magazine

ALUMINIUM 35% แณละวตนั ลนอ้ี ดไป DESIGNS FOR A SUSTAINABLE FUTURE COPPER 40%PLASTIC 30% STEEL 40% PAPER 50% ศูนยส รา งสรรคง านออกแบบ ZINC 30% ชั้น 6 ดิ เอ็มโพเรียม 10.30 – 21.00 (ปด วันจันทร) TCDC, 6th Fl., The Emporium, 10.30 – 21.00 (Closed Mondays) โทร. (66) 2 664 8448 #213, 214 www.tcdc.or.th www.britishcouncil.or.th/EFN เขาชมฟรี Free admission จัดโดย บรติ ิช เคานซลิ รว มกับ ศนู ยส รางสรรคง านออกแบบ A British Council exhibition in collaboration with Thailand Creative & Design Center (TCDC) จัดโดย Presented by ผสู นับสนนุ หลัก รวมโดย Main Sponsor Contributing Partners

A CARTOONIST ISSOMEONE WHOHAS TO DRAWTHE SAME THINGEVERY DAY WITHOUTREPEATING HIMSELF.นักเขียนการ์ตูน คือ คนที่ต้องวาดสิ่งเดิมๆ ให้ไม่ซํ้ากันเลยทุกวันชาร์ล เอ็ม. ชูลซ์ นักเขียนการ์ตูนชาวอเมริกัน

สารบญั 6 Creative Entrepreneur 22 LET'S Comic 24 The Subject Creative City บรสั เซลส เตบิ โต อยาง ติน ตนิ Being a superhero is not easy!BEING A c Astrid WestvangThe Object 7 The Creative 28 8 34Kyoto Manga Museum 10 วศทุ ธ์ิ พรนมิ ิตร 11Creative Source 12 Creative Will 19Featured book / Book / DVD / Clip art สำนกั การต ูนไทยMatterเมอื่ พลาสตกิ แปลงรางเปนกันดมัClassic ItemPeanutsCover StoryThe power of comics in a contemporary worldInsightWorld Greatest Super-Heroesบรรณาธกิ ารอำนวยการ l อภิสิทธ์ิ ไลส ัตรูไกล ท่ีปรกึ ษา l กิตตริ ัตน ปตพิ านชิ , ชมพนู ทุ วีรกิตติ, พิชติ วีรังคบุตร, กนกพร เกยี รติศักดิ์, วราภรณ วศนิ สังวร,จรินทรท พิ ย ลยี ะวณิช บรรณาธิการบริหาร l ศภุ มาศ พะหุโล ผชู ว ยบรรณาธกิ าร l พัชรนิ ทร พัฒนาบญุ ไพบูลย กองบรรณาธกิ าร l ศริ อิ ร หร่มิ ปราณ,ี มนฑณิ ี ยงวิกลุ ,เลอชาติ ธรรมธรี เสถียร, กริยา บลิ ยะลา เลขากองบรรณาธิการ l กมลกานต โกศลกาญจน บรรณาธกิ ารศลิ ปกรรม l พจน องคทวีเกียรต,ิ ดุษฎี มทุ กุ นั ต,ณรัติ สรุ ยิ ง ณ อยุธยา นกั ศึกษาฝกงาน l ภูรวิ ตั บุญนัก ภาพปก l Astrid Westvangจัดทำโดย l ศูนยสรา งสรรคงานออกแบบ (TCDC) ชัน้ 24 อาคารเอ็มโพเรยี มทาวเวอร622 สุขมุ วทิ 24 แขวงคลองตัน เขตคลองเตย กรุงเทพมหานคร 10110โทร. 02 664 7667 แฟกซ. 02 664 7670 ตดิ ตอ ลงโฆษณาไดท่ี [email protected]พิมพที่ l บริษัท ทูโฟร พร้ินตง้ิ จำกดั โทร. 02 416 7300 แฟกซ. 02 416 7320 จำนวน 50,000 เลมนติ ยสารฉบบั นี้ใชห มกึ พิมพจากนำ้ มนั ถ่ัวเหลืองที่ไมเ ปนอันตรายตอ สุขภาพ ทง้ั ยังเปน มิตรตอ ส่ิงแวดลอ มและใชก ระดาษรีไซเคิล ซึง่ เปน ผลผลติ ของผูประกอบการไทยจ(สCดัำrนทeักำaงภtiาvานeยบใEตรcหิโ oคาnรรoงแกmลาะyรพ) ัฒ“แCลนrะeาผอaลงtiคกัveดค นัวTากhมaารรilูaใ(ชnอคdงวคาสกมราาครงมิดเหศสรราาษชงนฐสก)รจิ รซไค่งึทมใยนีเดปกวาายหรคขมวับาายเคมใลคนอื่ิดกนาสรเรศเา ผรงยษสแฐรพกรคิจรค”ไทวโายดมยรศเู กนู ยี่ยวสกรับางเศสรรษรคฐงกาิจนสอรอากงสแรบรบคแอสนดุญงาทตม่ี ใาห-ใ ไชมไ ใดชตเพาม่ือสกัญารญคาาอ-อนนุญญุ าาตตคแรบเี อบทเดฟี ียควอกมนั มอ3.น0สป ระเทศไทย

EDITOR'S NOTE บทบรรณาธกิ ารจินตนาการในลนิ้ ชกัคงปฏิเสธไม่ได้ว่า หนังสือการ์ตูนคือหนึ่งในสมบัติชิ้นแรกๆ ของเด็กมนั จงู ใจ ชกั น�ำ และยงั พาใหเ้ พลดิ เพลนิ ไปกบั เนอ้ื หาและลายเสน้ ทโ่ี ลดแลน่ อยา่ งไรพ้ รมแดนเรื่องราวของพลังพิเศษ จักรวาลอันไกลโพ้น การพิชิตความฝัน จึงกลายเป็นเพื่อนสนิทที่รอให้ค้นพบอยู่บนหัวเตียง จนกระทั่งเราเติบโตและหันไปสนใจในสิ่งอื่นของชีวิตมากกว่าวรี บุรุษในโลกจินตนาการจงึ คอ่ ยๆ เดินจากเราไป แต่สำ�หรบั คนกลมุ่ หน่ึงแลว้ ลายเสน้ เหลา่ นมี้ ีชวี ิตจริงและไมย่ อ่ ท้อทจี่ ะโลดแลน่ ตอ่ ไปบนหนา้ กระดาษ นกั วาดการต์ ูนกลนั่ เอาจติ วิญญาณมาหล่อหลอมเปน็ ภาพวาด ฝกึ ฝนและพัฒนาให้เกิดคาแรกเตอร์ที่พิเศษ พร้อมทั้งเล่าเรื่องที่ดึงดูดให้ผู้อ่านเข้ามาอยู่ในโลกที่ถกู ตระเตรยี มไว้ การต์ นู ของแตล่ ะชาตจิ งึ มกั เปน็ ตวั แทนความคดิ เสรภี าพ และสะทอ้ นสงั คมซึ่งปรากฏใหเ้ หน็ ทั้งแง่มมุ เสียดสกี ารเมอื ง ปญั หาเศรษฐกิจ และวัฒนธรรมป๊อป เวทมนตร์ของศิลปะแขนงนี้ยังขยายความต่อทางธรุ กิจไดไ้ มร่ จู้ บ เม่อื เทคโนโลยไี ด้เพ่ิมมิตใิ หม่ให้แก่ตวั การต์ นู จากในกระดาษมาสจู่ อภาพดจิ ทิ ลั คมชดั วดิ โี อเกม อนเิ มชน่ั และเหลา่ ของสะสมอกี นับไม่ถ้วนที่ผลติ ออกมา เพอื่ ทา้ ทายความผูกพนั ส่วนตัวระหว่างคนกบั การ์ตูน ธรุ กจิ ทเ่ี ลน่ กบั ความฝนั และความผกู พนั นจ้ี งึ เทหมดหนา้ ตกั เพอ่ื ตรงึ ผอู้ า่ นใหอ้ ยใู่ นเขาวงกตแหง่ จนิ ตนาการ เฉพาะในประเทศญป่ี นุ่ มงั งะมมี ลู ค่ากวา่ 4.2 แสนล้านเยน (ราว 1.68 แสนลา้ นบาท) ซง่ึ มากพอทจ่ี ะท�ำ ใหร้ ฐั บาลญป่ี นุ่ ประกาศนโยบายพฒั นาและสง่ เสรมิ อตุ สาหกรรมมงั งะใหเ้ ติบโตทงั้ ในและต่างประเทศ โดยฐานแฟนการต์ นู ญป่ี ุน่ นนั้ เหนียวแนน่ อย่างมากในกลุ่มชาวเอเชีย และครองสัดส่วนตลาดมากกว่าร้อยละ 30-50 ในกรุงเทพฯ เซยี่ งไฮ้ ไต้หวันและฮ่องกง ขณะที่การ์ตูนจากค่ายตะวันตกอย่างมาร์เวล หรือ ดีซี ยังทำ�ได้ไม่ดีนัก และน่ันจึงเป็นเหตุผลให้มาร์เวลหมายตานักวาดการ์ตูนในแถบเอเชียให้เข้ามาร่วมทีมพัฒนาคาแรกเตอร์การ์ตูนยุคใหม่ เช่น การ์ตูนชุดสไปเดอร์แมน ที่ได้นักวาดการ์ตูนชาวสิงคโปร์มาร่วมเป็นหนึ่งในทีมนักสร้างสรรค์ รวมถึงศิลปินเชื้อสายอเมริกัน-แอฟริกัน และศิลปินเชอ้ื ชาติอนื่ ๆ ที่ต่างเขา้ มาเพิม่ สสี ัน อรรถรส รวมถงึ สรา้ งอารมณ์ใหมๆ่ ใหแ้ ก่จติ วญิ ญาณของการต์ นู แมว้ า่ งานสร้างการต์ นู จะเปน็ งานที่ยากและน่านบั ถือ แต่ผ้สู ร้างสรรคก์ ม็ กั ถูกมองขา้ มและละเลยจากการละเมดิ ลขิ สทิ ธท์ิ เ่ี กดิ ขน้ึ ทว่ั โลก ในประเทศไทยตลาดสนิ คา้ ลขิ สทิ ธก์ิ ารต์ นูมมี ลู คา่ ราว 2-3 หมน่ื ลา้ นบาท ซง่ึ มมี ลู คา่ ใกลเ้ คยี งกบั ตลาดสนิ คา้ ละเมดิ ลขิ สทิ ธ์ิ ดว้ ยเหตนุ ้ีการสนับสนุนนกั วาดการ์ตูน กราฟกิ และอนเิ มชน่ั ของไทยใหเ้ ตบิ โตได้ จงึ ต้องควบคู่ไปกบัการสรา้ งเกราะกำ�บงั ให้พวกเขาไดม้ ที ี่ยืนอยา่ งมนั่ คงดว้ ย เพราะแทนทจ่ี ะปลอ่ ยใหพ้ วกเขาใชท้ นุ จากจนิ ตนาการแตเ่ พยี งฝา่ ยเดยี ว เราตอ้ งผลกั ดนัให้ทุกคนที่มีสมบัติอยู่ในตัวได้ค้นหาสิ่งที่ซุกซ่อนไว้ และเอาใจช่วยให้พวกเขาเจอกุญแจที่จะไขลนิ้ ชกั ท่ีเตม็ ไปด้วยจินตนาการนั้นออกมา อภิสทิ ธ์ิ ไล่สตั รูไกล บรรณาธิการอาํ นวยการ Creative Thailand l มีนาคม 2555 l 5

THE SUBJECT ลงมอื คิด เภรื่อางพ:ปศริระิอกรอบห:รดิ่มุษปฎราี ณมุที ุกันต์ไม่มีใครจะเหนื่อยเกินพวกเขาอีกแล้ว ต้องแบกรับความฝันแห่งสันติสุขของคนทั้งโลก ผดุงความยุติธรรมในที่ซึ่งกฎหมายมอิ าจกลา้ํ กราย ทกุ นาทีตอ้ งจดจ่อกบั สัญญาณขอความช่วยเหลอื จากผอู้ ่อนแอไรท้ างสู้ จะด้วยพลงั พเิ ศษหรอื ภูมหิ ลังอนัคับแคน้ ใจก็ตามที ซเู ปอรฮ์ ีโร่เหล่านี้ คือผลผลติ แห่งจนิ ตนาการในยามทีว่ ีรบรุ ษุ ขาดหายไปจากชีวติ จริงตอ้ งขอบคณุ สองเดก็ หนมุ่ เชอ้ื สายยวิ วยั 17 ปจี ากโอไฮโอ ทเ่ี อาความชา่ งฝนั การนำ�สถานการณ์ท่ีเกิดข้ึนจริงในสังคมมาเป็นเงื่อนไขการดำ�เนินบวกกับความแน่วแน่มานำ�เสนอเป็นพระเอกการ์ตูนแนวไซไฟรุ่นใหม่ที่ ชวี ติ ของซเู ปอร์ฮีโรน่ ัน้ ท�ำ ใหพ้ วกเขายงั คงความรว่ มสมยั จนวนั น้ี มนี าคมแตกตา่ งจากฮีโร่ท่ีมีอยู่ เจอร์ร่ี ซีเกล และ โจ ชัสเตอร์ ใชเ้ วลากวา่ 8 ปี ปี 2010 มาร์เวล คอมิกส์เขียนชะตากรรมใหม่ให้กับ \"สไปเดอร์แมน\"ทำ�ให้ \"ซูเปอรแ์ มน\" สามารถตีพมิ พ์ภายใตส้ ังกัดส�ำ นกั พมิ พ์ดซี ี คอมิกส์ โดยให้ ปีเตอร์ ปาร์กเกอร์ ถูกไล่ออกจากงาน เช่นเดียวกับชาวอเมริกันในปี 1938 ซูเปอร์แมนต่างจากซูเปอร์ฮีโร่รุ่นพี่อย่าง \"แฟนธอม\" หรือ หลายลา้ นคนทต่ี อ้ งวา่ งงานจากภาวะเศรษฐกจิ ถดถอย ทางดา้ น ดซี ี คอมกิ ส์\"แฟลช กอร์ดอน\" ที่มักออกไปผจญภัยนอกโลก ด้วยการใช้ชีวิตเช่น กน็ ำ�เสนอซเู ปอรแ์ มนโฉมใหม่ใน ซเู ปอร์แมน: เอริ ์ธ วนั ทอ่ี อกมาในเดอื นคนทั่วไป ทำ�งาน มีคนรัก และเจ็บปวดได้ นั่นเป็นเหตุผลที่อเมริกันชน ตุลาคมปเี ดียวกัน โดยเปล่ียนภาพลักษณ์ให้ยอดมนุษยจ์ ากดาวคริปตอนคลั่งไคลซ้ ูเปอร์แมนในทันที และทำ�ให้ดีซี คอมิกส์สร้างยอดขายได้เกือบ เปน็ เดก็ หนมุ่ วยั 21 ปี ทเ่ี ต็มไปด้วยความขัดแย้งในจติ ใจ และดิน้ รนเพื่อลา้ นเลม่ ต่อเดอื น ค้นหาเส้นทางของตัวเองในโลกใบนี้ \"คลาร์ก เคนต์\" ยุคใหม่จึงมาพร้อม เมอ่ื การผจญภยั ในหว้ งอวกาศไมเ่ รา้ ใจอยา่ งทเ่ี คยเปน็ และอาชญากร กบั แจก็ เกต็ ฮดู้ กระฉบั กระเฉง ไรก้ รอบแวน่ ตา และฉากหลงั ในโลกปจั จบุ นัต่างดาวก็ไม่สร้างทุกข์เข็ญเพ่ือนำ�ไปสู่อารมณ์ร่วมของคนในชาติได้ ท่ดี สู มจรงิ มากขึ้น แดน ดคี ิโอ บรรณาธกิ ารร่วมของดซี ี คอมิกส์ กล่าวว่าปญั หาเศรษฐกจิ การเมอื ง และสงั คม อนั เปน็ ภยั ใกลต้ วั กวา่ จงึ ถกู หยบิ ยก “พวกเขาต้องการเล่าเรื่องที่ทันสมัย เซ็กซ่ี และฉนุ เฉยี ว” ซึ่งทั้งดีซีและและน�ำ เสนอแกผ่ อู้ า่ นอยา่ งตรงไปตรงมา ซเู ปอรฮ์ โี รอ่ เมรกิ นั จงึ ตอ้ งฟาดฟนั มาร์เวลต่างยืนยันว่าซูเปอร์ฮีโร่ในเวอร์ช่ันเดิมจะยังมีอยู่สำ�หรับแฟนคลับกบั คู่สงครามในสนามรบจริงของสหรัฐฯ เช่นกัน ไมว่ า่ จะเป็นซูเปอร์แมน กลมุ่ เดมิ แตก่ ลยทุ ธก์ ารตลาดทอ่ี งิ กบั คา่ นยิ มใหมข่ องสงั คมจะสรา้ งใหเ้ หลา่ท่ีต้องหยุดย้ังสงครามโลกด้วยการต่อกรกับฮิตเลอร์และกองทัพนาซี ฮโี รก่ ลายเปน็ ปถุ ชุ นทก่ี ลมกลนื กบั ผคู้ น เพม่ิ ความเหน็ อกเหน็ ใจของคนอา่ น“วอทช์เมน” ของผู้แต่งอลัน มัวร์ ที่เป็นเหล่านักรบของประธานาธิบดี และยงั นำ�มาซึ่งยอดขายทน่ี ่าพงึ ใจของส�ำ นกั พมิ พ์ด้วยนิกสันซึ่งถูกสง่ ไปรบในสงครามเวยี ดนาม ขณะท่ี “ปีเตอร์ ปารก์ เกอร์” อันที่จริงแล้ว เซ็กซี่และฉุนเฉียวก็ไม่ได้แย่นัก ถ้าหากว่าซูเปอร์ฮีโร่เด็กหนุ่มขี้อายที่แวดล้อมด้วยความทุกข์ก็ต้องรับมือกับยาเสพติดซ่ึงเป็น เหลา่ นย้ี งั คงปกปอ้ งโลกใหน้ า่ อยไู่ ดด้ งั ทเ่ี ราจนิ ตนาการเอาไว้ปญั หาใหญข่ องสงั คมอเมรกิ นั ในยคุ 1970 ทมี่ า: สารคดี Comic Book Superheroes Unmasked (2003) จาก History Channel, tnnthailand.com, manageronline.co.th6 l Creative Thailand l มนี าคม 2555

THE OBJECT คิดแลว้ ทำ� flickr.com/photos/nelcKyoto Manga Museum เรื่อง: หทัยรัตน์ เอสเตร่า มณเฑียรตั้งแต่ปี 2006 ชาวเกียวโตในญี่ปุ่นคือคนกลุ่มแรกๆ ที่ได้มีโอกาสสัมผัส \"มังงะ\" ในลักษณะที่แตกต่างออกไป จากเดิมที่เคยเห็นตามแผงร้านค้า หาอ่านตามบ้านเพื่อน หรือค้นคว้าจากการ์ตูนเก่าๆ ในห้องสมุด เพราะปัจจุบันมังงะจากที่เคยเป็นแคว่ ฒั นธรรมปอ๊ ปนั้น ไดย้ กระดับช้ันตัวเองไปเป็นมรดกทางวัฒนธรรมอยา่ งเปน็ ทางการแบบมีทม่ี ที าง เม่อื รัฐบาลทอ้ งถ่ินเกียวโตร่วมกับมหาวิทยาลัยเกียวโต เซย์กะ และชาวบ้านในท้องถิ่น จัดตั้ง “พิพิธภัณฑ์มังงะแห่งเกียวโต” ขึ้นเพื่อรวบรวมเอาหนังสือการ์ตูนญี่ปุ่นตั้งแต่ปี 1945-2005 มาเก็บรักษาไว้พพิ ธิ ภณั ฑม์ งั งะแหง่ เกยี วโตน้ี ท�ำ หนา้ ทเ่ี ปน็ ตวั กลางทเ่ี ปดิ ใหป้ ระชาชนได้ ญป่ี นุ่ ทกุ วนั น้ี หากใครตอ้ งการจะเขา้ ชมพพิ ธิ ภณั ฑจ์ บิ ลิ (Ghibli Museum)มาแสวงหาความเพลิดเพลินจากคอลเล็กช่ันหนังสือการ์ตูนท่ีเก็บไว้กว่า ท่จี ัดแสดงผลงานอนิเมะของสตูดโิ อจบิ ลิ ในกรุงโตเกยี วแต่ละครัง้ น้ัน จะ300,000 เล่ม โดยมีการให้ความรู้ตั้งแต่ต้นนํ้าถึงปลายนํ้าของสายธาร ตอ้ งจองตว๋ั ลว่ งหนา้ กนั เปน็ เดอื นๆ นอกจากน้ี กย็ งั มกี ารสรา้ งบา้ นพพิ ธิ ภณั ฑ์อตุ สาหกรรมการต์ นู ในญป่ี นุ่ มกี จิ กรรมเผยแผค่ วามรใู้ นเรอ่ื งกระบวนการ นักวาดการ์ตูนคนใดคนหนึ่งโดยเฉพาะ เพื่อยกย่องถึงพรสวรรค์ที่หาตัวผลติ เทคนคิ ตา่ งๆ จนถงึ เรอ่ื งการบรหิ ารงานสอ่ื สง่ิ พมิ พ์ และยงั ปลกู ฝงั ให้ จบั ยาก อยา่ งบา้ นพิพธิ ภณั ฑก์ าร์ตูนของอาจารยเ์ ท็ตซึกะ โอซามุ บคุ คลประชาชนไดม้ กี ารเรยี นรตู้ ลอดชวี ติ ผา่ นสอ่ื สรา้ งสรรคอ์ ยา่ งการต์ นู อกี ดว้ ย ในระดบั ต�ำ นานของแวดวงมงั งะ หรอื การทภ่ี าพบางภาพในหนงั สอื การต์ นู พิพิธภัณฑ์แห่งน้ีไม่ได้ทำ�หน้าท่ีเป็นแค่สถานท่ีจัดแสดงและจัดเก็บ ซึ่งเราเคยอ่านทิ้งอ่านขว้างได้ถูกนำ�มาตัดแปะใส่กรอบเพื่อแขวนผนังโชว์หนังสือการ์ตูนขนาดใหญ่ชนิดท่ีเราจะหาอ่านได้แบบไม่มีวันหมดเท่าน้ัน อยใู่ นพพิ ธิ ภณั ฑ์ เพอ่ื ใหผ้ คู้ นไดช้ น่ื ชมกบั มนั ในฐานะงานศลิ ปะชน้ั ดไี ดโ้ ดยแต่ยงั ถกู จดั ระเบยี บใหส้ อดคลอ้ งกบั นโยบายแหง่ ชาตทิ ส่ี ง่ เสรมิ การสง่ ออก ไม่ขดั เขินวฒั นธรรมอยา่ งเปน็ ขบวนการ โดยมกี ารจดั ตง้ั The International Manga เหน็ ความลา้ํ หนา้ ในกระบวนความคดิ เรอ่ื งพพิ ธิ ภณั ฑก์ ารต์ นู ของญป่ี นุ่Research Center เพอ่ื ท�ำ หนา้ ทส่ี ง่ เสรมิ งานดา้ นการศกึ ษาวจิ ยั มงั งะอยา่ ง จากพพิ ธิ ภณั ฑม์ งั งะแหง่ เกยี วโตนแ้ี ลว้ กอ็ ดไมไ่ ดท้ จ่ี ะนกึ วา่ เมอื งไทยบา้ นเราจรงิ จงั ทั้งยงั เปน็ เสาหลักในการเกบ็ รวบรวมฐานขอ้ มูลเพอ่ื ชว่ ยขบั เคลอ่ื น น่าจะคิดและลงมือทำ�ในเรื่องนี้กันอย่างจริงจังได้แล้วหรือยัง เพอื่ ว่าคนอุตสาหกรรมมังงะของญ่ีปุ่นใหแ้ ผ่ขยายไปทัว่ โลก ที่เก็บสะสมการ์ตูนดีๆ อยู่อย่างเดยี วดายจะไดม้ พี ้นื ท่ใี นการจดั แสดงผล ในไมก่ ป่ี มี าน้ี มคี วามเคลอ่ื นไหวเรอ่ื งพพิ ธิ ภณั ฑก์ ารต์ นู ในญป่ี นุ่ สงู มาก งานศิลปะของชาติท่มี ีคุณค่ามากไปกว่าการปล่อยให้เป็นเพียงศิลปะแห่งงานการต์ ูนท้ังมงั งะและอนิเมะ ต่างได้รับการยอมรบั มากขึ้นจากสถาบนั อนาคตทมี่ ีค่าไม่ตา่ งจากเศษกระดาษเทา่ นั้นตา่ งๆ โดยในระดบั มหาวทิ ยาลยั เองกม็ กี ารจดั ตง้ั ภาควชิ าสอนการท�ำ มงั งะกนั โดยเฉพาะ ซง่ึ เตบิ โตขน้ึ จนถงึ ขน้ั เปดิ เปน็ ภาคพเิ ศษนานาชาติ การจดั ตง้ั ทม่ี า: Kyotomm.jpพิพิธภัณฑ์เก่ียวกับมังงะก็ผุดข้ึนมาราวกับดอกเห็ดในหลายภูมิภาคของ Creative Thailand l มนี าคม 2555 l 7

FEATURED BOOK CREATIVE RESOURCE วตั ถุดิบทางความคิด เรอ่ื ง: เลอชาติ ธรรมธรี เสถยี ร และ กรยิ า บิลยะลา The Art of Osamu Tezuka โดย Helen McCarthyแมห้ ลายคนจะยกยอ่ งให้ เทต็ ซกึ ะ โอซามุ เปน็ เสมอื น มังงะข้ึนมากมายท่ัวโลก รวมถงึ ฮโิ รชิ ฟจุ โิ มโตะ ท้งั เรื่องการศึกษา ครอบครัว สภาพสังคม และวอลต์ ดิสนีย์ แห่งญี่ปุ่น แต่ผู้ที่ค้นคว้าเรื่องราว และ โมโตโอะ อะบโิ คะ ผู้เขียนการต์ ูนเรอ่ื งดังอยา่ ง ได้รวบรวมผลงานที่สำ�คัญๆ ในแต่ละช่วงเวลาเกี่ยวกับวฒั นธรรมญ่ีปุ่นอยา่ ง เฮเลน แม็กคารธ์ ีย์ โดราเอมอน มาล�ำ ดบั ไวอ้ ยา่ งนา่ ตดิ ตาม หรอื แมแ้ ต่ผลงานทย่ี งักลบั เชอ่ื วา่ โอซามยุ ง่ิ ใหญก่ วา่ นน้ั และเขานา่ จะเปน็ เสนห่ ข์ องมงั งะหรอื การต์ นู ชอ่ งคือการเปิดให้ คงเขียนค้างไว้อีกหลายเรื่อง หนังสือยังมาพร้อมไดท้ ง้ั วอลต์ ดสิ นยี ์ บวกกบั สแตน ล,ี แจก็ เคอรบ์ ,ี นักอ่านได้โลดแล่นไปในจินตนาการของผู้แต่ง กับแผ่นดีวีดีสารคดีเบ้ืองหลังการสร้างการ์ตูนคารล์ เซแกน, อารเ์ ธอร์ ซ.ี คลารก์ และทมิ เบอรต์ นั ผ่านเรื่องราวและภาพท่ีเข้าใจได้ง่ายไปพร้อมๆ เรื่อง Astro Boy และ Buddha อีกด้วย เพื่อให้หรือพูดง่ายๆ ว่า โอซามุคือ “พระเจ้าแห่งวงการ กนั ซงึ่ ในจนิ ตนาการของโอซามนุ ั้น มกั มีส่วนผสม เราเห็นถึงแรงบันดาลใจในการทำ�งาน และความมงั งะ” ของการผจญภัย โลกแห่งอนาคต วิทยาศาสตร์ ละเมียดละไมที่แฝงไว้ด้วยสุดยอดจินตนาการ สง่ิ ทพ่ี สิ จู นถ์ งึ ค�ำ พดู ดงั กลา่ วไดด้ กี ค็ อื ผลงานท่ี อวกาศ และการใชช้ วี ติ รว่ มกบั หนุ่ ยนตอ์ ยเู่ สมอ และ อยา่ งยากจะหาใครเปรยี บเหมือนโอซามไุ ดส้ รา้ งสรรคไ์ วใ้ หโ้ ลก ซง่ึ ไดแ้ กภ่ าพการต์ นู หากลองหลับตานึกสภาพความเป็นอยู่ในช่วงยุคกวา่ 170,000 ภาพ จากกวา่ 700 เรอ่ื ง ในจ�ำ นวนนน้ั บา้ นเมอื งยงั ไมเ่ จรญิ เชน่ ทกุ วนั น้ี อะไรคอื สง่ิ ทท่ี �ำ ให้เป็นตัวการต์ ูนที่โดง่ ดงั ตลอดกาลอยา่ ง Astro Boy, โอซามุฝันได้ไกลถึงเพียงนั้น หนังสือเล่มนี้บันทึกThe Phoenix, Kimba, Black Jack และอกี มากมาย ทกุ ชว่ งชวี ติ ของเท็ตซึกะ โอซามุ ไว้อยา่ งครบถว้ นโอซามุยังเป็นแรงบันดาลใจให้เกิดนักวาดการ์ตูน รวมถึงแง่มมุ ต่างๆ ท่หี ลอ่ หลอมความเปน็ ตวั เขา8 l Creative Thailand l มีนาคม 2555

CREATIVE RESOURCE วัตถดุ ิบทางความคิดBOOK The Dawn of the Floating WorldDVD โดย Timothy Clark, Anne Nishimura Morse และ Louise E. VirginCLIP ART การ์ตูนมังงะของญี่ปุ่นนั้นมีประวัติความเป็นมา ความทรงจ�ำ และความสขุ ส�ำ ราญทอ่ี ยเู่ พยี งชว่ั ครง้ั ยาวนาน ซึง่ ตามความหมายสมยั ใหมม่ ักกล่าวถงึ ชว่ั คราว หนังสอื เลม่ นจี้ ะท�ำ ให้รจู้ ักภาพอุคโิ ย-เอะ จดุ เรม่ิ ตน้ ในชว่ งหลงั สงครามโลกครง้ั ทส่ี อง แตถ่ า้ มากยิ่งขึ้น ผ่านคอลเล็กชั่นภาพพิมพ์แกะไม้ใน ย้อนความกนั ใหล้ กึ กวา่ นน้ั จะพบว่า บางหลกั ฐาน สมยั เอโดะกวา่ 140 ภาพ ที่รวบรวมโดยพิพิธภัณฑ์ อ้างอิงก็ระบุไว้ว่า มังงะคือหนึ่งในพัฒนาการของ วิจติ รศิลปแ์ หง่ เมืองบอสตนั ภาพวาดและภาพพิมพ์แกะไม้แบบญ่ีปุ่นท่ีเรียกว่า อุคิโย-เอะ (Ukiyo-e) ซึ่งแปลว่า “ภาพโลกแห่ง ความลอ่ งลอย” หรอื หมายถงึ ภาพทบ่ี นั ทกึ ความงาม Paprika ทดลองท�ำ หนา้ ทเ่ี ขา้ ไปสอู่ าณาจกั รฝนั ของผปู้ ว่ ยดว้ ย ก�ำ กบั โดย Satoshi Kon บคุ ลกิ ใหม่ ในนาม Paprika เพ่อื ชว่ ยคน้ หาตน้ ตอ การต์ นู อาจไมไ่ ดส้ รา้ งสรรคข์ น้ึ เพอ่ื กลมุ่ เปา้ หมายท่ี ของปัญหาและนำ�ไปสู่การแก้ไข คำ�ตอบของการ เปน็ เดก็ เทา่ นน้ั ซาโตชิ คอน คอื หนง่ึ ในนกั สรา้ งสรรค์ คลี่คลายนั้นจึงเป็นการสรา้ งสมดลุ ระหวา่ งโลกแหง่ การต์ นู ท่เี ลือกจะสะทอ้ นดา้ นมดื ของมนษุ ยไ์ ปพรอ้ ม ความฝันท่ีอาจถูกกดทับไว้ในจิตใต้สำ�นึกตั้งแต่ กับการดำ�เนินเร่อื งท่ีท้าทายเพ่อื ให้นักดูการ์ตูนวัย เยาว์วัยจนหลงลืมไปแล้ว กับโลกแห่งความจริง ผู้ใหญ่ได้ครุ่นคิด หนึ่งในผลงานที่สร้างชื่อของ ณ ปัจจบุ ันใหค้ ่ขู นานกันไปไดอ้ ย่างราบร่ืน เพราะ เขาดัดแปลงมาจากนวนิยายเนื้อหาทันสมัยของ ความฝันคือพลังปรารถนาในอดีตท่ีไม่ได้ลงมือทำ� สึสึอิ ยาสุทากะ ในปี 1993 สูอ่ นิเมชั่นเรื่องดัง ซ่งึ จะคอยทวงถามในใจเราเสมอ จงึ อยทู่ ่ีวา่ เราจะ Paprika ท่บี อกเล่าเรอ่ื งราวของDCMini นวตั กรรม เลือกให้ปรารถนาน้ันยังคงค้างคาในห้วงความคิด ชิ้นใหม่ ที่ใช้ในการสำ�รวจห้วงแห่งจิตใต้สำ�นึก หรือเช่ือในความฝันและเปิดโอกาสให้ฝันเหล่าน้ัน อุปกรณ์ดังกล่าวจะเป็นเสมือนบานประตู ที่เปิด ได้กลายมาเป็นสว่ นหนงึ่ ในชวี ติ จรงิ เสียที ให้ผู้บำ�บัดก้าวเข้าไปเป็นส่วนหน่ึงกับความฝัน โดยมนี กั จติ บ�ำ บดั ดร.ชิบะ เอต็ สโึ กะ หนง่ึ ในทมี Manga Clip Art สามารถลงมอื ผลติ ชิ้นงานขึน้ ได้ดว้ ยตนเอง ตงั้ แต่ ตวั ละครชาย หญงิ สตั วต์ า่ งๆ รวมถงึ ฉากเหตกุ ารณ์ การเรียนรู้ทฤษฎีสี เทคนิคการลงสี การสร้าง ในชีวิตประจำ�วัน ซึ่งเกิดจากแม่พิมพ์ไม้ที่กดทับ บุคลิกตัวการ์ตูนในบทบาทต่างๆ ซึง่ มตี วั อยา่ งมา ลงบนกระดาษนน้ั นบั เปน็ มงั งะยคุ แรกๆ ทเ่ี กิดขนึ้ ให้ถึง 6 รูปแบบ พร้อมอุปกรณ์ตกแต่งมากกว่า ในสมยั ไอคอนคนส�ำ คญั อยา่ งโฮคไุ ซ เทคนคิ เหลา่ นี้ 120 ชิ้น และบรรยากาศพื้นหลังสำ�หรับการ ยังคงเป็นพ้ืนฐานสำ�คัญของบรรดานักสร้างสรรค์ จัดวาง องค์ประกอบของเรื่องอีก 6 แบบ เพื่อ การ์ตูนทไี่ ด้รบั การพัฒนาเรื่อยมาจนปัจจบุ ัน และ ช่วยสร้างเอกลักษณ์ให้แต่ละตัวละครสามารถ ด้วยเทคโนโลยีที่รุดหน้า แป้นพิมพ์ไม้ในอดีต สื่อสารบทบาทของตนเองได้อย่างชัดเจนตามแต่ จึงกลายมาเปน็ แผน่ ซดี ที ท่ี �ำ หนา้ ทเ่ี ปน็ อปุ กรณร์ ปู แบบ จินตนาการของผูส้ รา้ งสรรค์ ใหมเ่ พ่ือช่วยให้ผู้ท่ีสนใจในงานสร้างสรรค์การ์ตูน Creative Thailand l มนี าคม 2555 l 9

MATTER hobbyhunter.com วัสดุต้นคิดเมอ่ื พลาสตกิ แปลงร่างเป็นกนั ดัม้เรื่อง: พัชรินทร์ พัฒนาบญุ ไพบูลย์ ABS POMPVCนับเป็นความเชื่อมโยงที่แม้จะดูต่างกันสุดขั้ว ทว่าก็แยกจากกันไม่ออกเลย สำ�หรับโลกแห่งจินตนาการสร้างสรรค์อย่างการ์ตูนและอนิเมชนั่ กบั โลกแห่งวสั ดศุ าสตรท์ ่กี า้ วลา้ํ ดา้ นนวตั กรรมเทคโนโลยี ทเ่ี ปน็ เช่นนี้ก็เพราะองค์ประกอบสำ�คญั ทีส่ ดุอยา่ งหนง่ึ ในการแปลงจนิ ตนาการจากการ์ตูนเร่อื งดังให้เปน็ สิ่งทจี่ ับตอ้ งไดอ้ ย่างเป็นชิ้นเป็นอนั นั้น โลกแหง่ การต์ นู กจ็ ำ�เปน็ตอ้ งพึ่งพานวตั กรรมลา้ํ ยคุ จากโลกวสั ดไุ ปไม่น้อยกวา่ จนิ ตนาการสรา้ งสรรค์ใดๆขณะท่ีวัสดุซ่ึงมักจะถูกจับชูโรงให้เป็นตัวเด่นในแวดวงการผลิตของเล่นก็ เฉพาะในส่วนข้อต่อหรือฟันเฟืองต่างๆ ซึ่งจะทำ�ให้ชิ้นงานมีนํ้าหนักเบาหนีไม่พ้น “พลาสตกิ ” อนั เป็นส่วนประกอบหลกั ของบรรดาของเลน่ ท่ีเรา และไม่ตอ้ งหยอดนา้ํ มนั เพื่อการหล่อลื่นคนุ้ เคยเปน็ อยา่ งดี ตง้ั แตต่ วั ตอ่ เลโกไ้ ปจนถงึ ฟกิ เกอรร์ าคาแพง แตพ่ ลาสตกิ ท่ี จะเห็นได้ว่าพลาสติกทั้งสามชนิดนี้ มักถูกนำ�ไปฉีดขึ้นรูปและผลิตถกู น�ำ มาใชใ้ นการผลติ ของเลน่ นน้ั ไมไ่ ดม้ เี พยี งชนดิ เดยี ว แตย่ งั มหี ลากหลาย ของเล่นควบคู่กันไป อย่างเช่น บันได (Bandai) บริษัทยักษ์ใหญ่ในชนิดต่างคุณสมบัติ เพอ่ื ใหส้ ามารถเลอื กมาใชง้ านไดอ้ ยา่ งเหมาะสมส�ำ หรบั อุตสาหกรรมการผลิตของเลน่ ของญ่ีป่นุ ได้เลือกใช้ Hybrid Material ด้วยของเล่นแตล่ ะช้ิน การผสมผสานคุณสมบัติเด่นของพลาสติกทั้ง 3 ไว้อย่างลงตัว นน่ั คือ พีวีซี (PVC) เอบีเอส (ABS) หรือพีโอเอ็ม (POM) คือชื่อทางวัสดุ คงทน น้าํ หนกั เบา ผิวมันวาว เหนียวและออ่ นน่มุ มาสร้างเป็นหุ่นยนต์ศาสตร์ของประเภทพลาสติกที่มักจะปรากฏอยู่ข้างกล่องของเล่นสุดรัก กนั ดม้ั ชดุ \"The Robot Spirits\" ทไ่ี ดย้ กระดบั อตุ สาหกรรมของเลน่ ของสะสมสุดหวงของเราเสมอ ซึ่งแต่ละชนิดต่างก็มีคุณสมบัติที่ต่างกันไป พวี ีซี ไปสู่มาตรฐานใหม่ ดว้ ยเทคโนโลยีการขึ้นรูปแบบสามมิติ บวกกบั การใช้(Polyvinyl chloride) มักถกู ใชใ้ นชน้ิ งานท่ัวไปที่ไมเ่ จาะจงในเรื่องของ ทกั ษะงานฝมี อื ชน้ั สงู เพอ่ื เปลย่ี นเมด็ พลาสตกิ ขน้ึ รปู ธรรมดาๆ ใหก้ ลายเปน็สีสัน เช่น ตัวหุ่น แขน หรือขา บ้างก็ถูกนำ�ไปใช้ผลิตของเล่นเด็กชนดิ ชน้ิ งานศลิ ปส์ ดุ ประณตี ทม่ี ากดว้ ยรายละเอยี ด ทง้ั ยงั สามารถจดั ปรบั ทา่ ทางเป่าลม เนื่องจากมีความยืดหยุ่นสูง ทำ�ความสะอาดได้ง่าย ไม่เกาะติด พเิ ศษของฟิกเกอร์ไดอ้ ยา่ งสมจริงมากที่สุดสิง่ สกปรก ทนทาน และมสี ีใส ส่วนเอบเี อส (Acrylonitrile-butadiene- ซอ้ื ของเลน่ ครง้ั หนา้ ลองพลกิ ดขู า้ งกลอ่ งสกั นดิ แลว้ คณุ อาจจะพบวา่styrene) มักถกู ใชใ้ นช้ินส่วนทีต่ อ้ งทนตอ่ แรงเสียดสีและการขดี ขว่ น หรอื พลาสติกธรรมดา เมื่อบวกกับความคิดสร้างสรรค์ นวัตกรรม เทคโนโลยีงานทต่ี อ้ งการผสมสสี นั เพอ่ื ความสวยงาม และสว่ นประกอบทแ่ี ยกชน้ิ สว่ นได้ และความคลั่งไคล้ในโลกการ์ตูน พวกมันก็อาจมีค่ามากเกินกว่าคำ�ว่าเช่น เสื้อเกราะ หรืออาวุธต่างๆ ของหุ่นยนต์ เนื่องจากสามารถนำ�ไป “ของเลน่ ๆ” ส�ำ หรบั ผ้ทู ม่ี ีสายตาเพือ่ มันโดยเฉพาะชบุ เคลอื บไดผ้ วิ แวววาวเหมอื นโลหะ หรอื เรยี บดา้ นไดแ้ ลว้ แตค่ วามตอ้ งการขณะที่พีโอเอ็ม (Polyoxymethylene) นั้นมีนํ้าหนักเบา แข็งแรง ลื่น ทมี่ า: บทความ อะไรคอื PVC / ABS หรือ POM จาก go-animate.comไม่อมความชื้น และทนกระแสไฟ จึงเหมาะใช้ทำ�ชิ้นงานแทนเหล็กโดย plamoya.com10 l Creative Thailand l มนี าคม 2555

CLASSIC ITEM คลาสสกิ แนวคิดเรื่องความเท่าเทียมกันระหว่างหญิงและชายเหตกุ ารณส์ �ำ คญั เชน่ สงครามเวยี ดนามหรอื การแขง่ ขนั ดูเหมือนจะลํ้าหน้าไปเป็นสิบปี เมื่อทีมเบสบอลของกับสหภาพโซเวียตด้านอวกาศเป็นแหล่งวัตถุดิบชั้นดี ชาร์ลี บราวน์ ในการ์ตูนโทรทัศน์ตอนพิเศษ ชาร์ลี ชีวประวัติชูลซแ์ ละพนี ัทสเ์ ขยี นโดย เดวดิ มคิ าเอลลิสในการเขียนของชูลซ์ ในปี 1958 สนูปปี้โยนไลนัสขึ้น บราวน์ส์ ออล-สตารส์ ์ ประกอบด้วยผู้เล่นหญิงถึง ตีพิมพ์ในปี 2007 วิเคราะห์ว่าชูลซ์ต้องการเสนอว่าไปบนอากาศ แล้วคุยอวดว่าเป็นสุนัขตัวแรกที่ปล่อย 4 คน คอื เปปเปอรม์ นิ ต์ แพทต,้ี ลซู ,่ี ไวโอเลต็ และ คนเราสามารถปลดปล่อยข้อบกพร่องและบาดแผลมนษุ ยข์ น้ึ ไป เพอ่ื ลอ้ เลยี นสหภาพโซเวยี ตทส่ี ง่ สนุ ขั ไลกา้ ฟรดี า้ ซง่ึ ท�ำ ใหช้ ลู ซต์ อ้ งยอมปฏเิ สธเงนิ สนบั สนนุ จาก ทางใจในวยั เดก็ ได้ หากมองเหน็ ความขบขนั ทซ่ี อ่ นอยู่ขน้ึ ไปกับดาวเทยี มสปตุ นกิ 2 เอกชนที่ยื่นคำ�ขาดว่าไม่ต้องการให้มีผู้หญิงและสุนัข ในปมปัญหาของตัวละครเหล่านี้ จึงไม่น่าแปลกว่าสนูปปี้และชารล์ ี บราวน์ กลายเป็นสัญลักษณ์ ร่วมลงแขง่ ขนั ในลคี เกม ชารล์ ี บราวน์ ผขู้ าดความเชอ่ื มน่ั ขเ้ี หงา และมกั ถกู เพอ่ื นกง่ึ ทางการของภารกจิ การเดนิ ทางไปส�ำ รวจดวงจนั ทร์ และสนปู ปแ้ี กลง้ (ทง้ั ทค่ี วรจะตอ้ งเชอ่ื ฟงั เจา้ ของ) \"ไลนสั \"ขององคก์ ารบรหิ ารการบนิ และอวกาศแหง่ ชาติ (นาซา) ในปี 1968 \"แฟรงคลิน\" เด็กชายผิวดำ�ปรากฏตัวบน ทต่ี ดิ ผา้ หม่ หรอื \"วดู้ สตอ็ ก\" ทค่ี าใจเพราะไมร่ วู้ า่ ตวั เองโดยมกี ารตง้ั ชอ่ื ยานบงั คบั การของยานอพอลโล 11 วา่ หน้าหนังสือพิมพ์และเป็นตัวละครเพียงตัวเดียวที่ถูก เปน็ นกชนดิ ไหนหรอื เปน็ อะไรกนั แน่ จงึ เปน็ ภาพตวั แทนชารล์ ี บราวน์ และยานรอ่ นลงบนดวงจนั ทรว์ า่ สนปู ปี้ บรรณาธิการปฏิเสธที่จะให้ร่วมอยู่ในฉากที่โรงเรียน ของแฟนผู้อา่ นจ�ำ นวนมาก ของชารล์ ี บราวน์ แตช่ ลู ซเ์ ลอื กทจ่ี ะเพกิ เฉย “ผมจ�ำ ได้ วา่ การปรากฏตวั ของแฟรงคลนิ ถกู วจิ ารณอ์ ยา่ งมาก แม้ จดหมายที่ส่งมาจะไม่เยอะ แต่ว่าค่อนข้างรุนแรง” PEANUTS เรื่อง: มนฑิณี ยงวิกุลถา้ หากไมไ่ ดต้ ดิ ตามอา่ นการต์ นู ชดุ พนี ทั ส์ และมองเพยี งหนา้ ตาตวั เอกของเรอ่ื งทเ่ี ปน็ สนุ ขั พนั ธบ์ุ เี กลิ สขี าวยนื สองขาชอ่ื \"สนปู ป\"้ี และเด็กชายหัวกลมสวมเสือ้ เหลอื งช่อื \"ชาร์ลี บราวน์\" เราอาจจะเข้าใจว่าการ์ตูนชดุ น้ีเตม็ ไปด้วยความสดใสและน่ารกั แตใ่ ครจะรู้ว่าความสำ�เร็จของการต์ ูนชุดนี้กลับมาจากความคิดของ ชาร์ล เอ็ม. ชูลซ์ ที่ต้องการนำ�เสนอเรื่องราวความล้มเหลวของตัวละครการเสียดสีสถานการณ์ของแตล่ ะยคุ สมัย และจุดยนื ทางความคดิ ทเ่ี ขา้ ขนั้ กบฏของสงั คมอเมรกิ ันแหง่ ยุค 1950 และ 1960ในปี 1984 พนี ทั สถ์ กู บนั ทกึ ไวใ้ น กนิ เนส บกุ๊ หลงั จาก 13 กมุ ภาพนั ธ์ 2000 เปน็ วนั สดุ ทา้ ยทพ่ี นี ทั สป์ รากฏบน แม้จะสิ้นสุดการเป็นการ์ตูนแถบในหน้าหนังสือพิมพ์ที่ถูกขายให้กับหนังสือพิมพ์ 2,000 หัวทั่วโลก และมี หน้าหนังสือพมิ พ์ด้วยปลายปากกาของชลู ซท์ ี่เสียชวี ติ แต่ในปัจจุบันพีนัทส์ยังคงโลดแล่นอยู่ในหมู่ผู้ชม ในแฟนการต์ นู พนี ทั สม์ ากกวา่ 300 ลา้ นคนใน 75 ประเทศ ลงก่อนหน้านั้นหนึ่งวัน ชูลซ์ได้เขียนคำ�อำ�ลาไว้ว่า รูปแบบมัลติมีเดีย หนังสือ และซีรีส์การ์ตูนที่อิงตาม \"ผมโชคดที ไ่ี ดว้ าดชารล์ ี บราวนแ์ ละเพอ่ื นมาเกอื บ 50 ปี การ์ตูนแถบในช่วงปี 1964 โดยแบ่งออกเป็น 10 ตอนท่มี า: schulzmuseum.org ซึ่งเติมเต็มความฝันในวัยเด็กของผม แต่โชคไม่ดีที่ สำ�หรับซีซั่นแรก ซึ่งได้ฉายรอบแรกผ่านไอทูนส์ ใน ผมไม่สามารถที่จะผลิตงานได้ทันตามกำ�หนดเวลา ปี 2008 และวางจำ�หน่ายในรูปแบบดีวีดีเมื่อปี 2010 ของการ์ตูนรายวันได้ และครอบครัวของผมก็ไม่ ต้องการให้พีนัทส์ดำ�เนินต่อไปโดยฝีมือของคนอื่น ผมจึงต้องประกาศอำ�ลา ผมซาบซึ้งอย่างมากสำ�หรับ การสนบั สนนุ และความรกั ของทมี งานและแฟนการต์ นู ที่มีต่อผม ชาร์ลี บราวน์ สนูปปี้ ไลนัส ลูซี่... ผมจะ ไม่มีวันลืมพวกเขา” Creative Thailand l มีนาคม 2555 l 11

COVER STORY เรือ่ งจากปก1C2real tiCvereTahtaivielanThdailal nมdนี าคl มม2ีน5า5ค5ม 2555

flickr.com/photos/boojee COVER STORY เรื่องจากปก The Power of Comics in a Contemporary World พลังการ์ตูนในโลกรว่ มสมยั เรื่อง: นันท์นรี พานิชกุล ไมใ่ ชเ่ รื่องน่าแปลกใจอกี ต่อไป หากเดนิ เขา้ ไปทีร่ ้านหนังสือในเมืองใหญ่อย่าง กรงุ เทพฯ ริโอ เด จาเนโร โตเกียว นิวยอรก์ ปารสี หรอื ดไู บ แล้วพบกบั ชน้ั “หนงั สอื การ์ตูน” หลากหลายสญั ชาตวิ างเรยี งรายอยา่ งเปน็ กจิ จะลกั ษณะในหมวดหมขู่ องตนเอง ทง้ั การต์ นู ผจญภัยสำ�หรับเด็กจากฟินแลนด์ การ์ตนู วิพากษ์สังคมจากสหรัฐฯ หรือการ์ตูน อัตชีวประวัติจากอิหร่าน หนังสือรวมเล่มงานเขียนและภาพวาดเล่าเรื่องราวเป็นช่องๆ เหล่านี้ คือผลผลิตในอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ที่กำ�ลังเป็นที่จับตามอง ในฐานะตัวแทน ทางวฒั นธรรมและทางเลือกใหมใ่ นการสรา้ งความมั่งคง่ั ในโลกร่วมสมยั ส่วนหนึ่งจากโปสเตอรข์ อง Lambiek รา้ นขายการต์ ูนท่ีเก่าแกท่ สี่ ุดในอมั สเตอร์ดมั เปดิ ให้บรกิ ารตงั้ แตป่ ี 1968 มนี าคม 2555 l Creative Thailand l 13

COVER STORY เรอ่ื งจากปก เมื่อเร่ืองราวคืออาวุธ © Ton Koene/ZUMA Press/Corbis เพียงหนึ่งศตวรรษหลัง “มังงะ” ภาพวาดแห่งโลกอันล่องลอยจาก เรอ่ื งเลา่ ทถ่ี กู รอ้ ยเรยี งเปน็ ชอ่ ง เปน็ ที่นิยมในหมู่ชาวญี่ปุ่นสมัยเอโดะ การต์ นู จากแดนอาทติ ยอ์ ทุ ยั กก็ ลาย เป็นสินค้าส่งออกทางวัฒนธรรม แบบ \"ซอฟต์ พาวเวอร์\" ที่ทรง พลานุภาพระดับนานาชาติ หน้า กระดาษพมิ พล์ ายเสน้ และเรอ่ื งราว จากดนิ สอและปากกาคอื อาวธุ ชนดิ ใหม่ ทช่ี ว่ ยกรยุ ทางใหญ้ ป่ี นุ่ กา้ วขน้ึ สจู่ ดุ สงู สดุ ทางเศรษฐกจิ ในทศวรรษ 1980ในปี 2002 รฐั บาลญปี่ นุ่ วางแผนยุทธศาสตร์ “คลู เจแปน” เพือ่ กระตุน้ และอุตสาหกรรมญี่ปุ่น (มิทติ) หันมาหาตัวช่วยในกลุ่มอุตสาหกรรมเศรษฐกิจด้วยผลิตภัณฑ์จากวัฒนธรรมของกลุ่มอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ สร้างสรรค์แทนกลุ่มอุตสาหกรรมหนัก (อย่างเช่นรถยนต์และผลิตภัณฑ์และส่งเสริมการส่งออกวัฒนธรรมป๊อบไปยังตลาดโลก ช่วงเศรษฐกิจ อเิ ลก็ ทรอนคิ ส)์ ซง่ึ แนน่ อนวา่ อตุ สาหกรรมมงั งะกเ็ ปน็ หนง่ึ ในนน้ั โดยเปา้ หมายตกตา่ํ หนง่ึ ปกี อ่ นหนา้ นน้ั สนิ คา้ ทางวฒั นธรรมอยา่ งมงั งะยงั คงความนยิ ม ของมิทติ คือเพิ่มยอดการส่งออกสินค้าทางวัฒนธรรมให้เป็น 11 ล้านและสง่ อทิ ธพิ ลตอ่ โลกยง่ิ กวา่ เมอ่ื ยส่ี บิ ปกี อ่ น เพราะทกุ มมุ โลกตา่ งหลงใหล ล้านเยน (ราว 4.4 ล้านล้านบาท) ในปี 2020 ซึ่งมากเท่ากับที่ญี่ปุ่นได้ในภาพการ์ตูนสองมิติแบนราบที่เนื้อเรื่องและลายเส้นกลับลุกขึ้นมา จากการส่งออกรถยนต์ โดยพยายามลดการละเมิดลิขสิทธิ์ลงให้ได้มีชีวิตชีวาและขวนขวายสารพัดวิธีท่ีจะเข้าถึงเพ่ือทำ�ความรู้จักกับมังงะ ร้อยละ 50สำ�นกั พมิ พท์ อ้ งถน่ิ ในไทย ฮอ่ งกง ไตห้ วนั เยอรมนี หรอื สหรฐั ฯ ตา่ งกวา้ น ทกุ วนั น้ี มงั งะสญั ชาตญิ ป่ี นุ่ เชน่ \"วนั พซี \" (โจรสลดั แฟนตาซผี จญภยัซอ้ื ลขิ สทิ ธม์ิ งั งะเรอ่ื งแลว้ เรอ่ื งเลา่ ชใ้ี หเ้ หน็ วา่ กำ�แพงทางภาษาไมใ่ ชป่ ญั หา ของ เออิจิโร โอดะ) หรือ \"นินจาคาถาโอ้โฮเฮะ\" (นินจาและเวทมนตร์เลยแมแ้ ตน่ อ้ ย หากเปน็ เสนห่ ท์ ท่ี ำ�ใหค้ นอยากจะจมดง่ิ สโู่ ลกฝนั ทค่ี วามเปน็ คาถาของ มาซาชิ คิชโิ มโตะ) ตา่ งทำ�ยอดขายไดด้ ที งั้ ในและนอกประเทศไปไดไ้ ม่เคยสิน้ สุด แม้ว่าในทศวรรษ 1940 มังงะเป็นเพียง “อากะบอน” (หนังสือสีแดง) เก้าปีต่อมา ในปี 2011 ภายหลังเหตุการณ์ระเบิดของเตาปฏิกรณ์ หรือหนังสือการต์ นู ราคาถูกทน่ี ิยมเฉพาะในกลุ่มผ้ใู หญ่ ทั้งนี้ต้องขอบคุณนิวเคลียร์ในโรงงานไฟฟ้าที่ฟุคุชิมะ ยิ่งทำ�ให้กระทรวงเศรษฐกิจ การค้า เท็ตสึกะ โอซามุ ผู้ปลุกกระแสการอ่านมังงะด้วยผลงานลายเส้นที่ใช้© Corbis ยามแรกแต้มสีลงพู่กัน © Ton Koene/ZUMA Press/Corbis \"มงั งะ\" สืบย้อนต้นสายไปไดถ้ ึงศตวรรษท่ี 12 เม่ือปรากฏภาพวาดสัตว์ในกิริยา อาการตา่ งๆ ในม้วนหนังสือโชจู จินบุทสึ กกิ ะ ของพระสังฆราชนามว่าโตบะ ตอ่ มา คทั สชึ กิ ะ โฮคไุ ซ (1760-1849) ศลิ ปนิ ภาพพมิ พ์ไมช้ าวญป่ี นุ่ ในสมยั เอโดะ เปน็ ผแู้ รกทเ่ี ลอื กใชค้ �ำ วา่ มงั งะมาอธบิ ายคมู่ อื การวาดภาพของตน โฮคไุ ซ มงั งะ ตีพิมพ์ในชว่ งต้นศตวรรษที่ 19 มีทัง้ หมด 15 เลม่ ประกอบไปดว้ ยภาพรา่ งลาย เส้นสัตว์และพืชพรรณชนิดต่างๆ รวมถึงภาพล้อขำ�ขันบุคคลทางศาสนาและ คนเดินดินทั่วไปในอิริยาบถต่างๆ กว่าหนึ่งพันภาพ14 l Creative Thailand l มนี าคม 2555

COVER STORY เรอ่ื งจากปกมุมมองแบบภาพยนตร์พร้อมเสียงเอฟเฟ็กต์และเนื้อเรื่องขนาดยาวที่ อยู่ที่ประมาณ 5 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ (150 พันล้านบาท) ทำ�รายได้แสดงถึงพัฒนาการอันซับซ้อนของตัวละคร จนกลายเป็นอุตสาหกรรม ในตลาดต่างประเทศ เชน่ สหรฐั ฯ ไปราว 300 ลา้ นเหรยี ญสหรฐั ฯ (9 พนักระแสหลักของญี่ปุ่นในทศวรรษ 1970 ไปในที่สุด ลา้ นบาท) ในขณะทย่ี โุ รปและตะวนั ออกกลาง สามารถทำ�ยอดขายรวมกัน ปัจจุบัน ตลาดมังงะกินพื้นที่อุตสาหกรรมสิ่งพิมพ์ของญี่ป่นุ ราว ที่ราว 250 ล้านเหรียญสหรัฐฯ (7,500 ล้านบาท) “ตลาดมังงะในยุโรปรอ้ ยละ 25 ประมาณการณว์ า่ มนี ติ ยสารมงั งะกวา่ 670 ลา้ นฉบบั และมงั งะ กำ�ลงั ขยายตวั ” โยโกะ ทานกิ ากิ ผจู้ ดั การฝา่ ยขายประจำ�สาขาแคลฟิ อรเ์ นยีรวมเลม่ กวา่ 480 ลา้ นเลม่ ทข่ี ายไดใ้ นแตล่ ะปี สรา้ งรายไดเ้ ฉพาะในประเทศ ของสำ�นักพิมพ์ดิจิทัลมังงะบอก “ดูเหมือนว่าในแต่ละไตรมาส จะมีอย่างเดียวถึง 4.2 แสนล้านเยน (1.68 แสนล้านบาท) และเป็นแม่แบบ สำ�นกั พมิ พ์ใหมๆ่ จากยโุ รป ติดตอ่ ขอซอื้ ลขิ สิทธิจ์ ดั พิมพ์มงั งะเรอ่ื งใหมๆ่ใหแ้ ก่วัฒนธรรมปอ๊ ปในสังคมรว่ มสมัย ทั้งในญป่ี ่นุ เองและทัว่ โลก อยู่ตลอดเวลา ฉนั ไดอ้ เี มลจากผอู้ า่ นชาวยโุ รปจำ�นวนมากถามวา่ เมอ่ื ไหร่ “ที่ยุโรป มังงะได้รับความนิยมมากในฝรั่งเศส ตามด้วยอิตาลี และ มงั งะเรอ่ื ง... จะออก เราพรอ้ มจะซื้อผ่านเว็บไซต์อะแมซอน ยูเอสเอ แล้วสเปน” เฮียวเอ นาริตะ ประธานของวิซ มีเดีย ยุโรป สำ�นักพิมพ์มังงะ จ่ายค่าส่งเอง ไม่ว่าจะแพงแค่ไหน”ฉบบั ภาษาอังกฤษประจำ�ยโุ รปกล่าว ปัจจุบันยอดขายมังงะในญี่ปุ่นต่อปีเล่าด้วยภาพวฒั นธรรมการอา่ นเรอ่ื งราวจากภาพวาดไมใ่ ชข่ องใหม่ หากอยคู่ โู่ ลกมาหลายพนั ปใี นแทบทกุ วฒั นธรรม หากถามวา่ เสนห่ อ์ ะไรทท่ี �ำ ใหก้ ารอา่ นหนงั สอื การต์ นู ยงั คงจบั ใจผอู้ า่ นทว่ั โลก ค�ำ ตอบอาจอยทู่ ค่ี วามหลากหลายของเรอ่ื งราวและภาพวาดลายเสน้ ทไ่ี ดใ้ หท้ ง้ั ความรู้ สาระ และความบนั เทงิที่นำ�เสนอความเป็นพ้ืนถ่ินอันมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวของเร่ืองราวจากแตล่ ะทอ้ งท่ี หากยงั คงไวซ้ ง่ึ แกน่ อนั เปน็ สากลทเ่ี ขา้ ใจและเขา้ ถงึ ได้ ทง้ั ยงัสามารถปลกุ เรา้ จนิ ตนาการของผู้อ่านไดถ้ ึงขีดสดุบ่อยครั้งท่ีการ์ตูนสามารถวิพากษ์วิจารณ์และตั้งกระทู้ถามต่อสิ่งที่เกิดขึ้นในประวตั ศิ าสตร์ได้อย่างเจบ็ แสบและแยบยล ชว่ งปลายทศวรรษ 1980อาร์ต สปีเกลิ มานน์ นักวาดการต์ ูนชาวอเมริกัน บอกเล่าความโหดร้ายของการฆา่ ล้างเผา่ พนั ธุ์ชาวยิวในชว่ งสงครามโลกครงั้ ทีส่ อง ผา่ นการ์ตูนความยาวสองเล่มจบที่ชื่อ \"เมาส์: อะ เซอร์ไวเวอรส์ เทล\" การ์ตูนอัตชีวประวัติของพ่อในวัยเด็กที่ถูกส่งตัวไปค่ายกักกันชาวยิวในเอาชวิตซ์สปีเกิลมานน์เลือกใช้สัตว์แทนชนชาติต่างๆ อาทิ หนูแทนชนชาติยิวและแมวแทนชาวเยอรมัน โดยจงใจให้สัตว์แต่ละตัวดูเหมือนกันหมดเวน้ ในรายละเอยี ด เพราะตอ้ งการแสดงความไรเ้ หตผุ ลของการเลอื กแบง่ แยกคนด้วย “ชนชาติ” ที่ยังสื่อถึงการทำ�ลาย “ตัวตน” ด้วยตัวมนุษย์เองการ์ตูนเรื่องนี้ถือเป็นการ์ตูนเรื่องแรกที่ได้รับรางวัลพูลิทเซอร์ในปี 1992ด้วยความละเอียดของเรื่องราวที่ได้มาจากการสัมภาษณ์ผู้ผ่านประสบการณ์ตรง ทำ�ใหก้ ารต์ นู เร่ืองนีไ้ ดร้ บั การจดั อนั ดบั เป็นทั้งนวนิยายและหนงั สอื ประวตั ศิ าสตร์ รวมถงึ ไดร้ บั เลอื กเปน็ สอ่ื ประกอบการบรรยายในวิชาวรรณกรรมสมัยใหม่ ประวัติศาสตร์ยุโรป และวัฒนธรรมยิวในปี 2008 เอน็ เตอรเ์ ทนเมนต์ วกี ลยี ์ ยกใหห้ นงั สอื การต์ นู ชดุ นไ้ี ดอ้ นั ดบั 7จากการจดั อันดับหนังสือ 100 เล่มจากปี 1983-2008 ทค่ี วรอา่ นมากทส่ี ดุซง่ึ นบั วา่ สงู ทส่ี ดุ ในบรรดาการต์ นู ทไ่ี ดร้ บั เลอื กทง้ั หมด มีนาคม 2555 l Creative Thailand l 15

COVER STORY เรือ่ งจากปก amazon.com สิ่งท่ีการอ่านการ์ตูนสามารถให้ได้พร้อมความบันเทิงก็คือความรู้ จนิ ตนาการและความจรงิ ซอ้ นทบั กนั อยา่ งแยกไมอ่ อกใน \"แทง็ ค์ เกริ ล์ \"แมจ้ ะใชม้ ดี ไมเ่ ปน็ หรอื แยกความแตกตา่ งระหวา่ งกะเพราและโหระพาไมไ่ ด้ การต์ นู แนวพงั ก์ วชิ วล อารต์ สญั ชาตอิ งั กฤษ เจม่ี ฮวิ เลต็ และ อลนั มารต์ นิแต่ผู้อ่านการ์ตูนทั่วโลกก็สามารถเรียนรู้เร่ืองราวของอาหารการกินและ ผใู้ หก้ ำ�เนดิ สาวพงั กท์ อ่ี าศยั อยใู่ นรถถงั และมแี ฟนเปน็ จงิ โจใ้ บใ้ นออสเตรเลยีการทำ�อาหารไดจ้ ากการต์ ูนแนวกูรูเมะ (กรู เ์ มต)์ หรือเรยี วหริ (อาหาร) ยุคหลังหายนะช่วงปลายทศวรรษ 1980 โดยได้รับการตีพิมพ์ลงในซึ่งเป็นผลพวงของกระแส “กูร์เมต์ บูม” ที่ชาวญี่ปุ่นหันมาสนใจศึกษา เดดไลน์ นิตยสารที่ให้พื้นที่กับการ์ตูนเรื่องใหม่ๆ แท็งค์ เกิร์ลเกิดจากหาความรู้เรื่องวัฒนธรรมการกินดื่มในทศวรรษ 1980 \"โออิชินโบะ\" การสรา้ งงานหลากรปู แบบ ไมว่ า่ จะเปน็ คอลลาจ งานศลิ ปะแนวเหนอื จรงิเป็นหน่ึงในการ์ตูนชุดความรู้เรื่องอาหารการกินจากญี่ปุ่นที่โด่งดังท่ีสุด การตัดแปะตัวบท และการทำ�นิตยสารทำ�มือ ที่ผสมปนเปไปกับเทคนิคเรื่องหนึ่งซึ่งเริ่มตีพิมพ์ในปี 1983 โดยเป็นฝีมือการเขียนเรื่องของ เท็ตสึ การเขียนเชิงสร้างสรรค์ ทั้งเรื่องเล่าซ้อนเรื่องเล่า และการเขียนตามคารยิ ะ และวาดภาพประกอบโดย อากริ ะ ฮานาซากิ เลา่ เรอ่ื ง ชโิ ร่ ยามาโอกะ กระแสสำ�นกึ โดยไมส่ นใจโครงและเนอ้ื เรอ่ื ง ความสนกุ สดุ เพย้ี น ไรแ้ กน่ สารและยูโกะ คูริตะ ทีมนักข่าวผู้รับผิดชอบโครงการตามหา “สุดยอดเมนู” กอ่ กบฏ ทา้ ทายสงั คม และลอ่ แหลม ลว้ นสะทอ้ นยคุ สมยั และความเปน็ ไปของหนงั สอื พมิ พโ์ ตไซ นวิ ส์ การต์ นู เรอ่ื งนไ้ี มเ่ พยี งพาผอู้ า่ นไปรจู้ กั โลกของ ในสังคมอังกฤษได้อย่างแนบเนียน ทั้งการต่อต้านวัฒนธรรมชายขอบอาหารพื้นถิ่น แต่ยังเจาะลึกไปถึงวัฒนธรรมการกินดื่มของโลกอีกด้วย กระแสสตรีนิยมในวัฒนธรรม ดนตรีพังก์ และวัฒนธรรมป๊อป รวมถึงสำ�นักพิมพ์โชกะกุคังตีพิมพ์โออิชินโบะลงในนิตยสารบิ๊ก คอมิกส์ สปิริต ทำ�ให้การ์ตูนเป็นที่รู้จักในวงกว้าง จนเพนกวิน สำ�นักพิมพ์ที่ใหญ่ที่สุดในระหว่างปี 1983-2008 โดยโชกะกุคังขายนิตยสารที่ตีพิมพ์ตอนแรกของ องั กฤษ ถงึ กบั ซอ้ื ลขิ สทิ ธก์ิ ารต์ นู มารวมเลม่ และไดร้ บั การตพี มิ พใ์ นหลายโออิชินโบะไปได้กว่าหนึ่งล้านเล่ม ในปี 2009 โออิชินโบะกลับมาตีพิมพ์ ประเทศทั่วโลก ทั้งสเปน อิตาลี สวีเดน นอร์เวย์ อาร์เจนติน่า บราซิลอกี ครั้ง โดยปจั จุบนั รวมเลม่ ไปแลว้ ทั้งหมด 104 เลม่ และมียอดขายรวม และญ่ปี นุ่ ล้านเล่ม ในปี 2009 โออชิ ินโบกลบั มาตพี ิมพอ์ กี คร้งั โดยมากกว่า 100 ลา้ นเล่ม ปัจจบุ นั รวมเล่มไปแลว้ ทงั้ หมด 104 เลม่ และมียอดขายรวมมากกว่า 10016 l Creative Thailand l มีนาคม 2555

COVER STORY เรอ่ื งจากปกกวา่ จะ“เปน็ เร่ือง” © Ton Koene/ZUMA Press/Corbisเรื่องราวทปี่ รากฏใน \"บาคมุ ัง\" มังงะตีแผช่ วี ิตมงั งากะและอตุ สาหกรรมการผลติ มงั งะ ฝมี ือ สึงมุ ิ โอตะ และ ทาเคชิ โอบาตะ ไม่ไดเ้ ลา่ เกินจริงแม้แต่น้อย เมื่อเนื้อเรื่องจะเผยให้เห็นว่าเบื้องหลังการ์ตูนซึ่งออกมาโลดแล่นตามหน้านิตยสารการ์ตูนกระแสหลักในแต่ละรอบสัปดาห์นั้นคือการร่วมกันทำ�งานแข่งกับเส้นตายเป็นวัฏจักรของนักวาดการ์ตูนผ้ชู ่วยบรรณาธิการ และสำ�นกั พมิ พ์ ความส�ำ เร็จของการ์ตนู แต่ละเร่ืองข้ึนอยู่กับฝีมือในการตีความข้อมูลและแรงบันดาลใจขึ้นมาเป็นผลงานรวมถึงความวิริยะอุตสาหะและความมีวินัย ที่ต้องดูควบคู่ไปกับการตลาด และการส�ำ รวจความชนื่ ชอบของนักอ่าน ซึ่งจะชว่ ยใหต้ ้นสงั กัดฟนั ธงไดว้ า่ ควรจะตดั จบหรอื จะปลอ่ ยใหก้ ารต์ นู เรอ่ื งไหน แนวใด ลงไลล่ า่คะแนนนิยมและเงนิ ในกระเป๋าของนกั อา่ นต่อไปการทำ�งานเปน็ ทมี คือปัจจัยสูค่ วามสำ�เรจ็ ในกรณขี อง \"แคลมป\"์ กลมุ่ การ์ตูนแนวยอดมนุษย์ซูเปอร์ฮีโร่ โดยนิตยสารและสำ�นักพิมพ์เหล่านี้นกั วาดการ์ตูนญป่ี ่นุ ที่ปัจจุบันมสี มาชิก 4 คน ซึง่ แบ่งบทบาทอยา่ งชดั เจน ซง่ึ เรม่ิ ผดุ ขน้ึ ราวทศวรรษ 1960-1970 เชน่ แฟนตากราฟกิ บกุ๊ ส์ ในสหรฐั ฯโดย นานาเสะ โอคาวะ รบั หน้าที่ผูผ้ ลิตและผู้กำ�กับหวั แรงหลักในการคดิ หรือโกโระในญี่ปุ่น เพื่อเสนอการ์ตูนที่มีลายเส้น เนื้อเรื่อง และแนวทางโครงเรื่องและเขียนบท ในขณะที่ โมโคนะ อะปาปา ทสึบากิ เนโคอิ เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว ซึ่งนอกจากจะส่งผลดีกับผู้อ่านให้มีตัวเลือกและซัทสึกิ อิการาชิ ผลัดกันเป็นหัวหน้ารับผิดชอบการวาดภาพและ มากขน้ึ หลายครง้ั ยงั นำ�มาซง่ึ แนวการต์ นู แบบใหมๆ่ เชน่ การต์ นู แนวการออกแบบตวั ละครในแตล่ ะเรอ่ื ง การทำ�งานเปน็ ทมี นอกจากจะเพม่ิ มมุ มอง รายงานขา่ วสาร (Comic-book journalism) อยา่ ง \"ปาเลสไตน\"์ ของ โจ ซกั โกและมิติให้กับผลงานแล้ว ยังสร้างแต้มต่อในการทำ�งานให้กับสำ�นักพิมพ์ นักเขียนการ์ตูนชาวอเมริกันที่นำ�ประสบการณ์ลงพ้ืนท่ีจริงในเวสต์แบงก์ได้มีอิสระในการสร้างสรรค์ผลงานต้นฉบับที่เปลี่ยนสไตล์และเนื้อหา และฉนวนกาซามาเล่าในรูปแบบการ์ตูน หรอื กระแส \"นูแวล มงั งะ\" ที่นำ�ไปได้เรื่อยๆ ตามความชอบและความสนใจในแต่ละช่วงเวลา “เราคิด เรื่องราวในชีวิตประจำ�วันมาเป็นแกนหลักในการดำ�เนินเรื่องของแก่นให้แต่ละเรื่องโดยเฉพาะทุกๆ ครั้งที่เริ่มเรื่องใหม่” โอคาวะซึ่งทำ� นักวาดชาวฝรั่งเศส-เบลเยี่ยม และญี่ปุ่น เช่นผลงานของ จิโร ทานงิ จู ิหนา้ ทเ่ี ปน็ โฆษกเลา่ ปจั จบุ นั ผลงานการรวมเลม่ กวา่ ยส่ี บิ เรอ่ื งของแคลมป์ และ เฟรเดริก บัวเลย์ทำ�ยอดจำ�หน่ายได้กว่า 100 ล้านเล่มทั่วโลก ด้วยเนื้อหาที่มีตั้งแต่โลก จะอย่างไรก็ตาม การ์ตูนก็ยังถือเป็นงานพาณิชย์ศิลป์แบบหนึ่งซึ่งแฟนตาซี การใชเ้ วทมนตร์ การผจญภยั ต่างมติ ิ ตำ�นานเทพเจ้าและเรือ่ ง ปฏเิ สธไมไ่ ดว้ า่ ผลกำ�ไรจากยอดขายคอื หนง่ึ ในเปา้ หมายหลกั ความเปน็ จรงิวิญญาณลี้ลับ ไปจนถึงการต่อสู้และการล่มสลายของยุคสมัย อันน่าเจ็บปวดก็คือชีวิตของนักวาดการ์ตูนมืออาชีพไม่ได้โรยด้วยกลีบ แต่ถึงอย่างนั้น ก็ไม่ได้หมายความว่าจะไม่มีที่ว่างให้กับการ์ตูน กหุ ลาบเสมอไป จากจำ�นวนมงั งากะมอื อาชพี ประมาณสามพนั คนทว่ั ญป่ี นุ่นอกกระแส เพราะอุตสาหกรรมการ์ตูนน้นั ใหญ่พอทีจ่ ะรองรับการเขา้ มา นนั้ มีแค่สามร้อยคนที่หาเลี้ยงตัวเองได้จากการวาดฝันเพียงอย่างเดยี วแขง่ ขนั ของนติ ยสารและสำ�นกั พมิ พก์ ารต์ นู ทางเลอื ก รวมถงึ การต์ นู ใตด้ นิ หรือคิดเป็นร้อยละ 10 เท่านั้น และหากยึดเป็นอาชีพไม่ได้ สิ่งที่อาจที่เกิดขึ้นมารองรับกลุ่มนักอ่านที่เบื่อหน่ายการ์ตูนกระแสหลักอย่าง เกิดขึ้นตามมาก็คือ จะไม่มีการ์ตูนให้อ่านอีกต่อไป มนี าคม 2555 l Creative Thailand l 17

COVER STORY เรอ่ื งจากปกแล้วจะวาดโลกขา้ งหนา้ กนั อยา่ งไรความกา้ วหนา้ ทางเทคโนโลยกี ารสอ่ื สารเปน็ ปจั จยั หนง่ึ ทท่ี �ำ ใหพ้ ฤติกรรมการอ่านการ์ตูนเปล่ียนไปจากการพลิกหน้ากระดาษเป็นการคลิกเมาส์บนหนา้ จอ ความลา่ ช้าในการซอื้ ลขิ สทิ ธิแ์ ละการผลติ การ์ตูนฉบับแปลของสำ�นักพิมพ์ต่างๆ กลายเป็นชอ่ งว่างให้เกิดการ “สแกนเลชั่น”เม่ือนักอ่านลงมือสแกนและแปะหน้าการ์ตูนออกใหม่ทีละหน้าจากแต่ละตอนเผยแพร่ทางออนไลน์ให้นักอ่านท่ัวทุกมุมโลกอ่านกันฟรีๆทั้งในภาษาต้นฉบับและฉบับแปลเป็นภาษาต่างๆ ซึ่งสร้างรายได้จากค่าโฆษณาแบนเนอร์ในเวบ็ ไซต์ได้โดยไมต่ อ้ งงอ้ ส�ำ นักพมิ พ์ kyoto-seika.comกระแสการอา่ นการต์ นู ละเมดิ ลขิ สทิ ธจ์ิ ากโลกไซเบอรน์ ้ี แมจ้ ะทำ�ใหน้ กั วาด รองรบั การเตบิ โตของตลาดไปพรอ้ มๆ กนั เมื่อหันมามองอุตสาหกรรมเจ้าของผลงานมีชื่อเสียงก็จริง แต่กลับทำ�ให้ยอดขายหนังสือการ์ตูนเล่ม การ์ตูนไทย แม้จะโดนการ์ตูนญี่ปุ่นบุกยึดแผงหนังสือชนิดแทบไม่เหลือตกลงทว่ั โลกเชน่ กนั สง่ ผลใหม้ กี ารต์ นู ดๆี ใหอ้ า่ นนอ้ ยลง เพราะสำ�นกั พมิ พ์ ที่วาง ด้วยยอดพิมพ์เฉลี่ยที่ต่างกันระดับแสนเล่มกับไม่เกินหมื่นเล่มต้องลดจำ�นวนพนักงาน กลายเป็นปัญหาการวา่ งงานที่รัฐต้องเข้ามาดูแล หากแนวโน้มความสนใจในความเป็นพ้ืนถ่ินแบบสากลของสินค้าทางตอ่ เน่ือง สิง่ ที่อุตสาหกรรมการต์ นู ทำ�ไดก้ ค็ ือการปรับตัวใหท้ นั ตอ่ กระแส วัฒนธรรมในอุตสาหกรรมสรา้ งสรรค์ ก็ส่งสญั ญาณทด่ี แี กง่ านการต์ นู ของผบู้ รโิ ภคอยเู่ สมอ ซง่ึ ในปที ผ่ี า่ นมาสำ�นกั พมิ พก์ าโดกาวา่ ของญป่ี นุ่ ตดั สนิ ใจ ไทยทต่ี อ้ งปรบั ตวั และฉีกไปออกเป็นพอ็ กเกต็ บกุ๊ เพอ่ื สรา้ งพน้ื ทก่ี ารวางขายปลอ่ ยลิขสิทธกิ์ ารต์ ูนดังๆ ลงตลาดหลักในเอเชียอยา่ งตอ่ เนื่อง ในขณะที่ ในตลาดใหต้ า่ งจากการต์ นู ญป่ี นุ่ โดยผลงานการต์ นู ไทยรว่ มสมยั หลายเรอ่ื งเทซุกะโปรดักช่ันลงทุนทำ�การ์ตูนยอดนิยมของสำ�นักพิมพ์ในรูปแบบ ทห่ี ยบิ ยกเอาตน้ ทนุ ทางวฒั นธรรมมาตคี วามใหมไ่ ดอ้ ยา่ งนา่ สนใจ เมอ่ื บวก\"อี-คอมมิค\" ให้จ่ายเงินดาวน์โหลดมาอ่านบนคอมพิวเตอร์และแท็บเล็ต กบั เทคนคิ และลายเสน้ ทโ่ี ดดเดน่ และมพี ฒั นาการแลว้ การจะนำ�การต์ นู ไทย หากหัวใจสำ�คัญของอุตสาหกรรมการ์ตูนนั้น ก็ยังอยู่ที่ทักษะและ บกุ ตลาดตา่ งประเทศจงึ ไมใ่ ชฝ่ นั ทไ่ี กลเกนิ เออ้ื ม ดงั เชน่ ท่ี \"อภยั มณี ซากา้ \"ความสามารถของผู้สร้างงาน และพื้นที่ที่เปิดให้นักวาดการ์ตูนได้แสดง การ์ตนู ไทยที่ได้เคา้ โครงวรรณคดีจากเร่ืองพระอภยั มณขี องสนุ ทรภู่ ฝมี ือศกั ยภาพอยา่ งเตม็ ท่ี เพอ่ื สรา้ งความหลากหลายของเรอ่ื งราวและคงวฒั นธรรม สพุ จน์ อนวัชกชกร สามารถสร้างประวัติศาสตร์ด้วยการเป็นการ์ตูนไทยการอา่ นการต์ นู ทย่ี งั ใหค้ วามเคารพตอ่ ความเปน็ “ผสู้ รา้ งสรรค”์ และใหค้ า่ เรื่องแรกท่ีได้รับการซื้อลิขสิทธ์ิเพ่ือไปจัดพิมพ์เป็นภาษาฝร่ังเศสแกค่ วามคดิ จินตนาการ และความมุง่ มนั่ ในการสรา้ งสรรคผ์ ลงานของ ในช่อื Apai Questนักวาดรว่ มกบั ผพู้ มิ พ์ โดยไมล่ ืมสร้างฐานนักอา่ นและพฒั นาบคุ ลากรไว้ทมี่ า:นติ ยสาร nippon ฉบบั Japan, Global Headquarters of Manga (2010)บทความ Branding Japan as “cool”: No limits, no laws The beautiful people join hands with the bureaucrats จาก economist.comบทความ Japan’s Gross National Cool โดย Douglas McGray นิตยสาร Foreign Policy (พฤษภาคม 2002)animenewsnetwork.com, t-kougei.ac.jp, geekout.blogs.cnn.com, danthompson.co.uk, empireonline.com, phoenixanime.com,7thavenueproject.com, wipo.int, jstor.org, sunsite.utk.edu, ew.com, pocketonline.net, facebook.com/apaimaneesaga18 l Creative Thailand l มีนาคม 2555

COIVNESRIGSHTOTRY เรอื่ องนิ จไาซกตป์ กเรื่อง: ภูริวัต บุญนัก ภาพ: พิชิต วีรังคบุตรส�ำ หรบั เดก็ ผหู้ ญงิ ชาวอเมรกิ นั \"บารบ์ \"้ี อาจเปน็ ค�ำ ตอบทด่ี ที ส่ี ดุ เมอ่ื ถามถงึ ของเลน่ ยอดนยิ มในยคุ หลงั สงครามโลกครง้ั ทส่ี องแต่สำ�หรับเด็กผู้ชายแล้ว คงไม่มีอะไรสนุกไปกว่าการได้อ่านหนังสือหรือดูการ์ตูนทางโทรทัศน์ที่เกี่ยวกับซูเปอร์ฮีโร่ขวัญใจของพวกเขาในปี 1957 เมอ่ื Martin-Howard Corp จบั ทางไดว้ า่ สนิ คา้ ประเภทของเลน่ แอก็ ชน่ั ฟกิ เกอรซ์ เู ปอรฮ์ โี รท่ ง้ั หลายจากดซี ี คอมกิ ส์ และมารเ์ วล คอมกิ ส์สำ�หรบั เดก็ ผชู้ ายเรม่ิ เปน็ ทต่ี อ้ งการของตลาด บรษิ ทั ขนาดเลก็ ทเ่ี ดมิ ทำ�ธรุ กจิ ก็เสียท่าให้กับแอ็กชั่น ฟิกเกอร์เหล่าอัศวินเจได หลังจากที่ภาพยนตร์นำ�เขา้ และคา้ สง่ สนิ คา้ จงึ ผนั ตวั มาจบั ธรุ กจิ ของเลน่ อยา่ งจรงิ จงั และเปลย่ี น Star Wars: Episode IV - A New Hope ไดเ้ ขา้ ฉาย โดยกอ่ นหนา้ นน้ั หนง่ึ ปีชื่อบริษัทใหม่เป็น Mego Corporation หลังจากนั้น มาติน อับราหม์ Mego Corporation ปฏิเสธทจ่ี ะซ้ือลขิ สิทธ์ิเพราะคาดไม่ถึงวา่ ภาพยนตร์ผู้บริหารทายาทรุ่นต่อมาจึงได้เริ่มไล่ล่าซ้ือลิขสิทธิ์คาแรกเตอร์จาก เรื่องนี้จะประสบความสำ�เร็จอย่างถล่มทลาย จนทำ�ให้บริษัทคู่แข่งอย่างหนงั สอื การต์ นู ทป่ี ระสบความสำ�เรจ็ โดยเฉพาะซเู ปอรฮ์ โี รค่ า่ ยดซี ี คอมกิ ส์ Kenner Products ทีต่ ดั สนิ ใจซ้อื ลิขสทิ ธไ์ิ ปผลติ แอก็ ช่นั ฟกิ เกอรแ์ ซงหน้าและมาร์เวล คอมิกส์ เช่น ซูเปอรแ์ มน แบทแมน และกัปตนั อเมริกา เพ่ือ ขึ้นไปได้มาสร้างเป็น \"แอ็กชั่น ฟิกเกอร์\" ซึ่งสายตาของเขาก็มองไม่พลาดเป้า ความพ่ายแพ้ต่อ Kenner Products ในครั้งนั้น ทำ�ให้ Megoเพราะหลังจากได้เร่ิมทำ�การผลิตและจัดจำ�หน่ายในตลาดของเล่น Corporation หนั กลบั ไปกวา้ นซอ้ื ลขิ สทิ ธค์ิ าแรกเตอรจ์ ากภาพยนตรไ์ ซ-ไฟแอ็กชั่น ฟิกเกอร์ตระกูลซูเปอร์ฮีโร่เหล่านี้ก็ได้สร้างผลประกอบการมูลค่า เรอ่ื งอน่ื ๆ ทอ่ี อกฉายในขณะนน้ั โดยหวงั วา่ จะไดร้ บั ความนยิ มเชน่ เดยี วกบัมหาศาล ทำ�ใหอ้ นั ดบั ของ Mego Corporation กระโดดจากอนั ดบั ท่ี 300 Star Wars แตผ่ ลลพั ธก์ ลบั ไมเ่ ปน็ ดง่ั คาดหมาย สดุ ทา้ ยกค็ อื การตอ้ งปดิ ตวั ลงขึ้นไปอยูอ่ นั ดับท่ี 6 ของบริษทั ของเล่นท่ีใหญ่ท่ีสุดในโลกในปี 1976 ในปี 1983 และกลายมาเปน็ บทเรยี นครง้ั สำ�คญั ของบรษิ ทั ผลติ ของเลน่ ตา่ งๆ นอกจากเรอ่ื งราวทม่ี าพรอ้ มกบั คาแรกเตอรแ์ ตล่ ะตวั แลว้ ดา้ นเทคโนโลยี ทั่วโลกในเร่ืองของการคาดการณ์อนาคตและการตัดสินใจซ้ือลิขสิทธ์ิเพื่อการผลิต Mego Corporation ได้เปิดเผยถึงเคล็ดลับความสำ�เร็จในชุด ผลิตของเล่นรนุ่ ใหมๆ่ของเลน่ ตระกลู ซเู ปอรฮ์ โี รภ่ ายหลงั วา่ การออกแบบสว่ นหวั ของหนุ่ ใหส้ ามารถ แมค้ รง้ั นเ้ี หลา่ ซเู ปอรฮ์ โี รจ่ ะตอ้ งพา่ ยแพแ้ ละเจบ็ ตวั อยา่ งสะบกั สะบอมสลบั สบั เปลีย่ นได้เป็นเรอื่ งใหม่มากในยคุ น้นั นอกจากนี้ ขนาดของหนุ่ ท่ี แตส่ ำ�หรบั แฟนๆ ทว่ั โลกแลว้ ซเู ปอรฮ์ โี รก่ ย็ งั คงกำ�ชยั ชนะในหวั ใจของพวกเขาเล็กลงเหลือเพียง 8 นิ้ว จากรุ่นก่อนๆ ซึ่งมีขนาดใหญ่ถึง 12 นิ้ว ทำ�ให้ อยู่เสมอ พิสูจน์ได้จากยอดเงินหมุนเวียนในแวดวงการจำ�หน่ายสินค้าสามารถเลน่ รว่ มกับ \"เพลย์ เซท\" ไมว่ ่าจะเปน็ พาหนะค่กู าย ฐานทัพ และ ประเภทแอค็ ช่ัน ฟกิ เกอร์ ท่ีไดก้ ลายมาเปน็ ของสะสมหายากนบั ต้ังแตน่ นั้ยานศตั รูได้สนุกและสมจริงมากข้ึน ซึ่งบรรดานักสะสมต่างก็ยังทุ่มเทไล่ล่าหามาไว้ในครอบครองในราคาที่ อยา่ งไรกต็ าม แมว้ า่ แอก็ ชน่ั ฟกิ เกอรต์ ระกลู ซเู ปอรฮ์ โี รจ่ ะสรา้ งรายได้ สงู กว่าเดมิ หลายเทา่ ตวัและความยง่ิ ใหญใ่ หก้ บั Mego Corporation อยา่ งทส่ี ดุ แตใ่ นปี 1977 บรรดา ทีม่ า: Mego 8” Super-Hero: World's greatest toys! (2007) โดย Benjamin Holcomb มีนาคม 2555 l Creative Thailand l 19

c Kantana c CE PLANET COVER STORY เรอ่ื งจากปก c Songsin c Kantana c Vithita งาน BUSINESS NETWORKING ตอน“ทองยุทธภพการตูน-กราฟก-อนิเมชั่น” งานสรา งเครอขายและเพม่ วทยายทุ ธในธรุ กจิ (Business Networking)31 มีนาคม 2555 | 14:00-17:00 น. รว มกันเปด พน้ ที่พบปะสงั สรรค เพ่อแลกเปลีย่ น และฝกฝนวทยายทุ ธ กบั เหลา ยอดจอมยุทธดว ยกระบวนภาพ การตูนกราฟก อนิเมชั่นงานนทิ รรศการขนาดยอมของเหลา จอมยทุ ธการต นู -กราฟก-อนเิ มช่นั (The Showcase) สงผลงานแสบๆ เจง ๆ เพอ่ รวมจัดแสดงในนิทรรศการขนาดยอม เพอ่ ปา วประกาศในยุทธภพสรา งสรรค เปดเวทเี ลก็ ๆ ดวยการนำเสนอผลงานกระตุนตอมพลังสรา งสรรค ในชวงเวลาส้ันๆ สไตลเพชชะคุชาหรอ29 - 31 มีนาคม 2555 | 10:30- 21:00 น. เวทีปลอยแสง พบกบั ยอดเซยี น คุณอจั ฉรา กิจกญั จนาสน แหง กันตนา และคณุ สนั ติ เลาหบรู ณะกจิ แหงบรษัท วธิตา แอนเิ มช่ัน เพอ่ รับการถายทอดกระบวนยทุ ธ เรยนรูกลเม็ดบบู นุ เชิงธรุ กิจ รว มสรา งสหายณ โถงทางเขา TCDC ในแวดวงการสรางสรรคภาพ และเกบ็ เกี่ยวแรงบนั ดาลใจจากคนไทยฝมอื เยี่ยม20 l Creative Thailand l มนี าคม 2555 สง ผลงานของคุณไดแลว วันนี้ - 22 มนี าคม 2555! สอบถามขอมูลเพ่มเติมโทร. 02-664-7667 ตอ 118 หรอ [email protected] หรอคลิก www.tcdc.or.th และ www.tcdcconnect.com จดั โดย ผูสนบั สนนุ Presented by Sponsored by

พบกบั นติ ยสาร Creative Thailand INSIGHTทุกสปั ดาหแ รกของเดอื น ที่ TCDC รา นหนังสอื หองสมุด อาคารสำนักงาน อินไซต์และรานกาแฟใกลบาน ในเขตกรุงเทพฯ และปริมณฑล จังหวัดเชียงใหมหัวหนิ และ Mini TCDC 13 แหงทวั่ ประเทศกรุงเทพฯและปรมิ ณฑล สมาคมรานหนังสือ• Asia Books • สมาคมธนาคารไทย• B2S • สมาคมโฆษณาแหง ประเทศไทย• คิโนะคูนิยะ • สมาคมอตุ สาหกรรมทอผาไทย• C Book (CDC) • สมาคมหอการคาไทย• Zero Book • สมาคมอตุ สาหกรรมเคร่อื งนงุ หม ไทย• ศึกษิตสยาม • สมาคมสโมสรนักลงทุน• โกมล • สภาอุตสาหกรรมแหง ประเทศไทยรานกาแฟ / รานอาหาร • สถาบันบุนกะแฟชั่น• Chaho • สถาบันราฟเฟลส• คอฟฟ เวิลด • สถาบนั ออกแบบนานาชาติชนาพัฒน• อาฟเตอร ยู• ดอยตุง คอฟฟ เชียงใหม • อิฐภราดร• โอ บอง แปง • รานนายอินทร • October• ซัมทาม คอฟฟ • รานเลา • Tea House Siam Celadon• บานไรกาแฟ เอกมัย • ดอยชาง • ดอยตุง คอฟฟ• ทรู คอฟฟ • 94 Coffee • Mood Melow• ยูอารสเตชั่น • รานแฮปปฮัท • Little Cook Cafe'• รานกาแฟวาวี • คาเฟ เดอ นิมมาน • มหาวิทยาลยั เชียงใหม• Sweets Cafe • ขนม • สุริยันจันทรา• วีวี่ คอฟฟ • รานมองบลังค • Rabbithood Studio• แมคคาเฟ • หอมปากหอมคอ • Things Caled Art• Babushka • กูชาชัก & โรตี • หอศลิ ปวฒั นธรรมเมอื งเชยี งใหม• คอฟฟ คิส • จิงเกิ้ล • หอการคาจังหวัดเชียงใหม• มิลลเครป • Impresso Espresso • โรงแรมดุสิต ดีทู• ไล-บรา-ลี่ คาเฟ Bar • เดอะเชดี• ก.เอย ก.กาแฟ • Minimal • บรรทมสถาน• อะเดยอินซัมเมอร • Luvv coffee Bar • บานเส-ลา• ชีสเคกเฮาส • Galery Seescape • Yesterday The Vilage• คอฟฟแอลลียอินเดอะการเดน • The Salad Concept • Halo Bar• รมไมไออุน ทาวนอินทาวน • casa 2511 • บานศิลาดล• บานกามปู ทรอปคอล แกลเลอรี่ • กาแฟโสด • Cotto Studio (นิมมานฯ)• ไอเบอรรี่ • รานสวนนม • 9wboutique Hotel• Take a Seat • กาแฟวาวี ทุกสาขา • Food Coffee• รานกวยเตี๋ยวเรือทุงพญาไท • อุนไอรัก • รา นวาซาบิ ซชู บิ าร (นมิ มานฯ)• Chic 39 Bed&Breakfast • ช็อกโก คาเฟ • Just Milk• ซูเฟ House Bakery • Love at first Bite • ไหม เบเกอรี่• Greyhound (Shop and Café) • เวียง จูม ออน • ดับเบิล้ ซี คุกก้ี แอนด คอฟฟ• รานกาแฟบางรัก • Fern Forest Cafe'โรงภาพยนตร / โรงละคร • Just Kao Soi บายนิตา• โรงภาพยนตรเฮาส • Hub 53 หวั หนิ ลาํ ปาง• เมืองไทย รัชดาลัย เธียเตอร• ภทั ราวดีเธยี เตอร • เพลนิ วาน • A little Handmade Shopหองสมุด • ชบุ ชวี า หวั หนิ • อาลัมภางค เกสตเ ฮา ส• หองสมุดศศนิ ทร จุฬาฯ แอนด มอร• หองสมุดมารวย คอฟฟ • Egalite Bookshop• ศนู ยห นงั สอื สวทช. • ทรู คอฟฟ หวั หนิ• หองสมดุ The Reading Room • ดอยตงุ คอฟฟ นาน• SCG Experience • ทเู กต็ เตอรเ บเกอร่ี• The Reading Room • รานกาแฟปากซอยพิพิธภัณฑ / หอศิลป แอนดค าเฟ • Nan Coffee Bean• มิวเซียม สยาม • อยเู ยน็ บลั โคน่ี• อุทยานการเรียนรู (TK park) • สตารบ คั ส หอนากิ า ภูเกต็• หอศิลปวัฒนธรรม • วรบรุ ะ รสี อรท แอนด • รานหนัง (สือ) ๒๕๒๑ แหงกรงุ เทพมหานคร สปา • The Oddy Apartment• การเดน แกลเลอรี่ แอนด คาเฟ • หวั หนิ มนั ตรา รสี อรท & Hotel• ดีโอบี หัวลำโพง แกลเลอรี • เลท ซี หวั หนิ• นับเบอรวัน แกลเลอรี่ • กบาล ถมอ รสี อรท เลย• ไวท สเปซ แกลเลอรี่ • บา นใกลว งั• HOF Art • บา นจนั ทรฉ าย • มาเลยเด เกสตเฮา สโรงแรม • ภตั ตาคารมกี รณุ า • บานชาบาเคียง• หลับดี (Hotel สีลม) • ลนู า ฮทั รสี อรท • The Rock โคราช • บา นถว่ั เยน็ • Hug Station Resort • Kamome Book Shop & Café ปาย • รานเลก็ เล็ก (ถนนแนบเคหาสน) นครปฐม • Dipchoc Café อุทยั ธานี • Booktopia มีนาคม 2555 l Creative Thailand l 21หมายเหตุ: แสดงเพียงบางสวนของสถานที่จัดวางเทานั้น

CREATIVE ENTREPRENEUR คดิ ทำ� กินเร่ือง: กมลกานต์ โกศลกาญจน์ ภาพ: ภูริวตั บุญนักการเฝา้ ติดตามเรอ่ื งราวใหมจ่ ากการ์ตูนเรอื่ งโปรด ความรู้สึกที่ได้เอาใจช่วยพระเอกซูเปอร์ฮีโร่ การไดช้ น่ื ชมกับความเขม้ แขง็ของนางเอก หรือการร่วมลุ้นไม่ให้ตัวร้ายทำ�ลายเมืองไปจนหมดสิ้น คือเรื่องราวที่ถูกถ่ายทอดลงในหนังสือการ์ตูนเล่มแล้วเล่มเลา่ เพ่อื ให้เหลา่ นักอ่านท้ังวยั เยาว์และวัยผ้ใู หญไ่ ดเ้ ปดิ สมั ผัสสจู่ ินตนาการของโลกใบใหม่ ผ่านเสน้ สายและลลี าการเลา่ เรือ่ งอนั สนุกสนาน ทว่าการ์ตูนก็ไม่ได้ทำ�หนา้ ทเี่ ฉพาะการเตมิ เต็มจนิ ตนาการ แตย่ ังเป็นวัตถดุ บิ ส�ำ คญั ทนี่ ำ�ไปสธู่ รุ กิจนา่ จับตามองได้อย่างเชน่ ท่ี ธัญลักษณ์ เตชศรีสุธี เจ้าของสำ�นกั พิมพก์ ารต์ ูนสญั ชาติไทย LET’S Comic ไดแ้ ปลงความสนใจและความชอบวาดการ์ตูนในวัยเด็ก มาสู่ธุรกิจสำ�นักพิมพ์หนังสือการ์ตูนที่วาดโดยคนไทย จนทำ�ให้ผลผลิตจากความหลงใหลในเบื้องต้นก้าวข้นึ สูค่ วามสำ�เรจ็ ในระดับสากล LET’S Begin… LET’S Comic จากพื้นฐานครอบครัวท่ีเกี่ยวข้องกับการผลิต สื่อสิ่งพิมพ์อย่างนิตยสารสตาร์พิคส์ ส่งผลให้ วัยเด็กของธัญลักษณ์ถูกหล่อหลอมด้วยการ ซึมซับทักษะการเล่าเรื่องที่ได้มาจากการดู ภาพยนตรร์ ่วมกบั ครอบครัว และเตบิ โตมาดว้ ย ความตอ้ งการทอ่ี ยากจะเลา่ เรอ่ื ง ลำ�ดบั เหตกุ ารณ์ การถ่ายทอดภาพต่างๆ ทเ่ี กดิ ขน้ึ ในจนิ ตนาการ ออกมาใหค้ นอน่ื ๆ ไดร้ บั รบู้ า้ ง อาชพี นกั วาดการต์ นู จงึ กลายเปน็ หนง่ึ ทางเลอื กทช่ี ดั เจนซง่ึ จะผลกั ดนั ความต้องการน้ันให้เป็นรูปธรรมข้ึนมาได้จริง เมอ่ื กา้ วเขา้ สวู่ ยั รนุ่ ธญั ลกั ษณจ์ งึ เรม่ิ พสิ จู นต์ วั เอง ด้วยการทำ�หนังสือการ์ตูนทำ�มือส่งออกไป จำ�หน่ายตามงานเทศกาลตา่ งๆ อย่างตอ่ เน่อื ง ไมว่ า่ จะเปน็ \"บน่ Comic\" หรอื \"เลด็ Gang\" ทม่ี ี ผู้อ่านติดตามจำ�นวนไม่น้อยและขายดีจนต้อง พมิ พซ์ า้ํ รวมถงึ การไดร้ บั โอกาสจากบรรณาธกิ าร ชอ่ื ดงั อยา่ งโหนง่ วงศท์ นง ชยั ณรงคส์ งิ ห์ ใหเ้ ปน็ ผู้ถ่ายทอดเรอ่ื งราวของนติ ยสาร a day ในรูป แบบการ์ตูนออกมาเปน็ หนังสอื ช่ือ a day story ซ่ึงธัญลักษณ์เร่ิมต้นทำ�หนังสือเล่มนี้ขณะท่ี กำ�ลงั ศึกษาอยู่ชั้นปีท่ี 2 และทำ�จนสำ�เรจ็ ในอีก สองปีต่อมา อย่างไรกต็ าม แมจ้ ะมีผลงานเป็น ทย่ี อมรบั แตค่ วามเปน็ ไปในวงการหนงั สอื การต์ นู ไทยในยุคน้ันก็ไม่เอ้ือให้มีทางเลือกที่หลาก หลายอย่างในปัจจุบัน นั่นจึงเป็นจุดเริ่มต้นให้© เดอะ ดวง เขาลงมือสร้างเส้นทางในวงการหนังสือการ์ตูน ไทยข้ึนมาด้วยตัวเอง22 l Creative Thailand l มีนาคม 2555

CREATIVE ENTREPRENEUR คดิ ทำ� กินเข้าใจนกั อา่ น รู้ใจนักวาดเขยี น สารคดี รวมไปถึงการเปิดโอกาสใหก้ ับนักวาด จากความตง้ั ใจเรม่ิ ตน้ จนถงึ วนั ทค่ี วามสำ�เรจ็ดว้ ยตระหนกั ดถี งึ หนา้ ทข่ี องสำ�นกั พมิ พท์ ต่ี อ้ งเปน็ การ์ตูนหน้าใหม่ได้มีพื้นที่ในการแสดง ออกผล ในท่ีสุดหนังสือการ์ตูนเร่อื ง \"ชายผอู้ อกฟันเฟืองหลักในการขับเคล่ือนความเป็นไป ผลงานของตวั เอง ซง่ึ นบั เปน็ อกี หนง่ึ วธิ กี ารสำ�คญั เดินทางตามเสียงของตัวเอง\" ของ ธนิสร์ของหนงั สือ ไม่เว้นแตใ่ นแวดวงนกั วาดการ์ตนู ที่ช่วยสร้างเอกลักษณ์ท่ีชัดเจนของการ์ตูน วีระศักดิ์วงศ์ หรือนามปากกาว่า “สะอาด”ธัญลักษณ์จึงมีวิธีคัดเลือกต้นฉบับด้วยความ ไทยให้เกิดขึ้นได้จริง กไ็ ดร้ บั รางวลั จากเวที International Mangaพถิ พี ถิ ัน ดแู ลคณุ ภาพทง้ั ดา้ นภาพประกอบและ สง่ ต่อวัฒนธรรมผา่ นการ์ตนู ไทย Award 2012 จากญี่ปุ่น “ผมมองว่าการ์ตูนประเดน็ ของเรอ่ื งดว้ ยตวั เองในทกุ ขน้ั ตอน เพราะ ในเวทีนานาชาติ สำ�หรับผมคือวัฒนธรรม เหมือนที่ญี่ปุ่นมองเชื่อว่าแม้ปริมาณของการ์ตูนไทยในปัจจุบัน นอกจากการผลิตบกุ๊ กาซีน LET’S Comic เขามองว่าการวาดการ์ตูนคือการเผยแพร่จะไม่ได้มีจำ�นวนมากมายเพียงพอเหมอื นกบั ยังกระตุ้นวงการหนังสือการ์ตูนไทยด้วยการ วัฒนธรรม นั่นคือความฝันของผมเลยนะ คือในหลายประเทศ แตก่ ารทมุ่ เทคดั เลอื กตน้ ฉบบั จัดพิมพ์หนังสือท่ีรวบรวมผลงานของนักวาด เด็กๆ เมื่อก่อนก็จะลอกดราก้อนบอล วาดดว้ ยคณุ ภาพทด่ี อี ยา่ งแทจ้ รงิ จะทำ�ใหส้ ำ�นกั พมิ พ์ การ์ตูนยอดนิยมอย่าง \"เดอะ ดวง\" (Around โดราเอมอน แตใ่ นยคุ นม้ี เี ดก็ ท่ีวาดตามนกั เขยี นสามารถสร้างกลุ่มเป้าหมายของผู้อ่านที่ The Duang Artwork) และ \"ไตรภคั \" (Trial-Pack การต์ ูนไทยแล้ว อย่างวาดให้เหมอื นเดอะ ดวงชดั เจนไดม้ ากยง่ิ ขน้ึ และยงั เปน็ การประทบั ตรา Artwork 2005-2010) ในรูปแบบพ็อกเก็ตบุ๊ก วาดเหมอื นคณุ ไตรภคั ผมวา่ มนั เปน็ การเผยแพร่สินค้าที่ดีให้กับวงการการ์ตูนไทย “สิ่งหนึ่ง ปกแข็งทมี่ าพรอ้ มกบั ความหนาไม่ตาํ่ กว่า 200 วฒั นธรรมทค่ี อ่ นขา้ งปอ๊ ป ผมเชอ่ื วา่ มนั มพี ลงั มากที่ผมเชื่อว่าเรามีศักยภาพก็คือ เราไม่ได้สร้าง หน้า เป็นการเน้นยํ้าถึงการยกระดับและให้ ถ้าเราใช้มันให้ถูกทาง มันจะเป็นได้มากกว่าแบรนด์ของสำ�นักพิมพ์ด้วยตัวเราเองคนเดียว ค ว า ม สำ� คั ญ กั บ ห นั ง สื อ ก า ร์ ตู น ไ ท ย ใ น การ์ตูน” ความสำ�เร็จที่เกิดขึ้นบนเวทีของหนึ่งเมอ่ื นกั วาดการต์ นู สรา้ งแบรนดข์ องตวั เอง เราก็ มาตรฐานเดียวกับหนังสือท่ีได้รับความนิยม ในประเทศผู้นำ�ด้านการ์ตูนอย่างญ่ีปุ่นในครั้งนี้สรา้ งดว้ ย เราเดนิ ไปด้วยกัน นน่ั ทำ�ให้ภาพของ จากนกั อา่ นประเภทอน่ื ๆ “ผมมองวา่ แผงการต์ นู นับเป็นการย้ําชัดถึงเจตนารมย์ของธัญลักษณ์LET’S Comic เตบิ โตเรว็ กว่าแบบทเี่ ราจะสรา้ ง มันเปิดตลาดให้การ์ตูนไทยได้ยาก เพราะแผง ได้เป็นอย่างดี ว่าสิ่งที่เขากำ�ลงั ตั้งใจและลงมอืของเราเองโดยลำ�พัง” การต์ ูนในไทยนน้ั ขายในราคาถูกมาก มากทส่ี ดุ กับมัน ได้งอกเงยออกเป็นผลผลิตที่น่าจับตา การเปล่ียนแปลงรูปแบบครั้งแรกของ ทีผ่ มเคยเหน็ ในทุกประเทศเท่าทผี่ มรู้ ต่อใหเ้ รา มองต่อแปลงวรรณกรรมประเภทการ์ตูนที่เขาLET’S Comic เกดิ ขนึ้ เม่อื ส่ีปีท่ีแล้ว จากเดมิ ท่ี ไปเจอการ์ตูนญี่ปุ่นเล่มเดียวกันในประเทศไทย เพยี รหวา่ นและเพาะปลกู คงเหลอื เพยี งวา่ ตอ่ จากผลิตการ์ตูนไทยออกมาในรูปแบบนิตยสาร การต์ นู ทญ่ี ป่ี นุ่ กจ็ ะราคาแพงกวา่ อยมู่ าก ในขณะท่ี นไ้ี ป ผลผลิตจากจินตนาการของคนไทยจะได้รายเดอื น มาเป็นรปู แบบบกุ๊ กาซีนรายสองเดอื น ต้นทุนการผลิตของเราก็ไม่ได้แตกต่างนัก รบั การเกบ็ เก่ยี วจากผอู้ า่ น และไดร้ บั การตดั ตอนเพ่ือให้เน้ือหาได้รับการพัฒนาให้เช่ือมโยง ผมต้องผลักดันใหห้ นงั สอื การ์ตูนไทยมาถึงจดุ น้ี กิ่งเพื่อแพร่ขยายความนิยมออกไปให้ได้มากกับกลุ่มผู้อ่านได้อย่างใกล้ชิดมากย่ิงข้ึน เพราะมันคงจะยากหากนกั เขียนการ์ตนู จะต้อง ทส่ี ดุ จากนกั อา่ นตา่ งชาตติ า่ งวฒั นธรรมตอ่ ไปนอกจากนี้ก็ยังได้เพ่ิมเติมความหลากหลาย ตอ่ สู้ด้วยต้นทนุ ท่เี สยี เปรยี บขนาดนัน้ ”ของเร่อื งราว ทงั้ การ์ตูน บทสัมภาษณ์ และ มีนาคม 2555 l Creative Thailand l 23

CREATIVE CITY flickr.com/photos/lafalott จบั กระแสเมอื งสร้างสรรค์BRUSSELSเตบิ โต อย่าง ติน ตนิ เรื่อง: ศริ ิอร หริ่มปราณีรักการผจญภัย กล้าหาญ กระตือรือร้น มากด้วยไหวพรบิ และตอ่ สเู้ พอ่ื ความถกู ตอ้ ง แอรเ์ ชสรา้ งสรรค์บุคลิกภาพอันฉลาดเฉลยี วมาให้ \"ติน ติน\" และทำ�ให้เร่ืองราวของเขายังเป็นท่ีรักของนักอ่านทว่ั โลกจนถงึ ทกุ วนั น้ี เบอ้ื งหลงั ลายเสน้ การต์ นูอนั เปน็ เอกลักษณ์และมุมมองอัศจรรย์ของการท่องโลก หล่อหลอมขึ้นจากเมืองที่สุขสงบและร่ํารวยทางประวัติศาสตร์แห่งหนึ่งของโลก \"บรัสเซลส์\" คือเมืองที่พรั่งพร้อมด้วยมรดกทางปั ญ ญ า สำ � ห รั บ ก า ร บ่ ม เ พ า ะวิ ถี ชี วิ ต จ า ก เ ด็ ก ผู้ ใ ฝ่ รู้ สู่ ก า รเติบใหญ่อย่างมีคุณภาพ24 l Creative Thailand l มีนาคม 2555

CREATIVE CITY จบั กระแสเมอื งสร้างสรรค์ © Romain Cintract/Hemis/Corbis © Ian T Edwards © Simon Aughtonนเิ วศแหง่ ปฏิภาณสำ�หรับเมืองที่เรียกตัวเองว่าเมืองหลวงของ สำ�หรับความเส่ยี งของการโจมตีและภัยคุกคาม พร้อมจะก้าวไปข้างหน้าด้วยสินทรัพย์ท่ีจับต้องยุโรปทั้งตำ�แหน่งภูมิประเทศและการตั้งอยู่ ที่น่ากลัว จากหลักประกันชีวิตที่ดีนี้เองที่ได้ ได้และจบั ตอ้ งไม่ได้ของสำ�นักงานองค์กรระหว่างประเทศหลาย กลายเปน็ พลงั ขบั เคลอ่ื นของประเทศทส่ี งู ตามมา ในปี 2012 เทศบาลเมอื งลงทนุ เพอ่ื การบรหิ ารแห่ง ทั้งคณะกรรมาธิการยุโรป คณะมนตรี ครั้งหนึ่ง เยอรมนีไดจ้ ัดท�ำ สถติ ิเก่ยี วกับผลผลติ จดั การทรพั ยส์ นิ ในเมอื ง 77 ลา้ นยโู ร เพอ่ื พฒั นาแห่งสหภาพยุโรป สภายุโรป รวมถึงองค์การ ทางอุตสาหกรรมของกลุ่มประเทศในยุโรป เมอื งใหน้ า่ อยแู่ ละสวยงาม ทง้ั การจดั การทอ่ี ยอู่ าศยัสนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือ (นาโต) ทำ�ให้ และพบว่า แรงงานชาวเบลเยียมคือกลุ่มคนที่ รา้ นคา้ ทจ่ี อดรถ รวมถงึ การออกแบบและเชอ่ื มตอ่บรสั เซลสส์ ะทอ้ นภาพลกั ษณแ์ หง่ การเจรจาและ ใหป้ ระสทิ ธผิ ลดที ส่ี ดุ ในโลก พวกเขามอี ตั ราการ เส้นทางจักรยานและทางเดินท่องเที่ยวให้การประชุมระดบั นานาชาติ ความพร้อมเพรียง ขาดงานตา่ํ มาก ท�ำ ใหส้ ามารถสรา้ งผลผลติ ทาง สะดวกสบายข้ึน ขณะทภ่ี าคธุรกิจก็ต่างร่วมกนัของโครงข่ายการส่ือสารโทรคมนาคม ธรุ กรรม อตุ สาหกรรม (จ�ำ นวนของสนิ คา้ ทผ่ี ลติ ตอ่ คนงาน) บริหารเสน่ห์ของเมืองผ่านการปรุงโฉมหน้าร้านการเงิน ระบบการศกึ ษา และระบบการแพทย์ ไดส้ งู กวา่ ประเทศขา้ งเคยี งอยา่ งเนเธอรแ์ ลนดถ์ งึ โรงแรม ภตั ตาคาร ใหโ้ กห้ รแู ละดงึ ดดู ใจในสไตล์ทด่ี ที ส่ี ดุ ในยโุ รป ซง่ึ ลว้ นสง่ เสรมิ ใหช้ าวเมอื งเกอื บ รอ้ ยละ 20 ทง้ั ยงั ดกี วา่ อตุ สาหกรรมยกั ษใ์ หญใ่ น ศลิ ปะแบบอารต์ นโู ว ซึ่งมีจดุ ก�ำ เนดิ ทบ่ี รัสเซลส์สองลา้ นคน มคี วามสงบสขุ กบั การด�ำ เนนิ ไปของ ญป่ี นุ่ เยอรมนี และสหรฐั ฯ แนน่ อนวา่ ทง้ั หมดน้ี โดยสถาปนิกผบู้ กุ เบิก วคิ เตอร์ ฮอรต์ า อาคารเมอื งทค่ี าดเดาได้ ดว้ ยวา่ มนั ไมเ่ คยมเี หตกุ ารณ์ ลว้ นเกดิ จากการใหค้ วามส�ำ คญั กบั เรอ่ื งคณุ ภาพ ส่หี ลังท่เี ขาออกแบบได้รับการข้นึ ทะเบียนจากขดั แยง้ ทางการเมอื งรนุ แรงจนน�ำ ไปสกู่ ารสญู เสยี ชีวิตอย่างเคร่งครัด อาทิ ระบบประกันสังคม ยูเนสโกให้เป็นมรดกโลก เช่น Maison andหรือการหยุดงานประท้วงขนาดใหญ่ท่ีก็ไม่เคย มาตรฐานชั่วโมงการทำ�งานที่เป็นธรรม และ Atelier Horta ซึ่งปจั จบุ นั เปน็ ทีต่ งั้ ของ Hortaเกดิ ขนึ้ ในรอบ 20 ปมี าน้ี ทงั้ ความระส่าํ ระสาย การสร้างผลตอบแทนให้ทักษะแรงงานช้ันสูง Museum เพอ่ื อทุ ศิ ใหก้ บั แนวคดิ และผลงานของทางเศรษฐกจิ กแ็ ทบไม่ปรากฏ ซึ่งผลของมันย่อมสะท้อนถึงเสถียรภาพของ เขา นอกจากอาคารอนรุ กั ษ์ บรสั เซลสย์ งั เปดิ ชอ่ ง คณุ ภาพชวี ติ แบบสดุ ยอดของชาวบรสั เซลส์ ประเทศเล็กๆ แต่เปี่ยมล้นด้วยศักยภาพนี้ได้ ใหส้ สี ันใหมๆ่ เชน่ Pantone Hotel ซงึ่ นติ ยสารนบั เปน็ เรอ่ื งนา่ อจิ ฉา กระทรวงการตา่ งประเทศ เปน็ อยา่ งดี แทรเวล แอนด์ ลเี ชอร์ คดั เลอื กให้เป็นโรงแรมของสหราชอาณาจักร ระบุว่าบรัสเซลส์เป็น ท่ามกลางความทรงประสิทธิภาพ เป็น นา่ ประทบั ใจทส่ี ดุ ของปี2011 ดว้ ยความกะทดั รดัเมืองหลวงที่ปลอดภัยจากคดีฆาตกรรมมาก ทางการ แต่แสนเย็นชืดนี้ บรัสเซลส์พยายาม และสรา้ งสรรค์ภายใตแ้ นวคดิ ‘Live in colors,ทส่ี ดุ ในโลก ในอตั ราสว่ นรอ้ ยละ 0.4 ตอ่ ประชากร สร้างท่วงทำ�นองของตัวเองให้มีสีสันและ dream in colors’ โรงแรมขนาด 60 ห้องนี้หนง่ึ แสนคน (4 คดตี อ่ ลา้ นคน) ขณะทเ่ี มอื งอน่ื ๆ ชีวิตชีวา ผู้คนหลายเชื้อชาติหลากภาษาที่ใช้ จงึ กลายเป็นทีห่ มายของนกั ท่องโลกร่นุ ใหม่อย่างกรุงโรมอยู่ที่ร้อยละ 1.7 ลอนดอน 2.1 ชีวิตอยู่ท่ามกลางฉากหลังซ่ึงเป็นกลุ่มงาน ดา้ นการบรหิ ารความรู้ พลงั งานความรว่ มมอืมอสโก 18.1 และวอชิงตัน 69.3 นอกจากนี้ สถาปตั ยกรรมโกธิคสมัยยุคกลางและอาร์ตนูโว ระหว่างภาครัฐ ภาคเอกชน และนักสร้างสรรค์รายงานของสหประชาชาติยังระบุว่า บรสั เซลล์ แหง่ ศตวรรษท่ี 19 คอื รากฐานทางประวตั ศิ าสตร์ ไหลเวยี นท่ัวเมือง เพ่อื ผลักดันใหเ้ ดก็ รุน่ ใหม่ได้และเบลเยียมได้รับคะแนนในกลุ่มท่ีดีที่สุด ซึ่งบรัสเซลส์กระตือรือร้นที่จะรักษาไว้ และ ทดลองประสบการณ์แบบมืออาชีพและแสดง มีนาคม 2555 l Creative Thailand l 25

CREATIVE CITY จับกระแสเมืองสร้างสรรค์ความเห็นอย่างเป็นเหตุเป็นผลในแต่ละชว่ งอายุ flickr.com/photos/bcnbitsส�ำ หรบั เดก็ ทอ่ี ยใู่ นชว่ ง 6-10 ปี หอ้ งสมดุ สาธารณะของเมอื งไดจ้ ดั โครงการ Child and Youth Jury: สะสมอย่างสร้างสรรค์ Museum of musical instruments ทจ่ี ะได้The coolest book club เพื่อให้เด็กๆ มา อาจเปน็ เพราะบุคลิกเก็บตัว รักความสงบ และ ค้นพบเครื่องดนตรีกว่า 7,000 ชิ้น หรือ 1,200รวมตัวกันพูดคุยถึงหนังสือท่ีพวกเขาช่ืนชอบ มั่งคั่ง จึงทำ�ให้เบลเยียมเป็นชาติที่มีของสะสม คอลเลก็ ชนั่ จากประวตั ิศาสตรด์ นตรที ัว่ โลกและทุกเดือนเด็กๆ จะคัดเลือกหนังสือที่ดีที่สุด ในพพิ ธิ ภณั ฑม์ ากมายโดยเฉพาะงานศลิ ปะ และ Autoworld พิพิธภัณฑ์รถยนต์เก่าที่ย้อนเพอ่ื แนะน�ำ ใหเ้ พอ่ื นๆ ของเขาอา่ นตอ่ ไป ขณะท่ี พวกเขากใ็ จกวา้ งทจ่ี ะแสดงผลงานสะสมอนั มคี า่ กลับไปในยุค 1890 เมื่อรถคันแรกวิ่งบนถนนกลุ่มวัยรุ่นซึ่งอยู่ในวัยกำ�ลังค้นหาตัวตน เหล่านั้นแก่คนรุ่นหลังผ่านการจัดแสดงใน โดยสะสมและจัดแสดงยานพาหนะจากอดีตไว้โปรแกรมทัวร์สตูดิโอของศิลปินจะพาพวกเขา พพิ ธิ ภณั ฑ์ นอกเหนอื จากแงม่ มุ ทางประวตั ศิ าสตร์ มากกว่า 400 คัน รวมถึงยานพาหนะสุดลํ้าไปสู่เบ้ืองหลังและแรงบันดาลใจของผลงานใน และงานศิลปะช้ินเอกของโลกที่จัดแสดงใน ท่จี ะเกิดขน้ึ ในโลกอนาคตอาชีพตา่ งๆ เชน่ จิตรกร ประตมิ ากร ชา่ งภาพ พิพิธภณั ฑใ์ หญ่ๆ ของเมอื งแลว้ ทนี่ า่ สนกุ กวา่ Toy Museum พพิ ธิ ภณั ฑท์ น่ี �ำ เสนอเรอ่ื งราวผผู้ ลติ ภาพยนตร์ นกั ออกแบบ สไตลสิ ต์ เปน็ ตน้ น้นั คือ การไดเ้ หน็ ชีวติ ในวัยเด็กกลบั มาอกี คร้งั ทเ่ี ปย่ี มชวี ติ ชวี าของของเลน่ และกลไกไมน่ อ้ ยกวา่และสำ�หรับกลุ่มวัยเริ่มต้นทำ�งาน B-Gallery เม่อื เดนิ เขา้ พิพิธภัณฑเ์ หลา่ น้ี 25,000 ช้ินเปน็ โครงการทจ่ี ดั ขน้ึ เพอ่ื สง่ เสรมิ ศลิ ปนิ หนมุ่ สาว Belgian center for comic strip art องคก์ ร International Puppet Museum สถานที่ในเบลเยียมที่อยู่หรือทำ�งานไม่ถึง 10 ปี ให้ได้ ทไ่ี มแ่ สวงหาผลก�ำ ไรซง่ึ กอ่ ตง้ั ขน้ึ ในปี 1984 จาก รวบรวมศลิ ปะการจัดแสดงหุน่ การท�ำ หุน่ และมีโอกาสจัดแสดงผลงานต่อสาธารณะผ่านการ ความคิดริเร่ิมของภาคเอกชนท้ังกลุ่มผู้ผลิต ละครหุ่นที่นำ�เสนอเพ่ือสะท้อนเรื่องราวของยุคคดั เลอื กของศลิ ปนิ อาชพี โดยแตล่ ะปจี ะมี 9 คน การ์ตูนและสมาคมวิชาชีพของศิลปินการ์ตูน ต่างๆ ในสังคมทไ่ี ดโ้ อกาสนน้ั เพอ่ื เตบิ โตในเสน้ ทางศลิ ปนิ ตอ่ ไป เพอ่ื สง่ เสรมิ ใหก้ ารต์ นู เปน็ สอ่ื กลางทางวฒั นธรรม Museum of Natural Sciences คอลเลก็ ชน่ัและบรัสเซลส์ยังปักหมุดตัวเองไว้ในแผนที่โลก ท่ีมีคุณค่าและการรักษาผลงานชิ้นยอดเย่ียม แมลงสวยงาม ไดโนเสาร์ รวมถงึ คอลเลก็ ชน่ั วาฬภาพยนตร์ ด้วยการจัดเทศกาลภาพยนตร์สั้น ของชาตใิ หส้ บื ทอดสรู่ นุ่ ตอ่ ไป ภายในพพิ ธิ ภณั ฑ์ ที่โดดเด่น และอีกกว่า 2,000 ชนิดของหินแร่บรสั เซลส์ (BSFF) ซง่ึ เปน็ ครง้ั ท่ี 14 แลว้ โดยในปี มีผลงานของนักเขยี นการต์ ูนมากกว่า 700 คน จากจักรวาลของเรา2011 มภี าพยนตรเ์ ขา้ รว่ มฉายกวา่ 300 เรอ่ื งจาก ทเ่ี ล่าเรื่องของวีรบุรษุ ในโลกกระดาษ Costume and lace museum พพิ ธิ ภณั ฑ์40 ประเทศ และมผี รู้ ว่ มงานกวา่ 25,000 คนจาก Children's museum สถานทเ่ี พอ่ื บม่ เพาะให้ เครอ่ื งแตง่ กายและผา้ ลกู ไม้ เพอ่ื ฉลองมรดกทางฝั่งยุโรปและเอเชีย นับเป็นสถานที่ประชุมที่ เดก็ ๆ เขา้ ใจถงึ การอยรู่ ว่ มกนั ในสงั คม การสอ่ื สาร วัฒนธรรมสิ่งทออันเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของสมบูรณ์แบบส�ำ หรับผู้ผลิตภาพยนตร์ ผูจ้ ดั การ การริเริ่มสร้างสรรค์ ผ่านรูปแบบนิทรรศการ เบลเยยี มสถานโี ทรทศั น์ ผเู้ ชย่ี วชาญและหนมุ่ สาวรนุ่ ใหมท่ ่ี และการแนะแนวจากผู้เชี่ยวชาญในโปรแกรมตอ้ งการน�ำ เสนอความสามารถในอตุ สาหกรรมน้ี ตา่ งๆ ทเ่ี กย่ี วกบั ความมน่ั ใจในตนเอง ความกลวั จากทนุ ทม่ี อี ยู่ บรสั เซลสส์ รา้ งเมอื งใหค้ มุ้ คา่ และจนิ ตนาการแกผ่ มู้ าเยอื นและผอู้ ยอู่ าศยั ดว้ ยกจิ กรรมกลางแจง้และเทศกาลศลิ ปวฒั นธรรม พรอ้ มกบั เชญิ ชวนผคู้ นใหร้ ว่ มส�ำ รวจเมอื งผา่ นพพิ ธิ ภณั ฑ์ หอศลิ ป์ห้องสมุด อนุสาวรีย์ โบสถ์ สวนสาธารณะ และโรงละคร ซึ่งเฉพาะพิพิธภัณฑ์นั้นก็มีมากกว่า100 แหง่ ทว่ั เมอื ง แตล่ ะแหง่ โดดเดน่ ดว้ ยเนอ้ื หาและมุมมองท่ีแสดงถึงอุปนิสัยอันถ่ีถ้วนของชาวเบลเยียมและบ่งบอกว่าอนาคตลูกหลานของพวกเขาจะเติบโตเชน่ ไร26 l Creative Thailand l มนี าคม 2555

CREATIVE CITY จับกระแสเมืองสรา้ งสรรค์ © Astrid Westvangมหาวหิ ารแห่งการ์ตนูบรสั เซลสอ์ ทุ ศิ ชอ่ งวา่ งนบั ไมถ่ ว้ นของเมอื งใหแ้ ก่ ตนิ ติน มาสูโ่ ลกภาพยนตร์ในปี 2011 จึงท�ำ ให้ กลา่ ววา่ \"การต์ นู เปน็ วธิ ที ด่ี ที จ่ี ะบอกเลา่ เรอ่ื งราวการต์ นู ทง้ั จติ รกรรมฝาผนงั รปู ปน้ั รา้ นหนงั สอื กระแสความคลั่งไคล้ติน ติน ดำ�เนินไปอย่าง ทม่ี เี สรภี าพ และนน่ั เปน็ วธิ ที บ่ี รสั เซลสเ์ ลา่ ประวตั ิการต์ นู ภตั ตาคาร รา้ นขายของทร่ี ะลกึ พพิ ธิ ภณั ฑ์ ตอ่ เนอ่ื ง และไดเ้ อือ้ เฟือ้ ไปถึงพ้องเพือ่ นการต์ นู ของตัวเอง ผ่านสีสัน ผ่านถนน และฝาผนังและงานเทศกาลต่างๆ ตวั อักษรและลายเสน้ ท่ี อนื่ ๆ ในบรสั เซลสอ์ ีกด้วย มันสอนให้เด็กๆ ได้เห็นชีวิตจากมุมมองของเคลื่อนไหวไปทั่วเมืองน้ีถือเป็นอุตสาหกรรมที่ วฒั นธรรมการต์ นู ของเบลเยยี มเบง่ บานหลงั ผู้ใหญ่” ปิแอร์เดินทางไปทั่วโลกเพื่อสรรหาได้รับการยอมรับว่าเป็นมรดกทางวัฒนธรรม สงครามโลกครง้ั ทส่ี อง เมอ่ื ผคู้ นตอ้ งการแสวงหา แรงบันดาลใจในการสร้างงานศิลปะของเขาของชาตแิ ละสรา้ งเมด็ เงนิ ใหส้ บู ฉดี ไปทว่ั ประเทศ จนิ ตนาการทก่ี วา้ งกวา่ ขอบเขตของดนิ แดนเลก็ ๆ “ส�ำ หรบั บรสั เซลส์ มนั มคี ณุ คา่ อยา่ งแทจ้ รงิ เพราะและเบลเยยี มเองกเ็ ปน็ ชาตทิ ม่ี ศี ลิ ปนิ การต์ นู มาก และตอ้ งการแสดงออกถงึ มขุ ขบขนั แบบรนั ทดหรอื มนั อทุ ศิ ส�ำ หรบั การต์ นู ”ทส่ี ดุ ในโลก (เมอ่ื เปรยี บเทยี บเปน็ ตารางกโิ ลเมตร) เสียดสีทางการเมือง ซึ่งแสดงออกได้อย่างเป็น น่าอัศจรรย์ที่เมืองเล็กๆ อย่างบรัสเซลส์รัฐบาลกลางและเทศบาลเมืองจึงไม่รีรอที่จะ ธรรมชาตใิ นการต์ นู หนงั สอื พมิ พ์ และยงั ตอ่ เนอ่ื ง ได้สร้างอิทธิพลท่ีมีต่อความนิยมชมชอบเร่ืองสนบั สนนุ งบประมาณและโอกาสเพอ่ื ใหต้ วั การต์ นู เปน็ ส่วนหน่งึ ของหนังสือพมิ พ์ทุกวนั น้ี เช่นการ การต์ นู ใหก้ ลายเปน็ วฒั นธรรมสากล และสรา้ งให้โลดแลน่ ออกมาพบปะผคู้ นไดอ้ ยา่ งสนทิ สนม ซง่ึ ลอ้ เลยี นเรอ่ื งวบิ ากกรรมของอยี ู กบั วกิ ฤตหิ นใ้ี น ตัวการ์ตูนเหล่านี้เป็นสัญลักษณ์ของความคิดมนั ไดผ้ ลอยา่ งยอดเยย่ี มผา่ นการจดั โปรแกรมทวั ร์ ยุโรป และด้วยเหตุที่เมืองวางใจและเชื่อมั่นใน สร้างสรรค์ที่ไร้พรมแดน การ์ตูนอาจเป็นเพียง\"ตามรอยการผจญภยั ของตนิ ตนิ \" ซง่ึ นกั ทอ่ งเทย่ี ว การต์ ูนน่ีเอง บรรยากาศทัว่ ทั้งเมอื งจงึ แสดงถึง ภาพสะทอ้ นทไ่ี มอ่ าจเกดิ ขน้ึ ในชวี ติ จรงิ หรอื อาจจะได้แวะชมสถานที่อันเป็นฉากสำ�คัญในนิยาย ศลิ ปะแขนงนอ้ี ยา่ งแจม่ ชดั และในทกุ วถิ ที างทค่ี น เป็นเรอ่ื งจริงทถ่ี า่ ยทอดมาจากความทรงจำ�และการต์ นู ชดุ น้ี บรสั เซลสจ์ ดุ พลเุ รอ่ื งนข้ี น้ึ เมอ่ื ปี 2007 สามารถมองเห็นมันได้ ตั้งแต่ปี 1991 ที่มีภาพ ความรขู้ องผเู้ ขยี น แตค่ �ำ ถามกค็ อื สงั คมแบบไหนดว้ ยการฉลอง 100 ปใี หก้ บั แอรเ์ ช หรอื จอรจ์ เรม่ี จติ รกรรมฝาผนงั รปู การต์ นู ในฉากตา่ งๆ ทไ่ี มซ่ า้ํ กนั ที่หล่อหลอมจิตวิญญาณให้เกิดอัจฉริยภาพบนผ้แู ตง่ ติน ตนิ การ์ตนู ผจญภัยทถี่ กู แปลไปกวา่ เกือบ 40 ผนัง และอีกกวา่ 31 ถนนทเี่ ปลี่ยนชอ่ื กระดาษเหล่านี้ และสังคมแบบไหนที่คนรุ่น80 ภาษาและขายไดม้ ากกวา่ 350 ลา้ นเลม่ ทว่ั โลก เปน็ ตวั การต์ นู เพอ่ื แสดงความคารวะตอ่ พวกเขา ปัจจุบันอยากท้ิงเป็นมรดกไว้ให้คนรุ่นต่อมาปี 2009 บรสั เซลสต์ อกยา้ํ เรอ่ื งนด้ี ว้ ยการประกาศ ศิลปินกราฟิกชาวฝรั่งเศส ปิแอร์ อะลารี ซง่ึ แนน่ อนวา่ บรสั เซลสเ์ ปน็ หนง่ึ ในค�ำ ตอบนน้ัปแี หง่ การต์ นู สากล และยงั เปน็ โอกาสดที ส่ี ตเี วน่ นักเขียนการ์ตูนช่ือดังและผู้ออกแบบการ์ตูนสปีลเบิร์ก และปีเตอร์ แจ๊คสัน จับมือกันนำ� เวอรช์ น่ั ใหมๆ่ ใหแ้ กว่ อลต์ ดสิ นยี ์ อยา่ งซนิ แบด ทม่ี า: brusselsmuseums.be, brusselscomics.com, eupedia.com, timescrest.com มนี าคม 2555 l Creative Thailand l 27

THE CREATIVE มุมมองของนกั คิดวนั เวลากับชอ่ งความคิดท่เี ปลีย่ นไปของ วิศทุ ธิ์ พรนิมติ ร เรอ่ื ง: ปิยพร อรณุ เกรียงไกร ภาพ: กิรตรา พรหมสาขา ณ สกลนคร“ตม้ั ” วิศุทธิ์ พรนิมิตร คอื นกั เขยี นการต์ ูนไทยทนี่ ่าจบั ตามองมากทส่ี ุดคนหนงึ่ ในตอนนี้ ผลงานของเขามีสไตล์ทโ่ี ดดเดน่ เปน็ เอกลกั ษณด์ ว้ ยลายเส้นที่เรยี บงา่ ย ทวา่ ถา่ ยทอดเนือ้ หาที่ผา่ นการครุน่ คิดอยา่ งลึกซึ้ง สง่ ผลให้HESHEIT คอลมั นป์ ระจ�ำ ของเขาที่ตพี มิ พล์ งในนติ ยสาร a day เปน็ ทีช่ ืน่ ชอบในหมมู่ ิตรนักอ่าน ล่าสุด ผลงานการ์ตูนเรื่องยาว \"ชิงช้า\" กำ�ลังได้รับการแปลและตีพิมพ์เป็นภาษาไทยอย่างต่อเนื่อง เขายังได้ทุนทำ�อนิเมชั่นขนาดสน้ั ใหก้ บั audio-technica ของญป่ี นุ่ ทกุ เดอื น และจดั งานอเี วนทเ์ ลก็ ๆ ของตวั เองเพอ่ื วาดภาพพอรเ์ ทรตให้คนทม่ี าร่วมงานโดยเฉพาะตั้มเริ่มต้นบทสนทนาที่ว่าด้วยเรื่องราวในวัยเด็ก ท่ามกลางบรรยากาศ และปรับโทนการเล่าเรือ่ งให้เบาลง แต่ “รูส้ กึ ” ถึงแก่นของเน้อื หามากขึ้นสบายๆ ในบา้ นสขี าวหลงั ใหมท่ ด่ี เู รยี บงา่ ย ซง่ึ มกั จะปรากฏอยใู่ นงานเขยี น ในภายหลงั และนค่ี อื บทสมั ภาษณท์ บ่ี นั ทกึ ชอ่ งความคดิ ของ วศิ ทุ ธ์ิ พรนมิ ติ รของเขาอยบู่ อ่ ยครง้ั ดว้ ยรปู แบบดไี ซนท์ น่ี อ้ ยแตใ่ สใ่ จในทกุ รายละเอยี ดของ ตง้ั แตว่ นั ทเ่ี ขายงั เปน็ เดก็ ทว่ี าดรปู ไมเ่ กง่ แตห่ ลงรกั การอา่ นการต์ นู มาจนถงึบ้านหลังนี้ จึงอดไม่ได้ที่จะทำ�ให้นึกถึงช่องการ์ตูนของเขาในช่วงแรกท่ี วนั ทเ่ี ขาเป็นท่ีรู้จักในฐานะนักเขียนการ์ตูนไทยท่ีโด่งดังไปถึงประเทศที่ให้หนักแน่นไปด้วยเส้นสายของอารมณ์ ก่อนจะลดทอนสัดส่วนที่ว้าวุ่นออก ความส�ำ คญั กบั วัฒนธรรมการต์ นู อย่างสุดข้วั เช่นญี่ปนุ่28 l Creative Thailand l มีนาคม 2555

THE CREATIVEมมุ มองของนกั คดิ มีนาคม 2555 l Creative Thailand l 29

THE CREATIVE มมุ มองของนกั คิด แล้วเร่มิ เขียนการต์ ูนอย่างจริงจังหรืออยากมผี ลงานของตัวเองเมอื่ ไหร่ ที่จริงแล้วก็เขียนเล่นๆ มาตลอด เมื่อก่อนจะมีนิตยสารไทคอมิค ที่เปิด รบั สมคั รใหค้ นสง่ ไปประกวด กว็ าดอยปู่ ระมาณ 3 ปี แตไ่ มจ่ บเรอ่ื ง เพราะ เรารตู้ วั วา่ วาดไมไ่ ดใ้ นคณุ ภาพทจ่ี ะเอาไปตพี มิ พ์ เลยตดั สนิ ใจวาดการต์ นู ที่บ้านแทน จนกลายมาเป็นคอลัมน์ HESHEIT ซึ่งทำ�ให้เราสนุก จากนั้น ก็ไดร้ ้จู ักนิตยสาร Katch ของพ่บี อย (บอย โกสิยพงษ์) ซ่ึงทำ�ออกมาตอน ที่เรียนอยู่ปี 3 พอดี ด้วยความที่เป็นนิตยสารที่แปลกและมีการ์ตูนด้วย บวกกบั ชอบค่ายเบเกอร่ี ก็เลยลองการต์ ูนส่งไปท่ี Katch อย่างน้อยแคใ่ ห้ คนที่เราชอบได้ดงู านของเรา กด็ ีใจแล้ว ปรากฏวา่ เขาชอบก็เลยได้ลง สงั เกตวา่ ลกั ษณะของเรื่องราวในการ์ตูนช่วงท่ผี า่ นมาจะไมเ่ หมอื นกบั ชว่ ง แรกทเ่ี ร่มิ วาด จรงิ ๆ แลว้ เนอ้ื หาขา้ งในกเ็ หมอื นกนั นะ เราจะพดู ถงึ สง่ิ ทเ่ี ราไดเ้ รยี นรใู้ นชวี ติ เพียงแต่วิธีการเล่าจะเปลี่ยนไป เพราะชีวิตเราก็เปลี่ยนไปด้วยเหมือนกัน มันสบายๆ ขึ้น ไม่คอ่ ยรู้สกึ ตอ่ ตา้ นอะไร แต่ก่อนเห็นอะไรก็จะตอ่ ต้านวา่ ท�ำ ไมไมเ่ ปน็ อยา่ งน้ี เราจะพดู จากมมุ มองทต่ี อ่ ตา้ น แตเ่ ดย๋ี วนจ้ี ะเปน็ อะไรกช็ า่ ง ทกุ อยา่ งกเ็ ลยดหี มด เหน็ อะไรกโ็ อเคไปหมด งานมนั กเ็ ลยไมค่ อ่ ยบลอ็ กเทา่ ไรกอ่ นจะมาเปน็ การต์ ูนแต่ละช่อง คุณเรมิ่ ต้นอย่างไร แลว้ อะไรทีท่ ำ�ให้มมุ มองตรงนเี้ ปลยี่ นไปเราเป็นคนชอบอ่านการ์ตูนตั้งแต่ตอนเด็กๆ โดยเฉพาะขายหัวเราะ ส่วน ดว้ ยความทบ่ี า้ นเราเปน็ โรงเรยี น เลยไดเ้ จอกบั คนหลายประเภทมาตง้ั แตเ่ ดก็การต์ นู ญป่ี นุ่ กบั ฝรง่ั จะไดอ้ า่ นบา้ ง เชน่ สนปู ป้ี เพราะพน่ี อ้ งซอ้ื มา หรอื ไมก่ ็ อยา่ งเชน่ ตอนชน้ั ประถมกไ็ ดเ้ จอคนทร่ี วยมากๆ กบั คนทต่ี รงกนั ขา้ มกนั เลยไปเชา่ วดิ โี อทร่ี า้ นเพอ่ื นของแม่ เรากไ็ มร่ หู้ รอกวา่ เดก็ จะตอ้ งอยากดกู ารต์ นู พอมธั ยมกไ็ ดเ้ ลน่ ดนตรใี นวงดรุ ยิ างค์ ซง่ึ ท�ำ ใหไ้ ดเ้ หน็ คนหลายแบบ อยา่ งแตเ่ ขาใหด้ ู กเ็ ลยเลอื กมาดหู มดเลย ทง้ั มกิ กเ้ี มา้ ส์ พงิ คแ์ พนเตอร์ โรด้ รนั เนอร์ บางคนฉลาดมาก เรยี นเก่งมาก บางคนไม่เก่ง พอเขา้ เรยี นท่มี หาวิทยาลัยเราดทู ุกอย่างไปโดยไมร่ ูต้ วั แล้วก็วาดเลยี นแบบ จากนัน้ กเ็ ริม่ วาดการ์ตูน ศิลปากร ก็ยิ่งเจอคนเยอะมากขึ้น ทั้งคนขอทาน ฝรั่ง แม่ค้า นักศึกษาตง้ั แตอ่ ายุ 6-7 ขวบ มนั เปน็ ไปตามธรรมชาตขิ องเดก็ ๆ มากกวา่ ไมไ่ ดค้ ดิ พอเราไดเ้ หน็ อะไรหลายๆ อยา่ งกจ็ ะเกดิ เปน็ จดุ เปลย่ี นได้ จากตอนแรกทเ่ี ราอะไร เพราะเราชอบอา่ นการต์ นู อยา่ งเดยี ว ไมช่ อบท�ำ การบา้ น รสู้ กึ ตอ่ ตา้ นสง่ิ ตา่ งๆ เพราะวา่ เราเหน็ แตต่ วั เอง อะไรทไ่ี มใ่ ชต่ วั เองกเ็ ลยตอ่ ตา้ นในตอนนัน้ มกี ารต์ ูนเล่มไหนทีอ่ า่ นแล้วรสู้ ึกชอบ อยากวาดได้อย่างน้บี ้าง แตพ่ อเรม่ิ เหน็ คนหลายๆ แบบ กเ็ รม่ิ เขา้ ใจวา่ ทค่ี นเรามนี สิ ยั แบบนเ้ี พราะวา่ เขามสี องเรอ่ื งทช่ี อบและวาดเลยี นแบบ คอื กปั ตนั ซบึ าสะ เพราะมที า่ ไมต้ าย ดเู ท่ เคยเจอเหตกุ ารณ์บางอยา่ งมาก่อน บางทีเราจะไปบอกเขาว่า “ท�ำ ไมคุณและวาดงา่ ยกวา่ พวกดรากอ้ นบอล ซ่ึงมนั จะยาก อีกเร่ืองคือ คนิ คิ ุแมน ไมเ่ ปน็ อยา่ งฉนั ” กไ็ มไ่ ด้ เพราะวา่ เขากม็ โี ครงสรา้ งของชวี ติ มอี ดตี แบบนน้ัทเ่ี ปน็ ตวั การต์ นู หนา้ กลมๆ มกี ลา้ มเหมอื นกนั หมด สว่ นการต์ นู ฝรง่ั ทไ่ี ดด้ ู ซึ่งก็จะเข้าใจแล้วว่าทุกอย่างมันมีที่ทางที่ถูกต้องอยู่แล้ว จากนั้นก็ค่อยๆตอนนั้นจะเป็นอนิเมชั่น ซึ่งเราไม่สามารถเลียนแบบได้ เลยดูไกลตัว ถ่ายทอดความคดิ น้ลี งในการต์ นู การ์ตูนของเราจงึ เปดิ กวา้ งมากขนึ้การ์ตูนที่เราหยิบมาเปิดใต้โต๊ะเรียนแล้วอ่านเขียนตามก็เลยเป็นพวก จากตอนแรกทว่ี าด HESHEIT ตวั การต์ นู กจ็ ะมแี คผ่ หู้ ญงิ ผชู้ าย ซง่ึ เปน็ คนการ์ตูนญป่ี นุ่ มากกวา่ ชอบคิด เราก็เริ่มวาดคาแรกเตอร์เยอะขึ้น เช่น เราอยากรู้ว่าคนที่ไม่คิด ถามว่าทำ�ไมไม่เป็นการ์ตูนไทย คงเพราะว่าตอนนั้นขายหัวเราะมัน อะไรเลยจะตอบหรอื มปี ฏกิ ริ ยิ าอยา่ งไรกบั เนอ้ื เรอ่ื งทส่ี รา้ งขน้ึ หรอื วา่ ลองวาดเลม่ ใหญ่ รสู้ กึ ไมน่ า่ วาดตาม เพราะวา่ เขาวาดสวยและมนั เปน็ เรอ่ื งของผใู้ หญ่ คนทเ่ี ราไมช่ อบ นสิ ยั ทเ่ี ราไมช่ อบ พอไดล้ องวาด เรากเ็ รม่ิ “เหน็ ” และ “เหน็ ใจ”เรอ่ื งทเ่ี กย่ี วกบั สงั คม แตส่ ง่ิ ทเ่ี ดก็ ๆ ชอบและอยากเลยี นแบบจะเปน็ ทา่ ไมต้ าย คนอื่นมากขึ้นด้วย ตอนนี้ก็เลยมีความสุขมาก เพราะว่ามันถูกไปหมดหรอื อะไรทเ่ี วอรๆ์ มากกวา่ สว่ นการต์ นู ฝรง่ั อยา่ งมารเ์ วล คอมกิ ส์ กล็ อกตาม ถ้ามองวา่ ทุกอย่างเป็นไปตามธรรมชาติ ก็ไม่ตอ้ งบน่ อะไรอกี แล้วไมไ่ ด้ เพราะไมม่ ใี หอ้ า่ น ถงึ อา่ นกไ็ มร่ เู้ รอ่ื ง เพราะตวั หนงั สอื มนั เยอะ ผดิ กบัการต์ ูนญ่ีปุน่ ที่จะขยบั เยอะ และพูดน้อยกวา่30 l Creative Thailand l มีนาคม 2555

ความคิดท่เี ปล่ยี นไปสะท้อนออกมาทางลายเส้นด้วยหรอื เปลา่ THE CREATIVE ,,มมุ มองของนักคดิเรอ่ื งลายเสน้ มนั อาจจะอยทู่ ฝ่ี มี อื ดว้ ย พดู งา่ ยๆ ถงึ เราวาดไมเ่ กง่ แตย่ งั วาดตอ่ ไปเรอ่ื ยๆ กเ็ กง่ ขน้ึ ได้ สว่ นวธิ กี ารวาดใหเ้ กง่ ขน้ึ ของเราคอื เราจะเรม่ิ วาดใหม้ นั เรยี บงา่ ยขนึ้ มากกวา่ วาดใหล้ ะเอียดขน้ึ พอเริ่มเหน็ คนหลายๆ แบบ ก็เรม่ิ เ ข้ า ใ จ ว่ า ท่ี ค น เ ร า มี นิ สั ย แ บ บ น้ีสังเกตว่าผลงานเก่าๆ มักจะมีตัวหนังสือและคำ�พูดเต็มไปหมด แต่ตอน เพราะว่าเขาเคยเจอเหตุการณ์นีแ้ ทบจะไมม่ เี ลย บางอยา่ งมากอ่ น บางทเี ราจะไปบอกตอนท่อี ยู่ญปี่ ุ่น การจะวาดการต์ ูนลงนติ ยสารต้องแปลจากภาษาไทยเปน็ เขาว่า “ท�ำ ไมคุณไมเ่ ป็นอยา่ งฉัน”ภาษาญี่ปุ่น ซึ่งเราเคยลองทำ�มาหลายวิธีแล้ว ทั้งทำ�ไฟล์ใหม่หรือซีร็อกซ์ ก็ไม่ได้ เพราะว่าเขาก็มีโครงสร้างใชล้ คิ วดิ เปเปอรล์ บตวั หนงั สอื ปรากฏวา่ มนั เสยี เวลามาก ตอ่ มาเลยพยายาม ของชีวิต มีอดีตแบบนั้น ซึ่งก็จะไมเ่ ขยี นค�ำ พดู แตว่ าดภาพทส่ี ามารถแสดงอาการออกมาแทน เพราะเมอ่ื กอ่ นเราจะเขยี นหวั การต์ นู กอ่ นแลว้ คอ่ ยเขยี นค�ำ พดู แคน่ ก้ี ท็ �ำ ใหก้ ารต์ นู พดู ไดแ้ ลว้แตถ่ า้ เปน็ แบบนน้ั ตลอดมนั นา่ เบอ่ื มนั ตอ้ งมที า่ ทางอากปั กริ ยิ าบา้ ง ถงึ จะ เข้าใจแล้วว่าทุกอย่างมันมีท่ีทางไม่เสียชาติเกิดที่เป็นการ์ตูน แต่ก็เป็นแค่มุมมองของเรานะ พอการ์ตูนเรม่ิ มที า่ มที างกไ็ มต่ อ้ งการตวั หนงั สอื แลว้ มนั จะตดั ทอนไปเรอ่ื ยๆ ทง้ั ลายเสน้ ,,ทีถ่ ูกตอ้ งอยู่แล้ว จากนัน้ ก็ค่อยๆทง้ั เนอ้ื เรอ่ื ง หลงั ๆ อาจจะมปี ระโยคเดยี วหรอื ไมม่ เี ลย มนั เกดิ จากความขเ้ี กยี จของเราดว้ ย ใหค้ นอา่ นไปคดิ เองดกี ว่า คนอ่านขยนั กวา่ เรา ถ่ายทอดความคิดนี้ลงในการ์ตูน การต์ นู ของเราจงึ เปดิ กวา้ งมากขน้ึหลายคนบอกวา่ การต์ นู ของคุณเปน็ การ์ตนู เชงิ ปรชั ญาสว่ นใหญก่ เ็ ขยี นมาจากประสบการณข์ องตวั เอง และมกั จะเขยี นเนอ้ื เรอ่ื งท่ี เพราะว่าเราเขียนการ์ตูนเพื่อให้ตัวเองเบาลงมาตั้งแต่แรกแล้ว อีกอย่างตวั การต์ นู มกี ารพฒั นาหรอื ไดเ้ รยี นรบู้ างสง่ิ บางอยา่ ง ซง่ึ การเรยี นรกู้ ถ็ อื เปน็ เราชอบเขยี นการต์ นู แบบอมิ โพรไวซไ์ ปเรอ่ื ยๆ แลว้ เราจะรสู้ กึ ละอายใจมากปรชั ญาอยา่ งหนง่ึ เราจะไมส่ นเรอ่ื งอน่ื ๆ ทไ่ี มพ่ ฒั นา เชน่ คนทม่ี นี สิ ยั แบบหนง่ึ ถ้าไมม่ ปี ระโยคทม่ี าฟูลสตอ็ ปมันสักหนอ่ ยไปเจอเหตกุ ารณห์ นง่ึ แตก่ ย็ งั ท�ำ ตวั เหมอื นเดมิ อยโู่ ดยไมไ่ ดเ้ รยี นรจู้ ากสง่ิ ท่ี ท�ำ ใหต้ วั เองเบาลง หมายถึงอะไรเกดิ ขน้ึ เลย แบบนจ้ี ะไมค่ อ่ ยเขยี น แตม่ นั จะตอ้ งมองสง่ิ ทเ่ี จอในอกี แงม่ มุ หนง่ึ สมยั เรยี นมหาวทิ ยาลยั อาจารยท์ า่ นหนง่ึ เคยบอกวา่ “คณุ เลกิ เรยี นศลิ ปะดกี วา่ทแ่ี ตกตา่ งไปจากเดมิ ดว้ ย แคน่ ก้ี น็ บั เปน็ การพฒั นาของคนแลว้ ยกตวั อยา่ งเชน่ เพราะแมแ้ ตล่ ายมอื คณุ ยงั ไมเ่ หมอื นคนเรยี นศลิ ปะเลย” เรากร็ ตู้ วั วา่ สคู้ นอน่ืผชู้ ายคนหนง่ึ เดนิ ไปเจอขนมจบี หนา้ ตาไมห่ นา้ กนิ แตท่ เ่ี ขาคดิ วา่ ไมน่ า่ กนิ ไมไ่ ด้ ไมร่ วู้ า่ จะเถยี งกลบั ไปยงั ไง เลยกลบั บา้ นมาเขยี นการต์ นู เขยี นอะไรกเ็ พราะวา่ เขาจ�ำ ไดว้ า่ สง่ิ ทไ่ี มน่ า่ กนิ เปน็ อยา่ งไร พอเขาไปฉ่ี เหน็ ฉน่ี า่ เกลยี ด กไ็ ดท้ ท่ี �ำ ใหร้ สู้ กึ ดขี น้ึ อยา่ งนอ้ ยกเ็ ขยี นถงึ คนทไ่ี มด่ า่ เรา ไมต่ อ้ งใชเ้ วลาวาดมากเลยเริ่มกลับไปคิดว่าทำ�ไมถึงคิดว่าฉี่มันน่าเกลียดได้ เหมือนตามสติทัน แคใ่ ห้อ่านสนกุ ก็พอ การ์ตูนเราก็เลยเหมอื นเป็นอะไรทอี่ า่ นแลว้ เบาลงเขากเ็ ลยกลบั ไปซอ้ื ขนมจบี เพราะคดิ ไดว้ า่ จรงิ ๆ แลว้ ขนมจบี ทม่ี นั ไมน่ า่ กนิ เราอยากเขยี นเรอ่ื งที่ไม่หนักหรือท�ำ ใหฟ้ ุ้งซ่าน แตช่ ่วยใหม้ องปัญหาอาจจะมมี มุ มองดา้ นอน่ื ๆ ทด่ี กี ไ็ ด้ พอกนิ แลว้ ผลจะเปน็ ยงั ไงกช็ า่ ง แตเ่ ขา อกี ดา้ นหนง่ึ อยา่ งเขา้ ใจมากกวา่ เชน่ HESHEIT ตอน “เสน้ ชยั ” กเ็ ปน็ เหตกุ ารณ์ได้คดิ อะไรบางอยา่ งจากเหตุการณ์นีแ้ ล้ว ทเ่ี กดิ ขน้ึ จรงิ คอื เราขบั รถเรว็ แลว้ มคี นเขา้ มาปาด พอหลงั จากนน้ั กก็ ลบั มาจากผลงานที่ผ่านมา คุณมักจะขมวดปม หรือทิ้งท้ายอะไรไว้ให้ผู้อ่าน เขยี นการต์ นู เรอ่ื งนข้ี น้ึ มา คอื พระเอกนอกจากจะขบั รถเรว็ แลว้ สตเิ ขายงัในตอนจบเกือบทุกครั้ง คล้ายกับว่าเป็นการแสดงความรับผิดชอบต่อ เรว็ กวา่ มนั เรว็ จดั จนมองเหน็ ไปถงึ อนาคตวา่ เดย๋ี วจะขบั ไปชนคน ซง่ึ จะท�ำ ให้คนอา่ นอยา่ งหนง่ึ ชวี ติ เขาเปลย่ี นไป พอมองไปไกลถงึ อนาคตได้ เขากต็ ดั สนิ ใจชะลอรถใหช้ า้ ลงนานแลว้ เราดขู า่ วชอ่ ง 7 แลว้ หลงั จากนน้ั กจ็ ะมพี ระบรมราโชวาทของในหลวง สว่ นคนทแ่ี ขง่ ดว้ ยยงั ฮกึ เหมิ มอี ารมณโ์ กรธอยู่ เลยหนั มาเยาะเยย้ แตผ่ ชู้ ายจ�ำ ไดว้ า่ ครง้ั หนง่ึ ในหลวงทรงตรสั วา่ “อยา่ สรา้ งสง่ิ ไมม่ ปี ระโยชนใ์ หก้ บั โลก” คนนน้ั กลบั บอกวา่ เขาถงึ เสน้ ชยั แลว้ และทเ่ี ขาเรว็ จนไปถงึ เสน้ ชยั เขา้ ใจวา่ไมร่ ทู้ �ำ ไมแตเ่ ราจ�ำ มนั ฝงั ใจเลย เวลาทเ่ี ราเขยี นการต์ นู กต็ อ้ งใชก้ ระดาษพมิ พ์ ความเรว็ ในทน่ี ไ้ี มใ่ ชร่ ถ แตเ่ ปน็ สติ ตวั ละครนไ้ี ดเ้ จอสง่ิ หนง่ึ แลว้ จงึ เกดิ การใช่ไหม ถ้าเราทำ�ให้คนอ่านรู้สึกไม่ดีหรือฟุ้งซ่าน อยากจะไปฆ่าคนขึ้นมา เปล่ยี นแปลง เลยกลายมาเป็นไอเดียในการเขยี นการต์ ูนหรอื ท�ำ อะไรไมด่ ี มนั กเ็ ปลอื งกระดาษ เราเลยพยายามท�ำ ใหก้ ารต์ นู มนั เบาลง มีนาคม 2555 l Creative Thailand l 31

แสดงว่าคาแรกเตอร์ของพระเอกส่วนใหญค่ อื ตวั เองหรอื เปลา่ THE CREATIVE ,,มมุ มองของนักคดิคาแรกเตอรข์ องพระเอกมกั จะเปน็ คนทเ่ี ราอยากเปน็ แตเ่ ปน็ ไมไ่ ด้ นอกจากน้ีก็ได้แรงบันดาลใจมาจากเพื่อนบ้าง หรือเรื่องที่เราได้ไปเจอ แล้วเอาไปคิดต่อเองให้สนุกตามที่เราอยากให้เป็น เช่น วันหนึ่งเรากำ�ลังขึ้นลิฟต์ท่ี เวลาที่เราเขียนการ์ตูน ก็ต้องใช้พารากอน ซึ่งลิฟตท์ ง้ั สองฝงั่ จะหน้าเข้าหากัน เวลาขนึ้ ลฟิ ตก์ ็จะเห็นลิฟต์ กระดาษพิมพ์ใช่ไหม ถ้าเราทำ�ให้อีกด้านหนึ่ง ซึ่งมีผู้หญิงสวยอยู่ข้างใน พอประตูลิฟต์ปิดก็ไม่เห็นหน้าหายไป เลยกลายมาเป็นเรื่อง Love Elevator ทั้งๆ ที่เรื่องจริงมันไม่มี ,,ค น อ่ า น รู้ สึ ก ไ ม่ ดี ห รื อ ฟุ้ ง ซ่ า นอะไรเลย แตเ่ ราเอาไปคดิ ตอ่ วา่ ถา้ ขน้ึ ลฟิ ตต์ อ่ ไปแลว้ เจอกนั อกี จะเปน็ อยา่ งไร อยากจะไปฆา่ คนขน้ึ มาหรอื ท�ำ อะไรนอกจากวาดการต์ นู แลว้ คณุ ยงั ท�ำ อนเิ มชน่ั ดว้ ย สองสง่ิ นม้ี คี วามแตกตา่ ง ไม่ดี มันก็เปลอื งกระดาษกันมากน้อยแค่ไหนเราสามารถอา่ นการต์ นู แบบเงยี บๆ ชา้ ๆ ตรงไหนไมร่ เู้ รอ่ื งกย็ อ้ นกลบั ไปอา่ นได้จะอ่านก่อนนอนหรืออ่านคนเดียวก็ได้ ใช้เวลาเท่าไหร่ก็ได้ ส่วนอนิเมชั่น ดูเหมือนว่าทั้งการวาดเสน้ ลงสี ท�ำ อนิเมชั่น เลน่ ดนตรี ทุกอยา่ งคือการเราทำ�เพื่อประกอบการแสดงสด (Live) มากกว่า เลยต้องคิดถึงงานที่คน เรยี นรูด้ ว้ ยตนเอง ความตงั้ ใจตรงน้เี กิดจากอะไรสามารถดูได้หลายๆ คน ดูครั้งเดียวก็รู้เรื่อง ไม่ต้องย้อนกลับไปดูใหม่ เพราะอยากทำ�และมักจะทำ�เท่าที่ทำ�ได้ ส่วนผลมันจะเล็กน้อยยังไงก็ถ้าทำ�เป็นอนิเมชั่นแบบช้าๆ ก็ไม่ใช่ เลยพยายามทำ�อนิเมชั่นที่กระชับ ไม่เป็นอะไร เช่น เล่นไลฟ์ให้คนดู 30 คน เขาจะชอบไม่ชอบหรือเราจะและชัดมากที่สุด วิธีคิดจึงไม่ค่อยเหมือนกัน คือต้องพยายามคิดคล้ายๆ ชอบไม่ชอบก็ไม่เป็นอะไร เพราะท�ำ ได้แคน่ ้ี ส่วนรปู ก็ทำ�ได้แค่น้ี วาดแคน่ ้ีเพลงมากกว่า สว่ นหนงั สอื การ์ตูน ความรู้สึกจะละเอยี ดกว่า ถงึ จะเกง่ ข้นึ กไ็ ม่ตอ้ งไปยึดติดกับสไตล์เกา่ มากเกนิ ไป พกั หลงั คนมกั ชอบ ถามวา่ ท�ำ ไมไมข่ ดี ฆา่ ค�ำ พดู เหมอื นเมอ่ื กอ่ นแลว้ แตก่ อ่ นขดี ฆา่ มนั ดมู สี ไตล์เห็นว่าตอนไปแสดงสดท่ีญี่ปนุ่ ได้รบั การตอบรับคอ่ นขา้ งดี ทจ่ี รงิ แลว้ เปน็ เพราะตอนนเ้ี ราคดิ ออกแลว้ ตา่ งหาก เลยไมอ่ ยากเขยี นอะไรท่ีพอเราเรม่ิ เลน่ ไลฟท์ น่ี น่ั กเ็ รม่ิ มสี �ำ นกั พมิ พเ์ ลก็ ๆ มาตดิ ตอ่ ซง่ึ จรงิ ๆ คอนเซปต์ เราไมไ่ ดค้ ดิ แลว้ เมอ่ื กอ่ นยงั ไมร่ เู้ ลยดว้ ยซา้ํ วา่ ก�ำ ลงั เขยี นเรอ่ื งอะไร วาดแบบของการเล่นไลฟ์เกิดจากการท่ีเราออกหนังสือของตัวเองไม่ได้ในช่วงแรก อมิ โพรไวซไ์ ปเรอ่ื ยๆ แตพ่ อเขยี นไปสกั 2-3 ปี มนั เรม่ิ ตนั เคยอมิ โพรไวซไ์ ปเพราะยงั ไมม่ ชี อ่ื เสยี ง เราเปน็ ใครมาจากไหนกไ็ มร่ ู้ วาดรปู สคู้ นญป่ี นุ่ ไมไ่ ด้ 20 หน้า แล้วเพิ่งรู้ว่าเรื่องนี้มันควรเขียนแบบนี้ต่างหาก ก็เลยคิดเป็นก็เลยคิดว่าฉายหนังดีกว่า เอาการ์ตูนของตัวเองมาทำ�เป็นการ์ตูนที่ไม่มี ตวั หนังสอื เรว็ ๆ ก่อนดีกว่าจะไดร้ ู้วา่ เราก�ำ ลังจะทำ�อะไร มนั ก็ไม่เสยี เวลาเสียง ไม่มีคำ�พูด แต่ทำ�เป็นภาพเคลื่อนไหว แล้วใช้โปรเจคเตอร์ฉายเป็นหนงั การต์ นู ใหค้ นดตู ามผับตา่ งๆ ท่ไี ปเช่าเอาถกู ๆ แต่ตอนนัน้ เราเพงิ่ เรม่ิ หนง่ึ ในปญั หาหลกั ทน่ี กั เขยี นการต์ นู มกั จะเจอคอื “ไอเดยี ตนั ” มวี ธิ กี ารหาหัดใช้คอมพิวเตอร์ ยังอัดเสียงไม่เป็น ไรท์แผ่นไม่เป็น เลยยกเปียโน แรงบนั ดาลใจหรอื ไอเดียใหม่ๆ ใหก้ ับตวั เองอย่างไรบ้างมาเลน่ ดว้ ย เพราะเรยี นรไู้ ม่ทนั แลว้ กลายเป็นวา่ สนกุ ดี คนชอบ เราเขา้ ใจแลว้ วา่ “ตนั ” คอื การคดิ วน เวลาทค่ี นเราคดิ วนไดแ้ สดงวา่ มนั ถงึ จดุ บาลานซแ์ ลว้ คอื สง่ิ ทเ่ี ราท�ำ มาจนถงึ ทกุ วนั น้ี มนั จบดว้ ยพลงั งานทว่ี นอยู่ ถา้ อยากไม่ใหว้ นกต็ ้องท�ำ อยา่ งอ่นื เช่น กนิ ข้าว เลกิ คดิ เจอเพอ่ื น ดหู นัง ทำ�สวน ทำ�อะไรก็ได้ที่ไม่ใช่การคิด นี่คือการใส่ก้อนพลังงานใหม่เข้าไป พอกลบั มาท�ำ งานเดย๋ี วมนั จะไมว่ นแนน่ อน เพราะมนั เปลย่ี นพลงั งานไปแลว้ การเลน่ ดนตรีกเ็ ป็นการเคลียรพ์ ลังงานอกี วธิ ีหนง่ึ ยงิ่ ได้เล่นกบั คนอื่นยิ่งดี เพราะไมใ่ ชง่ านของตวั เอง แทนทจ่ี ะคดิ วา่ เสยี เวลาท�ำ งานของเรา กค็ ดิ วา่ ไปชว่ ยเพอ่ื นดกี วา่ เผอ่ื วา่ จะชว่ ยท�ำ ใหเ้ ราเคลยี รอ์ ะไรบางอยา่ งได้ มนั เปน็ วธิ ี จดั การภาพรวม ไม่ใช่ไปท�ำ แตง่ าน นค่ี ือวิธขี องเรา แต่เดยี๋ วนีท้ �ำ แต่สวน ไมไ่ ดท้ �ำ งานเลย แตม่ นั ตอ้ งท�ำ ทกุ วนั นะ รดนา้ํ ทเี ปน็ ชว่ั โมง ตดั หญา้ แตง่ กง่ิ ใชเ้ วลานานมาก แต่ก็ไม่ต้องคิดอะไรดี32 l Creative Thailand l มนี าคม 2555

THE CREATIVEมุมมองของนกั คดิแล้วอย่างเร่อื งมคี นน�ำ ผลงานไปใช้โดยไม่ขอลขิ สทิ ธ์ิ คุณเจอบา้ งไหมคะ CInrgeraetdivieentsยงั ไมม่ ี ไมร่ ทู้ �ำ ไมคนไมค่ อ่ ยกอ็ ปงานของเรา เพราะเพอ่ื นๆ เรากโ็ ดนกอ็ ปทำ�เป็นเสื้อเต็มไปหมด แต่ที่จริง เราไม่สนอะไรแบบนี้ เดี๋ยวก็ตายแล้ว หนังสอื การ์ตูนเลม่ ล่าสดุ ทีป่ ระทบั ใจอะไรที่เราทำ�ให้ไปแล้ว มันก็เป็นของของโลก ถ้าสมมติมันฮาร์ดคอร์ ไมไ่ ดอ้ า่ นมา 6-7 ปแี ลว้ พออา่ นแทนทจ่ี ะรสู้ กึ อนิ กบั การต์ นู กลายเปน็ วา่ เราถงึ ขนาดทวี่ ่าเอารูปของเราไปขาย ไปท�ำ อะไรสักอยา่ ง คงคิดวา่ แบง่ ตังค์ เหน็ หนา้ คนวาดแทน เขาคงมนี สิ ยั แบบน้ี มคี วามเปน็ อยแู่ บบน้ี มคี วามสนใจใหเ้ ราบ้างสิ แตถ่ า้ เอาไปใช้เป็นแรงบันดาลใจ ก็ให้เขาทำ�ไปเถอะ แบบน้ี ถงึ วาดรปู แบบน้ี พอคดิ อยแู่ ตอ่ ยา่ งนก้ี เ็ ลยเรม่ิ ไมส่ นกุ แตช่ อบอนเิ มชน่ัสุดท้ายแล้วแม้แต่นักเขียนการ์ตูนญี่ปุ่นก็ยังมีปัญหาเร่ืองความอยู่รอด ของสตูดิโอจิบลิ ที่ดูแล้วอินที่สุดคือ Ponyoเหมอื นกัน คุณคิดว่าอาชพี นีอ้ ยู่ได้ไหม หนงั เรอ่ื งโปรดนักเขียนการ์ตูนญี่ปุ่นมีเยอะ นอกจากโชเน็นจัมป์ที่ขายได้แน่นอน ก็ยังมี หนังดีๆ ไม่ค่อยชอบแล้ว ชอบดูหนังที่ไม่ต้องได้รางวัลก็ได้ อย่างเช่นสำ�นักพิมพ์อื่นๆ ด้วย ที่จริงแล้วนิตยสาร IKKI ที่เราวาดลงเป็นประจำ�ก็ X-MEN: First Class คงเป็นเพราะตัวเราเปลี่ยนไปด้วย ไม่ค่อยยึดติดไมค่ อ่ ยมใี ครรจู้ กั แตอ่ ยใู่ นส�ำ นกั พมิ พใ์ หญซ่ ง่ึ เขามเี งนิ ทจ่ี ะมาจา่ ยคา่ ตน้ ฉบบั ได้ กบั อะไรแลว้อย่างน้ีมนั ก็อยู่ได้ แตส่ ำ�นกั พิมพ์เล็กๆ ระดบั ไมเนอร์ที่เน้นเอาความสนุก กจิ กรรมยามว่างความพอใจสว่ นตวั จะอยไู่ มค่ อ่ ยได้ เหมอื นกบั วงการการต์ นู ไทย ถา้ เขยี นเพอ่ื เมอ่ื กอ่ นคดิ วา่ จะตอ้ งท�ำ เวลาทกุ วนิ าทใี หม้ ปี ระโยชน์ แตพ่ กั หลงั จะมองวา่ความสรา้ งสรรค์ ความสนกุ อยา่ งเดยี วกอ็ ยไู่ มไ่ ด้ เพราะเราขาดบรรณาธกิ าร การอยเู่ ฉยมปี ระโยชนม์ ากกวา่ ไมต่ อ้ งไปคดิ มากหรอื พยายามหาความหมายคนพมิ พ์ คนขาย ขาดระบบของการหมนุ เวยี น ถา้ ส�ำ นกั พมิ พใ์ หญๆ่ ทข่ี ายได้ ใหม้ นั อยเู่ ฉยๆ เดย๋ี วมนั จะมาใหค้ วามหมายเราเอง ชว่ งนก้ี ท็ �ำ สวนทกุ วนัมาชว่ ยหนนุ การต์ นู เลก็ ๆ หรอื วา่ แฟนการต์ นู จากกลมุ่ ใหญห่ นั มาอา่ นการต์ นู หรือบางทีก็เล่น “ชี่กง” คือ การยืนเฉยๆ เหมือนคืนตัวให้กับธรรมชาติสเกลเลก็ ของบรษิ ทั เดยี วกนั บา้ งกย็ งั ดี แตท่ กุ วนั นก้ี เ็ หน็ วา่ มกี ารพฒั นามากขน้ึ จะไมม่ โี พสต์เหมือนโยคะ เหมือนเป็นการล้างพลังงานทไ่ี ม่ดอี อกไปมคี นท�ำ การต์ นู เยอะขน้ึ อดึ มากขน้ึ คงตอ้ งพยายามไปกอ่ นสกั พกั หนง่ึ เพอ่ื สถานที่ท่ชี อบไปใหเ้ กดิ คนอา่ นเยอะขน้ึ หรอื วา่ วนั หนง่ึ คนอา่ นโตขน้ึ อยากเปน็ บรรณาธกิ ารท่ี เดย๋ี วนเ้ี วลาไปทไ่ี หนรสู้ กึ อยากกลบั บา้ นเลย เมอ่ื กอ่ นไปพารากอนทกุ วนั มขี องสามารถสรา้ งนติ ยสารการต์ นู ไทยซง่ึ สนกุ และขายไดข้ น้ึ มา กจ็ ะดมี ากเลย ทนั สมยั รา้ นอาหารหลายแบบ ไปจนจ�ำ ไดห้ มด กนิ หมดทกุ อยา่ ง เดย๋ี วนพ้ี อ ไปเจอคนเยอะแลว้ เรม่ิ สงั เกตไดว้ า่ มนั ตดิ ความคดิ มนั เขา้ มาในหวั เรา เชน่ตดิ ตามผลงานของวศิ ทุ ธ์ิ พรนมิ ติ ร ไดท้ ่ี www.soimusic.com/wisut/ คดิ วา่ อยากไดอ้ นั น้ี อนั นน้ั เหมอื นโดนสะกดจติ กเ็ ลยชอบอยบู่ า้ นมากกวา่ มีนาคม 2555 l Creative Thailand l 33

CREATIVE WILL คดิ ท�ำ ดีส�ำ นกั การตนู ไทย...เปดิ กรคุ วามทรงจ�ำบนหนากระดาษเร่ือง: ภรู วิ ัต บญุ นัก และ รตั ตกิ าล เจรญิ ทอง ภาพ: ภรู วิ ตั บญุ นัก\"โดราเอมอน\" \"ดรากอ้ นบอล\" หรอื \"เซเลอรม์ นู \" คงจะเปน็ ชอ่ื ท่ี เตรยี มการแจกจา่ ยการต์ นู ไทยใหก้ บั โรงเรยี นตวั อยา่ งท่ัวประเทศเพื่อเผยแพร่เด็กไทยยุคนี้รู้จักและคุ้นเคยกันเป็นอย่างดี ในฐานะสุดยอด คุณค่าและความบันเทิงในอดีตให้เยาวชนรุ่นใหม่ พร้อมกับการแจกทุนการต์ นู ญป่ี ่นุ ที่เป็นขวัญใจตลอดกาล แต่เช่ือวา่ คงจะมเี ดก็ เพียง การศกึ ษาใหน้ กั เรยี นทม่ี คี วามสามารถโดดเดน่ ดา้ นการเขยี นภาพการต์ นู ไทยไมก่ ค่ี นทเ่ี คยไดย้ นิ ชอ่ื ของการต์ นู ไทยอยา่ ง \"ตกุ๊ ตา\" \"ดาบเจด็ ส\"ี เพื่อส่งเสรมิ ทักษะให้พฒั นาได้ในระยะยาวหรือ \"หนเู ลก็ ลงุ โกรง่ \" ซงึ่ เคยโด่งดังอย่างมากในยุค 2500 สำ�นักการ์ตูนไทยยังมีแผนที่จะดำ�เนินงานอื่นๆ เพื่อการอนุรักษ์จากวันวานที่เด็กไทยทุกคนต่างเฝ้ารอและติดตามอ่านการ์ตูนเหล่านี้ การ์ตูนไทยอย่างครบวงจร เช่น การสร้างหอเกียรติยศเพื่อเชิดชูวีรบุรุษทอ่ี ดั แนน่ ดว้ ยเนอ้ื หาสาระ ความรู้ และความสนกุ สนาน แตเ่ มอ่ื เวลาผา่ นไป การต์ นู ไทยในอดตี และเพอ่ื บอกเลา่ เรอ่ื งราวทเ่ี กดิ ขน้ึ ในแวดวงการต์ นู ไทยความนยิ มเหลา่ นน้ั กลบั ถกู กลบใหอ้ ยใู่ ตเ้ งาความบนั เทงิ รปู แบบใหมข่ องวนั น้ี ในแตล่ ะยคุ สมยั รวมถงึ การเปดิ สโมสรเพอ่ื สรา้ งสงั คมการต์ นู ไทย และใชเ้ ปน็อยา่ งเชน่ การต์ นู ญป่ี นุ่ อนเิ มชน่ั ของเลน่ สดุ ลา้ํ หรอื แมแ้ ตค่ วามบนั เทงิ บน พื้นที่พบปะสังสรรค์ของผู้ที่รักและชอบสะสมหนังสือการ์ตูนเก่า รวมถึงเครอื ขา่ ยสงั คมและเกมออนไลน์ ซง่ึ ลว้ นเปน็ ตวั แปรส�ำ คญั ทท่ี �ำ ใหค้ า่ นยิ ม การเปิดสำ�นักการ์ตูนไทยให้เป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ที่เยาวชนยุคใหม่ทม่ี ตี อ่ หนงั สอื การต์ นู ไทยโบราณของคนยคุ นถ้ี กู ลดคณุ คา่ ลงอยา่ งนา่ ใจหาย สามารถเข้ามาเย่ียมชมและซาบซึ้งไปกับเรื่องราวบนลายเส้นซ่ึงจารึก \"การต์ นู ไทยสมยั กอ่ นมคี ณุ คา่ อยสู่ องอยา่ ง หนง่ึ คอื รปู เลม่ และลายเสน้ คุณคา่ ทางวฒั นธรรมไว้ไดโ้ ดยไมต่ ้องเสียคา่ ใช้จ่ายทส่ี วยงามเพอ่ื ดงึ ดดู คนอา่ น ใชพ้ กู่ นั วาดดว้ ยมอื สองคอื เนอ้ื หาทส่ี อดแทรก โครงการตา่ งๆ ของส�ำ นกั การต์ นู ไทยทง้ั หมดน้ี ก�ำ ลงั อยใู่ นชว่ งเตรยี มการเรื่องประเพณีไทย คติสอนใจ\" สุชาติ เกียรติชัยพิพัฒน์ กล่าวถึงคุณค่า และวางแผนอยา่ งขะมกั เขมน้ เพอ่ื ใหเ้ ปน็ อกี หนง่ึ บทบาททจ่ี ะชว่ ยสง่ เสรมิของหนงั สอื การต์ นู ไทย ปจั จบุ นั ชมรม \"สขุ สม\" ของเขาไดร้ ว่ มมอื กบั \"หอ้ งสมดุ และสืบสานประวตั ิศาสตร์ของสังคมไทย และเพือ่ ใหเ้ กดิ การตระหนกั ถึงการ์ตูนไทย\" ของวรวิชญ เวชนุเคราะห์ จัดตั้ง “สำ�นักการ์ตูนไทย” เพื่อ คุณค่าของงานศิลปะในหนังสือการ์ตูนเก่าท่ีจะถูกรักษาไว้ไม่ให้ลางเลือนเปิดตำ�นานการ์ตูนท่ีเคยย่ิงใหญ่ในอดีตให้ฟ้ืนคืนและคงอย่เู ป็นมรดกทาง ไปพรอ้ มนาํ้ หมกึ และกาลเวลาวฒั นธรรมคชู่ าติ กอ่ นทจ่ี ะหายไปพรอ้ มกบั ความทรงจ�ำ ของคนรนุ่ กอ่ น ดว้ ยการจดั ใหม้ หี อ้ งสมดุ การต์ นู ทใ่ี หญท่ ส่ี ดุ ในประเทศไทยขน้ึ เพอ่ื เกบ็ รวบรวม เทบมทม่ี ่ือสาว:มัันภทาี่ 8ษณกค์มุ ุณภาสพชุ ันาตธ์ิ 2เ5ก5ยี 5รติชัยพพิ ัฒน์ กรรมการผูจ้ ัดการ สำ�นักการ์ตนู ไทยการต์ ูนไทยร่นุ แรกๆ ไวใ้ ห้ครบถ้วนและสมบูรณ์ท่สี ุด ซง่ึ ขณะนี้ได้เรม่ิ เก็บ ตwิดwตwา.มcรaาrtยoลoะnเtอhยี aดi2เก50่ีย0ว.กcับoโ.cคcรงการหรอื รว่ มสนบั สนนุ และสมทบทุนโครงการไดท้ ี่รวบรวมการต์ นู โบราณไวแ้ ลว้ มากกวา่ 10,000 เลม่ หรอื มากกวา่ 1,000 เรอ่ื งโดยจะเปิดให้บุคคลทั่วไปได้ใช้บริการเข้าชมการ์ตูนเก่าฉบับจริง และสามารถถา่ ยเอกสารการต์ นู ฉบบั พมิ พค์ รง้ั แรกกลบั ไปอา่ นได้ นอกจากน้ี ยงั ได้34 l Creative Thailand l มีนาคม 2555

ปลอยแสง 9ลฯ ตอน เกา รอ กาว3 พฤษภาคม – 17 มถิ นุ ายน 2555ณ หอ งนิทรรศการ 2 ศนู ยส รางสรรคงานออกแบบและ 26 มิถนุ ายน – 3 กรกฎาคม 2555ณ ลานอีเดน (Eden) ชนั้ 1 ศนู ยก ารคาเซน็ ทรลั เวล� ดพบสุดยอด 120 ผลงานจบการศึกษาของบัณฑิตใหมจากทุกสาขาวิชาทั่วไทยที่พรอมตอยอดและสนับสนุน “กาวเล็กๆ” ของบัณฑิตหนาใหมให “กาวไกล” ไปสุดฝนสำหรบั นิสติ นกั ศึกษาระดบั ปวช. ปวส. ปรญ� ญาตร� และปร�ญญาโท ไมจำกัดสาขา ท่กี ำลังจะจบการศึกษาในปน ้ี (2555)สามารถสมัครรบั สทิ ธเิ์ ปน 1 ใน 120 เจา ของพ้�นทจ่ี ดั แสดงผลงานฟร�ณ ศูนยสรางสรรคง านออกแบบ (TCDC) และศูนยก ารคา เซน็ ทรลั เว�ลดพรอ มลุนรวมจารก� ผลงานในนติ ยสาร a day ไดตง้ั แตว นั น้ีถงึ 12 เมษายน 2555สอบถามขอมลู เพม�่ เตมิ โทร. 02-664-7667 ตอ 136 หร�อ 137หร�อคลิก www.tcdc.or.th/ploy-saengศนู ยส รางสรรคง านออกแบบ (TCDC)ช้ัน 6 ดิ เอม็ โพเรย� ม ชอ็ ปป�ง คอมเพลก็ ซ 10.30 – 21.00 น. (ปดวันจันทร)จัดโดย ผูสนบั สนุนPresented by Sponsored by มนี าคม 2555 l Creative Thailand l 35