การเขียนย่อความ

การย่อความ

การย่อความ คือ การเกบ็ เนื้อความ หรือ ใจความสาคญั ใน เร่ืองใดเรื่องหนึ่งอย่างถูกต้องครบบริบูร์ตตาม ต้นเร่ือง แล้วนามาเรียบเรียงใหม่ เป็ นข้อความ ส้ัน ๆ โดยมิให้ความหมายเปลยี่ นแปลงไปจากเดมิ การย่อความท่ดี ี ต้องใช้ท้งั ทักษะการฟัง การอ่าน และการเขยี น 2

จุดประสงคตของการย่อความ แบ่งเป็ น 3 ประการ คือ 1. เกบ็ เนื้อเรื่อง : การอ่านเพื่อเกบ็ ใจความสาคญั ของเรื่องที่อ่านส่ิงสาคญั คือ ใจความท่ีเกบ็ มาต้อง สมบูร์ตพอทจ่ี ะทาให้ผู้อ่านทไี่ ม่รู้เร่ืองมาก่อน เข้าใจเร่ืองราว มักใช้กบั ประวตั ิจดหมายโต้ตอบ ข่าวเหตุการ์ตต่าง ๆ 3

2. เกบ็ ความคดิ : เพ่ือเข้าใจความคดิ ท่ีเรื่องน้ัน แสดงเอาไว้ผู้ย่อต้องเข้าใจความคดิ ของเรื่องให้ ตรงกบั เป้าหมายมากทส่ี ุดมกั ใช้กบั เรื่องทแ่ี สดง ความคดิ เห็นบทวจิ าร์ต 3. เกบ็ ความรู้เพื่องานวจิ ยั : เกบ็ เฉพาะ ความรู้ทต่ี ้องการใช้ในเรื่องทค่ี ้นคว้า หรืออาจ เป็ นเพยี งความคดิ รอง 4

การย่อความควรยึดหลกั ดงั นี้ 1. อ่านเรื่องท่จี ะย่อให้ละเอยี ด 2. แยกข้อความเป็ นตอน ๆ แล้วพยายาม อ่านจบั ใจความของเรื่องไปทีละตอนจนจบ 5

3. นาใจความสาคญั ทไ่ี ด้มาเรียบเรียงใหม่ โดยยดึ หลกั 3.1 การเรียงลาดบั เรื่องไม่จาเป็ นต้องเรียงตามเดมิ 3.2 ใช้สานวนภาษาของตนเองท้ังหมด 3.3 ไม่มเี ก์ฑตกาหนดตายตวั ว่าต้องเหลือกสี่ ่วน ของข้อความเดมิ 6

3.4 ใช้สรรพนามบุรุษที่ 3 ถ้ากล่าวถงึ ผู้เกย่ี วข้อง ให้ใช้ชื่อโดยตรง 3.5 ใช้คาทเ่ี ข้าใจง่าย ส่ือความหมายชัดเจน 3.6 คาสนทนาของบุคคลให้สรุปโดยใช้ ใจความสาคญั 3.7 ถ้าของเดมิ มีคาราชาศัพทต เม่ือย่อแล้ว ต้องใช้คาราชาศัพทต 7

3.8 ไม่ควรใช้อกั ษรย่อ คาย่อ ในข้อความ ที่ย่อแล้ว 3.9 เขียนใจความทย่ี ่อต่อเนื่องกนั ไป 3.10 ถ้าเร่ืองเดมิ เป็ นร้อยกรอง ให้ย่อเป็ น ร้อยแก้ว 8

4. อ่านทบทวนเร่ืองท่ีย่อเสร็จแล้วอกี คร้ัง เพ่ือดูว่านาใจความสาคญั มาครบถ้วนหรือไม่ 5. การเขียนเนื้อเร่ืองท่ีย่อแล้ว ก่อนเขยี นต้อง บอกทม่ี าของเร่ืองย่อ เพื่อช่วยให้ผู้อ่านทส่ี นใจ ไปอ่านรายละเอยี ดเพม่ิ เติมจากเร่ืองเดมิ 6. รูปแบบการขนึ้ ต้นย่อหน้า 9

หลกั สาคญั ในการย่อความ ผู้ย่อต้องเข้าใจและสามารถเกบ็ ใจความของ เรื่องได้ถูกต้องและนามาเรียงให้กระชับ ซ่ึงการทาได้ดงั นีต้ ้องอาศัยหลกั การอ่าน การฟัง การเขียน มาประกอบ และฝึ กฝนบ่อย ๆ 10

สรุปประโยชนตของการย่อความ 1. ใช้เกบ็ ข้อมูลเพื่อเขยี นเรียงความ และเขยี น รายงานวชิ าการ 2. ใช้บันทกึ ทางวชิ าการเพื่อทบทวนความคดิ ความจาในการดูตาราเตรียมสอบ 3. ใช้เป็ นตอนจบของเรียงความ/รายงานวชิ าการ 11

ตัวอย่างการย่อความ 1. จากการจบั ใจความสาคญั จากการตอบ คาถาม ใคร อะไร ที่ไหน เม่ือไหร่ อย่างไรเพราะเหตุใด 2. จากการวิเคราะห์ประเดน็ ความและ พลความ 12

การสรุปความ การสรุปความ เป็ นวธิ ีการย่ออย่างส้ันทสี่ ุด คือ จะกล่าวแต่เพยี งความคดิ ที่สาคญั ทส่ี ุด และ ผู้สรุปความจาต้องเข้าใจ และตคี วามเองว่า ผู้เขยี นเขยี นในทานองใด โดยผู้สรุปต้องใช้ ข้อความของตนเอง สรุปข้อความทอ่ี ่าน ให้ตรงกบั ความมุ่งหมายของเนื้อเรื่อง 13

ส่ิงท่ีจาเป็ นในการย่อความ 1. ความเข้าใจ 2. ความคดิ หลกั 3. ความชัดเจน พืน้ ฐาน ทเี่ ป็ นจุดเด่น ของบท ของเรื่อง สรุปความ เกยี่ วกบั เร่ือง ทจี่ ะสรุป 14

วธิ ีสรุปความตามลาดับขัน้ 1. ขัน้ อ่าน : อ่านให้เข้าใจ ให้ได้ความคิดท่ี สาคัญ 2 ครัง้ 2. ข้นั คดิ : คดิ เป็ นคาถาม – อะไรเป็ นจุดสาคญั ของเร่ือง : จุดสาคญั น้ันสัมพนั ธตกบั สิ่งใด จดไว้ ส้ัน ๆ : คดิ วธิ ีเขยี นสรุปความให้กะทดั รัด ชัดเจน 15

วธิ ีเขยี นสรุปความ 1. อ่านเรื่องทจี่ ะสรุป 2 คร้ัง : คร้ังแรก - อ่านคร่าว ๆ ให้เข้าใจเร่ือง จับใจ ความโดยส่ วนรวม : คร้ังที่ 2 - อ่านจับใจความสาคญั ท่ีเป็ น ความคดิ หลกั แต่ละย่อหน้า ถ้าย่อหน้าใด ไม่มคี วามคดิ หลกั ต้องสรุปมาเป็ นภาษา ของตนเอง 16

2. เรียบเรียงใจความท่ไี ด้มาจากแต่ละย่อหน้า ด้วยภาษาของตนเอง เช่ือมโยงความคดิ หลกั เป็ นเหตุ-ผล ตามลาดบั หรือ อาจเรียงลาดบั ความคดิ ใหม่ เพ่ือให้รัดกมุ โดยใช้ “คาเช่ือม” ทีเ่ หมาะสม 17

สรุป 1. ผู้ทจี่ ะสรุปความได้ดี - ต้องมที กั ษะในการย่อความดี 2. การสรุปความจะเป็ นประโยชนต - เม่ือต้องการพูด/ เขยี นอย่างส้ันทสี่ ุด 3. การสรุปความจะแสดงถงึ ความมุ่งหมายของผู้เขยี น ถ้าบอกได้ว่า ผู้เขยี น เขยี นในทานองใด เช่น สั่งสอน อธิบาย แนะนา เป็ นต้น 18

ดงั น้ัน 1. ควรอ่านอย่างรอบคอบ และ เป็ นกลาง 2. ใช้วธิ ีการอ่านช่วย วธิ ีการท่ี 1 ก.อ่านอย่างรวบรัด - จับใจความจากตอนต่าง ๆ - อ่านย่อหน้าแรกและย่อหน้าสุดท้าย ก่อน เพ่ือจบั ใจความคดิ ว่าผู้เขยี นมคี วามมุ่งหมาย อะไร เห็นด้วยหรือไม่ฯลฯ ซ่ึงจะทาให้จับเค้า ความที่สาคญั ของเรื่องได้ 19

ข. ข้นั ต่อไป อ่านเฉพาะประโยคแรก และประโยคสุดท้ายของย่อหน้าอื่นๆ เพ่ือดู ส่วนนาเร่ือง กลางเรื่อง และตอนจบจะทาให้ ผู้ย่อรู้ว่าตอนใดมใี จความสาคญั กบั การทีจ่ ะ เกบ็ ความมาย่อ 20

วธิ ีท่ี 2 - การต้งั คาถามเพ่ือช่วยจับ ประเดน็ สาคญั ซึ่งจะสามารถนาคาตอบมา เรียงเป็ นย่อ/สรุปความได้ มีผลอย่างไร ต้งั คาถาม ใคร อย่างไร ทาอะไร เมื่อใด เพราะเหตุใด ทไี่ หน 21