτού, την αυτοεκτίμηση. Το επόμενο έθεσε τις βάσειςγια την αναγνώριση των συναισθημάτων. Στο πέμπτο εργαστήρι εξετάστηκαν τα τέσσεραβασικά συναισθήματα, ο φόβος, η λύπη, ο θυμός και η χαρά. Το έκτο εργαστήρι ερεύνησε τοκομμάτι της επικοινωνίας και τους τρόπους που καταφέρνουμε μια εποικοδομητικήεπικοινωνία και το έβδομο έκανε μια πλούσια αναδρομή στις στιγμές που μοιράστηκε η ομάδα. Ο τρόπος που μεταδόθηκαν όλες αυτές οι πολύτιμες δεξιότητες για την μελλοντική ζωήτων νηπίων ήταν μέσα από το παιχνίδι και το βίωμα. Παρόλα αυτά υπήρχαν πιο επιστημονικέςκαι τεκμηριωμένες πλευρές των θεμάτων, για την κάλυψη του ενδιαφέροντος των γονιών. Σεκάθε περίπτωση σκοπός ήταν η σύνδεση γονιού και παιδιού και η ενδυνάμωση της μεταξύ τουςσχέση. Με οχυρό το χτίσιμο αρχικά της αυτογνωσίας και έπειτα ειλικρινών δεσμώνεπιτυγχάνεται η πρόληψη αρνητικών καταστάσεων. Ούτως ή άλλως αυτή είναι και η φιλοσοφίατης Κίνησης «ΠΡΟΤΑΣΗ». Στην αξιολόγηση που έγινε στο τέλος, οι γονείς αναφέρθηκαν στονποιοτικό χρόνο που είχαν την ευκαιρία να βιώσουν με τα παιδιά τους, στο μοίρασμα και τησυνεργασία με άλλους γονείς που είχαν ανάλογες ανησυχίες και προβληματισμούς και τέλοςδήλωσαν ότι ένιωσαν και οι ίδιοι παιδιά. Τα παιδιά βίωσαν την χαρά της συνεργασίας, τηςεπικοινωνίας καθώς και της δημιουργίας μαζί με τους γονείς τους, σε ένα άλλο φιλόξενοπλαίσιο, εκτός οικογένειας.Επιμέλεια: Ελίνα ΚαλούΜέλος της ομάδας εθελοντών ΕΜΨΥΧΩΤΩΝ της Κίνησης «ΠΡΟΤΑΣΗ» 15

16

Ομάδα Εθελοντών ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ της Κίνησης «ΠΡΟΤΑΣΗ»Ενισχύοντας τα θετικά χαρακτηριστικά του εκπαιδευτικού Σε μια εποχή, όπως τη σημερινή, κατά την οποία η κρίση (ηθική και οικονομική)κυριαρχεί, ως τρόπος προσδιορισμού των σύγχρονων κοινωνικών φαινομένων, ένας από τουςπολλούς θεσμούς που βάλλονται, πανταχόθεν, αλλά και που πρέπει να ορθώσουν το ανάστημάτους, είναι και αυτός της εκπαίδευσης. Είναι κοινός τόπος ότι η παιδεία γενικά και η εκπαίδευση, ως ένας οργανωμένος καιπολύπλευρος θεσμός, είναι δυνατό να δώσουν λύσεις στα προβλήματα, που πάντοτε, αλλάπολύ περισσότερο σήμερα, έχουν κατακλύσει τον κόσμο μας, με τους κινδύνους να ελλοχεύουνκαι να μας απειλούν σε καθημερινή βάση. Ωστόσο, για να μπορέσει αυτή η προσπάθεια να καρπίσει και να αποφέρει πιο εύκολακαι πιο δημιουργικά τους καρπούς της, χρειάζεται και μια σειρά από απαραίτητες ενέργειες, οιοποίες να προάγουν και να αναβαθμίσουν τη θέση του εκπαιδευτικού, ώστε αυτός να μπορέσεινα λειτουργήσει ακόμα πιο αποτελεσματικά. Πιο συγκεκριμένα, απαιτείται, κατά κάποιον τρόπο, η ενίσχυση των θετικώνχαρακτηριστικών του εκπαιδευτικού, όχι μόνο σε κοινωνικό επίπεδο, αλλά και σε προσωπικόεπίπεδο, με την έννοια ότι είναι καλό να γνωρίζει ο κάθε εκπαιδευτικός τα θετικά τουγνωρίσματα, ώστε να έχει τη δύναμη να πατήσει και να επενδύσει σε αυτά. Με άλλα λόγια, είναι απαραίτητο η σύγχρονη εκπαίδευση να είναι σε θέση ναεπενδύσει πάνω στον παράγοντα «εκπαιδευτικός», δηλαδή πάνω στον ίδιο τον ανθρώπινοπαράγοντα, ως ένα είδος ανθρώπινου κεφαλαίου, ώστε αυτός ο παράγοντας να αξιοποιηθεί,όσο το δυνατόν πιο δυναμικά, αποτελώντας τη βάση της όλης εκπαιδευτικής προσπάθειας. Σε μια εποχή, δηλαδή, κατά την οποία τα μηχανήματα και γενικά η τεχνολογία τείνουννα αντικαταστήσουν τον ανθρώπινο παράγοντα και να τον μετατρέψουν σε ένα απλοϊκό είδοςχειριστή ή, ακόμα χειρότερα, σε ένα μέσο χειρισμού των μηχανών, η εκπαίδευση οφείλει νακάνει και πάλι άνοιγμα στον ανθρώπινο παράγοντα. Αυτό, πρώτον, διότι η εκπαίδευση χειρίζεται ψυχές και πλάθει τις προσωπικότητές τους,με την παιδαγωγική να θεωρείται τέχνη τεχνών και επιστήμη επιστημών, παλαιόθεν. Κατάσυνέπεια, το πρώτο γνώρισμα του εκπαιδευτικού είναι ο βαθιά ανθρώπινος χαρακτήρας του. Το δυναμικό πρόσωπο του εκπαιδευτικού είναι ο πρώτος βασικός παράγοντας πάνωστον οποίο πρέπει να επενδύσει ο ανθρώπινος πάνω από όλα τομέας της παιδείας και τηςεκπαίδευσης. Πρέπει να τονιστεί η δυνατότητά του να εμπνέεται και ιδίως να εμπνέει αυτούςστους οποίους απευθύνεται. Αυτή η δυνατότητα έμπνευσης, μέσα στην οποία εμπεριέχεται όλη η δυναμική τουπροσώπου, περιλαμβάνει τα πάντα, ως μία παντολογία: Τη δημιουργία ενδιαφέροντος, τημεταδοτικότητα, την επικοινωνία, την ανατροφοδότηση και ιδίως την αλληλεπίδραση πομπούκαι δέκτη, μέσα από κλίμα αγάπης και ανάπτυξης αρμονικών διαπροσωπικών σχέσεων. Η δυνατότητα του εκπαιδευτικού να τραβήξει το ενδιαφέρον του μαθητή του, να τουεξηγήσει κάποια πράγματα και να του μεταδώσει τις απαραίτητες γνώσεις, να επικοινωνήσειμαζί του, ώστε να τον βοηθήσει να σταθεί μόνος στα πόδια του και να βρει τα λάθη του, όλααυτά είναι δυνατό να γίνουν μέσα σε ένα κλίμα εμπιστοσύνης και αγάπης όχι μόνο για τονεκπαιδευτικό, αλλά και για τη μάθηση γενικότερα. Αυτό το προνόμιο του εκπαιδευτικού, δηλαδή αυτή η δυνατότητα του να πετυχαίνει όλατα παραπάνω, συνοψίζεται σε μία λέξη: στην «έμπνευση», δηλαδή στη δυνατότητα πια τουμαθητή όχι μόνο να στέκεται στα πόδια του, αλλά και να δημιουργεί, αποτελώντας πια ο ίδιοςτην πηγή έμπνευσης για τους άλλους. 17

Ο ανθρώπινος παράγοντας, λοιπόν, που είναι πολύ πιο δυνατός από το χρήμα και απότις μηχανές, είναι αυτό το θετικό χαρακτηριστικό γνώρισμα, στο οποίο όχι μόνο πρέπει ναεπενδύσει η παιδεία, αλλά και που πρέπει να αντιληφθεί ο ίδιος ο εκπαιδευτικός ότι είναι τομεγάλο όπλο στη φαρέτρα του. Με δυο λόγια, αυτό που πρόκειται για μια διαχρονική, αλλά και πανθομολογούμενηαρχή και αξία, πρέπει να επανέλθει στην τρέχουσα επικαιρότητα, γιατί αν και είναι κάτιαυτονόητο, τείνουν πολλοί να το ξεχάσουν. Το πρώτο θετικό της παιδείας είναι ο ίδιος οάνθρωπος. Αν το ξαναθυμηθούμε, τότε θα έχουμε λάβει μια σοβαρή ενίσχυση και τόνωση γιατη συνέχιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, που αμφισβητείται και βάλλεται ιδίως εκ τωνέσω…Επιμέλεια: Άννα-Κοραλία Σακαρετσάνου 18

Ομάδα Εθελοντών ΔΙ.Ο.Δ.Ο.ΣΣΣ της Κίνηση «ΠΡΟΤΑΣΗ»3ημερο Εκδηλώσεων Δημιουργικής Έκφρασης και Αλληλεγγύης 9-10-11 Ιουνίου 2017 Η ομάδα εθελοντών ΔΙ.Ο.Δ.Ο.ΣΣΣ στο πλαίσιο του έργου της Κοινωνικής Δικτύωσηςπου υλοποιεί την προσπάθεια δημιουργίας κοινωνικών δεσμών μεταξύ των ανθρώπων καιφορέων της γειτονιάς, κλείνοντας τη φετινή εθελοντική χρονιά, διοργάνωσε με την Ομάδα τουΣτεκιού και την Ομάδα της Γειτονιάς, μια παρέμβαση Πρόληψης ένα 3ήμερο Εκδηλώσεωνδημιουργικής έκφρασης και αλληλεγγύης, με στόχο τη σύνδεση, το μοίρασμα, τη συνεργασίαμε τους γονείς και σκοπό το ξαναχτίσιμο μιας Σύγχρονης Γειτονιά που τα θεμέλια της χτίζονταιπάνω στις αξίες του παρελθόντος, τα οράματα και τις ανάγκες του μέλλοντος.Υπηρετώντας το έργο της Κ.Δ. τολμήσαμε να ανοίξουμε την πόρτα μας και να βγούμε στηγειτονιά μας- Αγία Σοφία- Άγιο Αλέξιο- Άγιο Διονύσιο, να γνωριστούμε , να συνεργαστούμε, ναστηρίξουμε ο ένας τον άλλον, να συνδεθούμε, να θυμηθούμε και να σχεδιάσουμε εκείνες τιςκοινωνικές δομές που θα μας οδηγήσουν στη συνέχεια της πορείας μας, μέσα από τησυνύπαρξη, την αλληλεπίδραση και την αλληλεγγύη. Αποτέλεσμα αυτού του μεγάλου βήματος ήταν η δημιουργία της Ομάδας τηςΓειτονιάς , μιας ανοιχτής ομάδας με μέλη εθελοντές, συλλογικότητες και ενεργούς πολίτες, έναδίκτυο που προσδοκούμε να αποτελέσει τόπο συνάντησης όλων αυτών που αγωνιούν καιμοχθούν στο να γίνει πραγματικότητα το όραμα της σύγχρονης γειτονιάς με σκοπό τηναναζήτηση των χαμένων αξιών, την ενδυνάμωση του κοινωνικού ιστού και την πρόληψη γιαποιότητα και νόημα ζωής στην κοινότητα. Στο πλαίσιο αυτής της Ομάδας μοιραστήκαμε ιδέες και σκέψεις και σχεδιάσαμε τοπρόγραμμά μας για την υλοποίηση δράσεων στη γειτονιά μας. Μια τέτοια δράση αποτέλεσεκαι αυτό το 3ήμερο το οποίο περιελάμβανε: ενημερωτική συζήτηση για την εθελοντικήαιμοδοσία και δωρεά μυελού των οστών στο χώρο του Κ.Δ.Α. Ακολούθως, πραγματοποιήθηκεμε επιτυχία η Αιμοδοσία σε συνεργασία με τη μονάδα του Γ.Ν.Π. «Άγιος Ανδρέας» και τουεθελοντικού Συλλόγου «ο Αιμοδότης», καθώς και δειγματοληψία για δότες μυελού των οστώνσε συνεργασία με το Κ.Ε.Δ.Μ.Ο.Π Πανεπιστημίου Πατρών. Το αποτέλεσμα άκρωςικανοποιητικό, απαρίθμησε 19 φιάλες αίματος και 28 λήψεις δοτών μυελού των οστών. Έναβήμα που άνοιξε δρόμο ζωής για κάποιους συνανθρώπους μας. Μια δράση Πρόληψης καιΑλληλεγγύης αφιερωμένη στη μνήμη του γείτονα αιμοδότη και ενεργού πολίτη, ΓιάννηΣόμπολου. 19

Στον χώρο της πλατείας της Αγίας Σοφίας, το πρόγραμμα ΠΡΟ-ΝΟΙΑ (ΠΡΟ-τείνω γιατίΝΟΙΑ-ζομαι) με τα παιδιά, τους γονείς και τους εμψυχωτές του Κ.Δ.Α. μέσα από βιωματικάδρώμενα και δημιουργική απασχόληση, αλληλοεπίδρασαν, δημιούργησαν, συνεργάστηκαν καιδιασκέδασαν με τα παιδιά και τους γονείς της γειτονιάς. Επίσης, θεωρώντας σημαντικό να δίνουμε φωνή σε όλα εκείνα τα στοιχεία πουσυνθέτουν και επηρεάζουν το πολιτιστικό άρωμα, την προίκα μιας γειτονιά και κατ’ επέκτασητο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, είχαμε τη δυνατότητα να παρακολουθήσουμε στη δημιουργικήτους έκφραση μαθητές και συμπολίτες μας να μοιράζονται μαζί μας τον πλούτο τους και με τοντρόπο αυτό να συμβάλλουν στο χτίσιμο μιας γειτονιάς που νοιάζεται και φροντίζει τα μέλη της. Έτσι, απολαύσαμε όμορφες στιγμές χαράς και ενθουσιασμού με αθλητικές επιδείξεις ,μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις και δρώμενα όπως: τους μικρούς αθλητές του Συλλόγου«ΔΥΝΑΜΗ ΠΑΤΡΩΝ», τον Σύλλογο Κρητών, το «ΑΡΚΑΔΙ», το Μ/Χ. Όμιλο «ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣΜΟΣΧΟΣ», τον Σύλλογο των εν Πάτραις Κεφαλλήνων «ΑΓΙΟΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ», τη μαθητικήχορωδία του 1ου Γυμνασίου, τη Φιλαρμονική του Ι.Ν. ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ, το ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΣύλλογο Πατρών, όλοι μέλη της Ομάδας της Γειτονιάς, καθώς και τους μαθητές του 26ου και56ου Δ.Σ., τον Σύλλογο Ποντίων Πατρών ο «ΦΑΡΟΣ», και τέλος τη χορωδία της ΚΟΙΝΟ-ΤΟΠΙΑ που μας ταξίδεψε με όμορφους σκοπούς και τραγούδια. Το 3ήμερο έκλεισε με μιαμικρή γιορτή με κεράσματα, προσφορά των εθελοντών και των καταστημάτων της γειτονιάς. Αποχαιρετήσαμε τη φετινή εθελοντική χρονιά προσκαλώντας τους Γείτονες στο χτίσιμοτης σύγχρονης γειτονιάς μας. Να ενώσουμε τους κρίκους της. Να συνεχίσουμε αυτό τουπέροχο ταξίδι συνδημιουργίας μιας καλύτερης ζωής. Είμαστε άλλωστε όλοιαλληλοσυνδεδεμένοι, πορευόμαστε στη ζωή σαν ορειβάτες, δεμένοι με το ίδιο σκοινί! Τα μέλη μέσα από αυτό το άνοιγμα προς την κοινωνία, τη συνύπαρξη, τηναλληλεπίδραση, τη συνεργασία με την Ομάδα της Γειτονιάς και την κοινότητα, πήραμε μεγάληικανοποίηση, ανατροφοδότηση, εκπαίδευση, έμπνευση και δύναμη για τη συνέχεια. Βιώσαμετις αξίες της συλλογικότητας, της αλληλεγγύης και τα συναισθήματα που συνδέονται με αυτές.Αναδείχθηκε η ανάγκη να ανακαλύψουμε νέους τρόπους αξιοποίησης αυτών των αξιών και τηςδυναμικής που χαρακτηρίζει τη σύνδεση και τη συνάντηση με τον άλλον.Επιμέλεια: Ρένα Πεγιάζη 20

21

Μέλη της ομάδας ΔΙ.Ο.Δ.Ο.ΣΣΣ εμπνεύστηκαν από το έργο της ομάδας τους και την«ΠΡΟΤΑΣΗ» και μας χαρίζουν παρακάτω τις έμμετρες σκέψεις τους!Επί (της) κοινωνίαςΌσο ένα τραγούδι κρατά,ένας ύμνος επί της κοινωνίας.Και βαδίζαμε αντικριστά,σε ντο ύφεση εσύ, διστακτικάντο δίεση εγώ, παρορμητικά.Και φτάσαμε ρεφρένσε ανταλλαγή ρυθμούσε αλλαγή ζωής,και η πνοή σαςαξία στο μέτρο μου.Και μετρώ ανθρώπουςόσο η ψυχή ανθίζεικαι μετρώ τραγούδιαόσο σας κρατώ...Ελευθερία – Αρετή ΜαρίνουΞημέρωμα στα χρυσαφένια στάχυαΣτη γειτονιά μοιράσματαγευτήκαμε εφέτος,ήτανε της συνάντησηςο όμορφος σκοπός.Της επαφής, της διαφοράςκι αποδοχή του δρόμουπου άνθρωποι εργάζονταιαξίες ε-ξημερώνουν.Την ίδια ώρα να ‘ρχεσαιπροετοιμασμένη να ‘μαιγια να σε βλέπει η καρδιάμοναδική να νιώθει.Ελένη Σιδηροκαστρίτη 22

Ανθρώπων ΕξημέρωσηΨάχνω για τους ανθρώπους,σαν τον Διογένη,με φανάρι την πρόληψη.Να κάνουμε δεσμούς, να εξημερωθούν οι ψυχές,που αγριέψαν στις Νέες Εποχές.Με συνοδοιπόρους που με τραβούν από ταχώματα που χώνομαιεξαιτίας της συνήθειας της άσχημης, των χαλεπών καιρών.Με συνοδοιπόρους που γνωρίζουμετο ευγενικά και το συγνώμη.Με πλαίσιο και αξίες και αρχές,ωσάν τελετουργία, ξεχασμένηαπ’ τα παλιά τα χρόνια.Κερδίζουμε, κερδίζω, κερδίζουν όλοισε κάθε σταθμό.Γιατί μένουμε υπεύθυνοι σ’ αυτά που γνωρίσαμε,σ’ αυτά που κατακτήσαμε,βάζοντας καρδιά πρώτα μα και Νου.Με αγωνία και προσμονήγια την ήπια, αβίαστη εξημέρωσή μας.Κατερίνα Ματσάκου 23

Ομάδα Εθελοντών ΣΤΗΡΙΞΗΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ της Κίνησης «ΠΡΟΤΑΣΗ»ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΗΝ ΟΡΕΙΝΗ ΝΑΥΠΑΚΤΙΑ Περίπου στα μέσα της χρονιάς μετά από δράσεις που υπηρέτησαν τον διπλό ρόλο της, ηΟμάδα Επικοινωνίας και Οικονομικής Στήριξης της Κίνησης «ΠΡΟΤΑΣΗ», έπειτα από μιαιδέα του ενός εκ των συντονιστών της ομάδας, του Τριαντάφυλλου Λιάτσου, αποφάσισε στις14 Μαΐου 2017 να διοργανώσει μονοήμερη εκδρομή στην ορεινή Ναυπακτία (τόποςκαταγωγής του). Βασικός σκοπός ήταν η ουσιαστική επικοινωνία μεταξύ των μελών της Κίνησης«ΠΡΟΤΑΣΗ», αλλά και άλλων φίλων δραστήριων κοινωνικών φορέων, καθώς επίσης ηαποδοχή της διαφορετικότητας και της προβολής του άλλου τρόπου ζωής που σημαίνειποιότητα, επικοινωνία και ειλικρίνεια. Η τήρηση του ωραρίου, η ιδιαίτερη εξυπηρέτηση παραλαβής των εκδρομέων και ηκαλή διάθεση όλων συνετέλεσε στο να φτάσουμε πολύ γρήγορα στο 1ο γραφικό χωριόΠλάτανος, όπου έγινε και στάση. Ο Πλάτανος είναι ένα παραδοσιακό πανέμορφο κεφαλοχώριτης Ναυπακτίας, έχοντας πάρει το όνομα του από ένα τεράστιο πλάτανο που βρίσκεται στοκέντρο της πλατείας. Κάτοικοι του χωριού μας περίμεναν και μας οδήγησαν μέσα από ταλιθόστρωτα σοκάκια του στη γραφική πλατεία με την εκκλησία του Αγίου Νικολάου και ταπαραδοσιακά πετρόκτιστα κτίρια του λαογραφικού μουσείου και του μουσείου ΕθνικήςΑντίστασης. Παλαιότερα η περιοχή ήταν γνωστή ως «Κράβαρα» και πολλά λέγονται για τουκατοίκους «Κραβαρίτες», οι οποίοι, ως γνωστόν, ήταν πολύ δραστήριοι στο εμπόριο. Είναιαπορίας άξιον το πώς επιβίωσαν οι άνθρωποι αυτοί σε τόσο απομακρυσμένα μέρη και με τόσηφτώχεια, έχοντας απλά στη καρδιά τους την αγάπη για αυτόν τον όμορφο τόπο. Η συνέχεια της διαδρομής, μετά την σύντομη παραμονή μας στο χωριό Πλάτανος, μαςαποζημίωσε και με το παραπάνω. Οι εναλλαγές του πράσινου, η βλάστηση, τα έλαταδιαφορετικών μεγεθών που ξεφύτρωναν από παντού, ακόμα και μέσα από τα βράχια, το δέσιμοτων παραδοσιακών πετρόκτιστων κτιρίων με το περιβάλλον, συνέθεσαν ένα συναρπαστικό και«γενναιόδωρο» ορεινό προορισμό που μας οδήγησε πολύ γρήγορα στο φράγμα του Μόρνου.Το φράγμα είναι ένας τεχνητός παράδεισος στην καρδιά της Ρούμελης. 24

Το μεγάλο αυτό έργο ξεκίνησε το 1969 και ολοκληρώθηκε το 1981, όπως μαςπληροφόρησαν οι φιλόξενοι υπάλληλοι της ΔΕΥΑΘ και καλύπτει τις ανάγκες ύδρευσης τηςπρωτεύουσας. Σίγουρα είναι από τις λίγες περιπτώσεις που η παρέμβαση του ανθρώπουεναρμονίζεται με την φύση και δημιουργεί ένα νέο οικοσύστημα προς όφελος όλων.Ακολούθησε προαιρετικός περίπατος περίπου 2 χιλιομέτρων ως το φράγμα, το οποίο έχει ύψος126 μέτρων και είναι από τα υψηλότερα της Ευρώπης. Το μεσημεριανό γεύμα ήταν προγραμματισμένο στο χωρίο Περίστα με σπιτικό φαγητόκαι διάφορα παραδοσιακά εδέσματα καθώς και με την συνοδεία δύο εκλεκτών μουσικώνλαϊκής παράδοσης. Η επιστροφή μας βρήκε όλους χαρούμενους για τις ωραίες στιγμές που περάσαμε μαζί,για τα όμορφα μέρη που είδαμε και για τα μηνύματα που λάβαμε (διάλογος, συνεργασία,συνύπαρξη, μοίρασμα, σεβασμός στην φύση και το περιβάλλον). Επίσης, συμπληρώθηκε απόόλους τους συμμετέχοντες ερωτηματολόγιο με προτάσεις για το τι άρεσε και τι όχι. Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τον Τριαντάφυλλο Λιάτσο για την άψογη προετοιμασία, καθώςκαι όλους τους συμμετέχοντες και ευελπιστούμε να προετοιμαστούμε κατάλληλα για νέους καιενδιαφέροντες προορισμούς. Επιμέλεια: Σοφία Σπηλιωτοπούλου ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ . . . 25

Β. ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ Ή ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΤΗΝΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΑΧΑΙΑΣ «ΚΑΛΛΙΠΟΛΙΣ»Οι γονείς στην Καλλίπολις Είναι κοινή αποδοχή πλέον πως η πρόληψη των εξαρτήσεων και η προαγωγή τηςψυχοκοινωνικής υγείας γενικότερα ως στάση ζωής, για να έχει αποτελέσματα χρειάζεται ναξεκινάει νωρίς στη ζωή του ανθρώπου και να εφαρμόζεται με σταθερότητα από τα σημαντικάπρόσωπα αναφοράς στη ζωή ενός παιδιού. Για τον λόγο αυτό οι φορείς που εφαρμόζουνεπιστημονικά τεκμηριωμένα προγράμματα πρόληψης επενδύουν ένα σημαντικό μέρος τωνπροσπαθειών τους στην ενίσχυση των γονέων στον ρόλο τους και την προαγωγή θετικούκλίματος σχέσεων και επικοινωνίας στην οικογένεια. Σε αυτή την κατεύθυνση το Κέντρο Πρόληψης Αχαΐας Καλλίπολις από την έναρξη τουτο 1998 μέχρι και σήμερα, κάθε χρόνο υλοποιεί μια σειρά από προγράμματα με στόχο τηνευαισθητοποίηση και εκπαίδευση των γονέων όπως: επισκέψεις στα σχολεία με στόχο τηνυλοποίηση ενημερωτικών συναντήσεων με τους γονείς των παιδιών, ομάδες γονέων με παιδιάπροσχολικής – σχολικής ηλικίας και ομάδες για γονείς εφήβων και τα τελευταία 4 χρόνιαομάδα για ζευγάρια με στόχο την ενίσχυση της συντροφικής σχέσης. Και την φετινή χρονιά2016/2017 ο σημαντικός αριθμός των γονέων που πλαισίωσε όλα τα προγράμματα πρόληψης,μας έδωσε μια επιπλέον ώθηση αλλά και ευθύνη για την συνέχιση των προσπαθειών μας.Ενδεικτικά αναφέρουμε ορισμένα ποσοτικά στοιχεία για φέτος: σε 48 σχολεία του νομούΑχαΐας υλοποιήθηκαν ενημερωτικές συζητήσεις για γονείς σε συνεργασία με τους συλλόγουςγονέων και τους Διευθυντές των σχολείων σε απογευματινές συναντήσεις, επιπλέον καθ’ όλητην διάρκεια της χρονιάς λειτούργησαν επτά ομάδες γονέων μακράς διάρκειας στην Πάτρα καισε Περιφερειακούς Δήμους καθώς και μια ομάδα για ζευγάρια. Συνολικά στα παραπάνωπρογράμματα έλαβαν μέρος 1078 γονείς. Στην αξιολόγηση των ομάδων οι γονείς στάθηκαν στον τρόπο με τον οποίουλοποιούνταν οι συναντήσεις ο οποίος ανέφεραν ότι ήταν βιωματικός και διαδραστικός,επέτρεπε να ακουστούν διαφορετικές απόψεις πάνω σε ένα συγκεκριμένο θέμα και παρήγαγενέες ιδέες και γνώσεις για τον χειρισμό καταστάσεων στην καθημερινότητα της οικογένειας.Παράλληλα οι γονείς επισημαίνουν τη σημαντικότητα του σεμιναρίου και τη δύναμη πουπαίρνεις από το μοίρασμα με τους άλλους αλλά και από τη διαπίστωση ότι υπάρχουν κοινάπροβλήματα. Τέλος από τα πιο χρήσιμα που άκουσαν οι γονείς στις ομάδες εκτιμούν ότι ήταντα όρια, η κατανόηση των προσωπικών μας αναγκών, η αυτοεκτίμηση, οι διαφορετικές λύσειςκαι επιλογές στα προβλήματα, η σημασία του να ακούμε τα παιδιά, να δεχτούμε ότι είναιδιαφορετικές οντότητες και να μην τα εγκλωβίζουμε με τα δικά μας συναισθήματα. 26

Ορισμένες δικές μας σκέψεις και διαπιστώσεις μέσα από την επαφή με τους γονείς καιτην φετινή χρονιά είναι μεταξύ άλλων και οι ακόλουθες. Οι γονείς μας προσεγγίζουν είτε μετην αφορμή μιας δυσκολίας, είτε έχοντας ως στόχο την προσωπική τους βελτίωση στον ρόλοτους. Συχνά ένα ποσοστό των γονέων δεν έχει καθόλου επίγνωση για τις δικές τουσυμπεριφορές που όχι μόνο δεν διευκολύνουν ένα παιδί στο μεγάλωμα του, αλλά αντίθετα θαμπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι είναι και γενεσιουργές αιτίες των δυσκολιών των παιδιών.Από άγνοια ή με «καλή πρόθεση» και με κίνητρο την αγάπη γίνονται σημαντικά λάθη. Σε αυτήτην περίπτωση οι γονείς μέσα από το «καθρέφτισμα» των άλλων γονέων στις ομάδες αλλά καιτις δικές μας επισημάνσεις διευκολύνονται να αναγνωρίζουν τις λανθασμένες συμπεριφορέςτους και να υιοθετήσουν νέες πιο λειτουργικές. Παράλληλα όμως υπάρχει και ένα σημαντικόποσοστό «αρκετά καλών γονέων» οι οποίοι δεν αναγνωρίζουν τις δεξιότητες τους και τι κάνουνκαλά, οπότε χρειάζεται μέσα από την σχέση και την επικοινωνία που αναπτύσσουμε μαζί τουςνα αναγνωρίσουμε και να ενθαρρύνουμε τις θετικές συμπεριφορές. Σε μια κουλτούρα που δίνειέμφαση στο αρνητικό, η εστίαση στο θετικό χρειάζεται ενίσχυση ώστε να επιτευχθεί. Επιπρόσθετα ο αγώνας για την επιβίωση, τα εξοντωτικά ωράρια και ο σύγχρονοςτρόπος ζωής έχουν συμβάλλει στην απομόνωση των γονέων. Ο καθένας αντιμετωπίζει μόνοςτου την όποια δυσκολία συχνά χωρίς να την μοιράζεται με κανέναν άλλον πλην του συντρόφουτου και σε πολλές περιπτώσεις δεν συμβαίνει ούτε καν αυτό. Με αυτό τον τρόπο οι δυσκολίεςμοιάζουν -και συχνά είναι- ανυπέρβλητες και ο άνθρωπος νιώθει ανήμπορος να τιςδιαχειριστεί. Οι ομάδες γονέων έρχονται να δώσουν μια μικρή ανάσα στους γονείς μέσα από τομοίρασμα και την σχέση με τους άλλους ανθρώπους. Και όταν οι άνθρωποι βιώνουν μιαθετική εμπειρία σχέσης με σεβασμό, αποδοχή και κατανόηση είναι πιο εύκολο να τηνεπαναλάβουν στη συνέχεια στο δικό τους περιβάλλον με τους σημαντικούς ανθρώπους στη ζωήτους. Τέλος σε ότι αφορά το σεμινάριο για ζευγάρια, ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα καθώς ηΚαλλίπολις είναι το μοναδικό Κέντρο Πρόληψης που το εφαρμόζει, είναι σημαντικό νααναφέρουμε πως σχεδόν όλα τα ζευγάρια ανέφεραν ότι επηρέασε σε πολύ σημαντικό βαθμόθετικά τη συντροφική τους σχέση καθώς βοήθησε στην επικοινωνία, στην κατανόηση, στονποιοτικό χρόνο με τον σύντροφο και στο ειλικρινές μοίρασμα που χτίζει μια «καλή» σχέση.Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις δράσεις του Κέντρου Πρόληψης μπορείτε ναεπικοινωνείτε στα τηλέφωνα: 2610.226948 - 2610.623290, καθημερινά 8:00-15:00 ή ναεπισκέπτεστε την ιστοσελίδα:www.kpachaia.gr και το https://www.facebook.com/kpachaiaskallipolis/Σταύρου ΘωμαΐςΚοινωνική Λειτουργός Κέντρου Πρόληψης Αχαΐας Καλλίπολις 27

28

Η ΟΜΑΔΑ ΝΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΠΟΛΙΣ Άλλαξε οπτική και… Μπορείς να πιάσεις τον ουρανό!!!Και δεν ξέρει κανείς αν σε αυτό το μήνυμα καταλήξαμε ή αν αυτή η πεποίθηση ήταν η εσωτερικήαφετηρία του καθενός μας, που μας ώθησε να συναντηθούμε, να συνδιαλλαγούμε και ναδημιουργήσουμε μαζί την ομάδα μας και κυρίως τους εαυτούς μας. Για το όνομα της ομάδας νέων, Create Yourself Create Your Frame, εμπνευστήκαμε από τη φράσητου Bernard Shaw “Life isn’t about Finding Yourself, Life is about Creating Yourself” πουσημαίνει ότι στη ζωή δεν είναι να ανακαλύψεις τον εαυτό σου, αλλά είναι να τον δημιουργήσεις.Αξίζει να σημειωθεί ότι τη φράση αυτή μας θύμισε ένας νέος φοιτητής από την Κολομβία που πριν από3 χρόνια δούλεψε εθελοντικά μαζί μας ως μέλος της AIESEC. Για τη δημιουργία της ομάδας είχαμε εμπνευστεί χρόνια πριν όταν κι εμείς οι ίδιοι, ως νέοι τότε,είχαμε βιώσει την εμπειρία του να δημιουργείς τον εαυτό σου μέσα από αντίστοιχες ομάδες νέων τηςΚίνησης Πρόταση. Βασιζόμενοι στο σκεπτικό που εκφράζεται μέσα στη φράση του Bernard Shaw, ξεκινήσαμε τηδημιουργία μιας ομάδας που θα απευθυνόταν σε νέους ηλικίας 19-25 ετών. Σκοπός της ομάδαςήταν να ενισχυθούν οι νέοι στο να δημιουργήσουν τον δικό τους μοναδικό κ αυθεντικό εαυτό πουθα εκφράζει κυρίως τους ίδιους, δίνοντας μέσα από το παράδειγμά τους, το μήνυμα πως οκαθένας μας δημιουργώντας τον εαυτό του, δημιουργεί και το περιβάλλον που τον εκφράζει. Έτσι λοιπόν κατά το χρονικό διάστημα Νοέμβριος 2016-Ιούνιος 2017 στην ομάδα συμμετείχαν 12νέοι που μέσα από τη συμμετοχή τους, τους δόθηκε η δυνατότητα να αλληλεπιδράσουν καιανταλλάξουν απόψεις, συναισθήματα και εμπειρίες με συνομηλίκους τους, να εκφραστούν μέσααπό δημιουργικούς τρόπους, να ευαισθητοποιηθούν και να δραστηριοποιηθούν σε κοινωνικάθέματα. Κάπως έτσι, έχοντας βιώσει εμπειρίες που σε γεμίζουν και νιώθεις πως «σου κάνουν καλό»ακολουθεί και η ανάγκη αυτό που έχεις ζήσει να το μεταδώσεις και σε άλλους, να τουςεμπνεύσεις για να δημιουργήσουν κι εκείνοι αντίστοιχα τον δικό τους εαυτό και το δικό τουςπλαίσιο. 29

Όλη αυτή η αίσθηση και η ανάγκη για μοίρασμα και μετάδοση αυτής της εμπειρίας, ήταν κάτιπου σε όλη τη διάρκεια της ομάδας κυριαρχούσε παράλληλα σε εμψυχωτές-συντονιστές και μέληομάδας. Ίσως αυτή η ανάγκη να ήταν και το πιο βασικό κίνητρο της επιστημονικής ομάδας τουΚέντρου Πρόληψης, «Καλλίπολις», για τη δημιουργία και τη λειτουργία μιας τέτοιας ομάδας.Ίσως αυτή να είναι και η έμπρακτη απόδειξη πως τα προγράμματα πρόληψης έχουν επιτυχία στομέλλον και σε βάθος χρόνου κι αυτό γιατί η «δουλειά» που έγινε στην ομάδα Create YourselfCreate Your Frame, έχει τις ρίζες της σε εμπειρίες και βιώματα των στελεχών πρόληψης. Έτσι λοιπόν και τα μέλη αυτής της ομάδας θέλησαν να μοιραστούν και να μεταδώσουν τομήνυμά τους και σε άλλους νέους της πόλης μέσα από μια σειρά δράσεων (κάρτες, αφίσες σταστέγαστρα στάσεων του αστικού ΚΤΕΛ, δημιουργία τοιχογραφίας-graffiti, ηλεκτρονική διαφήμιση σταμέσα κοινωνικής δικτύωσης). Το κεντρικό μήνυμα «Άλλαξε οπτική και μπορείς να πιάσεις τονουρανό» σημαίνει πως ο τρόπος που προσεγγίζουμε μερικές φορές τη ζωή μας ίσως να είναι και ηπαγίδα ή το εμπόδιο για τους στόχους μας και πώς όταν μετακινηθούμε, αλλάξουμε ή εξελίξουμεαυτόν τον τρόπο έχουμε πολλές πιθανότητες να ξεπεράσουμε και το εμπόδιο. Γιατί αυτό ήταν που συνέβη και με την πραγματοποίηση αυτής της δράσης στην ομάδα μας. Ηομάδα, οραματίστηκε, σχεδίασε και αναμετρήθηκε με πολλά εμπόδια για την ολοκλήρωση της δράσης.Κι όταν κατάφερε να τροποποιήσει τον τρόπο που προσέγγιζε κάποιους απτούς στόχους βρέθηκε ηλύση, κι η δράση ολοκληρώθηκε. Σύμμαχος αυτής της δράσης βρέθηκε η Περιφερειακή Ενότητα Αχαΐας της Περιφέρειας ΔυτικήςΕλλάδας και συγκεκριμένα, ο Αντιπεριφερειάρχης και Πρόεδρος του Κέντρου Πρόληψης, Αχαΐας,«Καλλίπολις», κ. Αλεξόπουλος Γρηγόρης και οι συνεργάτες του. 30

Και κάπως έτσι, έχοντας βιώσει όλη αυτή την εμπειρία, το μήνυμα της ομάδας πήρε μορφή,εικόνα, έγινε ύλη! Μια ύλη που έχει και ψυχή και κάνει την ύπαρξή της πιο δυναμική! Για αυτό αν κάπου, κάπως, δεις ένα μήνυμα να λέει «Άλλαξε οπτική και μπορείς να πιάσεις τονουρανό», θυμήσου πως πίσω από αυτό υπάρχει ψυχή. Η ψυχή μιας ομάδας νεών, που δούλεψαν,το ένιωσαν στην πράξη και το πίστεψαν! Πίστεψέ το κι Εσύ! Οι εμψυχώτριες-συντονίστριες της ομάδας Ελένη Κουρλέση- Γιώτα Γεωργοπούλου 31

ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΠΟΛΙΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ Επειδή στη συνάντηση μας… βρίσκεται η δύναμη!! Με μια σειρά από ανοιχτές εκδηλώσεις, το Κέντρο Πρόληψης των εξαρτήσεων &Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Π.Ε. Αχαΐας «Καλλίπολις» και οι Ομάδεςεθελοντών πρόληψης του Κέντρου Πρόληψης που λειτουργούν στο Αίγιο, τη Παραλία καιτα Βραχναίικα, έκλεισαν τις δράσεις τους για τη φετινή χρονιά. Οι εκδηλώσεις πουδιοργανώθηκαν είχαν ως στόχο αφενός την προβολή της δράσης τους στον τομέα τηςπρόληψης των εξαρτήσεων αφετέρου τη συνάντηση όλων των ανθρώπων, ενηλίκων καιπαιδιών, με τους οποίους συνεργάστηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς. Την Παρασκευή 9 Ιουνίου 2017 πραγματοποιήθηκε στο Αίγιο από τους εθελοντές τηςομάδας «Διέξοδος», το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων Π.Ε Αχαΐας «Καλλίπολις» καιτο Δήμο Αιγιαλείας - Αντιδημαρχία Κοινωνικής Προστασίας εκδήλωση με την παρουσίασητης θεατρικής παράστασης, «Το Βέλος που Δεν πληγώνει» από την θεατρική ομάδαΧιλιοδένδρι. Ένα θεατρικό έργο που σκοπό είχε να προβληματίσει τα παιδιά και τους ενήλικεςγύρω από τη σημασία ορισμένων ηθικών αξιών, όπως η αλήθεια, η δικαιοσύνη, η εντιμότητα, ηφιλία και η προσφορά δίχως ανταπόδοση σε περιόδους που αυτές οι έννοιες χάνουν τη σημασίατους και η ανάγκη για επιβίωση γίνεται σημαντικότερη απ’ όλα. Στο τέλος της παράστασης οι ηθοποιοί και τα μέλη της «Διεξόδου» προσκάλεσανστην σκηνή τα παιδιά να μοιραστούν τις εντυπώσεις τους από την παράσταση και ταμηνύματα που τους άγγιξαν. Αξίζει τα αναφερθεί ότι στα βέλη που πληγώνουν τα παιδιάσυμπεριέλαβαν τη θλίψη , τον πόλεμο, την αδικία, την απληστία και τον εγωισμό ενώ σταβέλη που δεν πληγώνουν συμπεριέλαβαν τη χαρά, την αισιοδοξία, τον ενθουσιασμό, τη φιλία,την αγάπη, την ειρήνη την αλήθεια και τη συμφιλίωση. 32

Σάββατο 10 Ιουνίου 2017 η Εθελοντική ομάδα πρόληψης «Αναβαθμός» σεσυνεργασία με την Πολιτιστική Δράση Βραχναιίκων πραγματοποίησαν εκδήλωση μεΠοδηλατάδα και Παραδοσιακά παιχνίδια. Η συνεργασία των δύο ομάδων έφερε μικρούς καιμεγάλους σε δράση που ξεκίνησε μεποδηλατάδα από τον Σταθμό του Ο.Σ.Ε. από τα Βραχναίικα μέχρι την παραλία των Ροϊτίκων.Εκεί τα μέλη της εθελοντικής ομάδας «Αναβαθμός» με το μήνυμα «Πίστεψε στον ΕΑΥΤΟσου! Πίστεψε στο ΕΜΕΙΣ!» περίμεναν τα παιδιά με τους γονείς τους να συμμετέχουν σεπαιχνίδια αλάνας. Μια εκδήλωση που σκόρπισε γέλιο και χαρούμενα συναισθήματα κοντά στηφύση, επειδή τελικά όταν το «μαζί» γίνεται πράξη όλα ομορφαίνουν. Την Δευτέρα 26 Ιουνίου 2017 υλοποιήθηκε στη Πάτρα, από το Κέντρο ΠρόληψηςΕξαρτήσεων και Προαγωγής Ψυχοκοινωνικής Υγείας ΠΕ Αχαΐας η εκδήλωση «Σαν σκηνήαπό αγαπημένη ταινία» με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών. Πάνω από150 πολίτες εκπρόσωποι φορέων, εκπαιδευτικοί, γονείς και παιδιά απόλαυσαν μια όμορφηβραδιά θερινού σινεμά στο κατάλληλα διαμορφωμένο μπαλκόνι του Κέντρου Πρόληψης.Μικροί και μεγάλοι απόλαυσαν αποσπάσματα από αγαπημένες ταινίες του ΕλληνικούΚινηματογράφου τα οποία αναφέρονταν σε θέματα επικοινωνίας και σχέσεων στην οικογένειαμέσα από μια χιουμοριστική ματιά. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, η ομάδα νέων του Κέντρου Πρόληψης Αχαΐας “Createyourself! Create your Frame!” παρουσίασε δείγμα της δουλειάς της με στόχο τηνευαισθητοποίηση των νέων της περιοχής μας με κεντρικό μήνυμα: «Άλλαξε οπτική καιμπορεί να πιάσεις τον ουρανό». Την δράση των νέων υποστήριξε ενεργά η ΠεριφέρειαΔυτικής Ελλάδας-Περιφερειακή Ενότητας Αχαΐας με στόχο την υλοποίηση αντίστοιχηςενημερωτικής καμπάνιας. 33

34

Γ. Η ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣα. ΕΝΤΟΠΙΖΟΥΜΕΗ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣΚαζίνο χτίζεται απέναντι από την κίνηση «ΠΡΟΤΑΣΗ». Το αποκορύφωμα της ντροπήςκαι της εξαθλίωσης μίας κοινωνίας που ο τρόπος λειτουργίας της ευνοεί και ενισχύει τηνεξάρτηση. Τον τελευταίο καιρό όλες οι πληροφορίες και τα φαινόμενα, μας έχουν οδηγήσει σχεδόνστην βεβαιότητα ότι στη γωνία Έλληνος Στρατιώτου και Σαρανταπόρου, απέναντι από την«ΠΡΟΤΑΣΗ», εκεί που παλιά λειτουργούσε σούπερ-μάρκετ, διαμορφώνεται ένα μικρό καζίνο,του ΟΠΑΠ κατά τα λεγόμενα. Μετά από καταγγελία κατοίκων της περιοχής στα γραφεία μας,προσπαθήσαμε να ερευνήσουμε το θέμα όμως οι θεσμοί δηλώνουν άγνοια. Οι εργασίεςγίνονται με κλειστά τα παράθυρα. Όλα εν κρυπτώ. Στην έρευνά μας για το τι είναι ακριβώςαυτό το καζίνο, οι πληροφορίες που μας ήρθαν , αναφέρουν ότι θα είναι για ενήλικες άνω των18 ετών, δεν θα βλέπει κανείς το εσωτερικό και οι πελάτες θα μπαίνουν με κάρτα. Άλλωστεόπως μάθαμε λειτουργούν και άλλα τέτοια στην Πάτρα και σε όλη την Ελλάδα. Δεν θα επιχειρηματολογήσουμε για την τήρηση των κανόνων λειτουργίας του. Το ζούμεκαθημερινά πως λειτουργούν οι κανόνες και οι νόμοι π.χ. για την κατανάλωση αλκοόλ, τηνηχορύπανση, την οδήγηση χωρίς τη χρήση κινητών τηλεφώνων και τόσα άλλα. Όμως τοερώτημα που προκύπτει είναι: ΔΕΝ μας ενδιαφέρουν οι πολίτες άνω των 18 ετών;;;; Δεν είναι τραγικό στο όνομα της ελεύθερης οικονομίας και του κέρδους του «νόμιμου»τζόγου σε μία πόλη που μαστίζεται από την ανεργία, την ανέχεια, την έλλειψη χώρων για νέουςκαι παιδιά, να καθορίζουν την ποιότητα ζωής μας διάφοροι επιχειρηματίες οχυρωμένοι πίσωαπό την νομιμοφάνεια;;;; Δεν είναι τραγικό σε μία γειτονιά που έχουμε κάνει μαζί με τους φορείς της περιοχήςτόσες παρεμβάσεις μέσα από την δικτύωση για την βελτίωση της ποιότητας ζωής, με αυτό τονπροκλητικό τρόπο να ακυρώνεται και να υπονομεύεται όλη αυτή η προσπάθεια;;;; Δεν είναι τραγικά προκλητικό σε μία ολόκληρη πόλη το μοναδικό Κέντρο Νέων πουπροσφέρει δωρεάν τις υπηρεσίες του από το 1993 στη οδό Σαρανταπόρου 20, το ΚΔΑ τηςΚίνησης ΠΡΟΤΑΣΗ, να βρεθεί να γειτονεύει με ένα καζίνο;;;; Δεν είναι παράλογο, σχεδόν απέναντι από ένα σχολείο (το 1ο Γυμνάσιο Πατρών) ναλειτουργεί ένας χώρος του τζόγου με σκούρα τζάμια και πολίτες που θα μπαινοβγαίνουν στακρυφά;;;; Δεν είναι παρακμιακό σε μια περιοχή με πολλούς φοιτητές αντί να υπάρχουν λέσχεςδημιουργίας και έκφρασης να δημιουργούνται καζίνο της ρουλέτας και της αναζήτησης της«τύχης» επί πληρωμή;;;;; 35

Η Κίνηση «ΠΡΟΤΑΣΗ» θα προχωρήσει στην κινητοποίηση όλων των φορέων πουσυνεργάζονται στην περιοχή, της εκκλησίας, των συλλόγων γονέων και των σχολείων καθώςκαι όλων των πολιτών να αντισταθούμε σε αυτή την εκμετάλλευση και στην προώθηση τηςυποκουλτούρας της εξάρτησης στην περιοχή μας. Καλούμε τον ιδιοκτήτη του χώρου που ενοικίασε τον χώρο του για καζίνο και που κατάπληροφορίες μας είναι γνωστός συμπολίτης μας που ασχολείται με τα κοινά, τον Δήμο τηςΠάτρας και όλες τις υπηρεσίες να σταματήσουμε την πορεία προς την εξάρτηση και τηνεξαθλίωση. Γιατί στην εξάρτηση δεν οδηγεί μόνο η ηρωίνη αλλά συνήθειες όπως ο τζόγος καιμάλιστα με επώδυνες προσωπικές, οικογενειακές και κοινωνικές συνέπειες. 36

β. ΠΑΡΕΜΒΑΙΝΟΥΜΕ & ΥΠΕΡΑΣΠΙΖΟΜΑΣΤΕ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑΠραγματοποιήθηκε η δράση στη Στροφυλιά από ΚΟΙΝΟ_ΤΟΠΙΑ, Πανηπειρωτικό,ΠΡΟΤΑΣΗ και Πολίτες Εν Δράσει Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η οικοεξόρμηση-δράση που συνδιοργάνωσαν ηΕταιρεία Κοινωνικής Δράσης και Πολιτισμού Κοινο_Τοπία, ο Πανηπειρωτικός ΣύλλογοςΠάτρας, οι Πολίτες Εν Δράσει και η Πρόταση (Κίνηση για έναν άλλο τρόπο ζωής), σεσυνεργασία με τον Φορέα Διαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου–Στροφυλιάς, την Κυριακή 18Ιουνίου 2017 στο δάσος της Στροφυλιάς. Η δράση, καθαρισμός συγκεκριμένης περιοχής του δάσους της Στροφυλιάς πουπροστατεύεται από τη συνθήκη Ramsar, συνδυάστηκε με ενημέρωση από τους υπεύθυνουςτου Κέντρου Πληροφόρησης -στον εκθεσιακό του χώρο- για τις αξίες αλλά και τα προβλήματατης περιοχής, με πεζοπορία και βιωματική προσέγγιση του δάσους και ελεύθερο πρόγραμμαγια μπάνιο και πικ-νικ. Τους συμμετέχοντες υποδέχθηκε στο Κέντρο πληροφόρησης η συντονίστρια έργουκαι δασολόγος από το προσωπικό του Φορέα Διαχείρισης Γεωργία Καραμπέρου η οποίαανέφερε τη διαχρονική συνεργασία του Φορέα με τους Πολίτες Εν Δράσει και τηνΚοινο_Τοπία. Στη δράση συμμετείχαν 50 ενήλικες και 9 παιδιά και έφηβοι οι οποίοι αφούενημερώθηκαν από τη βιολόγο Βασιλική Ορφανού στέλεχος του Φορέα Διαχείρισης για τηντοπογραφία της περιοχής, για το τι περιλαμβάνει το προστατευόμενο οικοσύστημα, για το πόσοσημαντική για το περιβάλλον αλλά και τον άνθρωπο είναι η προστασία της περιοχής, για τοπου και γιατί υπάρχουν ζώνες προστασίας, συνέλαβαν με τις δυνατότητές τους στηνπερισυλλογή απορριμμάτων μιας περιοχής από τη Α’ ζώνη προστασίας του πολύτιμου αυτούοικοσυστήματος. Η παρέμβαση αυτή που έγινε με αφορμή την Παγκόσμια μέρα Περιβάλλοντος -έχειοριστεί η 5η Ιουνίου κάθε χρόνο- μόνο συμβολική μπορεί να χαρακτηριστεί μιας και ταπροβλήματα υποχρηματοδότησης όλων των Φορέων Διαχείρισης που έχουν συσταθεί για τιςπροστατευόμενες περιοχές μόνο με τη στήριξη και την απαραίτητη στελέχωση καιχρηματοδότηση της πολιτείας θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στις διαρκώς αυξανόμενεςπιέσεις που δέχεται το φυσικό περιβάλλον στις προστατευόμενες περιοχές αλλά και σε όλη τηχώρα. Ο πλούτος και η ποικιλότητα των βιοτόπων που απαντώνται στην περιοχή, τηνκαθιστούν έναν μοναδικό προορισμό υψηλής αισθητικής και οικολογικής αξίας. Ευχή όλων όσων πήραν μέρος στη δράση ήταν την επόμενη φορά που θαεπισκεφτούν την περιοχή να την βρουν καθαρή όπως την άφησαν. 37

Δ. ΚΑΙ ΜΕΡΙΚΑ ΑΚΟΜΗ…Το άγχος στην παιδική ηλικία Μήπως το άγχος είναι πηγή όλων των προβλημάτων σου; Το άγχος αποτελεί φυσιολογικό και αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας. Είναι ηαντίδραση του οργανισμού μας που προσπαθεί να ανταπεξέλθει στις δυσκολίες τηςκαθημερινότητας. Το άγχος δεν είναι κάτι που κληρονομείται, καθορίζεται απόπεριβαλλοντικούς παράγοντες και έτσι μπορεί να έχει δύο εκφάνσεις, ανάλογα με το πώς τοαντιμετωπίζει, το οριοθετεί σύμφωνα με την προσωπικότητα του το άτομο και καταφέρνει νατο κάνει δημιουργικό και όχι να τον καταβάλει. Από την άλλη είναι δυσλειτουργικό ότανπαρουσιάζονται προβλήματα στην συναισθηματική ηρεμία και συμπεριφορά του ατόμου καισυγκεκριμένα του παιδιού. Ειδικότερα, τα παιδιά βιώνουν το άγχος καθ’ όλη τη διάρκεια των μαθητικών τουςχρόνων. Κατ’ επέκταση πρέπει να σημειωθεί πως τα παιδιά αντιδρούν διαφορετικά σεστρεσογόνες καταστάσεις απ’ ότι οι ενήλικες. Στη συνέχεια, αναπτύσσονται κάποια στοιχεία μεσκοπό να αναγνωριστεί πότε ένα παιδί έχει άγχος.Το παιδί εμφανίζει έντονα τα στοιχεία του φόβου για πράγματα, για τα οποία νωρίτερα δεν είχεδείξει κάτι τέτοιο. Ακόμη, παρουσιάζονται εκδηλώσεις θυμού για απλές καταστάσεις που κάτωαπό άλλες συνθήκες, είτε δεν αντιδρούσε καθόλου, είτε αντιδρούσε με διαφορετικό τρόπο.Επιπλέον, εμφανίζονται προβλήματα συμπεριφοράς, διατροφής και ύπνου. Στα μεγαλύτεραπαιδιά σχολικής ηλικίας όμως, υπάρχει περίπτωση να εμφανιστεί χαμηλή επίδοση σταμαθήματα, κρίσεις πανικού, δυσκολίες στη μνήμη και στη συγκέντρωση. Σύμφωνα με τον καθηγητή και διευθυντή της Α΄ Παιδιατρικής Κλινικής στην ΙατρικήΣχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γ. Χρούσο, η εκπαίδευση συνδέεται με την νοημοσύνη καιθα μπορούσε να βοηθήσει στην αναγνώριση, στην αναζήτηση τρόπων αλλά και στηνδιαχείριση του στρες. Όπως προαναφέρθηκε, η εκπαιδευτική διαδικασία είναι μια στρεσογόνακατάσταση για τα παιδιά, τα οποία πιέζονται από γονείς και εκπαιδευτικούς. Γι’ αυτό καλό θαήταν να υπάρχει αρχικά συνεργασία μεταξύ τους για την αναγνώριση των συμπτωμάτων τουκαι έπειτα για την διαχείριση του, με σκοπό να βοηθήσουν τα παιδιά/μαθητές τους. Συχνά οι γονείς αναρωτιούνται πως γίνεται «μικρά παιδιά να έχουν τόσο άγχος;». Κιόμως είναι πολύ τακτικό φαινόμενο τα παιδιά να παραπονιούνται για ενοχλήσεις όπως είναι οέντονος πονοκέφαλος, ο πονόκοιλος, ακόμη και στα ψέματα πολλές φορές, μόνο και μόνο γιανα αποφύγουν κάποια αγχογόνα κατάσταση π.χ. το σχολείο ή κάποιο διαγώνισμα.Παρατηρούνται, δηλαδή, αλλαγές στις συνήθειες των παιδιών και η ανάπτυξη νέων φοβιών. Ένας καλός τρόπος να ενεργοποιηθούν τα παιδιά ώστε να αντιμετωπίσουν μόνα τουςτις καταστάσεις που τους προκαλούν άγχος, είναι η συνεργασία εκπαιδευτικού και οικογένειας.Μέσα από την συνεννόηση, την αλληλεπίδραση και τη σύμπραξη τους, θα έχουμε ωςαποτέλεσμα αυτό να λειτουργήσει υπέρ του παιδιού και να ενισχύσει την αυτοπεποίθηση καιτο θάρρος του. Οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς θα πρέπει εκτός των άλλων να είναιυποστηρικτικοί και ενθαρρυντικοί απέναντι στους μαθητές/παιδιά τους. 38

Αναλυτικότερα, μια συζήτηση μεταξύ εκπαιδευτικού και γονέων θα ήταν αρωγός στοέργο αυτό. Οι γονείς θα πρέπει να αντιληφθούν και να κατανοήσουν πώςνα αντιμετωπίσουν μια τέτοια κατάσταση, πρώτα οι ίδιοι ως άτομα, έπειτα ως ζευγάρι και μετάως βοηθοί προς το παιδί τους. Από την μεριά του ο εκπαιδευτικός οφείλει να στηρίζει τουςγονείς και να είναι δίπλα τους, καθοδηγητής και συνοδοιπόρος. Ο ίδιος ωστόσο, οφείλει ναβοηθάει το παιδί όταν αυτό βρίσκεται στο σχολείο. Ο μεγάλος φόρτος εργασίας αποτελεί εστίαάγχους για τους μαθητές και ιδιαίτερα όταν δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν. Αυτό δεναποτελεί τεμπελιά αλλά φόβο. Δεν είναι ότι δεν γνωρίζουν την απάντηση και γι’ αυτό δενσυμμετέχουν στο μάθημα, αλλά το άγχος για την αντιμετώπιση τους από τον ίδιο τονεκπαιδευτικό και τους συμμαθητές τους. Γίνεται, λοιπόν, φανερό πως ο εκπαιδευτικός έχει σημαντικό ρόλο, ως διευκολυντής,αλλά μερικές φορές και ως πηγή άγχους για τα παιδιά. Αυτό βέβαια είναι κάτι το οποίο αλλάζεικαι είναι απόρροια καλής συνεργασίας σχολείου και σπιτιού. Τα απαλά χρώματα στο χώρο, οχαμηλός τόνος της φωνής, το χαλαρό και ήρεμο κλίμα, η βλεμματική επαφή, η συζήτηση, τομέτρο στον φόρτο εργασία (γιατί να μην ξεχνάμε, ότι έχουμε να κάνουμε με παιδιά), ηεκτόνωση σε άλλες δραστηριότητες π.χ. αθλήματα, χορό, θεατρικό παιχνίδι κ.α. Τέλος, όσαπροαναφέρθηκαν και η ενίσχυση της αυτοεικόνας-αυτοαντίληψης αποτελούν κάποιες από τιςμεθόδους, που θα μπορούσε να εφαρμόσει ο εκπαιδευτικός αλλά και οι γονείς για ναβοηθήσουν τους μαθητές/παιδιά τους να ξεπεράσουν και να διαχειριστούν τώρα αλλά καιμελλοντικά στρεσογόνες καταστάσεις που τα πιέζουν. Κλείνοντας, σύμφωνα με τον Στωικό φιλόσοφο Επίκτητο «Ταράττει τους ανθρώπους ουτα πράγματα, αλλά τα περί των πραγμάτων δόγματα», που σημαίνει ότι οι άνθρωποι ταράζονταιόχι από αυτά που συμβαίνουν αλλά από την άποψή τους για αυτά που συμβαίνουν. Έτσι και ταπαιδιά δημιουργούν αγχογόνες καταστάσεις για τον εαυτό τους σε ορισμένες περιπτώσεις,χωρίς όμως πάντα τα γεγονότα να είναι η πηγή του άγχους τους (για αυτό και ένα γεγονόςμπορεί να προκαλεί άγχος σε ένα παιδί, αλλά σε ένα άλλο όχι). Η συνεργασία, λοιπόν, γονέωνκαι εκπαιδευτικών θα βοηθήσει τα παιδιά να αντιληφθούν τις καταστάσεις μεαντικειμενικότητα και να μην δημιουργούν άγχος στον εαυτό τους. 39

Επιμέλεια:Καλαματιανού Αμαλία, Λάλου Σπυριδούλα Μαρία, Ρεκούμη Αγγελική-Ελπίδα, ΦοιτήτριεςΠΤΔΕ που πραγματοποίησαν την πρακτική τους άσκηση στην Κίνηση «ΠΡΟΤΑΣΗ»ΠΗΓΕΣΘεοδωρακόπουλου Ι., Παιδικό στρες: «Μικρό παιδί... Μα πού βρήκε τόσο άγχος;»http://www.mothersblog.gr/paidi/psyxologia/story/41077/paidiko-stres-mikro-paidi-ma-poy-vrike-toso-agxosΓεώργιος Χρούσος, Συνέντευξη: Αναλύοντας το στρες.http://www.vita.gr/science-forum/article/30468/analyontas-to-stresΓεώργιος Χρούσος, The concepts of stress and stress system disorders. Overview of physicaland behavioural homeostasis., 1992. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1538563 40

ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΦΟΡΑ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΑΝΩ ΤΩΝ 18ΕΤΩΝ.*ΑΝ ΕΚΤΙΜΑΤΕ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ Κίνησης « ΠΡΟΤΑΣΗ» ΩΣ ΘΕΤΙΚΗΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ……..*ΑΝ ΕΧΕΤΕ ΩΦΕΛΗΘΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΑΣ ΣΕ ΚΑΠΟΙΟΠΡΟΓΡΑΜΜΑ………..*ΑΝ ΘΕΛΕΤΕ ΝΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΕΙΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΣΕ ΕΝΑΝΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ…………..*ΑΝ ΘΕΛΕΤΕ ΝΑ ΕΚΦΡΑΣΕΤΕ ΚΑΙ ΝΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΕΤΕ ΜΙΑΑΝΑΓΚΗ ΣΑΣ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΟ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΖΩΗ………….*ΑΛΛΑ ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΑΝ ΘΕΛΕΤΕ ΑΠΛΑ ΝΑ ΣΤΗΡΙΞΕΤΕ ΤΗΝ Κίνηση«ΠΡΟΤΑΣΗ» ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ……..ΜΗΝ ΔΙΣΤΑΣΕΤΕ ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΕΤΕ ΜΑΖΙ ΜΑΣ.e-mail:[email protected] ΤΗΛ.2610-451790ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΟΙ ΕΞΗΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ************************1) Να εκδηλώσετε το ενδιαφέρον σας να γίνετε τακτικά μέλη και ναπάρετε μέρος στην ανάλογη εκπαίδευση. Κάθε πολίτης είναι αναγκαίοςκαι χρήσιμος.2)Να γίνετε Αρωγό Μέλος της Κίνησης και να την στηρίζετε οικονομικάμε κάποιο ποσό σε τακτική βάση ( και το πιο μικρό ποσό, μας είναισημαντικό καθώς εμπεριέχει την εκτίμησή σας και την στήριξή σας).3) Να αξιοποιήσετε τις υπηρεσίες που παρέχονται σε παιδιά, γονείς,εκπαιδευτικούς και άλλες κοινωνικές ομάδες.4) Να παρακολουθείτε τις εκδηλώσεις και δράσεις μας και να λαμβάνετετο ηλεκτρονικό περιοδικό ( αρκεί να μας στείλετε την ηλεκτρονική σαςδιεύθυνση - e-mail - η των φίλων σας ).ΓΙΑΤΙ Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ Κίνησης «ΠΡΟΤΑΣΗ» ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΤΑΜΕΛΗ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΤΗΣ.