จดหมายข่าวชุมชนคนรักสุขภาพ_ฉบับสร้างสุข_ประจำเดือนสิงหาคม_2561

จดหมายขา่ วชุมชนคนรกั สุขภาพ ฉบบั ปที ่ี 14 ฉบับที่ 202 สิงหาคม 2561 Carbonโฉมใหม่ ลด ชวน ช่วย เชียร์ มาเลิกเหล้ากัน แฟจรก!ี เผยเคล็ดลับ ครอบครัวสุขสันต์ Footprintท่ีกอ่ ใหเ้ กิดสภาวะโลกร้อน รู้จักคนเบ้ืองหลัง คนเลิกเหล้า สาํ นกั งานกองทนุ สนบั สนุนการสรา้ งเสริมสุขภาพ (สสส.)







เข้าพรรษา ถือเป็นจุดเร่ิมต้นการรณรงค์ “งดเหล้า” โดย ประสานวัฒนธรรมประเพณีดั้งเดิม มาเริ่มจุดประกาย ชักชวนให้ คนไทยหันมาใช้วันเข้าพรรษาเป็นจุดเริ่มต้นทําส่ิงดีๆ ให้กับตัวเอง และคนทค่ี ุณรัก เพราะ “เหล้า” ท�าให้เกิดโรคภัยไข้เจ็บได้ถึง 60 โรค ส่วนใหญ่เป็น โรคเรื้อรัง ส่งผลให้ประสิทธิภาพในการท�างานลดลง รวมท้ัง ก่อให้เกิดปัญหา สบื เนอื่ งมาจากเหลา้ โดยเฉพาะปญั หาครอบครวั ปญั หาสงั คม ปญั หาอาชญากรรม อุบตั ิเหตุ การรณรงคใ์ ห้ “ลด ละ เลิก” เคร่ืองดมื่ แอลกอฮอล์ จงึ เปน็ ส่วนหน่งึ ท่เี รา อยากใหเ้ กดิ เป็นจุดเปล่ยี นสังคม เพราะ “ผลดี” ของการเลิกเหลา้ เข้าพรรษา เป็นที่ประจกั ษ์ตอ่ สงั คม ผ้คู นจึงเข้ามามสี ่วนร่วมประกาศตวั เปน็ คนเลิกเหลา้ เพิม่ ขนึ้ ในทุกป แถมบางคนยังสามารถสวมวิญญาณคนหัวใจเพชร ประกาศว่าจะเลิกเหล้าตลอดชวี ติ จากจุดเริ่มตน้ ของการเลิก เหลา้ เขา้ พรรษา จากการรณรงคส์ รา้ งความรับรู้ กลายเปน็ ความตระหนกั การพักตับ 3 เดือน ในช่วงการรณรงค์งดเหล้า จนทั่วทั้งสังคมรับรู้ตรงกันว่า หากมีเพื่อนบอกว่า “งดเหล้า เข้าพรรษาน้ัน จึงถือเป็นระยะเวลาที่จะช่วยให้ตับได้ฟื้นฟู เข้าพรรษานะ” เราจะร่วมสนับสนุน เชียร์ ให้ก�าลังใจ ให้เพื่อน โดยแต่ละคนจะมีความเร็วในการฟื้นฟูต่างกัน ขึ้นอยู่กับ ผ่านช่วงที่ดีของชีวิตไปได้ อย่างน้อยให้สุขภาพได้ฟื้นฟู ให้มี สุขภาพ ปริมาณการด่ืม และสภาพตับถูกท�าลายไปมากน้อย โอกาสทบทวนวา่ การดม่ื และ ไมด่ มื่ มคี วามแตกตา่ งและสง่ ผลดี เทา่ ไร หากยงั หนมุ่ สาวอยู่ ตบั ถกู ทา� ลายไมม่ ากกจ็ ะฟน้ื ฟไู ดเ้ รว็ คนื กลบั สตู่ วั เองอยา่ งไร มโี อกาสไดม้ องหนา้ ลกู เมยี วา่ มคี วามสขุ ถือเป็นการหยุดการท�าลายเซลล์ และหลังจากออกพรรษา แค่ไหนท่ีพอ่ ไมเ่ มา หากยังท�าต่อเนื่องไปได้ ก็เท่ากับเป็นการยืดอายุตับให้ใช้ ในแง่ของสุขภาพ การด่ืมเหล้ามากๆ นั้น ตับจะค่อยๆ ไปได้นานๆ ถูกท�าลายโดยที่ไม่มีอาการแสดงให้รู้ เน่ืองจากตับเป็น การส�ารวจและประเมินโครงการงดเหล้าเข้าพรรษา อวัยวะที่ร่างกายสร้างมาให้มีเซลล์เผ่ือไว้ประมาณ 3 เท่า เมื่อป 2560 ที่ผ่านมา ยังพบด้วยว่า ผลของการเลิกเหล้า เพราะตอ้ งรบั ศกึ หนกั กวา่ อวยั วะสว่ นอนื่ เมอ่ื เซลลต์ บั โดนทา� ลาย เพียง 3 เดือนของประชาชนไทย ท�าให้ช่วยลดค่าใช้จ่ายของ แรกๆ จึงไม่มีอาการใดๆ ให้รู้ตัว จนกระท่ังเมื่อเซลล์ตับเหลือ ครัวเรอื น สามารถประหยดั ไดเ้ ฉลยี่ 1,844 บาทตอ่ ครอบครัว น้อยกว่า 40% จึงจะเร่ิมมีอาการ และเมือ่ น้อยกว่า 25% จะเกดิ หรอื ประมาณการโดยรวมประเทศจะสามารถประหยดั ในชว่ งนี้ อาการตับวาย ได้ถึง 11,243 ล้านบาทเลยทีเดียว ความสำเรจ็ งดเหลา้ เข้าพรรษา ปี 2560 ท่มี า : โครงการประเมินผลการรณรงค “งดเหลา เขา พรรษาป 2560” : กรณีศึกษาประชาชนอายุ 15 ปข้นึ ไปใน 12 จงั หวดั ทั่วทกุ ภมู ภิ าคของประเทศ จำนวน 3,983 คน นติ ยสารสรา้ งสุข 5

ปนเี้ ป็นปท ่ี 16 นับจากป 2546 ซึง่ เป็นปเรม่ิ ตน้ HERO ตัวจรงิ ตอ้ งแน่วแน่ ของแคมเปญงดเหล้าเข้าพรรษา ที่มีผู้งดเหล้าตลอด พรรษาเพียง 19.8% แต่การท�างานที่ต่อเน่ือง ท�าให้ ชนะใจตัวเองใหไ้ ด้ ใจตอ้ งแข็งกวา่ คอ! คนงดเหล้าตลอดพรรษาเพ่ิมข้ึนเป็น 37.9% ในป 2560 เพิ่มข้ึนเกือบ 1 เท่าตัว ขณะที่คนท่ีงดการดื่ม เป็นบางช่วง หรือลดการดื่ม ก็ยังให้ความสนใจร่วม งดเหล้าเข้าพรรษาเพิ่มขึ้นต่อเน่ือง ส่งผลให้มีคนร่วม งดเหล้าเข้าพรรษามากถงึ 67.5% งดเหลา้ เขา้ พรรษาในป 2561 สสส. ไดส้ นบั สนนุ ทกุ ภาคสว่ นอาทิเครอื ขา่ ยองคก์ รงดเหลา้ กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย สา� นกั งานคณะกรรมการการศกึ ษา ข้ันพ้ืนฐาน (สพฐ.) กระทรวงศึกษาธิการ ส�านักงาน คณะกรรมการควบคุมเคร่ืองดื่มแอลกอฮอล์ (สคอ.) องคก์ รเอกชน ฯลฯ ใหม้ าร่วมกับขบั เคลอื่ นใหเ้ กดิ วาระ งดเหล้าเข้าพรรษา วาระระดับชาติ ที่ทุกคนสามารถ ทม่ี า : โครงการประเมนิ ผลการรณรงค เป็นส่วนหน่ึงได้ การชักชวนต่อๆ กัน ให้ความส�าคัญ “งดเหลาเขาพรรษาป 2560” : กรณศี กึ ษาประชาชนอายุ 15 ปขนึ้ ไป ใน 12 จงั หวดั ท่วั ทุกภูมิภาคของประเทศ จำนวน 3,983 คน สนใจ จะเกดิ เป็นก�าลังใจส่งต่อกนั ไปในท่สี ดุ ในปนมี้ ี 155 นายอ�าเภอ ได้เขา้ มามสี ่วนรว่ ม ชวน ช่วย เชียร์ กับชมุ ชน หน่วยงานในพนื้ ท่ี ให้มาร่วมกันตัง้ ใจ ลด ละ เลิก เครอื่ งดม่ื แอลกอฮอล์ โดยแตล่ ะชมุ ชนกจ็ ะมขี อ้ ตกลงรว่ มของชมุ ชน ทเ่ี อาไปทา� งานรว่ มกนั ได้ ไมว่ า่ จะเปน็ รณรงคง์ ดเหลา้ เขา้ พรรษา สงู่ ดเหลา้ ครบพรรษา รณรงคง์ ดเหลา้ ในงานศพ งานบญุ ปลอดเหลา้ รณรงคใ์ นสถานศกึ ษา ชมุ ชน ตลอดจนการบงั คบั ใชก้ ฎหมาย อยา่ งเข้มข้น พฒั นาเป็นนโยบายสาธารณะ สร้างพื้นท่ีตน้ แบบในท่ีสุด HERO เลิกเหลา้ เปลีย่ นคุณเปน็ คนใหม่ เลกิ เหลา้ ได้อะไรมากกว่าที่คุณคิด ท่ีมา : โครงการประเมินผลการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษาป 2560” : กรณศี ึกษาประชาชนอายุ 15 ปขึ้นไปใน 12 จังหวัดทวั่ ทุกภูมภิ าคของประเทศ จำนวน 3,983 คน โดยจะมคี นหวั ใจหนิ และคนหวั ใจเพชร ในแตล่ ะชมุ ชน ทส่ี ามารถ “ลด ละ เลกิ ” ได้ เปน็ ตน้ แบบและคนคอยชว่ ยเชยี รแ์ ละแชร์ ประสบการณ์ กวา่ จะกา้ วความยากลา� บาก กลายเปน็ คนเลกิ เหลา้ ตอ้ งอาศยั ความอดทน และความตงั้ ใจอยา่ งไร ทแี่ นๆ่ คอื กา� ลงั ใจ จากคนทเ่ี ข้าใจ จะกลายเปน็ พลังส่งต่อใหค้ นอื่นๆ ฮดึ และท�าจนสา� เร็จอย่างตัง้ ใจได้ แนนอนวา เราอยทู ีมคณุ มาเปนทมี เดยี วกนั #ทีมเลกิ เหลาเขาพรรษา 6 นิตยสารสรา้ งสุข





นายธีระ วัชรปราณี ผูจ้ ดั การสํานักงานเครอื ข่ายองคก์ รงดเหลา้ กิจกรรมงดเหล้าเข้าพรรษา ที่ผ่านมาสะท้อนให้เห็นค่านิยมที่เปลี่ยนไปในแนวทางที่ดีข้ึน เช่น จัดกระเช้าของขวัญปลอดเหล้า ปีใหม่สวดมนต์ข้ามปี งานศพปลอดเหล้า รวมถึงเร่ิมมี งานบวช งานแตง่ ขนึ้ บ้านใหม่ งานทอ้ งถิ่น งานดนตรกี ีฬา สงกรานต์ ลอยกระทง แขง่ เรือ เทศการอาหารปลอดเหล้า ต่อยอดจากกิจกรรมงดเหล้าเข้าพรรษาสู่การงดเหล้าตลอดชีวิต การรณรงค์ ชวน ชว่ ย เชยี ร์ งดเหลา้ ครบพรรษาในระดบั อาํ เภอ ปจั จยั ทท่ี าํ ใหก้ ารขบั เคลอื่ นงาน สําเร็จได้นัน้ นายอําเภอต้องมบี ทบาททเ่ี ปน็ แบบอย่างตอ้ งมคี วามเปน็ กันเองกับชุมชน กอ่ นเขา้ พรรษา ใหก้ าํ นนั ผใู้ หญบ่ า้ นเปน็ ทมี งานชวนลด ละ เลกิ และใหค้ วามรกู้ ฎหมาย กับลูกบ้าน ติดตามให้กําลังใจ ระหว่างพรรษา เยี่ยมให้กําลังใจ รับฟังครอบครัวงดเหล้า ร้านค้าไม่ขายเหล้า สร้างกติกาชุมชนจัดกิจกรรมงานบุญปลอดเหล้า ค้นหาคนต้นแบบ หลงั ออกพรรษา จัดงานเชดิ ชคู นเลกิ เหลา้ ชุมชน หนว่ ยงาน แลกเปลี่ยนเรียนรรู้ ะหวา่ งหมบู่ ้าน รวมถงึ ชวนลด ละ เลิกอยา่ งตอ่ เน่ือง นายสมเพชร สรอ้ ยสระคู รองผู้ว่าราชการจงั หวดั ยโสธร หนงึ่ ในอดีตนายอําเภอนักรณรงค์งดเหล้าเมื่อปี 2557 แอลกอฮอล์เปน็ 1 ใน 6 อบายมขุ ท่กี ่อให้เกิดผลกระทบในด้านตา่ งๆ ท้ังปัญหาหนีส้ นิ สุขภาพไม่ดี เกิดความรุนแรง ครอบครัวแตกแยก ทะเลาะวิวาท ลักจี้ชิงปล้น รวมถึงนําสู่ การใช้ยาเสพติด นายอําเภอท่ีเป็นเสมือนจ่าฝูงที่คอยดูแลลูกบ้านจึงต้องให้ความสําคัญ กับปัญหา เพ่อื ลดทกุ ข์ สร้างสุข และคืนรอยยมิ้ ใหล้ ูกบา้ น ตอนทาํ งานไดใ้ ชก้ ศุ โลบาย “วาระ 100 ปอี าํ เภอคาํ เขอื่ นแกว้ ” ในการงดเหลา้ เขา้ พรรษา เทเหล้า เผาบุหร่ี สร้างสามัคคีสมานฉันท์ต่อต้านยาเสพติด คร้ังน้ัน กลายเป็นจุดเร่ิมต้น ของการขับเคล่ือนงานศพปลอดเหล้าทั้งจังหวัด ก่อนขยายผล งานบวช งานกฐิน งานอัฐิ ลดค่าใช้จ่ายการจัดงานท่ีปราศจากเหล้าไปถึง 2-3 หม่ืนบาท และเชิดชูเกียรตินักรณรงค์ ทีส่ ามารถ ลด ละ เลิก ได้ สว่ นคนทีเ่ ลกิ เหล้าไดต้ ลอดชีวติ ก็จบั ฉลากมอบโคใหไ้ วเ้ ป็นกาํ ลงั ใจ กบั หมบู่ ้านน้ันๆ นายสรุ ิยา บตุ รจนิ ดา นายอําเภออทุ มุ พรพิสัย จ.ศรสี ะเกษ ศรีสะเกษ ทําเร่ืองงานบุญปลอดเหล้าได้ก็จากการผลักดันของ สสส. การสร้างชุมชน ปลอดเหล้าให้สําเร็จต้องเร่ิมจากการบูรณาการกับทุกภาคส่วน ผ่านการใช้หลัก บวร (บ้าน-วัด- ราชการ-โรงเรียน) ทั้งให้หัวหน้าส่วนราชการลงพ้ืนท่ีพบประชาชน ให้ตัวแทนหมู่บ้านขึ้นเวที ประชาคมออกเป็นกติกาชุมชน หากทําผิดกฎก็จะมีการลงโทษตามท่ีตกลงกันไว้ ต้ังธรรมนูญ สุขภาพ ขอความร่วมมือให้เจ้าหน้าที่สาธารณสุขให้ความรู้เร่ืองพิษภัยของเหล้า จนได้รางวัล จาก สสส. ในปี 2558 หลักๆ แล้วจะให้ชาวบา้ นเลือกตามความสมัครใจวา่ สามารถจัดงานใดปลอดเหล้าไดบ้ ้าง เชน่ หมบู่ า้ นนจี้ ดั งานศพปลอดเหลา้ อกี หมบู่ า้ นหนง่ึ จดั งานแตง่ ปลอดเหลา้ สว่ นปนี ้ี ตง้ั เปา้ หมาย ท่ีจะผลักดันให้เกิดตําบลต้นแบบข้ึนในอําเภออุทุมพรพิสัย เพราะการทํางานในประเด็นนี้ไม่ใช่ งานท่ีทาํ ให้ สสส. หรอื ตาํ แหนง่ หนา้ ทีข่ องตัวเอง แตก่ ารทํางานตรงน้ีเป็นงานที่ทาํ เพอื่ ประชาชน ในฐานะผนู้ าํ จงึ ต้องเดนิ หน้ารณรงค์ต่อไป นติ ยสารสร้างสขุ 9







ด้วย โครงสร้างประชากรท่ีเปล่ียนแปลงไป ท�าให้ Happy Family เปน็ สว่ นหนงึ่ ของ Happy workplace เกิดความหลากหลายในด้านครอบครัวมากข้ึน มีอีกหลาย ซ่งึ มีแนวคดิ ว่า ครอบครัวดี กค็ ือการมีครอบครวั ท่อี บอุน่ มน่ั คง ครอบครัวที่มีสภาวะล�าบากมากขึ้นไม่ใช่แค่พื้นท่ีชนบท ในเขตเมืองก็มีหลายครอบครัวท่ีเริ่มล�าบากมีแรงกดดัน หากคนท�างาน มีครอบครัวท่ีมีความสุข ก็จะมีความม่ันคง ทางสังคมมากข้ึน ย่ิงเป็นครอบครัวท่ีต้องเลี้ยงดูพ่อแม่ ในจติ ใจและพรอ้ มทจี่ ะทา� งานอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ ไมต่ อ้ งหว่ งหนา้ ตามล�าพัง หรือมีผู้สูงอายุ เด็กเล็ก และคนพิการ ท่ีต้อง พะวงหลงั ลยุ ไดอ้ ยา่ งเตม็ ท่ี องคก์ รจงึ จะตอ้ งสง่ เสรมิ ทกั ษะความรู้ เล้ยี งดู หรือกิจกรรมในการดูแลครอบครัว เช่น ส่งเสริมครอบครัวให้อยู่ ร่วมกัน จัดกิจกรรมสร้างความสัมพันธ์ในครอบครัวพนักงาน ส่ิงเหล่านี้ก่อให้เกิดปัญหาหลายด้านในครอบครัว ให้ความรู้การจัดการเงินและส่งเสริมให้มีความรับผิดชอบ ไม่ว่าจะเร่ืองค่าใช้จ่ายหรือมีหนี้สินเกิดขึ้น กลายเป็น ต่อครอบครัวผ่านกจิ กรรมส่งเสรมิ สุขภาวะต่างๆ เปน็ ต้น ความเครียดจนถึงขั้นท�าร้ายร่างกายก็มี โดยกลุ่มคนที่ ต้องดูแลรับผิดชอบสมาชิกในครอบครัว ส่วนใหญ่จะอยู่ใน วัยท�างาน หากสามารถเปล่ียนองค์กรให้เป็นพ้ืนท่ีสร้าง ความสุขกจ็ ะช่วยส่งตอ่ ไปถึงครอบครวั ได้ ภายใตแ้ นวคดิ Happy Family ซง่ึ เปน็ 1 ใน Happy 8 เครอ่ื งมอื สรา้ งสขุ ท่ี สสส. ทา� งานรว่ มกับภาคหี นว่ ยงาน ต่างๆ สร้างองค์กรแห่งความสุข หรือ ทเี่ รยี กวา่ Happy workplace เพอื่ เปน็ ตัวชี้วัดความส�าเร็จของการขับเคลื่อนงานการสร้างเสริม สขุ ภาพของคนในองค์กร

​ กระบวนการทำ� งาน องคก์ รตา่ งๆ สามารถทำ� ได้ ​นักสร้างเสริมครอบครัวอบอุ่นก็จะสามารถน�ำข้อมูลที่ได้รับไป เรม่ิ จากการจดั ตงั้ ทมี นกั สขุ ภาวะสรา้ งสขุ และเรม่ิ ทำ� ออกแบบกจิ กรรมทที่ ำ� ใหพ้ นกั งานมคี วามสขุ ในชวี ติ สว่ นตวั ชวี ติ การทำ� งาน แบบสอบถามข้อมูลพนักงาน วัดประเมินผลด้วย และชวี ติ ครอบครวั เพมิ่ มากขนึ้ ผา่ นการทำ� แผนบรู ณาการและการทำ� งาน เครื่องมือ Happinometer ตรวจวัดปัญหาที่ท�ำให้ ร่วมกัน โดยมีเป้าหมายให้ครอบครัวอบอุ่น องค์กรม่ันคง ชีวิตม่ังค่ัง กลายเปน็ ปจั จยั สำ� คญั ทจ่ี ะขวางความสขุ ทจ่ี ะเกดิ ขน้ึ ซง่ึ ผลการทำ� งานจากการทำ� งานรว่ มกนั กวา่ 100 องคก์ ร พบวา่ ครอบครวั ในครอบครัว โดยมักจะพบว่า ปัญหาที่พบ คือ พนักงานส่วนใหญ่อาศัยอยรู่ ่วมกนั มีเวลารว่ มกนั 62% ​ การมีหน้สี ินในครวั เรือน ซึง่ เม่อื พบปญั หาก็จะมกี าร ชว่ ยแกไ้ ข โดยใชเ้ ครอ่ื งมอื ​Happy Money เพอื่ สรา้ ง องค์กรแห่งความสุข เป็นสิง่ ทม่ี นษุ ยท์ กุ คนปรารถนาท่จี ะมี เพราะ ความตระหนกั รจู้ กั การออม เมอ่ื สามารถปรบั ปญั หา ที่ท�ำงานเป็นเหมือนบ้านหลังที่สองของพนักงาน และหากเต็มไปด้วย ต่างๆ ให้ลุล่วงไป ก็จะส่งผลไปถึง Happy Family ความอบอนุ่ ใครกอ็ ยากไปทำ� งาน ทส่ี ำ� คญั ตอ้ งมผี บู้ รหิ ารทม่ี องเหน็ ความ ครอบครวั พนกั งานมคี วามสขุ มากขน้ึ มรี ายไดจ้ นุ เจอื ส�ำคญั ของพนกั งานเปน็ หลกั สนับสนุนกจิ กรรรม และสรา้ งแรงกระตนุ้ ครอบครัว ลดการขาด ลา มา สาย หรือลาออก ให้เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ชี้แนะแนวทาง ถ่ายทอดองค์ความรู้ เพราะหนีปัญหาหน้สี ินได้ ตามหลัก Happy workplace ให้เกดิ ประสิทธผิ ลอย่างย่ังยนื ​ สสส. ​มีการด�ำเนินงานพัฒนากระบวนการ สร้างเสริมครอบครัวอบอุ่น โดยเกิดเครื่องมือการ วัดผลครอบครัวอบอุ่นต้นแบบ ซึ่งจะช่วยให้องค์กร และพนักงานได้รู้ว่า จุดยืนในปัจจุบันครอบครัว ตนเองอยใู่ นจดุ ไหน จากนน้ั มหี ลกั สตู รการสรา้ งเสรมิ นักสร้างเสริมครอบครัวอบอุ่น Happy Family เปน็ หลกั สตู รการอบรมเชงิ ปฏบิ ตั ใิ นระยะสน้ั เพอื่ ทจี่ ะ ถ่ายทอดองค์ความรู้ ฝึกทักษะแบบพี่เล้ียงที่องค์กร ไดเ้ ลอื กสรรมา สำ� นกั งานกองทนุ สนบั สนนุ การสรา้ งเสริมสขุ ภาพ (สสส.) ร่วมกับ สถาบันวิจัยประชากร และสงั คม มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล จดั งานสมั มนาและมอบรางวลั องคก์ รตน้ แบบครอบครวั มสี ุข ประจำ� ปี 2561 (Happy Family Award 2018) “ครอบครวั อบอนุ่ องค์กรมน่ั คง ชวี ติ มง่ั ค่งั ” โดยมีหนว่ ยงานท้งั ภาครัฐ เอกชน รัฐวิสาหกิจ และเอสเอ็มอี เข้ารว่ มงานกวา่ 20 องค์กร ซ่งึ ผลการตดั สินแบง่ รางวัลออกเปน็ 5 ประเภท ได้แก่ รฐั บาล เอกชน รัฐวิสาหกิจ วิสาหกิจชุมชน และเอ็สเอ็มอี ประกอบด้วยรางวัลองค์กรดีเด่น ดีมาก และดี การจดั กจิ กรรมในคร้งั นม้ี งุ่ เนน้ เพือ่ ส่งเสริมการสรา้ งครอบครวั อบอนุ่ ของคนทำ� งานในองคก์ ร 14 นิตยสารสร้างสขุ

ดร.สปุ รีดา อดุลยานนท์ ผูจ้ ัดการกองทนุ สนับสนนุ การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.) การให้ความสําคัญกับพนักงานในองค์กรเป็นเรื่องสําคัญอย่างยิ่ง เม่ือพิจารณาลึกเข้าไป จะเหน็ วา่ พนกั งานในสถานประกอบการหลายแหง่ ขาดความสขุ ในการทาํ งาน เนอ่ื งจากสว่ นใหญ่ มีภาระหน้าท่ีครอบครัวต้องรับผิดชอบ มีค่าใช้จ่ายสูง เกิดภาวะเครียดทํางานไม่มีความสุข เกิดการทะเลาะวิวาทกันเองในครอบครัว ยิ่งครอบครัวท่ีมีลูกการมีเวลาดูแลเอาใจใส่เป็นเร่ือง สําคญั ทจ่ี ะทาํ ใหเ้ ดก็ โตมาอย่างมีสขุ ภาวะท่ีดี การดูแลสุขภาพกาย ใจ ของพนกั งานจึงมีความสาํ คัญ และจําเปน็ ต้องอาศัยการรว่ มมอื จากทุกฝ่าย โดยเฉพาะเจ้าของ สถานประกอบการ เป็นหวั ใจสาํ คญั ของการสนับสนนุ ผลกั ดันใหเ้ กดิ องคก์ รแหง่ ความสขุ สสส. โดยสาํ นักสนบั สนุนสขุ ภาวะเด็ก เยาวชน และครอบครวั รว่ มกับสาํ นักสนบั สนนุ สุขภาวะองค์กร และสถาบนั วจิ ัย ประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล ได้ร่วมกันพัฒนากระบวนการสร้างเสริมครอบครัวอบอุ่นของคนทํางานในองค์กร ในประเทศไทย โดยยึดแนวคิดสังคมที่ดีเร่ิมต้นจากครอบครัวที่เข้มแข็ง อบอุ่น มีความสุข และสร้างให้เป็นพื้นที่องค์กร แห่งการเรยี นรู้ นําครอบครัวพนักงานไปสู่ความสุขทเี่ ปน็ รูปธรรม ต่อเนอื่ ง และมีความยัง่ ยืน นางสาวณัฐยา บุญภกั ดี ผอู้ ํานวยการสํานักสนับสนนุ สขุ ภาวะเดก็ เยาวชน และครอบครัว สสส. รายงานสาํ นกั งานคณะกรรมการพฒั นาการเศรษฐกจิ และสังคมแห่งชาติ ปี 2559 มดี ัชนี ความอบอนุ่ ในครอบครวั อยทู่ ี่ 67.98% ซง่ึ อยใู่ นระดบั ทต่ี อ้ งปรบั ปรงุ สสส. ตระหนกั ถงึ ความสาํ คญั ในการรว่ มแกไ้ ขปญั หา โดยใชท้ ศิ ทางและยทุ ธศาสตร์ 10 ปี ปฏบิ ตั หิ นา้ ทผี่ า่ นกระบวนการทาํ งาน ร่วมกันผ่านทางภาคีเครือข่าย ท่ีมีการบูรณาการภายในเพื่อสร้างสุขภาวะท่ีเป็นกลุ่มเป้าหมาย สาํ คญั ต้งั แตเ่ ดก็ เยาวชน และครอบครัว การทาํ งานในคร้ังนส้ี อดคลอ้ งกับแผนการทํางานนโยบายและครอบครวั ตามยทุ ธศาสตร์การพัฒนาสถาบันครอบครวั ปี 2560-2564 ที่จะทําให้ครอบครัวได้รับการพัฒนามากท่ีสุด มีความเข้มแข็ง และได้ทําหน้าที่ตนเองอย่างเหมาะสม สมาชิกในครอบครวั อยู่ร่วมกันอย่างมคี วามสุข “สสส. ได้มอบ หลัก Happy Money ให้องค์ได้ปรับใช้เห็นได้ชัดว่า พนักงานมีความสุขมากข้ึน ซ่ึงเห็นเป็นรูปธรรม ได้อย่างชัดเจนว่า ลดการลา และขาดงาน และรู้จักการออมเงินไว้ยามฉุกเฉิน และต่อจากนี้จะปรับใช้ให้ครบท้ัง 8 ประการ เพือ่ สรา้ งองค์กรแห่งความสุขอยา่ งยง่ั ยนื ” นายนพิ นธ์ ประเสริฐผล รกั ษาการผู้จัดการฝ่ายทรพั ยากรมนษุ ยแ์ ละธรุ การ บริษทั ไทยซัมมทิ ฮารเ์ นส จาํ กดั (มหาชน) การทํางานกับคนจํานวนมาก และบริหารคนภายในองค์เป็นเร่ืองที่ค่อนข้างต้องสร้าง ความเขา้ ใจอยา่ งมาก เพอ่ื ลดปญั หาของพนกั งานใหม้ ากทส่ี ดุ หวั หนา้ งานจงึ มสี ว่ นสาํ คญั อยา่ งมาก ในการเข้าใจ และพร้อมพัฒนาศักยภาพบุคลากรในองค์กร ซ่ึงรวมไปถึงการนําหลักแนวคิด Happy workplace ของ สสส. มาปรบั ใชก้ บั องค์กรอย่างจริงจงั ในเชิงปฏบิ ตั ิการ บริษัทได้ใช้เครื่องมือและวิธีการของ สสส. วัดประเมินผลของพนักงานด้วยเคร่ืองมือ Happinometer จึงพบว่า 61.3% ของพนักงานมีปัญหาเร่ืองการเงินจํานวน 200 กว่าคน รวมหน้ีสินกว่า 46 ล้านบาท จากนั้น จึงนําเอาเครื่องมือ Happy Money มาช่วยจัดการการออมและแก้ปัญหาสภาวะหน้ีสิน ทําให้ปัญหาน้ีทุเลา และคืนความสุขของพนักงาน กลับมาไดใ้ นทส่ี ุด นติ ยสารสร้างสุข 15



เมื่อพูดถึงเร่ืองงานงดเหล้า คุณธีระ ให้ความเห็นว่า งานงดเหล้า ประโยชนใ์ นเชงิ ทาํ ใหเ้ รามคี ณุ คา่ ในการทาํ งาน มันมีหลายมิติที่เราต้องทํา ทั้งรณรงค์สร้างกระแส ทําส่ือ คิดส่ือ คุณค่าจากการท่ีเห็นสิ่งที่เกิดข้ึน ไม่ว่าเราจะอยู่ คดิ แมสเสจ ทงั้ งานขบั เคลอ่ื นเชงิ นโยบายดว้ ย ผลกั ดนั กฎหมาย ทาํ ใหเ้ กดิ ในสายอาชีพไหนก็แล้วแต่ มันไม่ได้ทําเพ่ือตัวเอง มกี ารบงั คบั กระตนุ้ ใชก้ ฎหมาย และสกู้ บั ธรุ กจิ แอลกอฮอล์ งานจงึ มากกวา่ แต่เพ่ือสาธารณะ คือ เราไม่หวังว่าตัวเองจะ นักพฒั นา ได้อะไร แต่หวังว่าตัวเองจะพัฒนาปรับปรุงให้ดีข้ึน ให้ประโยชน์ได้มาก มันต่างกันนะ คือ เพื่อพัฒนา การทาํ งานของเครอื ขา่ ยงดเหลา้ ยงั มขี อบเขตการทาํ งานทว่ั ประเทศ ตัวเองให้ดีขึ้น แต่ประโยชน์เป็นของสาธารณะ และยังเป็นสมาชิกเครือข่าย NGO ระดับนานาชาติ IOGT ที่ขับเคล่ือน ผมคดิ ว่าอันนีเ้ ปน็ หลักท่ดี ี เรื่องแอลกอฮอล์และสารเสพติดระดับนานาชาติ ซึ่งเป็นองค์กรเก่าแก่ อายุ 160 ปี แต่เครือข่ายงดเหล้าต้ังมา 14 ปี กลับได้ข้ึน เป็นสมาชิก “บางคนคิดว่าทําเพ่ือประโยชน์สาธารณะ ในองคก์ รระดบั นานาชาติ ตอ้ งไปสกู้ บั นโยบายชาตดิ ว้ ย ทาํ ยงั ไงใหอ้ งคก์ าร แต่ตัวเองไม่ได้อะไร มาทํางานเพื่อสังคม สุดท้าย อนามยั โลกมมี าตราการแกป้ ญั หาแอลกอฮอลร์ ะดบั นานาชาติ นค่ี อื งานที่ เหน่ือยหมดแรง แปลว่าอะไร แปลว่าเราวางใจ เครอื ข่ายงดเหลา้ ได้มีส่วนทาํ เราผิด เราเอาแต่พูดว่า เพ่ือสาธารณะนะ แตไ่ ม่มอง ตัวเอง ไม่ได้มองว่าคุณค่าของตัวเองคืออะไร ในฐานะของภาคีคนหนึ่งที่ทํางานกับ สสส. มานับสิบปี คุณธีระ อย่างผมทํา เพราะได้เนื้องาน ได้คิด ได้สร้างสรรค์ พดู ถึงการทํางานร่วมกบั สสส. ว่า การมอี ยูข่ อง สสส. ทาํ ใหม้ ิตขิ องงาน ได้ออกแบบ ไปพัฒนาคนอ่ืน เห็นคนอื่นสําเร็จใน ด้านสร้างเสริมสุขภาพเป็นมิติสําคัญ เป็นมิติหนึ่งที่มีกลไลท่ีทางภาครัฐ งานที่จะทํา ผมคิดว่านี่คืองาน” น่าจะทําได้ในระดับหนึ่ง กลไลของสาธารณสุขการสร้างเสริมสุขภาพ ต้องเป็นเร่ืองของทุกคน พอเป็นเร่ืองของทุกคนมันจะใช้กลไลของ ในท่ีสุดสิ่งท่ีทําก็สะท้อนกลับมาตอบโจทย์ สาธารณสุข จะมีข้อจํากัดในตัวของมันเอง มีโครงสร้างของการใช้ ตัวเองทําแลว้ มีความสุขนนั่ เอง งบประมาณ โครงสร้างของบุคลากร ตัวบุคลากรเองก็ทําตามบทบาท หน้าท่ี แต่ตัวของ สสส. ทําให้เกิดพ้ืนที่การใช้งบประมาณและกระจาย สู่สังคม ถ้าไม่มีตัวน้ีก็จะทําให้ความคึกคักการมีส่วนร่วมเป็นไปได้ยาก การที่บอกว่าให้ประชาชนมีส่วนร่วม สุดท้ายก็แค่มาร่วมฟัง แต่อย่างน้ี คือลงมือทํา อย่างของเราเป็นส่วนภาคประชาสังคมก็มาคู่กับภาครัฐ คอื ช่วยกันทาํ งาน มนั เป็นประโยชน์มาก เม่ือถามว่า งานที่ทําเครียดขนาดนี้ แล้วความสุขของคุณธีระ คอื อะไร กไ็ ดค้ าํ ตอบวา่ “คอื เรอื่ งงานครบั เราคดิ วา่ ทาํ เพอื่ ใหเ้ กดิ ประโยชน์ มากท่ีสุด เราได้คิดอะไรใหม่ๆ เราได้มีโอกาสในการทดลองทําสิ่งใหม่ๆ ถ้าอยู่ในภาครัฐเราไม่ค่อยได้ทํา แต่อยู่ภาคเอกชนมันพลิกแพลงได้ ไม่อยู่ ในกรอบ พยายามหาทางออก ไม่มีกรอบเรากส็ นุกกับมนั ” คาํ ตอบตอ่ มา ของ คุณธีระ คือ ผลงานเปน็ แคผ่ ลพลอยได้ มนั เปน็ ตัวจรรโลงใจ แต่ถามว่าสุขจริงๆ คือ สุขจากท่ีเราได้ทํา เพราะบางทีส่ิงที่ เราทําไปอาจจะไม่มีผลก็ได้ แต่มันทําให้เราได้รู้ว่างานที่เราทํามันมีคุณค่า ในตัวเน้ืองานที่เราทําอยู่ ถ้ามีใครมาบอกว่าคุณธีระ คุณต้องทําอย่างน้ี หนง่ึ สอง สาม ผมอาจจะไปทาํ ของผมเอง ผมไมท่ าํ ตรงน้ี คอื เราอาจจะทาํ แล้วได้ประโยชน์จริง แต่ใจเราไม่สนุก ผมว่าสังคมไทยเหมือนกัน ภาครัฐ คิดว่า เพ่ือประโยชน์ เพ่ือสาธารณะ ต้องทําตามน้ีนะ หน่ึง สอง สาม แต่มันไม่สนุก คือ มันต้องได้ประโยชน์ทั้ง 2 อย่าง ทั้งความสุขด้วย ได้ประโยชนด์ ้วย ตดิ ตาม เฟซบกุ๊ แฟนเพจ : คนสรา้ งสขุ







สุขเลิกเหล้า อวสานเหล้าดกี รสี ูง ราคาถกู ในเมอื งเวลส์ หลังผา่ น กม. ใหม่ ตามหลงั ประเทศสก๊อตแลนด์มาติดๆ ก็คือ เวลส์ นเ่ี องท่ลี ่าสุดเมื่อปลายเดือนมิถนุ ายน ได้ผ่านร่างกฎหมายใหม่ให้ประเทศสามารถกําหนดราคาขั้นตํ่าเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ได้ ซึง่ เช่ือกันวา่ จะเปน็ กลไกสําคัญในการลดปญั หาจากการดมื่ แอลกอฮอลใ์ นประเทศไปได้มาก ท้ังน้ีคาดกันว่า กฎหมายใหม่น้ีจะมีผลบังคับใช้ทันปีหน้า พร้อมท้ังทําให้ราคาข้ันต่ํา ต่อหน่วยแอลกอฮอล์ จะอยู่ที่ 50 เพนนี หรอื ประมาณ 21.7 บาท หากเป็นไปตามนี้ จะทาํ ให้ ราคาไซเดอร์ (เครอ่ื งดื่มแอลกอฮอลห์ มกั ทาํ จากน้าํ แอปเปลิ ไมก่ รอง) 1 กระป๋องมรี าคาไม่ตํ่า ไปกวา่ 1 ปอนด์ หรือประมาณ 43 บาท เชื่อว่า เมื่อกฎหมายราคาเหล้าข้ันตํ่ามีผลบังคับใช้เวลส์จะช่วยลดการตายจากเหล้าได้สัปดาห์ละ 1 คน และลดการต้อง เข้าโรงพยาบาลเพราะเหล้าไปได้ปีละ 1,400 ครั้ง ท้ังน้ี รัฐบาลจะกําหนดราคาอย่างเป็นทางการอีกครั้งหน่ึงช่วงปลายๆ ปี ส่วนเหตุท่ีต้องกําหนดราคาขั้นต่ํากันน้ัน เพราะว่าในเวลส์แอลกอฮอล์ราคาต่อหน่วยที่ต่ํากว่า 50 เพนนีในตลาดคิดเป็นสัดส่วน มากถงึ 72% ยังพบว่า ถึงแม้ว่ากลุ่มนักด่ืมท่ีเป็นพวกท่ีมีความเส่ียงสูง จะคิดเป็นเพียง 1 ใน 4 ของนักด่ืมท้ังหมดก็ตาม แต่ปริมาณ การบริโภคแอลกอฮอล์รวมของคนกลุ่มน้ีกลับมากถึง 72% ของปริมาณแอลกอฮอล์ที่บริโภคทั้งหมดในเวลส์ พูดง่ายๆ คือ กลมุ่ ดมื่ จดั ดม่ื ไดม้ ากเพราะเหลา้ มรี าคาถกู เกนิ ไปนนั่ เอง ทาํ ใหป้ ญั หาตา่ งๆ ตามมามากมายเปน็ ภาระของประเทศ โดยกฎหมายใหมน่ ี้ เช่ือวา่ จะชว่ ยลดภาระระบบประกนั สุขภาพแห่งชาตขิ องประเทศไดม้ ากถึง ปลี ะ 6.5 ล้านปอนด์ ดมื่ เหลา้ หลังออกกําลังกาย/เล่นกีฬา เสย่ี งร่างพัง ท่ีประเทศออสเตรเลีย เริ่มมีเสียงเตือนออกมาจากบรรดาผู้เช่ียวชาญ ด้านวิทยาศาสตร์การกีฬาและโภชนาการ ถึงแนวโน้มความ นิยมดื่มแอลกอฮอล์ หลังการเล่นกีฬา หรือออกกําลังกาย ซ่ึงเชื่อกันว่า หลักๆ แล้วเป็นอิทธิพลของภาพ จากการถ่ายทอดการแข่งขันกีฬา ที่ท้ายๆ รายกายมักมีภาพนักกีฬามืออาชีพยกขวด แอลกอฮอลข์ น้ึ ดืม่ หลังเกมการแข่งขัน รอ้ นถงึ ผเู้ ชยี่ วชาญตอ้ งออกมาดงึ สตคิ นทกี่ าํ ลงั จะเอาตามอยา่ งนกั กฬี าคนโปรด ของตวั เอง ทงั้ นี้ ผเู้ ชย่ี วชาญอธบิ ายวา่ ปกตแิ ลว้ หลงั การออกกาํ ลงั กาย รา่ งกายจะมกี ระบวนการฟน้ื ตวั ซอ่ มแซมกลา้ มเนอื้ นับตั้งแต่กระบวนการเรียกให้ร่างกายเติมน้ําเข้าไปทดแทนการเสียเหงื่อไปจนถึงการดึงพลังงานเข้าไปในกล้ามเน้ือ และอน่ื ๆ อกี มากมาย ซึ่งแอลกอฮอลจ์ ะเปน็ ตัวขัดขวางสิ่งตา่ งๆ ดงั กลา่ ว ยังผลให้ร่างกายผู้เล่นกีฬา หรือออกกําลังกาย ต้องใช้เวลานานหลายวันในการฟื้นตัว บางทีก็ทําให้ป่วยไปเลย ในวนั รงุ่ ขน้ึ ซ่ึงจะย่งิ ทําให้ร่างกายทรดุ โทรมหนักเขา้ ไปอกี เพราะรา่ งกายจะขาดอาหารตามไปด้วย ดงั น้นั แล้วผเู้ ช่ียวชาญ แนะนําว่า โดยหลักแล้วร่างกายต้องการสามสิ่งทันที เพ่ือเร่งการฟื้นตัว กล่าวคือ คาร์โบไฮเดรต โปรตีน และอีเลคโตรไลท์ (ได้จากพวกเครื่องดื่มเกลือแร่) ฉะน้ันจึงแนะนําให้เตรียมเครื่องดื่มพวกเกลือแร่ และนมชอ็ กโกแลตไว้ดม่ื ทนั ทีหลังเล่นกีฬา หรอื ออกกาํ ลงั กายจะดีทส่ี ุด นิตยสารสร้างสุข 21