7Qสำใหนรับศเดต็กวแลระเรยษาวทชนี่ ท2ี่ตอ1งมี ชุดความรู “7Q สำหรบั เดก็ และเยาวชนไทย สูก ารเปน ผนู ำการเปลีย่ นแปลง ในศตวรรษที่ 21” E-LEARNING 7Q.
7Quotient DCY. ความเปนมา จากนโยบายของรัฐบาลทีต่ องการพฒั นาศักยภาพใหเดก็ และเยาวชนเปนผูนำการเปล่ียนแปลงในศตวรรษที่ 21 โดยทกั ษะ ที่จำเปน ประกอบดวย มีความคิดสรางสรรค สนใจ/ใสใจ เรอ่ื งเทคโนโลยี นวตั กรรม มวี จิ ารณญานกอ นตดั สนิ ใจ สามารถ พูดคุยส่อื สารกบั บุคคลตา ง ๆ นำเสนอตอ หนาสาธารณชนไดดี มจี ิตอาสาเต็มใจใหความรว มมอื ใหค วามชว ยเหลอื โดยไมห วัง ผลตอบแทน ติดตามขา วความเคล่ือนไหว อพั เดตทกุ ขอ มลู ขาวสาร รเู ทาทันสอื่ รอบรูเ ทคโนโลยสี ารสนเทศ รูจ ักชอ งทาง การส่อื สารอยา งถูกวิธี เชน การสอ่ื สารกับผูใหญ การสอื่ สาร กับเด็ก การตดิ ตองานกบั ผใู หญ เปนตน มคี วามยดื หยนุ ใน การใชชวี ิต และการทำงาน รจู กั ปรบั ตัวอยูเ สมอ ริเร่ิมสงิ่ ใหม ใสใจดูแลตัวเอง สขุ ภาพ และอนามยั ในวยั เจริญพันธุ รูจ กั เขา สังคม ชอบพบปะเพอ่ื นใหมอ ยูเสมอ ชอบเรียนรแู ละเขา ใจ ในวัฒนธรรมและความหลากหลายทางวัฒนธรรม มคี วามเปน ผูท ำท่ดี ี มคี วามรับผิดชอบตอ หนาที่ มีวนิ ัย มีความสนใจ ในการหาขอ มลู ประสบการณใ หมๆ หรอื พฒั นาทกั ษะและอาชพี ท่ที ำอยเู สมอหม่นั หาความรรู อบดาน พรอมเรยี นรู ยอมรบั ปรบั ตัว เขากบั ทกุ สถานการณ กระทรวงการพฒั นาสงั คมและความมน่ั คงของมนษุ ย โดยกรมกิจการเดก็ และเยาวชนไดน ำแนวคดิ 7Q (Quotient) มาใชในการพัฒนาเด็กและเยาวชนสูการเปนผูนำการเปลี่ยนแปลง ในศตวรรษท่ี 21 7Qสำใหนรับศเดตก็ วแลระเรยษาวทชน่ี ท2ต่ี อ1งมี
7Quotient DCY. ขอบเขตการเรยี นรู วตั ถปุ ระสงค : เพื่อใหเด็กและเยาวชนไทยมีความพรอ มสูการเปนผนู ำการเปลยี่ นแปลง ในศตวรรษท่ี 21 และเปนแกนนำจติ อาสารว มพฒั นาและแกไขปญ หา ของชมุ ชน และสังคม ภายใตห ลกั การ “เสรมิ สรา ง ซอ มสงั คม” เนอ้ื หา : จำนวน 7 บทเรยี น หลักสูตร 7Q : บทนำ บทที่ 1 รายละเอยี ดหลักสตู ร 7Qs IQ Intelligence Quotient เพอ่ื ใหเดก็ และเยาวชนไดร ู ทีม่ าและวัตถุประสงคข องหลกั สตู ร ความสามารถทางดานเชาวป ญญา หนา 2. หนา 1. บทที่ 3 บทท่ี 2 CQ Creativity Quotient Emotional Quotient EQ ความฉลาดในการริเริม่ สรางสรรค ความสามารถทางดา นอารมณ หนา 9. หนา 6. บทท่ี 5 บทท่ี 4 SQ Social Quotient Moral Quotient MQ ความฉลาดในการเขาสังคม หนา 16. ความสามารถ ในการคดิ ทางดานศีลธรรม บทท่ี 7 หนา 13. PQ Play Quotient บทท่ี 6 ความฉลาดทีเ่ กิดจากการเลน หนา 22. Adversity Quotient AQ ความสามารถในการแกป ญ หา หนา 19.
7Qs7Quotient DCY. เชาวนป ญญา หมายถงึ ความสามารถในการเผชญิ และแกไ ขปญหาในชวี ติ ประจำวันและมีความสามารถ ในการทำความเขา ใจตนเองได เมอ่ื กลา วถงึ เชาวป ญ ญาของมนษุ ย Howard Gardner ไดใ ห นยิ ามของเชาวนปญญาวาเปนความสามารถทางสมองของบุคคลสามารถแบง ออกเปน ดานตา ง ๆ ไดห ลายดา น และมคี วามสัมพันธเ ชอื่ มโยงกนั ซึ่งหากดา นใดดานหนึง่ พฒั นาดานอื่นก็พัฒนาตาม ขึ้นไปดวย ซึ่ง Gardner เรียกความสามารถกลุมนี้วา “พหุปญญา”(Multiple Intelligences) (Mc Grath H. & Noble T., 1996) ซึ่งประกอบไปดว ย ดานดนตรี (Musical) ดา นภาษา (Verbal/linguistic) ดา นการคิดเลขและการใชเ หตุผล (Logical/Mathematical) ดา นการเคลอ่ื นไหวรางกาย (Body/Kinesthetic) ดา นพื้นทแ่ี ละมิตสิ มั พันธ (Visual/Spatial) ดา นความสมั พนั ธร ะหวา งบคุ คล (Interpersonal) ดานการเขา ใจตนเอง (Intrapersonal) โดยเชาวนปญญาในทุกดานของมนุษยสามารถพัฒนาไดหากไดรับการพัฒนาผานการฝกฝน และหากในดานใดดานหนึ่งไดรับการพัฒนาใหเดนเต็มที่ ก็สามารถชวยพัฒนาดานอื่น ๆ ไปดวย เชน กัน เพราะการทำงานของเชาวนปญญามีลกั ษณะทเ่ี ช่อื มโยงไมแยกออกจากกนั อยางอสิ ระ ทำใหแมพ ัฒนาดานหน่งึ อกี ดา นกพ็ ัฒนาขึน้ ดวย “เสรมิ สราง ซอมสังคม” 1
7Quotient DCY. บทที่ 1 INTELLIGENCE QUOTIENT I ความสามารถทางดา นเชาวปญ ญา ความสามารถทางดา นเชาวป ญ ญา การคดิ คำนวณ การใชเ หตผุ ล การเชอื่ มโยง การเรยี นรเู ดิมมาใช ในการแกไขปญ หาและสถานการณใ หมร วมไปถึง การใชค วามจำระยะสน้ั และระยะยาวการวางแผน ในการทำงาน (กรมสขุ ภาพจิต,2559) “เสรมิ สราง ซอ มสังคม” 2
7Quotient DCY. IQ INTELLIGENCE QUOTIENT ความสามารถทางดา นเชาวปญ ญา ความสามารถทางดา นเชาวป ญ ญา การคดิ คำนวณ การใชเ หตผุ ล การเชอื่ มโยง การเรยี นรูเดิมมาใชในการแกไขปญ หาและสถานการณใ หม รวมไปถึงการใชความจำ ระยะส้นั และระยะยาว การวางแผนในการทำงาน (กรมสขุ ภาพจติ ,2559) โดยทวั่ ไปแลว ความสามารถของมนษุ ยอ าจแบง ออกไดเ ปน 2 ดา นใหญ ๆ ไดแ ก ความสามารถทางความคดิ และความสามารถทางอารมณ โดยความสามารถทาง ความคดิ (Cognitive Intelligence) คอื ความสามารถของสมอง ในการคดิ วิเคราะหการใชเหตุผล การคำนวณ โดยความสามารถดานน้ีสามารถวัดออกมา เปน คาตวั เลขไดดวยแบบทดสอบมาตรฐานที่ใชว ัดความสามารถทางสติปญ ญา ซง่ึ ตวั เลขทไ่ี ดน ี้ กค็ อื คา IQ (Intelligence Quotient) หรอื ระดบั สตปิ ญ ญา นน่ั เอง คา IQ ปกติ จะอยทู ป่ี ระมาณ 90 - 110 “เสรมิ สราง ซอมสังคม” 3
7Quotient IQDCY. สำคญั ตอเดก็ ไทยอยา งไร? จากการศึกษาระดับ IQ ของประเทศตางๆ (National IQ) โดย Lyn & Vanhanen ในป ค.ศ. 2002 ไดมีงานวิจัยตอยอดติดตามมาอีกหลายฉบับ โดยในป ค.ศ. 2012 Lynn ไดตีพมิ พงานวจิ ยั เก่ียวกบั ปจ จัยทม่ี คี วามสัมพันธก บั National IQ พบวา ระดับ IQ ท่ดี เี ปน ปจจัยสง เสริมทางเศรษฐกิจ และในระดบั บุคคลสง ผลตอ รายไดตอหวั ของประชากร และยังชว ย สนับสนุนใหเกดิ การกระจายรายไดทส่ี มดลุ ภายในประเทศ นอกจากนน้ั ยงั พบวา ประเทศทม่ี ีระดบั IQ เฉลย่ี สูง จะมคี ุณภาพชวี ิตของประชากรท่ดี กี วา โดยวัดจาก Human development index ซึ่งเปน ดัชนชี ว้ี ัดความเปน อยูของประชากรท่คี รอบคลุม 3 ประเด็นหลัก ไดแ ก สุขภาพ การศึกษา และการดำรงชีวิตที่ดี ดงั น้ันการพฒั นา IQ ของเด็กไทย จงึ ถือเปน เปาหมายสำคญั ท่จี ะสง ผล ตอ คณุ ภาพของเด็กและเยาวชนท่จี ะเตบิ โตไปเปน ผใู หญท ี่มีศกั ยภาพ เปนกำลงั สำคัญของชาติ ในอนาคตตอ ไป “เสรมิ สราง ซอมสังคม” 4
7Quotient DCY. ปจจัยเส่ยี งทางจติ - สงั คม (Psychological Risk Factor) 1 ขาดโอกาสในการเรยี นรแู ละสัมพนั ธภาพทดี่ รี ะหวางเดก็ และผดู ูแล ซ่งึ โอกาสในการเรียนรขู องเดก็ จะเกดิ ไดจ ากการทผี่ ดู แู ลมกี จิ กรรมรว มกบั เดก็ มีของเลน ทเ่ี หมาะสมกบั วัย กระตนุ การเรียนรูสง เสริมพัฒนาการดานภาษาและการแกปญหา ซ่ึงตอ งควบคไู ปกับสมั พนั ธภาพทดี่ รี ะหวางเด็กกับผูดแู ล โดยผูด แู ล มีสุขภาพจิตดี ไมใช ความรนุ แรง เขาใจ และตอบสนองตออารมณของเด็กไดอ ยางเหมาะสม เดก็ ที่ขาดโอกาส ในการเรียนรแู ละมสี ัมพันธภาพทไ่ี มด ีกับผดู แู ล มกั มคี วามเสีย่ งตอพัฒนาการท่ลี า ชา และ IQ ลดตา่ํ ลงเม่ือโตขึน้ ในประเทศไทยพบปญหาน้ใี นครอบครัวทีม่ ปี ญ หาเศรษฐกจิ และในพน้ื ทช่ี นบททพ่ี อ แมต อ งเดนิ ทาง มาทำงานในเมอื ง ปลอ ยใหผ สู งู อายตุ อ งเลย้ี งดู เด็กหลายคน 2 ภาวะซมึ เศราในแม: Maternal depression แมท ม่ี ภี าวะซมึ เศรา หลงั คลอดจะไมส ามารถตอบสนองตอ อารมณข องเดก็ ไดอยา งเหมาะสม สง ผลใหเด็กมคี วามเส่ียงตอ พัฒนาการไมสมวัย มีภาวะซมึ เศรา ในแม หลงั คลอด พบในชว ง 6 เดอื นแรกหลงั คลอด คดิ เปน รอ ยละ 1.0 - 5.7 โดยพบสงู สดุ ชว ง 3 เดือนแรก ในประเทศไทยพบความชกุ ของโรคซมึ เศราในชว ง 4 - 6 สัปดาห หลังคลอด คดิ เปนรอยละ 9.5 3 การเผชญิ กบั ความรุนแรงในชมุ ชนและสงั คม เชน การถกู ทำรา ยรา งกายการถกู ทำโทษอยา งรนุ แรง การดถู กู ใหอ บั อาย การอยใู นสถานการณท ม่ี กี ารทำรา ยรา งกายกนั ภายในครอบครวั สง ผลตอ พฒั นาการ ของสมอง โดยเฉพาะในสว นทส่ี มั พนั ธก บั การใชภ าษา 4 การเติบโตในสถานท่ีไมเหมาะสม เสย่ี งตอ การเจรญิ เตบิ โตทล่ี า ชา เกดิ ปญ หาพฤตกิ รรม และ มี IQ ตา่ํ กวา เกณฑ “เสริม สราง ซอ มสังคม” 5
7Quotient DCY. บทท่ี 2 E EMOTIONAL QUOTIENT ความสามารถทางดานอารมณ ความสามารถทางดานอารมณ เปน ความสามารถในการตระหนักรูถงึ อารมณ ของตนเอง (Self-Awareness) และผอู ่ืน เอาใจเขามาใสใ จเรา (Empathy) สามารถควบคมุ จดั การอารมณ และยบั ยงั้ ช่ังใจใหแสดงออกมาอยา งเหมาะสม (Managing Emotion) (กรมสุขภาพจติ , 2543) 6“เสรมิ สรา ง ซอมสังคม”
7Quotient DCY. ความสามารถทางดานอารมณ Emotional Quotient คอื ความสามารถของมนุษยใ นการท่ีจะเขาใจ อารมณต นเอง จัดการกบั อารมณไดอ ยางมี ประสิทธิภาพ มีมนุษยสัมพันธด ี รจู กั มองโลก ในแงด ี รวมถงึ สามารถปรบั ตวั กบั ปญ หาตา ง ๆ มกี ารสรา งแบบทดสอบเพื่อวดั ความสามารถ ดานน้อี อกมาเปน ตวั เลขคลายๆ IQ โดยเรียกวา EQ (Emotional Quotient) แตเนือ่ งจาก ความสามารถดา นนมี้ ีความสลบั ซับซอ น ปจ จบุ ันจงึ ไมม ีแบบทดสอบที่ไดรบั การยอมรับ วา มมี าตรฐานสากลวดั ไดอ ยา งแทจ รงิ ปจ จบุ นั มีการใชคำวา EQ แทนความฉลาดทางอารมณ กนั อยางกวางขวาง “เสรมิ สราง ซอมสงั คม” 7
7Quotient DCY. EQ สำคญั ตอเด็กไทยอยางไร? จากการศึกษาของ Felsman & Vaillant,1987 ไดม กี ารติดตามเดก็ ชายจำนวน 45 คน ท่เี ติบโตมาใน เมือง Somerville รัฐ Massachusetts ประเทศ สหรัฐอเมรกิ าเปนเวลา 40 ป พบวา ดาน IQ ไมคอย มคี วามสัมพนั ธก ับหนาท่กี ารงาน หรอื การประสบ ความสำเรจ็ ในชีวิต ส่ิงทีส่ ำคัญ ไดแ ก ความสามารถ ในการจัดการควบคมุ อารมณและการมมี นุษยสมั พันธ ทดี่ ี ดังน้นั การทีเ่ ดก็ ไทยมี EQ ดี จะชว ยสนบั สนุน ใหเด็กเติบโตเปน ผใู หญทป่ี ระสบความสำเร็จในชีวิต ปจจัยท่ีสง ผลตอ EQ เดก็ ไดแ ก การทำงานของสมอง เชาวปญญา การเลย้ี งดูของพอ แม มีผลอยางมากตอ EQ ของเดก็ โดยการทผ่ี ูเลี้ยงดู มีสัมพนั ธภาพทด่ี ี กับเดก็ มคี วามใกลชดิ ผกู พัน เปนตวั อยางท่ีดี มีการฝกวนิ ยั ใหก ับเด็กไดอ ยางเหมาะสมตามวยั การไมใ ชค วามรนุ แรง จะสง ผลใหเด็กมคี วามฉลาด ทางอารมณ “เสริม สรา ง ซอ มสังคม” 8
7Quotient DCY. บทท่ี 3 C CREATIVITY QUOTIENT ความฉลาดในการรเิ รมิ่ สรางสรรค ความฉลาดในการคิดริเริ่มสรางสรรค โดยอาศัยจินตนาการ และทักษะ พ้ืนฐานดานการคิดริเร่ิม คิดคลอง คิดยืดหยุน คิดอยางละเอียด คิดวิเคราะห และสงั เคราะห เพอื่ ใหไ ดส งิ่ ใหม ๆ แตกตา งไปจากเดมิ มปี ระโยชนแ ละคณุ คา ตอตนเอง ผอู ื่น และสงั คม (Mc Grath H. & Noble T., 1996) “เสริม สรา ง ซอมสงั คม” 9
7Quotient DCY. Creativity Quotient ความฉลาดในการรเิ รม่ิ สรางสรรค ความฉลาดในการริเริ่มสรา งสรรค คือหนงึ่ ในศกั ยภาพของความฉลาดทีม่ ตี ดิ ตวั มาแตก ำเนดิ ความฉลาดของ Q ตวั น้ี ผปู กครองสามารถเพ่ิมใหเดก็ ไดดว ยการสนบั สนุนใหไ ดเ ลน ไดค ิดนอกกรอบ ไดท ำกิจกรรมตา ง ๆ เชน งานศลิ ปะ การประดิษฐสง่ิ ของ ดนตรี การเลานิทาน ฯลฯ เนอ่ื งจาก การไดเ รยี นรสู งิ่ ใหม ๆ จะเปน การชว ยกระตนุ ใหเ กดิ ความคดิ สรา งสรรคไ ดเ ปน อยา งดี นอกจากน้ียังชวยใหเด็กมีความฉลาดในการแกปญหา (AQ) ท่ีเช่ือมโยงความคิดสรางสรรค กับการคดิ นอกกรอบ คน หาวธิ แี กไขปญ หาใหม เพ่ือสรางคำตอบใหม ๆ ขน้ึ มาได “เสรมิ สรา ง ซอ มสงั คม” 10
7Quotient DCY. ปจจยั ทส่ี งผลตอ CQ 1. ใหเดก็ ไดมสี ว นรว มกับกจิ กรรมที่หลากหลาย : การไดลองทำกิจกรรมทีห่ ลากหลายจะทำใหไดเ รียนรู และเกดิ กระบวนการคดิ สรา งสรรคใ นการทำหลากหลาย รวมถงึ ไดม องเหน็ สง่ิ ทต่ี วั เองสนใจ และรวู า ตวั เองชอบ หรอื ถนัดสง่ิ ใดสิง่ หน่งึ มากขึ้น 2. ใหโอกาสเดก็ ไดลองทำสิ่งท่ตี วั เองชอบ : เปดโอกาสใหเด็กไดต ัดสนิ ใจเลือกทำในสิ่งทต่ี วั เองถนัด เพอ่ื เสรมิ สรา งจนิ ตนาการ เชน การวาดรปู เลน ดนตรี เลน กฬี า การเตน การแสดงบนเวทตี า ง ๆ หรอื แมก ระทง่ั เรอื่ งวชิ าการ เปน ตน พรอ มใหก ารสนบั สนนุ ชมเชย กับความพยายามหรือความสำเร็จ ใหกำลังใจในยามทอ แท โดยไมวิจารณหรือเปรียบเทียบผลงานลูกกับคนอ่ืน เพ่อื ไมเปน การปด กัน้ ความคดิ สรา งสรรคของเด็ก อกี ทางหน่งึ ได 3. สงเสริมใหเ ดก็ เขยี นบนั ทึกประจำวนั : ขอ ดขี องการใหเด็กไดเ ขียนบันทึกหรือไดอารี่ประจำวัน จะทำใหไดรูจักรวบรวมความคิด การลำดับเร่ืองราว อยา งเปนขั้นเปน ตอน ไดแ สดงความคิดสรา งสรรค และสอื่ ความรสู กึ ออกมาดว ยการเขยี นทไี่ รข ดี จำกดั เปนวิธที งี่ า ยและมีประสทิ ธิภาพ นอกจากนกี้ ารเขยี น ยงั มสี ว นชว ยในเรอื่ งของภาษา ไดฝ ก ทกั ษะการเขยี น ไดรูจักคำศัพทใหม ๆ มีคลังคำศัพทในสมองเพ่ิมเติม ทำใหร จู กั ใชค ำพดู ในการสอ่ื สาร และสง เสรมิ ใหเ ปน เดก็ รักการอา น “เสรมิ สราง ซอ มสังคม” 11
7Quotient DCY. ปจจัยทสี่ ง ผลตอ CQ (ตอ ) 4. ชวนใหเดก็ ไดอ านหนงั สือ : การอานหนังสือหรือนิทานเปนกิจกรรมที่สรางทั้งความรู ความคิดสรางสรรค และทักษะการอาน ของเดก็ ๆ ไดอ ยา งดแี ละมปี ระสทิ ธภิ าพ ผลลพั ธจ ากการไดอ า นหนงั สอื จะชว ยใหส มองของ เดก็ มวี งจรประสาทนบั ลา นทเี่ ชอื่ มโยงกนั อยา งทวั่ ถงึ เกดิ การกระตนุ วงจรประสาทในสมอง ใหท ำงาน กระบวนการนีส้ มองของเด็กจะพฒั นาความสามารถในการคดิ รเิ รม่ิ สรางสรรค มจี นิ ตนาการทม่ี ากมายไรข ดี จำกดั มผี ลตอ ทกั ษะการเรยี นรดู า นอน่ื ๆ และทำใหม คี วามรู ในเร่ืองตาง ๆ เพ่ือเตรียมพรอมสำหรับการรับมือในสถานการณหลากหลาย หลังอานเสร็จ กระตุนใหเด็กไดคิด โดยการเปดโอกาสใหถามหรือผูปกครองลองตั้งคำถาม เพ่ือใหเด็กคนหา ขอสงสัย และแสดงความคิดเหน็ ก็เปนปจ จัยทช่ี ว ยใหไดม ี CQ เพิ่มข้ึน 5. พาเดก็ เปด โลกกวางตามแหลงเรยี นรตู า ง ๆ : ปจ จบุ นั นม้ี แี หลง ทอ งเทยี่ วเชงิ สรา งสรรค เสรมิ พฒั นาการ ไดค วามรู และสรา งจนิ ตนาการ ใหเ ดก็ ๆ ออกไปเปด โลกกวา งและไดเ รยี นรมู ากมาย ไมว า จะเปน พพิ ธิ ภณั ฑ แหลง ทอ งเทยี่ ว ธรรมชาติ ฟารม แหลง ทอ งเทยี่ วทางประวตั ศิ าสตร โครงการพระราชดำริ ฯลฯ ทถี่ กู เตมิ เตม็ ดวยความคิดสรา งสรรคข องเหลานกั คิดและนกั สรา งสรรคร วมถงึ ชาวบา นในชมุ ชน การไปเท่ียว นอกบาน ถือเปน ประสบการณท ใ่ี หล กู ไดค น หาส่ิงใหม ๆ นำส่งิ ท่ีไดเรียนรไู ปตอยอด สรา งสรรค สง่ิ ใหมตอไป ยิง่ มวี ัตถดุ บิ หลากหลายมากเทาไรกย็ ่งิ คดิ สรา งสรรคตอ ยอดไดมากขึ้นเทานัน้ 6. ใหเด็กไดเ ลน : การมี CQ นั้นจะสมั พันธกบั เรอ่ื งการเลน ถา ใหเดก็ ไดเลน อยา งอสิ ระตามความชอบและทำกจิ กรรม ทสี่ ง เสรมิ จนิ ตนาการใหเ หมาะกบั วยั เชน การทำงานศลิ ปะ เลน ของเลน ธรรมชาติ ของเลน เสรมิ พฒั นาการ การประดษิ ฐ กจิ กรรม กฬี าตา ง ๆ ทงั้ นไ้ี มว า จะเลน คนเดยี ว เลน กบั เพอื่ น เลน กบั ผปู กครอง จะชว ยกระตนุ ใหเ ดก็ มคี วามคดิ สรา งสรรค เปน ความฉลาดทจ่ี ะตอ ยอด สพู ฒั นาการดา นอนื่ ๆ ของลูกได “เสริม สรา ง ซอ มสงั คม” 12
7Quotient DCY. บทท่ี 4 MORAL QUOTIENT ความสามารถในการคดิ ทางดานศลี ธรรม ความสามารถในการคิดทางดา นศีลธรรม คณุ ธรรม จริยธรรมในใจของบุคคล รวมไปถึงการประพฤติดี รจู ักผิดชอบ มีความรับผดิ ชอบตอ ตนเอง ผอู น่ื และสงั คม (กรมสุขภาพจิต, 2543) “เสริม สราง ซอมสังคม” 13
7Quotient DCY. ความสามารถในการคิดทางดา นศลี ธรรม Moral Quotient ความฉลาดทางจรยิ ธรรมหรือศีลธรรม หรอื ความฉลาดในการเขาใจ และควบคมุ การแสดงออกทางอารมณของตนเอง ซึ่งเปนสิ่งที่ทุกคน ควรจะมี เพราะการมีความฉลาดทางจริยธรรมจะสง ผลใหเ กดิ พฤติกรรม ในดานดี เชน มคี วามเห็นอกเหน็ ใจผอู ื่น ไมเ หน็ แกต ัว คดิ ดี ทำดี พดู ดี มคี วามเมตตาปรานี และรจู กั ใหอ ภยั ซง่ึ เปน ลกั ษณะทพ่ี งึ ประสงคข องสงั คม การท่บี ุคคลจะมี MQ ไดนัน้ ไมส ามารถเกิดไดในระยะเวลาสัน้ ๆ จำเปน ตอง ไดร บั การปลกู ฝง ตงั้ แตเด็ก ๆ โดยเฉพาะในชวง 3 ปแ รก หากเดก็ ไดรับ การปลกู ฝงดา นศีลธรรมและจริยธรรมอยางตอเนื่อง จะเปนพื้นฐานสำคัญ ในการปลูกฝงความดีลงไปในจิตสำนึก ซึ่งจะทำใหเขาสามารถพัฒนา MQ ไดในระดับทส่ี ูงข้นึ ตอ ไปในอนาคต “เสรมิ สรา ง ซอมสังคม” 14
7Quotient DCY. ปจจยั ทส่ี งผลตอ MQ 1 เปนตนแบบทางจริยธรรมใหแกเด็ก : ตอ งทำใหเ ด็กเห็นเพื่อสรางจติ สำนกึ ทีด่ ีใหแ กเด็ก เชน แสดงความซอื่ สตั ย มีความกตญั รู คู ณุ ความยตุ ธิ รรม ความเมตตากรณุ า ความเออื้ เฟอ เผื่อแผเ พือ่ ทีเ่ ด็กจะไดจดจำตนแบบทด่ี เี หลา นี้ ไปประพฤติปฏบิ ัติจนเปนนิสยั 2 สั่งสอนใหเด็กรูจักถูกผิด : เมอ่ื เดก็ ทำผดิ ตอ งสง่ั สอนและชแ้ี นะแนวทางทถ่ี กู ตอ งใหเ ดก็ ไดร ู ไมค วรเขา ขา งหรอื ปกปอ ง จนเกนิ ไป บางครง้ั หากทำผดิ อาจมบี ทลงโทษบา ง เพอ่ื ใหเ ดก็ ไดเ รยี นรผู ลเสยี ของการทำผดิ และเมอ่ื ลกู ทำความดี เชน แบง ขนมใหค นอน่ื บรจิ าคของเลน ชว ยทำงานบา น กค็ วรไดร บั คำชม และรางวลั เพอ่ื เปน การใหก ำลงั ใจในการทำความดขี องเดก็ เปน การจงู ใจใหเ ดก็ อยากทจ่ี ะทำ แตส ง่ิ ดี ๆ 3 ใหเด็กไดใกลชิดกับหลักคำสอนตามความเชื่อของครอบครัว : อาจหาเวลาพาเดก็ ไปเรยี นรพู ธิ กี รรมหรอื คำสอนตา ง ๆ ตามศาสนสถาน เพอ่ื ใหเ ขาไดซ มึ ซบั สง่ิ ดี ๆ หรอื อาจนำคำสอนตามหลกั ศาสนามาสอนเดก็ โดยใชค ำอธบิ ายงา ย ๆ เพอ่ื ใหเ ดก็ เขา ใจ การใหเ ดก็ มโี อกาสเรยี นรหู ลกั คำสอนตามศาสนาทน่ี บั ถอื ตง้ั แตเ ขายงั เดก็ เปน การปลกู ฝง คณุ ธรรมไดเ ปน อยา งดี 4 ใหเด็กเรียนรูจริยธรรมผานกิจกรรมที่เขาชอบ : นทิ านและเพลงเปน สอ่ื ทเ่ี ขา ถงึ เดก็ ไดง า ยและดที ส่ี ดุ ควรเลอื กนทิ านหรอื เพลงทม่ี เี นอ้ื หาเกย่ี วกบั ความกตญั ู ความซอ่ื สตั ย การชว ยเหลอื การแบง ปน และความรกั ตอ เพอ่ื นมนษุ ยแ ละสตั ว เพอ่ื ชว ยปลกู ฝง จรยิ ธรรมและคณุ ธรรมใหก บั เดก็ โดยคอยพดู กระตนุ ใหเ ดก็ คดิ ตาม 5 สอนใหลูกเห็นคุณคาของสิ่งรอบตัว : โดยฝก ใหเ ดก็ รจู กั พดู ขอบคณุ ใหเ ปน นสิ ยั เชน ใหเ ดก็ ขอบคณุ ทกุ ครง้ั เมอ่ื มคี นทำอะไรให ขอบคณุ ธรรมชาตทิ ม่ี อบชวี ติ ขอบคณุ อาหารทท่ี ำใหร า งกายแขง็ แรงการใหเ ขาขอบคณุ สง่ิ ตา ง ๆ รอบตวั เปน การปลกู ฝง คณุ ธรรมอยา งหนง่ึ ในการใหเ ขารจู กั เหน็ คณุ คา ในสง่ิ ทม่ี ี ซง่ึ จะทำใหเ ขารจู กั คณุ คา ของตนเองและผอู น่ื เมอ่ื เหน็ คณุ คา กจ็ ะเกดิ ความรกั ตอ สรรพสง่ิ รอบตวั “เสรมิ สราง ซอ มสงั คม” 15
7Quotient DCY. บทที่ 5 S SOCIAL QUOTIENT ความฉลาดในการเขา สงั คม ทักษะความสามารถในการเขาสังคม การไดเลน ไดท ำกิจกรรมกบั เพ่อื น การคบเพื่อนท่หี ลากหลาย การใชช ีวติ อยูรว มกับผอู นื่ ไดอ ยางมคี วามสขุ การมีมนษุ ยสมั พันธท ี่ดี มีทกั ษะในการสอ่ื สาร กับผอู น่ื มองโลกในแงดี (Mohd Effendi et.al, 2016) “เสริม สรา ง ซอ มสังคม” 16
7Quotient DCY. Social Quotient ความฉลาดในการเขา สังคม เปน ความสามารถในการปรบั ตวั ใหเ ขา กบั การเปลยี่ นแปลงของผคู นและสงั คมรอบขา งได เปนอยางดี มีมนุษยสัมพันธท่ีดี สามารถใชชีวิตรวมกับผูอ่ืนได ยอมรับฟงความคิดเห็นของผูอ่ืน เขาใจทม่ี าทีไ่ ปของการเปลี่ยนแปลงรอบตัว ยอมรบั ส่ิงท่เี ปล่ยี นแปลงเหลานไ้ี ด และสามารถ ปรบั ตัวใชชวี ติ อยูทามกลางสิ่งเหลานี้ไดอ ยางมีความสุข ซึง่ จะรวมไปถึงกายภาพในการเขาสงั คม เชน การวางตวั ในสถานการณต า ง ๆ การแตง ตวั ใหถ กู กาลเทศะ มบี คุ ลกิ ภาพทด่ี ี พดู จาไพเราะ เหลานีถ้ อื วา เปนคนมีความฉลาดทางสังคมสูง ทง้ั น้ี มขี อ มลู ของสถาบนั เทคโนโลยคี ารเ นก้ี ในการตดิ ตามสถติ ขิ องคนทม่ี ี IQ ดี ทมี่ กี ารฝก อบรม ทางดา นสมอง รวมท้งั มที ักษะความสามารถในการทำงานดี พบวา คณุ สมบัติดงั กลา วทำใหค น ประสบความสำเรจ็ เพยี ง 15% เทา น้นั แตอีก 85% มาจากปจ จยั ดา นบคุ ลิกภาพ และการปฏิบตั ิ ตอผูอ ื่น หรอื ทีเ่ รียกวาการพฒั นาทกั ษะความฉลาดทางสังคมทด่ี ี SQ จงึ จัดเปน หน่ึงใน Q ที่ไดรับการยอมรับท่ัวโลกวา มีความสำคัญตอการประสบความสำเร็จและใชชีวิตอยางมีความสุข ซึ่งถาคุณพอคุณแมสงเสริมใหลูกมีพัฒนาการทางไอคิวและ EQ ที่ดีแลว ก็ควรสงเสริมใหลูก มี SQ ที่ดคี วบคูก ันไป “เสริม สราง ซอ มสังคม” 17
7Quotient DCY. ปจจยั ท่สี งผลตอ SQ 1 สอนใหเ ด็กมนี าํ้ ใจ เออ้ื เฟอ แบงปน และเห็นอกเหน็ ใจผอู ื่น : ความมเี มตตา มนี าํ้ ใจนั้น เปนหัวใจสำคัญของความฉลาดทางสงั คม คือความสามารถ ในการเขาใจสิ่งที่ผูอ่ืนเดือดรอน วิธีท่ีดีท่ีสุดในการสอนลูกเรื่องน้ีก็คือการมีพอแม เปนตัวอยางท่ีดีใหไดเห็น ซ่ึงจะทำใหเด็กสามารถในการใชชีวิตรวมกับผูอ่ืนได ทำใหสามารถ ปรับตัวใหเขากับการเปลี่ยนแปลงของผคู นและสังคมรอบขา งไดเปนอยา งดี 2 สอนใหเด็กรูจกั รบั ฟง : การฟง คือกุญแจสำคัญในการจะเปนเปนท่ีรักของคนรอบขาง สอนใหรูจักรับฟงความคิด ของผอู นื่ แมบ างเรอ่ื งจะไมเ หน็ ดว ย แตก อ็ ยา หยดุ ฟง ถอื เปน การเคารพสทิ ธข์ิ องผพู ดู และผูคนจะใหความสำคัญกับคนทเี่ คารพในความคดิ เหน็ ของพวกเขาเสมอ 3 สอนเด็กรูจักการใหอภัย : ไมใ ชทกุ พฤติกรรมทไ่ี มดี และบางคนอาจทำผดิ ดวยความไมต้ังใจ สอนเด็กใหรูจ กั แสดงออก ดว ยการพดู “ขอโทษ” เมื่อทำผิด และเรยี นรทู จ่ี ะ “ใหอ ภยั ” กับคนอืน่ ในเร่อื งเล็ก ๆ นอ ย ๆ เชนกัน 4 พาเขาสงั คม : การพาเดก็ ไปทำกิจกรรมรวมกับคนอนื่ จะทำใหไ ดเรียนรกู บั การเขาสงั คม การเลนหรือ ทำงานเปนกลุม จะชว ยใหเ ด็กรจู กั เรยี นรูด ว ยตัวเอง สังเกตเหน็ ตวั อยางของพฤติกรรม ท่ีถูกตอง หรือไมดี ซ่ึงเปนส่ิงที่จะชวยใหเด็กเรียนรูส่ิงท่ีเหมาะสม รูจักแบงบทบาทหนาที่ รจู กั การเปน ผนู ำและผตู ามทด่ี ี เรยี นรทู จี่ ะแกป ญ หาเฉพาะหนา ฯลฯ เหลา นจ้ี ดั เปน พน้ื ฐาน ของความฉลาดทางสังคมและอารมณ คอื สามารถอานและตอบสนองตอ ความสมั พันธ ผูอนื่ ได “เสริม สรา ง ซอมสงั คม” 18
7Quotient DCY. บทที่ 6 A ADVERSITY QUOTIENT ความสามารถในการแกปญหา จติ ใจสามารถกลบั สสู ภาวะปกตไิ ด และมีความเขม แขง็ ทางใจ พรอมทง้ั ยืดหยุนทางอารมณพ รอมรบั สถานการณ ท่กี อ ใหเ กดิ ความลำบากทางจติ ใจได (กรมสขุ ภาพจติ , 2552) “เสริม สรา ง ซอ มสงั คม” 19
7Quotient DCY. ADVERSITY QUOTIENT ความสามารถในการแกปญหา ความยดื หยุนในภาวะวกิ ฤตเปนศักยภาพทางอารมณแ ละจิตใจในการทจี่ ะฟน ตัวภายหลงั ทพ่ี บกบั เหตุการณวกิ ฤตหรือสถานการณท ี่ใหเกดิ ความยากลำบากไดสำเรจ็ แสดงใหเห็นถึงการเอาชนะ ปญ หาและอปุ สรรคของชวี ติ โดยใชพ ลงั สขุ ภาพจติ ทเ่ี ขม แขง็ และยงั สามารถใชว กิ ฤตใหเ ปน โอกาส สามารถยกระดบั จติ ใจ ความคดิ และการดำเนนิ ชวี ติ ไปในทางทดี่ แี ละประสบผลสำเรจ็ ได ภายหลงั ท่ไี ดเผชญิ กับเหตกุ ารณวิกฤตน้ัน ใหผานพนไป ความยืดหยุน ในการภาวะวิกฤตน้มี คี วามจำเปน สำหรบั บคุ คลทกุ คนทง้ั เดก็ และผใู หญท ตี่ อ งพรอ มทจ่ี ะเผชญิ กบั เหตกุ ารณว กิ ฤตในชวี ติ ทอี่ าจจะ มาเมื่อใด หากเราเตรียมพรอมตันทุนทางใจไวใหเพียงพอตอการรับมือกับเหตุการณที่จะเกิดข้ึน ในอนาคตโดยไมส ามารถคาดเดาไดอยางมีความพรอมในศักยภาพและประสบความสำเรจ็ ได ปจจยั ท่ีสงผลตอ PQ. สำหรับแนวทางในการพฒั นา AQ นั้น ควรพจิ ารณาใหส อดคลอ งกบั ระดับของวัยเพราะวัยผใู หญ และวยั เด็กมรี ะดับของมุมมองโลกและชีวิตตางกัน การรบั มือกับภาวะวิกฤตจึงตางกนั อีกทง้ั ปจจัย ส่ิงแวดลอ มบคุ คลทีเ่ กีย่ วของกแ็ ตกตางกัน สำหรับวยั เด็ก ครู เพื่อน มอี ทิ ธิพล เชนเดยี วกับพอ แม ในขณะทว่ี ยั ผใู หญ สงิ่ แวดลอ มบคุ คล คอื บคุ คลทอี่ ยใู กลช ดิ หรอื ใหค วามสำคญั เชอ่ื ใจ เปน ตน อยา งไรกต็ าม แนวคดิ ทเ่ี ปน จดุ รว มและสามารถนำมาพฒั นาการเสรมิ สรา ง AQ ได กรมสขุ ภาพจติ นำเสนอเทคนิค 4 ปรับ 3 เติม (กรมสขุ ภาพจิต, 2552 : 91 - 93) ซง่ึ ผูเขยี นไดนำมาเปนกรอบ ในการนำเสนอ เปนการสรา งวคั ซนี เพื่อเสริมสรา ง 4 ปรับ 3 เตมิ เปนเทคนิค ท่นี ำมาใชใ นการ จดั การกับปญ หาอยูในแนวคิดองคป ระกอบที่ 3 ของ RQ คือ I can หรอื ฉันทำได ในสถานการณ วกิ ฤต คนเรามกั จะมคี วามรสู กึ ตา ง ๆ รนุ แรงจนไมส ามารถใชว ธิ กี ารปรบั ตวั ปรบั ใจ ทำตวั ตามปกตไิ ด “เสรมิ สราง ซอ มสังคม” 20
7Quotient DCY. หลักการปรับตัวในลักษณะ \"4 ปรับ 3 เติม\" ปรับ 4 เติม 3 ปรับอารมณ ไมโกรธแคน ไมใชอารมณแ กป ญหา ปรับความคิด มองเห็นดา นดี สังคมตืน่ ตวั ใฝส ันติใชเหตุผลขอเทจ็ จริง เปนการเปด ใจปรับเปลีย่ นมุมมองตอคนและสงั คมรอบตวั เพราะทกุ คนตางมีเหตผุ ลของตนเองทง้ั น้ัน ปรับการกระทำ ติดตามขาวสารเลอื กวธิ สี ่ือสารและแสดงความหว งใย ในเหตุการณท เี่ หมาะสมไมใ ชความรนุ แรงตอกัน เมอ่ื เจอคน ที่มคี วามคิดเห็นท่ไี มต รงกัน ปรับเปาหมาย มองความขัดแยง ท่ีเกิดข้ึนเปน เรือ่ งธรรมดา โดยทุกฝาย ตางกม็ คี วามคดิ เปนของตวั เอง เติมศรัทธา เช่อื ม่นั วาบา นเมอื งกำลังจะเปลี่ยนแปลงในทางทีด่ ขี ึ้น เติมมิตร พูดคุยกับคนทไ่ี วใ จไดเพือ่ หาทางออก เติมจิตใจใหกวาง รับฟง ความคิดเหน็ ทแ่ี ตกตาง ทำใหเรามีขอ มลู ทีเ่ พ่ิมข้ึน มองอะไรไดร อบดานข้นึ “เสริม สรา ง ซอมสังคม” 21
7Quotient DCY. บทที่ 7 P PLAY QUOTIENT ความฉลาดทีเ่ กดิ จากการเลน ความฉลาดที่เกดิ จากการเลน เกิดประสบการณต รงจากการ ลงมอื ทำ มีการคิด วเิ คราะห และเมื่อประสบความสำเร็จ ในการเลน กจ็ ะมคี วามภาคภมู ใิ จในตนเอง เกดิ เปน ทศั นคตทิ ดี่ ี ตอ ตนเองตดิ ตวั ไปในอนาคต (David McCuiston, 2556) “เสริม สรา ง ซอมสงั คม” 22
7Quotient DCY. PLAY QUOTIENT ความฉลาดท่ีเกดิ จากการเลน “การเลน” ถอื เปน สวนสำคญั ในการพัฒนาศกั ยภาพของเดก็ ใหเ กิดข้ึนออกมาไดห ลายทาง เปน การปพู ้นื ฐานทางดานสติ ปญญา รางกาย อารมณ และสังคม การแกปญ หาในชวี ิต ประจำวนั ตา ง ๆ สงเสริมความคดิ สรา งสรรค ฝก สมาธิให กบั เดก็ ได ดงั นนั้ ความฉลาดหรอื PQ ทเ่ี กดิ จากการเลน ของลกู สรา งไดไ มย าก แคผ ปู กครองปลอ ยใหล กู ไดเ ลน และ สง เสริมดว ยการสอนลูกเลนอยางถูกวิธตี ามวยั เชน ฝกใหลกู หัดเดนิ ฝกใหล ูกหดั พูด ใหล กู ไดเ ลนกบั ของเลนเสรมิ พัฒนาการ ทีห่ ลากหลาย พอลกู เขาเรยี นก็ใหเลน กับเพอื่ น ฯลฯ เทา น้กี ็ทำ ใหลูกไดเพลิดเพลิน มีความสขุ กบั การเลน และมสี วนชวย พฒั นาการ มี PQ ท่ดี ี สง ผลใหเกดิ คุณสมบัตทิ ด่ี ใี นตวั เอง คอื เปนไดทง้ั ผนู ำและผูต ามที่ดี เปนหลกั สำคัญท่จี ะทำใหเ ด็ก เติบโตขึน้ เปนผใู หญท ีด่ ใี นอนาคต โดยเฉพาะเรอื่ งการทำงาน ท่มี ีประสิทธภิ าพได สราง “ความฉลาด” ท่ีเกิดจากการเลน การเลนสำหรับเด็กก็คือการเรียนรูอยางหนึ่ง สำหรับวัยเด็ก พอแมค อื ของเลน ที่ดีท่ีสุดหรบั ลูก โดยเฉพาะในเด็กเล็กที่จะชว ย สงเสริมการพัฒนาสมอง และเพ่มิ ประสทิ ธิภาพและศักยภาพ สมอง ยิ่งเลนมากย่งิ ฉลาดมาก มี PQ สงู เม่อื ลกู โตข้ึนอยู ในวัยเรียน กิจกรรมการเลนก็ยอมมีมากข้ึนตามวัย การเพ่ิม โอกาสใหเ ดก็ ไดเ รยี นรจู ากการเลน การใชช วี ติ วยั เดก็ ใหส มดลุ กจ็ ะทำใหไ ดพ ัฒนาการท่ีดีตามชวงวัย ไดทักษะทางสังคม รจู กั การปรบั ตวั ชวยเหลือผูอ ่ืน และมวี ุฒิภาวะเพ่มิ ขึ้น “เสริม สราง ซอมสังคม” 23
7Quotient DCY. ปจ จยั ทสี่ ง ผลตอ PQ 1 การเลนชว ยพฒั นาทักษะหลากหลายและกระตนุ ใหเ กดิ ความคดิ ใหม ๆ และมสี ว นเชอื่ มโยงตอ การ พฒั นา CQ (ความฉลาดดานความคดิ สรางสรรค) เชน การเลน เลโกต อ เปน รปู ทรงตา ง ๆ การวาดภาพ การเลน แปง โดว เลน จกิ ซอว การเลน บทบาทสมมตุ ิ ฯลฯ ก็จะกอใหเกิดจินตนาการ และความคิดสรางสรรค การสรา งกลยทุ ธ การแกป ญ หา การเลน ซาํ้ ๆ ทำให เกดิ การฝก ฝน เมอ่ื ลกู เตบิ โตเปน ผใู หญก จ็ ะสามารถ คดิ วางแผน มวี ธิ ี สามารถแกป ญ หาตอ อปุ สรรคได 2 การเลน มีสวนเชื่อมโยงตอการพัฒนา SQ (ความฉลาดในการเขาสงั คม) ชวยใหเดก็ มีทักษะทางสังคม จากการไดเลนกับเพื่อนกับพี่นอง รูจักการปรับตัวเขากับคนอื่นไดดี รจู กั แบง ปน ถอ ยทถี อ ยอาศยั การแสดงออกทางอารมณอ ยา งเหมาะสมเมอ่ื เกดิ เหตไุ ม คาดฝน ในระหวา งเลน ทำใหเ ดก็ รจู กั วางตวั ไดอ ยา งเหมาะสมกบั ทกุ สถานการณ รจู กั คดิ วิเคราะหตอ การเขาสังคมในอนาคตได ทำใหไ ดร ับความไววางใจจากคนหมมู าก 3 การเลน ทำใหเ ดก็ รจู กั กบั การคดิ แกไ ขปญ หา ฝา ฟน กบั อปุ สรรคใหผ า นพน ไปได เปน ปจ จยั ตวั หนงึ่ ทเี่ ชอื่ มโยงกบั การพฒั นา AQ (ความฉลาดในการแกป ญ หา) ดว ยเชน กนั เมอื่ โตขนึ้ หากตอ งประสบความผดิ หวงั กไ็ มค ดิ ยอ ทอ มคี วามพยายามควบคมุ สถานการณ สามารถ แกไขปญหา แกไ ขสถานการณด วยตัวเองได และเมื่อลูกผา นดานอปุ สรรคสำเรจ็ กท็ ำให เกดิ ความภาคภูมิใจในตัวเอง 4 การเลน ทำใหเด็กไดเ รียนรปู ระสบการณใหม ๆ สิง่ ใหม ๆ รจู กั กลาแสดงออก เชน การเลน ดนตรี รองเพลง เตนรำ สงผลทำใหเด็ก ๆ ไดรบั ความสนกุ สนานเพลินเพลิน และมคี วามสุข ซ่ึงมสี ว นทำใหสมองเจรญิ เตบิ โต นำไปสกู ารเรียนรูส่ิงตาง ๆ ไดดี 5 การเลน ทใี่ ชรางกายเคล่ือนไหว สิง่ ทเี่ ดก็ จะไดรับกค็ อื พฒั นาการในสว นตา ง ๆ เชน พัฒนา กลา มเนอ้ื มดั ใหญจ ากการขยบั แขน ขา เคลอื่ นไหว เดนิ วงิ่ ปน ปา ย กระโดดไปมา ฯลฯ พฒั นากลา มเนอื้ มดั เลก็ จากการใชน ว้ิ จบั ของเลน การทำงานประสานระหวา งมอื สายตา ไดอยา งแมน ยำ การเลน กีฬาตาง ๆ จะมสี ว นดีตอสุขภาพแขง็ แรง ทำใหร า งกายเจริญเตบิ โต ไดด ี และทำใหล กู ไดเรียนรูกติกาในการเลนรวมกับผูอ นื่ “เสรมิ สรา ง ซอมสงั คม” 24
7Quotient DCY. ปจ จัยทีส่ งผลตอ PQ (ตอ) 6 การเลน นอกจากมสี ว นชว ยเพม่ิ ความฉลาด มพี ฒั นาการดา นสมอง ยงั นำไปสพู ฒั นา การดา น Executive Function หรอื EF รว มถึงมสี วนเชอื่ มโยงตอพัฒนาการ ดา น EQ (ความฉลาดทางอารมณ) ทจ่ี ะสง ผลอารมณแ ละจติ ใจของลกู ทำใหเ ปน เดก็ ที่มีความสขุ วิธเี ลน เสริม PQ มวี ธิ กี ารเลน และเรยี นรทู หี่ ลากหลาย เชน การเลน กบั พอ แม พน่ี อ ง เพอ่ื น เลน ของเลน เสริมพัฒนาการตามชวงวัย เชน เลโก จิกซอว บอรดเกม แปงโดว แฟลชการด เครื่องดนตรี ชดุ DIY สมดุ ภาพระบายสี หนงั สอื นทิ าน ตกุ ตา หนุ ยนต เปน ตน แมแ ตก จิ กรรมทเ่ี ปน งานอดิเรกตาง ๆ ไมวาจะเปนการเลนดนตรี เตนรำ กีฬา ฯลฯ ก็มีสวนชวยเพ่ิม PQ ทำให ลูกฉลาด เพ่ิมทักษะ สงเสริมความรู และจุดประกายความคิดสรางสรรคในตัวเด็กได เปนอยา งดี ยิง่ ไดท ำในสง่ิ ทต่ี ัวเองชอบแลวก็ยงิ่ พฒั นาความฉลาดและทำใหมคี วามสขุ ควบคดู ว ย “เสริม สรา ง ซอ มสังคม” 25
7Quotient DCY. อางอิง กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. (2543). คูม อื ความฉลาดทางอารมณ. กรงุ เทพฯ : ชมุ นมุ สหกรณการเกษตรแหง ประเทศไทย. กรมสขุ ภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. (2551). รายงานการอบรม เรือ่ ง การสรา งเสรมิ ความหยนุ ตัว เพ่อื รองรับวกิ ฤตสุขภาพจติ แกบุคลากร ท่ีเก่ียวของในพน้ื ที่นำรอง. กรุงเทพมหานคร : กระทรวงสาธารณสุข. กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. (2552). 5 เรอื่ งนารเู ก่ียวกับ RQ. กรงุ เทพมหานคร : สำนักพฒั นาสุขภาพจิต.กรมสขุ ภาพจิต. กรมสขุ ภาพจติ กระทรวงสาธารณสขุ . (2559). เช่ือมั่นเด็กไทย ไอคิวดี อคี ิวเดน “การสำรวจสถานการณร ะดบั สติปญญา (IQ) และความฉลาด ทางอารมณ (EQ) ในเดก็ ไทยระดบั ศึกษาปท ี่ 1 พ.ศ. 2559”. มปท; 2559 [เขา ถงึ เมอ่ื 7 พฤศจกิ ายน 2563]. https://doc.dmh.go.th/report/compare/iqeq.pdf สถาบันสุขภาพจติ เด็กและวัยรุนราชนครินทร. (2554). เอกสารประกอบการสำรวจระดบั สติปญญา ป 2554 “รวมสรา งสมอง เด็กไทยใหฉลาด”. มปท; มปป [เขา ถงึ เมือ่ 7 พฤศจกิ ายน 2563]. เขาถงึ ไดจ าก: http://www.dmh.go.th/ebook/dl.asp? id=244. สถาบันสุขภาพจิตเดก็ และวยั รนุ ราชนครินทร. (2558). โปรแกรมเสริมสรา งทักษะชีวิตสำหรบั วัยรุน. กรุงเทพมหานคร : บริษทั บยี อนด พับลิสซ่งิ จำกดั , 2558. 56 หนา สถาบนั สุขภาพจติ เดก็ และวัยรุนราชนครินทร. (2563). คมู ือโปรแกรมทักษะชีวิตสำหรับนักเรยี นอาชีวศกึ ษา. กรุงเทพมหานคร : บริษทั บยี อนด พบั ลิสซิง่ จำกัด, 2558. 125 หนา ธีระเกียรติ เจรญิ เศษฐศลิ ป. (2547). MQ เดก็ กบั สติปญ ญาทางศลี ธรรม ทางรอดของมนษุ ยชาติ. กรุงเทพมหานคร : สำนักงานวทิ ยทรพั ยากร.จุฬาลงกรณม หาวทิ ยาลัย. “เสรมิ สราง ซอ มสงั คม” 26
7Quotient DCY. คณะผูจัดทำ อธิบดกี รมกิจการเด็กและเยาวชน ท่ีปรึกษา รองอธิบดีกรมกิจการเด็กและเยาวชน 1. นางสภุ ัชชา สุทธิพล ผูอำนวยการกองสง เสรมิ การพฒั นา 2. นางสาวอไุ ร เล็กนอย และสวสั ดิการเด็ก เยาวชน และครอบครวั 3. นางณชิ าพัชฌ เพ็ชรพันธุ ผูอำนวยการกลมุ กิจการสภาและเครือขา ย 4. นางสาวเกษมศรี พรหมจรรย เดก็ และเยาวชน คณะทำงาน นักสงั คมสงเคราะหชำนาญการ กรมกิจการเด็กและเยาวชน นกั พัฒนาสงั คมปฏิบตั กิ าร 1. นายนรภัทร แหวนหลอ นักพัฒนาสังคม 2. นายจีระศกั ดิ์ กลมเกล้ียง 3. นายเจษฎา กลุ วงค สถาบนั สุขภาพจติ เด็กและวัยรนุ ราชนครินทร กรมสุขภาพจติ 1. นางสาวดษุ ฎี จึงศิรกลุ วิทย ผูอำนวยการสถาบันสขุ ภาพจติ เด็ก และวยั รนุ ราชนครนิ ทร 2. นางสาวพักตรชนก เทียนวิหาร นักวิชาการสาธารณสุขปฏิบัติการ 3. นายกรี ติ ล่ิมสบื เชื้อ นักวิชาการสาธารณสุขปฏิบัตกิ าร ออกแบบ นักพัฒนาสังคม นายเจษฎา กุลวงค Graphic https://www.freepik.com/ “เสรมิ สราง ซอมสงั คม” 27
Search
Read the Text Version
- 1 - 30
Pages: