2.คุณธรรมจริยธรรมที่สำคัญในวิชาชีพครู

2.คุณธรรมจริยธรรมที่ สำคญั ในวิชำชีพครู

คณุ ธรรมจริยธรรมท่ีสำคญั ในวิชำชีพครู คุณธรรมของควำมเป็ นคน คุณธรรมจริยธรรมท่ีสำคญั ในวิชำชีพครูอำจแบง่ ไดเ้ ป็น 5 ดำ้ น คือ คุณธรรมของ ควำมเป็นคน คุณธรรมตำมหลกั ศำสนำ คุณธรรมของควำมเป็นคนไทย คุณธรรมของ กำรเป็นขำ้ รำชกำร และจริยธรรมของครู โดยมีสำระสำคญั ดงั น้ี ควำมรรู้ อบ เป็นลกั ษณะท่ีจำเป็นของควำมประพฤติดี หมำยถึง กำรเล็งเห็น กำร หยง่ั รูโ้ ดยงำ่ ยและชดั เจนวำ่ อะไรควรประพฤติ อะไรไมค่ วรประพฤติ กำรแสวงหำควำมรู้ ควำมเขม้ แข็ง หมำยถึง กำรกลำ้ เส่ียง กำรเผชิญควำมยำกลำบำก ควำมเขม้ แข็ง ทำงจิตใจ ทำงร่ำงกำย

ควำมพอเพียง หมำยถึง ควำมพอประมำณ ควำมมีเหตุผล รวมถึงควำม จำเป็นท่ีจะตอ้ งมีระบบภูมิคุม้ กนั ในตวั ท่ีดีพอสมควร ตอ่ กำรกระทบใด ๆ อนั เกิดจำก กำรเปล่ียนแปลงทง้ั ภำยในภำยนอก ทงั้ น้ี จะตอ้ งอำศยั ควำมรอบรู้ ควำม รอบคอบ และควำมระมดั ระวงั อยำ่ งย่ิงในกำรนำวิชำกำรตำ่ ง ๆ มำใชใ้ นกำร วำงแผนและกำรดำเนินกำร ทุกขนั้ ตอน ควำมยุติธรรม หมำยถึง ควำมถูกตอ้ ง ควำมชอบธรรม มีเหตุมีผล ตำม กฎหมำยกำหนดในขณะเดียวกนั กำรใชค้ วำมยุติธรรมตอ้ งอำศยั กฎหมำยเป็น เคร่ืองมือ เพ่ือใหม้ ีควำมเป็นรูปธรรมมำกข้ึนและสำมำรถบงั คบั ใหป้ ฏิบตั ิตำมได.้ ในทำงตรงกนั ขำ้ ม ควำมมอยุติธรรมยอ่ มเกิดข้ึนเม่ือควำมเทำ่ เทียมกนั ถูกทำใหไ้ ม่ เสมอภำค และเม่ือควำมไมเ่ ทำ่ เทียบ แฝงทำใหก้ ลำยเป็นควำมเทำ่ เทียมกนั

คุณธรรมตำมหลกั ศำสนำ ศำสนำพุทธ พระพรหมคุณำภรณ์ (ป.อ.ปยุตโฺ ต) (2547, น. 21-22) ไดร้ ะบุวำ่ คนมีศีลธรรมหรือมีมนุษยธรรมท่ีเรียกได้ วำ่ เป็นอำรยชน เป็นผูม้ ีธรรม 10 ขอ้ เรียกวำ่ กุศลธรรมบถ (ทำงทำกรรมดี) หรือธรรมจริยำซ่ึงจดั เป็น อำรยธรรมท่ี ครบถว้ นสมบูรณโ์ ดยทำใหค้ นเจริญข้ึนพรอ้ มทง้ั ทำงกำย ทำง วำจำ ทำงใจ ธรรมจริยำ 10 ขอ้ น้ี ประกอบดว้ ย

มีสจุ ริต 3 คือ มีควำมประพฤติดีประพฤติชอบ 3 ประกำร ไดแ้ ก่ กำยสุจริต ควำมสุจริตทำงกำย ทำส่ิงดีงำมถูกตอ้ ง ประพฤติดีชอบ ดว้ ยกำย วจีสุจริต ควำมสุจริตทำงวำจำ พูดส่ิงดีงำมถูกตอ้ ง ประพฤติดีชอบ ดว้ ยวำจำ มโนสุจริต ควำมสุจริตทำงใจ คิดส่ิงดีงำมถูกตอ้ ง ประพฤติดีชอบ ดว้ ยใจ

กศุ ลกรรม 10 ประกำร ประพฤติตำมอำรยธรรม โดยปฏิบตั ิถูกตอ้ ง ทำงกำย 3 ไดแ้ ก่ 1. ละเวน้ กำรฆำ่ กำรบบี คน้ั เบียดเบยี น มีเมตตำกรุณำชว่ ยเหลือเก้ือกูลสงเครำะหก์ นั 2. ละเวน้ กำรแยง่ ชิงลกั ขโมย กำรเอำเปรียบ เคำรพสิทธิในทรพั ยส์ ินของกนั และกนั 3. ละเวน้ กำรประพฤติผิดลว่ งละเมิดในของรกั ของหวงแหนของผูอ้ ่ืน ไมข่ ม่ เหงจิตใจ หรือทำลำยลบหลูเ่ กียรติและวงศต์ ระกูลของกนั ทำงวำจำ 4 ไดแ้ ก่ 4. ละเวน้ กำรพูดเท็จ โกหกหลอกลวง กลำ่ วแตค่ ำสตั ย์ ไมจ่ งใจพูดใหผ้ ิดจำกควำมจริงเพรำะเห็นแกป่ ระโยชน์ใด ๆ 5. ละเวน้ กำรพูดสอ่ เสียด ยุยง สรำ้ งควำมแตกแยก พูดแตค่ ำท่ีสมำนและสง่ เสริมควำมสำมคั คี 6. ละเวน้ กำรพูดคำหยำบ สกปรกเสียหำย พูดแตค่ ำสุภำพ นุ่มนวลควรฟงั 7. ละเวน้ กำรพูดเหลวไหลเพอ้ เจอ้ พูดแตค่ ำจริง มีเหตุมีผล มีสำรประโยชน์ ถูกกำลเทศะ ทำงใจ 3 ไดแ้ ก่ 8. ไมล่ ะโมบ ไมเ่ พง่ เล็งคิดหำทำงเอำแตจ่ ะได้ คิดให้ คิดเสียสละ ทำใจใหเ้ ผ่ือแผก่ วำ้ งขวำง 9. ไมค่ ิดรำ้ ยมุง่ เบยี ดเบียน หรือเพง่ มองในแงจ่ ะทำลำย ตง้ั ควำมปรำรถนำดี แผไ่ มตรี มุง่ ใหเ้ กิดประโยชน์สุขแกก่ นั 10. มีควำมเห็นถูกตอ้ ง เขำ้ ใจในหลกั กรรมท่ีวำ่ ทำดีมีผลดี ทำชว่ั มีผลชว่ั รูเ้ ทำ่ ทนั ควำมจริงท่ีเป็นธรรมดำของโลกและชีวิต

ศำสนำคริสต์ หลกั คุณธรรมจริยธรรมสำคญั ของศำสนำคริสต์ คือ ควำมรัก ซ่ึงมี 2 ลกั ษณะ คือควำมรกั ในพระเจำ้ ซ่ึงเป็นควำมรักท่ีแทจ้ ริงสูงสุด และควำมรักในเพ่ือนมนุษย์ กำรปฏิบตั ิควำมรกั แท้ จะตอ้ งกระทำโดย 1. มีทศั นะตอ่ เพ่ือนมนุษยท์ ุกคนวำ่ เป็นบุตรของพระเจำ้ เทำ่ เทียมกนั 2. ละเวน้ กำรมองคนในแงร่ ำ้ ย 3. อดทนตอ่ ควำมผิดพลำดและควำมบกพร่องของผูอ้ ่ืน 4. ตอบแทนควำมชว่ั ดว้ ยควำมดี 5. ละเวน้ กำรอิจฉำผูอ้ ่ืน 6. ร่วมใจกนั ทำงำนไดโ้ ดยอะลุม่ อลว่ ยตอ่ กนั

ศำสนำอิสลำม คุณธรรมในศำสนำอิสลำม หมำยถึง กำรท่ีมนุษยเ์ คำรพภกั ดีตอ่ อลั ลอฮเ์ สมือน หน่ึงวำ่ มองเห็นพระองค์ กำรมีคุณธรรมจึงหมำยถึงกำรท่ีมุสลิมทุกคนจะตอ้ ง ตระหนักวำ่ กำรดำเนินชีวิตของตนทุกอิริยำบถ และทุกกำรกระทำของตนพึงอยู่ ระหวำ่ งกำรภกั ดี กำรระลึกถึงพระองคก์ ระทำไดห้ ลำยวิธี เชน่ 1. กำรปฏิบตั ิตำมหลกั วินัยปฏิบตั ิ 2. กำรกลำ่ วคำปฏิญำณ 3. กำรมีควำมเอ้ือเฟ้ือเผ่ือแผ่ 4. กำรมีควำมสงบเสง่ียม 5. กำรมีควำมละอำย 6. กำรมีควำมสุภำพออ่ นโยน 7. กำรปฏิบตั ิควำมดี 8. กำรรักษำขอบเขตท่ีอลั ลอฮก์ ำหนดไว้

คุณธรรมของควำมเป็ นคนไทย คณุ ลกั ษณะดำ้ นคณุ ธรรม หมำยถึง คุณลกั ษณะท่ีเป็น สภำพควำมดีงำมในดำ้ นตำ่ ง ๆ รวม 4 ชุด ไดแ้ ด่ 1. คุณธรรมท่ีเป็นแรงปัจจยั ผลกั ดนั 2. คุณธรรมท่ีเป็นแรงปัจจยั หลอ่ เล้ียง 3. คุณธรรมท่ีเป็นแรงปจั จยั เหน่ียวร้ัง 4. คุณธรรมท่ีเป็นแรงปจั จยั สนบั สนุน

คณุ ลกั ษณด์ ำ้ นสงั คม หมำยถึง คุณลกั ษณท์ ่ีเก่ียวขอ้ งกบั กำรเขำ้ สงั คมและ กำรมีปฏิสมั พนั ธก์ บั ผูอ้ ่ืน เชน่ ควำมมีกริยำมำรยำท กำรปรบั ตวั ควำมตรงตอ่ เวลำ ควำมสุภำพ กำรมีสมั มำ คำรวะ กำรพูดจำไพเรำะ และควำมออ่ นนอ้ มถอ่ มตน

จริยธรรมของครู พรหมวหิ าร 4 เมตตำ คือ ควำมรัก ควำมปรำรถนำดี มีไมตรี กรุณำ คือ ควำมสงสำร อยำกชว่ ยเหลือผูอ้ ่ืนใหพ้ น้ จำกควำมทุกข์ มุทิตำ คือ ควำมเบิกบำนพลอยยินดี เม่ือเห็นผูอ้ ่ืนอยูด่ ี มีสุข อเุ บกขำ คือ ควำมมีใจเป็นกลำง มองตำมควำมเป็น จริง โดยวำงจิตเรียบสม่ำเสมอ

มรรค 8 คือเป็นขอ้ ปฏิบตั ิอนั พอดี ทางสายกลาง 1. สมั มาทิฏิิ ความเห็นที่ถูกตอ้ ง 2. สมั มาสงั กปั ปะ ความคิดท่ีถูกตอ้ ง 3. สมั มาวาจา วาจาที่ถูกตอ้ ง 4. สมั มากมั มนั ตะ การปฏิบตั ิท่ีถูกตอ้ ง 5. สมั มาอาชีวะ การหาเล้ียงชีพท่ีถูกตอ้ ง 6. สมั มาวายามะ ความเพียรที่ถูกตอ้ ง 7. สมั มาสติ การมีสติท่ีถูกตอ้ ง 8. สมั มาสมาธิ การมีสมาธิที่ถูกตอ้ ง

สงั คหวตั ถุ 4 เป็นหลกั ธรรมท่ีใหแ้ นวคิดเก่ียวกบั กำรยึดเหน่ียวจิตใจบุคคล และกำรประสำนควำมสำมคั คีในกลุม่ คน ประกอบดว้ ย ทำน หมำยถึง กำรให้ ปิ ยวำจำ หมำยถึง พูดจำดว้ ยน้ำใจหวงั ดี อตั ถจริยำ หมำยถึง กำรประพฤติอนั เป็นประโยชน์ สมำนตั ตตำ หมำยถึง กำรทำตนใหเ้ สมอตน้ เสมอปลำย

อทิ ธิบาท 4 เป็นหลกั ธรรมที่ทาใหท้ างานประสพความสาเร็จ ประกอบดว้ ย ฉนั ทะ คือ ความพงึ พอใจ วริ ิยะ คือ ความเพียร จิตตะ คือ ความคิดต้งั จิตรับรู้ในส่ิงท่ีทาและทาสิ่งน้นั ดว้ ย ความคิด วิมงั สา คือ ความไตร่ตรอง