ชุดความรู้ 7Q สำหรับเด็กและเยาวชนไทย สู่การเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลงในศตวรรณที่ 21

7Qสำใหนรับศเดต็กวแลระเรยษาวทชนี่ ท2ี่ตอ1งมี ชุดความรู “7Q สำหรบั เดก็ และเยาวชนไทย สูก ารเปน ผนู ำการเปลีย่ นแปลง ในศตวรรษที่ 21” E-LEARNING 7Q.

7Quotient DCY. ความเปนมา จากนโยบายของรัฐบาลทีต่ องการพฒั นาศักยภาพใหเดก็ และเยาวชนเปนผูนำการเปล่ียนแปลงในศตวรรษที่ 21 โดยทกั ษะ ที่จำเปน ประกอบดวย มีความคิดสรางสรรค สนใจ/ใสใจ เรอ่ื งเทคโนโลยี นวตั กรรม มวี จิ ารณญานกอ นตดั สนิ ใจ สามารถ พูดคุยส่อื สารกบั บุคคลตา ง ๆ นำเสนอตอ หนาสาธารณชนไดดี มจี ิตอาสาเต็มใจใหความรว มมอื ใหค วามชว ยเหลอื โดยไมห วัง ผลตอบแทน ติดตามขา วความเคล่ือนไหว อพั เดตทกุ ขอ มลู ขาวสาร รเู ทาทันสอื่ รอบรูเ ทคโนโลยสี ารสนเทศ รูจ ักชอ งทาง การส่อื สารอยา งถูกวิธี เชน การสอ่ื สารกับผูใหญ การสอื่ สาร กับเด็ก การตดิ ตองานกบั ผใู หญ เปนตน มคี วามยดื หยนุ ใน การใชชวี ิต และการทำงาน รจู กั ปรบั ตัวอยูเ สมอ ริเร่ิมสงิ่ ใหม ใสใจดูแลตัวเอง สขุ ภาพ และอนามยั ในวยั เจริญพันธุ รูจ กั เขา สังคม ชอบพบปะเพอ่ื นใหมอ ยูเสมอ ชอบเรียนรแู ละเขา ใจ ในวัฒนธรรมและความหลากหลายทางวัฒนธรรม มคี วามเปน ผูท ำท่ดี ี มคี วามรับผิดชอบตอ หนาที่ มีวนิ ัย มีความสนใจ ในการหาขอ มลู ประสบการณใ หมๆ หรอื พฒั นาทกั ษะและอาชพี ท่ที ำอยเู สมอหม่นั หาความรรู อบดาน พรอมเรยี นรู ยอมรบั ปรบั ตัว เขากบั ทกุ สถานการณ กระทรวงการพฒั นาสงั คมและความมน่ั คงของมนษุ ย โดยกรมกิจการเดก็ และเยาวชนไดน ำแนวคดิ 7Q (Quotient) มาใชในการพัฒนาเด็กและเยาวชนสูการเปนผูนำการเปลี่ยนแปลง ในศตวรรษท่ี 21 7Qสำใหนรับศเดตก็ วแลระเรยษาวทชน่ี ท2ต่ี อ1งมี

7Quotient DCY. ขอบเขตการเรยี นรู วตั ถปุ ระสงค : เพื่อใหเด็กและเยาวชนไทยมีความพรอ มสูการเปนผนู ำการเปลยี่ นแปลง ในศตวรรษท่ี 21 และเปนแกนนำจติ อาสารว มพฒั นาและแกไขปญ หา ของชมุ ชน และสังคม ภายใตห ลกั การ “เสรมิ สรา ง ซอ มสงั คม” เนอ้ื หา : จำนวน 7 บทเรยี น หลักสูตร 7Q : บทนำ บทที่ 1 รายละเอยี ดหลักสตู ร 7Qs IQ Intelligence Quotient เพอ่ื ใหเดก็ และเยาวชนไดร ู ทีม่ าและวัตถุประสงคข องหลกั สตู ร ความสามารถทางดานเชาวป ญญา หนา 2. หนา 1. บทที่ 3 บทท่ี 2 CQ Creativity Quotient Emotional Quotient EQ ความฉลาดในการริเริม่ สรางสรรค ความสามารถทางดา นอารมณ หนา 9. หนา 6. บทท่ี 5 บทท่ี 4 SQ Social Quotient Moral Quotient MQ ความฉลาดในการเขาสังคม หนา 16. ความสามารถ ในการคดิ ทางดานศีลธรรม บทท่ี 7 หนา 13. PQ Play Quotient บทท่ี 6 ความฉลาดทีเ่ กิดจากการเลน หนา 22. Adversity Quotient AQ ความสามารถในการแกป ญ หา หนา 19.

7Qs7Quotient DCY. เชาวนป ญญา หมายถงึ ความสามารถในการเผชญิ และแกไ ขปญหาในชวี ติ ประจำวันและมีความสามารถ ในการทำความเขา ใจตนเองได เมอ่ื กลา วถงึ เชาวป ญ ญาของมนษุ ย Howard Gardner ไดใ ห นยิ ามของเชาวนปญญาวาเปนความสามารถทางสมองของบุคคลสามารถแบง ออกเปน ดานตา ง ๆ ไดห ลายดา น และมคี วามสัมพันธเ ชอื่ มโยงกนั ซึ่งหากดา นใดดานหนึง่ พฒั นาดานอื่นก็พัฒนาตาม ขึ้นไปดวย ซึ่ง Gardner เรียกความสามารถกลุมนี้วา “พหุปญญา”(Multiple Intelligences) (Mc Grath H. & Noble T., 1996) ซึ่งประกอบไปดว ย ดานดนตรี (Musical) ดา นภาษา (Verbal/linguistic) ดา นการคิดเลขและการใชเ หตุผล (Logical/Mathematical) ดา นการเคลอ่ื นไหวรางกาย (Body/Kinesthetic) ดา นพื้นทแ่ี ละมิตสิ มั พันธ (Visual/Spatial) ดา นความสมั พนั ธร ะหวา งบคุ คล (Interpersonal) ดานการเขา ใจตนเอง (Intrapersonal) โดยเชาวนปญญาในทุกดานของมนุษยสามารถพัฒนาไดหากไดรับการพัฒนาผานการฝกฝน และหากในดานใดดานหนึ่งไดรับการพัฒนาใหเดนเต็มที่ ก็สามารถชวยพัฒนาดานอื่น ๆ ไปดวย เชน กัน เพราะการทำงานของเชาวนปญญามีลกั ษณะทเ่ี ช่อื มโยงไมแยกออกจากกนั อยางอสิ ระ ทำใหแมพ ัฒนาดานหน่งึ อกี ดา นกพ็ ัฒนาขึน้ ดวย “เสรมิ สราง ซอมสังคม” 1

7Quotient DCY. บทที่ 1 INTELLIGENCE QUOTIENT I ความสามารถทางดา นเชาวปญ ญา ความสามารถทางดา นเชาวป ญ ญา การคดิ คำนวณ การใชเ หตผุ ล การเชอื่ มโยง การเรยี นรเู ดิมมาใช ในการแกไขปญ หาและสถานการณใ หมร วมไปถึง การใชค วามจำระยะสน้ั และระยะยาวการวางแผน ในการทำงาน (กรมสขุ ภาพจิต,2559) “เสรมิ สราง ซอ มสังคม” 2

7Quotient DCY. IQ INTELLIGENCE QUOTIENT ความสามารถทางดา นเชาวปญ ญา ความสามารถทางดา นเชาวป ญ ญา การคดิ คำนวณ การใชเ หตผุ ล การเชอื่ มโยง การเรยี นรูเดิมมาใชในการแกไขปญ หาและสถานการณใ หม รวมไปถึงการใชความจำ ระยะส้นั และระยะยาว การวางแผนในการทำงาน (กรมสขุ ภาพจติ ,2559) โดยทวั่ ไปแลว ความสามารถของมนษุ ยอ าจแบง ออกไดเ ปน 2 ดา นใหญ ๆ ไดแ ก ความสามารถทางความคดิ และความสามารถทางอารมณ โดยความสามารถทาง ความคดิ (Cognitive Intelligence) คอื ความสามารถของสมอง ในการคดิ วิเคราะหการใชเหตุผล การคำนวณ โดยความสามารถดานน้ีสามารถวัดออกมา เปน คาตวั เลขไดดวยแบบทดสอบมาตรฐานที่ใชว ัดความสามารถทางสติปญ ญา ซง่ึ ตวั เลขทไ่ี ดน ี้ กค็ อื คา IQ (Intelligence Quotient) หรอื ระดบั สตปิ ญ ญา นน่ั เอง คา IQ ปกติ จะอยทู ป่ี ระมาณ 90 - 110 “เสรมิ สราง ซอมสังคม” 3

7Quotient IQDCY. สำคญั ตอเดก็ ไทยอยา งไร? จากการศึกษาระดับ IQ ของประเทศตางๆ (National IQ) โดย Lyn & Vanhanen ในป ค.ศ. 2002 ไดมีงานวิจัยตอยอดติดตามมาอีกหลายฉบับ โดยในป ค.ศ. 2012 Lynn ไดตีพมิ พงานวจิ ยั เก่ียวกบั ปจ จัยทม่ี คี วามสัมพันธก บั National IQ พบวา ระดับ IQ ท่ดี เี ปน ปจจัยสง เสริมทางเศรษฐกิจ และในระดบั บุคคลสง ผลตอ รายไดตอหวั ของประชากร และยังชว ย สนับสนุนใหเกดิ การกระจายรายไดทส่ี มดลุ ภายในประเทศ นอกจากนน้ั ยงั พบวา ประเทศทม่ี ีระดบั IQ เฉลย่ี สูง จะมคี ุณภาพชวี ิตของประชากรท่ดี กี วา โดยวัดจาก Human development index ซึ่งเปน ดัชนชี ว้ี ัดความเปน อยูของประชากรท่คี รอบคลุม 3 ประเด็นหลัก ไดแ ก สุขภาพ การศึกษา และการดำรงชีวิตที่ดี ดงั น้ันการพฒั นา IQ ของเด็กไทย จงึ ถือเปน เปาหมายสำคญั ท่จี ะสง ผล ตอ คณุ ภาพของเด็กและเยาวชนท่จี ะเตบิ โตไปเปน ผใู หญท ี่มีศกั ยภาพ เปนกำลงั สำคัญของชาติ ในอนาคตตอ ไป “เสรมิ สราง ซอมสังคม” 4

7Quotient DCY. ปจจัยเส่ยี งทางจติ - สงั คม (Psychological Risk Factor) 1 ขาดโอกาสในการเรยี นรแู ละสัมพนั ธภาพทดี่ รี ะหวางเดก็ และผดู ูแล ซ่งึ โอกาสในการเรียนรขู องเดก็ จะเกดิ ไดจ ากการทผี่ ดู แู ลมกี จิ กรรมรว มกบั เดก็ มีของเลน ทเ่ี หมาะสมกบั วัย กระตนุ การเรียนรูสง เสริมพัฒนาการดานภาษาและการแกปญหา ซ่ึงตอ งควบคไู ปกับสมั พนั ธภาพทดี่ รี ะหวางเด็กกับผูดแู ล โดยผูด แู ล มีสุขภาพจิตดี ไมใช ความรนุ แรง เขาใจ และตอบสนองตออารมณของเด็กไดอ ยางเหมาะสม เดก็ ที่ขาดโอกาส ในการเรียนรแู ละมสี ัมพันธภาพทไ่ี มด ีกับผดู แู ล มกั มคี วามเสีย่ งตอพัฒนาการท่ลี า ชา และ IQ ลดตา่ํ ลงเม่ือโตขึน้ ในประเทศไทยพบปญหาน้ใี นครอบครัวทีม่ ปี ญ หาเศรษฐกจิ และในพน้ื ทช่ี นบททพ่ี อ แมต อ งเดนิ ทาง มาทำงานในเมอื ง ปลอ ยใหผ สู งู อายตุ อ งเลย้ี งดู เด็กหลายคน 2 ภาวะซมึ เศราในแม: Maternal depression แมท ม่ี ภี าวะซมึ เศรา หลงั คลอดจะไมส ามารถตอบสนองตอ อารมณข องเดก็ ไดอยา งเหมาะสม สง ผลใหเด็กมคี วามเส่ียงตอ พัฒนาการไมสมวัย มีภาวะซมึ เศรา ในแม หลงั คลอด พบในชว ง 6 เดอื นแรกหลงั คลอด คดิ เปน รอ ยละ 1.0 - 5.7 โดยพบสงู สดุ ชว ง 3 เดือนแรก ในประเทศไทยพบความชกุ ของโรคซมึ เศราในชว ง 4 - 6 สัปดาห หลังคลอด คดิ เปนรอยละ 9.5 3 การเผชญิ กบั ความรุนแรงในชมุ ชนและสงั คม เชน การถกู ทำรา ยรา งกายการถกู ทำโทษอยา งรนุ แรง การดถู กู ใหอ บั อาย การอยใู นสถานการณท ม่ี กี ารทำรา ยรา งกายกนั ภายในครอบครวั สง ผลตอ พฒั นาการ ของสมอง โดยเฉพาะในสว นทส่ี มั พนั ธก บั การใชภ าษา 4 การเติบโตในสถานท่ีไมเหมาะสม เสย่ี งตอ การเจรญิ เตบิ โตทล่ี า ชา เกดิ ปญ หาพฤตกิ รรม และ มี IQ ตา่ํ กวา เกณฑ “เสริม สราง ซอ มสังคม” 5

7Quotient DCY. บทท่ี 2 E EMOTIONAL QUOTIENT ความสามารถทางดานอารมณ ความสามารถทางดานอารมณ เปน ความสามารถในการตระหนักรูถงึ อารมณ ของตนเอง (Self-Awareness) และผอู ่ืน เอาใจเขามาใสใ จเรา (Empathy) สามารถควบคมุ จดั การอารมณ และยบั ยงั้ ช่ังใจใหแสดงออกมาอยา งเหมาะสม (Managing Emotion) (กรมสุขภาพจติ , 2543) 6“เสรมิ สรา ง ซอมสังคม”

7Quotient DCY. ความสามารถทางดานอารมณ Emotional Quotient คอื ความสามารถของมนุษยใ นการท่ีจะเขาใจ อารมณต นเอง จัดการกบั อารมณไดอ ยางมี ประสิทธิภาพ มีมนุษยสัมพันธด ี รจู กั มองโลก ในแงด ี รวมถงึ สามารถปรบั ตวั กบั ปญ หาตา ง ๆ มกี ารสรา งแบบทดสอบเพื่อวดั ความสามารถ ดานน้อี อกมาเปน ตวั เลขคลายๆ IQ โดยเรียกวา EQ (Emotional Quotient) แตเนือ่ งจาก ความสามารถดา นนมี้ ีความสลบั ซับซอ น ปจ จบุ ันจงึ ไมม ีแบบทดสอบที่ไดรบั การยอมรับ วา มมี าตรฐานสากลวดั ไดอ ยา งแทจ รงิ ปจ จบุ นั มีการใชคำวา EQ แทนความฉลาดทางอารมณ กนั อยางกวางขวาง “เสรมิ สราง ซอมสงั คม” 7

7Quotient DCY. EQ สำคญั ตอเด็กไทยอยางไร? จากการศึกษาของ Felsman & Vaillant,1987 ไดม กี ารติดตามเดก็ ชายจำนวน 45 คน ท่เี ติบโตมาใน เมือง Somerville รัฐ Massachusetts ประเทศ สหรัฐอเมรกิ าเปนเวลา 40 ป พบวา ดาน IQ ไมคอย มคี วามสัมพนั ธก ับหนาท่กี ารงาน หรอื การประสบ ความสำเรจ็ ในชีวิต ส่ิงทีส่ ำคัญ ไดแ ก ความสามารถ ในการจัดการควบคมุ อารมณและการมมี นุษยสมั พันธ ทดี่ ี ดังน้นั การทีเ่ ดก็ ไทยมี EQ ดี จะชว ยสนบั สนุน ใหเด็กเติบโตเปน ผใู หญทป่ี ระสบความสำเร็จในชีวิต ปจจัยท่ีสง ผลตอ EQ เดก็ ไดแ ก การทำงานของสมอง เชาวปญญา การเลย้ี งดูของพอ แม มีผลอยางมากตอ EQ ของเดก็ โดยการทผ่ี ูเลี้ยงดู มีสัมพนั ธภาพทด่ี ี กับเดก็ มคี วามใกลชดิ ผกู พัน เปนตวั อยางท่ีดี มีการฝกวนิ ยั ใหก ับเด็กไดอ ยางเหมาะสมตามวยั การไมใ ชค วามรนุ แรง จะสง ผลใหเด็กมคี วามฉลาด ทางอารมณ “เสริม สรา ง ซอ มสังคม” 8

7Quotient DCY. บทท่ี 3 C CREATIVITY QUOTIENT ความฉลาดในการรเิ รมิ่ สรางสรรค ความฉลาดในการคิดริเริ่มสรางสรรค โดยอาศัยจินตนาการ และทักษะ พ้ืนฐานดานการคิดริเร่ิม คิดคลอง คิดยืดหยุน คิดอยางละเอียด คิดวิเคราะห และสงั เคราะห เพอื่ ใหไ ดส งิ่ ใหม ๆ แตกตา งไปจากเดมิ มปี ระโยชนแ ละคณุ คา ตอตนเอง ผอู ื่น และสงั คม (Mc Grath H. & Noble T., 1996) “เสริม สรา ง ซอมสงั คม” 9

7Quotient DCY. Creativity Quotient ความฉลาดในการรเิ รม่ิ สรางสรรค ความฉลาดในการริเริ่มสรา งสรรค คือหนงึ่ ในศกั ยภาพของความฉลาดทีม่ ตี ดิ ตวั มาแตก ำเนดิ ความฉลาดของ Q ตวั น้ี ผปู กครองสามารถเพ่ิมใหเดก็ ไดดว ยการสนบั สนุนใหไ ดเ ลน ไดค ิดนอกกรอบ ไดท ำกิจกรรมตา ง ๆ เชน งานศลิ ปะ การประดิษฐสง่ิ ของ ดนตรี การเลานิทาน ฯลฯ เนอ่ื งจาก การไดเ รยี นรสู งิ่ ใหม ๆ จะเปน การชว ยกระตนุ ใหเ กดิ ความคดิ สรา งสรรคไ ดเ ปน อยา งดี นอกจากน้ียังชวยใหเด็กมีความฉลาดในการแกปญหา (AQ) ท่ีเช่ือมโยงความคิดสรางสรรค กับการคดิ นอกกรอบ คน หาวธิ แี กไขปญ หาใหม เพ่ือสรางคำตอบใหม ๆ ขน้ึ มาได “เสรมิ สรา ง ซอ มสงั คม” 10

7Quotient DCY. ปจจยั ทส่ี งผลตอ CQ 1. ใหเดก็ ไดมสี ว นรว มกับกจิ กรรมที่หลากหลาย : การไดลองทำกิจกรรมทีห่ ลากหลายจะทำใหไดเ รียนรู และเกดิ กระบวนการคดิ สรา งสรรคใ นการทำหลากหลาย รวมถงึ ไดม องเหน็ สง่ิ ทต่ี วั เองสนใจ และรวู า ตวั เองชอบ หรอื ถนัดสง่ิ ใดสิง่ หน่งึ มากขึ้น 2. ใหโอกาสเดก็ ไดลองทำสิ่งท่ตี วั เองชอบ : เปดโอกาสใหเด็กไดต ัดสนิ ใจเลือกทำในสิ่งทต่ี วั เองถนัด เพอ่ื เสรมิ สรา งจนิ ตนาการ เชน การวาดรปู เลน ดนตรี เลน กฬี า การเตน การแสดงบนเวทตี า ง ๆ หรอื แมก ระทง่ั เรอื่ งวชิ าการ เปน ตน พรอ มใหก ารสนบั สนนุ ชมเชย กับความพยายามหรือความสำเร็จ ใหกำลังใจในยามทอ แท โดยไมวิจารณหรือเปรียบเทียบผลงานลูกกับคนอ่ืน เพ่อื ไมเปน การปด กัน้ ความคดิ สรา งสรรคของเด็ก อกี ทางหน่งึ ได 3. สงเสริมใหเ ดก็ เขยี นบนั ทึกประจำวนั : ขอ ดขี องการใหเด็กไดเ ขียนบันทึกหรือไดอารี่ประจำวัน จะทำใหไดรูจักรวบรวมความคิด การลำดับเร่ืองราว อยา งเปนขั้นเปน ตอน ไดแ สดงความคิดสรา งสรรค และสอื่ ความรสู กึ ออกมาดว ยการเขยี นทไี่ รข ดี จำกดั เปนวิธที งี่ า ยและมีประสทิ ธิภาพ นอกจากนกี้ ารเขยี น ยงั มสี ว นชว ยในเรอื่ งของภาษา ไดฝ ก ทกั ษะการเขยี น ไดรูจักคำศัพทใหม ๆ มีคลังคำศัพทในสมองเพ่ิมเติม ทำใหร จู กั ใชค ำพดู ในการสอ่ื สาร และสง เสรมิ ใหเ ปน เดก็ รักการอา น “เสรมิ สราง ซอ มสังคม” 11

7Quotient DCY. ปจจัยทสี่ ง ผลตอ CQ (ตอ ) 4. ชวนใหเดก็ ไดอ านหนงั สือ : การอานหนังสือหรือนิทานเปนกิจกรรมที่สรางทั้งความรู ความคิดสรางสรรค และทักษะการอาน ของเดก็ ๆ ไดอ ยา งดแี ละมปี ระสทิ ธภิ าพ ผลลพั ธจ ากการไดอ า นหนงั สอื จะชว ยใหส มองของ เดก็ มวี งจรประสาทนบั ลา นทเี่ ชอื่ มโยงกนั อยา งทวั่ ถงึ เกดิ การกระตนุ วงจรประสาทในสมอง ใหท ำงาน กระบวนการนีส้ มองของเด็กจะพฒั นาความสามารถในการคดิ รเิ รม่ิ สรางสรรค มจี นิ ตนาการทม่ี ากมายไรข ดี จำกดั มผี ลตอ ทกั ษะการเรยี นรดู า นอน่ื ๆ และทำใหม คี วามรู ในเร่ืองตาง ๆ เพ่ือเตรียมพรอมสำหรับการรับมือในสถานการณหลากหลาย หลังอานเสร็จ กระตุนใหเด็กไดคิด โดยการเปดโอกาสใหถามหรือผูปกครองลองตั้งคำถาม เพ่ือใหเด็กคนหา ขอสงสัย และแสดงความคิดเหน็ ก็เปนปจ จัยทช่ี ว ยใหไดม ี CQ เพิ่มข้ึน 5. พาเดก็ เปด โลกกวางตามแหลงเรยี นรตู า ง ๆ : ปจ จบุ นั นม้ี แี หลง ทอ งเทยี่ วเชงิ สรา งสรรค เสรมิ พฒั นาการ ไดค วามรู และสรา งจนิ ตนาการ ใหเ ดก็ ๆ ออกไปเปด โลกกวา งและไดเ รยี นรมู ากมาย ไมว า จะเปน พพิ ธิ ภณั ฑ แหลง ทอ งเทยี่ ว ธรรมชาติ ฟารม แหลง ทอ งเทยี่ วทางประวตั ศิ าสตร โครงการพระราชดำริ ฯลฯ ทถี่ กู เตมิ เตม็ ดวยความคิดสรา งสรรคข องเหลานกั คิดและนกั สรา งสรรคร วมถงึ ชาวบา นในชมุ ชน การไปเท่ียว นอกบาน ถือเปน ประสบการณท ใ่ี หล กู ไดค น หาส่ิงใหม ๆ นำส่งิ ท่ีไดเรียนรไู ปตอยอด สรา งสรรค สง่ิ ใหมตอไป ยิง่ มวี ัตถดุ บิ หลากหลายมากเทาไรกย็ ่งิ คดิ สรา งสรรคตอ ยอดไดมากขึ้นเทานัน้ 6. ใหเด็กไดเ ลน : การมี CQ นั้นจะสมั พันธกบั เรอ่ื งการเลน ถา ใหเดก็ ไดเลน อยา งอสิ ระตามความชอบและทำกจิ กรรม ทสี่ ง เสรมิ จนิ ตนาการใหเ หมาะกบั วยั เชน การทำงานศลิ ปะ เลน ของเลน ธรรมชาติ ของเลน เสรมิ พฒั นาการ การประดษิ ฐ กจิ กรรม กฬี าตา ง ๆ ทงั้ นไ้ี มว า จะเลน คนเดยี ว เลน กบั เพอื่ น เลน กบั ผปู กครอง จะชว ยกระตนุ ใหเ ดก็ มคี วามคดิ สรา งสรรค เปน ความฉลาดทจ่ี ะตอ ยอด สพู ฒั นาการดา นอนื่ ๆ ของลูกได “เสริม สรา ง ซอ มสงั คม” 12

7Quotient DCY. บทท่ี 4 MORAL QUOTIENT ความสามารถในการคดิ ทางดานศลี ธรรม ความสามารถในการคิดทางดา นศีลธรรม คณุ ธรรม จริยธรรมในใจของบุคคล รวมไปถึงการประพฤติดี รจู ักผิดชอบ มีความรับผดิ ชอบตอ ตนเอง ผอู น่ื และสงั คม (กรมสุขภาพจิต, 2543) “เสริม สราง ซอมสังคม” 13

7Quotient DCY. ความสามารถในการคิดทางดา นศลี ธรรม Moral Quotient ความฉลาดทางจรยิ ธรรมหรือศีลธรรม หรอื ความฉลาดในการเขาใจ และควบคมุ การแสดงออกทางอารมณของตนเอง ซึ่งเปนสิ่งที่ทุกคน ควรจะมี เพราะการมีความฉลาดทางจริยธรรมจะสง ผลใหเ กดิ พฤติกรรม ในดานดี เชน มคี วามเห็นอกเหน็ ใจผอู ื่น ไมเ หน็ แกต ัว คดิ ดี ทำดี พดู ดี มคี วามเมตตาปรานี และรจู กั ใหอ ภยั ซง่ึ เปน ลกั ษณะทพ่ี งึ ประสงคข องสงั คม การท่บี ุคคลจะมี MQ ไดนัน้ ไมส ามารถเกิดไดในระยะเวลาสัน้ ๆ จำเปน ตอง ไดร บั การปลกู ฝง ตงั้ แตเด็ก ๆ โดยเฉพาะในชวง 3 ปแ รก หากเดก็ ไดรับ การปลกู ฝงดา นศีลธรรมและจริยธรรมอยางตอเนื่อง จะเปนพื้นฐานสำคัญ ในการปลูกฝงความดีลงไปในจิตสำนึก ซึ่งจะทำใหเขาสามารถพัฒนา MQ ไดในระดับทส่ี ูงข้นึ ตอ ไปในอนาคต “เสรมิ สรา ง ซอมสังคม” 14

7Quotient DCY. ปจจยั ทส่ี งผลตอ MQ 1 เปนตนแบบทางจริยธรรมใหแกเด็ก : ตอ งทำใหเ ด็กเห็นเพื่อสรางจติ สำนกึ ทีด่ ีใหแ กเด็ก เชน แสดงความซอื่ สตั ย มีความกตญั รู คู ณุ ความยตุ ธิ รรม ความเมตตากรณุ า ความเออื้ เฟอ เผื่อแผเ พือ่ ทีเ่ ด็กจะไดจดจำตนแบบทด่ี เี หลา นี้ ไปประพฤติปฏบิ ัติจนเปนนิสยั 2 สั่งสอนใหเด็กรูจักถูกผิด : เมอ่ื เดก็ ทำผดิ ตอ งสง่ั สอนและชแ้ี นะแนวทางทถ่ี กู ตอ งใหเ ดก็ ไดร ู ไมค วรเขา ขา งหรอื ปกปอ ง จนเกนิ ไป บางครง้ั หากทำผดิ อาจมบี ทลงโทษบา ง เพอ่ื ใหเ ดก็ ไดเ รยี นรผู ลเสยี ของการทำผดิ และเมอ่ื ลกู ทำความดี เชน แบง ขนมใหค นอน่ื บรจิ าคของเลน ชว ยทำงานบา น กค็ วรไดร บั คำชม และรางวลั เพอ่ื เปน การใหก ำลงั ใจในการทำความดขี องเดก็ เปน การจงู ใจใหเ ดก็ อยากทจ่ี ะทำ แตส ง่ิ ดี ๆ 3 ใหเด็กไดใกลชิดกับหลักคำสอนตามความเชื่อของครอบครัว : อาจหาเวลาพาเดก็ ไปเรยี นรพู ธิ กี รรมหรอื คำสอนตา ง ๆ ตามศาสนสถาน เพอ่ื ใหเ ขาไดซ มึ ซบั สง่ิ ดี ๆ หรอื อาจนำคำสอนตามหลกั ศาสนามาสอนเดก็ โดยใชค ำอธบิ ายงา ย ๆ เพอ่ื ใหเ ดก็ เขา ใจ การใหเ ดก็ มโี อกาสเรยี นรหู ลกั คำสอนตามศาสนาทน่ี บั ถอื ตง้ั แตเ ขายงั เดก็ เปน การปลกู ฝง คณุ ธรรมไดเ ปน อยา งดี 4 ใหเด็กเรียนรูจริยธรรมผานกิจกรรมที่เขาชอบ : นทิ านและเพลงเปน สอ่ื ทเ่ี ขา ถงึ เดก็ ไดง า ยและดที ส่ี ดุ ควรเลอื กนทิ านหรอื เพลงทม่ี เี นอ้ื หาเกย่ี วกบั ความกตญั ู ความซอ่ื สตั ย การชว ยเหลอื การแบง ปน และความรกั ตอ เพอ่ื นมนษุ ยแ ละสตั ว เพอ่ื ชว ยปลกู ฝง จรยิ ธรรมและคณุ ธรรมใหก บั เดก็ โดยคอยพดู กระตนุ ใหเ ดก็ คดิ ตาม 5 สอนใหลูกเห็นคุณคาของสิ่งรอบตัว : โดยฝก ใหเ ดก็ รจู กั พดู ขอบคณุ ใหเ ปน นสิ ยั เชน ใหเ ดก็ ขอบคณุ ทกุ ครง้ั เมอ่ื มคี นทำอะไรให ขอบคณุ ธรรมชาตทิ ม่ี อบชวี ติ ขอบคณุ อาหารทท่ี ำใหร า งกายแขง็ แรงการใหเ ขาขอบคณุ สง่ิ ตา ง ๆ รอบตวั เปน การปลกู ฝง คณุ ธรรมอยา งหนง่ึ ในการใหเ ขารจู กั เหน็ คณุ คา ในสง่ิ ทม่ี ี ซง่ึ จะทำใหเ ขารจู กั คณุ คา ของตนเองและผอู น่ื เมอ่ื เหน็ คณุ คา กจ็ ะเกดิ ความรกั ตอ สรรพสง่ิ รอบตวั “เสรมิ สราง ซอ มสงั คม” 15

7Quotient DCY. บทที่ 5 S SOCIAL QUOTIENT ความฉลาดในการเขา สงั คม ทักษะความสามารถในการเขาสังคม การไดเลน ไดท ำกิจกรรมกบั เพ่อื น การคบเพื่อนท่หี ลากหลาย การใชช ีวติ อยูรว มกับผอู นื่ ไดอ ยางมคี วามสขุ การมีมนษุ ยสมั พันธท ี่ดี มีทกั ษะในการสอ่ื สาร กับผอู น่ื มองโลกในแงดี (Mohd Effendi et.al, 2016) “เสริม สรา ง ซอ มสังคม” 16

7Quotient DCY. Social Quotient ความฉลาดในการเขา สังคม เปน ความสามารถในการปรบั ตวั ใหเ ขา กบั การเปลยี่ นแปลงของผคู นและสงั คมรอบขา งได เปนอยางดี มีมนุษยสัมพันธท่ีดี สามารถใชชีวิตรวมกับผูอ่ืนได ยอมรับฟงความคิดเห็นของผูอ่ืน เขาใจทม่ี าทีไ่ ปของการเปลี่ยนแปลงรอบตัว ยอมรบั ส่ิงท่เี ปล่ยี นแปลงเหลานไ้ี ด และสามารถ ปรบั ตัวใชชวี ติ อยูทามกลางสิ่งเหลานี้ไดอ ยางมีความสุข ซึง่ จะรวมไปถึงกายภาพในการเขาสงั คม เชน การวางตวั ในสถานการณต า ง ๆ การแตง ตวั ใหถ กู กาลเทศะ มบี คุ ลกิ ภาพทด่ี ี พดู จาไพเราะ เหลานีถ้ อื วา เปนคนมีความฉลาดทางสังคมสูง ทง้ั น้ี มขี อ มลู ของสถาบนั เทคโนโลยคี ารเ นก้ี ในการตดิ ตามสถติ ขิ องคนทม่ี ี IQ ดี ทมี่ กี ารฝก อบรม ทางดา นสมอง รวมท้งั มที ักษะความสามารถในการทำงานดี พบวา คณุ สมบัติดงั กลา วทำใหค น ประสบความสำเรจ็ เพยี ง 15% เทา น้นั แตอีก 85% มาจากปจ จยั ดา นบคุ ลิกภาพ และการปฏิบตั ิ ตอผูอ ื่น หรอื ทีเ่ รียกวาการพฒั นาทกั ษะความฉลาดทางสังคมทด่ี ี SQ จงึ จัดเปน หน่ึงใน Q ที่ไดรับการยอมรับท่ัวโลกวา มีความสำคัญตอการประสบความสำเร็จและใชชีวิตอยางมีความสุข ซึ่งถาคุณพอคุณแมสงเสริมใหลูกมีพัฒนาการทางไอคิวและ EQ ที่ดีแลว ก็ควรสงเสริมใหลูก มี SQ ที่ดคี วบคูก ันไป “เสริม สราง ซอ มสังคม” 17

7Quotient DCY. ปจจยั ท่สี งผลตอ SQ 1 สอนใหเ ด็กมนี าํ้ ใจ เออ้ื เฟอ แบงปน และเห็นอกเหน็ ใจผอู ื่น : ความมเี มตตา มนี าํ้ ใจนั้น เปนหัวใจสำคัญของความฉลาดทางสงั คม คือความสามารถ ในการเขาใจสิ่งที่ผูอ่ืนเดือดรอน วิธีท่ีดีท่ีสุดในการสอนลูกเรื่องน้ีก็คือการมีพอแม เปนตัวอยางท่ีดีใหไดเห็น ซ่ึงจะทำใหเด็กสามารถในการใชชีวิตรวมกับผูอ่ืนได ทำใหสามารถ ปรับตัวใหเขากับการเปลี่ยนแปลงของผคู นและสังคมรอบขา งไดเปนอยา งดี 2 สอนใหเด็กรูจกั รบั ฟง : การฟง คือกุญแจสำคัญในการจะเปนเปนท่ีรักของคนรอบขาง สอนใหรูจักรับฟงความคิด ของผอู นื่ แมบ างเรอ่ื งจะไมเ หน็ ดว ย แตก อ็ ยา หยดุ ฟง ถอื เปน การเคารพสทิ ธข์ิ องผพู ดู และผูคนจะใหความสำคัญกับคนทเี่ คารพในความคดิ เหน็ ของพวกเขาเสมอ 3 สอนเด็กรูจักการใหอภัย : ไมใ ชทกุ พฤติกรรมทไ่ี มดี และบางคนอาจทำผดิ ดวยความไมต้ังใจ สอนเด็กใหรูจ กั แสดงออก ดว ยการพดู “ขอโทษ” เมื่อทำผิด และเรยี นรทู จ่ี ะ “ใหอ ภยั ” กับคนอืน่ ในเร่อื งเล็ก ๆ นอ ย ๆ เชนกัน 4 พาเขาสงั คม : การพาเดก็ ไปทำกิจกรรมรวมกับคนอนื่ จะทำใหไ ดเรียนรกู บั การเขาสงั คม การเลนหรือ ทำงานเปนกลุม จะชว ยใหเ ด็กรจู กั เรยี นรูด ว ยตัวเอง สังเกตเหน็ ตวั อยางของพฤติกรรม ท่ีถูกตอง หรือไมดี ซ่ึงเปนส่ิงที่จะชวยใหเด็กเรียนรูส่ิงท่ีเหมาะสม รูจักแบงบทบาทหนาที่ รจู กั การเปน ผนู ำและผตู ามทด่ี ี เรยี นรทู จี่ ะแกป ญ หาเฉพาะหนา ฯลฯ เหลา นจ้ี ดั เปน พน้ื ฐาน ของความฉลาดทางสังคมและอารมณ คอื สามารถอานและตอบสนองตอ ความสมั พันธ ผูอนื่ ได “เสริม สรา ง ซอมสงั คม” 18

7Quotient DCY. บทที่ 6 A ADVERSITY QUOTIENT ความสามารถในการแกปญหา จติ ใจสามารถกลบั สสู ภาวะปกตไิ ด และมีความเขม แขง็ ทางใจ พรอมทง้ั ยืดหยุนทางอารมณพ รอมรบั สถานการณ ท่กี อ ใหเ กดิ ความลำบากทางจติ ใจได (กรมสขุ ภาพจติ , 2552) “เสริม สรา ง ซอ มสงั คม” 19

7Quotient DCY. ADVERSITY QUOTIENT ความสามารถในการแกปญหา ความยดื หยุนในภาวะวกิ ฤตเปนศักยภาพทางอารมณแ ละจิตใจในการทจี่ ะฟน ตัวภายหลงั ทพ่ี บกบั เหตุการณวกิ ฤตหรือสถานการณท ี่ใหเกดิ ความยากลำบากไดสำเรจ็ แสดงใหเห็นถึงการเอาชนะ ปญ หาและอปุ สรรคของชวี ติ โดยใชพ ลงั สขุ ภาพจติ ทเ่ี ขม แขง็ และยงั สามารถใชว กิ ฤตใหเ ปน โอกาส สามารถยกระดบั จติ ใจ ความคดิ และการดำเนนิ ชวี ติ ไปในทางทดี่ แี ละประสบผลสำเรจ็ ได ภายหลงั ท่ไี ดเผชญิ กับเหตกุ ารณวิกฤตน้ัน ใหผานพนไป ความยืดหยุน ในการภาวะวิกฤตน้มี คี วามจำเปน สำหรบั บคุ คลทกุ คนทง้ั เดก็ และผใู หญท ตี่ อ งพรอ มทจ่ี ะเผชญิ กบั เหตกุ ารณว กิ ฤตในชวี ติ ทอี่ าจจะ มาเมื่อใด หากเราเตรียมพรอมตันทุนทางใจไวใหเพียงพอตอการรับมือกับเหตุการณที่จะเกิดข้ึน ในอนาคตโดยไมส ามารถคาดเดาไดอยางมีความพรอมในศักยภาพและประสบความสำเรจ็ ได ปจจยั ท่ีสงผลตอ PQ. สำหรับแนวทางในการพฒั นา AQ นั้น ควรพจิ ารณาใหส อดคลอ งกบั ระดับของวัยเพราะวัยผใู หญ และวยั เด็กมรี ะดับของมุมมองโลกและชีวิตตางกัน การรบั มือกับภาวะวิกฤตจึงตางกนั อีกทง้ั ปจจัย ส่ิงแวดลอ มบคุ คลทีเ่ กีย่ วของกแ็ ตกตางกัน สำหรับวยั เด็ก ครู เพื่อน มอี ทิ ธิพล เชนเดยี วกับพอ แม ในขณะทว่ี ยั ผใู หญ สงิ่ แวดลอ มบคุ คล คอื บคุ คลทอี่ ยใู กลช ดิ หรอื ใหค วามสำคญั เชอ่ื ใจ เปน ตน อยา งไรกต็ าม แนวคดิ ทเ่ี ปน จดุ รว มและสามารถนำมาพฒั นาการเสรมิ สรา ง AQ ได กรมสขุ ภาพจติ นำเสนอเทคนิค 4 ปรับ 3 เติม (กรมสขุ ภาพจิต, 2552 : 91 - 93) ซง่ึ ผูเขยี นไดนำมาเปนกรอบ ในการนำเสนอ เปนการสรา งวคั ซนี เพื่อเสริมสรา ง 4 ปรับ 3 เตมิ เปนเทคนิค ท่นี ำมาใชใ นการ จดั การกับปญ หาอยูในแนวคิดองคป ระกอบที่ 3 ของ RQ คือ I can หรอื ฉันทำได ในสถานการณ วกิ ฤต คนเรามกั จะมคี วามรสู กึ ตา ง ๆ รนุ แรงจนไมส ามารถใชว ธิ กี ารปรบั ตวั ปรบั ใจ ทำตวั ตามปกตไิ ด “เสรมิ สราง ซอ มสังคม” 20

7Quotient DCY. หลักการปรับตัวในลักษณะ \"4 ปรับ 3 เติม\" ปรับ 4 เติม 3 ปรับอารมณ ไมโกรธแคน ไมใชอารมณแ กป ญหา ปรับความคิด มองเห็นดา นดี สังคมตืน่ ตวั ใฝส ันติใชเหตุผลขอเทจ็ จริง เปนการเปด ใจปรับเปลีย่ นมุมมองตอคนและสงั คมรอบตวั เพราะทกุ คนตางมีเหตผุ ลของตนเองทง้ั น้ัน ปรับการกระทำ ติดตามขาวสารเลอื กวธิ สี ่ือสารและแสดงความหว งใย ในเหตุการณท เี่ หมาะสมไมใ ชความรนุ แรงตอกัน เมอ่ื เจอคน ที่มคี วามคิดเห็นท่ไี มต รงกัน ปรับเปาหมาย มองความขัดแยง ท่ีเกิดข้ึนเปน เรือ่ งธรรมดา โดยทุกฝาย ตางกม็ คี วามคดิ เปนของตวั เอง เติมศรัทธา เช่อื ม่นั วาบา นเมอื งกำลังจะเปลี่ยนแปลงในทางทีด่ ขี ึ้น เติมมิตร พูดคุยกับคนทไ่ี วใ จไดเพือ่ หาทางออก เติมจิตใจใหกวาง รับฟง ความคิดเหน็ ทแ่ี ตกตาง ทำใหเรามีขอ มลู ทีเ่ พ่ิมข้ึน มองอะไรไดร อบดานข้นึ “เสริม สรา ง ซอมสังคม” 21

7Quotient DCY. บทที่ 7 P PLAY QUOTIENT ความฉลาดทีเ่ กดิ จากการเลน ความฉลาดที่เกดิ จากการเลน เกิดประสบการณต รงจากการ ลงมอื ทำ มีการคิด วเิ คราะห และเมื่อประสบความสำเร็จ ในการเลน กจ็ ะมคี วามภาคภมู ใิ จในตนเอง เกดิ เปน ทศั นคตทิ ดี่ ี ตอ ตนเองตดิ ตวั ไปในอนาคต (David McCuiston, 2556) “เสริม สรา ง ซอมสงั คม” 22

7Quotient DCY. PLAY QUOTIENT ความฉลาดท่ีเกดิ จากการเลน “การเลน” ถอื เปน สวนสำคญั ในการพัฒนาศกั ยภาพของเดก็ ใหเ กิดข้ึนออกมาไดห ลายทาง เปน การปพู ้นื ฐานทางดานสติ ปญญา รางกาย อารมณ และสังคม การแกปญ หาในชวี ิต ประจำวนั ตา ง ๆ สงเสริมความคดิ สรา งสรรค ฝก สมาธิให กบั เดก็ ได ดงั นนั้ ความฉลาดหรอื PQ ทเ่ี กดิ จากการเลน ของลกู สรา งไดไ มย าก แคผ ปู กครองปลอ ยใหล กู ไดเ ลน และ สง เสริมดว ยการสอนลูกเลนอยางถูกวิธตี ามวยั เชน ฝกใหลกู หัดเดนิ ฝกใหล ูกหดั พูด ใหล กู ไดเ ลนกบั ของเลนเสรมิ พัฒนาการ ทีห่ ลากหลาย พอลกู เขาเรยี นก็ใหเลน กับเพอื่ น ฯลฯ เทา น้กี ็ทำ ใหลูกไดเพลิดเพลิน มีความสขุ กบั การเลน และมสี วนชวย พฒั นาการ มี PQ ท่ดี ี สง ผลใหเกดิ คุณสมบัตทิ ด่ี ใี นตวั เอง คอื เปนไดทง้ั ผนู ำและผูต ามที่ดี เปนหลกั สำคัญท่จี ะทำใหเ ด็ก เติบโตขึน้ เปนผใู หญท ีด่ ใี นอนาคต โดยเฉพาะเรอื่ งการทำงาน ท่มี ีประสิทธภิ าพได สราง “ความฉลาด” ท่ีเกิดจากการเลน การเลนสำหรับเด็กก็คือการเรียนรูอยางหนึ่ง สำหรับวัยเด็ก พอแมค อื ของเลน ที่ดีท่ีสุดหรบั ลูก โดยเฉพาะในเด็กเล็กที่จะชว ย สงเสริมการพัฒนาสมอง และเพ่มิ ประสทิ ธิภาพและศักยภาพ สมอง ยิ่งเลนมากย่งิ ฉลาดมาก มี PQ สงู เม่อื ลกู โตข้ึนอยู ในวัยเรียน กิจกรรมการเลนก็ยอมมีมากข้ึนตามวัย การเพ่ิม โอกาสใหเ ดก็ ไดเ รยี นรจู ากการเลน การใชช วี ติ วยั เดก็ ใหส มดลุ กจ็ ะทำใหไ ดพ ัฒนาการท่ีดีตามชวงวัย ไดทักษะทางสังคม รจู กั การปรบั ตวั ชวยเหลือผูอ ่ืน และมวี ุฒิภาวะเพ่มิ ขึ้น “เสริม สราง ซอมสังคม” 23

7Quotient DCY. ปจ จยั ทสี่ ง ผลตอ PQ 1 การเลนชว ยพฒั นาทักษะหลากหลายและกระตนุ ใหเ กดิ ความคดิ ใหม ๆ และมสี ว นเชอื่ มโยงตอ การ พฒั นา CQ (ความฉลาดดานความคดิ สรางสรรค) เชน การเลน เลโกต อ เปน รปู ทรงตา ง ๆ การวาดภาพ การเลน แปง โดว เลน จกิ ซอว การเลน บทบาทสมมตุ ิ ฯลฯ ก็จะกอใหเกิดจินตนาการ และความคิดสรางสรรค การสรา งกลยทุ ธ การแกป ญ หา การเลน ซาํ้ ๆ ทำให เกดิ การฝก ฝน เมอ่ื ลกู เตบิ โตเปน ผใู หญก จ็ ะสามารถ คดิ วางแผน มวี ธิ ี สามารถแกป ญ หาตอ อปุ สรรคได 2 การเลน มีสวนเชื่อมโยงตอการพัฒนา SQ (ความฉลาดในการเขาสงั คม) ชวยใหเดก็ มีทักษะทางสังคม จากการไดเลนกับเพื่อนกับพี่นอง รูจักการปรับตัวเขากับคนอื่นไดดี รจู กั แบง ปน ถอ ยทถี อ ยอาศยั การแสดงออกทางอารมณอ ยา งเหมาะสมเมอ่ื เกดิ เหตไุ ม คาดฝน ในระหวา งเลน ทำใหเ ดก็ รจู กั วางตวั ไดอ ยา งเหมาะสมกบั ทกุ สถานการณ รจู กั คดิ วิเคราะหตอ การเขาสังคมในอนาคตได ทำใหไ ดร ับความไววางใจจากคนหมมู าก 3 การเลน ทำใหเ ดก็ รจู กั กบั การคดิ แกไ ขปญ หา ฝา ฟน กบั อปุ สรรคใหผ า นพน ไปได เปน ปจ จยั ตวั หนงึ่ ทเี่ ชอื่ มโยงกบั การพฒั นา AQ (ความฉลาดในการแกป ญ หา) ดว ยเชน กนั เมอื่ โตขนึ้ หากตอ งประสบความผดิ หวงั กไ็ มค ดิ ยอ ทอ มคี วามพยายามควบคมุ สถานการณ สามารถ แกไขปญหา แกไ ขสถานการณด วยตัวเองได และเมื่อลูกผา นดานอปุ สรรคสำเรจ็ กท็ ำให เกดิ ความภาคภูมิใจในตัวเอง 4 การเลน ทำใหเด็กไดเ รียนรปู ระสบการณใหม ๆ สิง่ ใหม ๆ รจู กั กลาแสดงออก เชน การเลน ดนตรี รองเพลง เตนรำ สงผลทำใหเด็ก ๆ ไดรบั ความสนกุ สนานเพลินเพลิน และมคี วามสุข ซ่ึงมสี ว นทำใหสมองเจรญิ เตบิ โต นำไปสกู ารเรียนรูส่ิงตาง ๆ ไดดี 5 การเลน ทใี่ ชรางกายเคล่ือนไหว สิง่ ทเี่ ดก็ จะไดรับกค็ อื พฒั นาการในสว นตา ง ๆ เชน พัฒนา กลา มเนอ้ื มดั ใหญจ ากการขยบั แขน ขา เคลอื่ นไหว เดนิ วงิ่ ปน ปา ย กระโดดไปมา ฯลฯ พฒั นากลา มเนอื้ มดั เลก็ จากการใชน ว้ิ จบั ของเลน การทำงานประสานระหวา งมอื สายตา ไดอยา งแมน ยำ การเลน กีฬาตาง ๆ จะมสี ว นดีตอสุขภาพแขง็ แรง ทำใหร า งกายเจริญเตบิ โต ไดด ี และทำใหล กู ไดเรียนรูกติกาในการเลนรวมกับผูอ นื่ “เสรมิ สรา ง ซอมสงั คม” 24

7Quotient DCY. ปจ จัยทีส่ งผลตอ PQ (ตอ) 6 การเลน นอกจากมสี ว นชว ยเพม่ิ ความฉลาด มพี ฒั นาการดา นสมอง ยงั นำไปสพู ฒั นา การดา น Executive Function หรอื EF รว มถึงมสี วนเชอื่ มโยงตอพัฒนาการ ดา น EQ (ความฉลาดทางอารมณ) ทจ่ี ะสง ผลอารมณแ ละจติ ใจของลกู ทำใหเ ปน เดก็ ที่มีความสขุ วิธเี ลน เสริม PQ มวี ธิ กี ารเลน และเรยี นรทู หี่ ลากหลาย เชน การเลน กบั พอ แม พน่ี อ ง เพอ่ื น เลน ของเลน เสริมพัฒนาการตามชวงวัย เชน เลโก จิกซอว บอรดเกม แปงโดว แฟลชการด เครื่องดนตรี ชดุ DIY สมดุ ภาพระบายสี หนงั สอื นทิ าน ตกุ ตา หนุ ยนต เปน ตน แมแ ตก จิ กรรมทเ่ี ปน งานอดิเรกตาง ๆ ไมวาจะเปนการเลนดนตรี เตนรำ กีฬา ฯลฯ ก็มีสวนชวยเพ่ิม PQ ทำให ลูกฉลาด เพ่ิมทักษะ สงเสริมความรู และจุดประกายความคิดสรางสรรคในตัวเด็กได เปนอยา งดี ยิง่ ไดท ำในสง่ิ ทต่ี ัวเองชอบแลวก็ยงิ่ พฒั นาความฉลาดและทำใหมคี วามสขุ ควบคดู ว ย “เสริม สรา ง ซอ มสังคม” 25

7Quotient DCY. อางอิง กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. (2543). คูม อื ความฉลาดทางอารมณ. กรงุ เทพฯ : ชมุ นมุ สหกรณการเกษตรแหง ประเทศไทย. กรมสขุ ภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. (2551). รายงานการอบรม เรือ่ ง การสรา งเสรมิ ความหยนุ ตัว เพ่อื รองรับวกิ ฤตสุขภาพจติ แกบุคลากร ท่ีเก่ียวของในพน้ื ที่นำรอง. กรุงเทพมหานคร : กระทรวงสาธารณสุข. กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. (2552). 5 เรอื่ งนารเู ก่ียวกับ RQ. กรงุ เทพมหานคร : สำนักพฒั นาสุขภาพจิต.กรมสขุ ภาพจิต. กรมสขุ ภาพจติ กระทรวงสาธารณสขุ . (2559). เช่ือมั่นเด็กไทย ไอคิวดี อคี ิวเดน “การสำรวจสถานการณร ะดบั สติปญญา (IQ) และความฉลาด ทางอารมณ (EQ) ในเดก็ ไทยระดบั ศึกษาปท ี่ 1 พ.ศ. 2559”. มปท; 2559 [เขา ถงึ เมอ่ื 7 พฤศจกิ ายน 2563]. https://doc.dmh.go.th/report/compare/iqeq.pdf สถาบันสุขภาพจติ เด็กและวัยรุนราชนครินทร. (2554). เอกสารประกอบการสำรวจระดบั สติปญญา ป 2554 “รวมสรา งสมอง เด็กไทยใหฉลาด”. มปท; มปป [เขา ถงึ เมือ่ 7 พฤศจกิ ายน 2563]. เขาถงึ ไดจ าก: http://www.dmh.go.th/ebook/dl.asp? id=244. สถาบันสุขภาพจิตเดก็ และวยั รนุ ราชนครินทร. (2558). โปรแกรมเสริมสรา งทักษะชีวิตสำหรบั วัยรุน. กรุงเทพมหานคร : บริษทั บยี อนด พับลิสซ่งิ จำกดั , 2558. 56 หนา สถาบนั สุขภาพจติ เดก็ และวัยรุนราชนครินทร. (2563). คมู ือโปรแกรมทักษะชีวิตสำหรับนักเรยี นอาชีวศกึ ษา. กรุงเทพมหานคร : บริษทั บยี อนด พบั ลิสซิง่ จำกัด, 2558. 125 หนา ธีระเกียรติ เจรญิ เศษฐศลิ ป. (2547). MQ เดก็ กบั สติปญ ญาทางศลี ธรรม ทางรอดของมนษุ ยชาติ. กรุงเทพมหานคร : สำนักงานวทิ ยทรพั ยากร.จุฬาลงกรณม หาวทิ ยาลัย. “เสรมิ สราง ซอ มสงั คม” 26

7Quotient DCY. คณะผูจัดทำ อธิบดกี รมกิจการเด็กและเยาวชน ท่ีปรึกษา รองอธิบดีกรมกิจการเด็กและเยาวชน 1. นางสภุ ัชชา สุทธิพล ผูอำนวยการกองสง เสรมิ การพฒั นา 2. นางสาวอไุ ร เล็กนอย และสวสั ดิการเด็ก เยาวชน และครอบครวั 3. นางณชิ าพัชฌ เพ็ชรพันธุ ผูอำนวยการกลมุ กิจการสภาและเครือขา ย 4. นางสาวเกษมศรี พรหมจรรย เดก็ และเยาวชน คณะทำงาน นักสงั คมสงเคราะหชำนาญการ กรมกิจการเด็กและเยาวชน นกั พัฒนาสงั คมปฏิบตั กิ าร 1. นายนรภัทร แหวนหลอ นักพัฒนาสังคม 2. นายจีระศกั ดิ์ กลมเกล้ียง 3. นายเจษฎา กลุ วงค สถาบนั สุขภาพจติ เด็กและวัยรนุ ราชนครินทร กรมสุขภาพจติ 1. นางสาวดษุ ฎี จึงศิรกลุ วิทย ผูอำนวยการสถาบันสขุ ภาพจติ เด็ก และวยั รนุ ราชนครนิ ทร 2. นางสาวพักตรชนก เทียนวิหาร นักวิชาการสาธารณสุขปฏิบัติการ 3. นายกรี ติ ล่ิมสบื เชื้อ นักวิชาการสาธารณสุขปฏิบัตกิ าร ออกแบบ นักพัฒนาสังคม นายเจษฎา กุลวงค Graphic https://www.freepik.com/ “เสรมิ สราง ซอมสงั คม” 27