116527-Article Text-300072-1-10-20180323

วารสารมหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ยะลา 13(1) ม.ค. - เม.ย. 2561 87 Journal of Yala Rajabhat University 13(1) Jan - Apr 2018 การเปรียบเทียบหลักความรบั ผดิ ทางละเมดิ กับหลกั ความรบั ผิดเด็ดขาด และการรับรู้ ของผู้ประกอบการหอการคา้ จงั หวัดอดุ รธานี Comparative Study Theory of Tort with Theory of Strict Liability and Perception for Entrepreneur The Udonthani Chamber of Commerce จรี ะศกั ดิ์ ดิษฐพลขันธ*์ ธติ ิ เตชะไพโรจน์ จฑุ ามาศ นันทโพธิเดช และชาญชัย ดวงตา Jeerasak Dittaponkhan*, Thiti Techapairot, Juthamas Nantapotideat and Chanchai Doungta คณะนติ ศิ าสตร์ วทิ ยาลัยสนั ตพล 299/1 ถนนอุดร - สกล อำ�เภอเมอื งอุดรธานี จังหวดั อดุ รธานี 41000 Faculty of Law, Santapol College 299/1 Udon - Sakhon Road, Amphur Muang Udonthani, Udonthani 41000 บทคดั ยอ่ ความรบั ผดิ ทางละเมดิ ถอื ไดว้ า่ เปน็ ปญั หาระดบั สากล เมอ่ื ความตอ้ งการในสนิ คา้ มปี รมิ าณทม่ี ากขน้ึ กระบวนการผลติ สนิ คา้ ยอ่ มมมี ากขนึ้ ตามความตอ้ งการของผบู้ รโิ ภค และความบกพรอ่ งในกระบวนการผลติ ยอ่ มมีมากขึ้น ดว้ ยเหตผุ ลที่วา่ กระบวนการผลติ ที่ใช้ความรู้ทางดา้ นเทคโนโลยชี ั้นสูงขึ้นเป็นอย่างมาก การท่ี ผู้บริโภคจะตรวจพบว่าสินค้าไม่ปลอดภัยกระทำ�ได้ค่อนข้างยาก ประเทศไทยจึงได้มีการนำ�หลักความรับผิด เด็ดขาดมาบังคับใช้ โดยปรากฏอยู่ในพระราชบัญญัติความรับผิดต่อความเสียหายท่ีเกิดขึ้นจากสินค้าที่ไม่ ปลอดภัย พ.ศ. 2551 มีวตั ถุประสงค์การศกึ ษา ดงั น้ี 1) เพ่อื ศึกษาหลักความรับผิดทางละเมิดทว่ั ไปกับหลัก ความรบั ผดิ เดด็ ขาด 2) เพอ่ื ศกึ ษาเปรยี บเทยี บถงึ หลกั ความรบั ผดิ ทางละเมดิ ทว่ั ไปกบั หลกั ความรบั ผดิ เดด็ ขาด และ 3) ความรู้ความเข้าใจของผู้ประกอบการสมาชิกหอการค้าในจังหวัดอุดรธานีเก่ียวกับหลักความรับผิด ทางละเมดิ ทวั่ ไปและหลกั ความรบั ผดิ เดด็ ขาด โดยใชว้ ธิ กี ารวจิ ยั เชงิ เอกสาร เปน็ การศกึ ษาในเนอ้ื หาของหลกั ความรบั ผดิ ทางละเมดิ ทว่ั ไปกบั หลกั ความรบั ผดิ เดด็ ขาด ทราบวา่ 1) ความรบั ผดิ ทางละเมดิ หากไมม่ กี ารจงใจ หรือประมาทเลินเล่อแล้วผูก้ ระท�ำ ย่อมไม่มีความผิด แตใ่ นสว่ นความรับผดิ เดด็ ขาด แม้ผู้กระท�ำ จะมิได้จงใจ หรือประมาทเลินเล่อก็ยังคงต้องรับผิดหากพิสูจน์ได้ว่าความเสียหายเกิดจากตัวสินค้า และให้ภาระ การพิสูจน์ตกเปน็ ของผู้ประกอบการอีกด้วย 2) การรับรแู้ ละความเขา้ ใจถือว่ายังเปน็ หลกั การทีค่ ่อนข้างใหม่ จงึ ควรสง่ เสรมิ และประชาสมั พนั ธใ์ หผ้ ปู้ ระกอบการไดท้ ราบถงึ หลกั ความรบั ผดิ เดด็ ขาด ภายใตพ้ ระราชบญั ญตั ิ สนิ ค้าทไี่ มป่ ลอดภัย เพ่อื ให้ผู้ประกอบการได้เตรยี มตัว ค�ำ ส�ำ คัญ : ความรบั ผิดทางละเมิด หลักความรับผิดเดด็ ขาด สินคา้ ทไี่ ม่ปลอดภยั *Corresponding Author. E-mail: [email protected] Theory of Tort for Entrepreneur ความรับผิดทางละเมดิ ของผู้ประกอบการ

88 วารสารมหาวิทยาลัยราชภฏั ยะลา 13(1) ม.ค. - เม.ย. 2561 Journal of Yala Rajabhat University 13(1) Jan - Apr 2018 Abstract Tort liability an international issue because when demand for a product, the greater the amount of the production process there is more to the needs of consumers so a deficiency in the production will be more. Thailand is a Member Countries of General Agreement on Tariffs and Trade by The WTO. Thailand has increased of Demand and Production. And defects in manufacturing process because The problematic factors Advanced scientific knowledge and Innovation. Consumers can’t checked the quality of the product So Thailand has Liability for Damages Emerging form Unsafe Product Act B.E. 2551. The objectives of the study were 1) To study the history, concepts and theories of liability against the general principle of strict liability. 2) To compare the primary liability for violation of the general principle of strict liability, and 3) An understanding of entrepreneurship in UdonThani Chamber members about the abuse liability and strict liability principle. By means of Documents research. The educational content of the Tort Liability on general principles of strict liability. The study showed that 1) Tort Liability under the Civil and Commercial Code, if not intentionally or negligently, the act shall not guilty. But the strict liability under unsafe products. Even those who did not intentionally or negligently, it will still be liable if it proves that the damage caused by the product. And also to the principles of the law of witnesses by the burden of proof falls to the operator as well. 2) For the recognition and understanding of the general principles of tort liability rather than strict liability. Because it is a relatively new concept. It should promote the operator is aware of the strict liability. Under the proposal, the product unsafe. To allow operators to prepare. Keywords: Tort liability, The strict liability, Unsafe product บทนำ� ในยคุ ทมี่ นษุ ย์เรม่ิ ตง้ั ถน่ิ ฐานอยกู่ นั เป็นกลมุ่ เป็นกอ้ นเรม่ิ รจู้ กั การแลกเปลย่ี นกนั มากขน้ึ ประกอบกับ มนุษย์แตล่ ะคนมคี วามถนดั ในการผลติ สิ่งของไมเ่ หมือนกัน เชน่ บางคนถนดั เลย้ี งสตั ว์ ทำ�เกษตรกรรม สงิ่ ทอ เปน็ ต้น ทัง้ นีม้ นุษยเ์ หลา่ นี้มคี วามต้องการในสนิ ค้าท่ีแตกตา่ งกันออกไป บางคร้งั ผผู้ ลติ สิ่งทอตอ้ งการอาหาร ผู้เล้ยี งสตั ว์ต้องการเครื่องน่งุ ห่ม แต่ไมส่ ามารถทจี่ ะผลิตเองไปไดท้ ุกอย่าง ท�ำ ใหม้ นุษย์เลือกทีจ่ ะผลิตเฉพาะ สนิ คา้ ทตี่ นเองถนดั สว่ นสนิ คา้ ใดทต่ี นผลติ ไมไ่ ดห้ รอื ไมถ่ นดั กจ็ ะน�ำ เอาสนิ คา้ ทต่ี นเองมหี รอื ถนดั ไปแลกเปลยี่ น สนิ ค้ากบั ผูอ้ ืน่ หรอื ใช้เงินตราในการแลกเปล่ยี นสนิ ค้านั้น ๆ มา จงึ ท�ำ ใหเ้ กิดระบบการแลกเปลีย่ นและตลาด ของการซ้อื ขายสินคา้ กนั ข้นึ และการซือ้ ขาย แลกเปลี่ยน ในปัจจุบันถือวา่ เป็นสัญญาประเภทหนึง่ ซ่งึ การซ้อื ขายไดถ้ ือก�ำ เนิดขึ้นมาต้ังแต่ยุคโรมัน โดยกฎหมายโรมนั สญั ญาซอ้ื ขายถอื เปน็ สัญญาทบ่ี คุ คลคนหน่งึ สัญญา ท่จี ะโอนทรพั ย์สนิ (Property) ไปยังอกี คนหนึ่ง และรับประกันการครอบครองโดยปราศจากการรบกวนและ ถาวรตลอดไป และอกี ฝ่ายหนึง่ สัญญาท่จี ะชดใช้ราคา (Nisarat, 2009) โดยสาระสำ�คัญของสัญญาซื้อขาย จะต้องมีผู้ซ้ือ ผู้ขาย ทรัพย์สินและราคา โดยการซ้ือขายมีความสำ�คัญในการก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลง กรรมสทิ ธใ์ิ นสนิ คา้ หรอื บรกิ ารจากผขู้ ายหรอื ผผู้ ลติ ไปยงั ผซู้ อ้ื หรอื ผบู้ รโิ ภค แตภ่ ายหลงั ยคุ ปฏวิ ตั อิ ตุ สาหกรรม ความรับผิดทางละเมิดของผู้ประกอบการ Theory of Tort for Entrepreneur

วารสารมหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ยะลา 13(1) ม.ค. - เม.ย. 2561 89 Journal of Yala Rajabhat University 13(1) Jan - Apr 2018 แนวทางของผู้ผลิตและผู้ซื้อก็มีแนวความคิดที่เปล่ียนแปลงไป โดยผู้ผลิตจะมุ่งเน้นในการพัฒนาการผลิต อย่างมีประสิทธิภาพด้วยต้นทุนท่ีตำ่�ลง และผู้ซื้อแสวงหาท่ีจะซื้อสินค้าที่หาซื้อได้ง่ายและราคาไม่แพง (Manjing, 2009) เมื่อความต้องการในสินค้ามีปริมาณที่มากขึ้นกระบวนการผลิตสินค้าย่อมมีมากข้ึนตาม ความตอ้ งการของผ้บู รโิ ภค และความบกพรอ่ งในกระบวนการผลิตย่อมมมี ากขน้ึ เปน็ เงาตามตวั กฎหมายลักษณะละเมิดได้ถือกำ�เนิดขึ้นมาจากการที่มนุษย์เข้ามาอยู่ร่วมกันในสังคมซ่ึงต้องมีการ ติดต่อส่ือสัมพันธ์กันทั้งทางตรงและทางอ้อม เม่ือมีการอยู่ร่วมกันในสังคมหมู่มากย่อมมีการกระทบกระท่ัง สทิ ธกิ นั ท�ำ ใหเ้ กดิ ปญั หาและความเสยี หายกนั อยบู่ า้ ง และหากมคี วามเสยี หายเกดิ ขน้ึ ยอ่ มเปน็ ปญั หาวา่ ผเู้ สยี หายเหลา่ นนั้ จะเรยี กรอ้ งใหใ้ ครมาเยยี วยาความเสยี หาย แตล่ ะสงั คมจงึ ตอ้ งมกี ารวางกฎเกณฑข์ น้ึ เพอื่ ใชเ้ ปน็ แนวปฏิบัติ และถ้าใครฝ่าฝืนกฎเกณฑ์ดังกล่าวย่อมถือว่าเป็นการละเมิดอันจะต้องมีการชดใช้ค่าเสียหาย ให้แก่ผู้เสียหาย (Manjing, 2009) อยา่ งไรก็ตาม แตเ่ ดมิ มาการกระทำ�ละเมดิ เปน็ เหตุให้ผ้เู สียหายเกดิ ความตอ้ งการแก้แคน้ ตอ้ งการ โต้ตอบให้สาสมกบั ความเสยี หายทตี่ นได้รับ การโตต้ อบเชน่ นี้เปน็ ลกั ษณะของการใช้กฎหมายในแถบยุโรปท่ี เรียกว่า “ระบบตาต่อตา ฟนั ตอ่ ฟัน” ตอ่ มาสังคมวิวฒั นาการขน้ึ จึงเร่ิมมีการออกข้อบังคบั ใหเ้ ลิกใช้วธิ กี ารแก้ แคน้ เพ่อื ทดแทนความเสยี หาย และเม่อื กล่มุ ชนรวมตวั กนั ขึ้นเป็นชนชาติเป็นรัฐหรือประเทศ การเรยี กรอ้ ง คา่ ท�ำ ขวญั กเ็ ปลยี่ นแปลงไป โดยผนู้ �ำ แตล่ ะชนชาตจิ ะก�ำ หนดขนึ้ ตามแตค่ วามเจรญิ กา้ วหนา้ ของตน โดยแตล่ ะ ชนชาติก็กำ�หนดวิธีการที่แตกต่างกันออกไป ไม่ว่าจะเป็นเรียกเอาเงินค่าปรับจากค่าเสียหายให้สูงเกินกว่า ความเสยี หายที่แท้จรงิ เป็นการลงโทษ หรอื มอบใหร้ ฐั เปน็ ผูล้ งโทษทางอาญาแกผ่ กู้ ระทำ�ความผดิ หรือใชท้ ้ัง 2 วธิ ีขา้ งต้น และผูเ้ สียหายเองมีสิทธิเพียงเรียกรอ้ งให้ผลู้ ะเมดิ ชดใช้ค่าเสยี หายเทา่ ที่ตนไดร้ ับเท่านัน้ โดยบทบญั ญตั วิ า่ ดว้ ยความรบั ผดิ ทางละเมดิ ของไทยนน้ั ไดร้ า่ งขน้ึ โดยนำ�เอาประมวลกฎหมายแพง่ เยอรมันเป็นต้นแบบ โดยกฎหมายไทยได้บัญญัติเกี่ยวกับความรับผิดทางละเมิดหลักท่ัวไปไว้ในประมวล กฎหมายแพง่ และพาณชิ ย์ มาตรา 420 วา่ “ผู้ใดจงใจหรอื ประมาทเลนิ เล่อท�ำ ตอ่ บคุ คลอนื่ โดยผิดกฎหมาย ให้เขาเสยี หายถงึ แก่ชีวิตก็ดี แก่รา่ งกายก็ดี อนามยั กด็ ี เสรภี าพก็ดี ทรัพยส์ ินหรือสทิ ธิอย่างหนงึ่ อยา่ งใดกด็ ี ท่านว่าผู้นั้นทำ�ละเมิดจำ�ต้องใช้ค่าสินไหมทดแทนเพื่อการน้ัน” กล่าวคือ มาตรานี้เป็นหลักละเมิดทั่วไปของ กฎหมายไทย ซงึ่ เปน็ หลกั ความรบั ผดิ ในการกระท�ำ ของตนเองทอี่ ยบู่ นพน้ื ฐานของความผดิ (Liability based on fault) ซึง่ มหี ลกั เกณฑ์ในการพจิ ารณาความผดิ ฐานละเมิดมีอยู่ 4 ประการดว้ ยกนั คอื 1) การกระท�ำ โดย จงใจหรอื ประมาทเลนิ เลอ่ (Willfully or negligently) 2) ต้องมีการกระทำ�ความผดิ กฎหมาย (Unlawfully) 3) ก่อใหเ้ กดิ ความเสียหาย (Damage) 4) มคี วามสมั พันธร์ ะหว่างการกระทำ�และผล จากหลกั เกณฑด์ งั กลา่ วนน้ั เทา่ กบั วา่ ผเู้ สยี หายจะตอ้ งน�ำ หลกั ฐานมาพสิ จู นต์ อ่ ศาล เพอื่ ใหศ้ าลเชอื่ ไดว้ า่ ผกู้ ระท�ำ ไดก้ ระท�ำ ความผดิ จรงิ ดว้ ยความจงใจ หรอื ประมาทเลนิ เลอ่ ดว้ ย หากผเู้ สยี หายไมส่ ามารถพสิ จู น์ ไดต้ ามความขา้ งตน้ ผกู้ ระท�ำ ยอ่ มไมต่ อ้ งรบั ผดิ ฐานละเมดิ โดยภาระการพสิ จู นจ์ ะตกแกผ่ เู้ สยี หายมใิ ชผ่ กู้ ระท�ำ ซึ่งเป็นฝ่ายถูกกล่าวหา ซ่ึงกฎหมายถือว่า “คู่ความฝ่ายใดกล่าวอ้างข้อเท็จจริงเพื่อสนับสนุนคำ�คู่ความของ ตน ใหค้ คู่ วามฝา่ ยนน้ั มภี าระการพสิ จู นข์ อ้ เทจ็ จรงิ นน้ั ...” ตามประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความแพง่ มาตรา 84/1 วรรคแรก อย่างไรก็ตามในหลักเรื่องของการละเมิดได้มีวิวัฒนาการมาตามลำ�ดับ จนเกิดทฤษฎีความรับผิด เดด็ ขาด (Theory of strict liability) ขนึ้ ในราวศตวรรษท่ี 19 มตี น้ ก�ำ เนดิ มาจากกฎหมายของประเทศฝรงั่ เศส Puyyapan (2008) ดว้ ยเหตทุ ม่ี ีความยุง่ ยากในการพิสูจน์ถงึ “ความผดิ ” ของผู้ผลิตสนิ ค้า หรอื ผูป้ ระกอบการ ความรับผิดทางละเมิดของผ้ปู ระกอบการ Theory of Tort for Entrepreneur

90 วารสารมหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ยะลา 13(1) ม.ค. - เม.ย. 2561 Journal of Yala Rajabhat University 13(1) Jan - Apr 2018 ซึ่งแนวความคิดของสำ�นักกฎหมายบ้านเมืองท่ีต้องการให้รัฐควรจะเข้ามามีส่วนช่วยในการปกป้องผู้ที่อยู่ใน สภาวะทางสังคมท่ีด้อยกว่าโดยรฐั เขา้ มาแทรกแซงกิจกรรมทางเศรษฐกิจรวมถึงแนวคดิ ในทางกฎหมายควร จะเปลี่ยนแปลงไป กล่าวคือ แนวความคิดเรื่องความรับผิดเด็ดขาดต้องการให้ผู้ที่ด้อยกว่าได้รับความเป็น ธรรมในสงั คมโดยในการพจิ ารณาความรบั ผดิ ของผกู้ อ่ ความเสยี หายไมจ่ �ำ เปน็ ตอ้ งพจิ ารณาถงึ ความในใจของ ผู้กอ่ ความเสียหายวา่ กระทำ�ดว้ ยความจงใจ หรือประมาทเลนิ เล่อแต่อย่างใด หากความเสียหายเกิดขนึ้ ผู้กอ่ ความเสยี หายจะตอ้ งรบั ผดิ โดยทไี่ มค่ �ำ นงึ วา่ ความเสยี หายนนั้ เกดิ ขน้ึ ดว้ ยความจงใจ หรอื ประมาทเลนิ เลอ่ ของ ผ้กู ระทำ�หรอื ไม่ และภาระการพสิ จู น์กจ็ ะตกอยูก่ บั ฝ่ายผู้ท่กี อ่ ความเสียหายมิใชผ่ ้เู สยี หายเหมือนดงั เช่นหลกั การละเมิดท่วั ไป โดยหลักการนศี้ าลสูงของประเทศอังกฤษไดเ้ คยมคี ำ�พิพากษาเอาไวใ้ นคดี Donoghue v. Stevenson วา่ “จำ�เลยทีผ่ ลติ เครอ่ื งด่มื Ginger ale ต้องรับผิดชอบตอ่ ผ้บู ริโภคท่พี บซากหอยทากตายอยู่ ในขวดเพราะถือว่าจำ�เลยมีหน้าที่ใช้ความระมัดระวังที่จะไม่ก่อให้เกิดความเสียหายต่อผู้ใดท่ีบริโภคสินค้าท่ี จ�ำ เลยเป็นผ้ผู ลติ และจ�ำ หนา่ ยในตลาดน้ัน” สำ�หรับประเทศไทยน้ันหลักความรับผิดเด็ดขาดไม่ได้มีอิทธิพลโดยตรงต่อประมวลกฎหมายแพ่ง และพาณชิ ย์ แตห่ ลกั ดงั กลา่ วไดป้ รากฏอยใู่ นพระราชบญั ญตั คิ วามรบั ผดิ ตอ่ ความเสยี หายทเ่ี กดิ ขน้ึ จากสนิ คา้ ทไี่ มป่ ลอดภยั พ.ศ. 2551 (ซ่ึงตอ่ ไปจะเรยี กว่า “พระราชบญั ญตั ิสินค้าที่ไมป่ ลอดภยั ”) โดยประกาศใช้เม่ือวนั ที่ 21 กมุ ภาพันธ์ พ.ศ. 2552 เพอ่ื ก�ำ หนดใหผ้ ู้กระท�ำ ละเมิดรบั ผดิ ในทางละเมิดเก่ียวกบั สนิ ค้าที่ไมป่ ลอดภัย โดยผู้เสียหายไม่จำ�ต้องพิสูจน์ความผิด ด้วยเหตุผลท่ีว่าในปัจจุบันไม่ว่าจะผลิตสินค้าภายในหรือนำ�เข้ามี กระบวนการผลิตท่ีใช้ความรู้ทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีชั้นสูงขึ้นเป็นอย่างมาก การท่ีผู้บริโภคจะ ตรวจพบว่าสินค้าไม่ปลอดภัยกระทำ�ได้ค่อนข้างยาก เม่ือผู้บริโภคนำ�สินค้าที่ไม่ปลอดภัยไปใช้อาจก่อให้เกิด อันตรายตอ่ ชวี ิต ร่างกาย สขุ ภาพ อนามัย หรือทรัพยส์ ินของผ้บู ริโภคหรือบุคคลอ่ืนๆ ได้ อย่างไรก็ตามในวันท่ี 1 มกราคม พ.ศ. 2558 ภูมิภาคอาเซียนจะเปล่ียนไปเน่ืองจากจะมกี ารรวมตวั ของชาติในอาเซียน 10 ประเทศ เพ่ือรวมกลุ่มเป็นประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (Asean economics community) ซึ่งรวมถงึ ประเทศไทย เพ่อื ทจ่ี ะให้มีผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจรว่ มกนั ไม่วา่ จะเป็นอำ�นาจใน การตอ่ รองกบั คู่ค้า ทส่ี �ำ คัญการนำ�เขา้ และส่งออกของชาติในอาเซยี นกจ็ ะมคี วามเปน็ เสรมี ากยง่ิ ขน้ึ เมื่อเป็น เช่นนี้การส่งออกและนำ�เข้าสนิ คา้ ในภมู ิภาคอาเซยี นโดยผปู้ ระกอบการชาวไทยย่อมมกี ารเพ่ิมจ�ำ นวนมากยิง่ ขนึ้ หากผปู้ ระกอบการชาวไทยขาดความรคู้ วามเขา้ ใจเกย่ี วกบั หลกั ความรบั ผดิ เดด็ ขาดภายใตพ้ ระราชบญั ญตั ิ สินคา้ ทไี่ มป่ ลอดภยั ยอ่ มมีความเสย่ี งทผ่ี ู้ประกอบการจะต้องรับผดิ ฐานละเมดิ มากขึ้น รวมทั้งผูบ้ รโิ ภคอาจจะ เสียเปรียบหากถกู ละเมิด ดงั นนั้ งานวจิ ยั ฉบบั นจี้ งึ ตอ้ งการทจี่ ะศกึ ษาถงึ หลกั ความรบั ผดิ ทางละเมดิ ทว่ั ไปตามประมวลกฎหมาย แพ่งและพาณชิ ย์ กบั หลักความรับผิดเดด็ ขาดตามพระราชบัญญตั สิ ินค้าท่ไี มป่ ลอดภยั วา่ มคี วามเหมอื นและ ความแตกต่างกันอย่างไร เพ่ือเป็นแนวทางให้ผู้ประกอบการภายในจังหวัดอุดรธานีได้ทราบถึงขอบเขตของ การบงั คบั ใชห้ ลกั ความรบั ผดิ ทางละเมดิ ตามกฎหมาย และปรบั ตวั เตรยี มพรอ้ มในการกา้ วสปู่ ระชาคมเศรษฐกจิ อาเซียนอย่างมั่นคงต่อไปอนั จะกอ่ ใหเ้ กิดประโยชน์ต่อระบบเศรษฐกจิ ของประเทศไทย วตั ถุประสงค์ของการวิจยั 1. เพือ่ ศึกษาถงึ ความเปน็ มา แนวความคดิ และทฤษฎหี ลกั ความรบั ผดิ ทางละเมดิ ภายใตป้ ระมวล กฎหมายแพง่ และพาณชิ ย์ ทฤษฎหี ลกั ความรบั ผดิ เดด็ ขาด ภายใตพ้ ระราชบญั ญตั คิ วามรบั ผดิ ตอ่ ความเสยี หาย ทเี่ กิดขน้ึ จากสนิ คา้ ที่ไม่ปลอดภัย พ.ศ. 2551 ความรบั ผิดทางละเมดิ ของผู้ประกอบการ Theory of Tort for Entrepreneur

วารสารมหาวิทยาลยั ราชภัฏยะลา 13(1) ม.ค. - เม.ย. 2561 91 Journal of Yala Rajabhat University 13(1) Jan - Apr 2018 2. เพอ่ื ศกึ ษาเปรยี บเทยี บถงึ หลกั ความรบั ทางละเมดิ ทว่ั ไปตามประมวลกฎหมายแพง่ และพาณชิ ย์ กบั หลกั ความรบั ผดิ เดด็ ขาดตามพระราชบญั ญตั คิ วามรบั ผดิ ตอ่ ความเสยี หายทเ่ี กดิ ขน้ึ จากสนิ คา้ ทไี่ มป่ ลอดภยั พ.ศ. 2551 3. เพื่อศึกษาองค์ความรู้ และความเข้าใจในหลักความรับทางละเมิดทั่วไปตามประมวลกฎหมาย แพง่ และพาณชิ ย์ กบั หลกั ความรบั ผดิ เดด็ ขาดตามพระราชบญั ญตั คิ วามรบั ผดิ ตอ่ ความเสยี หายทเี่ กดิ ขน้ึ จาก สินค้าที่ไมป่ ลอดภยั พ.ศ. 2551 ของผปู้ ระกอบการสมาชกิ หอการคา้ ในจังหวัดอุดรธานี วิธีดำ�เนนิ การวิจยั วิธีการศึกษางานวิจัยน้ีเป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ โดยจะดำ�เนินการวิจัยเอกสาร (Documentary research) เป็นการศึกษาวิจัยในเนื้อหาสาระของหลักความรับผิดเด็ดขาดตามพระราชบัญญัติสินค้าที่ไม่ ปลอดภยั โดยศกึ ษาเปรยี บเทยี บกบั ประมวลกฎหมายแพง่ และพาณชิ ย์ และวธิ กี ารสมั ภาษณเ์ ชงิ ลกึ (In-depth interview) กับผปู้ ระกอบการหอการคา้ จงั หวดั อดุ รธานี ผล ประเทศไทยไดบ้ ญั ญตั เิ กยี่ วกบั ความรบั ผดิ ทางละเมดิ หลกั ทวั่ ไปไวว้ า่ “ผใู้ ดจงใจหรอื ประมาทเลนิ เลอ่ ท�ำ ตอ่ บคุ คลอน่ื โดยผดิ กฎหมายใหเ้ ขาเสยี หายถงึ แกช่ วี ติ กด็ ี แกร่ า่ งกายกด็ ี อนามยั กด็ ี เสรภี าพกด็ ี ทรพั ยส์ นิ หรือสิทธิอย่างหนึ่งอย่างใดก็ดี ท่านว่าผู้นั้นทำ�ละเมิดจำ�ต้องใช้ค่าสินไหมทดแทนเพ่ือการนั้น” ซ่ึงเป็นหลัก ละเมดิ ทว่ั ไปของกฎหมายไทย ซงึ่ เปน็ หลกั ความรบั ผดิ ในการกระท�ำ ของตนเองท่อี ยูบ่ นพนื้ ฐานของความผิด (Wongwitit, 2011) จากหลักเกณฑ์ดังกลา่ วนั้น เท่ากับว่าผูเ้ สียหายจะต้องนำ�หลกั ฐานมาพสิ จู น์ต่อศาล เพื่อ ให้ศาลเชื่อได้ว่าผู้กระทำ�ได้กระทำ�ความผิดจริงด้วยความจงใจ หรือประมาทเลินเล่อด้วย หากผู้เสียหายไม่ สามารถพิสจู น์ไดต้ ามความข้างต้น ผู้กระทำ�ยอ่ มไมต่ อ้ งรับผดิ ฐานละเมิด โดยภาระการพิสจู นจ์ ะตกแก่ผู้เสีย หายมใิ ชผ่ กู้ ระท�ำ ซง่ึ เปน็ ฝา่ ยถกู กลา่ วหา ซงึ่ กฎหมายถอื วา่ “คคู่ วามฝา่ ยใดกลา่ วอา้ งขอ้ เทจ็ จรงิ เพอ่ื สนบั สนนุ ค�ำ คู่ความของตน ใหค้ ูค่ วามฝ่ายนนั้ มีภาระการพสิ จู นข์ อ้ เท็จจรงิ น้นั ...” (Srijaroonrat, 2009) อย่างไรก็ตามในหลักความรับผิดทางละเมิดได้มีวิวัฒนาการมาตามลำ�ดับ จนมีแนวความคิดของ ส�ำ นกั กฎหมายบา้ นเมอื งทตี่ อ้ งการใหร้ ฐั ควรจะเขา้ มามสี ว่ นชว่ ยในการปกปอ้ งผทู้ อ่ี ยใู่ นสภาวะทางสงั คมทดี่ อ้ ย กวา่ โดยรฐั เขา้ มาแทรกแซงกจิ กรรมทางเศรษฐกจิ รวมถงึ แนวคดิ ในทางกฎหมายควรจะเปลย่ี นแปลงไป กลา่ ว คือ แนวความคิดเร่ืองความรับผิดเด็ดขาดต้องการให้ผู้ท่ีด้อยกว่าได้รับความเป็นธรรมในสังคมโดยในการ พิจารณาความรับผิดของผู้ก่อความเสียหายไม่จำ�เป็นต้องพิจารณาถึงความในใจของผู้ก่อความเสียหายว่า กระทำ�ด้วยความจงใจ หรอื ประมาทเลินเล่อแต่อย่างใด หากความเสียหายเกดิ ข้นึ ผูก้ ่อความเสยี หายจะต้อง รับผิดโดยที่ไม่คำ�นึงว่าความเสียหายน้ันเกิดข้ึนด้วยความจงใจ หรือประมาทเลินเล่อของผู้กระทำ�หรือไม่ (Chotijaroongkian, 2012) และภาระการพสิ จู น์กจ็ ะตกอยกู่ ับฝ่ายผ้ทู ก่ี ่อความเสียหายมใิ ช่ผู้เสียหายเหมอื น ดังเชน่ หลกั การละเมดิ ท่วั ไป กล่าวคือ การจะหาผูก้ ระทำ�ละเมิดได้น้ัน กค็ ือการหาผู้ท่กี อ่ ใหเ้ กดิ ความเสียหาย เพราะผู้กอ่ คอื ผู้ กระทำ�ละเมิด หากผใู้ ดกระท�ำ ผูน้ น้ั กต็ อ้ งรบั ผิดในการกระท�ำ นน้ั ไปด้วย ส�ำ หรับความรับผิดเดด็ ขาดนี้ถือหลกั โดยให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่า บุคคลอาจต้องรับผิดทางละเมิดแม้ไม่ได้กระทำ�โดยจงใจหรือประมาทเลินเล่อ โดยไมต่ อ้ งค�ำ นงึ ถงึ องคป์ ระกอบภายในจติ ใจหรอื สภาพทางจติ ใจ ความรบั ผดิ เดด็ ขาดนน้ั ไมจ่ �ำ เปน็ ทผี่ กู้ ระท�ำ ความรบั ผิดทางละเมิดของผปู้ ระกอบการ Theory of Tort for Entrepreneur

92 วารสารมหาวทิ ยาลัยราชภฏั ยะลา 13(1) ม.ค. - เม.ย. 2561 Journal of Yala Rajabhat University 13(1) Jan - Apr 2018 ละเมดิ จะต้องมคี วามผดิ ด้วย เม่ือความเสยี หายเกดิ ขึ้นและรูว้ า่ ผใู้ ดเป็นผู้ทำ�หรอื ผู้กอ่ แล้ว ก็ควรถอื ว่าผู้นน้ั เปน็ ผลู้ ะเมดิ ไมว่ ่าการกระทำ�ท่ีกอ่ ความเสยี หายน้ันจะถกู หรอื ผดิ กฎหมาย ส�ำ หรบั ประเทศไทยน้ันหลักความ รบั ผดิ เดด็ ขาดไมไ่ ดม้ อี ทิ ธพิ ลโดยตรงตอ่ ประมวลกฎหมายแพง่ และพาณชิ ย์ แตห่ ลกั ดงั กลา่ วไดป้ รากฏอยใู่ น พระราชบัญญัติสินค้าท่ีไม่ปลอดภัย เพ่ือกำ�หนดให้ผู้กระทำ�ละเมิดรับผิดในทางละเมิดเกี่ยวกับสินค้าที่ไม่ ปลอดภยั โดยผเู้ สยี หายไมจ่ ำ�ตอ้ งพสิ จู นค์ วามผดิ ดว้ ยเหตผุ ลทว่ี า่ ในปจั จบุ นั ไมว่ า่ จะผลติ สนิ คา้ ภายในหรอื นำ� เขา้ มกี ระบวนการผลติ ทใ่ี ชค้ วามรทู้ างดา้ นวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยชี น้ั สงู ขนึ้ เปน็ อยา่ งมาก การทผี่ บู้ รโิ ภค จะตรวจพบว่าสินคา้ ไม่ปลอดภัยกระทำ�ได้คอ่ นข้างยาก ส�ำ หรบั ประเทศสหรฐั อเมรกิ าไดก้ �ำ หนดหลกั เกณฑท์ เี่ กยี่ วกบั หลกั ความรบั ผดิ เดด็ ขาดไวเ้ ชน่ กนั โดย ไดเ้ สนอไว้ในค�ำ แถลงการณข์ องนักนติ ศิ าสตร์ทเ่ี รียกว่า Restatement 2nd of Tort กล่าวคอื พฤติการณ์ ตา่ ง ๆ ทอี่ ยใู่ นขณะเกดิ ความเสยี หายนนั้ ไมม่ ใี ครนอกจากผกู้ ระท�ำ ละเมดิ ใหเ้ กดิ ความเสยี หายเทา่ นน้ั ทจ่ี ะตอ้ ง เปน็ ผรู้ บั ผดิ ชอบ และการทเ่ี กดิ เหตเุ ชน่ นน้ั ขน้ึ กไ็ มม่ ที างสนั นษิ ฐานเปน็ อยา่ งอนื่ ได้ นอกจากตอ้ งสนั นษิ ฐานวา่ เป็นเพราะความประมาทของผู้กระทำ�นน้ั ประเทศไทยดา้ นกฎหมาย หลกั ความรบั ผดิ เดด็ ขาดไมม่ อี ทิ ธพิ ลโดยตรง แตภ่ ายใตป้ ระมวลกฎหมาย แพง่ และพาณชิ ย์ มาตรา 437 ซ่งึ บญั ญัติเอาไว้โดยพอจะเทยี บเคียงไดว้ ่าเปน็ ความรบั ผิดของผู้ครอบครอง หรือควบคุมยานพาหนะทีเ่ ดินด้วยเครือ่ งจกั รกล เปน็ ตน้ (Chotijaroongkian, 2012) นอกจากนีป้ ระเทศไทย ได้ออกกฎหมายทเ่ี กย่ี วกบั ความรับผดิ ในสินค้าทไ่ี ม่ปลอดภยั โดยใช้ทฤษฎีความรบั ผิดเดด็ ขาด เพ่อื ก�ำ หนด ใหผ้ ู้กระทำ�ละเมดิ รบั ผดิ ในทางละเมิดเกีย่ วกับสนิ ค้าท่ีไมป่ ลอดภัย โดยผู้ได้รบั ความเสยี หายไม่ตอ้ งพสิ ูจนถ์ งึ ความผิดที่ตนเองได้รับ ด้วยเหตุผลท่ีว่าในปัจจุบันไม่ว่าจะผลิตสินค้าภายในหรือนำ�เข้ามีกระบวนการผลิตท่ี ใช้ความรู้ทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีชั้นสูงข้ึนเป็นลำ�ดับ การที่ผู้บริโภคจะตรวจพบว่าสินค้าไม่ ปลอดภยั กระท�ำ ไดย้ าก เมอ่ื ผบู้ รโิ ภคน�ำ สนิ คา้ ทไี่ มป่ ลอดภยั ไปใชอ้ าจกอ่ ใหเ้ กดิ อนั ตรายตอ่ ชวี ติ รา่ งกาย สขุ ภาพ อนามยั หรือทรพั ย์สนิ ของผู้บริโภคหรอื บคุ คลอนื่ ได้ แตใ่ นปัจจุบันการฟอ้ งคดีเพอ่ื เรียกค่าเสยี หายมีความยงุ่ ยาก เนอื่ งจากภาระหนา้ ทใี่ นการพสิ จู นถ์ งึ การจงใจหรอื ความประมาทเลนิ เลอ่ ในการกระท�ำ ผดิ ของผผู้ ลติ หรอื ผู้นำ�เข้าตกเป็นหน้าท่ีของผู้ได้รับความเสียหาย ตามหลักกฎหมายทั่วไป เพราะยังไม่มีกฎหมายให้ความ คมุ้ ครองผบู้ รโิ ภคทไี่ ดร้ บั ความเสยี หายทเ่ี กดิ จากสนิ คา้ มากอ่ นโดยมกี ารกำ�หนดหนา้ ทคี่ วามรบั ผดิ ชอบในความ เสียหายของผ้ผู ลติ หรือเกีย่ วข้องไวโ้ ดยตรง โดยนำ�หลกั ความรบั ผดิ โดยเด็ดขาดมาใช้บังคบั อันจะมผี ลใหผ้ ู้ เสียหายไม่ตอ้ งพิสูจนถ์ งึ ความไม่ปลอดภยั ของสนิ คา้ ตลอดจนไดร้ ับการชดใช้คา่ เสยี หายทเี่ ปน็ ธรรมและพอ สมควร โดยเม่อื พ.ศ. 2551 ประเทศไทยได้มีการประกาศใชพ้ ระราชบญั ญัตคิ วามรับผิดตอ่ ความเสยี หาย ท่ีเกิดข้นึ จากสนิ คา้ ทีไ่ มป่ ลอดภัย พ.ศ. 2551 ซึ่งถือวา่ เป็นกฎหมายฉบับแรกทไี่ ด้น�ำ เอาหลักความรับผดิ เดด็ ขาดมาใชบ้ งั คบั อย่างเตม็ รูปแบบ กลา่ วคือ ในสว่ นเกยี่ วกบั ความผดิ หากความเสยี หายเกดิ ขนึ้ ผทู้ ไ่ี ดร้ บั ความเสยี หายจะตอ้ งไดร้ บั การเยยี วยา ให้อยู่ในสถานะเสมือนว่าความเสียหายน้ันไม่ได้เกิดข้ึนเช่นเดียวกับประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ นอกจากน้ันพระราชบัญญัติสินค้าที่ไม่ปลอดภัยยังมีบทลงโทษแก่ผู้ประกอบการให้ต้องรับผิดเพ่ิมเติมเข้ามา ซง่ึ เปน็ ความรบั ผดิ โดยไมต่ อ้ งการความผดิ เนอ่ื งจากหลกั ความรบั ผดิ เดด็ ขาดเปน็ ความรบั ผดิ บนขอ้ สนั นษิ ฐาน ของกฎหมาย แตอ่ ยา่ งไรกต็ ามพระราชบญั ญตั สิ นิ คา้ ทไ่ี มป่ ลอดภยั จะใหค้ วามคมุ้ ครองเฉพาะทเ่ี กดิ ขน้ึ นน้ั เกดิ จากตัวสินคา้ หรอื ที่เรยี กวา่ สนิ คา้ ท่ีไม่ปลอดภยั เท่านนั้ จะไม่ใหค้ วามคมุ้ ครองถึงเหตุอ่ืน โดยความเสียหายท่ี ความรับผดิ ทางละเมิดของผูป้ ระกอบการ Theory of Tort for Entrepreneur

วารสารมหาวทิ ยาลยั ราชภัฏยะลา 13(1) ม.ค. - เม.ย. 2561 93 Journal of Yala Rajabhat University 13(1) Jan - Apr 2018 จะเกดิ ไดน้ ้นั จะต้องเกดิ ตอ่ ชวี ิต ร่างกาย สขุ ภาพ อนามัย และทรัพยส์ นิ เท่าน้ัน ไม่รวมถงึ เสรภี าพ และสิทธิ แตป่ ระการใด (Sothibundhu, 2014) ซง่ึ จะตา่ งจากประมวลกฎหมายแพง่ และพาณชิ ยท์ คี่ รอบคลมุ ถงึ ประเดน็ เร่อื งเสรีภาพ และสทิ ธิอยา่ งอืน่ ท่ีสำ�คัญพระราชบัญญัติสินค้าท่ีไม่ปลอดภัยน้ันมิได้ให้ความคุ้มครองทุกคนในสังคม แต่ให้ความ คุ้มครองเฉพาะบคุ คลในสังคมทีเ่ ปน็ ผซู้ ้ือ หรอื ผู้ใช้ ท่ไี ดร้ บั ความเสยี หายจากสินคา้ ทีไ่ ม่ปลอดภัย โดยผทู้ จี่ ะ ตอ้ งรบั ผิด คอื ผู้ประกอบการ ซงึ่ ภายใตก้ ฎหมายนีย้ ังให้รวมถงึ ผู้ผลิต ผ้วู า่ จ้างให้ผลติ ผ้นู ำ�เข้า ผู้ขายสินคา้ ผู้ใช้ชื่อทางการค้าหรือเคร่ืองหมายทางการค้าท่ีทำ�ให้เข้าใจว่าเป็นผู้ผลิต ผู้ว่าจ้างให้ผลิตหรือผู้นำ�เข้า และ หากเกดิ ความเสยี หากเกดิ ขน้ึ แลว้ นอกจากตวั ผเู้ สยี หายจะมสี ทิ ธฟิ อ้ งคดี คณะกรรมการคมุ้ ครองผบู้ รโิ ภคสมาคม และมลู นธิ ซิ งึ่ คณะกรรมการคมุ้ ครองผบู้ รโิ ภคใหก้ ารรบั รองตามกฎหมายวา่ ดว้ ยการคมุ้ ครองผบู้ รโิ ภคยงั มสี ทิ ธิ ท่จี ะฟอ้ งคดแี ทนผูเ้ สยี หายได้อกี ดว้ ย สำ�หรับเร่ืองภาระการพิสูจน์พระราชบัญญัติสินค้าที่ไม่ปลอดภัย ได้กลับหลักการของกฎหมาย ลักษณะพยานโดยใหภ้ าระการพิสจู นต์ กเป็นของผู้ประกอบการ เพื่อพิสจู น์ว่าความเสยี หายนั้นไมไ่ ด้เกิดจาก สนิ ค้าทไ่ี ม่ปลอดภัย พรอ้ มทง้ั ขยายอายุความจาก 1 ปี ตามประมวลกฎหมายแพง่ และพาณชิ ย์ นบั แตว่ นั ที่ ไดร้ ู้ถึงเหตแุ หง่ การละเมิดและรตู้ วั ผตู้ อ้ งชดใช้คา่ สินไหมทดแทน ออกเปน็ 3 ปี นบั แตว่ นั ทผี่ ู้เสยี หายรหู้ รือ ควรรถู้ ึงความรับผดิ (Sothibundhu, 2014) สำ�หรับความรับทางละเมิดภายใต้ความรับผิดเด็ดขาดตามพระราชบัญญัติสินค้าท่ีไม่ปลอดภัย กบั ความรบั ผดิ ทางละเมดิ ภายใตห้ ลกั ทว่ั ไปตามประมวลกฎหมายแพง่ และพาณชิ ยน์ น้ั มคี วามแตกตา่ งกนั อยู่ บางประการเน่ืองจากความรับผิดเด็ดขาดถือว่าเป็นหลักการท่ีมีการเพิ่มเติมเข้ามาใหม่จากหลักความรับผิด ทางละเมิด ซ่ึงสามารถแยกพิจารณาไดด้ ังตอ่ ไปน้ี 1) ประเด็นเกยี่ วกบั ฐานความผิด สำ�หรับความรับผิดทางละเมิดภายใต้หลักทั่วไปตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ หากมี ความเสยี หายเกดิ ขึน้ ผ้ทู ีไ่ ดร้ บั ความเสียหายจะต้องได้รับการเยยี วยาใหอ้ ยูใ่ นสถานะเสมือนวา่ ความเสียหาย นนั้ ไม่เกิด แต่ไมไ่ ดม้ ีบททีจ่ ะลงโทษความผิดท่ีจะลงโทษผปู้ ระกอบการ ส่วนความรับผิดทางละเมิดภายใต้ความรับผิดเด็ดขาดตามพระราชบัญญัติสินค้าที่ไม่ปลอดภัย หากความเสียหายเกิดข้ึนผู้ทีไ่ ดร้ ับความเสยี หายจะต้องได้รับการเยยี วยาใหอ้ ยู่ในสถานะเสมือนวา่ ความเสีย หายนนั้ ไมไ่ ดเ้ กดิ ขนึ้ เชน่ เดยี วกบั ประมวลกฎหมายแพง่ และพาณชิ ย์ นอกจากนนั้ ยงั มบี ทลงโทษแกผ่ ปู้ ระกอบ ใหต้ อ้ งรับผดิ เพม่ิ เตมิ เข้ามา 2) ประเดน็ เกย่ี วกบั ลักษณะของความรับผิด ส�ำ หรบั ความรบั ผดิ ทางละเมดิ ภายใตห้ ลกั ทวั่ ไปตามประมวลกฎหมายแพง่ และพาณชิ ย์ โดยหลกั หากผู้ประกอบการต้องรับผิดจะต้องปรากฏว่ามีการกระทำ�ความผิดข้ึนมาก่อน ส่วนความรับผิดทางละเมิด ภายใต้ความรับผิดเด็ดขาดตามพระราชบัญญัติสินค้าท่ีไม่ปลอดภัยนั้น ถือว่าตรงข้ามกับประมวลกฎหมาย แพ่งและพาณิชย์โดยสิ้นเชิงเนื่องจากไม่ต้องการความผิด เน่ืองจากเป็นความรับผิดบนข้อสันนิษฐานของ กฎหมายเทา่ นน้ั 3) ประเดน็ เก่ยี วกับขอบเขตทีก่ ฎหมายใหค้ วามคุ้มครอง ส�ำ หรบั ความรบั ผดิ ทางละเมดิ ภายใตห้ ลกั ทว่ั ไปตามประมวลกฎหมายแพง่ และพาณชิ ย์ การทจ่ี ะเกดิ ความเสยี หายไดน้ น้ั ความเสยี หายจะตอ้ งเกดิ จากการกระท�ำ หรอื งดเวน้ การกระท�ำ ของบคุ คลสว่ นความรบั ผดิ ความรบั ผดิ ทางละเมดิ ของผู้ประกอบการ Theory of Tort for Entrepreneur

94 วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา 13(1) ม.ค. - เม.ย. 2561 Journal of Yala Rajabhat University 13(1) Jan - Apr 2018 ทางละเมิดภายใต้ความรับผิดเด็ดขาดตามพระราชบัญญัติสินค้าท่ีไม่ปลอดภัยความเสียหายที่เกิดขึ้นน้ัน เกดิ จากตัวสนิ ค้าหรือท่ีเรียกว่าสนิ ค้าที่ไมป่ ลอดภัย 4) ประเด็นเก่ยี วกับความเสียหาย ส�ำ หรบั ความรบั ผดิ ทางละเมดิ ภายใตห้ ลกั ทวั่ ไปตามประมวลกฎหมายแพง่ และพาณชิ ย์ นอกจาก ความเสยี หายทจี่ ะเกดิ ตอ่ ชวี ติ รา่ งกาย สขุ ภาพ ทรพั ยส์ นิ แลว้ นนั้ ยงั รวมถงึ เสรภี าพและสทิ ธอิ ยา่ งอน่ื ๆ ดว้ ย สว่ นความรบั ผดิ ทางละเมดิ ภายใตค้ วามรบั ผดิ เดด็ ขาดตามพระราชบญั ญตั สิ นิ คา้ ทไ่ี มป่ ลอดภยั ความเสยี หาย ที่จะเกิดไดน้ น้ั จะตอ้ งเกดิ ต่อ ชีวติ รา่ งกาย สขุ ภาพ อนามยั และทรพั ย์สนิ เพยี งเทา่ นนั้ ไม่รวมถึงเสรภี าพ และสิทธแิ ต่ประการใด 5) ประเดน็ เก่ียวกับบคุ คลทไ่ี ด้รบั ความคุ้มครอง สำ�หรับความรับผิดทางละเมิดภายใต้หลักท่ัวไปตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ บุคคล ที่จะได้รับความคุ้มครองนั้นกฎหมายมิได้จำ�กัดกลุ่มบุคคลเอาไว้แต่ประการใดเนื่องจากว่ากฎหมายให้ความ คมุ้ ครองกบั บคุ คลทกุ คนในสงั คมทไ่ี ดร้ บั ความเสยี หาย หากวา่ บคุ คลเหลา่ นนั้ ถกู กระท�ำ การละเมดิ สว่ นความ รบั ผดิ ทางละเมดิ ภายใตค้ วามรับผดิ เดด็ ขาดตามพระราชบญั ญตั สิ ินค้าทไ่ี ม่ปลอดภยั กล่าวคือ บุคคลทจ่ี ะได้ รับความคุ้มครองน้ันกฎหมายไม่ได้ให้กับทุกคนในสังคม แต่ให้ความคุ้มครองเฉพาะบุคคลที่เป็นผู้ซ้ือ หรือ ผ้ใู ช้ ทไี่ ดร้ ับความเสยี หายจากสนิ คา้ ท่ีไมป่ ลอดภยั เทา่ นนั้ 6) ประเด็นเก่ียวกบั บุคคลท่ีต้องรบั ผิด สำ�หรับความรับผิดทางละเมิดภายใต้หลักท่ัวไปตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ผู้ท่ีจะ ตอ้ งรบั ผดิ นน้ั กฎหมายก�ำ หนดใหผ้ ทู้ ไ่ี ดก้ ระท�ำ การละเมดิ ตอ่ ผอู้ นื่ หรอื ผทู้ ก่ี ฎหมายไดก้ �ำ หนดเอาไวใ้ หต้ อ้ งรว่ ม รับผิดกับผู้ที่ได้กระทำ�ความผิดฐานละเมิด ส่วนความรับผิดทางละเมิดภายใต้ความรับผิดเด็ดขาดตาม พระราชบัญญัติสินค้าที่ไม่ปลอดภัย กล่าวคือ ผู้ท่ีจะต้องรับผิดได้แก่ ผู้ประกอบการ ซ่ึงภายใต้กฎหมายนี้ ยังให้รวมถึง ผู้ผลิต ผู้ว่าจ้างให้ผลิต ผู้นำ�เข้า ผู้ขายสินค้า ผู้ใช้ชื่อทางการค้าหรือเคร่ืองหมายทางการค้า ที่ทำ�ใหเ้ ข้าใจวา่ เป็นผูผ้ ลติ ผู้วา่ จ้างให้ผลติ หรือผนู้ �ำ เข้า 7) ประเดน็ เกี่ยวกับผู้มสี ิทธิในการฟอ้ งคดี ส�ำ หรับความรบั ผิดทางละเมิดภายใต้หลักทั่วไปตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ผู้ท่ีจะมี สทิ ธฟิ อ้ งคดไี ดน้ น้ั จะตอ้ งเปน็ ผทู้ ไ่ี ดร้ บั ความเสยี หายเนอื่ งจากการกระท�ำ ความผดิ ฐานละเมดิ สว่ นความรบั ผดิ ทางละเมดิ ภายใต้ความรับผิดเด็ดขาดตามพระราชบัญญตั ิสนิ คา้ ที่ไม่ปลอดภยั การฟ้องรอ้ งคดีมอี ยู่ 2 กรณี ด้วยกนั คือ 1) ตัวผ้เู สยี หายที่ไดร้ ับผลกระทบจากสนิ ค้าทีไ่ มป่ ลอดภัย 2) คณะกรรมการคุ้มครองผู้บรโิ ภค สมาคมและมลู นธิ ซิ ง่ึ คณะกรรมการคมุ้ ครองผบู้ รโิ ภคใหก้ ารรบั รองตามกฎหมายวา่ ดว้ ยการคมุ้ ครองผบู้ รโิ ภค ยงั สามารถฟอ้ งคดีแทนผ้เู สยี หายได้อีกหนึ่งช่องทาง 8) ประเด็นเกย่ี วกับคา่ เสียหายทางด้านจิตใจ สำ�หรับความรับผดิ ทางละเมดิ ภายใตห้ ลักทัว่ ไปตามประมวลกฎหมายแพง่ และพาณชิ ย์ ส�ำ หรบั ค่าเสียหายที่ไม่ใช่ตัวเงินหรือท่ีเรียกว่าค่าเสียหายทางด้านจิตใจน้ัน กฎหมายกำ�หนดให้เฉพาะกับตัวบุคคล ผทู้ ไ่ี ดร้ บั ความเสยี หายเทา่ นนั้ ไมส่ ามารถตกไปยงั ทายาทโดยการรบั โอนตา่ ง ๆ ได้ สว่ นความรบั ผดิ ทางละเมดิ ภายใต้ความรับผิดเด็ดขาดตามพระราชบัญญัติสินค้าที่ไม่ปลอดภัย ค่าเสียหายท่ีไม่ใช่ตัวเงินหรือที่เรียกว่า คา่ เสยี หายทางดา้ นจติ ใจนอกจากตวั ผทู้ ี่ไดร้ ับความเสียหายแลว้ ยงั ตกไปยงั ทายาทโดยการรับโอนได้ ความรบั ผิดทางละเมดิ ของผปู้ ระกอบการ Theory of Tort for Entrepreneur

วารสารมหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ยะลา 13(1) ม.ค. - เม.ย. 2561 95 Journal of Yala Rajabhat University 13(1) Jan - Apr 2018 9) ประเดน็ เกี่ยวกับภาระการพิสูจน์ สำ�หรับความรับผิดทางละเมิดภายใต้หลักทั่วไปตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ เป็นไป ตามหลักภาระการพิสูจน์ภายใต้หลักกฎหมายลักษณะพยานท่ัวไปท่ีว่าผู้ใดกล่าวอ้างผู้น้ันมีภาระการพิสูจน์ ดังนั้นแล้วภาระการพิสูจน์จึงตกเป็นของผู้ที่ได้รับความเสียหาย ส่วนความรับผิดทางละเมิดภายใต้ความรับ ผิดเดด็ ขาดตามพระราชบัญญตั สิ ินค้าท่ีไมป่ ลอดภยั กลา่ วคอื กฎหมายนเ้ี ป็นการกลบั หลักการของกฎหมาย ลักษณะพยานโดยใหภ้ าระการพิสจู นต์ กเปน็ ของผู้ประกอบการ เพอื่ พิสจู นว์ า่ ความเสยี หายนั้นไม่ไดเ้ กดิ จาก สินคา้ ท่ีไมป่ ลอดภัย 10) ประเด็นเก่ียวกบั อายุความ ส�ำ หรบั ความรบั ผดิ ทางละเมดิ ภายใตห้ ลกั ทวั่ ไปตามประมวลกฎหมายแพง่ และพาณชิ ย์ จะตอ้ ง ฟอ้ งผกู้ ระท�ำ ความผดิ ภายใน 1 ปี นบั แตว่ นั ทไี่ ดร้ ถู้ งึ เหตแุ หง่ การละเมดิ และรตู้ วั ผตู้ อ้ งชดใชค้ า่ สนิ ไหมทดแทน หรือในกรณที ร่ี ้ภู ายหลงั จะต้องภายใน 10 ปี นับแต่วนั ทไ่ี ด้รถู้ งึ การกระทำ�การละเมดิ ส่วนความรบั ผิดทาง ละเมดิ ภายใตค้ วามรบั ผิดเด็ดขาดตามพระราชบัญญัตสิ ินค้าทไ่ี มป่ ลอดภัย ในกรณีนจี้ ะมีอายคุ วามทย่ี าวกวา่ ประมวลกฎหมายและพาณิชย์ เน่อื งจากจะตอ้ งฟอ้ งภายใน 3 ปี นบั แต่วนั ทผี่ ้เู สียหายรูห้ รอื ควรรู้ถงึ ความรับผดิ อยา่ งไรก็ตาม ก็จะต้องฟ้องภายใน 10 ปี นับแต่วนั ทม่ี กี ารขายสินค้า 11) ประเด็นเกย่ี วกบั กรณที ่มี ีการประกันภัย ส�ำ หรบั ความรับผดิ ทางละเมิดภายใต้หลักทว่ั ไปตามประมวลกฎหมายแพง่ และพาณิชย์ กรณี ทผี่ ้รู ับประกนั ไดท้ ำ�การชดใชค้ า่ สินไหมทดแทนให้กบั ผเู้ สยี หายแลว้ สามารถเขา้ รบั ชว่ งสิทธติ ่อจากทางผเู้ สยี หายเพ่ือที่จะดำ�เนินการใช้สิทธิไล่เบี้ยเอากับผู้ท่ีกระทำ�ความเสียหายได้ เพียงแต่ไม่มีสิทธิที่จะเรียกค่าเสีย หายที่เป็นสิทธิเฉพาะตวั ของผเู้ สยี หาย เชน่ คา่ เสยี หายอน่ื ทไี่ ม่ใช่ตวั เงนิ เป็นตน้ สว่ นความรบั ผิดทางละเมิด ภายใตค้ วามรบั ผดิ เดด็ ขาดตามพระราชบญั ญตั สิ นิ คา้ ทไี่ มป่ ลอดภยั ยงั ไมป่ รากฏชดั วา่ สามารถทจ่ี ะท�ำ ไดห้ รอื ไม่ เนือ่ งจากอาจขดั ตอ่ หลกั การประกนั ภยั ได้ อธิปรายผล จากการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ประกอบการส่วนใหญ่ทราบว่าการกระทำ�ละเมิดหมายถึงอะไร แต่ก็ยัง ไมม่ คี วามเขา้ ใจถงึ หลกั ความรบั ผดิ ทางละเมดิ อยา่ งแทจ้ รงิ อยา่ งไรกต็ ามส�ำ หรบั หลกั ความรบั ผดิ เดด็ ขาดนน้ั ผู้ประกอบการไม่เคยรู้มาก่อนว่ามีหลักความรับผิดดังกล่าวทำ�ให้ไม่มีความรู้ความเข้าใจถึงหลักความรับผิด เด็ดขาด แต่ผู้ประกอบการเห็นว่าหลักความรับผิดทางละเมิดกับหลักความรับผิดเด็ดขาดน่าจะมีความ แตกต่างกันโดยให้ความความเห็นไปในแนวทางว่าความรับผิดเด็ดขาดมีความรับผิดที่เคร่งครัดกว่าหลัก ความรับผิดทางละเมิด ซึ่งผลกระทบที่เกิดกับผู้ประกอบการคือการปรับตัว โดยผู้ประกอบการจำ�ต้อง ระมัดระวังเร่ืองของการผลิตหรือนำ�สินค้าเข้ามาจำ�หน่าย แต่ในทางกลับกันประโยชน์ที่ผู้ประกอบการจะได้ รับ คือ การตดั คแู่ ข่งทางการคา้ ท่ีผลติ หรือนำ�สินค้าทมี่ ีความเสีย่ งไมไ่ ดม้ าตรฐานออกจำ�หนา่ ยแกป่ ระชาชน อย่างไรก็ตาม สำ�หรับสมาชิกหอการค้าจังหวัดอุดรธานีมีเหตุที่ต้องระมัดระวังจากการบังคับใช้ พระราชบัญญัติสินค้าท่ีไม่ปลอดภัยเพราะแม้ว่าความเสียหายจากสินค้าน้ันผู้ประกอบการจะไม่ใช่ผู้ที่ก่อให้ เกดิ ความเสยี หายหรอื ผดู้ �ำ เนนิ การผลติ สนิ คา้ ทไี่ มป่ ลอดภยั กต็ าม เพราะแมว้ า่ ผปู้ ระกอบการจะเปน็ เพยี งผนู้ �ำ เขา หรือขายสนิ คา้ ที่ไม่ปลอดภยั แลว้ ยอ่ มต้องรับผิดตามพระราชบญั ญตั สิ นิ ค้าที่ไม่ปลอดภัย ความรบั ผิดทางละเมิดของผ้ปู ระกอบการ Theory of Tort for Entrepreneur

96 วารสารมหาวิทยาลยั ราชภฏั ยะลา 13(1) ม.ค. - เม.ย. 2561 Journal of Yala Rajabhat University 13(1) Jan - Apr 2018 และท่ีส�ำ คัญหากเกดิ ความเสยี หายขึ้นนอกจากตัวผู้เสียหายแลว้ ทม่ี ีสิทธฟิ ้องผู้ประกอบการภายใต้ พระราชบญั ญตั สิ นิ คา้ ทไี่ มป่ ลอดภยั ยงั ใหส้ ทิ ธแิ กค่ ณะกรรมการคมุ้ ครองผบู้ รโิ ภคฯ สามารถฟอ้ งคดแี ทนผเู้ สยี หาย ได้อีกหนึ่งช่องทาง รวมถึงเรื่องภาระการพิสูจน์หากเกิดการฟ้องร้องคดีกันขึ้นผู้ประกอบการจำ�ต้องนำ�สืบ ใหไ้ ดว้ า่ ความเสียหายไมไ่ ดเ้ กิดจากตัวสนิ คา้ ของผ้ปู ระกอบการ สรปุ สำ�หรับประเทศไทยน้ันหลักความรับผิดเด็ดขาดไม่ได้มีอิทธิพลโดยตรงต่อประมวลกฎหมายแพ่ง และพาณิชย์ แต่หลักดังกล่าวได้ปรากฏอยู่ในพระราชบัญญัติสินค้าท่ีไม่ปลอดภัย เพื่อกำ�หนดให้ผู้กระทำ� ละเมิดรบั ผดิ ในทางละเมดิ เกย่ี วกบั สนิ คา้ ทไ่ี ม่ปลอดภยั ดว้ ยเหตนุ จี้ ึงสรุปได้ว่า 1) เมือ่ วันท่ี 13 กมุ ภาพนั ธ์ 2551 ประเทศไทยไดม้ ีการประกาศใชพ้ ระราชบญั ญตั คิ วามรบั ผดิ ตอ่ ความเสยี หายทเี่ กดิ ขน้ึ จากสนิ คา้ ทไ่ี มป่ ลอดภยั พ.ศ. 2551 ขน้ึ ซงึ่ ถอื วา่ เปน็ กฎหมายฉบบั แรกทไ่ี ดน้ �ำ เอาหลกั ความรบั ผดิ เด็ดขาดมาใช้บังคบั อยา่ งเตม็ รปู แบบ 2) ประเทศไทยเหน็ ถงึ ความส�ำ คญั ของปญั หาทจ่ี ะเกดิ ขน้ึ ในอนาคตเพราะไมว่ า่ จะผลติ สนิ คา้ ภายใน หรือนำ�เข้ามีกระบวนการผลิตที่ใช้ความรู้ทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีช้ันสูงข้ึนเป็นลำ�ดับ การท่ีผู้ บรโิ ภคจะตรวจพบวา่ สนิ คา้ ไม่ปลอดภัยกระทำ�ได้ยาก เมือ่ ผู้บริโภคน�ำ สินคา้ ท่ไี มป่ ลอดภยั ไปใช้อาจก่อใหเ้ กดิ อันตรายตอ่ ชีวิต ร่างกายสขุ ภาพ อนามัยหรอื ทรพั ย์สนิ ของผบู้ รโิ ภคหรือบุคคลอนื่ ได้ และประเด็นสำ�คัญใน ขณะนั้นยังไม่มีกฎหมายที่ให้ความคุม้ ครองผู้บรโิ ภคทไ่ี ด้รบั ความเสียหายท่ีเกดิ จากสินค้ามากอ่ น ซง่ึ พระราช บญั ญตั สิ นิ คา้ ทไี่ มป่ ลอดภยั ไดน้ �ำ หลกั ความรบั ผดิ เดด็ ขาดมาใชบ้ งั คบั โดยมกี ารก�ำ หนดหนา้ ทคี่ วามรบั ผดิ ชอบ ในความเสยี หายของผ้ผู ลติ หรอื เกีย่ วข้องไวโ้ ดยตรง 3) ส�ำ หรบั ทฤษฎคี วามรบั ผดิ ทางละเมดิ ตามประมวลกฎหมายแพง่ และพาณชิ ยน์ นั้ หากไมม่ กี ารจงใจ หรอื ประมาทเลนิ เลอ่ แลว้ ผกู้ ระท�ำ ยอ่ มไมม่ คี วามผดิ แตใ่ นสว่ นความรบั ผดิ เดด็ ขาดตามพระราชบญั ญตั สิ นิ คา้ ที่ไม่ปลอดภัย แม้ผู้กระทำ�จะมิได้จงใจหรือประมาทเลินเล่อก็ยังคงต้องรับผิดหากพิสูจน์ได้ว่าความเสียหาย เกิดจากตัวสนิ คา้ ดงั กล่าว 4) เปรียบเทียบทฤษฎีหลักความรับผิดทางละเมิดทั่วไปกับหลักความรับผิดเด็ดขาด 4.1) สำ�หรับฐานความผิดกับลักษณะของความรับผิด หลักความรับผิดทางละเมิดท่ัวไปการ เยยี วยาผเู้ สยี หายใหอ้ ยใู่ นฐานะเสมอื นความเสยี หายนน้ั ไมเ่ คยเกดิ ขน้ึ เลยและโดยหลกั แลว้ ตอ้ งเปน็ ความรบั ผิดทต่ี ้องมคี วามผดิ ส่วนหลกั ความรับผิดเดด็ ขาดนัน้ มที ัง้ การเยยี วยาผ้เู สยี หายแตม่ คี วามแตกตา่ งจากหลัก ความรับผดิ ทางละเมิดทวั่ ไปคอื มีการลงโทษผ้ปู ระกอบการ 4.2) ขอบเขตการให้ความคุ้มครอง หลักความรับผิดทางละเมิดทั่วไปความเสียหายท่ีเกิดจาก การกระท�ำ หรอื งดเวน้ การกระท�ำ ของบคุ คล โดยทม่ี คี วามเสยี หายตอ่ เสรภี าพและสทิ ธอิ ยา่ งหนงึ่ อยา่ งใดดว้ ย ส่วนหลักความรับผิดเด็ดขาด เป็นความเสียหายที่เกิดจากตัวของสินค้าที่ไม่ปลอดภัย ที่มีความเสียหายต่อ ชีวิต ร่างกาย สขุ ภาพ อนามยั และทรัพยส์ ิน เท่านั้น 4.3) บุคคลที่ได้รับความคุ้มครองและต้องรับผิด หลักความรับผิดทางละเมิดทั่วไปให้ความ คุ้มครองกับทุกคนในสังคมที่ได้รับความเสียหายจากการถูกกระทำ�ละเมิด และผู้ที่ต้องรับผิด คือ ผู้กระทำ� ละเมิด ส่วนหลักความรับผิดเด็ดขาดให้ความคุ้มครองกับผู้ซ้ือ ผู้ใช้ ที่ได้รับความเสียหายจากสินค้าที่ไม่ ปลอดภัย และผ้ทู ี่ตอ้ งรับผิด คอื ผปู้ ระกอบการ ความรับผิดทางละเมดิ ของผปู้ ระกอบการ Theory of Tort for Entrepreneur

วารสารมหาวทิ ยาลัยราชภฏั ยะลา 13(1) ม.ค. - เม.ย. 2561 97 Journal of Yala Rajabhat University 13(1) Jan - Apr 2018 4.4) ผู้มสี ทิ ธฟิ ้องคดี หลักความรบั ผิดทางละเมดิ ทัว่ ไป ผูท้ ่มี สี ทิ ธิฟอ้ งคดี คอื ผ้เู สียหาย สว่ น หลกั ความรบั ผดิ เดด็ ขาด คอื ผเู้ สยี หาย คณะกรรมการคมุ้ ครองผบู้ รโิ ภค สมาคมและมลู นธิ ซิ งึ่ คณะกรรมการ คมุ้ ครองผบู้ ริโภคใหก้ ารรบั รอง 4.5) คา่ เสยี หายทางจติ ใจ หลักความรบั ผดิ ทางละเมิดทว่ั ไป ก�ำ หนดคา่ เสยี หายทางจิตใจหรือ คา่ เสยี หายทไี่ มใ่ ชต่ วั เงนิ ก�ำ หนดใหเ้ ฉพาะแตต่ วั ผเู้ สยี หายเทา่ นน้ั สว่ นหลกั ความรบั ผดิ เดด็ ขาดก�ำ หนดคา่ เสยี หายทางจิตใจหรอื ค่าเสียหายทไ่ี ม่ใช่ตวั เงนิ สามารถโอนไปยงั ทายาทไดด้ ว้ ย 4.6) ภาระการพิสจู น์ หลกั ความรับผดิ ทางละเมิดทวั่ ไปกำ�หนดใหผ้ ้เู สียหายเปน็ ผ้พู ิสูจน์ใหเ้ ห็น ถึงการกระทำ�ความผิดของผู้กระทำ�ละเมิด ส่วนหลักความรับผิดเด็ดขาดผู้ประกอบการต้องเป็นผู้พิสูจน์ให้ เห็นว่าตนไม่ได้กระทำ�เพื่อไม่ให้ตนต้องรับผิด โดยผู้เสียหายไม่จำ�ต้องพิสูจน์ความผิด ด้วยเหตุผลที่ว่าใน ปจั จบุ นั ไมว่ า่ จะผลติ สนิ คา้ ภายในหรอื น�ำ เขา้ มกี ระบวนการผลติ ทใี่ ชค้ วามรทู้ างดา้ นวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ช้นั สงู ข้ึนเป็นอย่างมาก การทผ่ี ูบ้ รโิ ภคจะตรวจพบวา่ สินคา้ ไม่ปลอดภยั กระท�ำ ไดค้ อ่ นขา้ งยาก ประเทศไทยจงึ ไดอ้ อกกฎหมายทีเ่ กี่ยวกบั ความรับผดิ ในสนิ ค้าทไี่ ม่ปลอดภัย โดยใช้ทฤษฎีความรบั ผดิ เด็ดขาด เพ่ือก�ำ หนดใหผ้ ้กู ระทำ�ละเมดิ รบั ผดิ ในทางละเมิดเกี่ยวกับสนิ ค้าทไี่ มป่ ลอดภัย โดยผู้ไดร้ บั ความ เสยี หายไมต่ อ้ งพสิ จู นค์ วามผดิ ถงึ ความผดิ ทตี่ นเองไดร้ บั ดว้ ยเหตผุ ลทว่ี า่ ในปจั จบุ นั ไมว่ า่ จะผลติ สนิ คา้ ภายใน หรือนำ�เข้ามีกระบวนการผลิตที่ใช้ความรู้ทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีชั้นสูงข้ึนเป็นลำ�ดับ การที่ ผบู้ รโิ ภคจะตรวจพบวา่ สนิ คา้ ไมป่ ลอดภยั กระท�ำ ไดย้ าก เมอ่ื ผบู้ รโิ ภคน�ำ สนิ คา้ ทไ่ี มป่ ลอดภยั ไปใชอ้ าจกอ่ ใหเ้ กดิ อนั ตรายตอ่ ชวี ิต ร่างกายสุขภาพ อนามัยหรือทรพั ยส์ ินของผูบ้ ริโภคหรอื บุคคลอน่ื ได้ แต่ในปัจจบุ นั การฟ้อง คดเี พอื่ เรยี กคา่ เสยี หายมคี วามยงุ่ ยาก เนอื่ งจากภาระหนา้ ทใี่ นการพสิ จู นถ์ งึ การจงใจหรอื ความประมาทเลนิ เลอ่ ในการกระท�ำ ผดิ ของผผู้ ลติ หรอื ผนู้ �ำ เขา้ ตกเปน็ หนา้ ทข่ี องผไู้ ดร้ บั ความเสยี หาย ตามหลกั กฎหมายทวั่ ไป เพราะ ยงั ไมม่ กี ฎหมายใหค้ วามคมุ้ ครองผบู้ รโิ ภคทไี่ ดร้ บั ความเสยี หายทเ่ี กดิ จากสนิ คา้ มากอ่ นโดยมกี ารก�ำ หนดหนา้ ที่ ความรบั ผดิ ชอบในความเสยี หายของผผู้ ลติ หรอื เกย่ี วขอ้ งไวโ้ ดยตรง โดยน�ำ หลกั ความรบั ผดิ โดยเครง่ ครดั มา ใชบ้ งั คบั อนั จะมผี ลใหผ้ เู้ สยี หายไมต่ อ้ งพสิ จู นถ์ งึ ความไมป่ ลอดภยั ของสนิ คา้ ตลอดจนไดร้ บั การชดใชค้ า่ เสยี หายทเี่ ป็นธรรมและพอสมควร การรับรู้ของผู้ประกอบการหอการค้าจังหวัดอุดรธานี เกี่ยวกับหลักความรับผิดทางละเมิดน้ันทาง ผปู้ ระกอบการรบั รแู้ ละทราบถงึ หลกั ความรบั ผดิ ทางละเมดิ มากอ่ น แตส่ ว่ นใหญแ่ ลว้ ยงั ไมส่ ามารถเขา้ ใจหลกั การดงั กลา่ วไดอ้ ยา่ งถกู ตอ้ งเพราะหลกั ความรบั ผดิ ทางละเมดิ ถอื เปน็ หลกั กฎหมาย ซงึ่ หากมใิ ชผ่ ทู้ ศ่ี กึ ษาทาง ดา้ นกฎหมายยอ่ มไมส่ ามารถเขา้ ใจหลักดังกล่าวไดอ้ ย่างถกู ตอ้ ง แตใ่ นสว่ นหลกั ความรบั ผดิ เดด็ ขาดนนั้ ทางผปู้ ระกอบการไมเ่ คยรบั รถู้ งึ หลกั การดงั กลา่ วมากอ่ นไม่ วา่ จะชอ่ งทางใดชอ่ งทางหนง่ึ ท�ำ ใหไ้ มเ่ ขา้ ใจตอ่ หลกั ความรบั ผดิ เดด็ ขาดเนอ่ื งจากเปน็ หลกั การทใ่ี หม่ อยา่ งไร ก็ตาม ผู้ประกอบการส่วนใหญใ่ หค้ วามเหน็ ไปในแนวทางทส่ี ง่ ผลดตี ่อผู้ประกอบการท่ีจัดจ�ำ หนา่ ย หรือนำ�เข้า สินค้าท่ีได้มาตรฐานอยู่แล้ว เน่ืองจากหากผู้ประกอบการรายใดจำ�หน่ายสินค้าที่ไม่เป็นไปตามมาตรฐานก็จะ ถกู ควบคมุ โดยพระราชบญั ญตั สิ นิ คา้ ทไี่ มป่ ลอดภยั และจะท�ำ ใหผ้ บู้ รโิ ภคกลมุ่ ทต่ี อ้ งการสนิ คา้ ทมี่ คี ณุ ภาพเลอื ก ผปู้ ระกอบการที่จ�ำ หนา่ ยสินคา้ ท่ีไดม้ าตรฐานซ่ึงถอื ไดว้ ่าเปน็ อีกหนง่ึ ชอ่ งทางของธรุ กจิ แตก่ ย็ งั มผี ปู้ ระกอบการบางสว่ นทมี่ องวา่ การน�ำ หลกั ความรบั ผดิ เดด็ ขาดมาใชบ้ งั คบั นนั้ ผปู้ ระกอบการ จะไม่ไดร้ ับประโยชนแ์ ตอ่ ย่างใด เนื่องจากหลักความรับผิดดงั กลา่ วมงุ่ เน้นทจี่ ะให้ความค้มุ ครองแกผ่ ูบ้ รโิ ภค เป็นสำ�คัญ มากกว่าที่จะให้ความคุ้มครองแก่ผู้ประกอบการ โดยประเด็นท่ีเกี่ยวข้องกับผู้ประกอบการ คือ ความรับผิดทางละเมดิ ของผู้ประกอบการ Theory of Tort for Entrepreneur

98 วารสารมหาวิทยาลยั ราชภฏั ยะลา 13(1) ม.ค. - เม.ย. 2561 Journal of Yala Rajabhat University 13(1) Jan - Apr 2018 โดยปกตแิ ลว้ หากเปน็ การละเมดิ โดยทวั่ ไปผทู้ จ่ี ะตอ้ งรบั ผดิ คอื ผทู้ ก่ี อ่ ใหเ้ กดิ ความเสยี หายจากการกระท�ำ เทา่ นนั้ แตภ่ ายใตพ้ ระราชบญั ญตั สิ นิ คา้ ทไ่ี มป่ ลอดภยั ผปู้ ระกอบการไมส่ ามารถอา้ งไดว้ า่ ไมม่ สี ว่ นรว่ มในการกอ่ ใหเ้ กดิ การกระท�ำ ความผดิ มิได้ แม้วา่ ผปู้ ระกอบการจะเปน็ เพยี งผ้นู ำ�สินค้าเขา้ มาขายภายในประเทศไทย หรือเป็น เพียงผู้รับเข้ามาขายต่ออีกทอดหนึ่ง ก็ไม่สามารถอ้างให้ตนเองพ้นจากความรับผิดนั้นได้ รวมถึงในเรื่อง ประเด็นภาระการพิสูจน์แม้ว่าผู้ประกอบการจะเป็นฝ่ายถูกฟ้องให้ต้องรับผิดจากตัวสินค้า ผู้ประกอบการ ก็จำ�เป็นท่ีจะต้องนำ�สืบให้ได้ว่าความเสียหายไม่ได้เกิดจากสินค้าที่ไม่ปลอดภัยหากต้องการให้ตนเองพ้น ความรับผิด โดยที่ฝา่ ยผู้เสียหายหรอื ผู้บริโภคไม่ตอ้ งพสิ จู น์ ดังนัน้ ควรสง่ เสรมิ และประชาสมั พนั ธ์ให้ผูป้ ระกอบการได้ทราบถึงหลกั ความรับผดิ เดด็ ขาด ภาย ใตพ้ ระราชบญั ญตั สิ นิ คา้ ทไ่ี มป่ ลอดภยั เพอื่ ใหผ้ ปู้ ระกอบการไดเ้ ตรยี มตวั และไดร้ บั ความคมุ้ ครองอยา่ งเตม็ ท่ี เนอ่ื งจากหลกั ความรบั ผดิ เดด็ ขาด ภายใตพ้ ระราชบญั ญตั สิ นิ คา้ ทไ่ี มป่ ลอดภยั ถอื วา่ เปน็ หลกั การทย่ี งั ไมเ่ ปน็ ที่ ทราบกนั อยา่ งแพรห่ ลายนกั อาจท�ำ ใหผ้ ปู้ ระกอบการประสบปญั หาในการด�ำ เนนิ ธรุ กจิ ขนึ้ มาได้ เนอื่ งจากปจั จบุ นั มกี ารเปดิ เขตการคา้ เสรอี าเซยี นการน�ำ เขา้ สนิ คา้ เพอื่ มาจ�ำ หนา่ ย หรอื ผลติ และสง่ สนิ คา้ ออกไปยงั ตา่ งประเทศ หรือจำ�หนา่ ยภายในประเทศก็ตาม การจ�ำ หนา่ ย ผลติ หรือการนำ�เข้ายอ่ มมีปริมาณท่ีเพม่ิ จำ�นวนมากย่ิงข้นึ โดยผปู้ ระกอบการจะไดม้ กี ารเตรยี มความพรอ้ มพรอ้ มทง้ั ปรบั ตวั และพจิ ารณาอยา่ งเครง่ ครดั ในการผลติ หรอื การน�ำ เขา้ สนิ คา้ ทม่ี คี ณุ ภาพเขา้ มาจ�ำ หนา่ ย เพราะหากผปู้ ระกอบการไมท่ ราบถงึ หลกั ความรบั ผดิ เดด็ ขาด ภาย ใต้พระราชบัญญัติสินค้าท่ีไม่ปลอดภัยแล้ว หากเกิดความเสียหายข้ึนมาอาจเกิดการฟ้องร้องจากผู้เสียหาย และผปู้ ระกอบการจะต้องรบั ผิดชดใชค้ ่าเสยี หายขน้ึ มาได้ ทั้งทคี่ วามเปน็ จรงิ แลว้ หากผปู้ ระกอบการทราบถึง หลกั เกณฑ์ดงั กล่าวเปน็ อย่างดีแลว้ ย่อมสามารถท่ีจะป้องกันมิใหเ้ กิดปญั หาก่อนหน้าได้ และให้พจิ ารณาเพิม่ เตมิ บทนยิ ามของคำ�วา่ “สนิ ค้า” มาตรา 4 แห่งพระราชบัญญตั สิ ินคา้ ทไี่ มป่ ลอดภยั ฉบบั นี้ สาเหตุอันเนือ่ งมา จากค�ำ จ�ำ กดั ความนัน้ ยังไมเ่ ป็นทคี่ รอบคลมุ ถงึ ประเด็นความเสยี หายท่ีเกิดจากการให้หรอื รบั บรกิ าร โดยพระ ราชบญั ญตั สิ นิ คา้ ทไี่ มป่ ลอดภยั จ�ำ กดั อยทู่ คี่ วามเสยี หายหรอื อนั ตรายทเี่ กดิ จากตวั สนิ คา้ หรอื การออกแบบการ ผลติ แตใ่ นความเปน็ จรงิ ในปจั จบุ นั นน้ั เปน็ ทที่ ราบกนั ดวี า่ ความเสยี หายหรอื อนั ตรายอนั เกดิ จากการใชบ้ รกิ าร มีจ�ำ นวนมาก ไมว่ า่ จะเปน็ สวนสนกุ สถานเสริมความงาม รวมถึงการรกั ษาพยาบาลจากสถานพยาบาลตา่ ง ๆ เป็นตน้ ดังนัน้ แลว้ จึงเห็นควรขยายความค้มุ ครองของคำ�วา่ สินค้าไปถึงการบรกิ ารดว้ ย ซึ่งจะเกดิ ประโยชน์ สูงสดุ แก่ผบู้ ริโภค กติ ติกรรมประกาศ งานวิจยั นี้ได้รบั การสนบั สนุนทุนอดุ หนุนการวิจยั ประจำ�ปีการศึกษา 2557 จากวทิ ยาลยั สันตพล เอกสารอา้ งอิง Chotijaroongkian, K. (2012). Introduction to Legal Studies. Udonthani: Parkisan Printing (999). (in Thai) Manjing, S. (2009). Marketing management. (3d.). Bangkok: H. N. Group. (in Thai) Nisarat, J. (2009). Civil and Commerical Code: Sale, Exchange, Gift. Bangkok: Ramkhamhaeng University. (in Thai) ความรับผดิ ทางละเมดิ ของผู้ประกอบการ Theory of Tort for Entrepreneur

วารสารมหาวิทยาลยั ราชภัฏยะลา 13(1) ม.ค. - เม.ย. 2561 99 Journal of Yala Rajabhat University 13(1) Jan - Apr 2018 Puyyapan, P. (2008). Civil and Commerical Code: Wrongful The Tort Liability by Officer Act B.E. 2539 Tort Law Presumption Offences of Law. (12th). Bangkok: Nitibannakarn. (in Thai) Srijaroonrat, M. (2009). Law of Evidece. Bangkok: Ramkhamhaeng University. (in Thai) Sothibundhu, S. (2014). Wrongful, Acts, Management of Affairs without Mandate and Undue Enrichmen. Bangkok: Winyuchon. (in Thai) Wongwitit, S. (2011). Civil and Commercial Code: Wrongful, Management of Affairs without Mandate and Enrichment. Bangkok: Ramkhamhaeng University. (in Thai) ความรบั ผิดทางละเมิดของผูป้ ระกอบการ Theory of Tort for Entrepreneur