ใบความรู้เรื่องกันตัง จังหวัดตรัง

กันตัง เมืองท่าเมืองทอง จังหวัดตรังเป็นหนึ่งในจังหวัดของภาคใต้ในประเทศไทย ในอดีต เป็นเมืองท่าที่สำคัญในด้านชายฝั่งอันดามันเป็นศูนย์ของการคมนาคมไปสู่ จังหวัดนครศรีธรรมราชและในสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว อำเภอกันตังในจังหวัดตรังได้เป็นตัวเมืองท่าที่สำคัญ เพราะปัจจัยในหลาย ๆ ด้าน แผนที่แสดงตำแหน่งของจังหวัดตรัง ปัจจัยที่ส่งผลต่อความเจริญรุ่งเรืองของกันตัง ที่มา : https://th.wikipedia.org 1.ปัจจัยทางภูมิศาสตร์ที่ส่งผลต่อเมืองกันตัง กันตังตั้งอยู่ติดทะเลอันดามันและบนฝั่ง แม่น้ำตรัง ซึ่งแม่น้ำตรังไหลผ่านพื้นที่ 5 อำเภอในจังหวัดตรัง ได้แก่ รัษฎา ห้วยยอด วังวิเศษ เมืองตรังและกันตังแล้วไหลลงทะเลทะเลอันดามัน ในบริเวณแม่น้ำตรังใน อดีตเป็นป่ารกร้าง กระทั่งพระยารัษฎานุประดิษฐมหิศรภักดีได้เข้ามาพัฒนาพื้นที่จน เจริญรุ่งเรือง โดยใช้วิธีการส่งเสริมในผู้คนบุกเบิกพื้นที่ทำไร่นาและจัดทำตลาด แลกเปลี่ยนสินค้า ผู้คนในพื้นจึงเกิดเป็นอาชีพและมีรายได้และเริ่มมี ต่างชาติเข้ามาค้าขายทางทะเลทั้งจากปีนังและตะวันตกโดยชาวกันตัง ได้เป็นผู้ที่ส่งออกข้าวให้ปีนัง กันตังเสมือนจุดรวมความหลากหลาย ทางเชื้อชาติการค้าภายในกันตังจะแบ่งออกเป็นสองฝั่ง คือฝั่งตะวัน ออกและฝั่งตะวันตก โดยการใช้แพขนานยนต์ในการเดินทางและได้ พัฒนาเป็นการสะพานเพื่อเชื่อมต่อระหว่างชุมชน และผลประโยชน์ไป จนการค้าขายกับต่างประเทศได้ อนึ่งเจ้าเมืองตรังได้นำพันธุ์ยางพารา มาจากมาเลเซียมาปลูกไว้ที่เมืองกันตังซึ่งพืชเศรษฐกิจชนิดนี้มีความ เหมาะสมกับลักษณะภูมิประเทศของไทยจึงส่งผลให้ชาวตรังมีอาชีพ การกรีดยางพาราถือเป็นอาชีพที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมากจนถึง ปัจจุบัน ซึ่งตรังเป็นจังหวัดแรกที่ริเริ่มปลูกต้นยางพาราต้นแรกใน ประเทศด้วยสภาพอากาศที่เหมาะสมจึงมีการปลูกอย่างแพร่หลายมาก แผนที่แสดงที่ตั้งอำเภอกันตังในจังหวัดตรัง ขึ้น กลายเป็นหนึ่งในพืชเศรษฐกิจของผู้คนจึงมีการปลูกเพิ่มขึ้น และ และการไหลผ่านอำเภอในจังหวัดตรังของแม่น้ำตรัง เพื่อเป็นการพัฒนาประเทศตามนโยบายในสมัยของรัชากาลที่5 ที่มา : http://fernnysunny.blogspot.com ได้มีสร้างรถไฟจากทุ่งสงมุ่งมายังท่าเรือกันตัง ซึ่งทำให้เป็นอีก หนึ่งวิธีที่ส่งเสริมการค้าของกันตังผู้คนได้เข้ามาในพื้นที่กันตังเพิ่ม ขึ้น และรถไฟได้สร้างขึ้นอีกจุดประสงค์หนึ่ง เพื่อรับส่งสินค้าจาก ท่าเรือกันตัง สิงคโปร์ และมลายู จากความเจริญด้านการค้าขาย นี้ได้พัฒนากลายเป็นตลาดและที่ตั้งของตลาดอยู่ทางทิศใต้ของ รถไฟสายใต้ที่อำเภอกันตัง กันตังจึงเรียกว่า \"ตลาดใต้\" ด้วยความที่กันตังเป็นเมืองท่าที่มี ที่มา : https://www.alliancechesbay ความรุ่งเรืองเป็นอย่างมากจึงได้ฉายาว่า \"เมืองท่าเมืองทอง\"

สถานีรถไฟกันตังในสมัยอดีตได้ถูกประกอบสร้างขึ้นเพื่อให้ คนในชุมชนใช้เป็นที่ขนส่งสินค้า ติดต่อเดินทางเป็นจุดรวมกลุ่ม และค้าขายเป็นสถานีสุดเส้นทางรถไฟฝั่งอันดามันและเป็น สถานีรถไฟสายประวัติศาสตร์ที่มีชื่อเสียงในฐานะของการเป็น ศูนย์กลางทางฝั่งทะเลตะวันตกที่เจริญรุ่งเรืองอย่างมากในอดีต เมื่อกาลเวลาผ่านไปสถานีรถไฟกันตังได้ลดบทบาทลงแต่ด้วย การเป็นสถานีรถไฟที่มีคุณค่าและความหมายต่อความทรงจํา ของคนในชุมชนสถานีรถไฟกันตังจึงถูกพัฒนาให้เป็นสถานที่ ท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ภาพถ่ายเก่าท่าเทียบเรือกันตัง เรือขนถ่าน และตลาดใต้ ที่มา : https://th.m.wikipedia.org/ 2.ปัจจัยทางสังคมที่ส่งผลต่อเมืองกันตัง การที่ค้าขายกับต่างประเทศทำให้บางเชื้อชาติตั้งหลักปักฐานอยู่ที่กันตัง จึงมีความหลาก หลายทางด้านพหุวัฒนธรรมที่ปรากฎอยู่ในปัจจุบัน ซึ่งส่งผลต่อความเจริญในหลาย ๆ ด้าน ไม่ว่าจะเป็นการค้าขาย วัฒนธรรม วิถีชีวิตความเป็นอยู่ของผู้คน การที่เมืองกันตังมีแม่น้ำตรังที่ไหลผ่านออกสู่ทะเลนอกจากเป็นเส้นทางคมนาคมแล้วยังสามารถทำให้ วิถีชีวิตการประกอบอาชีพประมงน้ำจืดและน้ำเค็มของชาวมุสลิม อาชีพค้าขายของชาวจีนและมุสลิมบางกลุ่ม เช่น การขายผ้า ทอผ้า ของชำ ขายอาหาร ขายเนื้อต่าง ๆ ร่วมถึงศาสนาคริสต์ที่เข้ามาทำการค้าและเผยแพร่ด้านการแพทย์และการศึกษาซึ่งเหตุผลนี้ทำให้ เมืองกันตัง มีมัสยิดและโบสถ์โดยอิทธิพลทางด้านศาสนาและเทคโนโลยีที่เข้ามาด้วย เช่น การก่อตั้งโรงพยาบาล โรงเรียนตรังคริสเตียนการศึกษา และเมื่อแต่งงานกับชาวไทยก็ยังคงสืบทอดสกุลทั้งสามศาสนามาจนถึงปัจจุบัน โรงเรียนตรังคริสเตียนศึกษา แสดงให้เห็นถึงการเข้ามาของศาสนาคริสต์ ที่มา : https://www.khaosod.co.th ศาลเจ้าจิวโฮ้ยก้วน(ซ้าย) ศาลเจ้าฮกเกี้ยน(ขวา) แสดงให้เห็นถึงการเข้ามาของจีน ที่มา : https://www.khaosod.co.th มัสยิดปากีสถาน(ซ้าย) ตึกชิโนโปรตุกีส(ขวา) ให้เห็นถึงการเข้ามาของศาสนาอิสลามและอังกฤษ ที่มา : https://www.khaosod.co.th

ปัจจัยที่ส่งผลต่อความเสื่อมถอยของกันตัง 1.ปัจจัยทางภูมิศาสตร์ พื้นที่ในเมืองกันตังเป็นที่ลุ่มแม่น้ำ จึงมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคระบาดคือโรคอหิวาตกโรค(คำเดิมตามเอกสาร จดหมายเหตุใช้คำว่าอหิวาตกโรค) ซึ่งโรคนี้จัดเป็นโรคระบาดที่ร้ายแรงและสามารถระบาดได้อย่างรวดเร็วเป็นโรคที่เกิดขึ้นตั้งแต่ใน อดีตของไทยในหลายยุคสมัยนำไปสู่การล่มสลาย ซึ่งสาเหตุของโรคนี้คือการดื่มน้ำหรืออาหารที่ไม่สะอาด มีขยะในพื้นที่มากจนให้ พื้นที่ไม่สะอาดเป็นแหล่งเพาะโรคโดยเฉพาะบริเวณแม่น้ำถ้ามีความปนเปื้อนของจะเป็นแหล่งโรค ซึ่งในพื้นที่ของกันตังเป็นพื้นที่ ที่ผู้คนอาศัยอยู่กันอย่างหนาแน่น ใกล้แม่น้ำและทะเล ซึ่งเป็นแหล่งที่ระบาดโรคได้ง่ายที่สุด และอีกสาเหตุหนึ่งพื้นที่ตั้งของกันตัง เป็นริมฝั่งแม่น้ำและเป็นทางออกสู่ทะเลอันดามัน จึงเสี่ยงต่อการเกิดอุทกภัย อธิบายแผนที่เพิ่มเติม จากแผนที่เราก็จะเห็นได้ว่าที่ตั้งของกันตังเป็นที่ที่ติดกับแม่น้ำและ ทะเล เป็นพื้นที่ลุ่มซึ่งเป็นของดีในด้านของการทำการค้าเป็นเมืองท่า และการเกษตรกรรมต่าง ๆ แต่ก็มีข้อเสียเมื่อพื้นที่เป็นแหล่งที่เอื้อต่อ การดำรงชีวิตที่ดี ผู้คนก็จะพากันมาตั้งถิ่นฐานก็จะเสี่ยงต่อการติด โรคระบาดกันได้ง่ายในพื้นที่นี้ และที่ตั้งของกันตังก็เสี่ยงต่อการเกิด อุทกภัยเพราะในช่วงมรสุมเกิดทะเลหนุนในทะเลอันดามัน แม่น้ำตรัง ที่จะระบายออกสู่ทะเลก็ระบายลงได้ยากเพราะมีระดับน้ำที่ใกล้เคียง ทำให้เป็นการสะสมน้ำในพื้นที่กันตัง จึงเกิดเป็นอุทกภัยนั้นเอง 2.ปัจจัยทางสังคม ในปีพุทธศักราช2457 ได้เกิดสงครามโลกครั้งที่1 แผนที่แสดงที่ตั้งอำเภอกันตังในจังหวัดตรัง เกิดเหตุการณ์ที่เรือลาดของจักรวรรดิเยอรมันปะทะกับเรือฝรั่งเศสและ และการไหลผ่านอำเภอในจังหวัดตรังของแม่น้ำตรัง จักรวรรดิรัสเซียที่ปีนังจนเกิดยุทธนาวี หรือเหตุการณ์การสู้รบบนเรือที่ปีนัง ที่มา : http://fernnysunny.blogspot.com ในวันที่ 28 ตุลาคม ปีพุทธศักราช2457แม้ตอนนั้นราชอาณาจักรสยามจะไม่ได้เข้าร่วมสงครามและพื้นที่ที่รบกันจะไม่ได้อยู่ในพื้นที่ ของสยาม แต่กันตังมีท่าเรือที่ออกสู่ทะเล หากเกิดศึกสงครามมีข้าศึกบุกสยาม กันตังอาจจะเป็นเป้าหมายสำคัญที่เรือรบสามารถแล่น เข้ามายิงถล่มได้พระยารัษฎานุประดิษฐ์มหิศรภักดีจึงกราบทูลพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว(รัชกาลที่6)ให้ย้ายเมืองใหม่ไป ตั้งที่บางรักและได้ย้ายเมืองในวันที่ 1 มกราคม ปีพุทธศักราช2458 ซึ่งนี้เป็นปัจจัยสำคัญในการย้ายเมือง พื้นที่สีเเดง คือเมืองกันตัง ปัจจุบันเป็นหนึ่งในอำเภอของจังหวัดตรัง พื้นที่สีเขียว คือเมืองบางรักหรืออำเภอเมืองปัจจุบันของจังหวัดตรัง แผนที่แสดงที่ตั้งของกันตังและบางรัก จากเหตุการณ์นี้ทำให้พื้นที่ในเขตเมืองกันตังได้ซับเซาลงแล้วได้กลับไปยังเมืองบางรัก ที่มา : Wartime Asia เอเชียยามสงคราม ซึ่งมีตำบลที่สำคัญคือตำบลทับเที่ยงเป็นย่านการค้าขายที่มีความเจริญอยู่เดิมและมี ชัยภูมิอยู่จุดศูนย์กลางเหมาะแก่การปกครอง เมืองทับเที่ยงเป็นเมืองเล็กๆของจังหวัด ตรัง อาคารบ้านเรือนได้รับอิทธิพลมาจากการผสมผสานในแบบจีนกับอังกฤษ หรือที่เรียกว่า ชิโนโปรตุกีส

ชิโนโปรตุกีสที่เมืองตรัง และได้มีสินค้าใหม่ที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะของชาวตรังที่นักเรียงคงคุ้น ที่มา : https://mgronline.com กันคือหมูย่างเมืองตรัง เป็นเมนูบ่งบอกทางภูมิศาสตร์สภาพภูมิอากาศ ความชื้นของเมืองตรังที่ร้อนชื้นพอดีได้ส่งผลต่อการเลี้ยงหมูให้มี ลักษณะเฉพาะที่ไม่เหมือนที่แห่งใดคือ เนื้อดี มันพอดี หนังบาง และที่ สำคัญการใช้ไม้ยางพาราที่ปลูกขึ้นที่แรกในจังหวัดตรังใช้เป็นเชื้อเพลิง จะให้กลิ่นหอมเฉพาะตัวซึ่งดัดแปลงมาจากสูตรเดิมของจีนกวางตุ้งที่ใช้ เชื้อเพลงอย่างอื่นเพราะตรังปลูกยางพาราเยอะ ทำให้หมูย่างเมืองตรัง เป็นสิ่งค้าเฉพาะที่มีชื่อเสียงของชาวตรัง กรมทรัพย์สินทางปัญญากระทรวงพาณิชย์ได้ขึ้นทะเบียน\"หมูย่างเมือง ตรัง\" เป็นสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์หรือที่เรียกว่า GI คือทรัพย์สินทางปัญญา ประเภทที่เป็นการให้ความคุ้มครองชื่อหรือสัญลักษณ์หรือสิ่งที่บ่งบอก แหล่งผลิตสินค้าด้วยลักษณะเฉพาะทางภูมิศาสตร์ ประกอบทักษะ ความชำนาญและภูมิปัญญาของมนุษย์ ในการผลิตสินค้าตามกระบวนการ ที่เหมาะสม เปรียบเสมือนเป็นเครื่องมือทางการตลาดคือ “แบรนด์ชุมชน” ถึงแม้ในอำเภอเมืองตรังจะไม่ได้ติดทะเลและก็มีแม่น้ำตรังไหลผ่านทำให้ยัง คงมีการคมนาคมทางน้ำในตำบลทับเที่ยง อำเภอบางรัก ซึ่งต่อมาได้มีการ หมูย่างเมืองตรัง เปลี่ยนเป็นอำเภอเมือง จากนั้นมีการจัดระเบียบบริหารราชการแผ่นดินใน ที่มา : https://www.posttoday.com ปีพุทธศักราช2476เมืองตรังจึงมีฐานะเป็นจังหวัดหนึ่งของประเทศไทย ปัจจุบันกันตังยังคงเป็นเมืองท่าที่สำคัญของจังหวัดตรัง โดยมีการส่งสินค้าประเภทตู้คอนเทนเนอร์โดยใช้เรือลากจูง ให้บริการระหว่างเส้นทางกันตัง-ปีนังสัปดาห์ละ 2ครั้ง โดยสินค้าที่ส่งผ่านท่าเรือกันตังจะเป็นยางพาราและไม้ยางพารา แปรรูปนอกจากนี้แล้วยังมีสินค้าเทกองประเภทแร่ยิปซัมและ เกาะลิบง อำเภอกันตัง จังหวัดตรัง ถ่านหิน กันตังยังกลายเป็นสถานที่ท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ที่ ที่มา : https://www.chillpainai.com ดึงดูดผู้คนให้มาเที่ยวจนถึงปัจจุบันนี้และมีเกาะอย่างเกาะลิบงที่ สร้างชื่อเสียงโดยเป็นที่อยู่ของพะยูนดึงดูดนักท่องเที่ยว พระยารัษฎานุประดิษฐ์มหิศรภักดี บุคคลสำคัญที่พัฒนาเมืองตรังให้มีความ เจริญ ซึ่งปัจจุบันได้มีพิพิธภัณฑ์ของท่าน ตั้งอยู่ที่อำเภอกันตัง จังหวัดตรัง เพื่อรำลึกถึงคุณงามความดีที่ท่านได้ทำไว้ให้กับชาวตรัง ที่มา : https://www.paiduaykan.com/province/trang

อ้างอิง http://www.dooasia.com/trips https://www.khaosod.co.th/around-thailand/news_2662008 https://ww2.trang.go.th/content/history https://www.posttoday.com/economy/sme/394151 https://www.sac.or.th/exhibition/24communities/kantang/ https://www.paiduaykan.com/province/trang http://www.hu.ac.th/conference