ถั่วฝักยาว

องคค์ วามรู้ เรอ่ื งการปลกู ผักไมเ้ ลอ้ื ย ในโครงการ ผกั สวนครู ถั่วฝกั ยาว Yard long bean โดยสานกั งานสง่ เสริมการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั จงั หวัดพงั งา

การปลกู ถวั่ ฝกั ยาว สภาพแวดลอ้ มท่เี หมาะสมตอ่ การเจรญิ สิ่งสาคัญของการปลกู พชื คือตอ้ งรูถ้ งึ ความ ต้องการของพืชก่อนเปน็ อนั ดบั แรก เพื่อทจ่ี ะไดจ้ ดั การแปลง ปลกู ให้เหมาะสมต่อความตอ้ งการของพืช ดังน้ี -ชอบอากาศค่อนข้างร้อน ฝนไม่ชุก ถ้าอากาศ ร้อนเกินไปหรือฝนตกชุก จะทาให้ดอกและฝักร่วง -มคี วามตอ้ งการแสงแดดตลอดวนั -ในฤดแู ล้ง จะใหผ้ ลผลติ สงู กวา่ ในฤดฝู น แตถ่ ้ามี การดูแลทดี่ ีในฤดฝู น คุณภาพของฝกั ท่ไี ดจ้ ะดกี ว่าในชว่ งฤดู รอ้ น -เจรญิ ได้ในดินเกอื บทกุ ชนิด แตด่ นิ ทีเ่ หมาะใน การปลกู ทีส่ ดุ คือ ดนิ รว่ นปนทราย มีการระบายน้าได้ดี สภาพความเปน็ กรดดา่ ง (pH) อยรู่ ะหว่าง 5.5-6.8 -ในการปลูกใช้นา้ ประมาณ 400 ลกู บาศกเ์ มตร/ไร่/ฤดกู าล

สิง่ ท่ตี ้องเตรยี มก่อนปลกู การเตรยี มพนั ธ์ุ เมลด็ พนั ธ์ุ การเลือกใชเ้ มลด็ พนั ธท์ุ ม่ี คี ณุ ภาพ เป็น หนึง่ ในวธิ สี าคัญในการปลกู ถัว่ ฝักยาว ซ่ึงสายพนั ธุถ์ ว่ั ฝักยาวท่ี เหมาะกับความต้องการ โดยจะแบง่ เปน็ 2 สายพันธุ์หลัก ๆ คือ พนั ธถุ์ วั่ เน้ือ ถว่ั จะมีฝักอวบ ไมย่ าวมาก เนือ้ เยอะ บาง พนั ธุอ์ าจไมต่ อ้ งทาค้าง และ พนั ธุ์ถวั่ เสน้ ถ่ัวจะมีฝกั เรยี วยาว ตรงสวย เนื้อไมเ่ ยอะมาก จาเปน็ ตอ้ งทาคา้ ง เนอื่ งจากฝักมี ความยาวมากกว่าพนั ธุเ์ นอ้ื พนั ธทุ์ น่ี ยิ มปลูก การเตรยี มดนิ ดนิ ไถพรวน ลกึ ประมาณ 25 เซนติเมตร ตากดนิ ทิง้ ไว้ 5 – 7 วนั เพอื่ จดั การกบั ศัตรพู ชื ตา่ ง ๆ ในดิน กาจัด วัชพชื ออกจากแปลง แลว้ ไถคราด อาจใสป่ ุย๋ คอกหรอื ป๋ยุ หมกั ทสี่ ลายตวั แลว้ เพื่อปรบั ปรุงโครงสร้างดนิ ใหด้ ขี น้ึ

การยกรอ่ ง ให้ร่องกวา้ งประมาณ 1 เมตร ขนานกับพ้นื ที่ และเตรียมรอ่ งระหวา่ งแปลงปลกู 50 – 80 เซนตเิ มตร ไว้ เดนิ เข้าออก การเตรยี มหลมุ ปลกู ขุดหลมุ ลึกประมาณ 10 – 15 เซนตเิ มตร ระยะหา่ งระหว่างแถวประมาณ 80 เซนตเิ มตร ระยะหา่ งระหว่างหลมุ ประมาณ 50 เซนตเิ มตร รองก้นหลมุ ดว้ ยปุย๋ สตู ร 5-10-5 หรือ 15-15-15 หลมุ ละคร่งึ ชอ้ นแกง คลุกใหเ้ ขา้ กนั กบั ดนิ กน้ หลุม

การปลกู ถัว่ ฝกั ยาว โดยการขุดหลมุ ให้มคี วามลกึ ประมาณ 10 ซม. แต่ละ หลุมให้ห่างกนั ตามความเหมาะสมแลว้ ให้ใสใ่ บคูนแหง้ ทก่ี น้ หลุม และใส่ปยุ๋ 5-10-5 หรือ 15-15-15 ประมาณครึ่งช้อนโตะ๊ พรอ้ ม ทง้ั หยอดเมล็ดถว่ั ฝกั ยาว 3-4 เมล็ด แล้วกบดนิ ในหลมุ หนา ประมาณ 3-4 ซม. พร้อมรดนา้ ทนั ที ระยะแรก ควรให้นา้ ทกุ วนั วนั ละ 1 ครั้ง ประมาณ 1 สปั ดาห์ หรอื ให้ ดูตามความเหมาะสม ของสภาพอากาศดว้ ย

การทาคา้ งปลกู ถว่ั ฝกั ยาว เม่ือต้นถั่วฝกั ยาวเริม่ มีมอื เกาะโผลข่ ้ึนมา หรือ หลังการงอกแลว้ 15-20 วนั จะเร่มิ เล้อื ยสร้างทรงพุ่ม เกษตกรควรทาคา้ งให้ถัว่ ยึดเกาะ เพอ่ื ให้ง่ายต่อการจดั การ เร่ืองโรค-แมลงและการเกบ็ เกยี่ ว ซงึ่ หลกั ๆ แลว้ จะทาการ ขึ้นค้างด้วยไม้ไผ่หรือไม้อน่ื ๆ ทหี่ าไดง้ ่ายในทอ้ งถิน่ โดย ความยาวของไม้ควรมคี วามยาวประมาณ 2.5-3 เมตร หรือ อาจจะสรา้ งโครงเสาแลว้ ใช้ลวดขึงดา้ นบน และใช้เชอื กห้อย ลงมายงั ลาตน้ ถั่วฝักยาวใหเ้ ลอ้ื ยข้นึ กไ็ ด้เชน่ กัน โดยจบั ต้น ถวั่ ฝักยาวใหพ้ นั เลอ้ื ยขึ้นคา้ งในลกั ษณะ ทวนเข็มนาฬกิ า

วธิ ีการปกั คา้ งทาไดห้ ลายวธิ ี เชน่ - ปกั ไมค้ ้างหลมุ ละ 1 อนั ให้ต้งั ฉากกบั ผวิ ดนิ - ปักไม้ค้างหลมุ ละ 1อัน โดยให้เอียงเขา้ หาร่องเปน็ คูแ่ ละมัด ปลายเขา้ ดว้ ยกนั จากนัน้ ใชไ้ ม้ไผพ่ าดยดึ คา้ งด้านบนให้ แข็งแรง - ปักไม้คา้ งหลมุ ละ 1 อัน โดยใหเ้ อียงเข้าหากันกลางรอ่ งเปน็ คู่ แลว้ มดั ปลายเขา้ ด้วยกัน แลว้ ใช้ไม้ค้ายันแตล่ ะคูเ่ ป็นแบบ กระโจม - การใชเ้ ชอื กแทนค้าง หากไมม่ ไี ม้ สามารถนาเชอื กมาผกู ทา เป็นคา้ งได้ ซึง่ ในกรณนี ีจ้ ะขอแนะนาวธิ กี ารข้นึ ค้างถวั่ ฝกั ยาว โดยการใชเ้ ชอื กแทนการใชไ้ ม้ปกั คา้ ท่หี าได้ง่ายและมตี ้นทุน ไมม่ ากเหมือนการใช้ไมไ้ ผข่ ึน้ คา้ ง การขนึ้ คา้ งถวั่ ฝกั ยาวโดยการใชเ้ ชอื ก : จะเริม่ จากการนาไมไ้ ผ่ มาปักใกล้ ๆ ต้นถัว่ แลว้ ใช้เชือกผกู เป็นตาข่ายตอ่ กนั เป็นแถว ยาว และโยงผูกเชือกระหวา่ งไมท้ ่ที าเป็นหลักไว้ เพ่อื ให้ตน้ ถ่วั ได้ไต่ข้นึ ไป โดยกะความกว้างของช่องวา่ งใหเ้ หมาะสม หรือ ตามความต้องการของเกษตรกรได้เลย

การดแู ลรักษา ข้นั ตอนการดูแลรักษายอดออ่ นหลงั จากใหน้ ้ามา1 สัปดาหแ์ ลว้ จะเหน็ ยอดออ่ นเรมิ่ งอกออกมาจากเมล็ดปล่อย ใหเ้ หน็ ใบจรงิ สกั 3-4 ใบก่อน แลว้ ใหถ้ อนแยกเกบ็ เอาเฉพาะ ตน้ ท่ีดแี ละแข็งแรงไวส้ ัก 2-3 ตน้ ตอ่ หลุม พรอ้ มท้งั โรยแกลบ กลบรอบโคนหลมุ และเก็บวัชพชื ต่างๆออกกอ่ น รดน้าให้ฉ่า แต่ไมค่ วรแช่มากเกินไป วธิ กี ารให้น้าในระยะทีถ่ วั่ ฝกั ยาว กาลังเจริญเตบิ โตควรใหน้ า้ ทกุ ๆ 3-5 วันตอ่ คร้งั หรอื ให้ พจิ ารณาตามความชื้นในดนิ และฤดูการปลกู ให้เหมาะสม โดยจะตักนา้ รดโดยตรงหรือจะปล่อยน้าเข้าตามร่องสวนก็ได้ ใหข้ นึ้ อยกู่ บั แหล่งน้าทมี่ ี ด้วย

การดแู ลรักษา การพรวนดินและกาจดั วชั พืช ในช่วงประมาณ 7 – 10 วันแรกหลังปลูก ควร ถอนหญา้ เพื่อปอ้ งกนั การแย่งอาหารจากตน้ ถวั่ ฝกั ยาว และ ควรถอนอกี ครั้งพรอ้ มกับการใสป่ ยุ๋ ครัง้ ท่ี 2 เพือ่ ไม่ให้แยง่ ปยุ๋ จากตน้ ถ่วั ฝกั ยาว หลงั จากนน้ั ไม่ค่อยมีความจาเปน็ แลว้ เนื่องจากต้นถัว่ ฝกั ยาวจะเจริญคลมุ พืน้ ท่ปี ลกู การรดนา้ หลงั หยอดเมล็ดควรใหน้ า้ ทุกวนั เช้า – เย็น จนตน้ ถ่ัวฝกั ยาวสามารถตงั้ ตวั ได้ แลว้ จึงค่อยปรบั การให้นา้ ลง อาจมี การปรบั เปลี่ยนตามสภาพอากาศ และสภาพดิน แต่ควรใหน้ ้า อยา่ งสมา่ เสมอ และเพยี งพอ และไมค่ วรปลอ่ ยใหน้ ้าขัง ต้น ถ่ัวฝักยาวอาจตายได้

การเกบ็ เกย่ี ว ระยะเก็บเก่ยี วทเี่ หมาะสม คอื เม่อื ถวั่ ฝกั ยาวมีอายุ ประมาณ 40 วนั หลงั ปลกู หรอื หลงั ดอกบาน 4 – 8 วัน โดยท่ัวไปจะเกบ็ ไดป้ ระมาณ 22 – 25 วนั ซง่ึ ขน้ึ อย่กู บั สาย พนั ธแุ์ ละการดแู ล โดยเลอื กเก็บฝกั ทส่ี ยี ังไม่จาง และฝักยงั ไม่ พอง เรยี บ สม่าเสมอ ควรทยอยเก็บทกุ ๆ 2- 4 วนั ไม่อยา่ งน้นั ฝกั จะแก่คาตน้ วธิ ีเกบ็ เกย่ี วถวั่ ฝกั ยาว ปลิดทข่ี ้ัว ระวงั ไมใ่ ห้ดอกใหมห่ ลดุ ไม่อยา่ งนั้นจะมี ผลต่อการเกดิ ฝกั ใหม่ และควรทยอยเกบ็ อยา่ ปล่อยให้ฝักแก่ ตกค้าง หลงั เก็บแลว้ ไมค่ วรทิง้ ไว้กลางแดด หรอื วางกบั ดิน โดยไมม่ อี ะไรรอง ควรแช่ในน้าสะอาด 1 ชวั่ โมง เพือ่ กาจดั สงิ่ ปนเป้ือน เพ่ือให้ถวั่ ฝักยาวสดใหม่ สะอาด นา่ ซื้อและไดร้ าคา ดี

ที่มา https://th.wikipedia.org/wiki https://www.kasetsomboon.com https://readykids.info/?p=2213 https://xn--72c9acray9etb5a2i5d.blogspot.com https://www.kasetsomboon.com https://www.rakbankerd.com เพจเกษตรกา้ วหนา้ ภาพประกอบจากอนิ เทอรเ์ น็ต