วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ป.3 หน่วยที่ 5 อากาศบนโลก

วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี เล่ม 2 ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 3 กลุ่มสาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 5 หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 6 หนว่ ยการเรียนร้ทู ี่ 7 Slide PowerPoint_ส่ือประกอบการสอน

5หน่วยการเรียนร้ทู ี่ อากาศบนโลก ตวั ชีว้ ัด • ระบสุ ่วนประกอบของอากาศ บรรยายความสาคัญของอากาศ และผลกระทบของมลพิษทางอากาศตอ่ สงิ่ มชี ีวิต จากข้อมลู ทีร่ วบรวมได้ • ตระหนักถึงความสาคญั ของอากาศ โดยนาเสนอแนวทางการปฏิบัติตนในการลดการเกดิ มลพิษทางอากาศ • อธิบายการเกิดลมจากหลกั ฐานเชงิ ประจกั ษ์ • บรรยายประโยชนแ์ ละโทษของลม จากขอ้ มูลที่รวบรวมได้

บทท่ี 1 อากาศรอบตัวและมลพษิ ทางอากาศ

นกั เรยี นคดิ วา่ อากาศมคี วามสาคญั ต่อสิ่งมีชีวิตอยา่ งรร ? มลพิษทางอากาศเกดิ ขึน้ รดอ้ ยา่ งรร

1 อากาศรอบตวั เรา อากาศ เป็นสสารในสถานะแกส๊ มีอย่ทู กุ หนทุกแห่งรอบตัวเรา รมม่ ี สี ประกอบดว้ ย รม่มี กลน่ิ • แกส๊ ชนิดต่าง ๆ • รอนา้ • ละอองต่าง ๆ หมายเหตุ : สสารคือ สิง่ ท่มี ีมวล ตอ้ งการท่อี ยู่ และสัมััสรด้

1.1 สว่ นประกอบของอากาศ แก๊สคารบ์ อนรดออกรซด์ แก๊สรนโตรเจน มีอยใู่ นอากาศ 0.04% เปน็ แกส๊ ทสี่ าคญั ในกระบวนการสร้างอาหารของพชื มีอยู่ในอากาศ 78% มีปริมาณ มากที่สุดในอากาศ ทาหน้าที่ แก๊สอ่นื ๆ เจอื จางแก๊สออกซิเจนในอากาศ ให้มีปริมาณเหมาะสมกับการ มีอยใู่ นอากาศ 0.96% รด้แก่ ดารงชวี ิตของสิง่ มีชีวิต แกส๊ อาร์กอน รอนา้ และฝนุ่ ละออง แก๊สออกซิเจน มอี ยใู่ นอากาศ 21% เป็นแกส๊ ท่ี สาคัญทสี่ ุดของสิ่งมีชวี ติ เพราะ สิ่งมชี วี ติ ใชแ้ กส๊ ออกซิเจนในการ หายใจเพอื่ การดารงชวี ิต



1.2 ความสาคัญของอากาศ พืชใชแ้ ก๊สคาร์บอนรดออกรซด์ ในกระบวนการสร้างอาหารของพืช มนุษย์ใช้แก๊สออกซิเจนในการหายใจ เพ่อื สรา้ งพลังงานใหก้ ับร่างกายเพอ่ื การดารงชีวติ อากาศยงั ช่วยกรองความรอ้ นท่ีมาจากดวงอาทติ ย์เพ่ือให้ สัตว์ใช้แกส๊ ออกซเิ จนในการหายใจ สอ่ งมายังโลกนอ้ ยลง ทาใหอ้ ุณหภูมบิ นโลกรมร่ ้อนเกินรป

2 มลพิษทางอากาศตอ่ สงิ่ มีชีวติ มลพิษทางอากาศ คอื อากาศทม่ี แี กส๊ บางชนิด ฝนุ่ ละออง และควนั ทกี่ อ่ ใหเ้ กดิ อนั ตรายตอ่ การดารงชวี ิตของสง่ิ มชี วี ติ ชนิดตา่ ง ๆ ซง่ึ เกดิ รดห้ ลายสาเหตุ เช่น ภเู ขารฟปะทุ รฟปา่ ปล่อยควันและขเี้ ถา้ ออกมาจานวนมาก ปลอ่ ยแก๊สคาร์บอนรดออกรซด์ และกระจายรปทว่ั ช้ันบรรยากาศ และแก๊สคารบ์ อนมอนอกรซด์ โรงงานอตุ สาหกรรม รถยนต์ บางแหง่ ปลอ่ ยฝ่นุ ละอองและ การเัารหมจ้ ากเครื่องยนต์ที่ แกส๊ ซลั เฟอร์รดออกรซด์ เกดิ ความรม่สมบรู ณ์ ทาให้เกดิ แกส๊ คารบ์ อนมอนอกรซด์

ัลกระทบขมอลงพมลิษพทิษาทงาองอาากกาาศศตอ่ สง่ิ มีชีวติ มนษุ ย์ สัตว์ • เกิดการระคายเคอื งของดวงตา จมกู คอ • อาจรดร้ บั สารพษิ จากการหายใจ • เกดิ โรคเกยี่ วกบั ระบบทางเดนิ หายใจ • จากการกินพืชที่มสี ารพิษตกคา้ ง • หากมีฝนุ่ ละอองจานวนมากจะมัี ลตอ่ อ่นื ๆ การมองเห็น ทาใหเ้ กิดอบุ ตั ิเหตรุ ด้ • เกดิ การกดั กร่อนของสิง่ กอ่ สร้าง พืช • วสั ดอุ ุปกรณ์ตา่ ง ๆ สกปรกง่าย • ฝุ่นละอองเกาะบริเวณใบของพืชทาให้ พืชสร้างอาหารรด้นอ้ ยลง • ใบของพืชมสี ที เ่ี ปล่ยี นรป

แนวทางการปฏบิ ตั ิตน เพอ่ื ลดมลพษิ ทางอากาศ ปลกู ต้นรมเ้ พิม่ ขนึ้ เพอื่ ดูดซบั ใชถ้ งุ ั้าหรอื ถงุ กระดาษ ใชร้ ถจกั รยาน หรือเดนิ รมเ่ ัาขยะหรอื ส่งิ ต่าง ๆ แกส๊ คารบ์ อนรดออกรซด์ แทนการใช้ถงุ พลาสตกิ แทนการใชร้ ถยนต์ เพราะจะทาให้เกิดควนั พิษ

อากาศมคี วามสาคญั ในการดารงชวี ิตของมนุษย์ มลพษิ ทางอากาศเกิดจาก แก๊สบางชนดิ โดยมนุษยใ์ ชใ้ นการหายใจ พืชใชอ้ ากาศใน ฝนุ่ ละอองต่างๆ และควนั ซึง่ มาจาก การสรา้ งอาหาร การเัารหมข้ องเครอื่ งยนต์และเกดิ รฟป่า นอกจากนีอ้ ากาศยังเปน็ ตัวกลางของเสียง

บทท่ี 2 ลม

นกั เรยี นคดิ วา่ ? ลมเกดิ ข้นึ รดอ้ ยา่ งรร

1 การเกดิ ลม ลม เกิดจากการเคล่ือนทข่ี องอากาศ 2 บรเิ วณ ท่ีมอี ุณหภมู ิต่างกัน มวลอากาศท่ีมอี ุณหภมู ิสูง จะลอยตวั สงู ขนึ้ มวลอากาศท่ีมอี ุณหภูมติ า่ เคลอื่ นเข้ารปแทนท่ี

เครื่องมอื ที่ใช้วัดกระแสลม ศรลม ใชว้ ัดทศิ ทางของลม แอนีมอนิเตอร์ ใชว้ ัดความเรว็ ลม

ชนดิ ของลม ลมทเ่ี กิดข้ึนมอี ยหู่ ลายชนดิ ขึ้นอยูก่ บั ลกั ษณะการเกดิ ลม และชว่ งเวลาในการเกิดลม เชน่ ลมประจาฤดูและลมประจาเวลา รดแ้ ก่ ลมทะเล อากาศเย็นเหนอื พื้นนา้ จมตัวลง อากาศเหนือพื้นดนิ มี ลมบก แลว้ พดั เขา้ มาแทนที่ อณุ หภูมติ า่ กวา่ จงึ อากาศร้อนเหนือพ้ืนดิน เคลอ่ื นท่ีเข้ามาแทน อากาศเหนอื พน้ื น้า ลอยตวั ข้ึน มีอุณหภมู ิสงู จงึ ลอยตัวสูงข้นึ อากาศเย็นเหนอื พ้นื น้า อากาศเยน็ เหนือพื้นดนิ เขา้ มาแทนท่ี เข้ามาแทนที่ เกิดในตอนกลางวัน เกดิ ในตอนกลางคนื



ลมประจาฤดูในประเทศรทย ลมชนิดน้พี ดั จากมหาสมทุ รรปสูพ่ ื้นมหาสมุทร เป็นลมท่พี ัดั่านประเทศรทยในชว่ งฤดหู นาว พดั ั่านประเทศรทยชว่ งกลางเดือนพฤษภาคม ประมาณเดอื นพฤศจิกายนถึงเดอื นกมุ ภาพันธ์ ถงึ กลางเดือนตลุ าคม

ประโยชน์ของลม ลมมปี ระโยชน์ในการทากิจกรรมตา่ ง ๆ เช่น ใชเ้ ดนิ เรอื ใช้ัลติ กระแสรฟฟ้า ใชเ้ ล่นวา่ ว

โทษของลม หากลมเคลอ่ื นทีด่ ว้ ยความเรว็ สงู เรยี กวา่ พายุ อาจทาให้เกดิ อันตรายและเกดิ ความเสียหายรด้ เช่น ทาลายบ้านเรอื นเสยี หาย เกิดน้าทว่ ม เกิดคลื่นขนาดใหญ่

ลมเกิดจาก การเคลื่อนทีข่ องอากาศในแนวราบขนานไปกบั พื้นโลก ซึ่งปัจจยั ท่ที าให้เกิดลม ได้แก่ อุณหภูมิของอากาศ ความกดอากาศ