01 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับการวัดและประเมิน

ความร้พู ื้นฐานเกีย่ วกบั การวดั และประเมิน

ความรูพ้ ื้นฐานเกี่ยวกับการวัดและประเมิน แนวคิดและหลักการวัดประเมินผล การวัด (Measurement) การประเมิน (Assessment) การประเมินผล (Evaluation) เกณฑ์ (Criteria)

ความหมายของการวัด การวดั (Measurement) “กระบวนการกาหนดตัวเลขหรือสัญลักษณ์ ใหก้ บั บุคคล สิง่ ของ เหตุการณ์ หรือพฤติกรรมอยา่ งมีกฎเกณฑ์ ตามวิธีการ หรือเครื่องมือที่กาหนดขึน้ เพือ่ ให้ได้ข้อมลู ที่แทนปริมาณ” เช่น - ใชต้ ลบั เมตรวัดความยาวของโต๊ะ ได้ขอ้ มูลว่าโตะ๊ น้นั มีความ ยาว 1.5 เมตร - ใชแ้ บบทดสอบวดั ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาภาษาไทยของ นกั เรียนได้ขอ้ มลู คะแนนสอบของนักเรียน 25 คะแนน

ประเภทของการวดั • การวดั ผลด้านกายภาพ (physical measurement) หมายถึง การวัดคณุ ลักษณะที่เปน็ รปู ธรรม สงั เกตได้ หรือสัมผสั ไดช้ ดั เจน เชน่ ระยะทาง ส่วนสูง น้าหนกั พืน้ ที่ (วดั ทางตรง) • การวัดผลดา้ นจิตวิทยา (psychological measurement) หมายถึง การวดั คุณลักษณะที่เปน็ นามธรรม เชน่ ความรู้ ความสามารถ เจตคติ สติปญั ญา ความถนดั ของบุคคล (วดั ทางออ้ ม)

องค์ประกอบของการวัด องคป์ ระกอบของการวัด ปัญหาหรือสิ่งทีจ่ ะวดั เครือ่ งมือวดั หรือเทคนิควิธีในการรวบรวมข้อมูล ข้อมลู

ปญั หา เครื่องมือวัด ผลการวดั (สิ่งที่จะวดั ) (วิธีการวัด) (ขอ้ มลู ) 1. เด็กชายสมคิดสอบได้กี่คะแนน แบบทดสอบ 70 คะแนน 2. กระเปา๋ ใบนีร้ าคาเทา่ ไร การสอบถาม 890 บาท 3. นกั ศึกษาในห้องนีม้ ีจานวนกีค่ น 31 คน 4. คุณสมทรงทางานทีไ่ หน การนบั มหาวิทยาลยั ราชภฏั 5. ขณะนี้คุณวนิดาหน้าตาเป็นอย่างไร การสอบถาม ผอม ดา ตาลกึ ผมรว่ ง 6. เด็กหญิงสมหญิงหนักเท่าไร การสงั เกต 35 กโิ ลกรัม เครือ่ งชั่งน้าหนัก

ความหมายของการประเมิน การประเมิน (Assessment) “กระบวนการรวบรวมข้อมูล ตีความ บันทึก และเรียบเรียงข้อมูลสารสนเทศ อยา่ งเปน็ ระบบ เพือ่ ใชใ้ นการตัดสินใจ โดยใชว้ ิธีการและเครื่องมือทีห่ ลากหลาย” เป็นการประเมินย่อยที่เกิดขึน้ บ่อย ๆ ในชัน้ เรียนเพื่อดคู วามกา้ วหนา้ ของ นกั เรียน โดยครูเป็นผู้เกบ็ รวบรวมขอ้ มูลสารสนเทศของนกั เรียนแต่ละคนเพือ่ ให้เข้าใจ นกั เรียนแต่ละคนดีขึ้นและใช้เปน็ ข้อมลู ในการวินิจฉยั คณุ ภาพของนักเรียน มีการให้ ขอ้ มูลย้อนกลับไปสนู่ ักเรียนและครูหาแนวทางในการปรบั ปรงุ พัฒนาความสามารถ ของนกั เรียน

เราวดั และประเมินอะไร ในศตวรรษที่ 21 1. Assessment as Learning 2. Assessment for Learning 3. Assessment of Learning

Assessment as learning (การใช้การประเมินเป็นเครื่องมือในการเรียนรู้) เปน็ ส่วนหนึง่ ของการเรียนรู้ มุ่งเนน้ การใหข้ ้อมูลยอ้ นกลบั แกผ่ ู้เรียน ดว้ ยวิธีการต่าง ๆ เชน่ พดู แนะนา เขียนสะท้อนผลการประเมินลงในชิ้นงาน ดว้ ยถอ้ ยคาที่สรา้ งสรรค์ และเสนอแนะแนวทางในการปรับปรงุ แก้ไข ผทู้ ี่มี ส่วนรว่ มในการประเมิน และให้ข้อมลู ย้อนกลบั ไดแ้ ก่ ครู ผเู้ รียน เพือ่ นร่วมชั้น ผู้ปกครอง เช่น - ใหน้ กั เรียนทาแบบฝึกการเขียนเรื่องจากภาพ ครตู รวจใหค้ ะแนน พร้อมให้ขอ้ มูลยอ้ นกลับ เพื่อใหน้ ักเรียนปรับปรงุ ตนเอง - หลงั จากครปู ระเมินผลงานแล้ว ครูให้เพื่อนประเมิน ผู้ปกครอง ประเมิน และนกั เรียนประเมินตนเอง

Assessment for learning (การประเมินเพือ่ การเรียนรู้) การประเมินระหว่างการเรียนโดยครู เพือ่ ดูว่าผูเ้ รียนบรรลตุ ามสิ่งที่ กาหนดเปน็ เป้าหมายหรือยงั ถ้ายังไมบ่ รรลตุ อ้ งหาสาเหตเุ พือ่ การปรับปรุง แกไ้ ข การประเมินลักษณะนี้จะเปน็ แนวทางในการปรบั ปรุงการสอนของครู และวางแผนพฒั นาการเรียนรขู้ องผเู้ รียนใหด้ ีขึน้ และจะตอ้ งนาคะแนนของ นักเรียนมาทาเปน็ ขอ้ มลู สารสนเทศทีแ่ สดงถึงพฒั นาการของผู้เรียน

Assessment of learning การประเมินเพื่อตัดสินผลการเรียนรู้ การประเมินเพื่อสรปุ ผลการเรียนรรู้ วบยอด เพื่อตัดสินผลการเรียน โดยรวมของผเู้ รียน มีหลายระดบั เช่น การประเมินเมือ่ จบบทเรียน การประเมินเมื่อจบหน่วยการเรียนรู้ การประเมินเมือ่ จบรายวิชา โดยการนาคะแนนจากการประเมินผลย่อยระหวา่ งเรียน และผลการ ทดสอบปลายภาคเรียนมารวมกนั เพือ่ ตดั สินเป็นระดบั ผลการเรียน(เกรด) ตัดสินเปน็ ระดับคุณภาพ (3 = ดีมาก 2 = พอใช้ 1 = ปรับปรุง) และตดั สินผ่าน ไม่ผ่าน

การประเมินในศตวรรษที่ 21 การประเมินผล แบบ Summative และ แบบ Formative

Formative Assessment เปน็ การประเมินผลย่อยหรือการประเมินระหว่างเรียน ผูส้ อนควร ให้ผูเ้ รียนทาการประเมินตนเอง เพือ่ ช่วยใหผ้ เู้ รียนมีมาตรฐานในการ ทางานสาหรบั ตนเอง สามารถตัดสิน ชิน้ งานและการปฏิบัติงาน สิ่งสาคัญ ของการประเมิน เพือ่ ปรับปรุงการทางานของผูเ้ รียน แต่ไมใ่ ชเ่ พื่อจัดอันดบั หรือการลงโทษ การประเมินนนั้ ควรประเมินตามกรอบของการประเมินทักษะใน ศตวรรษที่ 21 โดยควรให้ครอบคลมุ ทง้ั ประเมินเกี่ยวกบั องค์ความรู้ในสาระ ทีเ่ รียน และทักษะอื่น ๆ เช่น รูเ้ ทา่ กันการเปลีย่ นของโลก / เขา้ ใจเกีย่ วกบั สถานการณ์ทางการเมือง / องค์ความรูเ้ ทคโนโลยี ภาษา / การคิดวิเคราะห์ / ทักษะการแกป้ ัญหา / ทกั ษะชีวิต

Summative Assessment เป็นการประเมินเพือ่ ตดั สินผลการเรียน ที่ครปู ระเมินจากขอ้ มลู การเรียนรูข้ อง นกั เรียนตามความแตกต่างของแต่ละคน ดังนน้ั ควรมีการกาหนดสิ่งที่ต้องการประเมิน เพือ่ ใหค้ รูสามารถวินิจฉยั การเรียนรู้ของนักเรียนแต่ละคนได้

Summative Assessment ตามการประเมินทักษะในศตวรรษที่ 21 • เนือ้ หา --> เนือ้ หาทีส่ อนควรครอบคลมุ นอกจากเนือ้ หาหลัก ในแต่ละสาระแล้วควรมีความรรู้ อบตัว การเมือง เช่น การอา่ น ออกเขียนได้, การคิดวิเคราะห์, ICT และทกั ษะชีวิต • ข้อมูล --> ควรมีข้อมลู สาหรบั การประเมินผลสัมฤทธิ์ โดยวัด ความรู้ ความเขา้ ใจ ประยุกต์กับการคิดข้นั สงู (การประเมินควรเชือ่ มโยงจุดประสงค์ของหนว่ ยการเรียนรู้)

• ความเที่ยงตรง --> ผลการประเมินต้องมาจากแบบวดั ทีช่ ัดเจน ขอ้ คาถามสัน้ กะทัดรัด ตรงตามที่ตอ้ งการวัดและตรงตามจุดมงุ่ หมาย การเรียนรู้ • ความเชื่อมั่น --> การประเมินควรอยบู่ นพื้นฐานทีถ่ ูกตอ้ งของ มาตรฐาน น่าเชือ่ ถือวา่ การประเมินมาจากข้อมลู ที่ถูกตอ้ ง ไมไ่ ด้มา จากการเดา • ความเปน็ ธรรม --> วิธีการวัดต้องเปน็ ธรรม (เช่นในประเทศอเมริกา จะให้กล่าวว่าการสอบonline/internet อาจเกิดความไม่เปน็ ธรรมใน การเขา้ ถึงระหวา่ งนักเรียนที่มีความแตกต่างในเรือ่ งฐานะ) • การบริหารจัดการ --> การบริหารจัดการเรื่องการวัด/ประเมินใน โรงเรียน ในเขตพื้นที่ และประเทศควรมีการบริหารจัดการที่ดแี ละ โปรง่ ใส



ความหมายของการประเมิน การประเมินผล (Evaluation) “กระบวนการตัดสินคณุ คา่ ของสิ่งตา่ งๆ ตามเกณฑม์ าตรฐาน โดยอาศยั ขอ้ มูลจากการวดั ”

องค์ประกอบของการประเมิน องค์ประกอบของการประเมิน ขอ้ มูล เกณฑ์ การตัดสินคณุ คา่ หรือการตัดสินใจ

ขอ้ มูล เกณฑ์ การตัดสินคุณคา่ สมคิดสอบได้ 70 คะแนน เปรยี บเทยี บกับข้อมลู ทม่ี ีอยู่ สมคดิ ได้คะแนนสงู สดุ สมใจสอบได้ 40 คะแนน สมศรไี ดค้ ะแนนต่าสดุ สมสวยสอบได้ 60 คะแนน คะแนน 80-100ถือว่าเกง่ ให้ A สมศรีสอบได้ 30 คะแนน คะแนน 70-79ถือว่าค่อนข้างเก่งให้ B สมคิดได้ B สมบุญสอบได้ 55 คะแนน คะแนน 60-69ถือว่าปานกลางเกง่ ให้ C สมใจได้ F คะแนน 50-59ถือว่าอ่อนให้ D สมสวยได้ C คะแนนตา่ กว่า 50 ถือว่าออ่ นมากให้ F สมศรีได้ F สมบญุ ได้ D

องค์ประกอบของการวดั องคป์ ระกอบของการประเมิน เปา้ หมาย/สิง่ ที่จะวัด ขอ้ มลู เครือ่ งมือ/วิธีการ เกณฑ์ ขอ้ มูล การตดั สิน

ความหมายของเกณฑ์ เกณฑ์ (Criteria) “ระดับทีก่ าหนดไว้หรือมาตรฐานที่ควรจะเปน็ เพือ่ ใช้ตัดสินสิง่ หนึ่งสิง่ ใด”

แนวทางการกาหนดเกณฑ์พิจารณาจาก 1. มาตรฐานที่เปน็ สากล (Standard) เชน่ เกณฑ์มาตรฐานน้าหนักสว่ นสงู ของ กรมอนามยั และเกณฑ์มาตรฐานสมรรถภาพทางกายของกรมพลศึกษา 2. เปา้ หมายที่กาหนดไว้ (Target) เช่น กาหนดจานวนนกั เรียนที่เข้าร่วม โครงการต้องไมน่ ้อยกว่าร้อยละ 80 3. การเปรียบเทียบเชิงพฒั นาการ (Growth) เชน่ นกั เรียนสอบไดเ้ กรดเฉลีย่ 2.00 ในเทอมแรกและเทอมตอ่ ไปไดเ้ กรดเฉลี่ย 2.50

การประเมินผล (Evaluation) การตดั สินคณุ ค่า การประเมิน (Assessment) การรวบรวมข้อมลู การวัด (Measurement) การกาหนดตัวเลขให้สิ่งท่วี ดั การทดสอบ (Testing) เทคนิคการวัดผล แบบทดสอบ (Test) เครอ่ื งมอื ที่ใชใ้ นการวดั ผล ข้อสอบ ข้อมูล (Test Item)

หลักการวัดผลและประเมินผลการศึกษา 1. วดั ใหต้ รงกบั จุดมุ่งหมาย 2. ใชเ้ ครือ่ งมือที่มีคุณภาพ 3. คานึงถึงความยุติธรรม 4. การแปลผลให้ถูกต้อง 5. ใชผ้ ลของการวัดและการประเมินให้คมุ้ คา่

ประเภทของการประเมินผล 1. การวดั และประเมินผลแบบอิงกลุ่ม : Norm-Referenced Evaluation 2. การวัดและประเมินผลแบบอิงเกณฑ์ : Criterion-Referenced Evaluation

การวดั และประเมินผลแบบอิงกลมุ่ จุดมุ่งหมาย เพื่อเปรียบเทียบความสามารถของผ้เู รียนกับบุคคลในกลุ่ม วิธีดาเนินการ นาผลการวัดไปเทียบกบั เกณฑ์ทีเ่ ปน็ พฤติกรรมของกล่มุ ข้อดี กระตุ้นให้เกิดการแข่งขนั ข้อจากดั ไม่ช่วยปรบั ปรงุ คุณภาพผูเ้ รียน

การวัดและประเมินผลแบบอิงเกณฑ์ จุดมุง่ หมาย เพื่อต้องการทราบความสามารถของบุคคล วิธีดาเนินการ นาผลการวัดไปเทียบกบั เกณฑท์ ี่ สอดคลอ้ งกบั จุดม่งุ หมายการเรียนการสอน ข้อดี ลดการแขง่ ขัน ผู้เรียนเข้าใจสภาพการเรียนรู้ของตนเอง พฒั นาการเรียนการสอนสอดคล้องกบั การเรียนการสอน

ข้ันตอนการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ 1. กาหนดวตั ถุประสงคเ์ ชิงพฤติกรรมของการเรียนร้ใู นดา้ นที่จะมุง่ วัด 2. กาหนดวิธีการวัดผล 3. เลือกหรือสร้างเครือ่ งมือวดั ผล 4. ตรวจสอบคณุ ภาพเครื่องมือ 5. ทดสอบและเก็บรวบรวมขอ้ มูล 6. ตัดสินค่าจากผลการวดั 7. ให้ผลปอ้ นกลับจากการวดั และประเมิน

ประโยชน์ของการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ 1. ประโยชน์ตอ่ ผเู้ รียน 2. ประโยชน์ต่อครู 3. ประโยชน์ตอ่ ผบู้ ริหาร 4. ประโยชน์ต่อผ้ปู กครอง 5. ประโยชนต์ ่อการแนะแนว 6. ประโยชนต์ อ่ การวิจยั

หัวใจของการวัด “เครือ่ งมือ” เพราะ การวดั สิง่ ใดสิ่งหนึ่งจะใหผ้ ลลพั ธ์ ทีเ่ ทา่ กันหรือใกล้เคียงกัน ก็ตอ่ เมือ่ เครื่องมือมีมาตรฐาน และผูว้ ัดมีความละเอียดรอบคอบ หัวใจของประเมินผล “เกณฑ์” เพราะ การกาหนดเกณฑ์ให้ไดม้ าตรฐาน และใช้เกณฑอ์ ย่างโปรง่ ใสและยุติธรรม จะทาให้ผลการ ตัดสินคณุ คา่ นนั้ มีคณุ ภาพ

คณุ ธรรมของนกั ประเมิน (นกั วดั ผล) 1. มีความซือ่ สัตย์สจุ ริต คอื มีใจบรสิ ทุ ธต์ิ อ่ งานวัดผลการศึกษา ไม่คดโกง ไม่ เหน็ แกอ่ ามิสสินจา้ งรางวัล เชน่ ไม่นาข้อสอบ หรือคัดลอกขอ้ สอบออก จากหอ้ งสอบ เปน็ ต้น 2. มีความยตุ ิธรรม คอื ใหค้ วามยุติธรรมแกผ่ ้เู ข้ารบั การวดั ผลทุกคน เช่น ตรวจให้คะแนนโดยไม่ลาเอียง ไมใ่ ช้อารมณ์ในการตรวจข้อสอบ เปน็ ต้น 3. มีความขยนั และอดทน งานวัดผลการศึกษาต้องทาอยา่ งสม่าเสมอ ตลอดเวลา ดงั น้ันจะต้องมีความอดทน ขยนั มีความมมุ านะ ไมเ่ ฉื่อยชา 4. มีความละเอียดถีถ่ ว้ นและรอบคอบ งานด้านการวดั ผลการศึกษาน้ัน จะตอ้ งละเอียดถ่ถี ้วนและรอบคอบ เพราะถ้าเกดิ ความผิดพลาดก็มกั เกิด ปัญหาตามมามากมาย เชน่ การทาขอ้ สอบ การบรรจุซอง การกรอก คะแนน เปน็ ตน้

5. มีความรบั ผิดชอบสงู นักวัดผลการศึกษานั้นจะต้องสามารถเกบ็ ความลบั ได้ดี ผู้ออกข้อสอบจะต้องทาอย่างมีประสิทธิภาพและไม่ทาให้ ขอ้ สอบร่วั ไหล ไมเ่ ผอเรอ ต้องทางานที่รบั มอบหมายให้สาเร็จลลุ ่วง 6. ตรงตอ่ เวลา นกั วดั ผลจะต้องเป็นคนทีต่ รงตอ่ เวลา เชน่ การนัดส่ง ขอ้ สอบ นัดวนั สอบนักเรียน การส่งผลการสอบทนั ตามกาหนด เป็นต้น 7. สนใจในเทคนิคการวดั ผลอย่างสมา่ เสมอ เมื่อมีงานด้านการวัดผล นกั วัดผลจะตอ้ งพยายามวดั ผลอยา่ งเหมาะสมในเชิงวิชาการ ใชค้ วามรู้ ความสามารถอย่างเตม็ ที่

ปริ ามดิ การเรยี นรู้